Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Sử dụng chính sách tiền tệ nhằm kiểm soát lạm phát...

Tài liệu Sử dụng chính sách tiền tệ nhằm kiểm soát lạm phát

.DOC
61
68
54

Mô tả:

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Lêi nãi ®Çu C«ng cuéc ®æi míi do §¶ng ta khëi xíng vµ l·nh ®¹o ®îc tiÕn hµnh h¬n 10 n¨m ®em l¹i nhiÒu thµnh tùu to lín ®a ®Êt níc ta ra khái khñng ho¶ng kinh tÕ x· héi ®øng vµo vÞ trÝ míi. Trong céng ®ång Quèc tÕ vµ bíc vµo thêi kú ®Èy m¹nh hiÖn ®¹i ho¸, c«ng nghiÖp ho¸ ®Êt níc. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n träng yÕu cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®em l¹i nh÷ng thµnh tùu ®ã lµ cã sù gãp phÇn ®¸ng kÓ cña thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh. Díi sù l·nh ®¹o cña §¶ng tu©n thñ nh÷ng chÝnh s¸ch qu¶n lÝ vÜ m« cña chÝnh phñ ngµnh kinh tÕ ngoµi quèc doanh ®· ®¹t ®îc kh«i phôc nhanh chãng kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. Hoµ niÒm vui trong kh«ng khÝ ®æi míi cña ®Êt níc, trong ®ã cã sù gãp phÇn kh«ng nhá cña hÖ thèng Ng©n hµng, ngµnh Ng©n hµng ®· tõng bíc ®æi míi ®¸p øng nhu cÇu vèn cña nÒn kinh tÕ trong thêi kú trong ®ã cã nhu cÇu cña kinh tÕ ngoµi quèc doanh. Qu¸n triÖt theo quan ®iÓm chñ ®¹o cña Ng©n hµng c«ng th¬ng ViÖt Nam - Ng©n hµng c«ng th¬ng §èng §a víi t c¸ch lµ mét NHTM quèc doanh lu«n x¸c ®Þnh kinh tÕ ngoµi quèc doanh lµ mét "kh¸ch hµng" mang nhiÒu nguån lùc tiÒm Èn vµ ®· nhanh chãng triÓn khai cho vay víi kinh tÕ ngoµi quèc doanh vµ ®· thu ®îc nh÷ng lîi nhuËn cho b¶n th©n Ng©n hµng, mang l¹i hiÖu qu¶ chung cho nÒn kinh tÕ. Song trong qu¸ tr×nh kinh doanh vµ thùc hiÖn ®èi víi kinh tÕ ngoµi quèc doanh Ng©n hµng cßn gÆp nhiÒu víng m¾c vµ cßn nhiÒu rñi ro. VËy c©u hái ®îc ®Æt ra lµ: lµm thÕ nµo ®Ó ®¶m b¶o an toµn vèn h¹n chÕ rñi ro cho vay ®èi víi kinh tÕ ngoµi quèc doanh, mang l¹i hiÖu qu¶ cao vµ sö dông ®ång vèn cña Ng©n hµng ®îc hiÖu qu¶ tèi u nhÊt. Víi t c¸ch lµ sinh viªn ngµnh Ng©n hµng trong thêi gian thùc tËp t¹i Ng©n hµng c«ng th¬ng §èng §a víi sù híng dÉn cña c¸n bé phßng tÝn dông t«i xin m¹nh d¹n ®îc ®Ò cËp s¸ng kiÕn cña m×nh víi ®Ò tµi. 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 "Mét sè gi¶i ph¸p nh»m ®¶m b¶o an toµn tÝn dông ®èi víi kinh tÕ ngoµi quèc doanh t¹i Ng©n hµng c«ng th¬ng §èng §a". Mong nhËn ®îc sù gióp ®ì gãp ý cña thÇy c« gi¸o vµ c¸c anh chÞ trong kinh doanh tÝn dông. Ngoµi phÇn më ®Çu vµ kÕt luËn chuyªn ®Ò ®îc chia lµm 3 ch¬ng Ch¬ng I. TÝn dông Ng©n hµng vµ vÊn ®Ò b¶o ®¶m an toµn tÝn dông Ng©n hµng. Ch¬ng II. Thùc tr¹ng vÒ ®¶m b¶o an toµn tÝn dông ®èi víi kinh tÕ ngoµi quèc doanh t¹i Ng©n hµng c«ng th¬ng §èng §a. Ch¬ng III. C¸c gi¶i ph¸p gãp phÇn b¶o ®¶m an toµn tÝn dông ®èi víi KTNQD t¹i Ng©n hµng c«ng th¬ng §èng §a. 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Ch¬ng I TÝn dông vµ vÊn ®Ò b¶o ®¶m an toµn tÝn dông Ng©n hµng I. Ng©n hµng th¬ng m¹i trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng 1. Sù ra ®êi cña Ng©n hµng Th¬ng m¹i: Ng©n hµng Th¬ng m¹i xuÊt hiÖn tríc khi cã chñ nghÜa t b¶n. Ng©n hµng ®Çu tiªn xuÊt hiÖn trong lÞch sö kh«ng ph¶i lµ Ng©n hµng nhµ níc (Ng©n hµng ph¸t hµnh) mµ lµ Ng©n hµng th¬ng m¹i. Nã ®îc h×nh thµnh tõ nh÷ng th¬ng nh©n lµ nghÒ kinh doanh tiÒn tÖ tõ ®ã hä cã thÓ chuyÓn tõ viÖc chØ lµm nghÒ gi÷ hé tiÒn (vµng) sang ®æi tiÒn hé vµ dÇn hä tiÕn hµnh cho vay mµ lóc nµy ho¹t ®éng gi÷ hé tiÒn vµ thu lÖ phÝ chuyÓn sang ho¹t ®éng huy ®éng vèn tiÒn tÖ thu vèn nhµn rçi trong x· héi. Ngoµi 2 nghiÖp vô huy ®éng vµ cho vay c¸c doanh nghiÖp cßn tiÕn hµnh nghiÖp vô thanh to¸n hé kh¸ch hµng vµ thu lÖ phÝ, khi c¶ 3 nghiÖp vô nãi trªn h×nh thµnh ®ång bé th× lóc ®ã Ng©n hµng theo ®óng nghÜa lµ xuÊt hiÖn. Sù ph¸t triÓn cña Ng©n hµng ph¶i liÒn víi tr×nh ®é x· héi ho¸ s¶n xuÊt... ë ViÖt Nam Ng©n hµng quèc gia ViÖt Nam ®îc thµnh lËp tõ 5/1951 ë c¸c vïng tù do, sau ngµy miÒn Nam gi¶i phãng c¶ níc tån t¹i 1 hÖ thèng Ng©n hµng nhµ níc tõ Trung ¬ng ®Õn c¸c chi nh¸nh tØnh, thµnh phè vµ c¸c chi ®iÓm cña HuyÖn. HÖ thèng Ng©n hµng ViÖt Nam lµ hÖ thèng Ng©n hµng 1 cÊp võa thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý vÒ nhµ níc vµ thùc hiÖn chøc n¨ng kinh doanh tiÒn tÖ, tÝn dông . Ho¹t ®éng cña Ng©n hµng theo m« h×nh g¾n víi c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan liªu tÊt yÕu lµm n¶y sinh nhiÒu nhîc ®iÓm vµ tá ra kh«ng phï hîp víi m« h×nh Ng©n hµng ho¹t ®éng trong ®iÒu kiÖn kinh tÕ thÞ trêng sù nghiÖp ®æi míi nÒn kinh tÕ do §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø 6 (12/86) khëi xíng trong ®ã chñ tr¬ng xo¸ bá c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan liªu bao cÊp thùc hiÖn theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc thùc hiÖn chñ tr¬ng trªn ngµnh Ng©n hµng tiÕn hµnh thÝ ®iÓm vµ trªn c¬ së thÝ 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 ®iÓm ®· ®îc tæng kÕt. Héi ®ång Bé trëng ra nghÞ ®Þnh