Tài liệu Sự phát triển hệ niệu dục

Sự Phát Triển HỆ NIỆU DỤC Bài Giảng Phôi Thai Học BS PHẠM VĂN TOẠI TẠO HỆ TIẾT NIỆU Khái niệm • Về chức năng, hệ niệu dục có thể chia ra thành hai phần: hệ tiết niệu và hệ sinh dục • Về phương diện phôi thai học, hai hệ này có liên hệ mật thiết với nhau • Cả hai cùng phát triển từ trung bì trung gian • Ban đầu các ống bài xuất đều đổ về cùng một khoang gọi là ổ nhớp Tạo Thận • Có 3 giai đoạn hơi chồng lắp lên nhau từ phía đầu phôi đến đuôi phôi • Tiền thận: – Tạm thời và không có chức năng • Trung thận: – Có chức năng một thời gian ngắn ở giai đoạn đầu của thai • Hậu thận: – Tạo thận vĩnh viễn Trung bì cận trục Trung bì trung gian Trung bì lá thành Đốt trung bì cận trục ĐM chủ ngực Ống trung thận ngang Tiền thận Cuộn mạch tiểu cầu Khoang trong phôi Nội bì Trung bì lá tạng Ngày 21 Ngày 25 Hình vẽ thiết diện cắt ngang phôi các giai đoạn phát triển các ống thận Tiền Thận • Đầu tuần lễ thứ tư, tiền thận xuất hiện bằng 7 – 10 đốt tế bào ở vùng cổ • Các đốt tế bào hình thành nên các đốt thận, sẽ thoái hóa trước khi các đốt ở phần đuôi được tạo ra thêm • Vào cuối tuần lễ thứ tư, tất cả các dấu tích của tiền thận biến mất Trung Thận • Trung thận và các ống trung thận xuất nguồn từ trung bì trung gian ở ngang mức ngực và thắt lưng • Vào đầu tuần lễ thứ tư, các vi ống bài tiết (ống trung thận ngang) đầu tiên của trung thận xuất hiện • Các vi ống kéo dài tạo thành một quay hình chữ S, và bao lấy một búi mao mạch, sẽ hình thành nên cuộn mao mạch tiểu cầu Trung Thận • Các ống trung thận ngang hình thành nên bao Bowman, và kết hợp với cuộn mao mạch tạo tiểu cầu thận • Từ hai bên các vi ống hình thành nên ống trung thận hay còn gọi là ống Wolf Trung mô niệu dục Các vi ống bài xuất của trung thận (ống trung thận ngang) Ống trung thận Ống cận trung thận Mạc treo Ống ruột Tuyến sinh dục Cuộn mạch tiểu cầu Bao Bowman Hình vẽ thiết diện cắt ngang ngực thấp của phôi 5 tuần cho thấy sự hình thành các vi ống bài xuất của trung thận Trung Thận • Vào giữa tháng thứ hai trung thận hình thành nên mỗi bên một cơ quan lớn hình trứng • Tuyến sinh dục phát triển ở mặt giữa, cùng với trung thận, và cả hai gọi chung là mào sinh dục • Các ống ở phía đuôi tiếp tục biệt hóa Trung Thận • Các ống ở phía đầu và cuộn mạch tiểu cầu thoái hóa, và vào cuối tháng thứ hai phần lớn các thành phần này đã biến mất • Ở nam, một ít các vi ống ở phần đuôi và ống trung thận vẫn duy trì để tham gia vào quá trình tạo hệ sinh dục, còn ở nữ thì chúng biến mất hoàn toàn Tiền thận Ống trung thận Dây sinh thận (trung mô) Tuyến sinh dục Ống trung thận ngang Ống trung thận ngang Dây sinh thận Ổ nhớp Trung mô hậu thận Nụ niệu quản Mầm sinh hậu thận Trung thận Ống noãn hoàng Niệu nang Ống trung thận Ống cận trung thận Ổ nhớp Tuyến sinh dục Liên quan giữa tuyến sinh dục và trung thận Hậu Thận - Thận vĩnh viễn • Hậu thận hay thận vĩnh viễn xuất hiện vào tuần lễ thứ năm • Các ống bài xuất phát triển từ trung bì hậu thận giống như sự phát triển của trung thận • THẬN phát triển từ hai nguồn – Nụ niệu quản: phát triển từ phần xa của ống trung thận – Mầm sinh hậu thận: là trung mô bao quanh nụ niệu quản Tạo ống góp • Các ống góp của thận vĩnh viễn phát triển từ nụ niệu quản • Nụ niệu quản thấm nhập vào trung mô hậu thận • Mầm của ống góp xuyên vào vùng mô hậu thận, kết lại thành hình chiếc mũ ở đầu cuối, sau đó giãn ra tạo nên các bể thận nguyên phát, và chia nhỏ ra ở phía đầu và đuôi (đài thận lớn tương lai) Tạo ống góp • Mỗi đài thận hình thành hai nụ mới trong khi vẫn thấm nhập vào trung mô hậu thận • Hai nụ này tiếp tục chia nhỏ ra thành 12 hay các cấp nhỏ hơn nữa • Trong khi đó, các vi ống xung quanh tiếp tục hình thành cho đến cuối tháng thứ 5 Tạo ống góp • Các vi ống ở cấp phân nhánh thứ hai lớn ra và kết nối với các vi ống cấp ba và tư hình thành nên các đài thận bé • Các ống góp ở cấp phân nhánh thứ 5 và nhỏ hơn sẽ kéo dài ra dần và hội tụ lại ở đài thận bé, tạo thành nên tháp thận • Nụ niệu quản cho ra: – Niệu quản - Bể thận - Đài thận lớn và bé Khoảng 1 – 3 triệu ống góp Tạo Nephron • Mỗi một ống góp mới tạo thành bao phủ ở đầu xa bằng một mũ mô hậu thận • Các tế bào của mũ mô tạo nên một túi nhỏ gọi là túi thận • Các túi thận hình thành nên các ống nhỏ hình chữ S và biệt hóa cuộn mao mạch vào bên trong