BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP.HCM
---- K ---
NGUYỄN THỊ HẢI HẰNG
TÁI CẤU TRÚC TÀI CHÍNH CHO CÁC
CÔNG TY NIÊM YẾT NGÀNH SẢN
XUẤT CÔNG NGHIỆP Ở VIỆT NAM
Chuyên nghành:Kinh tế tài chính – Ngân hàng
Mã số
: 60.31.12
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN: PGS.TS. PHAN THỊ BÍCH NGUYỆT
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH – 2009
96
MUÏC LUÏC
PHAÀN MÔÛ ÑAÀU
1. TÍNH CAÁP THIEÁT CUÛA VIEÄC NGHIEÂN CÖÙU ÑEÀ TAØI ..........................1
2. TOÅNG QUAN CAÙC COÂNG TRÌNH NGHIEÂN CÖÙU COÙ LIEÂN QUAN....2
3. MUÏC TIEÂU CUÛA ÑEÀ TAØI VAØ CAÙC CAÂU HOÛI NGHIEÂN CÖÙU ...............3
4. ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU ...............................................4
5. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU ..................................................................4
5.1. Cô sôû vaø moâ hình lyù thuyeát ........................................................................4
5.2. Phöông phaùp nghieân cöùu ............................................................................5
5.3. Nguoàn soá lieäu vaø phöông phaùp thu thaäp soá lieäu ........................................5
5.4. Phöông phaùp choïn maãu vaø xaùc ñònh kích thöôùc maãu.................................5
5.5. Phöông phaùp phaân tích vaø xöû lyù soá lieäu .....................................................5
5.6. Khung nghieân cöùu ......................................................................................7
6. YÙ NGHÓA CUÛA ÑEÀ TAØI ................................................................................8
6.1. Veà maët khoa học ........................................................................................8
6.2. Veà maët thöïc tieãn ........................................................................................8
7. KEÁT CAÁU LUAÄN VAÊN ..................................................................................8
CHÖÔNG 1 : TOÅNG QUAN VEÀ CAÁU TRUÙC TAØI CHÍNH
VAØ TAÙI CAÁU TRUÙC TAØI CHÍNH ÔÛ COÂNG TY
1.1 TOÅNG QUAN VEÀ CAÁU TRUÙC TAØI CHÍNH...........................................10
1.1.1 Khaùi nieäm veà caáu truùc taøi chính............................................................10
1.1.1.1 Nôï .................................................................................................10
1.1.1.2 Voán coå phaàn .................................................................................10
1.1.2 Lyù thuyeát veà caáu truùc taøi chính ..............................................................11
1.1.2.1 Lyù thuyeát cuûa caùc taùc giaû tröôùc MM............................................11
1.1.2.2 Lyù thuyeát cuûa MM .......................................................................12
1.1.2.3 Lyù thuyeát caáu truùc taøi chính toái öu...............................................13
1.1.3 Caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán caáu truùc taøi chính coâng ty..........................16
1.1.3.1 Khaû naêng thanh toaùn ....................................................................16
1.1.3.2 Quy moâ cuûa coâng ty .....................................................................16
1.1.3.3 Khaû naêng sinh lôøi .........................................................................16
1.1.3.4 Cô hoäi taêng tröôûng .......................................................................17
1.1.3.5 Ruûi ro taøi chính.............................................................................18
1.1.3.6 Moät soá nhaân toá khaùc ....................................................................18
1.1.4 Moâ hình moái quan heä giöõa caáu truùc taøi chính vôùi giaù trò coâng ty...........19
1.1.4.1 Giaù trò coâng ty ..............................................................................19
97
1.1.4.2 Moâ hình quan heä giöõa caáu truùc taøi chính vaø giaù trò coâng ty.........20
1.1.5 Caùc nguyeân taéc cô baûn hoaïch ñònh caáu truùc taøi chính coâng ty...............22
1.2 TOÅNG QUAN VEÀ TAÙI CAÁU TRUÙC TAØI CHÍNH COÂNG TY ...............26
1.2.1 Khaùi nieäm veà taùi caáu truùc taøi chính .......................................................26
1.2.2 Moâ hình nghieân cöùu taùi caáu truùc taøi chính cuûa caùc coâng ty ..................26
1.3 LÔÏI ÍCH CUÛA VIEÄC PHAÂN TÍCH NGAØNH VAØ ÑAËC ÑIEÅM PHAÙT
TRIEÅN CUÛA NGAØNH SAÛN XUAÁT COÂNG NGHIEÄP...................................27
1.3.1 Lôïi ích cuûa vieäc phaân tích ngaønh ...........................................................27
1.3.2 Ñaëc ñieåm phaùt trieån cuûa ngaønh saûn xuaát coâng nghieäp ..........................28
1.4 KINH NGHIEÄM XAÙC LAÄP CAÁU TRUÙC TAØI CHÍNH CUÛA CAÙC
COÂNG TY SAÛN XUAÁT COÂNG NGHIEÄP LÔÙN ÔÛ MYÕ ..................................29
1.4.1 Phaân tích caáu truùc taøi chính cuûa caùc coâng ty Myõ .................................30
1.4.2 Baøi hoïc kinh nghieäm cho Vieät Nam.......................................................33
CHÖÔNG 2 : THÖÏC TRAÏNG CAÁU TRUÙC TAØI CHÍNH CUÛA CAÙC COÂNG
TY NIEÂM YEÁT NGAØNH SAÛN XUAÁT COÂNG NGHIEÄP
GIAI ÑOAÏN 2005-2008
2.1 TOÅNG QUAN VEÀ NGAØNH SAÛN XUAÁT COÂNG NGHIEÄP ....................35
2.2 KHAÙI QUAÙT TÌNH HÌNH TAØI CHÍNH.................................................38
2.2.1 Khaû naêng thanh toaùn cuûa caùc coâng ty ....................................................38
2.2.2 Quy moâ cuûa caùc coâng ty.........................................................................40
2.2.3 Khaû naêng sinh lôøi cuûa caùc coâng ty .........................................................41
2.3.4 Khaû naêng hoaït ñoäng cuûa caùc coâng ty.....................................................44
2.3 THÖÏC TRAÏNG VEÀ CAÁU TRUÙC TAØI CHÍNH........................................45
2.3.1 Phaân tích tyû suaát nôï cuûa caùc coâng ty......................................................46