sè 53/H§BT vÒ tæ chøc bé m¸y Ng©n hµng nhµ níc. Ph©n ®Þnh râ rµng chøc n¨ng qu¶n lý nhµ níc vÒ tiÒn tÖ, tÝn dông vµ chøc n¨ng kinh doanh tiÒn tÖ cña c¸c doanh nghiÖp. Tõ th¸ng 9/1990 H§NN ®· ban hµnh 2 ph¸p lÖnh: Ph¸p lÖnh Ng©n hµng nhµ níc vµ ph¸p lÖnh Ng©n hµng, hîp t¸c x· tÝn dông vµ c«ng ty tµi chÝnh . Trong ®ã ph¸p lÖnh Ng©n hµng, hîp t¸c x· tÝn dông vµ c«ng ty tµi chÝnh ®· ®Þnh nghÜa Ng©n hµng th¬ng m¹i nh sau: "Ng©n hµng Th¬ng m¹i lµ tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ mµ ho¹t ®éng chñ yÕu vµ thêng xuyªn lµ nhËn tiÒn göi cña kh¸ch hµng víi tr¸ch nhiÖm hoµn tr¶ vµ sö dông sè tiÒn ®ã ®Ó cho vay thùc hiÖn nghiÖp vô chiÕt khÊu vµ c¸c ph¬ng tiÖn thanh to¸n...". Nh vËy Ng©n hµng th¬ng m¹i kh¸c Ng©n hµng nhµ níc. Ng©n hµng th¬ng m¹i thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng kinh doanh tiÒn tÖ cña m×nh theo sù qui ®Þnh cña Ng©n hµng nhµ níc còng nh c¸c tæ chøc kinh doanh kh¸c trong nÒn kinh tÕ - Ng©n hµng th¬ng m¹i còng tæ chøc kinh doanh song ®Çu vµo vµ ®Çu ra cña Ng©n hµng th¬ng m¹i ®Òu lµ tiÒn. Cßn Ng©n hµng nhµ níc, chØ thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý nhµ níc ®èi víi c¸c Ng©n hµng Th¬ng m¹i viÖc ph¸t hµnh tiÒn tËp trung vµo Ng©n hµng nhµ níc . 2. Ho¹t ®éng cña Ng©n hµng th¬ng m¹i NÕu nh ho¹t ®éng cña Ng©n hµng nhµ níc g¾n víi chøc n¨ng qu¶n lý vÜ m« th× ho¹t ®éng cña c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i l¹i g¾n liÒn víi chøc n¨ng kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng víi t c¸ch lµ mét doanh nghiÖp kinh doanh tiÒn tÖ, c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i ph¶i lµ mét doanh nghiÖp. - Cã t c¸ch ph¸p nh©n, tù chñ vÒ tµi chÝnh ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c h¹ch to¸n kinh tÕ, qu¶n trÞ, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng díi quyÒn qu¶n trÞ cña Héi ®ång qu¶n trÞ vµ quyÒn ®iÒu hµnh cña gi¸m ®èc. - ChÞu sù qu¶n lý vÜ m« cña Ng©n hµng nhµ níc. 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - Cã quan hÖ víi kh¸ch hµng theo nguyªn t¾c tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ vËt chÊt vµ hµnh chÝnh ®èi víi tµi s¶n tiÒn vèn vµ cam kÕt gi÷ bÝ mËt vÒ sè liÖu vµ ho¹t ®éng cò nh t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kh¸ch hµng cã quan hÖ víi tæ chøc tÝn dông kh¸c theo nguyªn t¾c b×nh ®¼ng tù nguyÖn còng cã lîi võa hîp t¸c võa c¹nh tranh víi nhau trong khu«n khæ ph¸p luËt c¸c ho¹t ®éng chñ yÕu: 1. NghiÖp vô huy ®éng vèn: Lµ nghiÖp vô ®Çu tiªn cña c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i nh»m t¹o nguån vèn lµm tiÒn ®Ò cho vay vèn cña Ng©n hµng dïng ®Ó cho vay vèn gåm: - Vèn ®iÒu lÖ lµ vèn ban ®Çu khi Ng©n hµng ®îc thµnh lËp vèn nµy, cã thÓ do Nhµ níc cÊp (nÕu lµ Ng©n hµng quèc doanh) cã thÓ do c¸c cæ ®«ng gãp vèn nÕu lµ Ng©n hµng th¬ng m¹i cæ phÇn... Qui m« hay møc vèn ®iÒu lÖ cña Ng©n hµng th¬ng m¹i khi thµnh lËp ®îc quy ®Þnh. - Vèn huy ®éng: lo¹i vèn nµy chiÕm tû träng ngµy cµng t¨ng trong nguån vèn cña Ng©n hµng th¬ng m¹i, vèn ®îc huy ®éng díi h×nh thøc tiÒn göi tiÒn tiÕt kiÖm (cã kú h¹n, kh«ng kú h¹n) tiÒn ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, kú phiÕu theo møc cña Ng©n hµng nhµ níc cho phÐp. Trong tõng thêi gian nhÊt ®Þnh Ng©n hµng th¬ng m¹i ®îc quyÒn sö dông cã thêi h¹n vµ hoµn tr¶ c¶ vèn, l·i cho chñ së h÷u. - Vèn tiÕp nhËn: lo¹i vèn nµy gåm tµi trî, vèn ®Çu t ph¸t triÓn, uû th¸c ®Çu t ®Ó cho vay, theo c¸c ch¬ng tr×nh dù ¸n x©y dùng c¬ b¶n chung cña nhµ níc. - Vèn ®i vay: gåm vèn vay cña Ng©n hµng nhµ níc vay vèn cña Ng©n hµng níc ngoµi, vµ c¸c tæ chøc tÝn dông, Ng©n hµng th¬ng m¹i cã tr¸ch nhiÖm sö dông ®óng môc ®Ých cã hiÖu qu¶ hoµn tr¶ ®óng thêi h¹n c¶ gèc vµ l·i. - NghiÖp vô cho vay vèn lµ nghiÖp vô th«ng qua ®ã c¸c nguån vèn huy ®éng ®îc ®em cho vay nh»m phôc vô yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Tuú theo tiªu thøc ph©n lo¹i cã c¸c h×nh thøc cho vay kh¸c nh cho vay ng¾n h¹n, trung vµ dµi h¹n, cho vay s¶n xuÊt kinh doanh, cho vay thanh to¸n, cho vay dù tr÷. - NghiÖp vô thanh to¸n lµ nghiÖp vô cña Ng©n hµng th¬ng m¹i thùc hiÖn trªn c¬ së sù uû nhiÖm cña kh¸ch hµng trong kh©u thanh to¸n hé, gi÷ hé ®ßi nî... th«ng qua c¸c h×nh thøc chuyÓn tiÒn, thanh to¸n, chøng tõ vµ ph¸t hµnh chøng kho¸n. * C¸c nghiÖp vô huy ®éng, cho vay vµ thanh to¸n cã mèi quan hÖ víi nhau, cÊu thµnh néi dung ho¹t ®éng cña Ng©n hµng th¬ng m¹i trong ®ã nghiÖp vô huy ®éng vèn lµ tiÒn, ®Ó ph¸t triÓn nghiÖp vô cho vay, ®Õn lît nã, viÖc cho vay cµng më réng sÏ thóc ®Èy nghiÖp vô huy ®éng ngµy cµng t¨ng lªn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn 2 nghiÖp vô nµy díi h×nh thøc "nî", "cã" sÏ cã t¸c ®éng lµm t¨ng nghiÖp vô trung gian - nghiÖp vô thanh to¸n hé kh¸ch hµng nhê ®ã c¸c kho¶n tiÒn ph¶i tr¶ ®îc tËp trung ®Ó bæ sung cho nghiÖp vô vay vµ huy ®éng vèn thóc ®Èy ho¹t ®éng tÝn dông ph¸t triÓn nhanh chãng..." 