Tài liệu T091 thực tiễn là tiêu chuẩn chân lý

TiÓu luËn TriÕt häc lêi më ®Çu Trong c«ng cuéc x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ trêng, cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc, theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa ë níc ta hiÖn nay, lý luËn nhËn thøc, vÊn ®Ò c¶i t¹o thùc tiÔn nÒn kinh tÕ lu«n thu hót sù quan t©m cña nhiÒu ®èi tîng. Ngµy nay, triÕt häc lµ mét bé phËn kh«ng thÓ t¸ch rêi víi sù ph¸t triÓn cña bÊt cø h×nh th¸i kinh tÕ nµo. Nh÷ng vÊn ®Ò triÕt häc vÒ lý luËn nhËn thøc vµ thùc tiÔn, ph¬ng ph¸p biÖn chøng... lu«n lµ c¬ së, lµ ph¬ng híng, lµ t«n chØ cho ho¹t ®éng thùc tiÔn, x©y dùng vµ ph¸t triÓn x· héi. NÕu xuÊt ph¸t tõ mét lËp trêng triÕt häc ®óng ®¾n, con ngêi cã thÓ cã ®îc nh÷ng c¸ch gi¶i quyÕt phï hîp víi c¸c vÊn dÒ do cuéc sèng ®Æt ra. ViÖc chÊp nhËn hay kh«ng chÊp nhËn mét lËp trêng triÕt häc nµo ®ã sÏ kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ sù chÊp nhËn mét thÕ giíi quan nhÊt ®Þnh, mét c¸ch lý gi¶i nhÊt ®Þnh vÒ thÕ giíi, mµ cßn lµ sù chÊp nhËn mét c¬ së ph¬ng ph¸p luËn nhÊt ®Þnh chØ ®¹o cho ho¹t ®éng. Chóng ta biÕt r»ng, triÕt häc lµ mét trong ba bé phËn cÊu thµnh cña chñ nghÜa M¸c. Lªnin ®· chØ râ r»ng chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng ®ã chÝnh lµ triÕt häc cña chñ nghÜa M¸c. Cho ®Õn nay, chØ cã triÕt häc M¸c lµ mang tÝnh u viÖt h¬n c¶. Trªn c¬ së nÒn t¶ng triÕt häc M¸c - Lªnin, §¶ng vµ Nhµ níc ta ®· häc tËp vµ tiÕp thu t tëng tiÕn bé, ®Ò ra nh÷ng môc tiªu, ph¬ng híng chØ ®¹o chÝnh x¸c, ®óng ®¾n ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn x· héi, phï hîp víi hoµn c¶nh ®Êt níc. MÆc dï cã nh÷ng khiÕm khuyÕt kh«ng thÓ tr¸nh khái song chóng ta lu«n ®i ®óng híng trong c¶i t¹o thùc tiÔn, ph¸t triÓn kinh tÕ, tõng bíc ®a ®Êt níc ta tiÕn kÞp tr×nh ®é c¸c níc trong khu vùc vµ thÕ giíi vÒ mäi mÆt. ChÝnh nh÷ng thµnh tùu cña x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ qua mêi n¨m ®æi míi lµ minh chøng x¸c ®¸ng cho vÊn ®Ò nªu trªn. Ho¹t ®éng nhËn thøc vµ c¶i t¹o thùc tiÔn cïng víi sù n¾m b¾t c¸c quy luËt kh¸ch quan trong vËn hµnh nÒn kinh tÕ ë níc ta lµ mét vÊn ÒÒ cßn nhiÒu xem xÐt vµ tranh c·i, nhÊt lµ trong qu¸ tr×nh ®æi míi hiÖn nay.V× vËy, em quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi “Thùc tiÔn lµ tiªu chuÈn cña ch©n lý” . SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A TiÓu luËn TriÕt häc I. Mét sè vÊn ®Ò vÒ lý luËn 1. Mét sè kh¸i niÖm c¬ b¶n a) Thùc tiÔn - Víi viÖc ®a ph¹m trï thùc tiÔn vµo lý luËn nhËn thøc, c¸c nhµ kinh ®iÓn cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin ®· t¹o nªn mét bíc chuyÓn biÕn c¸ch m¹ng trong triÕt häc nãi chung vµ trong lý luËn nhËn thøc nãi riªng vµ ®· ®a ra quan ®iÓm vÒ thùc tiÔn nh sau: - Thùc tiÔn lµ toµn bé nh÷ng ho¹t ®éng vËt chÊt, cã môc ®Ých, mang tÝnh lÞch sö - x· héi cña con ngêi nh»m c¶i biÕn tù nhiªn vµ x· héi. - B¶n chÊt cña ho¹t ®éng thùc tiÔn ®ã lµ sù t¸c ®éng qua l¹i cña chñ thÓ vµ kh¸ch thÓ. - Ho¹t ®éng thùc tiÔn ®a d¹ng víi nhiÒu h×nh thøc ngµy cµng phong phó, song cã thÓ chia ra thµnh ba h×nh thøc c¬ b¶n lµ: ho¹t ®éng s¶n xuÊt vËt chÊt, ho¹t ®éng chÝnh trÞ x· héi vµ ho¹t ®éng thùc nghiÖm khoa häc. b) Ch©n lý: - Quan ®iÓm cña chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng cho r»ng: Ch©n lý lµ nh÷ng tri thøc phï hîp víi hiÖn thùc kh¸ch quan vµ ®îc thùc tiÔn kiÓm nghiÖm. - Ch©n lý bao giê còng lµ ch©n lý kh¸ch quan tøc lµ nh÷ng tri thøc mµ néi dung cña nã kh«ng phô thuéc vµo con ngêi. - Ch©n lý cßn cã tÝnh tuyÖt ®èi vµ tÝnh t¬ng ®èi, tÝnh cô thÓ. Ch©n lý cßn lµ mét qu¸ tr×nh v× nhËn thøc cña con ngêi lµ mét qu¸ tr×nh. c) NhËn thøc: - Chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng kh¼ng ®Þnh: NhËn thøc lµ qu¸ tr×nh ph¶n ¸nh biÖn chøng, tÝch cùc, tù gi¸c vµ s¸ng t¹o thÕ giíi kh¸ch quan vµo trong ®Çu ãc cña con ngêi trªn c¬ së thùc tiÔn. - §îc dùa trªn nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n sau: + Thõa nhËn thÕ giíi vËt chÊt tån t¹i kh¸ch quan, ®éc lËp ®èi víi ý thøc con ngêi. + Thõa nhËn kh¶ n¨ng nhËn thøc ®îc thÕ giíi cña con ngêi, coi nhËn thøc lµ sù ph¶n ¸nh hiÖn thùc kh¸ch quan vµo trong bé ãc con ngêi, lµ ho¹t ®éng t×m hiÓu kh¸ch thÓ cña chñ thÓ. + Kh¼ng ®Þnh sù ph¶n ¸nh ®ã lµ mét qu¸ tr×nh biÖn chøng tÝch cùc, tù gi¸c vµ s¸ng t¹o. Qu¸ tr×nh ®ã diÔn ra theo tr×nh tù tõ cha biÕt ®Õn biÕt, tõ hiÖn tîng ®Õn b¶n chÊt, tõ biÕt Ýt ®Õn biÕt nhiÒu, tõ kÐm s©u s¾c ®Õn s©u s¾c h¬n. + Coi thùc tiÔn lµ c¬ së chñ yÕu vµ trùc tiÕp nhÊt cña nhËn thøc, lµ ®éng lùc, môc ®Ých