2.3.2 Phaân tích tyû suaát nôï treân voán coå phaàn cuûa caùc coâng ty..........................48
2.4 XAÙC ÑÒNH NHAÂN TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN CAÁU TRUÙC TAØI CHÍNH
2.4.1 Phaân tích caùc nhaân toá aûnh höôûng ...........................................................49
2.4.1.1 Khaû naêng thanh toaùn cuûa coâng ty ................................................50
2.4.1.2 Quy moâ cuûa caùc coâng ty ..............................................................51
2.4.1.3 Khaû naêng sinh lôøi cuûa coâng ty......................................................53
2.4.1.4 Cô hoäi taêng tröôûng cuûa coâng ty....................................................55
2.4.1.5 Ruûi ro taøi chính cuûa coâng ty .........................................................57
2.4.1.6 Khaû naêng hoaït ñoäng cuûa coâng ty .................................................58
2.4.1.7 Tyû suaát nôï treân voán coå phaàn cuûa coâng ty.....................................59
2.4.1.8 Laõi suaát vay bình quaân cuûa coâng ty .............................................60
2.4.1.9 Thueá thu nhaäp doanh nghieäp cuûa coâng ty....................................62
2.4.2 Xaây döïng moâ hình hoài quy lyù thuyeát .....................................................63
2.4.2.1 Kieåm tra döõ lieäu tröôùc khi phaân tích............................................65
2.4.2.2 Xaùc ñònh moái quan heä töông quan ...............................................66
2.4.2.3 Löïa choïn caùc bieán ñöa vaøo nghieân cöùu .......................................68
98
2.4.2.4 Xaây döïng haøm hoài quy.................................................................69
2.4.2.5 Tieán haønh phaân tích hoài quy ........................................................69
2.4.2.6 Keát quaû phaân tích.........................................................................72
CHÖÔNG 3: ÑEÀ XUAÁT MOÂ HÌNH VAØ GIAÛI PHAÙP HOÃ TRÔÏ
TAÙI CAÁU TRUÙC TAØI CHÍNH CHO CAÙC COÂNG TY NIEÂM YEÁT
NGAØNH SAÛN XUAÁT COÂNG NGHIEÄP
3.1 ÑEÀ XUAÁT MOÂ HÌNH TAÙI CAÁU TRUÙC TAØI CHÍNH...........................76
3.1.1 Moái quan heä giöõa caáu truùc taøi chính vaø giaù trò coâng ty .........................76
3.1.2 Ñeà xuaát moâ hình taùi caáu truùc taøi chính...................................................78
3.1.2.1 Moâ hình 1 .....................................................................................78
3.2.1.2 Moâ hình 2ï.....................................................................................78
3.2 CAÙC GIAÛI PHAÙP HOÅ TRÔÏ.......................................................................79
3.2..1 Veà phía baûn thaân caùc coâng ty ........................................................79
3.2.2.2 Veà phía Nhaø nöôùc ........................................................................89
KEÁT LUAÄN
1. NHÖÕNG KEÁT QUAÛ ÑAÏT ÑÖÔÏC CUÛA LUAÄN VAÊN................................94
2. HAÏN CHEÁ CUÛA LUAÄN VAÊN......................................................................95
3. HÖÔÙNG NGHIEÂN CÖÙU MÔÛ ROÄNG CUÛA LUAÄN VAÊN ..........................95
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
PHUÏ LUÏC
99
DANH MUÏC CAÙC HÌNH
Hình 1.1: Giaù trò thò tröôøng cuûa coâng ty coù söû duïng nôï ..............................15
Hình 1.2. Moái quan heä giöõa ROA, ROE, D/A. ...........................................21
Hình 1.3 : Moâ hình moái quan heä cuûa caùc nhaân toá ......................................24
Hình 1.4: Chu kyø kinh teá vaø caùc ngaønh hoaït ñoäng toát ...............................29
Hình 2.1 : Gía trò saûn xuaát ngaønh coâng nghieäp ...........................................35
Hình 2.2 : Tyû troïng xuaát khaåu cuûa ngaønh SXCN.......................................36
Hình 2.3 :Tyû troïng GDP ngaønh SXCN ......................................................37
Hình 2.4 : Soá löôïng lao ñoäng ngaønh saûn xuaát coâng nghieäp ......................37
Hình 2.5 : Tyû suaát khaû naêng thanh toaùn .....................................................38
Hình 2.6 : Quy moâ cuûa caùc coâng ty ............................................................40
Hình 2.7 : Khaû naêng sinh lôøi.......................................................................42
Hình 2.8 : Khaû naêng hoaït ñoäng ..................................................................44
Hình 2.9 : Tyû suaát nôï..................................................................................46
Hình 2.10 : Tyû suaát nôï treân VCP ................................................................48
Hình 3.1 : D/A vaø ROE cuûa caùc coâng ty coù ROA > r.................................76
Hình 3.2 : D/A vaø ROE cuûa caùc coâng ty coù r * D/E < ROA < r ................77
100
DANH MUÏC CAÙC BAÛNG BIEÅU
Baûng 1.1: Caáu truùc taøi chính cuûa Coca-cola Corporation ...........................30
Baûng 1.2: Caáu truùc taøi chính cuûa Abbot Corporation .................................30
Baûng 1.3 : Caáu truùc taøi chính cuûa Exxonmobil Corporation......................32
Baûng 1.4 : Lôïi ích töø vieäc söû duïng nôï .......................................................33
Baûng 2.1 : So saùnh tyû suaát khaû naêng thanh toaùn hieän haønh........................39
Baûng 2.2 : So saùnh tyû suaát khaû naêng thanh toaùn nôï ngaén haïn .................39
Baûng 2.3 : So saùnh toång taøi saûn bình quaân ...............................................41
Baûng 2.4 : So saùnh VCP bình quaân ..........................................................41
Baûng 2.5 : So saùnh tyû suaát lôïi nhuaän treân taøi saûn .......................................42
Baûng 2.6 : So saùnh tyû suaát lôïi nhuaän treân VCP ..........................................44
Baûng 2.7 : So saùnh voøng quay toång taøi saûn ................................................45
Baûng 2.8 : So saùnh tyû suaát nôï .....................................................................47