2. Vai trß cña tÝn dông Ng©n hµng a. TÝn dông ®èi víi Ng©n hµng Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, môc tiªu hµng ®Çu cña doanh nghiÖp, c¸c tæ chøc kinh tÕ lµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn, môc tiªu hµng ®Çu cña Ng©n hµng - Mét tæ chøc kinh doanh tiÒn tÖ còng kh«ng n»m ngoµi ph¹m vi ®ã Ng©n hµng thu ®îc lîi nhuËn th«ng qua c¸c ho¹t ®éng dÞch vô, cung cÊp cho kh¸ch hµng nh thanh to¸n, t vÊn nhng quan träng nhÊt lµ ho¹t ®éng cho vay (ho¹t ®éng tÝn dông) ThËt vËy, Ng©n hµng víi t c¸ch lµ mét trung gian tµi chÝnh kinh doanh trªn nguyªn t¾c nhËn tiÒn göi cña kh¸ch hµng (nghiÖp vô huy ®éng vèn) díi h×nh thøc tµi kho¶n v·ng lai vµ tµi kho¶n tiÒn göi tiÒn trªn c¬ së ®ã tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng cho vay díi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau, tuú theo yªu cÇu vay cña kh¸ch hµng. Sù chªnh lÖch gi÷a tiÒn l·i kiÕm ®îc qua ho¹t ®éng vµ tiÒn l·i ph¶i tr¶ cho c¸c kho¶n huy ®éng lµ lîi nhuËn thu ®îc. §©y cha ph¶i lµ toµn bé lîi nhuËn cña Ng©n hµng, tuy nhiªn, nã chiÕm tû lÖ lín nhÊt trong tæng sè lîi nhuËn cña Ng©n hµng. 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Ngµy nay ho¹t ®éng trong m«i trêng c¹nh tranh cña c¬ chÕ thÞ trêng ho¹t ®éng tÝn dông Ng©n hµng cµng trë nªn s«i ®éng, ®a d¹ng. §èi víi c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i ®Ó cã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn trong m«i trêng c¹nh tranh, gãp phÇn thóc ®Èy nÒn kinh tÕ x· héi. HÖ thèng Ng©n hµng th¬ng m¹i lu«n ph¶i t×m c¸ch n©ng cao chiÕn lîc tÝn dông, ®a d¹ng ho¸ c¸c chÊt lîng dÞch vô tõng bíc c«ng nghÖ ho¸ trong ho¹t ®éng tÝn dông ®¶m b¶o sù tån t¹i cña Ng©n hµng trong thêi kú míi. b. Vai trß tÝn dông ®èi víi nÒn kinh tÕ Cã thÓ nãi sÏ lµ kh«ng tëng khi nãi ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ mµ kh«ng cã vèn hoÆc kh«ng ®ñ vèn hay ë mét khÝa c¹nh kh¸c sÏ lµ thiÕu chÝnh x¸c thiÕu biÖn chøng khi chØ ®Ò cËp tõ phÝa vèn ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ bëi lÏ vèn ®îc b¾t nguån tõ nÒn kinh tÕ, nÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn th× cµng cã ®iÒu kiÖn tÝch tô vèn nhiÒu h¬n, ph¶i ch¨ng ®©y chÝnh lµ mèc quan hÖ nh©n qu¶. VËy cã thÓ nãi vèn vµ sù ph¸t triÓn kinh tÕ cã ®é chÝnh x¸c h¬n so víi nãi vèn ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ. §èi víi níc ta, t¹i ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc gi÷a nhiÖm kú kho¸ VII cña §¶ng ®· chØ râ: " ®Ó c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ cÇn huy ®éng nhiÒu nguån vèn, s½n cã víi sö dông vèn cã hiÖu qu¶ trong ®ã nguån vèn trong níc lµ quyÕt ®Þnh, nguån vèn bªn ngoµi lµ quan träng..." Kh¼ng ®Þnh r»ng nÕu ta cã quan niÖm ®óng vÒ vèn th× sÏ gióp ta ph¸t hiÖn ®îc nh÷ng tiÒm n¨ng vÒ vèn, còng tõ ®ã cã biÖn ph¸p khai th¸c vµ sö dông ®em l¹i hËu qu¶ víi môc tiªu cña chóng ta lµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo híng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ th× vèn níc ngoµi sÏ t¹o ra có "huých" m¹nh mÏ ®Ó nÒn kinh tÕ mau chãng cÊt c¸nh, nÕu xÐt vÒ vÊn ®Ò vèn níc ngoµi, trong quan hÖ cung cÇu th× cung vèn cho c¸c níc ®ang ph¸t triÓn thÊp h¬n nhiÒu so víi cÇu vÒ vèn cña níc ®o. §iÒu nµy cho thÊy chóng ta sÏ gÆp ph¶i nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh rÊt lín m¹nh trªn lÜnh vùc nµy nÕu xem xÐt vÒ vèn trong quan hÖ gi÷a vèn trong níc vµ vèn níc ngoµi. Th× qua thùc tiÔn nh÷ng n¨m thùc hiÖn c«ng viÖc ®æi míi võa qua cho thÊy møc ®é "hÊp thô", vèn níc ngoµi tuú thuéc chñ yÕu vµo kh¶ n¨ng nguån vèn bªn trong cña nÒn kinh tÕ. Sù thËt trªn c¶nh b¸o sÏ sai lÇm nÕu kú väng qu¸ lín 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 vµ nguån vèn bªn ngoµi trong khi kh«ng tËn lùc khai th¸c nguån vèn s½n cã bªn trong... TÝn dông Ng©n hµng ®ãng vai trß rÊt lín trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi chóng ta ®Òu biÕt r»ng muèn ph¸t triÓn kinh tÕ th× ®iÒu tríc hÕt lµ ph¶i cã vèn (vèn = tiÒn) mµ ®Ó cã vèn b»ng tiÒn th× ph¶i cã tæ chøc cã ®ñ thÈm quyÒn vµ chøc n¨ng huy ®éng vµ tËp trung ®ã tríc khi ®em sö dông. ë bÊt kú quèc gia nµo th× c«ng viÖc nµy do hai tæ chøc thùc hiÖn: Tæ chøc Tµi chÝnh (quü tµi chÝnh) vµ tæ chøc tÝn dông. Song chñ yÕu vÉn lµ c¸c tæ chøc tÝn dông. V× r»ng díi ®©y C¸c M¸c ®· viÕt "Mét mÆt Ng©n hµng lµ sù tËp trung t b¶n tiÒn tÖ cña nh÷ng ngêi cã tiÒn cho vay, mÆt kh¸c ®ã lµ sù tËp trung c¸c ngêi ®i vay" vËy tÝn dông Ng©n hµng ®· ®ãng vai trß quan träng tõ buæi s¬ khai ®Õn m« h×nh Ng©n hµng hiÖn ®¹i ngµy nay víi kh¸i niÖm Êy ®èi víi riªng trong lÜnh vùc tÝn dông ®· lµ mét vÊn ®Ò v« cïng quan träng trong sù ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi, cã thÓ kh¸i qu¸t qua thùc tiÔn cho thÊy hiÖu qu¶ mang l¹i cña tÝn dông Ng©n hµng, tÝn dông Ng©n hµng ®· gãp phÇn lµm gi¶m hÖ sè tiÒn nhµn rçi vµ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn, lµ ®ßn b¶y kinh tÕ quan