Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Më ®Çu
1. Lý do chän ®Ò tµi.
Con ngêi lµ vèn quý nhÊt cña mét quèc gia, bëi vËy ®µo t¹o nguån nh©n lùc,
båi dìng nh©n tµi lµ nhiÖm vô mang tÝnh chiÕn lîc hµng ®Çu cña §¶ng vµ Nhµ níc ta
hiÖn nay. §Ó thùc hiÖn môc tiªu ®ã, tr¸ch nhiÖm cña Gi¸o dôc - ®µo t¹o lµ hÕt søc
lín lao. Trong thêi gian qua Gi¸o dôc - ®µo t¹o níc ta ®· cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ
tõ néi dung ®Õn ph¬ng ph¸p d¹y vµ häc cho phï hîp víi sù ph¸t triÓn mau lÑ cña
khoa häc vµ c«ng nghÖ th«ng tin trªn thÕ giíi, phï hîp víi yªu cÇu míi vÒ ph¸t triÓn
nguån nh©n lùc cho quèc gia trong giai ®o¹n míi.
Trong hÖ thèng gi¸o dôc cña mçi quèc gia th× hÖ thèng gi¸o dôc TiÓu häc gi÷
mét vÞ trÝ quan träng. Trong quyÕt ®Þnh sè 2957/GD cña Bé trëng Bé gi¸o dôc –
®µo t¹o ®· chØ râ: “TiÓu häc lµ cÊp häc nÒn t¶ng ®Æt c¬ së ban ®Çu cho viÖc h×nh
thµnh, ph¸t triÓn nh©n c¸ch toµn diÖn cña con ngêi, ®Æt nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cho Gi¸o
dôc – ®µo t¹o vµ toµn bé hÖ thèng gi¸o dôc quèc d©n:.
Trong c¸c m«n häc ë trêng tiÓu häc th× m«n To¸n cã mét ý nghÜa vµ vÞ trÝ ®Æc
biÖt quan träng. Víi t c¸ch lµ mét m«n khoa häc trong nhµ trêng th× m«n To¸n gióp
trang bÞ cho häc sinh mét hÖ thèng tri thøc vµ ph¬ng ph¸p riªng ®Ó nhËn thøc thÕ
giíi vµ lµm c«ng cô cÇn thiÕt ®Ó häc tËp c¸c m«n kh¸c tèt h¬n. m«n To¸n còng gióp
h×nh thµnh ë häc sinh c¸c kü n¨ng To¸n häc, gãp phÇn h×nh thµnh ë häc sinh ph¬ng
ph¸p häc tËp vµ lµm viÖc cã kÕ ho¹ch, khoa häc, chñ ®éng, s¸ng t¹o.
§Ó n©ng cao hiÖu qu¶ cña viÖc d¹y vµ häc To¸n ë TiÓu häc hiÖn nay vÊn ®Ò
®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc To¸n ®· ®îc ®a ra vµ trë thµnh vÊn ®Ò ®îc quan t©m
nhiÒu nhÊt cña c¸c cÊp, ngµnh cã liªn quan. Ph¶i lµm sao cã ®îc nh÷ng giê häc to¸n
thùc sù chÊt lîng, g©y høng thó ë häc sinh, ph¸t huy ®îc hÕt tÝnh tÝch cùc vµ n¨ng
lùc v«n cã ë c¸c em. Cã nhiÒu ph¬ng ¸n ®· ®îc ®a ra vµ ph¬ng ph¸p d¹y häc To¸n
b»ng phiÕu gi¸o viÖc (PGV) lµ mét ph¬ng ph¸p d¹y häc míi cã nhiÒu u ®iÓm, ph¸t
huy n¨ng lùc vµ tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng cña häc sinh trong mçi giê häc.
Víi môc ®Ých t×m hiÓu vµ bíc ®Çu tËp x©y dùng c¸c phiÕu giao viÖc trong
d¹y häc To¸n ë TiÓu häc vµ cô thÓ lµ ®Ò xuÊt mét sè néi dung cã sö dông phiÕu giao
viÖc trong viÖc h×nh thµnh kiÕn thøc míi m«n To¸n líp 2, t«i chän ®Ò tµi: “Sử dụng
phiếu giao việc trong dạy học môn Toán lớp 2”
2. NhiÖm vô nghiªn cøu.
- Nghiªn cøu c¬ së lý luËn vÒ phiÕu giao viÖc trong d¹y häc m«n To¸n ë TiÓu
häc.
NguyÔn ThÞ Minh
1
K30B GDTH
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
- T×m hiÓu môc tiªu vµ néi dung d¹y häc m«n To¸n líp 2
- X©y dùng phiÕu giao viÖc trong tiÕt häc bµi míi m«n To¸n líp 2
3. Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu.
Nghiªn cøu tµi liÖu lý luËn cã liªn quan ®Õn ®Ò tµi: Ch¬ng tr×nh, s¸ch gi¸o
khoa, s¸ch gi¸o viªn, c¸c tµi liÖu tham kh¶o vÒ c¸c néi dung cã liªn quan.
Tæng kÕt kinh nghiÖm.
4. CÊu tróc kho¸ luËn.
Kh«ng kÓ phÇn më ®Çu, kÕt luËn vµ tµi liÖu tham kh¶o, kho¸ luËn gåm cã 2
ch¬ng:
Ch¬ng 1: C¬ së lý luËn.
1. Nhu cÇu vµ ®Þnh híng ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc.
2 . Kh¸i niÖm vÒ phiÕu giao viÖc.
3. Nh÷ng u ®iÓm vµ nhîc ®iÓm khi d¹y häc b»ng phiÕu giao viÖc.
4. C¸c d¹ng phiÕu giao viÖc ®îc sö dông trong tiÕt häc bµi míi.CÊu t¹o cña
tõng lo¹i.
5. C¨n cø ®Ó x©y dùng phiÕu giao viÖc.
6. Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý khi so¹n phiÕu giao viÖc.
Ch¬ng 2: X©y dùng phiÕu giao viÖc trong tiÕt häc bµi míi m«n To¸n líp
2.
1. Néi dung ch¬ng tr×nh m«n To¸n líp 2.
2. Môc tiªu d¹y häc To¸n 2.
3. HÖ thèng bµi so¹n sö dông phiÕu giao viÖc ë mét sè néi dung m«n To¸n
líp 2.
NguyÔn ThÞ Minh
2
K30B GDTH
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Néi dung
Ch¬ng 1: C¬ së lý luËn
1. Nhu cÇu vµ ®Þnh híng ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc.
1.1. V× sao ph¶i ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc (PPDH).
Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc häc tËp cña häc sinh kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò míi mµ ®·
®îc ®Æt ra trong ngµnh Gi¸o dôc níc ta tõ nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kØ tríc. Trong cuéc
c¶i c¸ch gi¸o dôc lÇn thø hai tõ n¨m 1980, vÊn ®Ò nµy ®· trë thµnh mét trong nh÷ng
ph¬ng híng chÝnh nh»m t¹o ra nh÷ng ngêi lao ®éng s¸ng t¹o, lµm chñ ®Êt níc.
Nh÷ng n¨m võa qua, trong phong trµo ®æi míi PPDH, mét sè kh«ng Ýt gi¸o
viªn cã t©m huyÕt víi nghÒ, cã hiÓu biÕt s©u s¾c vÒ bé m«n, cã tay nghÒ kh¸ vµ nh¹y
c¶m tríc yªu cÇu cña x· héi ®· thÓ hiÖn nhiÒu giê d¹y tèt, ph¶n ¸nh ®îc tinh thÇn
cña xu thÕ míi. Tuy nhiªn phæ biÕn hiÖn nay vÉn lµ c¸ch d¹y th«ng b¸o kiÕn thøc cã
s½n, d¹y häc theo ph¬ng ph¸p thuyÕt tr×nh cã kÕt hîp víi ®µm tho¹i lµ chñ yÕu mµ
thùc chÊt vÉn lµ thÇy truyÒn ®¹t, trß tiÕp nhËn vµ ghi nhí.