Baûng 2.9 : So saùnh tyû suaát nôï treân VCP .....................................................49
Baûng 2.10 : Khaû naêng thanh toaùn ...............................................................50
Baûng 2.11: Hoài quy tuyeát tính ñôn vôùi caùc bieán laø Y vaø X11 ....................50
Baûng 2.12: Hoài quy tuyeát tính ñôn vôùi caùc bieán laø Y vaø X12 ....................51
Baûng 2.13 : Quy moâ voán ............................................................................52
Baûng 2.14: Hoài quy tuyeát tính ñôn vôùi caùc bieán laø Y vaø X21 ....................52
Baûng 2.15: Hoài quy tuyeát tính ñôn vôùi caùc bieán laø Y vaø X22 ....................52
Baûng 2.16 : Khaû naêng sinh lôøi ....................................................................53
Baûng 2.17: Hoài quy tuyeát tính ñôn vôùi caùc bieán laø Y vaø X31 ....................54
Baûng 2.18: Hoài quy tuyeát tính ñôn vôùi caùc bieán laø Y vaø X32 ....................54
Baûng 2.19 : Cô hoäi taêng tröôûng ..................................................................55
Baûng 2.20: Hoài quy tuyeát tính ñôn vôùi caùc bieán laø Y vaø X41 ....................56
Baûng 2.21: Hoài quy tuyeát tính ñôn vôùi caùc bieán laø Y vaø X42 ....................56
Baûng 2.22 : Ruûi ro taøi chính .......................................................................57
Baûng 2.23: Hoài quy tuyeát tính ñôn vôùi caùc bieán laø Y vaø X5 ......................57
101
Baûng 2.24 : Voøng quay toång taøi saûn ...........................................................58
Baûng 2.25 : Hoài quy tuyeát tính ñôn vôùi caùc bieán laø Y vaø X6 .....................58
Baûng 2.26 : Tyû suaát nôï treân VCP ...............................................................59
Baûng 2.27: Hoài quy tuyeát tính ñôn vôùi caùc bieán laø Y vaø X7 ......................60
Baûng 2.28 : Laõi suaát vay bình quaân ............................................................60
Baûng 2.29: Hoài quy tuyeát tính ñôn vôùi caùc bieán laø Y vaø X8 ......................62
Baûng 2.30 : Thueá TNDN ............................................................................62
Baûng 2.31: Hoài quy tuyeát tính ñôn vôùi caùc bieán laø Y vaø X9 ......................63
Baûng 2.32 : Gía trò cuûa heä soá xaùc ñònh R2 vaø möùc yù nghóa.........................64
Baûng 2.33 : Keát quaû kieåm ñònh tính phaân phoái chuaån ...............................65
Baûng 2.34 : Keát quaû kieåm ñònh cuûa moâ hình..............................................70
Baûng 2.35 : Caùc thoâng soá thoáng keâ ............................................................71
Baûng 2.36 : So saùnh keát quaû kieåm ñònh vôùi giaû thieát .................................73
1
PHAÀN MÔÛ ÑAÀU
1. TÍNH CAÁP THIEÁT CUÛA VIEÄC NGHIEÂN CÖÙU ÑEÀ TAØI
Trong nhöõng naêm qua lyù thuyeát caáu truùc voán hieän ñaïi ñaõ ñöôïc nghieân cöùu
ôû caùc nöôùc phaùt trieån maø chöa ñöôïc quan taâm ñuùng möùc ôû caùc nöôùc ñang phaùt
trieån hoaëc chæ quan taâm ôû möùc ñoä chung cho taát caû caùc coâng ty thuoäc caùc ngaønh
ngheà. Ñaõ coù moät soá nghieân cöùu veà CTTC ôû caùc nöôùc nhö Haøn Quoác, Singapore,
Malaysia,…vaø caùc nghieân cöùu naøy laø chæ ra caùc ñieåm chung cho caùc coâng ty ôû caùc
nöôùc ñoù. Trong khi moãi ngaønh ngheà ñeàu coù nhöõng ñaëc thuø rieâng, coù CTTC ñaëc
tröng rieâng, do ñoù caàn coù nghieân cöùu veà caáu truùc cho töøng ngaønh
Vieät Nam ñaõ gia nhaäp vaøo nhieàu toå chöùc kinh teá quoác teá, kyù keát nhieàu
hieäp ñònh thöông maïi song phöông. Trong ñoù ñaëc bieät laø toå chöùc thöông maïi theá
giôùi vaø Hieäp ñònh Vieät Nam – Hoa Kyø ñaõ taïo ra nhieàu cô hoäi cuõng nhö thaùch
thöùc lôùn cho Vieät Nam. Ñoái vôùi ngaønh saûn xuaát coâng nghieäp, ñaây laø ngaønh coù
kim ngaïch xuaát khaåu chuû ñaïo cuûa caû nöôùc. Theo Toång cuïc thoáng keâ 2008, giaù trò
saûn suaát coâng nghieäp naêm 2007 ñaït 1469,2 nghìn tyû ñoàng, taêng 23% so vôùi naêm
2006. Trong ñoù, coâng nghieäp saûn xuaát, cheá bieán chieám 1254.5 nghìn tyû ñoàng ,tyû
troïng laø 85,4% trong toaøn ngaønh. Toác ñoä taêng tröôûng cuûa ngaønh coâng nghieäp
luoân ñöùng ñaàu caû nöôùc.
Tröôùc nhöõng cô hoäi vaø thaùch thöùc lôùn nhö hieän vaäy, caùc coâng ty ñaõ coù
nhieàu noå löïc trong vieäc khai thaùc caùc nguoàn löïc cuûa xaõ hoäi ñeå phaùt trieån caùc hoaït
ñoäng cuûa coâng ty cuõng nhö cuûa ngaønh. Moät trong nhöõng nguoàn löïc ñoù laø nguoàn
löïc taøi chính töø beân ngoaøi. Thöïc teá ngaønh SXCN hieän nay, moãi coâng ty ñeàu coù
chính saùch vaø möùc ñoä khai thaùc nguoàn löïc taøi chính beân ngoaøi khaùc nhau vaø daãn
ñeán nhöõng hieäu quaû khaùc nhau, thaäm chí ngöôïc chieàu nhau. Coù nhieàu coâng ty ñaõ
khai thaùc coù hieäu quaû, baûo toaøn ñöôïc voán coå phaàn vaø ngaøy caøng phaùt trieån. Tuy
nhieân, cuoäc khuûng hoaûng kinh teá theá giôùi vöøa qua ñaõ chöùng kieán raát nhieàu coâng
ty thua loã, trong ñoù moät phaàn do söû duïng nôï khoâng khoâng hôïp lyù. Ñieàu ñoù ñaõ laøm
giaûm giaù trò VCP cuûa coâng ty vaø aûnh höôûng khoâng toát ñeán taêng tröôûng cuûa ngaønh
Töø thöïc tieãn neân treân, phaân tích CTTC, xaùc ñònh caùc nhaân toá aûnh höôûng
ñeán CTTC cuûa caùc CTNY ngaønh SXCN seõ giuùp cho nhaø quaûn trò coù quyeát ñònh
2
veà taùi CTTC phuø hôïp hôn. Cuï theå, söû duïng nôï nhö theá naøo laø hôïp lyù, trong ñieàu
kieän naøo vieäc söû duïng vaø gia taêng voán vay nôï thì mang laïi hieäu quaû, trong tröôøng
hôïp naøo thì haïn cheá vay nôï ñeå giaûm ruûi ro, giaûm thieät haïi cho coâng ty. Do ñoù vaán
ñeà nghieân cöùu taùi CTTC cho caùc CTNY ngaønh SXCN thaät söï caàn thieát nhaèm goùp
phaàn cho coå ñoâng coâng ty höôùng ñeán moät CTTC hôïp lyù, ñaûm baûo vieäc huy ñoäng
vaø söû duïng voán cuûa caùc coâng ty coù hieäu quaû cao hôn vaø phuø hôïp vôùi chuû tröông
hoäi nhaäp kinh teá quoác teá, gia nhaäp WTO, goùp phaàn laøm gia taêng giaù trò coâng ty.