träng thóc ®Èy më réng mèi quan hÖ giao lu quèc tÕ t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn nhÞp ®é ph¸t triÓn vµ thóc ®Èy sù c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng nã gãp phÇn lín thùc hiÖn chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ, chèng l¹m ph¸t tiÒn tÖ vµ gãp phÇn thu hÑp kho¶ng c¸ch giµu nghÌo. ý nghÜa to lín Êy cña vèn cña vai trß tÝn dông trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng ®ßi hái chóng ta cã nhËn thøc ®øng ®¾n ®Ó ý nghÜa ®ã trë thµnh hiÖn thùc mét khi vèn - tÝn dông Ng©n hµng thÓ hiÖn chøc n¨ng vai trß cña b¶n th©n th× ch¾c r»ng dï trong bÊt kú lÜnh vùc nµo cña sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ ®Òu ®em l¹i nh÷ng hËu qu¶ nhÊt ®Þnh, gãp phÇn kh«ng nhá thùc hiÖn th¾ng lîi ®êng lèi c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc... 3. C¸c h×nh thøc tÝn dông Ng©n hµng Nh chóng ta ®· biÕt Ng©n hµng thu lîi nhuËn th«ng qua c¸c dÞch vô cung cÊp cho kh¸ch hµng nh: thanh to¸n, t vÊn... nhng quan träng nhÊt lµ ho¹t ®éng cho vay . 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Tuú theo c¸c tiªu thøc: kh¸c nhau vµ c¨n cø vµo ®èi tîng ®îc cÊp tÝn dông mµ c¸c kho¶n cho vay cã thÓ ®îc ph©n ra thµnh c¸c h×nh thøc cho vay kh¸c nhau nh: cho vay theo môc ®Ých, theo h×nh thøc b¶o ®¶m, kú h¹n, theo ph¬ng ph¸p hoµn tr¶. Ngoµi ra cßn cã nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i kh¸c. ViÖc ph©n lo¹i nh thÕ hoµn toµn mang tÝnh chÊt t¬ng ®èi, kh«ng hÒ t¸ch rêi b¶n chÊt cña tÝn dông lµ ho¹t ®éng vay mîn cã hoµn tr¶ . a. Cho vay theo môc ®Ých C¸ch ph©n lo¹i nµy c¨n cø vµo môc ®Ých hoÆc viÖc sö dông vèn vay nh cho vay bÊt ®éng s¶n, cho vay th¬ng m¹i, c«ng nghiÖp n«ng nghiÖp, cho vay c¸ nh©n, cho vay ®èi víi c¸c tæ chøc tµi chÝnh, chÝnh quyÒn. b. Cho vay cã ®¶m b¶o vµ kh«ng cã ®¶m b¶o * Cho vay cã ®¶m b¶o H×nh thøc cho vay biÓu hiÖn b»ng viÖc cho vay cã cÇm gi÷ c¸c vËt thÕ chÊp cô thÓ nµo ®ã. VËt thÕ chÊp cã thÓ gåm nhiÒu lo¹i tµi s¶n nh bÊt ®éng s¶n, biªn nhËn ký göi hµng ho¸, c¸c lo¹i chøng kho¸n, vËt ®¬n hµng ho¸, sæ tiÕt kiÖm... Yªu cÇu c¬ b¶n cña vËt thÕ chÊp lµ dÔ b¶o qu¶n, cã chøng tõ b¶o hiÓm cÇn thiÕt vµ ph¶i b¸n ®îc. Yªu cÇu mãn vay ph¶i ®îc b¶o ®¶m chØ nh»m t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ngêi cho vay gi¶m bít mÊt m¸t trong trêng hîp ngêi vay kh«ng muèn hay kh«ng tr¶ nî ®îc. Nã t¹o t©m lý yªn t©m cho ngêi ®i vay. Tuy vËy b¶o ®¶m kh«ng nghÜa lµ mãn nî sÏ ®a hoµn tr¶ bëi lÏ trong trêng hîp thanh lý tµi s¶n thÕ chÊp, tµi s¶n thÕ chÊp cã thÓ bÞ gi¶m gi¸ hoÆc Ðp gi¸, ®iÒu nµy sÏ khiÕn nã kh«ng ®ñ vèn tr¶ hÕt nî. * Cho vay kh«ng b¶o ®¶m Kh¸c víi cho vay cã b¶o ®¶m, cho vay kh«ng cã b¶o ®¶m ®îc dùa trªn tÝnh liªm khiÕt vµ tõ t×nh h×nh tµi chÝnh cña ngêi vay, lîi tøc cã thÓ cã ®îc trong t¬ng lai vµ t×nh h×nh tr¶ nî tríc ®©y. H×nh thøc nµy thêng ®îc Ng©n hµng ¸p dông cho c¸c kh¸ch hµng lín vµ quen thuéc cña Ng©n hµng trong nhiÒu trêng hîp cßn ®îc hëng l·i suÊt u ®·i. §ã thêng lµ c¸c c«ng ty cã c¸ch qu¶n lÝ hiÖu qu¶, cã c¸c s¶n phÈm vµ dÞch vô ®îc thÞ trêng chÊp nhËn, 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 lîi nhuËn æn ®Þnh vµ t×nh h×nh tµi chÝnh v÷ng m¹nh. Trªn thùc tÕ nhiÒu kho¶n vay lín nhÊt l¹i ®îc thùc hiÖn theo h×nh thøc nµy. c. Cho vay theo kú h¹n C¸c kho¶n cho vay cña Ng©n hµng ®îc ph©n theo kú h¹n trêng hîp hîp ®ång cho vay: ng¾n h¹n, trung h¹n, dµi h¹n Cho vay ng¾n h¹n: thêi h¹n tèi ®a lµ 12 th¸ng Cho vay trung h¹n: thêi h¹n tõ 1-3 n¨m Cho vay dµi h¹n: díi 3 n¨m C¸c kho¶n vay cã th× h¹n ng¾n thêng ®¸p øng nhu cÇu vèn lu ®éng cña kh¸ch. C¸c kho¶n vay trung vµ dµi h¹n thêng ®îc ¸p dông vµo môc ®Ých ®Çu t mua s¾m m¸y mãc, më réng ph¹m vi ho¹t ®éng. d. Cho vay theo ph¬ng ph¸p hoµn tr¶: C¸c kho¶n cho vay cña Ng©n hµng cã thÓ hoµn tr¶ 1 lÇn hoÆc tr¶ gãp. Nh÷ng kho¶n cho vay tr¶ 1 lÇn lµ nh÷ng kho¶n cho vay th¼ng nghÜa lµ hîp ®ång yªu cÇu tr¶ toµn bé mét lÇn vµo thêi gian ®Õn h¹n cuèi cïng. Cho vay tr¶ gãp ®ßi hái viÖc hoµn tr¶ theo ®Þnh k×. ViÖc hoµn tr¶ cã thÓ lµ hµng th¸ng, hµng quÝ, hµng n¨m. Cho vay tr¶ gãp theo nguyªn t¾c tr¶ dÇn trong suèt thêi h¹n thùc hiÖn hîp ®ång. Nhê vay viÖc hoµn tr¶ kh«ng trë thµnh g¸nh nÆng lín ®èi víi ngêi vay nh trong trêng hîp toµn bé kho¶n vay ph¶i ®îc tr¶ 1 lÇn. §èi víi nhiÒu ngêi c¸c kho¶n cho vay tr¶ gãp ®ãng vai trß nh mét ph¬ng tiÖn gãp qui. H×nh thøc nµy ®îc dµnh nhiÒu cho c¸c mãn vay bÊt ®éng s¶n vµ cho vay tiªu dïng. Qua c¸c h×nh thøc cho vay nªu trªn ta thÊy r»ng: C¸c kho¶n cho vay lµ nh÷ng s¶n phÈm hµng ho¸ cña Ng©n hµng th¬ng m¹i trªn thÞ trêng kinh doanh tÝn dông vµ dÞch vô Ng©n hµng. NÒn kinh tÕ cµng ph¸t triÓn th× c¸c nhu cÇu vÒ tÝn dông cµng phong phó ®a d¹ng. Ng©n hµng cÇn ph¶i tiÕp cËn vµ ho¸ nhËp víi ®êi sèng kinh tÕ x· héi ®Ó t¹o nhiÒu h×nh thøc tÝn dông míi ®¸p øng nhu cÇu cña c¸c nhµ s¶n xuÊt vµ tÇng líp d©n c. 