cña nhËn thøc vµ lµ tiªu chuÈn ®Ó kiÓm tra ch©n lý. 2. Qu¸ tr×nh nhËn thøc SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A TiÓu luËn TriÕt häc - NhËn thøc lµ mét qu¸ tr×nh biÖn chøng diÔn rÊt phøc t¹p, bao gåm nhiÒu giai ®o¹n, tr×nh ®é, vßng kh©u vµ h×nh thøc kh¸c nhau. - Chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng coi nhËn thøc kh«ng ph¶i lµ sù ph¶n ¸nh gi¶n ®¬n, thô ®éng, mµ lµ mét qu¸ tr×nh g¾n liÒn víi ho¹t ®éng thùc tiÔn. Qu¸ tr×nh ®ã ®· ®îc Lªnin chØ ra nh sau: "Tõ trùc quan sinh ®éng ®Õn t duy trõu tîng, tõ t duy trõu tîng ®Õn thùc tiÔn - ®ã lµ con ®êng biÖn chøng cña sù nhËn thøc ch©n lý, cña sù nhËn thøc hiÖn thùc kh¸ch quan". - Tuú theo tÝnh chÊt cña sù nghiªn cøu mµ qu¸ tr×nh ®ã ®îc ph©n ho¸ ra thµnh c¸c cÊp ®é kh¸c nhau nh: nhËn thøc c¶m tÝnh vµ nhËn thøc lý tÝnh, nhËn thøc kinh nghiÖm vµ nhËn thøc lý luËn hay nhËn thøc th«ng thêng vµ nhËn thøc khoa häc. Theo Lªnin th× qu¸ tr×nh nhËn thøc tr¶i qua hai kh©u sau: a) Tõ trùc quan sinh ®éng ®Õn t duy trõu tîng. - Trùc quan sinh ®éng hay chÝnh lµ nhËn thøc c¶m tÝnh lµ giai ®o¹n ®Çu tiªn, g¾n liÒn víi thùc tiÔn vµ th«ng qua c¸c gi¸c quan trong ®ã. + C¶m gi¸c lµ h×nh thøc ®Çu tiªn cña sù ph¶n ¸nh hiÖn thùc kh¸ch quan, lµ sù ph¶n ¸nh nh÷ng thuéc tÝnh riªng lÎ cña c¸c sù vËt, hiÖn tîng khi chóng t¸c ®éng trùc tiÕp vµo c¸c gi¸c quan cña con ngêi nh mµu s¾c, mïi vÞ, ®é r¾n… Sù t¸c ®éng nµy g©y nªn sù kÝch thÝch cña c¸c tÕ bµo thÇn kinh lµm xuÊt hiÖn c¸c c¶m gi¸c. + Tri gi¸c lµ h×nh thµnh kÕ tiÕp sau c¶m gi¸c lµ h×nh ¶nh t¬ng ®èi toµn vÑn vÒ sù vËt khi sù vËt ®ã ®ang trùc tiÕp t¸c ®éng vµo c¸c gi¸c quan. Tri gi¸c n¶y sinh dùa trªn c¬ së cña c¶m gi¸c, lµ sù tæng hîp cña nhiÒu c¶m gi¸c. So víi c¶m gi¸c th× tri gi¸c lµ h×nh thøc nhËn thøc cao h¬n, ®Çy ®ñ h¬n, phong phó h¬n vÒ sù vËt. Tri gi¸c còng ph¶n ¸nh sù vËt, hiÖn tîng mét c¸ch trùc tiÕp th«ng qua c¸c gi¸c quan. + BiÓu tîng: lµ h×nh thøc ph¶n ¸nh cao nhÊt vµ phøc t¹p nhÊt cña giai ®o¹n trùc quan sinh ®éng. BiÓu tîng xuÊt hiÖn trªn c¬ së nh÷ng hiÓu biÕt vÒ sù thËt do tri thøc ®em l¹i. BiÓu tîng lµ h×nh ¶nh vÒ sù vËt ®îc lu gi÷ trong chñ thÓ nhËn thøc khi sù vËt kh«ng cßn hiÖn diÖn trùc tiÕp tríc chñ thÓ. Con ngêi kh«ng cÇn quan s¸t trùc tiÕp sù vËt mµ vÉn h×nh dung ra chóng dùa trªn sù tiÕp xóc nhiÒu lÇn tríc ®ã. Do ®ã, ë biÓu tîng nhËn thøc ®· chøa ®ùng nh÷ng yÕu tè gi¸n tiÕp. BiÓu tîng lµ kh©u trung gian gi÷a trùc quan sinh ®éng vµ t duy trõu tîng. Nh vËy: c¶m gi¸c, tri gi¸c vµ biÓu tîng lµ nh÷ng giai ®o¹n kÕ tiÕp nhau cña h×nh thøc nhËn thøc c¶m tÝnh. Trong nhËn thøc c¶m tÝnh ®· tån t¹i c¶ c¸i SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A TiÓu luËn TriÕt häc b¶n chÊt lÉn kh«ng b¶n chÊt, c¶ c¸i tÊt yÕu vµ ngÉu nhiªn, c¶ c¸i bªn trong lÉn bªn ngoµi sù vËt. Nhng ë ®©y, con ngêi cha ph©n biÖt ®îc c¸i g× lµ b¶n chÊt víi kh«ng b¶n chÊt, ®©u lµ tÊt yÕu víi ngÉu nhiªn, ®©u lµ c¸i bªn trong víi bªn ngoµi. Yªu cÇu cña nhËn thøc ®ßi hái ph¶i t¸ch ra vµ n¾m lÊy c¸i b¶n chÊt, tÊt yÕu, bªn trong, chØ cã chóng míi cã vai trß quan träng cho ho¹t ®éng thùc tiÔ vµ nhËn thøc cña con ngêi nªn nhËn thøc sÏ vît lªn mét tr×nh ®é míi, cao h¬n vÒ chÊt, ®ã lµ tr×nh ®é nhËn thøc lý tÝnh hay lµ giai ®o¹n t duy trõu tîng. - T duy trõu tîng hay lµ nhËn thøc lý tÝnh, lµ giai ®o¹n ph¶n ¸nh gi¸n tiÕp, trõu tîng vµ kh¸i qu¸t nh÷ng thuéc tÝnh, nh÷ng ®Æc ®iÓm b¶n chÊt cña ®èi tîng. §©y lµ giai ®o¹n nhËn thøc thùc hiÖn chøc n¨ng quan träng nhÊt lµ t¸ch ra vµ n¾m lÊy c¸i b¶n chÊt cã tÝnh quy luËt cña c¸c sù vËt, hiÖn tîng. V× vËy, nã ®¹t ®Õn tr×nh ®é ph¶n ¸nh s©u s¾c h¬n, chÝnh x¸c h¬n vµ ®Çy ®ñ h¬n c¸i b¶n chÊt cña ®èi tîng, lµ giai ®o¹n cao cña qu¸ tr×nh nhËn thøc kh¸i niÖm, ph¸n ®o¸n, suy lý. + Kh¸i niÖm: lµ h×nh thøc c¬ b¶n nhÊt cña t duy trõu tîng, nã ph¶n ¸nh, kh¸i qu¸t nh÷ng ®Æc tÝnh c¬ b¶n nhÊt, phæ biÕn nhÊt cña mét líp c¸c sù vËt, hiÖn tîng nhÊt ®Þnh (®ã chÝnh lµ nh÷ng ®Æc tÝnh b¶n chÊt cña sù vËt). Kh¸i niÖm ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së ho¹t ®éng thùc tiÔn, lµ kÕt qu¶ cña sù kh¸i qu¸t nh÷ng tri thøc do trùc quan sinh ®éng ®em l¹i. Kh¸i niÖm võa cã tÝnh chñ quan võa cã tÝnh kh¸ch quan, võa cã mèi quan hÖ t¸c ®éng qua l¹i víi nhau, võa thêng xuyªn vËn ®éng vµ ph¸t triÓn. Nã ch¼ng nh÷ng rÊt linh ®éng, mÒm dÎo n¨ng ®éng mµ cßn lµ "§iÓm nót" cña qu¸ tr×nh t duy trõu tîng, lµ c¬ së ®Ó h×nh thµnh ph¸n ®o¸n. + Ph¸n ®o¸n lµ sù vËn dông c¸c kh¸i niÖm trong ý thøc con ngêi ®Ó ph¶n ¸nh mèi liªn hÖ gi÷a c¸c sù vËt, hiÖn tîng còng nh c¸c thuéc tÝnh, tÝnh chÊt cña chóng hay chÝnh