Mét nÐt næi bËt hiÖn nay lµ nãi chung häc sinh cha biÕt c¸ch tù häc, cha häc
tËp mét c¸ch tÝch cùc, tù gi¸c. NÕu cø tiÕp tôc c¸ch d¹y häc thô ®éng nh thÕ sÏ
kh«ng ®¸p øng ®îc nhu cÇu míi cña x· héi. Sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i
ho¸ ®Êt níc vµ sù th¸ch thøc tríc nguy c¬ tôt hËu trong c¹nh tranh trÝ tuÖ ®ang ®ßi
hái ph¶i ®æi míi Gi¸o dôc, trong ®ã cã sù ®æi míi c¨n b¶n vÒ PPDH. ®©y kh«ng
ph¶i chØ lµ vÊn ®Ò cña níc ta mµ lµ vÊn ®Ò ®îc quan t©m cña mäi quèc gia trong
chiÕn lîc ph¸t triÓn nguån nh©n lùc phôc vô c¸c môc tiªu kinh tÕ - x· héi.
1.2. §Þnh híng ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc ®· ®îc x¸c ®Þnh trong c¸c
NghÞ quyÕt TW4 kho¸ VII vµ NghÞ quyÕt TW2 kho¸ VIII, ®îc thÓ chÕ ho¸ trong
luËt gi¸o dôc vµ ®îc cô thÓ ho¸ trong chØ thÞ 15 cña Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o.
Trong LuËt Gi¸o dôc kho¶n 2 ®iÒu 24 ®· ghi: Ph¬ng ph¸p gi¸o dôc phæ th«ng
ph¶i ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, tù gi¸c, chñ ®éng, s¸ng t¹o cña häc sinh, phï hîp víi
®Æc ®iÓm cña tõng m«n häc, båi dìng tù häc, rÌn luyÖn kü n¨ng vËn dông kiÕn thøc
vµo thùc tiÔn, t¸c ®éng ®Õn t×nh c¶m, ®em l¹i niÒm vui, høng thó häc tËp cho häc
sinh.
Nh vËy, cã thÓ nãi con ®êng vµ còng lµ môc ®Ých cña qu¸ tr×nh ®æi míi ph¬ng
ph¸p d¹y häc lµ tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng häc tËp cña häc sinh. TÝnh tÝch cùc ho¸ trong
ho¹t ®éng häc tËp cña häc sinh thùc chÊt lµ tÝnh tÝch cùc nhËn thøc ®îc ®Æc trng ë
kh¸t väng hiÓu biÕt, cè g¾ng trÝ tuÖ vµ nghÞ lùc cao trong qu¸ tr×nh chiÕm lÜnh tri
thøc.
1.3. §Þnh híng ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc To¸n ë TiÓu häc.
NguyÔn ThÞ Minh
3
K30B GDTH
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
PPDH To¸n lµ sù tæ hîp nh÷ng c¸ch thøc lµm viÖc cña thÇy vµ trß trong qu¸
tr×nh ho¹t ®éng. Tõ ®ã ta cã thÓ hiÓu: PPDH m«n To¸n ë TiÓu häc lµ sù vËn dông
mét c¸ch hîp lý c¸c PPDH theo ®Æc trng cña m«n To¸n ë TiÓu häc.
§æi míi PPDH m«n To¸n thùc chÊt lµ viÖc sö dông c¸c PPDH míi nh»m tÝch
cùc ho¸ ho¹t ®éng häc tËp cña häc sinh. Qua c¸c ho¹t ®éng mµ gi¸o viªn tæ chøc,
häc sinh ph¸t huy ®îc tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o, tù ph¸t hiÖn, tù chiÕm lÜnh
tri thøc míi. Víi m«n To¸n ë TiÓu häc, mçi néi dung ®Òu tiÒm Èn, chøa trong nã
nh÷ng ho¹t ®éng nhÊt ®Þnh. Ho¹t ®éng nµy liªn quan tíi qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ vËn
dông néi dung ®ã. C¸c ho¹t ®éng nh vËy ta gäi lµ c¸c ho¹t ®éng ¨n khíp víi néi
dung. ViÖc ph¸t hiÖn, lùa chän, híng dÉn vµ tæ chøc cho häc sinh thùc hiÖn c¸c ho¹t
®éng ¨n khíp víi c¸c néi dung ®Ó häc sinh n¾m ®îc kiÕn thøc, kü n¨ng t¬ng øng lµ
con ®êng ng¾n nhÊt, hîp lý nhÊt, hiÖu qu¶ nhÊt ®Ó d¹y häc c¸c néi dung ®ã. Nãi mét
c¸ch ng¾n gän, PPDH To¸n theo tinh thÇn ®æi míi lµ PPDH mµ gi¸o viªn tæ chøc híng dÉn häc sinh ho¹t ®éng nhiÒu h¬n, tÝch cùc h¬n, chñ ®éng h¬n ®Ó tù chiÕm lÜnh
tri thøc míi.
Cã nhiÒu lý do kh¸c nhau ®Ó chóng ta tiÕn hµnh ®æi míi: hÇu hÕt c¸c níc trªn
thÕ giíi ®Òu ®· ®ang tiÕn hµnh ®æi míi PPDH tõ rÊt l©u; tõ thùc tr¹ng viÖc sö dông
PPDH To¸n hiÖn nay: ®ã lµ c¸ch truyÒn thô mét chiÒu, c¸ch häc trùc tuyÕn, dÉn tíi
t×nh tr¹ng häc sinh kÐm linh ho¹t trong t duy, trÝ tuÖ (C¸ch d¹y nµy kh«ng ®¸p øng
®îc yªu cÇu gi¸o dôc hiÖn nay); tõ néi dung ch¬ng tr×nh ®· thay ®æi… Nh÷ng lý do
nµy yªu cÇu trong qu¸ tr×nh d¹y häc m«n To¸n ph¶i cã sù ®æi míi PPDH ®Ó ®¶m b¶o
qu¸ tr×nh d¹y häc vËn ®éng vµ ph¸t triÓn ®óng quy luËt.
§Ó viÖc ®æi míi PPDH m«n To¸n ë TiÓu häc ®¹t kÕt qu¶ cao cÇn ph¶i ®Ò ra
nh÷ng ®Þnh híng cô thÓ, vµ thùc hiÖn theo nh÷ng ®Þnh híng cã tÝnh nguyªn t¾c Êy.
Cã ba ®Þnh híng nh sau:
- Trong qu¸ tr×nh d¹y häc m«n To¸n, gi¸o viªn lµ ngêi tæ chøc, híng dÉn c¸c
ho¹t ®éng cña häc sinh. TÊt c¶ mäi häc sinh ®Òu ph¶i ho¹t ®éng häc tËp ®Ó ph¸t
triÓn n¨ng lùc c¸ nh©n.
- Khi tæ chøc vµ híng dÉn c¸c ho¹t ®éng cña häc sinh, gi¸o viªn ph¶i vËn
dông mét c¸ch hîp lý mÆt tÝch cùc cña c¸c PPDH cò ®Ó gióp häc sinh huy ®éng c¸c
kiÕn thøc cña m×nh, tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng nh quan s¸t, ®iÒu tra, th¶o luËn. Tõ
®ã mµ ph¸t hiÖn ra vµ tham gia vµo viÖc gi¶i quyÕt c¸c t×nh huèng cã thÓ cã trong
®êi sèng.
- §æi míi PPDH To¸n lµ mét qu¸ tr×nh l©u dµi. Nã g¾n bã chÆt chÏ víi ®æi
míi môc tiªu gi¸o dôc, néi dung, c¬ së vËt chÊt, trang thiÕt bÞ d¹y häc vµ båi d ìng
tr×nh ®é chuyªn m«n cho gi¸o viªn d¹y To¸n.
NguyÔn ThÞ Minh
4
K30B GDTH
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Nh vËy ®Ó ®æi míi PPDH To¸n thµnh c«ng nh mong muèn cÇn ph¶i tiÕn hµnh
theo ba ®Þnh híng trªn. Ngoµi ra chóng ta nªn thùc hiÖn 5 gi¶i ph¸p cã tÝnh kh¶ thi
sau ®©y:
+ §æi míi nhËn thøc, trong ®ã cÇn t«n träng kh¶ n¨ng chñ ®éng, s¸ng t¹o cña
ngêi gi¸o viªn vµ häc sinh TiÓu häc.