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 II. An toµn tÝn dông Ng©n hµng Ho¹t ®éng víi nguyªn t¾c "®i vay ®Ó cho vay" nªn Ng©n hµng còng kh«ng kh¸c bÊt kú ngµnh kinh doanh nµo, cã thÓ gÆp rñi ro, cã thÓ mÊt tiÒn vèn - Ho¹t ®éng Ng©n hµng víi b¶n chÊt cña nã, chÞu ¶nh hëng rÊt nhiÒu lo¹i h×nh rñi ro. B¶n th©n nhµ qu¶n lý vµ ngêi lËp chÝnh s¸ch cÇn ph¶i biÕt ®îc, hiÓu ®îc nh÷ng rñi ro ®Ó t×m mäi c¸ch ®Ó chÕ ngù nã, h¹n chÕ ®îc nh÷ng ®æ vì g©y thiÖt h¹i tríc hÕt lµ víi chÝnh b¶n th©n Ng©n hµng sau ph¶n øng d©y chuyÒn lµ sù khñng ho¶ng trong c¬ cÊu cña thµnh phÇn kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ, ®iÒu nµy còng mang ý nghÜa ®èi víi ngµnh Ng©n hµng khi ®øng trong m«i trêng c¹nh tranh cña c¬ chÕ thÞ trêng. 1. §¶m b¶o an toµn Víi chøc n¨ng qu¶n lý vµ kinh doanh trong lÜnh vùc tiÒn tÖ, tÝn dông ho¹t ®éng Ng©n hµng mang tÝnh chÊt ®Æc thï riªng mµ c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c kh«ng cã ®îc so víi ho¹t ®éng kinh doanh cña ngµnh kinh tÕ kh¸c th× ho¹t ®éng Ng©n hµng lµ ho¹t ®éng g¾n liÒn víi rñi ro v× "®Çu vµo" vµ "®Çu ra" cña ngµnh Ng©n hµng. §Òu lµ tiÒn, ngµy nay trong c¬ chÕ thÞ trêng, ngµnh Ng©n hµng ph¶i huy ®éng vµ t¹o mäi nguån vèn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu tÝn dông cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ®ã, n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh t¨ng lîi nhuËn gióp Ng©n hµng ®øng v÷ng trong m«i trêng c¹nh tranh. Ngµnh Ng©n hµng ph¶i n©ng cao chªnh lÖch ho¹t ®éng tÝn dông vµ hiÖu qu¶ sö dông vèn còng nh viÖc qu¶n lý nguån vèn. §iÒu nµy chØ cã ®îc khi Ng©n hµng tæ chøc hîp lý khoa häc quy tr×nh cho vay cña m×nh. Quy tr×nh qu¶n lý tÝn dông mang ý nghÜa quan träng ®èi víi ho¹t ®éng cña ngµnh bëi v× ®èi víi mét mãn vay ®· ®îc Ng©n hµng cho vay ra ph¶i ®¹t yªu cÇu chuÈn mùc nhÊt ®Þnh ®Çy ®ñ cña an toµn tÝn dông ®Ó sao cho ngµnh Ng©n hµng ®îc phÐp chuyÓn nhîng mét c¸ch dÔ dµng. - Cã tÝnh láng trong chuyÓn nhîng kÌm theo chøng tõ së h÷u gi¶n ®¬n dÔ chuyÓn nhîng. - HiÖn nay theo quy ®Þnh cña Ng©n hµng nhµ níc còng nh luËt Ng©n hµng vµ c¸c tµi chÝnh tÝn dông qui ®Þnh ph¶i cã vËt ®¶m b¶o dÔ x¸c ®Þnh vµ cã tÝnh æn ®Þnh trong thêi gian dµi. 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - VËt b¶o ®¶m tÝn dông (Tµi s¶n thÕ chÊp), ph¶i mang tÝnh láng (cã thÞ trêng ®Ó t¹o thu) ®Ó nh»m thu håi nî khi ngêi vay kh«ng cã kh¶ n¨ng hoµn tr¶. 2. C¸c h×nh thøc ®¶m b¶o an tÝn dông 2.1. Nghiªn cøu vµ nhËn ®Þnh kh¸ch hµng Trªn thùc tÕ nguyªn nh©n thêng gÆp vÒ tæn thÊt tÝn dông l¹i kh«ng ph¶i lµ c¸c Ng©n hµng t×m hiÓu vÒ kh¸ch hµng mµ do Ng©n hµng nghiªn cøu kh«ng ®Çy ®ñ vÒ kh¸ch hµng. Do vËy ®Ó h¹n chÕ rñi ro, c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i cÇn ph¶i nghiªn cøu vÒ kh¸ch hµng trªn c¸c ph¬ng diÖn cô thÓ: a. N¨ng lùc ph¸p lý §Ó tr¸nh rñi ro Ng©n hµng kh«ng nªn thiÕt lËp quan hÖ víi nh÷ng kh¸ch hµng kh«ng cã ®ñ n¨ng lùc ph¸p lý bëi v× khi cã ®ång vèn trong tay hä s½n sµng thµnh lËp c¸c c«ng ty "ma" kh«ng cã t c¸ch ph¸p nh©n ®Ò lõa g¹t, chiÕm dông vèn cña Ng©n hµng. H¬n n÷a, ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña hä kh«ng ®îc c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn cho phÐp, kh«ng ®îc sù c«ng nhËn cña ph¸p luËt, do ®ã thu nhËp sÏ bÊp bªnh kh«ng æn ®Þnh... Do vËy: §Ó ®¶m b¶o an toµn vèn, Ng©n hµng chØ quan hÖ víi kh¸ch hµng cã ®ñ n¨ng lùc ph¸p lý. §ã lµ nh÷ng doanh nghiÖp cã giÊy phÐp kinh doanh, quyÕt ®Þnh thµnh lËp, quyÕt ®Þnh bæ nhiÖm ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý, ®îc quy ®Þnh râ chøc n¨ng, nhiÖm vô ho¹t ®éng. Ng©n hµng chØ cho phÐp nh÷ng ngêi cã thÈm quyÒn thay mÆt cho doanh nghiÖp, c«ng ty ®øng ra ký kÕt hîp ®ång vay vèn. §èi víi c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty liªn doanh th× Ng©n hµng còng ph¶i xem xÐt ngêi ®øng ra xin vay cã ®ñ t c¸ch ®¹i diÖn cho mét tËp thÓ hay kh«ng. ViÖc Ng©n hµng lùa chän quan hÖ víi nh÷ng kh¸ch hµng cã ®ñ n¨ng lùc ph¸p lý sÏ tr¸nh ®îc t×nh tr¹ng kh«ng cã ngêi nhËn nî trùc tiÕp hoÆc ngêi nhËn nî kh«ng ®ñ t c¸ch, Ng©n hµng sÏ thùc sù trë thµnh chñ nî vµ ®îc ph¸p luËt b¶o ®¶m cã quyÒn ®ßi nî. b. Ph©n tÝch t×nh h×nh kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp ®Ó x¸c ®Þnh kh¶ n¨ng vay thu håi vèn cña tæ chøc tÝn dông. 