lµ h×nh thøc cña sù liªn kÕt c¸c kh¸i niÖm l¹i víi nhau. Cã nhiÒu lo¹i ph¸n ®o¸n kh¸c nhau. Tuú theo c¸ch ph©n chia ta cã: ph¸n ®o¸n kh¼ng ®Þnh, ph¸n ®o¸n phñ ®Þnh, ph¸n ®o¸n phæ biÕn, ph¸n ®o¸n ®Æc thï vµ ph¸n ®o¸n ®¬n nhÊt. + Suy lý (suy luËn) lµ qu¸ tr×nh l«gic cña t duy tu©n theo quy luËt nhÊt ®Þnh ®Ó t¹o ra mét ph¸n ®o¸n míi tõ nh÷ng ph¸n ®o¸n tiÒn ®Ò hay chÝnh lµ h×nh thøc cña t duy liªn kÕt c¸c ph¸n ®o¸n l¹i víi nhau ®Ó rót ra tri thøc míi. TÝnh ch©n thùc cña ph¸n ®o¸n kÐt luËn phô thuéc vµo tÝnh ch©n thùc cña ph¸n ®o¸n tiÒn ®é còng nh tÝnh hîp quy luËt cña qu¸ tr×nh suy luËn. - Gi÷a nhËn thøc c¶m tÝnh vµ nhËn thøc lý tÝnh (hay trùc quan sinh ®éng vµ t duy trõu tîng) cã sù thèng nhÊt bëi ®ã lµ hai giai ®o¹n cña mét qu¸ tr×nh SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A TiÓu luËn TriÕt häc nhËn thøc, dùa trªn c¬ së thùc tiÔn vµ ho¹t ®éng thÇn binh cao cÊp. Chóng lµ nh÷ng nÊc thang hîp thµnh chu tr×nh nhËn thøc, gi÷a chóng cã sù t¸c ®éng qua l¹i: NhËn thøc c¶m tÝnh cung cÊp tµi liÖu cho nhËn thøc lý tÝnh, nhËn thøc lý tÝnh t¸c ®éng trë l¹i nhËn thøc c¶m tÝnh lµm cho nã chÝnh x¸c h¬n, nh¹y bÐn h¬n. NhËn thøc c¶m tÝnh kh¸c nhËn thøc lý tÝnh ë chç.NhËn thøc c¶m tÝnh lµ giai ®o¹n thÊp, ph¶n ¸nh kh¸ch thÓ mét c¸ch trùc tiÕp ®em l¹i nh÷ng tri thøc vÒ b¶n chÊt vµ quy luËt cña kh¸ch thÓ. b) Tõ t duy trõu tîng ®Õn thùc tiÔn - NhËn thøc ph¶i trë vÒ thùc tiÔn ®Ó kiÓm tra, kh¼ng ®Þnh, kiÓm nghiÖm lµ tri thøc ®óng hay sai lÇm, tri thøc Êy cã ch©n thùc kh«ng. - Quay trë vÒ thùc tiÔn, nhËn thøc hoµn thµnh mét chu tr×nh biÖn chøng cña nã. Trªn c¬ së ho¹t ®éng thùc tiÔn míi mét chu tr×nh nhËn thøc tiÕp theo l¹i b¾t ®Çu vµ cø nh thÕ m·i m·i. - XÐt trong toµn bé nhËn thøc cña con ngêi vÒ thÕ giíi, thùc tiÔn lµ yÕu tè kh«ng thÓ thiÓu ®îc cña qu¸ tr×nh n¾m b¾t ch©n lý - lµ vßng kh©u "chuyÓn ho¸" kÕt qu¶ nhËn thøc thµnh ch©n lý kh¸ch quan. 3. Thùc tiÔn lµ tiªu chuÈn cña ch©n lý a) Thùc tiÔn lµ tiªu chuÈn duy nhÊt cña ch©n lý. Nhê cã thùc tiÔn, chóng ta ph©n biÖt ®îc ch©n lý vµ sai lÇm, tøc thùc tiÔn ®ãng vai trß lµ tiªu chuÈn ®Ó kiÓm tra ch©n lý. - Thùc tiÔn lµ ho¹t ®éng vËt chÊt cã tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan, diÔn ra ®éc lËp ®èi víi nhËn thøc, nã lu«n lu«n vËn ®éng, vµ ph¸t triÓn trong lÞch sö. Nhê ®ã lµ mµ thóc ®Èy nhËn thøc cïng vËn ®éng, ph¸t triÓn. Mäi sù biÕn ®æi cña nhËn thøc suy cho cïng kh«ng thÓ vît ra ngoµi sù kiÓm tra cña thùc tiÔn. Nã thêng xuyªn chÞu sù kiÓm nghiÖm trùc tiÕp cña thùc tiÔn. - ChÝnh thùc tiÔn cã vai trß lµm tiªu chuÈn, thíc ®o gi¸ trÞ cña nh÷ng tri thøc ®· ®¹t ®îc trong nhËn thøc. §ång thêi nã bæ sung, chØnh söa, ®iÒu chØnh, söa ch÷a, ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn nhËn thøc. C.M¸c ®· viÕt "vÊn ®Ò t×m hiÓu t duy cña con ngêi cã thÓ ®¹t tíi ch©n lý kh¸ch quan hay kh«ng, hoµn toµn kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò lý luËn mµ lµ mét vÊn ®Ò thùc tiÔn. ChÝnh trong thùc tiÔn mµ con ngêi ph¶i chøng minh ch©n lý". - Nhê cã thùc tiÔn kiÓm nghiÖm, chøng minh mµ ta x¸c ®Þnh ®©u lµ c¸i hîp quy luËt, ®©u lµ c¸i tri thøc ®óng, ®©u lµ sai lÇm còng nh c¸i g× nªn lµm, c¸i g× kh«ng nªn lµm, ®©u lµ c¸i kh«ng hîp víi quy luËt mµ ch©n lý chÝnh lµ c¸i tri thøc ®óng, c¸i hîp quy luËt hay lµ ®óng víi quy luËt. SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A TiÓu luËn TriÕt häc - Thùc tiÔn ch¼ng nh÷ng lµ ®iÓm xuÊt ph¸t cña nhËn thøc, lµ yÕu tè ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña nhËn thøc mµ cßn lµ n¬i nhËn thøc cßn ph¶i lu«n lu«n híng tíi ®Ó thÓ nghiÖm tÝnh ®óng ®¾n cña m×nh. V× thÕ mµ thùc tiÔn lµ c¬ së, ®éng lùc, môc ®Ých cña nhËn thøc võa lµ tiªu chuÈn ®Ó kiÓm tra ch©n lý. Vµ khi nhÊn m¹nh ®iÒu nµy th× V.I. Lªnin ®· viÕt: "Quan ®iÓm vÒ ®êi sèng vµ thùc tiÔn ph¶i lµ quan ®iÓm thø nhÊt vµ c¬ b¶n cña lý luËn nhËn thøc". - Chóng ta ph¶i lu«n lu«n qu¸n triÖt quan ®iÓm thùc tiÔn, quan ®iÓm nµy yªu cÇu viÖc nhËn thøc ph¶i xuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn, dùa trªn c¬ së thùc tiÔn, ®é s©u vµo thùc tiÔn, ph¶i coi träng c«ng t¸c tæng kÕt thùc tiÔn, viÖc nghiªn cøu ph¶i liªn hÖ víi thùc tiÔn tøc lµ "häc ph¶i ®i ®«i víi hµnh". NÕu xa rêi thùc tiÔn sÏ dÉn ®Õn sai lÇm cña bÖnh chñ quan, duy ý chÝ, gi¸o ®iÒu, m¸y mãc, quan liªu, kh«ng x¸c ®Þnh ®îc quy luËt, kh«ng ph©n biÖt ®îc quy luËt ®ã cã hîp quy luËt hay kh«ng cã lµ tri thøc ®óng (ch©n lý) hay kh«ng nhng nÕu tuyÖt ®èi hãa th× sÏ r¬i vµo chñ nghÜa thùc dông, kinh nghiÖm chñ nghÜa nªn ®ßi hái chóng ta ph¶i cã c¸i nh×n ®óng ®¾n th× míi