+ §æi míi c¸c h×nh thøc tæ chøc d¹y häc: khuyÕn khÝch d¹y häc theo nhãm,
d¹y häc ë hiÖn trêng, t¨ng cêng trß ch¬i häc tËp.
+ §æi míi c¸ch trang trÝ, s¾p xÕp phßng häc ®Ó t¹o ra m«i trêng häc tËp hîp
lý.
+ §æi míi ph¬ng tiÖn d¹y häc, khuyÕn khÝch dïng c¸c lo¹i phiÕu häc tËp, ®å
dïng häc tËp, ph¬ng tiÖn kü thuËt hiÖn ®¹i…
+ §æi míi c¸ch ®¸nh gi¸ cña gi¸o viªn vµ häc sinh.
2. Kh¸i niÖm phiÕu giao viÖc.
- PhiÕu giao viÖc lµ mét hÖ thèng nh÷ng c«ng viÖc mµ häc sinh ph¶i lµm ®Ó
cã thÓ chiÕm lÜnh ®îc kiÕn thøc míi, tù m×nh h×nh thµnh nh÷ng kü n¨ng míi. Nh÷ng
c«ng viÖc nµy ®· ®îc viÕt s½n trªn giÊy vµ chõa chç trèng ®Ó häc sinh lµm.
PhiÕu giao viÖc ®îc gi¸o viªn chuÈn bÞ tríc råi nh©n thµnh nhiÒu b¶n ®Ó ph¸t
cho tõng häc sinh trong mçi tiÕt häc.
3. Nh÷ng u ®iÓm vµ nhîc ®iÓm khi d¹y häc b»ng phiÕu giao viÖc.
3.1. ¦u ®iÓm:
- TiÕt kiÖm thêi gian: v× trªn mçi phiÕu giao viÖc ngêi ta ®· lµm s½n cho häc
sinh nhiÒu viÖc, häc sinh chØ cßn ph¶i tù lµm nh÷ng viÖc quan träng nhÊt, nh÷ng
viÖc chÝnh mµ th«i. ViÖc nµy gióp häc sinh tiÕt kiÖm ®îc thêi gian chÐp yªu cÇu ®Ò
bµi, chØ cÇn tËp trung vµo gi¶i quyÕt nhiÖm vô ®Ò ra trong mçi phiÕu giao viÖc mét
c¸ch nhanh nhÊt.
VÝ dô 1: Muèn häc sinh líp 2 tÝnh:
12 – 2 – 5 = …
Th× cã 2 c¸ch:
C¸ch 1: Gi¸o viªn viÕt d·y tÝnh trªn lªn b¶ng líp, cho häc sinh chÐp l¹i vµo
vë sau ®ã häc sinh míi tÝnh nhÈm:
12 – 2 = 10; 10 – 5 = 5 vµ viÕt 5 ®Ó cã 12 – 2 – 5 = 5
Víi c¸ch lµm nµy häc sinh ph¶i thùc hiÖn 8 ®éng t¸c:
1. Chê gi¸o viªn viÕt ®Ò bµi lªn b¶ng
2. ViÕt sè 12
3. ViÕt dÊu –
4. ViÕt sè 2
5. ViÕt dÊu –
NguyÔn ThÞ Minh
5
K30B GDTH
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
6. ViÕt sè 5
7. ViÕt dÊu =
8. Häc sinh nghÜ: 12 - 2 = 10; 10 - 5 = 5 råi viÕt tiÕp 5 vµo sau dÊu =
C¸ch 2: Dïng phiÕu giao viÖc:
Trong phiÕu giao viÖc ®· in s½n: 12 - 2 - 5 = …
Khi ®ã, häc sinh ®îc ph¸t mçi em mét phiÕu giao viÖc vµ häc sinh chØ cÇn
tÝnh nhÈm trong ®Çu 12 - 2 = 10; 10 - 5 = 5 råi viÕt 5 sau dÊu = ®Ó cã
12 - 2 - 5 = 5. Tøc lµ häc sinh chØ ph¶i thùc hiÖn 1 ®éng t¸c: viÕt 5.
So s¸nh hai c¸ch lµm nãi trªn ta thÊy râ rµng tõ viÖc ph¶i thùc hiÖn 8 ®éng
t¸c, khi sö dông phiÕu giao viÖc häc sinh chØ ph¶i lµm 1 ®éng t¸c, häc sinh tiÕt kiÖm
®îc 7 ®éng t¸c. Quan träng h¬n, c¸ch 2 nãi trªn u thÕ h¬n c¸ch 1 lµ tiÕt kiÖm ®îc
thêi gian. (PhÇn thêi gian tiÕt kiÖm ®îc Êy sÏ gióp bï l¹i sè thêi gian bÞ kÐo dµi ra do
gi¸o viªn tæ chøc cho häc sinh thao t¸c).
VÝ dô 2: Khi cho häc sinh líp 2 gi¶i bµi tËp 2. SGK To¸n 2 trang 21.
ViÕt sè thÝch hîp vµo « trèng:
Sè h¹ng
Sè h¹ng
Tæng
8
7
28
16
38
41
8
53
18
34
90
8
Th«ng thêng, gi¸o viªn b¾t buéc ph¶i sö dông lèi ®µm tho¹i cò, tøc lµ gi¸o
viªn kÎ b¶ng nãi trªn lªn b¶ng líp råi lÇn lît chØ vµo « trèng råi hái häc sinh:
- Em ®iÒn vµo ®©y sè nµo?
- V× sao?
- …….
Cø gi¸o viªn chØ b¶ng hái, häc sinh tr¶ lêi lÇn lît cho ®Õn hÕt. ë ®©y nÕu chØ
dïng SGK th× rÊt khã tæ chøc cho tÊt c¶ häc sinh ®îc lµm viÖc,v× muèn vËy chØ cã
c¸c ph¬ng ¸n sau:
Ph¬ng ¸n 1: Gi¸o viªn cho häc sinh ®iÒn ngay sè t×m ®îc vµo SGK
§iÒu nµy rÊt khã v× nh thÕ SGK chØ dïng ®îc 1 lÇn, kh«ng gi÷ l¹i ®îc ®Õn
n¨m sau.
Ph¬ng ¸n 2: Cho häc sinh kÎ 1 b¶ng gièng SGK vµo vë sau ®ã tÝnh to¸n ®Ó
®iÒn c¸c sè cßn thiÕu vµo c¸c « trèng. C¸ch lµm nµy tèn nhiÒu thêi gian v× häc sinh
ph¶i kÎ b¶ng rÊt l©u, cã khi hÕt c¶ tiÕt häc mµ vÉn cha xong, kh«ng cßn thêi gian
cho c¸c bµi luyÖn tËp.
Ph¬ng ¸n 3: Cho häc sinh dïng b¶ng con: gi¸o viªn chØ vµo « trèng nµo th×
häc sinh ghi vµo b¶ng con sè t¬ng øng. Nhng c¸ch lµm nµy kh«ng gióp ®îc trÎ thÊy
râ sù t¬ng quan gi÷a c¸c sè trong cét.
NguyÔn ThÞ Minh
6
K30B GDTH
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Tuy nhiªn, nÕu dïng phiÕu giao viÖc th× vÊn ®Ò trë nªn ®¬n gi¶n h¬n. Trªn
phiÕu giao viÖc ®· kÎ s½n b¶ng nªu trªn. Häc sinh chØ cÇn nh×n vµo ®ã, tÝnh nhÈm
c¸c sè cßn thiÕu råi ®iÒn vµo ®ã lµ xong.
Nh vËy 100% häc sinh ®Òu ®îc lµm viÖc mµ ta còng chØ tèn rÊ Ýt thêi gian.
NÕu so s¸nh thêi gian ®Ó häc sinh gi¶i bµi tËp nµy trªn phiÕu giao viÖc víi thêi gian
®Ó häc sinh kÎ b¶ng nãi trªn vµo vë råi gi¶i th× ta thÊy c¸ch lµm trªn phiÕu giao viÖc
cho phÐp tiÕt kiÖm tíi 90% thêi gian.
- D¹y häc b»ng phiÕu giao viÖc tøc lµ gi¸o viªn ®· t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó 100% häc
sinh ®Òu ph¶i lµm viÖc b»ng tay, kh«ng cã häc sinh û l¹i, lêi suy nghi, cßn gi¸o viªn
cã thÓ kiÓm so¸t ®îc ho¹t ®éng cña häc sinh.