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Cã nhiÒu chØ tiªu vµ ph¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tµi chÝnh vµ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ngêi vay. Th«ng thêng c¸c ng©n hµng cã thÓ ph©n tÝch kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng qua c¸c chØ tiªu sau: - HÖ sè tµi trî lµ chØ tiªu kh¸i qu¸t, ph¶n ¸nh kh¶ n¨ng tù ®¶m b¶o vÒ mÆt tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. HÖ sè nµy ®îc tÝnh nh sau: Nguån vãn doanh nghiÖp tù cã HÖ sè tµi trî = Tæng vèn doanh nghiÖp hiÖn cã Tæng vèn doanh nghiÖp hiÖn cã gåm: nguån vãn cè ®Þnh., nguån vãn lu ®éng, nguån vèn x©y dùng c¬ b¶n, quü xÝ nghiÖp, nguån kinh phÝ, thu nhËp cha ph©n phèi. + Tæng nguån vèn doanh nghiÖp ®ang sö dông gåm: nguån vèn hiÖn cã cña doanh nghiÖp, nguån vèn tÝn dông, nguån vèn thanh to¸n. HÖ sè tµi trî cµng cao chøng tá t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp cµng v÷ng ch¾c. Khi hÖ sè nµy cµng gi¶m thÊp, th× kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c kho¶n nî còng gi¶m ®i, ®ång thêi kh¶ n¨ng rñi ro cho ng©n hµng t¨ng lªn. Trªn thùc tÕ, mét doanh nghiÖp cã hÖ sè tµi trî kú nµy lín h¬n hÖ sè tµi trî kú tríc vµ lín h¬n 0,5 lµ tèt. - Tû suÊt lîi nhuËn: Tû suÊt lîi nhuËn lµ kh¶ n¨ng sinh lîi cña 1 ®ång vèn trong n¨m cña mét doanh nghiÖp. Tû suÊt lîi nhuËn cã thÓ tÝnh chung cho vèn cè ®Þnh vµ vèn lu ®éng, nhng còng cã thÓ tÝnh riªng cho tõng lo¹i vèn nÕu doanh nghiÖp cã tû suÊt lîi nhuËn lín h¬n l·i suÊt tiÒn vay ng©n hµng, thÓ hiÖn trong n¨m doanh nghiÖp lµm ¨n cã l·i vµ cã kh¶ n¨ng hoµn tr¶ tiÒn vay ng©n hµng c¶ vèn lÉn l·i vµ cã tÝch luü. Nh÷ng doanh nghiÖp cã tû xuÊt lîi nhuËn nhá h¬n l·i suÊt tiÒn vay ng©n hµng lµ nh÷ng doanh nghiÖp cã nhiÒu kh¶ n¨ng kh«ng tr¶ nî ®îc ng©n hµng. Do vËy ®Ó phßng rñi ro c¸c tæ chøc tÝn dông thêng kh«ng cho vay ®èi víi c¸c doanh nghiÖp nµy. N¨ng lùc ®i vay cña doanh nghiÖp: lµ kh¶ n¨ng cña mét doanh nghiÖp kªu gäi xin vay vãn vµ ®îc tÝnh b»ng c«ng thøc sau: 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Nguån vèn tù cã N¨ng lùc ®i vay = Nguån vèn thêng xuyªn N¨ng lùc ®i vay tû lÖ thuËn víi nguån vèn tù cã cña doanh nghiÖp, nã t¨ng gi¶m ngîc chiÒu víi t×nh h×nh nî lÇn vµ cã quan hÖ mËt thiÕt víi kh¶ n¨ng tù chñ vÒ tµi chÝnh cña doanh nghiÖp. Mét sè doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng tù chñ tµi chÝnh cao (hÖ sè tµi chÝnh lín) thêng cã n¨ng lùc ®i vay lín v× doanh nghiÖp cã thÓ ®¸p øng ®îc c¸c kho¶n nî khi ®Õn h¹n thanh to¸n. Ngêi ta ®· tÝnh r»ng nÕu doanh nghiÖp cã tû lÖ nµy lín h¬n 2/3 th× doanh nghiÖp cã n¨ng lùc ®i vay rÊt lín. Ngîc l¹i nÕu th«ng sè nµy nhá h¬n 0,5 th× doanh nghiÖp ®· ®¹t møc b·o hoµ cña n¨ng lùc ®i vay. V× vËy, ®èi víi nh÷ng doanh nghiÖp nµy thêng kh«ng ®i vay. Kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp Kh¶ n¨ng thanh to¸n cñ doanh nghiÖp ph¶n ¸nh t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp tèt hay xÊu. §Ó ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp ta cÇn xem xÐt l¹i, ph©n tÝch chØ tiªu sau: + Kh¶ n¨ng thanh to¸n chung: lµ chØ tiªu tæng hîp, ph¶n ¸nh kh¸i qu¸t thanh to¸n cña doanh nghiÖp. Kh¶ n¨ng thanh to¸n chung ®îc tÝnh nh sau: Sè tiÒn doanh nghiÖp cã thÓ dïng ®Ó thanh to¸n Kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp = Sè tiÒn doanh nghiÖp ph¶i thanh to¸n Sè tiÒn doanh nghiÖp cã thÓ dïng ®Ó thanh to¸n gåm toµn bé sè vèn b»ng tiÒn, c¸c kho¶n ph¶i thu vµ thµnh phÈm, hµng ho¸ cßn tån kho (cßn cã nh÷ng quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ näi dung tiªu thøc nµy). Sè tiÒn doanh nghiÖp ph¶i thanh to¸n gåm: c¸c kho¶n ph¶i tr¶ ngêi b¸n, ngêi mua, c¸c kho¶n ph¶i tr¶ c¸n bé c«ng nh©n viªn, c¸c kho¶n nî ng©n hµng vµ tæ chøc kinh tÕ, c¸c kho¶n ph¶i tr¶ kh¸c. 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 NÕu hÖ sè = 1 chøng tá doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng thanh to¸n, t×nh h×nh tµi chÝnh b×nh thêng kh¶ quan. Nh×n chung hÖ sè cµng lín th× kh¶ n¨ng thanh to¸n cµng ch¾c ch¾n, kh¶ n¨ng thu håi nî cña ng©n hµng dÔ dµng h¬n. Ngîc l¹i, khi hÖ sè nµy <1 th× t×nh tr¹ng tµi chÝnh cña doanh nghiÖp cã thÓ xÊu ®i vµ ng©n hµng kh«ng nªn cho vay ®èi víi nh÷ng ®èi tîng nµy bëi v× doanh nghiÖp khã cã thÓ thanh to¸n ®îc nh÷ng kho¶n nî vµ sÏ xuÊt hiÖn nh÷ng kho¶n nî qu¸ h¹n. Trªn c¬ së nhËn xÐt chung, cÇn tiÕp tôc xem xÐt c¸c chØ tiªu bæ sung ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é linh ho¹t cña doanh nghiÖp trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c kho¶n nî. +) Kh¶ n¨ng thanh to¸n ng¾n h¹n: Vèn b»ng tiÒn + c¸c kho¶n ph¶i thu Kh¶ n¨ng thanh to¸n ng¾n h¹n = Nî ng¾n h¹n ng©n hµng vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ + c¸c kho¶n ph¶i tr¶ ChØ tiªu nµy 1 chøng tá doanh nghiÖp cã thÓ trang tr¶i c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n vµ ngîc l¹i. + Kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh: Vèn b»ng tiÒn Kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh = C¸c kho¶n nî ®Õn h¹n thanh to¸n NÕu doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh 1 thÓ hiÖn doanh nghiÖp cã thÓ thanh to¸n ®îc bÊt cø kho¶n nî nµo ®ã khi ®Õn h¹n thanh to¸n. §èi víi c¸c doanh nghiÖp nµy ng©n hµng cho vay sÏ cã sù b¶o ®¶m ch¾c ch¾n vÒ kh¶ n¨ng tr¶ nî. Trªn thùc tÕ th«ng thêng c¸c doanh nghiÖp cã tû lÖ gi÷a vèn b»ng tiÒn vµ c¸c nî ph¶i tr¶ 0,5 ®Òu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n ngay cho c¸c kho¶n nî khi ®Õn h¹n. 