x¸c ®Þnh ®îc quy luËt hîp ch©n lý. - Nh÷ng tri thøc phï hîp víi hiÖn thùc kh¸ch quan vµ ®îc thùc tiÔn kiÓm nghiÖm chÝnh lµ nh÷ng tri thøc ®óng, cã ®óng thêi míi phï hîp ®îc víi hiÖn thùc kh¸ch quan cßn tri thøc sai, sai lÇm th× kh«ng thÓ phï hîp víi hiÖn thùc kh¸ch quan ®îc. b) Ch©n lý cã tÝnh cô thÓ, cã ®Æc tÝnh g¾n liÒn vµ phï hîp gi÷a néi dung ph¶n ¸nh víi mét ®èi tîng nhÊt ®Þnh cïng c¸c ®iÒu kiÖn, hoµn c¶nh lÞch sö cô thÓ. Thùc tiÔn l¹i cã "tÝnh phæ biÕn" vµ lµ "hiÖn thùc trùc tiÕp" nhê ®ã thùc tiÔn cã thÓ "vËt chÊt ho¸" ®îc tri thøc, biÕn tri thøc thµnh c¸c kh¸ch thÓ vËt chÊt cã tÝnh x¸c thùc c¶m tÝnh. - Mçi tri thøc ®óng ®¾n bao giê còng cã mét néi dung nhÊt ®Þnh, néi dung ®ã lu«n g¾n liÒn víi ®èi tîng x¸c ®Þnh, diÔn ra nªn bÊt kú ch©n lý nµo còng g¾n liÒn víi nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö cô thÓ. - ViÖc n¾m v÷ng nh÷ng nguyªn t¾c vÒ tÝnh cô thÓ cña ch©n lý cã ý nghÜa ph¬ng ph¸p luËn quan träng trong ho¹t ®éng nhËn thøc còng nh ho¹t ®éng thùc tiÔn. ViÖc xem xÐt, ®¸nh gi¸ mçi sù vËt, hiÖn tîng, mçi viÖc lµm ph¶i dùa trªn quan ®iÓm lÞch sö - cô thÓ ®Ó vËn dông vµo thùc tiÔn vµ x¸c ®Þnh ®îc râ ch©n lý. - NhËn thøc lµ nh÷ng tri thøc vÒ b¶n chÊt quy luËt cña hiÖn thùc, cña thùc tiÔn, mµ thùc tiÔn l¹i cßn lµ c¬ së, ®éng lùc vµ môc ®Ých cña nhËn thøc ®Ó SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A TiÓu luËn TriÕt häc tõ ®ã gióp con ngêi hiÓu vµ biÕt thªm ®îc vÒ c¸c quy luËt, ®· lµ quy luËt th× kh«ng thÓ phñ ®Þnh ®îc vµ sÏ tån t¹i vµ lµ ch©n lý. c) Tiªu chuÈn thùc tiÔn võa mang tÝnh tuyÖt ®èi võa mang tÝnh t¬ng ®èi. TuyÖt ®èi v× nã lµ tiªu chuÈn kh¸ch quan duy nhÊt, t¬ng ®èi v× b¶n th©n thùc tiÔn lu«n lu«n biÕn ®æi, ph¸t triÓn. Sù biÕn ®æi nµy dÉn ®Õn chç tiÕp tôc bæ sung, ph¸t triÓn nh÷ng tri thøc ®· cã tríc ®ã. - Ch©n lý còng lµ kh¸ch quan, lµ sù thèng nhÊt gi÷a hai tr×nh ®é, ch©n lý tuyÖt ®èi vµ ch©n lý t¬ng ®èi th× ®iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ nhËn thøc ph¶i tr¶i qua mét qu¸ tr×nh ®i tõ cha biÕt ®Çy ®ñ ®Õn biÕt ®Çy ®ñ h¬n vÒ sù vËt, hiÖn tîng. Mµ thùc tiÔn lµ c¬ së chñ yÕu vµ trùc tiÕp cña nhËn thøc, lµ môc ®Ých cña nhËn thøc vµ lµ tiªu chuÈn ®Ó kiÓm tra ®é chuÈn x¸c trong kÕt qu¶ nhËn thøc. Mµ nhËn thøc lµ mét qu¸ tr×nh cã tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng vµ s¸ng t¹o cña nh÷ng ho¹t ®éng vËt chÊt cã tÝnh môc ®Ých, lÞch sö - x· héi cña con ngêi nh»m c¶i t¹o thÕ giíi. - Mét ch©n lý lu«n cã tÝnh ®Ých thùc, x¸c thùc vµ lu«n ®îc thùc tiÔn kiÓm nghiÖm bëi ch©n lý lµ s¶n phÈm cña qu¸ tr×nh nhËn thøc con ngêi lµ tri thøc ®óng. - ChÝnh trong thùc tiÔn mµ con ngêi chøng minh ®îc ch©n lý, nghÜa lµ chøng minh tÝnh hiÖn thùc vµ søc m¹nh, tÝnh trÇn tôc cña t duy. - Thùc tiÔn tån t¹i díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau nªn c¸c h×nh thøc kiÓm nghiÖm b»ng thùc tiÔn ®èi víi tri thøc lµ ch©n lý còng kh¸c nhau, cã thÓ lµ tiÕn hµnh thùc nghiÖm, lµ ¸p dông nh÷ng ph¸t minh vµo thùc tÕ thµnh c«ng… II. Sù vËn dông vµo ®æi míi ë ViÖt Nam 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®æi míi - §æi míi ®Ó g¾n liÒn víi ho¹t ®éng thùc tiÔn phï hîp víi nh÷ng chñ tr¬ng, ®êng lèi hiÖn nay cña §¶ng ta, ®Ó g¾n lý luËn, nhËn thøc víi thùc tiÔn tõ ®ã gióp cho sù nhËn thøc cña chóng ta vÒ c¸c quy luËt vµ trªn c¬ së ®ã ®Ò ra ®îc ®êng lèi c¸ch m¹ng ®óng ®¾n trong c«ng cuéc ®æi míi, x©y dùng chñ nghÜa x· héi cña §¶ng ta hiÖn nay. - Chóng ta ph¶i ®æi míi ®Ó tranh thñ c¬ héi, th¸ch thøc, biÕt tËn dông, khai th¸c sö dông cã hiÖu qu¶ nh÷ng thµnh tùu mµ nhËn thøc d· ®¹t ®îc ®Ó rót ng¾n thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi. - Nh»m phï hîp víi xu thÕ toµn cÇu ho¸, quèc tÕ ho¸ s¶n xuÊt nh»m phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÖ ®Ó tiÕp thu vµ vËn dông. SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A TiÓu luËn TriÕt häc - §æi míi ®Ó phï hîp víi xu thÕ cña thêi ®¹i ®i lªn chñ nghÜa x· héi míi gi÷ v÷ng ®îc ®éc lËp, tù do cho d©n téc, míi thùc hiÖn ®îc môc tiªu lµm cho moi ngêi d©n ®îc Êm no, tù do, h¹nh phóc. - Nh»m t¹o nªn vÞ thÕ míi, phï hîp gi÷a tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt míi còng nh ®Ó ®¸p øng cho phï hîp gi÷a nhËn thøc, lý luËn thùc tiÔn ®Ó tõ ®ã t×m ra quy luËt phï hîp víi bíc ph¸t triÓn cña thêi ®¹i míi. - §iÒu quan träng cña ®æi míi ë ViÖt Nam hiÖn nay lµ ®Ó ®¶m b¶o gi÷ v÷ng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa nhng sù l·nh ®¹o cña §¶ng ph¶i kiªn tr×, kiªn ®Þnh vµ ph¸t triÓn nÒn t¶ng thÞ trêng, lý luËn c¸ch m¹ng vµ khoa häc. 2. Nh÷ng néi dung cña c«ng cuéc ®æi míi * §æi míi t duy trong sù g¾n liÒn víi ho¹t ®éng thùc tiÔn lµ mét trong nh÷ng chñ tr¬ng lín hiÖn nay cña §¶ng ta. ChØ cã ®æi míi t duy lý luËn, g¾n lý luËn víi thùc tiÔn th× míi cã thÓ nhËn thøc ®îc c¸c quy luËt kh¸ch quan vµ c¸ch m¹ng ®óng ®¾n trong c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi ë níc ta hiÖn nay. - §¹i héi IX (th¸ng 4 - 2001) lµ ®¹i héi më ®Çu thÕ kû XXI ë ViÖt Nam ®· nh×n l¹i mét c¸ch tæng qu¸t qu¸ tr×nh c¸ch m¹ng ViÖt Nam trong thÕ kû XX vµ ®Þnh ra chiÕn lîc ph¸t triÓn ®Êt níc trong hai tËp niªn ®Çu cña thÕ kû XXI víi ph¬ng híng tæng qu¸t lµ "Ph¸t huy søc m¹nh toµn d©n téc, tiÕp tôc ®æi míi, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, x©y dùng vµ b¶o vÖ t« quèc ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa". §¹i héi x¸c ®Þnh môc tiªu chung cña c¸ch m¹ng níc ta hiÖn nay lµ: "§éc lËp d©n téc g¾n liÒn víi chñ nghÜa x· héi, d©n giµu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ v¨n minh". - §¹i héi IX ®· kh¼ng ®Þnh ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng, ®Þnh híng x· héi chñ ghÜa lµ mét m« h×nh kinh tÕ tæng qu¸t cña thêi kú qu¸ ®é. Thùc hiÖn nhÊt qu¸n ®êng lèi ®èi ngo¹i ®éc lËp tù chñ, réng më ®a ph¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸ c¸c quan hÖ quèc tÕ. ViÖt Nam s½n sµng lµ b¹n, lµ ®èi t¸c tin cËy cña c¶ níc trong céng ®ång quèc tÕ, phÊn ®Êu v× hoµ b×nh, ®éc lËp vµ ph¸t triÓn". - Héi nghÞ trung ¬ng 5 kho¸ IX (th¸ng 2 - 2002) ®· ra mét sè nghÞ quyÕt sau: TiÕp tôc ®æi míi, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ tËp thÓ; TiÕp tôc ®æi míi c¬ chÕ, chÝnh s¸ch. §Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n thêi kú 2001 - 2010. Ph¸t triÓn kinh tÕ t nh©n lµ chiÕn lîc l©u dµi trong ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, c«ng t¸c t tëng, lý luËn ph¶i gãp phÇn gi¶i quyÕt nh÷ng vÉn nh©n, t tëng c¬ héi, thùc dông… SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A TiÓu luËn TriÕt häc - Héi nghÞ trung ¬ng 7 kho¸ IX (th¸ng 1 - 2003) kh¼ng ®Þnh vai trß ®éng lùc chñ yÕu cña ®¹i ®oµn kÕt. - Héi nghÞ trung ¬ng 9 kho¸ IX (th¸ng 1 - 2004) l¹i nhÊn m¹nh vÊn ®Ò t¹o bíc tiÕn râ rÖt vÒ chÊt lîng, hiÖu qu¶ vµ søc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ, x©y dùng ®ång bé thÓ chÕ kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, chñ ®éng vµ khÈn tr¬ng h¬n trong héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ph¸t triÓn v¨n ho¸, x· héi nh ®ång bé h¬n víi t¨ng trëng kinh tÕ, t¹o sù chuyÓn biÕn toµn diÖn vµ s©u s¾c trong x©y dùng, chØnh ®èn §¶ng… - Nh×n l¹i qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ®êng lèi ®æi míi cña §¶ng ta cã thÓ rót ra mét sè kÕt luËn lµ: + §êng lèi ®æi míi kh«ng ph¶i tù nhiªn mµ cã mµ ph¶i t×m tßi trong mét qu¸ tr×nh, qu¸ tr×nh ®ã ph¶i ®îc thö nghiÖm, ®æi míi tõng bíc tõ thÊp ®Õn cao, tõ tõng bé phËn ®Õn toµn diÖn. + Trong qu¸ tr×nh ®æi mí, ý kiÕn, c¸ch lµm s¸ng t¹o cña nh©n d©n c¸c ®Þa ph¬ng lµ cùc kú quan träng. BiÕt l¾ng nghe, ch¾t läc, tæng kÕt, kh¸i qu¸t th× sÏ cã nh÷ng quyÕt s¸ch ®óng, chñ tr¬ng phï hîp,nhÊt lµ vµo nh÷ng thêi ®iÓm khã kh¨n hoÆc cã tÝnh bíc ngoÆt. + §æi míi lµ ®Êu tranh gi÷a c¨n cø vµ c¸i míi nhiÒu khi diÔn ra ngay trong mçi con ngêi trong tõng tæ chøc. Thµnh c«ng cña §¶ng ta lµ ë chç ®· kiªn quyÕt ®æi míi, d¸m nh×n th¼ng vµo sù thËt, d¸m tho¶ thuËn sai lÇm. §¶ng x¸c ®Þnh ®æi míi ph¶i kiªn quyÕt nhng ph¶i lµm tõng bíc v÷ng ch¾c, thËn träng, cã nguyªn t¾c, kh«ng xa rêi môc tiªu. + §êng lèi ®æi míi ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së ®éc lËp tù chñ, s¸ng t¹o, xuÊt ph¸t tõ thùc tÕ ViÖt Nam, ®ång thêi cã tham kh¶o kinh nghiÖm c¸c níc kh¸c mét c¸ch chän läc, hîp quy luËt, thuËn lßng ngêi, rÔ, nhanh chãng ®i vµo cuéc sèng. * Nh×n l¹i 20 n¨m ®æi míi lµ c¶ mét chÆng ®êng ta cã thÓ rót ra mét sè bµi häc sau: - Qu¸ tr×nh ®æi míi ph¶i kiªn tr× môc tiªu ®éc lËp d©n téc vµ chñ nghÜa x· héi trªn nÒn t¶ng chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ t tëng Hå ChÝ Minh. - §æi míi toµn diÖn, ®ång bé, cã kÕ thõa, cã bíc ®i, h×nh høc vµ c¸ch lµm phï hîp. - §æi míi ph¶i v× lîi Ých cña nh©n d©n, dùa vµo nh©n d©n, ph¸t huy vai trß chñ ®éng, s¸ng t¹o cña nh©n d©n, phï hîp víi thùc tiÔn, lu«n lu«n nh¹y bÐn víi c¸i míi. SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A TiÓu luËn TriÕt häc - Ph¸t huy cao ®é néi lùc, ®ång thêi khai th¸c ngo¹i lùc, kÕt hîp søc m¹nh d©n téc víi søc m¹nh thêi ®¹i trong ®iÒu kiÖn míi. - N©ng cao n¨ng lùc l·nh ®¹o vµ søc chiÕn ®Êu cña §¶ng, kh«ng ngõng ®æi míi hÖ thèng chÝnh trÞ, x©y dùng vµ tõng bíc hoµn thiÖn nÒn d©n chñ x· héi chñ nghÜa, b¶o ®¶m quyÒn lùc thuéc vÒ nh©n d©n. * §æi míi lµ ®éng lùc, æn ®Þnh lµ ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng lµ môc ®Ých ®Ó ®a ®Êt níc ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ v÷ng ch¾c theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa th×: "Ph¬ng híng chung" ®Èy m¹nh c«ng cuéc ®æi míi ë níc ta trong thêi gian tíi lµ "N¾m v÷ng thêi c¬, vît qua thö th¸ch, ®Èy lïi nguy c¬, huy ®éng mäi nguån lùc trong vµ ngoµi níc, t¹o ra nh÷ng ®éng lùc míi, nh÷ng ®ét ph¸ míi, tõ t duy ®Õn tæ chøc vµ hµnh ®éng thùc tiÔn ®Ó sím ®a ®Êt níc ra khái t×nh tr¹ng b¸n ph¸t triÓn vµ c¬ b¶n trë thµnh mét níc c«ng nghiÖp theo híng hiÖn ®¹i vµo n¨m 2020". §Ó thùc hiÖn ph¬ng híng nªu trªn, cÇn qu¸n triÖt vµ thùc hiÖn ®ång bé c¸c ®Þnh híng c¬ b¶n sau: - Gi¶i phãng vµ ph¸t triÓn m¹nh mÏ lùc lîng s¶n xuÊt, thùc hiÖn ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng; ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, tÝch cùc vµ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng . - §æi míi hÖ thèng chÝnh trÞ ®ång bé víi ®æi míi kinh tÕ, trªn c¬ së ®æi míi kinh tÕ lµm trung t©m, x©y dùng §¶ng lµ then chèt, ®Èy m¹nh ®æi míi tæ chøc, ph¬ng thøc ho¹t ®éng vµ c¬ chÕ vËn hµnh cña hÖ thèng chÝnh trÞ. - G¾n kÕt chÆt chÏ kinh tÕ víi x· héi, thèng nhÊt chÝnh s¸ch kinh tÕ víi chÝnh s¸ch x· héi, ph¸t triÓn kinh tÕ ®i ®«i víi thùc hiÖn tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi ngay trong tõng bíc ®i vµ tõng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn. - Ph¸t triÓn nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn, ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc, ch¨m lo ph¸t triÓn nh©n tè con ngêi, lµm cho v¨n ho¸ thùc sù lµ nÒn t¶ng tinh thÇn cña x· héi. - Gi÷ v÷ng m«i trêng hoµ b×nh v× sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc. - T¨ng cêng søc m¹nh b¶o vÖ tæ quèc, gi÷ v÷ng an ninh chÝnh trÞ, trËt tù an toµn x· héi. - Kh«ng ngõng ®æi míi, chØnh ®èn, n©ng cao n¨n lùc l·nh ®¹o vµ søc chiÕn ®Êu cña §¶ng, chóng ta ph¶i kiªn ®Þnh sù l·nh ®¹o cña §¶ng, lµ vÊn ®Ò nguyªn t¾c, sèng cßn ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn cña ®Êt níc. §æi míi ph¬ng thøc l·nh ®¹o cña §¶ng lµ lµm cho §¶ng l·nh ®¹o cã hiÖu qu¶ h¬n, Nhµ níc qu¶n lý cã hiÖu lùc h¬n. SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A TiÓu luËn TriÕt häc * VËy: §Ó ®i lªn chñ nghÜa x· héi chóng ta ph¶i ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, x· héi nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam tiªn tiÕn, ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc, lµm nÒn t¶ng tinh thÇn cho x· héi, x©y dùng nÒn d©n chñ x· héi chñ nghÜa, thùc hiÖn ®¹i ®oµn kÕt d©n téc, x©y dùng Nhµ níc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa cña nh©n d©n, do nh©n d©n, v× nh©n d©n, x©y dùng §¶ng trong s¹ch, v÷ng m¹nh, b¶o ®¶m v÷ng ch¾c quèc phßng vµ an ninh quèc gia, tÝch cùc vµ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, v× hoµ b×nh, ®éc lËp, hîp t¸c vµ ph¸t triÓn. 3. Nh÷ng thµnh tùu c¬ b¶n cña ®æi míi Qua 20 n¨m ®æi míi, nhËn thøc vÒ chñ nghÜa x· héi vµ con ®êng ®i lªn chñ nghÜa x· héi ë níc ta ngµy cµng s¸ng tá. Cho ®Õn nay, §¶ng ta ®· bíc ®Çu h×nh thµnh ®îc trªn nh÷ng nÐt c¬ b¶n mét hÖ thèng quan ®iÓm lý luËn vÒ chñ nghÜa x· héi vµ con ®êng ®i lªn chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam, lµm c¬ së khoa häc cho ®êng lèi cña §¶ng, gãp phÇn bæ sung vµ ph¸t triÓn quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ t tëng Hå ChÝ Minh vÒ chñ nghÜa x· héi. C«ng cuéc ®æi míi ®Êt níc do §¶ng ta khëi xíng vµ l·nh ®¹o b¾t ®Çu tõ §¹i héi §¶ng lÇn thø VI ®Õn nay ®· thu ®îc nh÷ng kÕt qu¶ bíc ®µu kh¶ quan, gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ, t¹o m«i trêng hîp t¸c ®Çu t, ph¸t triÓn kinh tÕ ®êi sèng nh©n d©n ®îc c¶i thiÖn, ®iÒu ®ã ®· cñng cè vµ kh¼ng ®Þnh con ®êng lùa chän lªn chñ nghÜa x· héi cña chóng ta lµ ®óng ®¾n a) VÒ nhËn thøc th× sau 20 n¨m ®æi míi víi sù phÊn ®Êu cña toµn §¶ng, toµn d©n, toµn qu©n c«ng cuéc ®æi míi ®· ®¹t ®îc: - VÒ kinh tÕ: §· chuyÓn dÞch ®îc tõ nÒn kinh tÕ thµnh phÇn, nÒn kinh tÕ khÐp kÝn sang nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa, phï hîp víi ®Æc ®iÓm d©n téc, ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt, x©y dùng c¬ së vËt chÊt. - Kü thuËt, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n. + Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, dÞch vô g¾n c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ víi tõng bíc ph¸t triÓn kinh tÕ tri thøc. + Chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ. - VÒ hÖ thèng chÝnh trÞ: VËn hµnh theo c¬ chÕ "§¶ng l·nh ®¹o, Nhµ níc qu¶n lý, nh©n d©n lµm chñ". + Tõ héi nghÞ trung ¬ng 6 kho¸ VI §¶ng ta sö dông kh¸i niÖm hÖ thèng chÝnh trÞ thay cho hÖ thèng chuyªn chÝnh v« s¶n. B¸o c¸o chÝnh trÞ §¹i héi VII chØ râ: thùc chÊt cña c«ng cuéc ®æi míi vµ kiÖn toµn hÖ thèng chÝnh trÞ níc ta lµ x©y dùng nÒn d©n chñ x· héi chñ nghÜa, b¶o ®¶m quyÒn lµm chñ cña nh©n d©n. SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A TiÓu luËn TriÕt häc + Trong ®æi míi t duy vÒ hÖ thèng trÞ, vÊn ®Ò c¬ b¶n míi nhËn thøc vÒ Nhµ níc cã tÇm quan träng ®Æc biÖt, x©y dùng Nhµ níc cña nh©n d©n, do nh©n d©n v× nh©n d©n, tÊt c¶ quyÒn lùc Nhµ níc ®Òu thuéc vÒ nh©n d©n, thùc hµnh d©n chñ. + Cã nhËn thøc s©u s¾c h¬n vai trß cña d©n chñ ho¸ toµn bé ®êi sèng x· héi, ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ trêng, héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ víi viÖc ph¸t huy d©n chñ ë níc ta. - VÒ ®èi ngo¹i vÒ t×nh h×nh thÕ giíi, thêi ®¹i vµ chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cã nhiÒu ®æi míi. + C¸ch tiÕp cËn vÒ vÊn ®Ò néi dung, tÝnh chÊt thêi ®¹i cã nhiÒu mÆt s¸ch hîp vµ râ nÐt h¬n, ®Çy ®ñ h¬n. + §¶ng ta ®· tØnh t¸o ®¸nh gi¸ nh÷ng thµnh tùu mµ chñ nghÜa x· héi hiÖn thùc ®· giµnh ®îc cho dï chÕ ®é x· héi chñ nghÜa ë Liªn X« vµ §«ng ¢u sôp ®æ. + §· nhËn thøc râ h¬n mu toan cña Mü thiÕt lËp "mét trËn tù míi" thùc chÊt lµ trËt tù thÕ giíi t b¶n chñ nghÜa do Mü khèng chÕ. + NhËn thøc râ h¬n, ®óng h¬n sù ph¸t triÓn cña c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ, cã ®êng lèi ®èi ngo¹i phï hîp gãp phÇn cñng cè m«i trêng quèc tÕ ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ nhng ph¶i s¸ng t¹o, t tëng quan träng chØ ®o¹ c«ng t¸c ®èi ngo¹i, râ rµng, s¸ng suèt vÒ lîi Ých d©n téc, tù chñ, tù cêng, hîp t¸c… - VÒ quèc phßng an ninh còng cã sù ph¸t triÓn vµ ®æi míi + NhËn thøc vÒ mèi quan hÖ gi÷a x©y dùng chñ nghÜa x· héi vµ b¶o vÖ tæ quèc x· héi chñ nghÜa. + NhËn thøc vÒ môc tiªu, nhiÖm vô, søc m¹nh, lùc lîng b¶o vÖ tæ quèc. + Ph¬ng thøc b¶o vÖ, x©y dùng nÒn quèc phßng toµn d©n, b¶o vÖ an ninh quèc gia, x©y dùng lùc lîng vò trang nh©n d©n. - VÒ x©y dùng §¶ng. + Lµm râ ®îc yªu cÇu, nhiÖm vô cña §¶ng cÇn t×m tßi m« h×nh, con ®êng, bíc ®i x©y dùng chñ nghÜa x· héi phï hîp víi quy luËt kh¸ch quan. + §· x¸c ®Þnh ®îc vÞ trÝ cña t tëng Hå ChÝ Minh trong nÒn t¶ng t tëng cña §¶ng, kh¼ng ®Þnh chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ t tëng Hå ChÝ Minh lµ nÒn t¶ng t tëng cña §¶ng, kim chØnam cho hµnh ®éng c¸ch m¹ng. + §Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu lý luËn, tæng kÕt thùc tiÔn, n©ng cao tr×nh ®é n¾m b¾t, vËn dông ph¸t triÓn s¸ng t¹o chñ nghÜa M¸c - Lªnin, t tëng Hå ChÝ Minh. SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A TiÓu luËn TriÕt häc + Ph¸t triÓn vµ tõng bíc lµm s¸ng tá lý luËn vÒ vai trß cña §¶ng l·nh ®¹o, luËn chøng mét c¸ch s©u s¾c cã søc thuyÕt phôc, cã tÝnh ®ång bé, toµn diÖn trong x©y dùng §¶ng. - VÒ v¨n ho¸, x· héi, con ngêi. + Mèi quan hÖ gi÷a t¨ng trëng kinh tÕ víi tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi. §· cã tÝnh n¨ng ®éng chñ ®éng vµ tÝnh tÝch cùc x· héi, khuyÕn khÝch lµm giµu. +VÒ v¨n ho¸ vµ con ngêi: võa lµ môc tiªu võa lµ ®éng lùc cña ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nÒn v¨n ho¸ tiªn tiÕn, ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc, víi lßng yªu níc nång nµn, ý chÝ tù cêng. + Kh¼ng ®Þnh con ngêi lµ vèn quý nhÊt nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam thèng nhÊt, ®a d¹ng c¸c gi¸ trÞ s¾c th¸i bæ sung cho nhau, kh¼ng ®Þnh x©y dùng vµ ph¸t triÓn v¨n ho¸ x· héi sù nghiÖp cña toµn d©n do §¶ng l·nh ®¹o. + Cã sù tù do vÒ t«n gi¸o, tÝn ngìng gióp cho ho¹t ®éng tinh thÇn b) VÒ ho¹t ®éng thùc tiÔn - VÒ kinh tÕ + §· ®a níc ta ra khái khñng ho¶ng kinh tÕ x· héi kinh tÕ t¨ng trëng nhanh, c¬ së vËt chÊt kü thuËt ®îc t¨ng cêng, ®êi sèng cña c¸c tÇng líp nh©n d©n kh«ng ngõng ®îc c¶i thiÖn. Tèc ®é t¨ng trëng GDP b×nh qu©n 10 n¨m (1990 - 2000) ®¹t 7,5% n¨m 2000, so víi n¨m 1990 GDP t¨ng gÊp 2lÇn, cã vèn kinh tÕ chuyÓn dÞch ®¸ng kÓ, n¨ng lùc c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ ®îc c¶i thiÖn. +Thùc hiÖn cã kÕt qu¶ chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn, kinh tÕ tËp thÓ nßng cèt lµ hîp t¸c x·, kinh tÕ t nhan ®îc ph¸t huy, kinh tÕ cã vèn ®Çu t níc ngoµi còng cã bíc ph¸t triÓn - VÒ hÖ thèng chÝnh trÞ + Qu¸n triÖt nguyªn t¾c quyÒn lùc Nhµ níc thuéc vÒ nh©n d©n, thùc hµnh d©n chñ, ph¸t huy tÝnh s¸ng t¹o cña nh©n d©n + Quèc héi cã bíc biÕn ®æi míi quan träng tõ kh©u bÇu cö ®¹i biÓu ®Õn hoµn thiÖn vÒ c¬ cÊu tæ chøc vµ ph¬ng thøc ho¹t ®éng. + Cã ph¬ng híng chiÕn lîc lËp ph¸p, chØ ®¹o söa ®æi hiÕn ph¸p phï hîp c¸c thêi ®¹i míi +KiÖn toµn tæ chøc, bé m¸y chÝnh phñ vµ c¬ quan chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng. + Cã sù ph©n ®Þnh râ rµng h¬n c¸c c¬ quan t ph¸p thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô, ph¬ng thøc ho¹t ®éng. SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A TiÓu luËn TriÕt häc +TiÕn hµnh c¶i c¸ch hµnh chÝnh vµ thª chÕ bé m¸y, ph¬ng thøc ho¹t ®éng. MÆt trËn tæ quèc vµ c¸c ®oµn thÓ ngµy cµng ph¸t huy ®îc vai trß, cã nhiÒu chñ tr¬ng, biÖn ph¸p ®óng ®¾n - VÒ ®èi ngo¹i + Ph¸ thÕ bÞ bao v©y, cÊm v¹n, më réng quan hÖ ®èi ngo¹i theo híng ®a ph¬ng ho¸, ®a d¹ng ho¸, gi÷ v÷ng ®éc lËp, chñ quyÒn quèc gia, ra nhË ASEAN n¨m 1995, b×nh thêng ho¸ quan hÖ víi Trung Quèc n¨m 1991 víi Hoa Kú n¨m 1995 cã quan hÖ ngo¹i giao víi 167 níc trong sè h¬n 200 quèc gia. + X¸c lËp ®îc quan hÖ æn ®Þnh víi c¸c níc lín ®· ký hiÖp ®Þnh vÒ hîp t¸c víi EU n¨m 1995, tuyªn bè vÒ quan hÖ ®èi t¸c chiÕn lîc víi Nga n¨m 2001. + Gi¶i quyÕt hoµ b×nh c¸c vÊn ®Ò biªn giíi, l·nh thæ biÓn, ®èi víi c¸c níc liªn quan, gi÷ v÷ng m«i trêng hoµ b×nh. + Tranh thñ ODA thu hót FDI më réng thÞ trêng ngoµi níc chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc, ®· ra nhËp AFTA vµ APEC. - VÒ an ninh, quèc phßng + Gi÷ v÷ng ®éc lËp, chñ quyÒn, thèng nhÊt, toµn vÑn l·nh thæ cña ®Êt níc, gi÷ v÷ng an ninh chÝnh trÞ, x· héi cñng cè lßng tin nh©n d©n… + X©y dùng ®îc thÕ trËn quèc phßng toµn d©n, nªu cao tinh thÇn s½n sµng chiÕn ®Êu, t¹o tiÒm lùc an ninh, quèc phßng, bè trÝ lùc lîng hîp lý + Nªu cao ý thøc tr¸ch nhiÖm, nghÜa vô, tinh thÇn c¶nh gi¸c… - VÒ x©y dùng §¶ng + §¶ng vÉn lu«n gi÷ v÷ng, c¬ b¶n lÜnh chÝnh trÞ, b¶n chÊt c¸ch m¹ng vµ khoa häc, kiªn ®Þnh vÒ môc tiªu, lý tëng ®éc lËp. + C«ng t¸c t tëng chÝnh trÞ cña §¶ng cã nhiÒu ®æi míi, nh»m n©ng cao nhËn thøc, ®æi míi t duy, thèng nhÊt t tëng. + C«ng t¸c tæ chøc vµ c¸n bé ®îc ®æi míi, thÓ hiÖn nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ, c«ng t¸c cñng cè tæ chøc c¬ së §¶ng vµ x©y dùng ®éi ngò §¶ng viªn cã chuyÓn biÕn tÝch cùc. + Ph¬ng thøc l·nh ®¹o cña §¶ng cã bíc tiÕn bé ®· cã ®æi míi trong viÖc ra quyÕt ®Þnh, tæ chøc häc tËp nghÞ quyÕt vµ triÓn khai theo híng cÇn thiÕt, ng¾n gän. - VÒ v¨n ho¸, x· héi, con ngêi. + C«ng t¸c gi¶i quyÕt viÖc lµm vµ xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®¹t kÕt qu¶ tèt. Tõ 2000 ®Õn 2005 t¹o viÖc lµm cho 7,5 triÖu lao ®éng. SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A TiÓu luËn TriÕt häc + Sù nghiÖp gi¸o dôc cã bíc ph¸t triÓn míi, khoa häc c«ng nghÖ vµ t×m lùc khoa häc c«ng nghÖ cã bíc ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh. + C«ng t¸c ch¨m sãc søc khoÎ nh©n d©n cã tiÕn bé, tuæi thä trung b×nh cña ngêi d©n tõ 63 tuæi n¨m 1990 t¨ng lªn71,3 n¨m 2005, v¨n ho¸ cã tÝnh chñ ®éng s¸ng t¹o, tÝch cùc x· héi. + C¬ cÊu x· héi, níc ta cã nh÷ng biÕn ®æi theo híng tiÕn bé, ®éi ngò trÝ thøc hiÖn nay níc ta cã 1,8 triÖu ngêi víi tr×nh ®é tõ cao ®¶ng, ®¹i häc trë nªn trong ®ã cã 14 ngh×n TiÕn sÜ vµ TiÕn sÜ khoa häc. + N¨m 2004 cã 22,5% sè ngêi lao ®éng ®· qua ®µo t¹o, trong ®ã sè ®îc ®µo t¹o nghÒ lµ 13,3%. SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A TiÓu luËn TriÕt häc KÕt luËn Nh÷ng bíc ph¸t triÓn g× n÷a sÏ ®Æt ra cho nÒn kinh tÕ ViÖt Nam tríc thÒm thiªn niªn kû míi? §æi míi kinh tÕ, c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ph¶i ch¨ng vÉn cha ®¸p øng ®îc nhu cÇu thêi ®¹i ? TÊt nhiªn, nh÷ng c©u tr¶ lêi cho vÊn ®Ò Êy cßn ®ang n»m ë phÝa tríc. Song ch¾c ch¾n, víi con ®êng ®i ®óng ®¾n vµ sù lùa chän quyÕt ®o¸n cña §¶ng vµ Nhµ níc, chóng ta sÏ gÆt h¸i ®îc rÊt nhiÒu thµnh tùu míi. Nhµ níc sö dông c¸c ®ßn bÈy kinh tÕ trong kÕ ho¹ch ho¸ trùc tiÕp vµ kÕ hoach hãa gi¸n tiÕp ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn nh÷ng ph¬ng híng, môc tiªu cña kÕ ho¹ch kinh tÕ quèc d©n. Khi ®i ®óng vµo tiÕn tr×nh lÞch sö cña nh©n lo¹i, tÊt yÕu chóng ta sÏ kh«ng bÞ l¹c hËu, tôt lïi mµ ngµy cµng cã vÞ thÕ, ph¸t triÓn m¹nh mÏ h¬n. Hy väng chØ mét thêi gian kh«ng l©u n÷a nÒn kinh tÕ ViÖt Nam sÏ ph¸t triÓn vît bËc, ph¸t triÓn cã c¬ së v÷ng ch¾c, ®øng vµo vÞ trÝ nh÷ng níc cã nÒn kinh tÕ t¨ng trëng m¹nh trªn thÕ giíi. SV: TrÇn Trung Dòng - Líp 32A