- Tõ kÕt qu¶ hoµn thµnh c¸c phiÕu giao viÖc cña häc sinh, gi¸o viªn thu ®îc
th«ng tin ph¶n håi trung thùc nhÊt tõ phÝa häc sinh, qua ®ã mµ tù ®iÒu chØnh ph¬ng
ph¸p d¹y cho phï hîp víi ®èi tîng häc sinh.
- Khi tù m×nh ho¹t ®éng b»ng tay kÕt hîp suy nghÜ, häc sinh sÏ nhí bµi l©u
h¬n, ch¾c h¬n. Häc sinh tÝch cùc ho¹t ®éng, tù m×nh chiÕm lÜnh kiÕn thøc míi.
- V× phiÕu giao viÖc ®îc so¹n ra mét c¸ch khoa häc, cho nªn khi thu l¹i phiÕu
giao viÖc gi¸o viªn dÔ dµng kiÓm tra kÕt qu¶ hoµn thµnh cña häc sinh mét c¸ch
nhanh chãng, chÝnh x¸c.
- Sö dông phiÕu giao viÖc trong ®ã cã nhiÒu bµi tËp tr¾c nghiÖm sÏ gióp häc
sinh dÇn tiÕp cËn vµ lµm viÖc thµnh th¹o víi c¸c phiÕu tr¾c nghiÖm, phï hîp víi ph¬ng híng ®æi míi kiÓm tra ®¸nh gi¸ vµ thi cö theo quy ®Þnh hiÖn hµnh cña Bé gi¸o
dôc - ®µo t¹o.
- Khi sö dông phiÕu giao viÖc, gi¸o viªn lµm viÖc cã kÕ ho¹ch vµ mang tÝnh
khoa häc. gi¸o viªn kh«ng cÇn ph¶i gi¶i thÝch, lµm nhiÒu, cßn häc sinh ®îc lµm viÖc
nhiÒu cho nªn rÊt phï hîp víi quan ®iÓm d¹y häc lÊy häc sinh lµm trung t©m.
3.2. Nhîc ®iÓm.
- Häc sinh lµm viÖc b»ng tay nhiÒu nªn kh¶ n¨ng diÔn ®¹t b»ng lêi bÞ h¹n chÕ.
- Dïng phiÕu giao viÖc kh¸ tèn kÐm trong khi nhiÒu ®Þa ph¬ng cha cã ®iÒu
kiÖn vÒ kinh phÝ ®Ó ®Çu t sö dông.
- C¸c thao t¸c cña gi¸o viªn khi ph¸t vµ thu phiÕu giao viÖc cho häc sinh nÕu
kh«ng tèt sÏ dÔ g©y lén xén, ån µo líp häc.
3.3. C¸ch kh¾c phôc nh÷ng nhîc ®iÓm nãi trªn.
- Gi¸o viªn kh«ng nªn qu¸ l¹m dông phiÕu giao viÖc mµ ph¶i c©n ®èi gi÷a
viÖc dïng phiÕu giao viÖc víi viÖc sö dông SGK vµ cho häc sinh ghi vë víi c¸c bµi
tËp trªn líp th× cã thÓ yªu cÇu häc sinh sö dông phiÕu giao viÖc cßn víi c¸c bµi
luyÖn tËp ë nhµ th× yªu cÇu häc sinh lµm vµo vë.
NguyÔn ThÞ Minh
7
K30B GDTH
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
- Yªu cÇu häc sinh khi ®äc kÕt qu¶ bµi lµm trong phiÕu giao viÖc th× ph¶i ®äc
hoµn chØnh, kh«ng ®îc nãi t¾t theo kiÓu kh«ng ®Çu, kh«ng cuèi, ®ång thêi yªu cÇu
häc sinh gi¶i thÝch c¸ch lµm cña m×nh. KhuyÕn khÝch häc sinh nªu th¾c m¾c vµ tù
gi¶i ®¸p th¾c m¾c lÉn nhau. Trong d¹y häc, kh«ng nªn tuyÖt ®èi ho¸ nguyªn t¾c
“häc b»ng tay” mµ vÉn ph¶i kÕt hîp khÐo lÐo c¸c ph¬ng ph¸p kh¸c nhau.
4. C¸c d¹ng phiÕu giao viÖc ®îc sö dông trong tiÕt häc bµi míi.
CÊu t¹o cña tõng d¹ng:
TiÕn tr×nh d¹y bµi míi cña gi¸o viªn cã thÓ gåm cã 3 bíc:
Bíc 1: KiÓm tra bµi cò
Bíc 2: D¹y bµi míi
Bíc 3: LuyÖn tËp, cñng cè
T¬ng øng víi 3 bíc d¹y nãi trªn cã thÓ cã 3 lo¹i phiÕu giao viÖc nh sau:
1. PhiÕu kiÓm tra
2. PhiÕu häc
3. PhiÕu luyÖn tËp
Víi 3 lo¹i phiÕu nµy chóng ta cã thÓ in riªng hoÆc in chung ®Òu ®îc. N¬i nµo
cã ®iÒu kiÖn th× in riªng ba phiÕu nµy vµo 3 tê giÊy kh¸c nhau råi ph¸t cho häc sinh
trong mçi bíc lªn líp. N¬i nµo kh«ng cã ®iÒu kiÖn th× in chung c¶ 3 phiÕu ®ã trong
mét tê giÊy (khæ A4) råi ph¸t cho häc sinh theo tõng tiÕt. Víi ®iÒu kiÖn tµi chÝnh cã
h¹n ë nhiÒu trêng TiÓu häc níc ta hiÖn nay th× viÖc in chung c¶ 3 lo¹i phiÕu trong
mét tê giÊy lµ ph¬ng ¸n kh¶ thi h¬n c¶. Khi in chung nh vËy, gi¸o viªn cã thÓ ghi râ
c¸c phÇn KiÓm tra…Bµi míi…LuyÖn tËp….hoÆc chØ ®¸nh sè thø tù c¸c c«ng viÖc
1,2,3,4,…cßn khi sö dông th× ta tù ph©n biÖt.
Sau ®©y lµ cÊu t¹o cña tõng lo¹i phiÕu cô thÓ:
NguyÔn ThÞ Minh
8
K30B GDTH
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
4.1. PhiÕu kiÓm tra.
- PhiÕu kiÓm tra lµ mét ®Ò kiÓm tra viÕt ng¾n ®· ®îc in tríc trªn giÊy cã chõa
s½n chç trèng ®Ó häc sinh lµm ngay vµo ®ã.
- Ta dïng phiÕu kiÓm tra ®Ó tr¸nh t×nh tr¹ng gi¸o viªn chØ kiÓm tra ®îc cã mét
vµi häc sinh, cßn c¸c häc sinh kh¸c chØ viÖc ngåi trËt tù theo dâi b¹n m×nh tr¶ lêi.
Khi dïng phiÕu kiÓm tra, mäi häc sinh ®Òu ph¶i lµm viÖc, nh thÕ sÏ buéc häc sinh
cã ý thøc h¬n trong viÖc häc bµi ë nhµ tríc khi ®Õn líp.
- Néi dung cña phiÕu kiÓm tra: gi¸o viªn muèn kiÓm tra häc sinh c¸i g× th×
viÕt vµo giÊy c¸i ®ã. C¸c bµi tËp trong phiÕu kiÓm tra cã thÓ ®îc ®a ra theo c¸c c¸ch
sau:
+ Gi¸o viªn ra l¹i c¸c bµi tËp lÊy tõ c¸c bµi ®· ra cho häc sinh lµm ë nhµ.
VÝ dô: Sau khi d¹y bµi “TÝnh chÊt kÕt hîp cña phÐp céng” – SGK To¸n 4
trang 46 mµ gi¸o viªn muèn kiÓm tra kh¶ n¨ng hiÓu bµi vµ häc bµi ë nhµ cña häc
sinh ë bµi ®ã, mµ trong SGK cã bµi tËp:
TÝnh b»ng c¸ch thuËn tiÖn nhÊt:
a) 3254 + 146 + 1698
b) 921 + 898 + 2079
Th× gi¸o viªn cã thÓ ghi vµo phiÕu kiÓm tra c¸c bµi tËp gièng hÖt nh thÕ, chØ
kh¸c lµ cã chõa s½n chç trèng ®Ó häc sinh lµm:
TÝnh b»ng c¸ch b»ng thuËn tiÖn nhÊt:
a) 3254 + 146 + 1698
b) 921 + 898 + 2079
=……………………
=………………….