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Nh vËy th«ng qua c¸c chØ tiªu c¬ b¶n nªu trªn, c¸n bé tÝn dông cã thÓ ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng vµ t×nh h×nh tµi chÝnh cña ng©n hµng. Nh÷ng doanh nghiÖp cã t×nh h×nh tµi chÝnh v÷ng ch¾c lµ nh÷ng doanh nghiÖp cã kh¶ n¨ng ®¸p øng c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ b»ng c¸c biÖn ph¸p tµi chÝnh b×nh thêng, tøc lµ cã thÓ tù c©n ®èi vÒ tµi chÝnh. Trong trêng hîp kh«ng tù c©n ®èi ®îc tµi chÝnh doanh nghiÖp ph¶i sö dông biÖn ph¸p kÐo dµi thêi gian tr¶ nî. Khi ®ã doanh nghiÖp rÊt dÔ r¬i vµo t×nh tr¹ng nî nÇn d©y da, ¶nh hëng kh«ng tèt ®Õn kh¶ n¨ng thu håi vèn cña ng©n hµng. Th«ng qua c¸c hÖ sè tµi chÝnh ®îc x¸c ®Þnh ë trªn, ta cã thÓ thÊy bøc tranh tæng qu¸t vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña doanh nghiÖp lµm c¬ së cho c¸c quan hÖ tÝn dông víi ng©n hµng. Tuy vËy, sÏ sai lÇm nÕu nh quan niÖm ®©y lµ c¨n cø duy nh¸t ®Ó quyÕt ®Þnh cho c¸c doanh nghiÖp vay vèn hay kh«ng. §Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng hoµn tr¶ cña kh¸ch hµng, ng©n hµng cßn cã thÓ sö dông hµng lo¹t c¸c biÖn ph¸p díi ®©y: 2.2. Sö dông th«ng tin tõ bªn ngoµi 2.2.1. Pháng vÊn ngêi xin vay: Qua pháng vÊn ng©n hµng biÕt thªm nhiÒu th«ng tin vÒ ngêi vay tiÒn, cô thÓ lµ: BiÕt râ thªm vÒ môc ®Ých, yªu cÇu vay vèn. BiÕt râ h¬n vÒ tÝnh ch©n thËt vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña ngêi vay. BiÕt thªm th«ng tin vÒ lÞch sö, xu híng ph¸t triÓn ®éi ngò c¸n bé nh©n viªn, chÊt lîng, søc tiªu thô s¶n phÈm, thÕ c¹nh tranh cña doanh nghiÖp. 2.2.2. Sæ s¸ch theo dâi kh¸ch hµng t¹i ng©n hµng: Ng©n hµng ph¶i lu gi÷ hå s¬ cña ngêi göi tiÒn còng nh ngêi vay tiÒn nÕu lµ kh¸ch hµng cò, sæ s¸ch cã thÓ cho biÕt t×nh h×nh chi tr¶ cña kh¸ch hµng tríc ®©y. NÕu lµ kh¸ch hµng míi, hå s¬ lu gi÷ c¸c th«ng tin cÇn thiÕt. 2.2.3. Sö dông th«ng tin tõ c¬ quan chuyªn theo dâi c¸c doanh nghiÖp trong c¶ níc. §ã lµ nh÷ng c¬ quan chuyªn theo dâi th«ng tÝn tÝn dông cña doanh nghiÖp trong c¶ níc. NÕu ng©n hµng cã yªu cÇu vÒ th«ng tin tÝn dông cña 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 doanh nghiÖp trong c¶ níc. NÕu ng©n hµng cã yªu cÇu vÒ th«ng tin tÝn dông cña doanh nghiÖp nµo ®ã, c¬ quan nµy sÏ s½n sµng ®¸p øng trªn c¬ së ph¶i chi phÝ. 2.2.4. §iÒu tra n¬i ho¹t ®éng cña ngêi vay C¸n bé nªn thêng xuyªn ®Õn "th¨m quan" trô së kinh doanh cña ngêi vay tiÒn. Bëi v× mét c¸n bé tÝn dông cã kinh nghiÖm sÏ biÕt ®îc mét c¸ch ®¸ng kÓ vÒ møc ph¸t triÓn vµ tr×nh ®é qu¶n lý cña mét doanh nghiÖp qua c¸c tiÖn nghi, kh«ng khÝ lµm viÖc cña doanh nghiÖp. VÎ gän gµng, trËt tù thêng lµ dÊu hiÖu lµnh m¹nh, ®ang ë thÕ c©n b»ng, mét sè bé phËn, mét sè l¹i qu¸ rçi cã thÓ lµ do s¶n xuÊt ®×nh trÖ, hµng tån kho qu¸ møc, kÐm chÊt lîng... lµ nh÷ng th«ng tin cÇn quan t©m. TÊt c¶ nh÷ng viÖc trªn ®©y lµ viÖc thu thËp vµ sö dông c¸c th«ng tin tõ bªn ngoµi, c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh mµ ng©n hµng cÇn quan t©m. Nh÷ng th«ng tin nµy rÊt cã Ých trong viÖc ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng, gióp cho ng©n hµng tr¸nh ®îc sù lùa chän ®èi nghÞch, ng¨n ngõa rñi ro ®¹o ®øc x¶y ra khi cÊp tÝn dông cho kh¸ch hµng. 2.3. §a d¹ng ho¸ kÕt hîp víi chuyªn m«n ho¸ c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô vµ quan hÖ kh¸ch hµng l©u dµi. 2.3.1. §a d¹ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng nghiÖp vô Xu híng chung phæ biÕn hiÖn nay ë tÊt c¶ c¸c níc kinh tÕ thÞ têng lµ h×nh thµnh mét hÖ thèng c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ®a n¨ng. §ã lµ ng©n hµng ®îc tiÕn hµnh tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô vÒ ng©n hµng nh: cho vay ng¾n h¹n, chung vµ dµi h¹n, kinh doanh ngo¹i hèi, c¸c nghiÖp vô cho vay víi tÊt c¶ c¸c lo¹i kh¸ch hµng, lµm cho tÊt c¶ c¸c dÞch vô cã liªn quan ®Õn ng©n hµng nh tham gia ph¸t hµnh, mua b¸n chøng chØ cã gi¸, kinh doanh chøng kho¸n... Kinh tÕ häc vÜ m« d· kh¼ng ®Þnh: "§a d¹ng hãa lµ mét chiÕn lîc lµm gi¶m bít rñi ro b»ng c¸ch gãp chung rñi ro cña nhiÒu lo¹i tµi s¶n cã møc lîi tøc lo¹i kh¸c nhau" chÝnh v× vËy ®a d¹ng ho¸ lµ nguyªn lý quan träng cña viÖc qu¶n lý ng©n hµng. 2.3.2. Vai trß cña chuyªn m«n ho¸ trong ng©n hµng còng rÊt quan träng ®èi víi viÖc gi¶m tèi thiÓu rñi ro, bëi v×: 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Chuyªn m«n ho¸ gióp ng©n hµng dÔ dµng sµng läc ®¸nh gi¸ kh¸ch hµng, h¹n chÕ sù kh«ng c©n b»ng vÒ th«ng tin trªn thÞ trêng, gi¶m bít chi phÝ tËp trung th«ng tin. Chuyªn m«n ho¸ gióp ng©n hµng cã sù æn ®Þnh t¬ng ®èi trong c¸c nghiÖp vô 2.3.3. Kh¸ch hµng quan hÖ l©u dµi: §Ó vît qua vÊn ®Ò th«ng tin kh«ng c©n xøng ng©n hµng cÇn cã quan hÖ l©u dµi víi kh¸ch hµng ®Ó dÔ dµng n¾m b¾t ®îc nh÷ng th«ng tin vÒ ngêi vay còng nh t¹o ®îc ®iÒu kiÖn cho viÖc gi¸m s¸t cña ng©n hµng ®îc tèt h¬n. Khi cho mét kh¸ch hµng quen thuéc vay, ng©n hµng tèn Ýt thêi gian h¬n ®Ó x¸c ®Þnh c¸c th«ng tin vÒ ngêi vay. Khi quan hÖ l©u dµi còng gióp cho ng©n