Ñoù chính laø lyù do löïa choïn ñeà taøi “Taùi caáu truùc taøi chính cho caùc coâng nieâm
yeát ngaønh saûn xuaát coâng nghieäp Vieät Nam” ñeå laøm luaän vaên naøy.
2. TOÅNG QUAN CAÙC COÂNG TRÌNH NGHIEÂN CÖÙU COÙ LIEÂN QUAN
Tröôùc ñaây, ñaõ coù nhieàu nhaø kinh teá trong vaø ngoaøi nöôùc nghieân cöùu veà
vaán ñeà caáu truùc voán, CTTC coâng ty vaø coù nhöõng caùch tieáp caän khaùc nhau ñöa
ñeán nhöõng keát luaän khaùc nhau.
ÔÛ nöôùc ngoaøi, ñaõ coù nhieàu nghieân cöùu nhö: (1) Durand, Wateman,
Scharwts vaø moät soá taùc giaû khaùc khaúng ñònh raèng toàn taïi moät CTTC toái öu ñoái
vôùi moãi coâng ty. Tuy nhieân haïn cheá cuûa caùc nghieân cöùu naøy laø khoâng chæ ra ñöôïc
cô sôû xaùc ñònh tyû leä nôï toái öu ñoái vôùi moãi coâng ty; (2) Franco Modiglani vaø
Merton Miller naêm 1958 ñaõ xem xeùt aûnh höôûng cuûa caáu truùc voán ñoái vôùi giaù trò
coâng ty trong ñieàu kieän thò tröôøng hoaøn haûo (nhö khoâng coù thueá, thoâng tin caân
xöùng giöõa caùc beân, khoâng coù ruûi ro phaù saûn…) ñaõ ñi ñeán keát luaän: Giaù trò coâng ty
ñoäc laäp vôùi caáu truùc voán cuûa coâng ty; (3) Franco Modiglani vaø Merton Miller
naêm 1963 ñöa ra moät nghieân cöùu tieáp theo vôùi vieäc loaïi boû giaû thuyeát thueá thu
nhaäp coâng ty, ñaõ ñi ñeán keát luaän: khi coù thueá thu nhaäp coâng ty , giaù trò cuûa coâng
ty coù söû duïng nôï vöôït quaù giaù trò coâng ty khoâng söû duïng nôï vaø taêng toái ña khi
coâng ty ñöôïc taøi trôï bôûi 100% nôï; (4) Jensen vaø Meckling cho raèng, nôï coøn laø
phöông tieän ñeå giaûi quyeát maâu thuaãn veà lôïi ích giöõa coå ñoâng vaø traùi chuû. Trong
nhöõng ñieàu kieän nhö vaäy, nôï cho pheùp xaùc ñònh moät CTTC toái öu. Caùc nghieân
cöùu cuûa Bradley, Jarrell vaø Kim (1984), Tiiman vaø Wessels (1988) vaø Kale, Noe
vaø Ramirez (1992), Rajan vaø Zingales (1995) vaø Booth (2001), caùc nghieân cöùu
naøy phaùt hieän ra caùc nhaân toá quan troïng trong vieäc giaûi thích caùc quyeát ñònh
CTTC ôû caùc quoác gia khaùc nhau.
3
Taïi Vieät Nam ñaõ coù moät soá caùc coâng trình nghieân cöùu lieân quan ñeán
CTTC, caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán CTTC vaø taùi CTTC coâng ty nhö: (5)Nguyeãn
Haûi Sôn (2001), keát quaû nghieân cöùu cho thaáy: caùc coâng ty Du lòch Thöøa Thieân
Hueá söû duïng nôï ôû möùc ñoä trung bình laø 43,97% theå hieän tính töï chuû khaù toát cuûa
caùc coâng ty, khaù an toaøn. Keát quaû nghieâu cöùu cho thaáy, coù 5 nhaân toá aûnh höôûng
ñeán CTTC cuûa caùc coâng ty Du lòch Thöøa Thieân Hueá: tyû suaát sinh lôïi kinh teá coù
quan heä thuaän chieàu vôùi CTTC; tyû suaát sinh lôïi taøi saûn, laõi suaát vay ngaân haøng,
tyû suaát sinh lôïi VCP vaø quy moâ hoaït ñoäng cuûa coâng ty ñieàu coù quan heä nghòch
chieàu vôùi CTTC. Keát quaû nghieân cöùu cuõng cho thaáy, CTTC cuûa caùc coâng ty Du
lòch Thöøa Thieân Hueá ñöôïc giaûi thích baèng lyù thuyeát caáu truùc voán toái öu; Nguyeãn
Ngoïc vuõ (2004), keát quaû nghieân cöùu cho thaáy coù hai bieán thaät söï coù aûnh höôûng
ñeán chính saùch vay nôï cuûa coâng ty, ñoù laø hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh vaø cô
caáu taøi saûn. Trong ñoù, nhaân toá hieäu quaû kinh doanh coù taùc duïng khuyeán khích
vay nôï, coøn yeáu toá cô caáu taøi saûn laïi haïn cheá vay nôï, hay noùi caùch khaùc nhöõng
coâng ty coù tyû troïng taøi saûn coá ñònh caøng lôùn thì vay nôï caøng ít; Nguyeãn Thò Uyeân
Uyeân (2002), nghieân cöùu naøy ñaõ coù nhöõng ñoùng goùp trong vieäc phaân tích caùc yeáu
toá taøi chính caáu thaønh neân giaù trò coâng ty, ñaõ xaây döïng caùc moâ hình CTTC thích
öùng cho töøng giai ñoaïn phaùt trieån cuûa coâng ty trong chu kyø soáng, treân cô sôû ñoù
hoaïch ñònh neân chieán löôïc taøi trôï toái öu nhaèm naâng cao hieäu quaû cuûa vieäc thu huùt
vaø söû duïng voán ñaàu tö.
Qua vieäc tìm hieåu caùc coâng trình nghieân cöùu neâu treân, chöa thaáy coù
nghieân cöùu trong ngaønh saûn xuaát coâng nghieäp. Vì vaäy, luaän vaên naøy seõ coù nhöõng
ñieåm khaùc bieät so vôùi caùc nghieân cöùu tröôùc ñaây veà ngaønh cuõng nhö phaïm vi
nghieân cöùu.
3. MUÏC TIEÂU CUÛA ÑEÀ TAØI VAØ CAÙC CAÂU HOÛI NGHIEÂN CÖÙU
Keá thöøa keát quaû nghieân cöùu lyù thuyeát vaø thöïc tieãn tröôùc ñaây veà CTTC ñeå
vaän duïng vaøo caùc CTNY ngaønh SXCN vôùi muïc tieâu nghieân cöùu sau ñaây:
(1) Xaùc ñònh caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán CTTC cuûa caùc CTNY ngaønh
SXCN
4
(2) Töø keát quaû muïc tieâu 1, ñeà xuaát moâ hình taùi CTTC nhaèm goùp phaàn
laøm gia taêng giaù trò coâng ty cho caùc CTNY ngaønh SXCN
(3) Ñeà xuaát caùc giaûi phaùp nhaèm hoã trôï cho vieäc taùi CTTC hôïp lyù cho caùc
CTNY ngaønh SXCN
Töø caùc muïc tieâu nghieân cöùu neâu treân, caùc caâu hoûi nghieân cöùu bao goàm:
Caâu hoûi 1: Thöïc traïng CTTC cuûa caùc CTNY ngaønh SXCN giai ñoaïn
2005-2008 nhö theá naøo?
Caâu hoûi 2: Nhöõng nhaân toá naøo ñaõ aûnh höôûng ñeán CTTC cuûa caùc CTNY
ngaønh SXCN ?
Caâu hoûi 3: Moâ hình CTTC naøo laø hôïp lyù nhaèm gia taêng giaù trò coâng ty
cho caùc CTNY ngaønh SXCN ?
Caâu hoûi 4: Nhöõng giaûi phaùp naøo caàn thieát hoã trôï cho vieäc taùi CTTC hôïp
lyù cho caùc CTNY ngaønh SXCN ?
4. ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHAÏM VI NGHIEÂN CÖÙU
Luaän vaên taäp trung nghieân cöùu nhöõng noäi dung cô baûn nhaát veà CTTC vaø
caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán CTTC cuûa caùc CTNY ngaønh SXCN trong giai ñoaïn
2005 – 2008. Luaän vaên söû duïng soá lieäu döïa treân caùc baùo caùo taøi chính cuûa 27
CTNY ngaønh SXCN treân toång theå 43 CTNY ngaønh SXCN giai ñoaïn 2005-2008
cuûa Vieät Nam.
5. PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN CÖÙU
5.1. Cô sôû vaø moâ hình lyù thuyeát
Vôùi nhöõng muïc tieâu nghieân cöùu ñaõ ñaët ra nhö treân, luaän vaên seõ vaän duïng
cô sôû vaø moâ hình lyù thuyeát töông öùng vôùi moãi muïc tieâu nhö sau:
• Muïc tieâu thöù 1: Luaän vaên vaän duïng lyù thuyeát veà caáu truùc voán vaø CTTC
coâng ty, ñoàng thôøi caên cöù vaøo keát quaû nghieân cöùu thöïc nghieäm cuûa caùc taùc giaû
trong vaø ngoaøi nöôùc ñeå xaây döïng moâ hình lyù thuyeát caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán
CTTC cuûa caùc CTNY ngaønh SXCN
5
• Muïc tieâu thöù 2 vaø 3: Luaän vaên döïa treân khung lyù thuyeát taùi CTTC coâng
ty ñeå xaây döïng moâ hình höôùng daãn taùi CTTC coâng ty.
Moâ hình lyù thuyeát caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán CTTC, taùi CTTC seõ ñöôïc trình
baøy cuï theå trong chöông 1.
5.2. Phöông phaùp nghieân cöùu
Luaän vaên söû duïng phöông phaùp nghieân cöùu ñònh löôïng ñeå nghieân cöùu.
Theo caùch tieáp caän naøy, döïa vaøo moâ hình lyù thuyeát ñaõ ñöôïc xaây döïng, luaän vaên
thu thaäp soá lieäu khaûo saùt thöïc teá cuûa 27 CTNY ngaønh SXCN, söû duïng coâng cuï
thoáng keâ toaùn vôùi söï hoã trôï cuûa caùc phaàn meàm EXCEL vaø SPSS, tieán haønh chaïy
vaø kieåm ñònh moâ hình. Caùc keát quaû nghieân cöùu theo caùch tieáp caän naøy seõ traû lôøi
cho caâu hoûi (1), (2), (3), (4).
5.3. Nguoàn soá lieäu vaø phöông phaùp thu thaäp soá lieäu
Töø moâ hình lyù thuyeát ñaõ ñöôïc ñaët ra, soá lieäu phuïc vuï cho moâ hình nghieân
cöùu. Luaän vaên thu thaäp caùc döõ lieäu nhö Nieân giaùm thoáng keâ 2008 cuûa Toång cuïc
thoáng keâ, baùo caùo taøi chính cuûa 27 CTNY ngaønh SXCN cuûa caùc naêm 2005, 2006,
2007 vaø 2008; caùc saùch baùo, taïp chí, baùo caùo, luaän vaên, luaän aùn , trang web …lieân
quan ñeán vaán ñeà CTTC vaø taùi CTTC.
5.4. Phöông phaùp choïn maãu vaø xaùc ñònh kích thöôùc maãu
Luaän vaên söû duïng phöông phaùp choïn maãu phi xaùc suaát, trong ñoù söû duïng
maãu thuaän tieän. Luaän vaên thu thaäp vaø xöû lyù soá lieäu cuûa 27 CTNY ngaønh SXCN
rong khoaûn thôøi gian töø naêm 2005 – 2008. Thôøi kyø ñôn vò ñeå xaùc ñònh giaù trò caùc
bieán laø naêm. Do ñoù, soá löôïng maãu coù theå thu thaäp ñöôïc laø 108 maãu (27 x 4).
5.5. Phöông phaùp phaân tích vaø xöû lyù soá lieäu
Trong nghieân cöùu thöïc traïng CTTC cuûa CTNY ngaønh SXCN luaän vaên söû
duïng phöông phaùp thoáng keâ moâ taû ñeå phaân tích. Cuï theå laø söû duïng phaàn meàm
Microsoft Excel XP ñeå nhaäp soá lieäu vaø söû duïng phaàn meàm SPSS phaân tích döõ
6
lieäu. Keát quaû phaân tích seõ cho keát quaû caùc chæ tieâu phaûn aùnh thöïc traïng CTTC
cuûa caùc CTNY ngaønh SXCN
Trong nghieân cöùu moâ hình caùc nhaân toá taùc ñoäng ñeán CTTC, luaän vaên söû
duïng phöông phaùp phaân tích hoài quy ña bieán (OLS) ñeå thöïc hieän. Cuï theå laø söû
duïng phaàn meàm Microsoft Excel XP ñeå nhaäp döõ lieäu ñieàu tra vaø xöû lyù soá lieäu
thoâ. Sau ñoù döõ lieäu ñöôïc chuyeån sang phaàm meàm SPSS ñeå xöû lyù phaân tích hoài
quy caùc nhaân toá taùc ñoäng ñeá CTTC cuûa caùc CTNY ngaønh SXCN
Quy trình xöû lyù soá lieäu seõ ñöôïc trình baøy cuï theå trong chöông 2.
7
5.6. Khung nghieân cöùu
Vaán ñeà nghieân cöùu
• Thöïc traïng CTTC cuûa caùc CTNY ngaønh SXCN
• Caùc nhaân toá naøo taùc ñoäng ñeán CTTC cuûa caùc CTNY ngaønh SXCN
• Moâ hình taùi CTTC naøo laø phuø hôïp nhaèm gia taêng giaù trò cho caùc
CTNY ngaønh SXCN
•
•
•
•
Cô sôû lyù thuyeát vaø moâ hình nghieân cöùu
Lyù thuyeát veà caáu truùc voán vaø CTTC cty.
Toång quan caùc coâng trình nghieân cöùu coù lieân quan.
Moâ hình caùc nhaân toá taùc ñoäng ñeán CTTC cty.
Moâ hình taùi CTTC cty .
Nguoàn soá lieäu vaø phöông phaùp thu thaäp soá lieäu
• Nguoàn soá lieäu thu thaäp: thöù caáp
• Phöông phaùp choïn maãu: choïn maãu phi xaùc suaát, trong ñoù söû duïng maãu
thuaän tieän
Thieát keá nghieân cöùu
• Thieát keá moâ taû vaø thieát keá nhaân quaû; phöông phaùp so saùnh ñoái chieáu.
• Phöông phaùp nghieân cöùu ñònh löôïng: Phaân tích hoài quy ñôn bieán vaø
hoài quy ña bieán (OLS).
•
•
•
•
Phaân tích keát quaû moâ hình vaø caùc ñeà xuaát
Ñaùnh giaù thöïc traïng CTTC caùc CTNY ngaønh SXCN
Kieåm ñònh moâ hình caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán CTTC cuûa caùc cty.
Ñeà xuaát moâ hình taùi CTTC cho caùc CTNY ngaønh SXCN nhaèm goùp
phaàn laøm taêng giaù trò cty
Ñeà xuaát caùc giaûi phaùp hoã trôï cho vieäc taùi CTTC cuûa caùc CTNY ngaønh
SXCN .
8
6. YÙ NGHÓA CUÛA ÑEÀ TAØI
6.1. Veà maët khoa học
Luaän vaên ñaõ toång quan veà lyù thuyeát caáu truùc voán, CTTC vaø taùi CTTC, caùc
nghieân cöùu thöïc nghieäm veà CTTC vaø öùng duïng caùc keát quaû naøy ñeå xaây döïng moâ
hình lyù thuyeát caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán CTTC, moâ hình taùi CTTC caùc CTNY
ngaønh SXCN
6.2. Veà maët thöïc tieãn
Keát quaû nghieân cöùu luaän vaên coù yù nghóa thöïc tieãn treân caùc maët sau ñaây:
(1) Giuùp cho caùc nhaø quaûn trò ôû caùc CTNY ngaønh SXCN nhìn nhaän ñaày ñuû hôn
veà CTTC vaø caùc nhaân toá taùc ñoäng ñeán CTTC cuûa coâng ty phuïc vuï cho vieäc taùi
CTTC coâng ty hôïp lyù hôn; (2) Keát quaû nghieân cöùu cuûa luaän vaên coøn laø taøi lieäu
tham thaûo cho caùc sinh vieân chuyeân ngaønh taøi chính - ngaân haøng.
7. KEÁT CAÁU LUAÄN VAÊN
Keát caáu luaän vaên bao goàm phaàn môû ñaàu, 3 chöông vaø keát luaän.
• Phaàn môû ñaàu
• Chöông 1: Toång quan veà CTTC vaø taùi CTTC ôû caùc coâng ty: chöông naøy
trình baøy nhöõng vaán ñeà lyù thuyeát lieân quan ñeán CTTC, taùi CTTC vaø moâ hình lyù
thuyeát taùi CTTC ñöôïc vaän duïng trong chöông 3.
• Chöông 2: Thöïc traïng veà CTTC vaø caùc nhaân toá taùc ñoäng ñeán CTTC
cuûa caùc CTNY ngaønh SXCN. Chöông naøy nhaèm öùng duïng cô sô lyù thuyeátû vaø
moâ hình nghieân cöùu ôû chöông 1 ñeå phaân tích thöïc traïng veà CTTC cuûa caùc CTNY
ngaønh SXCN. Keát quaû nghieân cöùu cuûa chöông naøy laø cô sôû cho caùc ñeà xuaát cuûa
chöông 3.
• Chöông 3: Ñeà xuaát moâ hình vaø giaûi phaùp taùi CTTC nhaèm goùp phaàn
laøm gia taêng giaù trò coâng ty cho caùc CTNY ngaønh SXCN. Chöông naøy döïa vaøo
keát quaû nghieân cöùu cuûa chöông 2 ñeå ñeà xuaát caùc moâ hình taùi CTTC vaø caùc giaûi
phaùp caàn thieát nhaèm goùp phaàn laøm gia taêng giaù trò cho caùc CTNY ngaønh SXCN
9
• Keát luaän : Neâu leân caùc keát quaû ñaït ñöôïc vaø nhöõng haïn cheá cuûa luaän vaên,
cuõng nhö höôùng nghieân cöùu tieáp theo cuûa taùc giaû.
10
CHÖÔNG 1
TOÅNG QUAN VEÀ CAÁU TRUÙC TAØI CHÍNH VAØ
TAÙI CAÁU TRUÙC TAØI CHÍNH ÔÛ COÂNG TY
1.1 TOÅNG QUAN VEÀ CAÁU TRUÙC TAØI CHÍNH
1.1.1 Khaùi nieäm veà caáu truùc taøi chính
Neáu nhö caáu truùc voán laø söï keát hôïp giöõa nôï ngaén haïn thöôøng xuyeân, nôï
daøi haïn vaø voán coå phaàn thì caáu truùc taøi chính bao haøm nghóa roäng hôn. Cuï theå ñoù
laø söï keát hôïp giöõa toaøn boä nôï vaø voán coå phaàn ñeå taøi trôï cho caùc quyeát ñònh ñaàu
tö trong coâng ty. Theo ñoù, toaøn boä nôï vaø VCP chi tieát nhö sau:
1.1.1.1 Nôï
Ñoù laø nhöõng khoûan maø coâng ty phaûi caûm keát thanh toaùn vôùi caùc chuû nôï soá
nôï goác vaø caùc khoaûn chi phí söû duïng voán theo thôøi haïn quy ñònh. Nôï bao goàm nôï
ngaén haïn vaø nôï daøi haïn.
• Nôï ngaén haïn: bao goàm nôï ngaén haïn thöôøng xuyeân vaø nôï ngaén haïn khoâng
thöôøng xuyeân. Noù phaûn aùnh nhöõng khoaûn nôï maø coâng ty coù traùch nhieäm thanh
toaùn trong voøng moät naêm hay moät chu kyø kinh doanh. Nguoàn voán nôï ngaén haïn
thöôøng coù chi phí söû duïng thaáp nhöng taïo ra moät aùp löïc thanh toaùn ñoái vôùi coâng
ty vaø thöôøng ñöôïc söû duïng ñeå ñaàu tö vaøo caùc taøi saûn ngaén haïn. Nôï ngaén haïn bao
goàm: vay vaø nôï ngaén haïn, phaûi traû ngöôøi baùn, ngöôøi mua traû tieàn tröôùc, thueá vaø
caùc khoaûn phaûi noäp khaùc…
• Nôï daøi haïn: phaûn aùnh nhöõng khoaûn nôï maø coâng ty coù traùch nhieäm thanh
toaùn trong thôøi gian lôùn hôn moät naêm hay nhieàu naêm hay nhieàu chu kyø kinh
doanh. Nguoàn voán nôï daøi haïn thöôøng ñöôïc söû duïng ñeå ñaàu tö vaøo caùc taøi saûn daøi
haïn. Nôï daøi haïn bao goàm: vay vaø nôï daøi haïn, phaûi traû daøi haïn ngöôøi baùn, phaûi
traû daøi haïn noäi boä, phaûi traû daøi haïn khaùc...
1.1.1.2 Voán coå phaàn
Ñoù laø nhöõng khoûan maø coâng ty khoâng phaûi cam keát thanh toaùn, caùc coå
ñoâng chæ kyø voïng vaøo lôïi ích ñöôïc mang laïi töø hieäu quaû hoaït ñoäng cuoái cuøng cuûa
11
coâng ty. VCP theå hieän phaàn taøi trôï cuûa caùc coå ñoâng ñoái vôùi toaøn boä taøi saûn cuûa
coâng ty. Vì vaäy, xeùt veà khía caïnh töï chuû veà taøi chính, nguoàn voán naøy theå hieän
naêng löïc voán coù cuûa caùc coå ñoâng trong taøi trôï hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh.
Nguoàn VCP bao goàm: voán ñaàu tö cuûa coå ñoâng thường và cổ đông ưu đãi, thaëng dö
VCP, coå phieáu quyõ, quyõ ñaàu tö phaùt trieån, quyõ döï phoøng taøi chính, quyõ khaùc
thuoäc voán sôû höõu, lôïi nhuaän sau thueá chöa phaân phoái…
Nhö vaäy, CTTC laø quan heä giöõa nôï vaø VCP, ñöôïc theå hieän baèng chæ tieâu
tyû suaát nôï cuûa coâng ty. Ñeå ñaït ñöôïc moät CTTC hôïp lyù höôùng ñeán toái ña hoùa giaù
trò coâng ty laø noäi dung quan troïng nhaát phaûn aùnh CTTC coâng ty. Nghieân cöùu
CTTC veà maët baûn chaát laø nghieân cöùu chính saùch taøi trôï cuûa coâng ty theå hieän qua
chæ tieâu tyû suaát nôï, nghieân cöùu söï taùc ñoäng cuûa caùc nhaân toá ñeán vieäc söû duïng nôï
cuûa coâng ty nhö theá naøo trong quaù trình huy ñoäng, söû duïng voán ñeå höôùng tôùi muïc
tieâu toái ña hoùa giaù trò cuûa coâng ty.
Thöïc tieãn cho thaáy, coâng ty taøi trôï cho caùc hoaït ñoäng kinh doanh baèng hai
nguoàn laø nôï vaø VCP. Caâu hoûi ñaët ra laø neân söû duïng moät tyû leä nhö theá naøo giöõ nôï
vaø VCP laø toái öu? Noùi caùch khaùc coù toàn taïi moät CTTC naøo thöïc söï toái öu cho
coâng ty hay khoâng? Caùc nhaân toá naøo ñaõ aûnh höôûng ñeán CTTC cuûa caùc coâng ty?
CTTC coù aûnh höôûng nhö theá naøo ñeán giaù trò coâng ty… Nhöõng caâu hoûi naøy ñaõ thu
huùt söï quan taâm nghieân cöùu cuûa caùc nhaø kinh teá, caùc nhaø quaûn trò, caùc nhaø taøi
chính treân theá giôùi töø thaäp kyû 60 cuûa theá kyû 20, nhöng cho ñeán nay chöa coù moät
söï thoáng nhaát hoaøn toaøn hay hình thaønh moät lyù thuyeát ñaày ñuû vaø coù nhieàu quan
ñieåm khaùc nhau veà vaán ñeà naøy.
1.1.2 Lyù thuyeát veà caáu truùc taøi chính
1.1.2.1 Lyù thuyeát cuûa caùc taùc giaû tröôùc Franco Modigliani vaø Merton Miller
Tröôùc Franco Modigliani vaø Merton Miller, coù tröôøng phaùi taøi chính coå
ñieån vaø nhöõng ngöôøi theo tröôøng phaùi naøy nhö Durand, Waterman, Scharwts
luoân khaúng ñònh raèng toàn taïi moät CTTC toái öu ñoái vôùi moãi coâng ty, töùc laø coù moät
söï phaân chia hôïp lyù giöõa nôï vaø VCP. Vôùi caáu truùc naøy thì chi phí söû duïng voán
cuûa coâng ty laø thaáp nhaát vaø khi ñoù giaù trò cuûa coâng ty treân thò tröôøng laø cao nhaát.
12
Quan ñieåm naøy döïa treân cô sôû cho raèng chi phí cuûa VCP lôùn hôn chi phí
cuûa nôï do nợ ñöôïc khaáu tröø thueá, neân caàn vay nôï ñeå taän duïng lôïi theá naøy. Tuy
nhieân khoâng theå taêng nôï tuøy yù, maø ñoái vôùi moãi coâng ty toàn taïi moät tyû leä nôï toái
öu, neáu vöôït quaù tyû leä naøy thì laøm cho ruûi ro maát khaû naêng thanh toaùn cuûa coâng
ty taêng leân, khi ñoù chuû nôï seõ yeâu caàu moät möùc laõi suaát lôùn hôn, nhö vaäy chi phí
voán chung cuûa coâng ty seõ taêng leân. Do ñoù, moãi coâng ty coù moät CTTC toái öu maø
nhaø quaûn trò taøi chính phaûi bieát ñeå taän duïng lôïi theá caáu truùc naøy.
Nhö vaäy, quan ñieåm naøy cho raèng nôï laø caàn thieát ñeå giaûm chi phí söû duïng
voán, nhöng khoâng ñöôïc laïm duïng quaù möùc vì moãi coâng ty toàn taïi CTTC toái öu.
Tuy nhieân, haïn cheá cuûa quan ñieåm naøy laø khoâng chæ ra ñöôïc cô sôû xaùc ñònh tyû leä
nôï toái öu ñoái vôùi moãi coâng ty.
1.1.2.2 Lyù thuyeát cuûa F. Modigliani vaø M. Miller veà caáu truùc taøi chính
Naêm 1958, Franco Modigliani vaø Merton Miller ñaõ tìm hieåu xem chi phí
voán taêng hay giaûm khi moät coâng ty taêng hay giaûm vay möôïn. Ñeå chöùng minh
moät lyù thuyeát khaû thi, Franco Modigliani vaø Merton Miller (MM) ñaõ ñöa ra moät
soá nhöõng giaû ñònh ñôn giaûn hoùa raát phoå bieán trong lyù thuyeát veà taøi chính, ñoù laø:
giaû ñịnh laø thò tröôøng voán laø hoaøn haûo nhö khoâng coù thueá, thoâng tin caân xöùng
giöõa caùc beân, khoâng coù ruûi ro phaù saûn,… Vì vaäy seõ khoâng coù caùc chi phí giao dòch
vaø tyû leä vay gioáng nhö tyû leä cho vay vaø baèng vôùi tyû leä vay mieãn phí; vieäc ñaùnh
thueá ñöôïc boû qua vaø nguy cô ñöôïc tính hoaøn toaøn baèng tính khoâng oån ñònh cuûa
caùc luoàng tieàn. Vôùi giaû ñònh treân, MM ñaõ ñi ñeán keát luaän “giaù trò thò tröôøng cuûa
moät coâng ty ñoäc laäp ñoái vôùi caáu truùc voán cuûa coâng ty ñoù trong caùc thò tröôøng hoaøn
haûo khoâng coù thueá thu nhaäp coâng ty”. Keát luaän naøy traùi ngöôïc hoaøn toaøn vôùi
quan ñieåm chính saùch coå ñieån veà chính saùch nôï vaø gaây neân söï tranh caõi giöõa caùc
nhaø taøi chính.
Naêm 1963, Franco Modigliani vaø Merton Miller ñöa ra moät nghieân cöùu
tieáp theo vôùi vieäc loaïi boû giaû thuyeát veà thueá thu nhaäp coâng ty. Trong tröôøng hôïp
coù thueá thu nhaäp coâng ty, moâ hình MM daãn ñeán nhöõng keát luaän sau: Ñoøn bẩy nôï
seõ laøm gia taêng giaù trò coâng ty vì chi phí laõi vay laø chi phí hôïp lyù ñöôïc khaáu tröø
khi tính thueá thu nhaäp coâng ty. Do ñoù maø moät phaàn thu nhaäp cuûa coâng ty coù söû
duïng nôï ñöôïc chuyeån cho caùc nhaø ñaàu tö. Giaù trò cuûa coâng ty baèng giaù trò cuûa
13
coâng ty khoâng söû duïng nôï coäng vôùi khoaûn thu do söû duïng nôï mang laïi töø vieäc tieát
kieäm thueá vaø ñöôïcc xaùc ñònh qua coâng thöùc sau:
V1 = V0 + T.D
Trong ñoù: V1 laø giaù trò coâng ty sau moät kyø hoaït ñoäng coù söû duïng nôï, V0 laø giaù trò
coâng ty khoâng söû duïng nôï, T laø thueá suaát thueá thu nhaäp coâng ty, D laø giaù trò voán
vay nôï.
Nhö vaäy, khi coù thueá thu nhaäp coâng ty, giaù trò cuûa coâng ty coù söû duïng nôï
vay vöôït quaù giaù trò coâng ty khoâng söû duïng nôï bôûi soá löôïng TxD vaø gia taêng toái
ña khi coâng ty ñöôïc taøi trôï 100% nôï. Chi phí voán coå phaàn cuûa coâng ty coù söû duïng
nôï ñöôïc xaùc ñònh qua coâng thöùc sau:
rE = r0 + (r0 – rD)(1- T)
Trong ñoù, rE laø chi phí voán coå phaàn cuûa coâng ty coù söû duïng nôï, r0 laø chi phí voán
coå phaàn khoâng söû duïng nôï, rD laø chi phí vay nôï (tyû leä laõi vay), T laø thueá suaát thueá
thu nhaäp coâng ty.
Nhö vaäy khi coù thueá, tyû suaát sinh lôøi caàn thieát cuûa voán coå phaån seõ taêng
leân, giaù trò coâng ty cuõng taêng leân trong tröôøng hôïp coù söû duïng ñoøn bẩy nôï vaø ñaït
giaù trò cöïc ñaïi khi coâng ty ñöôïc taøi trôï baèng 100% voán nôï.
Keát luaän naøy laø khoâng thöïc teá vì haàu nhö raát ít coù tröôøng hôïp maø coâng ty
ñöôïc taøi trôï baèng 100% voán nôï; hôn nöõa caùc nhaø cung caáp voán beân ngoaøi nhö
caùc ngaân haøng thöông maïi chaúng haïn, khi cho coâng ty vay thöôøng xem xeùt tình
hình taøi chính cuûa coâng ty, neáu ñang ôû trình traïng ñaõ vay nôï vôùi tyû leä nôï khaù cao
thì khoù loøng ñeå hoï coù theå cho vay tieáp vì ruûi ro seõ raát cao, nhaát laø trong tröôøng
hôïp thua loã xảy ra, coâng ty khoâng coù khaû naêng traû nôï. Maët khaùc, nhöõng lôïi theá do
vay nôï mang laïi laø roõ raøng, ñieàu ñoù thì chæ coøn phuï thuoäc vaøo lợi nhuận hoaït
ñoäng cuûa coâng ty, neáu nhö ñöôïc ñaûm baûo thì coâng ty seõ maïnh daïn vay möôïn voán
töø beân ngoaøi vaø ngaân haøng cuõng seõ saün saøng cho vay nôï. Vaäy vaán ñeà naèm ôû choã
khaû naêng sinh lôøi thöïc teá vaø caùc coâng ty coù uy tín trong hoaït ñoäng SXDK thöôøng
deã daøng ñöôïc nhaø ñaàu tö, caùc ngaân haøng cho vay vôùi soá löôïng lớn, ñieàu kieän vay
möôïn cũng thuaän lôïi hôn.
1.1.2.3 Lyù thuyeát caáu truùc taøi chính toái öu (Static Trade – Off Theory)
- Xem thêm -