=…………………….
=………………….
=……………………
=………………….
+ Gi¸o viªn ra c¸c bµi tËp míi cïng lo¹i víi c¸c bµi tËp ®· ra vÒ nhµ nhng
thay sè.
VÝ dô:
TÝnh b»ng c¸ch thuËn tiÖn nhÊt:
a) 1589 + 261 + 1730
b) 657 + 899 + 2103
=……………………
=………………….
=…………………….
=………………….
=……………………
=………………….
+ Gi¸o viªn muèn kiÓm tra phÇn lý thuyÕt th× yªu cÇu häc sinh viÕt ®o¹n cßn
l¹i cña quy t¾c vµo chç chÊm.
VÝ dô: nÕu gi¸o viªn muèn kiÓm tra thªm vÒ lý thuyÕt xem häc sinh cã nhí ®îc quy t¾c “TÝnh chÊt kÕt hîp cña phÐp céng” kh«ng th× cã thÓ ghi thªm vµo phiÕu
kiÓm tra ®o¹n sau:
§iÒn c¸c tõ cßn thiÕu vµo chç chÊm:
NguyÔn ThÞ Minh
9
K30B GDTH
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Khi céng mét tæng hai sè víi sè thø ba, ta cã thÓ céng……….. ……… víi….
……..cña sè thø hai vµo sè thø ba.
HoÆc: ®iÒn ch÷ thÝch hîp vµo chç chÊm:
Ta cã thÓ tÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc d¹ng a + b + c nh sau:
a + b + c = (…+…) + c = a + (…+ c)
+ Gi¸o viªn ®a ra c¸c khung phÐp tÝnh vµ kÕt qu¶, yªu cÇu häc sinh nèi ®Çu
bµi víi ®¸p sè.
VÝ dô: Sau khi d¹y bµi “T×m mét thõa sè cha biÕt cña phÐp nh©n” – SGK
To¸n 2 trang 116 mµ gi¸o viªn muèn kiÓm tra kh¶ n¨ng hiÓu bµi vµ häc bµi ë nhµ
cña häc sinh ë bµi ®ã, trong SGK cã bµi tËp:
T×m x:
b) x x 3 = 12
c) 3 x x = 21
th× gi¸o viªn cã thÓ ghi vµo phiÕu yªu cÇu:
Nèi ®Çu bµi víi ®¸p sè t¬ng øng:
x x 2 = 16
x =7
3 x x = 21
x =5
x x 4 = 24
x =6
x =8
x =4
+ Gi¸o viªn ®a ra phÐp tÝnh vµ kÕt qu¶ cña phÐp tÝnh, häc sinh chØ ph¶i x¸c
®Þnh kÕt qu¶ ®ã lµ ®óng hay sai.
VÝ dô: §óng ghi §, sai ghi S vµo « trèng
x x 4 = 24
x =6
6 x x = 36
x= 9
+ Gi¸o viªn ®a ra c¸c ph¸t biÓu vÒ mét quy t¾c to¸n häc, häc sinh x¸c ®Þnh
quy t¾c ®óng.
VÝ dô: g¹ch chÐo vµo « trèng tríc c©u ®óng trong c¸c c©u sau:
Thõa sè cha biÕt cña phÐp nh©n b»ng tÝch nh©n víi thõa sè ®· biÕt
Thõa sè cha biÕt cña phÐp nh©n b»ng tÝch chia cho thõa sè ®· biÕt
Thõa sè cha biÕt cña phÐp nh©n b»ng thõa sè ®· biÕt chia cho tÝch
NÕu dïng phiÕu kiÓm tra th× ®Çu giê gi¸o viªn ph¸t phiÕu cho häc sinh vµ nªu
thêi gian lµm bµi sau ®ã ®Ó c¸c em tù lµm. ViÖc nhËn xÐt bµi lµm, chÊm vµ ch÷a bµi
nh thÕ nµo th× tuú tõng trêng hîp mµ gi¸o viªn cã thÓ tiÕn hµnh theo c¸c c¸ch kh¸c
nhau.
NguyÔn ThÞ Minh
10
K30B GDTH
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
VÝ dô: + Yªu cÇu 1 häc sinh ®äc kÕt qu¶ bµi lµm cña m×nh, c¸c em kh¸c nhËn
xÐt vµ nªu ý kiÕn nÕu kÕt qu¶ kh«ng trïng víi kÕt qu¶ bµi lµm cña b¹n. Cø nh vËy
häc sinh tù so¸t bµi cña m×nh cho ®Õn hÕt.
+ Gi¸o viªn thu c¸c phiÕu kiÓm tra l¹i, xem nhanh mét sè bµi lµm, nÕu
thÊy c¸c em lµm ®óng hÕt th× th«i, nÕu cã trêng hîp nµo sai th× gi¸o viªn ®a
ra tríc líp sau ®ã gäi häc sinh nhËn xÐt, ch÷a bµi. Tuy nhiªn còng tr¸nh dïng
trµn lan lèi kiÓm tra viÕt b»ng phiÕu, tèt nhÊt nªn kÕt hîp c©n ®èi gi÷a c¸c
h×nh thøc kiÓm tra truyÒn thèng víi lèi míi ®Ó võa tæ chøc 100% häc sinh
lµm viÖc trong lóc kiÓm tra ®Çu giê, võa rÌn luyÖn ®îc cho häc sinh n¨ng lùc
tr×nh bµy vµ diÔn ®¹t b»ng lêi.
4.2. PhiÕu häc:
- PhiÕu häc lµ mét hÖ thèng c«ng viÖc ®îc s¾p xÕp mét c¸ch khÐo lÐo ®Ó häc
sinh tù lµm, qua ®ã c¸c em cã thÓ tù m×nh t×m ra kiÕn thøc míi, gi¸o viªn chØ cÇn
nãi, hái hoÆc híng dÉn rÊt Ýt.
- VÝ dô vÒ phiÕu häc:
VÝ dô 1: D¹y bµi “Giíi thiÖu h×nh b×nh hµnh’’.SGK To¸n 4 trang 102.
Môc tiªu cña phiÕu häc: tæ chøc cho häc sinh lµm viÖc ®Ó tù häc sinh h×nh
thµnh ®îc biÓu tîng vÒ h×nh b×nh hµnh vµ nhËn biÕt ®îc mét sè ®Æc ®iÓm cña h×nh
b×nh h×nh, tõ ®ã ph©n biÖt ®îc h×nh b×nh hµnh víi mét sè h×nh ®· häc.
Víi môc tiªu Êy ta cã thÓ so¹n phiÕu häc tËp nh sau:
A
D
B
C
§iÒn ch÷ thÝch hîp vµo chç chÊm:
1. Tø gi¸c ABCD cã:
+ C¹nh AB ®èi diÖn víi c¹nh..…..
C¹nh AD ®èi diÖn víi c¹nh...….
+ C¹nh …….song song víi c¹nh DC
C¹nh……. Song song víi c¹nh BC
+ C¸c cÆp c¹nh b»ng nhau lµ:
AB = …..
AD =……
2. H×nh b×nh hµnh cã hai cÆp c¹nh ®èi diÖn…….……….vµ………..……..
NguyÔn ThÞ Minh
11
K30B GDTH
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Trong phiÕu sè 1 nµy ®· vÏ s½n tø gi¸c ABCD trªn nÒn c¸c « vu«ng. B»ng
trùc quan, häc sinh cã thÓ nhËn ra ngay c¸c ®Æc ®iÓm cña tø gi¸c ABCD trªn h×nh
vÏ. Tøc lµ häc sinh cã thÓ lµm viÖc mét c¸ch dÔ dµng.
Sau khi häc sinh ®· hoµn thµnh viÖc 1 th× c¸c ®Æc ®iÓm ®Æc trng cña mét h×nh
b×nh hµnh ®· ®îc nªu ra. Lóc ®ã gi¸o viªn giíi thiÖu: “Ta gäi tø gi¸c ABCD lµ h×nh
b×nh hµnh” råi ghi (2) vµo « lÖnh, häc sinh hoµn thµnh bµi tËp 2 trong phiÕu häc
chÝnh lµ ®· tù kh¸i qu¸t thµnh kh¸i niÖm h×nh b×nh hµnh.
VÝ dô 2: D¹y bµi “So s¸nh hai ph©n sè kh¸c mÉu sè”.SGK To¸n 4 trang 121.
Môc tiªu cña phiÕu häc: tæ chøc cho häc sinh lµm viÖc ®Ó tù c¸c em x©y dùng
®îc quy t¾c so s¸nh hai ph©n sè kh¸c mÉu sè. Gi¸o viªn chØ híng dÉn ë møc ®é thÊp
nhÊt, cßn häc sinh lµm viÖc lµ chñ yÕu.
Ta cã thÓ so¹n phiÕu häc cho bµi nµy nh sau:
NguyÔn ThÞ Minh
12
K30B GDTH
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
1. Cho hai b¨ng giÊy b»ng nhau. Quan s¸t hai b¨ng giÊy:
(I)
2
3
(II)
3
4
a. §iÒn sè thÝch hîp vµo chç chÊm:
§· t« mµu………b¨ng giÊy (I).
§· t« mµu………b¨ng giÊy (II).
b. §iÒn dÊu >; <; = vµo « trèng:
2
3
b¨ng giÊy…………. b¨ng giÊy
3
4
3
2
b¨ng giÊy………… b¨ng giÊy
4
3
2.a. ViÕt sè cßn thiÕu vµo chç chÊm:
Quy ®ång mÉu sè hai ph©n sè
2 2 �........
=
.......
3 3 �........
2
3
vµ ta cã:
3
4
3 3 �.......
=
.......
4 4 �.......
b. §iÒn dÊu >; <; = vµo « trèng:
8
12
9
12
3. ViÕt tiÕp vµo chè chÊm:
Muèn so s¸nh hai ph©n sè kh¸c mÉu sè, ta cã thÓ …….. ….. ……..mÉu sè hai
ph©n sè ®ã råi so s¸nh c¸c………..…….cña hai ph©n sè míi.
PhiÕu 2: ë phiÕu sè 2 nµy ta thÊy:
- ViÖc 1 häc sinh hoµn toµn lµm ngay ®îc dùa trªn ph¬ng tiÖn trùc quan lµ
c¸c b¨ng giÊy: häc sinh chØ viÖc quan s¸t ®é dµi cña phÇn b¨ng giÊy ®· ®îc t« mµu ë
hai b¨ng giÊy sÏ rót ra ®îc kÕt luËn lµ b¨ng giÊy nµo ®îc t« mµu nhiÒu h¬n. Tõ viÖc
so s¸nh hai b¨ng giÊy ®· ®îc t« mµu ë mçi b¨ng giÊy ®· ®îc t« mµu mµ suy ra ®îc
hai ph©n sè t¬ng øng víi phÇn ®îc t« mµu ë mçi b¨ng giÊy, ph©n sè nµo lín h¬n,
ph©n sè nµo nhá h¬n. Do ®ã häc sinh lµm bµi 1 mµ kh«ng cÇn sù trî gióp cña gi¸o
viªn.
NguyÔn ThÞ Minh
13
K30B GDTH
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
- Gi¸o viªn chuyÓn sang bµi tËp 2. Gi¸o viªn gîi ý: ®Ó so s¸nh hai ph©n sè
vµ
2
3
3
, ngoµi c¸ch so s¸nh trùc tiÕp dùa vµo phÇn t« mµu cña hai b¨ng giÊy b»ng
4
nhau chóng ta võa lµm, ta cã c¸ch so s¸nh gi¸n tiÕp, tøc lµ kh«ng dïng b¨ng giÊy
n÷a mµ ®a hai ph©n sè
2
3
vµ vÒ hai ph©n sè cã cïng mÉu sè råi so s¸nh.
3
4
Sau khi gi¸o viªn gîi ý nh vËy häc sinh cã thÓ lµm ngay ®îc bµi tËp 2 mµ
kh«ng gÆp khã kh¨n g×.
- Bµi tËp 3: Gióp häc sinh tù kh¸i qu¸t thao t¸c m×nh võa lµm ®Ó so s¸nh hai
ph©n sè
2
3
vµ thµnh quy t¾c khi so s¸nh hai ph©n sè kh¸c mÉu sè bÊt kú.
3
4
4.3. PhiÕu luyÖn tËp:
-PhiÕu luyÖn tËp lµ mét hÖ thèng bµi tËp ®· ®îc viÕt s½n trªn giÊy cã chøa
nhiÒu chç trèng ®Ó häc sinh rÌn kü n¨ng vËn dông c¸c kiÕn thøc míi võa häc ®îc.
- PhiÕu luyÖn tËp t¬ng øng víi bíc luyÖn tËp – cñng cè trong c¸ch d¹y häc
truyÒn thèng.
ë mçi phiÕu luyÖn tËp nªn ®a vµo c¸c bµi to¸n ®è vµ c¸c bµi tËp vÒ mét sè
trong c¸c vÊn ®Ò: sè häc, h×nh häc vµ ®o ®¹i lîng cã liªn quan ®Õn kiÕn thøc míi,
trong ®ã u tiªn hai m¹ch bµi tËp vÒ to¸n ®è vµ sè häc, sau ®ã míi ®Õn hai m¹ch néi
dung cßn l¹i.
VÝ dô: D¹y bµi “TÝnh gi¸ trÞ cña biÓu thøc” .SGK To¸n 3 trang 79.
Ta cã thÓ thiÕt kÕ phiÕu giao viÖc víi c¸c d¹ng bµi tËp vÒ c¸c m¹ch néi dung
nh sau:
- C¸c bµi tËp vÒ sè häc, ch¼ng h¹n:
a. 203 + 40 + 6 =…….…………
268 - 68 + 15 =…….. ..………
116 - 40 + 13 =……………….
456 - 7 - 60 =…..….………..
b. 25 x 3 x 2 =……..………
84 : 4 : 3 =…….………..
15 x 2 : 3 =……..……….
81: 9 x 4 =………………
- Bµi to¸n ®è:
Gi¶i bµi to¸n theo tãm t¾t sau:
1 bé quÇn ¸o: 20.000 ®ång
NguyÔn ThÞ Minh
14
K30B GDTH
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
1 chiÕc mò: 12.000 ®ång
3 bé quÇn ¸o vµ 2 chiÕc mò:……®ång ?
Bµi gi¶i
…………………………………………………………………………………
…………………….………………………………………………………….
……………………..…………………………………………………………
- Bµi to¸n vÒ c¸c yÕu tè ®¹i sè:
+ §iÒn dÊu >; <; = vµo chç chÊm:
56 : 7 x 3………21
35…….80 : 5 x 2
40 + 2………4 x 9 +6
+ T×m x : khoanh trßn vµo ph¬ng ¸n cho kÕt qu¶ ®óng cña :
x + 9 + 18 = 29
A. x = 3
B. x = 2
C. x = 4
D. x = 1
12 : x x 4 = 16
A. x = 2
B. x = 3
D. x = 4
D. x = 5
+ Bµi to¸n vÒ ®o lêng:
12cm + 9cm = ……….dm…….cm
54cm - 5cm + 3cm
5 dm 2cm
NguyÔn ThÞ Minh
15
K30B GDTH
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
5. C¨n cø ®Ó x©y dùng phiÕu giao viÖc trong d¹y häc To¸n.
5.1. Ph¶i c¨n cø vµo môc ®Ých cña phiÕu giao viÖc.
Gi¸o viªn ph¶i c¨n cø vµo môc ®Ých cña tõng lo¹i phiÕu giao viÖc mµ ®Þnh ra
néi dung phï hîp cho tõng lo¹i phiÕu, ®ã lµ:
+ PGV víi môc tiªu ®Ó kiÓm tra bµi cò xem møc ®é häc bµi ë nhµ cña häc
sinh.
+ PGV víi môc tiªu h×nh thµnh kiÕn thøc míi ë mçi häc sinh.
+ PGV víi môc tiªu ®Ó häc sinh cñng cè luyÖn tËp kiÕn thøc, rÌn luyÖn kÜ
n¨ng, vËn dông kiÕn thøc võa häc.
ViÖc x¸c ®Þnh môc tiªu muèn kiÓm tra, môc tiªu kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng cÇn
h×nh thµnh ë häc sinh lµ ®iÒu kh«ng dÔ nhng cÇn thiÕt.
5.2. Ph¶i c¨n cø vµo néi dung kiÕn thøc cÇn h×nh thµnh ë häc sinh vµ hÖ
thèng bµi tËp trong SGK ®Ó x©y dùng c¸c bµi tËp trong phiÕu giao viÖc cho häc
sinh.
5.3. C¨n cø vµo tr×nh ®é häc sinh ë tõng líp, trêng, ®Þa ph¬ng mµ møc ®é
khã cña c¸c nhiÖm vô trong PGV ®Ò ra lµ kh¸c nhau.
VÝ dô: Khi d¹y bµi: “B¶ng chia 6, ë líp 3 cã bµi tËp ®Ó häc sinh tù x©y dùng
b¶ng chia 6 tõ b¶ng nh©n 6 th× chia hai møc ®é nh sau:
+ Víi ®èi tîng häc sinh trung b×nh, bµi tËp trong PGV lµ:
ViÕt sè thÝch hîp vµo b¶ng nh©n 6, tõ ®ã suy ra b¶ng chia 6:
(a)
(b)
6 x 1 =……..
6
:
6
=
………
6 x 2 =……..
12 : 6 = ………
6 x 3 =……..
18: 6 = ………
6 x 4 =……..
24 : 6 = ………
6 x 5 =……..
30 : 6 = ………
6 x 6 =……..
36 : 6 = ………
6 x 7 =……..
42 : 6 = ………
6 x 8 =……..
48 : 6 = ………
6 x 9 =……..
54 : 6 = ………
6 x10 =…….
60 : 6 = ……...
+ Víi ®èi tîng häc sinh kh¸, bµi tËp trong PGV lµ:
ViÕt sè thÝch hîp vµo b¶ng nh©n 6, tõ ®ã suy ra b¶ng chia 6:
(a)
(b)
6 x 1 =……..
6
:
6
=
………
6 x 2 =……..
12 : 6 = ………
NguyÔn ThÞ Minh
16
K30B GDTH
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
6 x 3 =……..
6 x 4 =……..
6 x 5 =……..
6 x 6 =……..
6 x 7 =……..
6 x 8 =……..
6 x 9 =……..
6x10=……...
.…: 6 = ………
….: 6 = ………
….: 6 = ………
.…: 6 = ………
….: 6 = ………
….: 6 = ………
….: 6 = ………
….: 6 =………
6. Nh÷ng ®iÒu cÇn lu ý khi so¹n PGV.
- Mét PGV tèt nhÊt nªn cã ®ñ c¸c thÓ lo¹i: tÝnh to¸n, hoµn thµnh quy t¾c, gi¶i
to¸n cã lêi v¨n.
- Ph¶i x¸c ®Þnh môc tiªu cña PGV: nh÷ng kiÕn thøc, kÜ n¨ng häc sinh cÇn ®¹t
®îc.
-C¸c môc tiªu ph¶i ®îc ph¸t biÓu díi d¹ng nh÷ng ®iÒu cã thÓ quan s¸t ®îc, ®o
®îc.
VÝ dô: Víi phiÕu häc tËp bµi “B¶ng nh©n 2” -Líp 2 th× môc tiªu lµ: häc sinh
tù lËp ®îc c¸c phÐp nh©n cßn l¹i trong b¶ng nh©n 2 sau khi gi¸o viªn ®· lµm mÉu,
häc sinh viÕt l¹i ®îc thµnh th¹o toµn bé c¸c phÐp nh©n trong b¶ng nh©n 2.
- PhiÕu giao viÖc ph¶i võa søc víi tr×nh ®é hiÖn cã cña häc sinh.
- C¸c nhiÖm vô, c¸c lÖnh trong phiÕu giao viÖc ph¶i ®îc diÔn ®¹t râ rµng: c¸c
yªu cÇu ®a ra ph¶i ng¾n gän, chÝnh x¸c vµ dÔ hiÓu ®èi víi häc sinh, tr¸nh c¸ch diÔn
®¹t rêm rµ, thõa tõ ng÷.
- Gi¸o viªn nªn cè g¾ng ®Ó chuyÓn ®æi c¸c th«ng tin tõ d¹ng tiÕng sang d¹ng
h×nh ®Ó cã thÓ tæ chøc cho trÎ tiÕn hµnh ®îc c¸c ho¹t ®éng b»ng tay.
D¹ng tiÕng: c¸c th«ng tin biÓu thÞ b»ng lêi nãi, ch÷ viÕt.
D¹ng h×nh: c¸c th«ng tin ®îc biÓu thÞ b»ng c¸c s¬ ®å, biÓu ®å, b¶ng kÎ «,
h×nh vÏ…
ViÖc chuyÓn ®æi tõ d¹ng tiÕng sang d¹ng h×nh gióp chóng ta cã thÓ biÕn hµnh
®éng b»ng lêi cña häc sinh thµnh c¸c hµnh ®éng b»ng tay nh: lµm viÖc trªn vËt thËt,
dïng c¸c kÝ hiÖu ®Ó ®iÒn, vÏ, nèi, t«, ®¸nh dÊu… víi sù hç trî cña kªnh h×nh. §©y
còng lµ mét c¸ch lµm t¨ng høng thó häc tËp ë häc sinh, mÆt kh¸c t¨ng cêng chuyÓn
c¸c th«ng tin tõ kªnh tiÕng sang kªnh h×nh ®Ó lµm cho kªnh h×nh m¹nh lªn còng lµ
mét trong nh÷ng híng ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc ë TiÓu häc hiÖn nay.
VÝ dô: D¹y bµi “Sè bÞ chia - sè chia - th¬ng” cã nhiÒu gi¸o viªn thêng nªu c¸c
phÐp chia, ch¼ng h¹n:
8:2=4
NguyÔn ThÞ Minh
17
K30B GDTH
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
10 : 2 = 5
14 : 2 = 7
18 : 2 = 9
råi lÇn lît chØ vµo tõng phÐp chia vµ hái häc sinh:
- Trong phÐp chia 8 : 2 = 4 th× 8 lµ g×? 2 lµ g×? 4 lµ g×?
- Trong phÐp chia 10 : 2 = 5 th× 10 lµ g×? 2 lµ g×? 5 lµ g×?
vv…………………………………………………………
sau ®ã lÇn lît häc sinh tr¶ lêi b»ng c¸ch gäi tªn c¸c thµnh phÇn cña phÐp
chia, cø nh vËy cho ®Õn hÕt.
C¸ch lµm nµy râ rµng kªnh tiÕng ®îc xem träng v× ë ®©y chñ yÕu lµ thÇy, trß
®µm tho¹i víi nhau cßn kªnh h×nh th× rÊt mê nh¹t, chØ thÓ hiÖn chót Ýt qua viÖc gi¸o
viªn chØ b¶ng hoÆc häc sinh quan s¸t c¸c phÐp tÝnh trªn b¶ng.
Trong trêng hîp nµy gi¸o viªn cã thÓ chuyÓn tõ d¹ng tiÕng sang d¹ng h×nh
b»ng nhiÒu c¸ch.
C¸ch 1: ViÕt c¸c phÐp chia trªn quanh 3 h×nh: h×nh ch÷ nhËt, h×nh trßn vµ
h×nh tam gi¸c t¬ng øng víi 3 thµnh phÇn cña phÐp chia: sè bÞ chia, sè chia, th¬ng.
§Ò bµi yªu cÇu häc sinh “Nèi theo mÉu”.
:
2
Sè bÞ
chia
=
4
Sè chia
14
:
2
=
Th¬ng
7
10 : 2 = 5
18 : 2 = 9
8
Khi ®äc lÖnh nµy häc sinh hiÓu r»ng cÇn ph¶i nèi c¸c thµnh phÇn cña phÐp
chia: sè bÞ chia nèi víi h×nh ch÷ nhËt, sè chia nèi víi h×nh trßn, th¬ng nèi víi h×nh
tam gi¸c. Trêng hîp häc sinh kh«ng tù lµm ngay ®îc th× gi¸o viªn nªn híng dÉn
mÉu cho häc sinh mét, hai trêng hîp ®Ó c¸c em hiÓu c¸ch lµm, sau ®ã lµm t¬ng tù.
Víi c¸ch nµy, tÊt c¶ c¸c häc sinh ®Òu ®îc lµm viÖc, mçi em ®Òu cã s¶n phÈm riªng
cña m×nh, gi¸o viªn chØ cÇn ®i l¹i, ®«n ®èc kiÓm tra häc sinh lµm viÖc. B»ng hµnh
®éng “nèi” nµy ta ®· “thao t¸c ho¸” ®îc hµnh ®éng cña häc sinh, chuyÓn ®îc c¸ch
d¹y häc tõ kªnh tiÕng sang kªnh h×nh lµ chñ yÕu.
Tuy nhiªn c¸ch nèi nµy còng cã h¹n chÕ lµ nh×n rèi m¾t, gi¸o viªn rÊt khã
quan s¸t lµ häc sinh ®iÒn ®óng hay sai trong mét thêi gian ng¾n.
C¸ch 2: Dïng b¶ng kÎ «:
PhÐp tÝnh
Sè bÞ chia
Sè chia
Th¬ng
8: 2 = 4
8
2
4
NguyÔn ThÞ Minh
18
K30B GDTH
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
10: 2 = 5
14: 2 = 7
18: 2 = 9
Víi häc sinh trung b×nh th× gi¸o viªn nªn viÕt s½n mét dßng mÉu nh trªn, cßn
víi häc sinh kh¸ th× gi¸o viªn kh«ng cÇn viÕt mÉu.
Kh¸c víi c¸ch lµm thø nhÊt, ë c¸ch nµy häc sinh kh«ng ph¶i “nèi” mµ lÖnh
lµm viÖc lµ “®iÒn vµo « trèng”. Häc sinh sÏ ph¶i suy nghÜ xem ®©u lµ sè bÞ chia, ®©u
lµ sè chia, ®©u lµ th¬ng trong phÐp chia råi ®iÒn vµo « trong b¶ng cho chÝnh x¸c.
C¸ch lµm “thao t¸c ho¸” qu¸ t×nh ®µm tho¹i nªn trªn sÏ gióp gi¸o viªn quan
s¸t nhanh ®îc xem häc sinh lµm ®óng hay sai.
Tuú tõng ®èi tîng häc sinh mµ gi¸o viªn lùa chän c¸ch thÓ hiÖn c¸c nhiÖm vô
häc tËp cho häc sinh trong PGV cho phï hîp ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. §©y lµ mét
c«ng viÖc kh«ng ®¬n gi¶n, nã ®ßi hái sù suy nghÜ, t×m tßi, s¸ng t¹o cña gi¸o viªn.
- ChØ nªn chõa chç trèng c¸c ch÷ quan träng vµ nªn ®Ó häc sinh ®iÒn vµo c¸c
tõ cã ý nghÜa quan träng. Nªn ®Æt chç trèng vµo cuèi c©u hái h¬n lµ ®Çu c©u.
VÝ dô: D¹y bµi “H×nh thang” - Líp 5
Cã thÓ ®a vµo phiÕu häc nhiÖm vô: §iÒn tõ cßn thiÕu vµo chç chÊm.
(1) H×nh thang cã hai c¹nh ®èi diÖn………………víi nhau.
(2) …………..cã hai c¹nh ®èi diÖn song song víi nhau.
Th× ta nªn chän c¸ch 1 v× nã râ rµng h¬n kh«ng g©y nhÇm lÉn cho häc sinh.
- Kh«ng nªn chõa chç trèng qu¸ nhiÒu ch÷ träng yÕu ®Ó tr¸nh b¾t häc sinh
ph¶i ®o¸n xem ý gi¸o viªn muèn hái g×.
VÝdô: Muèn tÝnh..…………h×nh ch÷ nhËt ta lÊy…...………………..chiÒu
réng.
Nªn söa l¹i lµ:
Muèn tÝnh diÖn tÝch h×nh ch÷ nhËt ta lÊy……………nh©n víi chiÒu réng.
- C¸c kho¶ng trèng ph¶i ®ñ chç cho c¸c c©u tr¶ lêi ®Ó häc sinh tr×nh bµy râ
rµng.
NguyÔn ThÞ Minh
19
K30B GDTH
Kho¸ luËn tèt nghiÖp
Ch¬ng 2: X©y dùng phiÕu giao viÖc
trong tiÕt häc bµi míi m«n To¸n líp 2
1. Môc tiªu d¹y häc m«n To¸n líp 2:
D¹y häc To¸n 2 nh»m gióp häc sinh:
1.1. Bíc ®Çu cã mét sè kiÕn thøc c¬ b¶n, ®¬n gi¶n, thiÕt thùc vÒ: phÐp céng,
phÐp trõ cã nhí trong ph¹m vi 100, phÐp nh©n, phÐp chia vµ b¶ng nh©n 2,3,4,5; b¶ng
chia 2,3,4,5; tªn gäi vµ mèi quan hÖ gi÷a thµnh phÇn vµ kÕt qu¶ cña tõng phÐp tÝnh;
vÒ mèi quan hÖ gi÷a phÐp céng vµ phÐp trõ, phÐp céng vµ phÐp nh©n..., c¸c sè ®Õn
100, phÐp céng vµ phÐp trõ c¸c sè cã 3 ch÷ sè (kh«ng nhí), c¸c phÇn b»ng nhau cña
®¬n vÞ d¹ng
1 1 1 1
, , , ; c¸c ®¬n vÞ ®o ®é dµi ®Ò-ci-met (dm), mÐt (m), giê vµ phót,
2 3 4 5
ngµy vµ th¸ng, kil«gam (kg), lit (l), nhËn biÕt mét sè h×nh h×nh häc (h×nh ch÷ nhËt,
h×nh tø gi¸c, ®êng th¼ng, ®êng gÊp khóc, ®é dµi ®êng gÊp khóc…); c¸c d¹ng bµi
to¸n cã lêi v¨n chñ yÕu gi¶i b»ng mét phÐp tÝnh céng, trõ, nh©n, chia.
1.2. H×nh thµnh vµ rÌn luyÖn kÜ n¨ng thùc hµnh vÒ: céng vµ trõ cã nhí trong
ph¹m vi 100; nh©n vµ chia trong ph¹m vi c¸c b¶ng tÝnh, gi¶i c¸c ph¬ng tr×nh ®¬n
gi¶n díi d¹ng bµi “T×m x ”, tÝnh gi¸ trÞ biÓu thøc sè (d¹ng ®¬n gi¶n); ®o vµ íc lîng
®é dµi, khèi lîng, dung tÝch, nhËn biÕt h×nh vµ bíc ®Çu tËp vÏ h×nh tø gi¸c, h×nh ch÷
nhËt, h×nh vu«ng, ®êng th¼ng, ®êng gÊp khóc, tÝnh ®é dµi ®êng gÊp khóc, gi¶i c¸c
bµi toµn ®¬n vÒ céng, trõ, nh©n, chia, bíc ®Çu biÕt diÔn ®¹t b»ng lêi, b»ng kÝ hiÖu
mét sè néi dung ®¬n gi¶n cña bµi häc vµ bµi thùc hµnh; tËp dît so s¸nh, lùa chän,
ph©n tÝch, tæng hîp, trõu tîng ho¸, kh¸i qu¸t ho¸, ph¸t triÓn trÝ tëng tîng trong qu¸
tr×nh ¸p dông c¸c kiÕn thøc, kÜ n¨ng To¸n 2 trong häc tËp vµ ®êi sèng.
1.3. TËp ph¸t hiÖn, t×m tßi vµ tù chiÕm lÜnh kiÕn thøc míi theo møc ®é cña
líp 2, ch¨m chØ, høng thó trong häc tËp vµ thùc hµnh to¸n.
NguyÔn ThÞ Minh
20
K30B GDTH
- Xem thêm -