hµng ®èi phã víi nh÷ng rñi ro bÊt ngê mµ ngay c¶ ng©n hµng còng kh«ng thÓ lêng tríc ®îc v× kh¸ch hµng muèn gi÷ g×n quan hÖ l©u dµi víi ng©n hµng ®Ó cã nh÷ng u ®·i trong vay vèn. Trong thùc tÕ kh«ng mét ng©n hµng nµo cã thÓ nghÜ ®îc mäi sù bÊt ngê khi nã viÕt ra nh÷ng quy ®Þnh h¹n chÕ vµo mét hîp ®ång cho vay, sÏ lu«n cã nh÷ng ho¹t ®éng rñi ro cña ngêi vay tiÒn, cha cã mét quy ®Þnh nµo lo¹i bá ®îc chóng c¶. Tuy nhiªn nÕu nh÷ng ngêi vay tiÒn muèn gi÷ ®îc quan hÖ l©u dµi ®Ó cã ®îc nh÷ng u ®·i trong vay vèn th× hä sÏ cã nh÷ng ý muèn tr¸nh nh÷ng ho¹t ®éng cã nh÷ng rñi ro ®Ó ng©n hµng cho anh ta vay ngay c¶ nÕu nh÷ng h¹n chÕ vÒ ho¹t ®éng nµy kh«ng ®îc nªu râ trong hîp ®ång ®ã. Gi÷ ®îc mèi quan hÖ l©u dµi víi kh¸ch hµng lµ ®iÒu hÕt søc cÇn thiÕt gãp phÇn h¹n chÕ rñi ro tÝn dông. 2.4. Sö dông c¸c ®¶m b¶o tÝn dông: Trªn thùc tÕ: §©y lµ biÖn ph¸p ®Çu tiªn c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i ¸p dông ®Ó ng¨n ngõa c¸c rui ro ®èi víi ngêi vay. 2.4.1. Sù cÇn thiÕt lËp b¶o ®¶m tÝn dông: 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 B¶o ®¶m tÝn dông lµ mét ph¬ng tiÖn t¹o cho ng©n hµng mét sù b¶o ®¶m r»ng sÏ cã mét nguån kh¸c n÷a dïng ®Ó hoµn tr¶ hay b¶o chi cho viÖc tr¶ nî ng©n hµng nÕu bªn vay vèn mÊt kh¶ n¨ng tr¶ nî. B¶o ®¶m tÝn dông ®èi víi c¸c kho¶n cho vay cña ng©n hµng cã thÓ lµ trùc tiÕp b»ng ngêi vay ®em tµi s¶n thÕ chÊp cho ng©n hµng hoÆc gi¸n tiÕp b»ng bªn thø 3 thÕ chÊp cho ®Ó b¶o l·nh cho mãn nî cña ngêi vay. BÊt cø mét kho¶n cho vay nµo cña ng©n hµng ®Òu tÝnh ®Õn hiÖu qu¶ cña ph¬ng ¸n kinh doanh, cña dù ¸n ®Ó tÝnh ®Õn kh¶ n¨ng thu nî. Mét ph¬ng ¸n, mét dù ¸n tèt cã c¬ së v÷ng ch¾c ®Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ lµ ®iÒu kiÖn quyÕt ®Þnh cho viÖc vay vèn. NÕu chóng ta cho vay mét kho¶n tiÒn tÝn dông chØ dùa vµo ®¶m b¶o tÝn dông ®Ó sau ®ã b¸n vËt ®¶m b¶o tÝn dông ®Ó thu ®Ó thu håi nî th× chóng ta ch¼ng bao giê cho vay ngay tõ ®Çu. Tuy nhiªn, mçi kho¶n tÝn dông ®em cho kh¸ch hµng ®Òu chøa ®ùng møc rñi ro nhÊt ®Þnh do sù kiÖn bÊt ngê g©y ¶nh hëng ®Õn t×nh h×nh tµi chÝnh cñ kh¸ch hµng cã thÓ vµ ®«i khi x¶y ra biÕn ®æi rÊt nhanh nªn thËn träng h¬n hÕt lµ cho ngêi lµ cho ngêi vay ph¶i n¾m lÊy b¶o ®¶m ®ã, bÊt cø lóc nµo víi kh¸ch hµng vay vèn nµo viÖc ®¶m b¶o tÝn dông lµ hîp lý, cÇn thiÕt ®Ó b¶o ®¶m cho ng©n hµng ®èi phã víi mäi tæn thÊt, mçi khi cã mãn nî qu¸ h¹n, khã ®ßi kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n. ViÖc thu nhËn ®¶m b¶o tÝn dông cho phÐp ng©n hµng kh¼ng ®Þnh r»ng ngêi ®i vay cã ®ñ tµi s¶n ®Ó tr¶ nî, b¶o ®¶m c¸c rñi ro trong kinh doanh cña kh¸ch hµng yªu cÇu ng©n hµng cho vay vèn. 2.4.2. Nh÷ng yªu cÇu ®èi víi b¶o ®¶m tÝn dông Mét b¶o ®¶m tÝn dông cÇn cã nh÷ng chuÈn mùc nhÊt ®Þnh ®Ó sao cho ng©n hµng ®îc phÐp chuyÓn nhîng nã mét c¸ch dÔ dµng, b¶o chi tèi ®a cho sè tiÒn cho vay mét khi ngêi ®i vay kh«ng cã kh¶ n¨ng tr¶ nî ®ã lµ: 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Cã thuéc tÝnh chuyÓn nhîng ®¬ng nhiªn kÌm theo chøng tõ së h÷u ®¬n gi¶n dÔ chuyÓn nhîng, kh«ng bÞ Ðp gi¸, g©y khã dÔ (nÕu khã chuyÓn nhîng qu¸ tr×nh chuyÓn nhîng chi phÝ qu¸ nhiÒu, tæn thÊt lín, nh toµ nhµ vµ ®Êt ®ai x©y ng«i nhµ ®ã chuyÓn nhîng ph¶i mÊt nhiÒu thêi gian, quan nhiÒu c¬ quan ph¸p lý. Cßn cæ phiÕu l¹i b¸n ngay ®îc trong thêi gian thÞ trêng chøng kho¸n ho¹t ®éng. VËt b¶o ®¶m dÔ x¸c ®Þnh vµ cã tÝnh æn ®Þnh trong thêi gian dµi ®iÒu nµy sÏ liªn quan ®Õn viÖc tÝnh kho¶n dù phßng. C¸c kho¶n tiÒn göi lµ an toµn nhÊt, bëi lÏ gi¸ trÞ kh«ng biÕn ®éng, gi¸ trÞ cña nã cßn ®îc gia t¨ng bëi tÝch luü, cßn cæ phiÕu cã thÓ biÕn ®éng m¹nh theo thÞ têng (lÖ thuéc vµo c«ng ty ph¸t hµnh nã) cho nªn nhËn lµm b¶o ®¶m ph¶i tÝnh ®Õn kho¶n dù phßng lín. Ph¶i cã thÞ trêng ®Ó b¸n vËt b¶o ®¶m tÝn dông nh»m thu håi nî khi ngêi vay kh«ng csã kh¶ n¨ng tr¶ nî. Cæ phiÕu, mét sè tµi s¶n th«ng dông cã s½n thÞ trêng dÔ t×m ngêi mua ®Ó b¸n. BÊt ®éng s¶n g¾n liÒn b¸n. P¶i cã chøng th sæ h÷u ®Ó ng©n hµng, n¾m gi÷, chøng th së h÷u kh«ng cã ®iÒu kiÖn kÌm theo g©y khã kh¨n cho ng©n hµng, t¹o ra nh÷ng chi phÝ kh«ng hîp lý. ThÕ chÊp cæ phiÕu, tr¸i phiÕu, chøng chØ tiÒn göi... thùc hiÖn ®¬n gi¶n, cßn ®Êt ®ai, bÊt ®éng s¶n th× hÕt søc phøc t¹p. 2.4.3. C¸c h×nh thøc nh»m b¶o ®¶m tÝn dông - ThÕ chÊp: Lµ sù chuyÓn dÞch quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p ®Ó b¶o ®¶m cho viÖc thanh to¸n mét kho¶n nî. Ngêi ®i vay gäi lµ ngêi thÕ chÊp ngêi cho vay gäi lµ ngêi ®îc thÕ chÊp. Ngêi thÕ chÊp lu gi÷ tµi s¶n, cæ phiÕu... (ngêi ®i vay thu vÒ quyÒn së h÷u tµi s¶n). Ngêi ®îc thÕ chÊp kh«ng thu vÒ ®îc quyÒn së h÷u tµi s¶n mµ chØ thu vÒ lu gi÷ c¸c chøng th së h÷u liªn quan. QuyÒn së h÷u tµi s¶n vµ quyÒn sö dông tµi s¶n ®ã vÉn lµ cña ngêi thÕ chÊp. Chøng tõ thanh to¸n còng ®îc b¶o ®¶m tÝn dông (nghÜa lµ sù chuyÓn nhîng sè tiÒn mµ bªn sè 3 nî ngêi ®i vay). Nhng ng©n hµng chØ nhËn thÕ 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan