Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Më ®Çu
Sù bïng næ cña ngµnh c«ng nghÖ th«ng tin trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· cã t¸c ®éng v«
cïng to lín mäi mÆt cña ®êi sèng, kinh tÕ, x· héi. Ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng ngµnh ®i ®Çu
trong viÖc øng dông tin häc vµo ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Nhê cã Tin häc mµ c¸c dÞch
vô ng©n hµng ngµy cµng trë nªn phong phó, thuËn tiÖn h¬n, mang l¹i nhiÒu lîi Ých h¬n cho con
ngêi. C«ng ngÖ th«ng tin ®· th©m nhËp vµo hÇu hÕt c¸c ho¹t ®éng cña ngµnh ng©n hµng vµ
ngµy cµng kh¼ng ®Þnh vai trß v« cïng quan träng cña nã ®èi víi lÜnh vùc ng©n hµng nãi riªng
vµ nÒn kinh tÕ nãi chung.
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, C«ng nghÖ th«ng tin ë níc ta ®· cã nh÷ng bíc tiÕn vît bËc.
Trong lÜnh vùc ng©n hµng viÖc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin cµng trë nªn phæ biÕn. Ng©n
hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi lµ mét chi nh¸nh cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam ®îc coi lµ
ng©n hµng ®i ®Çu c¶ níc trong viÖc hiÖn ®¹i ho¸ ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Tuy nhiªn
hiÖn nay c«ng nghÖ cña chóng ta vÉn cßn mét kho¶ng c¸ch kh¸ lín so víi c¸c ng©n hµng trong
khu vùc vµ trªn thÕ giíi.
Ho¹t ®éng tÝn dông cho vay cña ng©n hµng lu«n lµ ho¹t ®éng quan träng nhÊt cña c¸c
ng©n hµng th¬ng m¹i. Qu¸ tr×nh cho vay thêng ph¶i tr¶i qua nhiÒu c«ng ®o¹n phøc t¹p, yªu
cÇu ®é chÝnh x¸c cao. ViÖc øng dông cña tin häc vµo lÜnh vùc nµy lu«n ®îc c¸c ng©n hµng ®Æc
biÖt quan t©m. Nhê cã c«ng cô tin häc mµ viÖc qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng tÝn dông trë nªn thuËn
tiÖn h¬n. Qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng tÝn dông cho vay lµ mét yªu cÇu kh«ng thÓ thiÕu ®îc ®èi víi
bÊt kú ng©n hµng th¬ng m¹i nµo. øng tin häc trong ho¹t ®éng qu¶n lý nµy lµ ®iÒu hÕt søc cÇn
thiÕt cho c¸c ng©n hµng.
Trong B¸o c¸o thùc tËp nµy chóng em xin ®îc tr×nh bµy qu¸ tr×nh ph©n tÝch thiÕt kÕ hÖ
thèng qu¶n lý vµ theo dâi ho¹t ®éng Ng©n hµng t¹i ng©n hµng ngo¹i th¬ng Hµ Néi. §©y lµ mét
®Ò tµi mang tÝnh chÊt cÊp thiÕt ®èi víi ng©n hµng ngo¹i th¬ng Hµ Néi nãi riªng vµ c¸c ng©n
hµng th¬ng m¹i nãi chung. TÝn dông, nhÊt lµ tÝn dông cho vay lu«n lµ ho¹t ®éng phøc t¹p cã
møc ®é rñi do cao vµ yªu cÇu ®é chÝnh x¸c lu«n ®îc ®Æt lªn hµng ®Çu, chÝnh v× lÏ ®ã mµ viÖc
øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo lÜnh vùc nµy lµ mét yªu cÇu bøc thiÕt cña c¸c Ng©n hµng
th¬ng m¹i. HÖ thèng qu¶n lý vµ theo dâi ho¹t ®éng tÝn dông cho vay cho phÐp cã thÓ thùc hiÖn
qu¶n lý vµ thùc hiÖn toµn bé qu¸ tr×nh cho vay cña Ng©n hµng, theo dâi t×nh h×nh vay vèn cña
kh¸ch hµng, t×nh h×nh tr¶ nî vµ d nî cña kh¸ch hµng.
1
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
KÕt cÊu cña B¸o c¸o thùc tËp :
Tªn B¸o c¸o thùc tËp “ Qu¶n lý vµ theo dâi ho¹t ®éng Ng©n hµng t¹i Ng©n hµng
Ngo¹i th¬ng Hµ Néi “
lôc :
Bè côc cña B¸o c¸o thùc tËpgåm PhÇn Më §Çu, 3 ch¬ng vµ PhÇn kÕt luËn, PhÇn phô
Ch¬ng I - Tæng quan vÒ c¬ së thùc tËp vµ c¸c vÊn chuyªn m«n cÇn nghiªn cøu
Giíi thiÖu tæng quan vÒ Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi, sù cÇn thiÕt cña ®Ò tµi nghiªn
cøu, môc tiªu vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu
Ch¬ng II – C¸c vÊn ®Ò vÒ ph¬ng ph¸p luËn trong viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi
Tr×nh bµy kh¸i qu¸t ph¬ng ph¸p luËn c¬ b¶n lµm c¬ së cho viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi.
Ch¬ng III - Ph©n tÝch thiÕt kÕ hÖ thèng qu¶n lý vµ theo dâi ho¹t ®éng cho vay t¹i
ng©n hµng ngo¹i th¬ng Hµ Néi
Tr×nh bµy chi tiÕt quy tr×nh ph©n tÝch thiÕt kÕ hÖ thèng, thiÕt kÕ d÷ liÖu, thiÕt kÕ gi¶i
thuËt, thiÕt kÕ giao diªn cña hÖ thèng qu¶n lý vµ theo dâi ho¹t ®éng tÝn dông cho vay t¹i Ng©n
hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi
PhÇn phô lôc – Mét sè Module ch¬ng tr×nh tr×nh nguån
2
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Lêi c¶m ¬n
§Ó cã thÓ hoµn thµnh ®îc B¸o c¸o thùc tËp nµy chóng em ph¶i nhê ®Õn sù gióp ®ì cña
c¸c thÇy c« gi¸o, c¬ quan thùc tËp, b¹n bÌ, ngêi th©n. Nh÷ng ngêi ®· trùc tiÕp, gi¸n tiÕp híng
dÉn, chØ b¶o, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho em trong suèt qu¸ tr×nh thùc tËp vµ thùc hiÖn B¸o c¸o
thùc tËp.
§Æc biÖt lµ thÇy Cao DiÖp Th¾ng vµ c¸c thÇy c« trong khoa C«ng nghÖ th«ng tin Trêng Cao
®¼ng KT KT CN I Hµ néi. §· hÕt søc híng dÉn, chØ b¶o vµ gióp ®ì chóng em trong qu¸ tr×nh
lµm b¸o c¸o.
Sau cïng chóng em xin ®îc göi lêi c¶m ¬n tíi ngêi th©n trong gia ®×nh, b¹n bÌ nh÷ng ngêi gióp ®ì, t¹o mäi ®iÒu kiÖn tõ vËt chÊt ®Õn tinh thÇn cho em cã thÓ hoµn thµnh ®îc B¸o c¸o
thùc tËp nµy.
Xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
Nhãm Sinh viªn :
3
Phan TiÕn Dòng
Hoµng Quèc Kh¬ng
Ng« LÖ HuyÒn
NguyÔn DiÖu Linh
§µo Ph¬ng Nam
§Æng ThÞ Quúnh
NguyÔn §øc Trung
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ch¬ng 1
Tæng quan vÒ c¬ së thùc tËp,
c¸c vÊn ®Ò chuyªn m«n cÇn nghiªn cøu
I- Giíi thiÖu vÒ Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi
1. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn
Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam ®îc thµnh lËp ngµy 01 th¸ng 04 n¨m 1963, víi t c¸ch
Ng©n hµng phôc vô ®èi ngo¹i duy nhÊt cña Ng©n hµng Nhµ níc ViÖt Nam. Tæ chøc tiÒn th©n
cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng lµ côc ngo¹i hèi Ng©n hµng Nhµ níc.
Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi lµ chi nh¸nh cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam, ®îc
thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh sè 177/NH.Q§ ngµy 22/12/1984 cña Tæng gi¸m ®èc Ng©n hµng
Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam. Chi nh¸nh chÝnh thøc ®îc thµnh lËp vµ ®i vµo ho¹t ®éng ngµy 01 th¸ng
03 n¨m 1985 víi môch ®Ých phôc vô nhu cÇu vèn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña thñ ®«. §©y
lµ thêi kú nÒn kinh tÕ níc ta b¾t ®Çu chuyÓn sang c¬ chÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng X· héi chñ
nghÜa cã sù qu¶n lý cña nhµ níc.
Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi cã trô së t¹i 78 NguyÔn Du - ®©y lµ ®Þa ®iÓm lý tëng cho
ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng vµ c¸c chi nh¸nh cÊp 2 t¹i Thµnh C«ng, CÇu GiÊy, mét
quÇy ®æi tiÒn t¹i s©n bay Néi Bµi, Phßng giao dÞch Sè 2 Hµng Bµi.
Tõ khi ®æi míi ®Õn nay nÒn kinh tÕ thñ ®« ®· cã nh÷ng bíc ph¸t triÓn vît bËc, ®êi sèng
cña nh©n d©n ®îc n©ng nªn râ rÖt. Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi lu«n b¸m s¸t nhiÖm vô
ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña thñ ®« trong tõng giai ®o¹n cô thÓ. Ph©n tÝch thÕ m¹nh vµ lîi thÕ
so s¸nh cña m×nh, Chi nh¸nh ®· ho¹ch ®Þnh chiÕn lîc, môc tiªu kinh doanh cô thÓ nh»m mang
l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt trong viÖc sö dông vèn, h¹n chÕ thÊp nhÊt rñi ro trong kinh doanh Ng©n
hµng. Víi nhËn thøc ®ã trong qu¸ tr×nh ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch, còng nh môc tiªu kinh doanh,
Chi nh¸nh lu«n híng tíi vµ coi träng c«ng t¸c tÝn dông, cho vay c¸c dù ¸n vµ ph¬ng ¸n kinh
doanh, phôc vô s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶, ®Æc biÖt lµ nh÷ng dù ¸n thuéc lÜnh vùc u tiªn ph¸t triÓn
cña thµnh phè. Trong nh÷ng n¨m qua, Chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi ngoµi cho
vay c¸c ph¬ng ¸n phôc vô s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu ng¾n h¹n, cßn cho vay ®Ó ®Çu t vµo c¸c
c«ng tr×nh. Sau ®©y lµ s¬ bé vÒ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn cña Ng©n hµng Ngo¹i th ¬ng
Hµ Néi :
B»ng nguån vèn vay ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi c¸c doanh nghiÖp cña
Thñ ®« nhËp c¸c thiÕt bÞ, m¸y mãc nh»m ®æi míi c«ng nghÖ còng nh nguyªn vËt liÖu vµ hµng
ho¸ m¸y mãc phôc vô s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. Tuy nhiªn trong nh÷ng n¨m cuèi thËp niªn 80 vµ
®Çu thËp niªn 90 cña thÕ kû XX, tèc ®é t¨ng trëng tÝn dông ngo¹i tÖ chËm. Lý do ®©y lµ thêi
®Çu ®æi míi c¸c doanh nghiÖp cña Thñ ®« chËp ch÷ng bíc vµo nÒn kinh tÕ thÞ trêng, cßn nhÒu
bì ngì vµ chøa ®ùng nhiÒu yÕu tè rñi ro. Trong khi ®ã tû gi¸ hèi ®o¸i, kh«ng khuyÕn khÝch
nhµ xuÊt khÈu. Cßn c¬ chÕ th¬ng m¹i th× h¹n chÕ xuÊt - nhËp khÈu, chØ cã mét sè Ýt doanh
nghiÖp ®îc cÊp giÊy phÐp xuÊt – nhËp khÈu trùc tiÕp. TÊt c¶ c¸c yÕu tè ®ã ®· t¸c ®éng kh«ng
tèt ®Õn c«ng t¸c tÝn dông cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi.
Nh÷ng n¨m ®Çu míi thµnh lËp, nguån vèn ngo¹i tÖ cßn h¹n hÑp, nhu cÇu vèn cho tÝn dông
lín h¬n kh¶ n¨ng huy ®éng vèn, do vËy Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi vay bï ®¾p vèn ngo¹i
tÖ cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam ®Ó cho vay. B¾t ®Çu tõ n¨m 1998, Nguån vèn huy
®éng ngo¹i tÖ t¨ng m¹nh, n¨m sau cao h¬n n¨m tríc. MÆc dï d nî tÝn dông cã t¨ng nhng
kh«ng b»ng tèc ®é t¨ng cña huy ®éng vèn, c«ng t¸c huy ®éng vèn t¹o ®µ ®¾c lùc cho c«ng t¸c
tÝn dông ph¸t triÓn. C«ng t¸c tÝn dông ph¸t triÓn t¹o thuËn lîi cho t¨ng nhanh huy ®éng vèn.
Tõ ®ã trong sö dông vèn, ngoµi nghiÖp vô cho vay cßn cã nghiÖp vô kinh doanh tiÒn göi, ë ®©y
thùc hiÖn sù chØ ®¹o cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam lµ : an toµn vµ hiÖu qu¶ cho toµn
hÖ thèng, vèn cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi chñ yÕu ®îc göi ë Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng
ViÖt Nam , t¹o ®iÒu kiÖn cho Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng t¨ng thªm nguån lùc ®Çu t vµo c¸c dù ¸n
lín cho thñ ®« Hµ Néi nãi riªng vµ c¶ níc nãi chung
Tõ n¨m 1992, sau khi chñ nghÜa x· héi ë Liªn X« vµ §«ng ©u sôp ®æ, níc ta ®· ®Èy m¹nh
c«ng cuéc ®æi míi trªn tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc. Trªn lÜnh vùc tµi chÝnh Ng©n hµng níc ta ®· khai
th«ng quan hÖ víi c¸c tæ chøc tµi chÝnh trªn thÕ giíi nh : Quü tiÒn tÖ quèc tÕ: IMF, Ng©n hµng
4
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
thÕ giíi: WB, Ng©n hµng ph¸t triÓn Ch©u ¸: ADB. C¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« nh: ®iÒu hµnh
tû gi¸, kiÒm chÕ l¹m ph¸t. v.v.. ®· ph¸t huy t¸c dông, nÒn kinh tÕ níc ta ®· ph¸t triÓn víi tèc ®é
t¬ng ®èi cao. Nhu cÇu nhËp khÈu m¸y mãc, nguyªn vËt liÖu vµ hµng ho¸ thiÕt yÕu phôc vô s¶n
xuÊt vµ ®êi sèng t¨ng nhanh. Trong khi ®ã Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng lµ Ng©n hµng chñ ®¹o phôc
vô kinh tÕ ®èi ngo¹i lóc bÊy giê. Thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu qua hÖ thèng Ng©n hµng Ngo¹i
th¬ng chiÕm tû träng kh¸ cao trong nÒn kinh tÕ quèc d©n. Cã thÓ nãi c¸c nghiÖp vô Ng©n hµng
phôc vô cho kinh doanh xuÊt nhËp khÈu lµ nghiÖp vô truyÒn thèng cu¶ Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ®©y lµ thÕ m¹nh mµ Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng cÇn duy tr× vµ ph¸t triÓn. Ng©n hµng Ngo¹i
th¬ng Hµ Néi ®· lu«n ph¸t huy thÕ m¹nh cña m×nh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng vµ ph¸t triÓn.
Tuy nh÷ng n¨m nµy tèc ®é ph¸t triÓn tÝn dông rÊt nhanh song t¨ng trëng nguån vè ngo¹i tÖ
cßn nhanh h¬n nhiÒu. Nh vËy lu«n cã mét sè lîng vèn ngo¹i tÖ d ®îc göi t¹i Ng©n hµng Ngo¹i
th¬ng ViÖt Nam
Cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ x¶y ra t¹i mét sè níc §«ng Nam ¸ vµ Ch©u ¸ vµo n¨m
1997 ®· c¸ t¸c ®éng lín ®Õn nÒn kinh tÕ níc ta. Cuéc khñng ho¶ng nµy ®· lµm cho mét lo¹t
doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç, dÉn tíi ®æ bÓ tÝn dông, vì nî t¸c ®éng ®Õn viÖc t¨ng trëng cña d
nî tÝn dông. D nî tÝn dông ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi gi¶m dÇn, trong khi
nguån vè huy ®éng ngo¹i tÖ vÉn t¨ng nhanh, sè d tiÒn göi ngo¹i tÖ cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng
Hµ Néi t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng trung ¬ng l¹i cµng t¨ng, nghiÖp vô tiÒn göi ®· mang l¹i
nguån thu ®¸ng kÓ cho Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi do chªnh lÖch l·i suÊt gi÷a viÖc sö
dông vèn vµ huy ®éng vèn ngo¹i tÖ.
Ngay tõ ngµy thµnh lËp, c«ng t¸c huy ®éng vèn b»ng VN§ lu«n ®¸p øng ®Çy ®ñ nhu cÇu
tÝn dông cña chi nh¸nh. D nî b»ng VN§ lu«n t¨ng trëng, phôc vô chñ yÕu cho thu mua, s¶n
xuÊt hµng xuÊt khÈu vµ nhËp khÈu hµng thiÕt yÕu cña s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. Ng©n hµng Ngo¹i
th¬ng Hµ Néi lu«n cã sè d tiÒn göi cña kh¸ch hµng chê thanh to¸n ë møc cao, ®©y lµ nguån vè
cã l·i suÊt thÊp ( l·i suÊt kh«ng kú h¹n ), víi chøc n¨ng cña Ng©n hµng Th¬ng m¹i lµ : T¹o
nguån vèn cã kú h¹n tõ nguèn vèn kh«ng kú h¹n ( Chøc n¨ng t¹o tiÒn cña Ng©n hµng Th¬ng
m¹i ). §ã chÝnh lµ lîi thÕ cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi trong viÖc c¹nh tranh vÒ mÆt l·i
suÊt.
Trong sö dông vèn VN§, ngoµi vèn ®Ó cho vay vµ ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n hµng
ngµy, Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi cßn thõa vèn, qua tÝnh to¸n l·i suÊt huy ®éng vèn ®Çu
vµo, xem xÐt ®Ó thùc hiÖn c¸c cuéc mua kú phiÕu còng nh göi tiÒn ë c¸c Ng©n hµng Th¬ng
m¹i kh¸c. Nhê ®ã ®· t¨ng thªm hiÖu qu¶ kinh tÕ trong viÖc sö dông vèn cña chi nh¸nh. Tuy
nhiªn, thùc hiÖn môc tiªu kinh doanh cña toµn hÖ thèng nguån vèn VN§ cña Ng©n hµng
Ngo¹i th¬ng Hµ Néi chñ yÕu ®îc t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam.
KÓ tõ khi thµnh lËp, Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi kh«ng ngõng ph¸t triÓn, tõng bíc
kh¼ng ®Þnh lµ mét chi nh¸nh Ng©n hµng v÷ng m¹nh trªn ®Þa bµn thñ ®«. Tõ chç chØ cã 5
phßng khi míi thµnh lËp, ®Õn nay chi nh¸nh ®· cã 9 phßng vµ c¸c chi nh¸nh cÊp 2 ®ã lµ c¸c
chi nh¸nh Thµnh C«ng vµ Chi nh¸nh CÇu GiÊy, mét quÇy ®æi tiÒn ë s©n bay Néi Bµi, s¾p tíi
Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi sÏ më thªm chi nh¸nh t¹i Gia L©m vµ ë mét sè n¬i kh¸c . Sè
c¸n bé nh©n viªn cña chi nh¸nh tõ 58 ngêi t¨ng lªn 104 ngêi vµ cßn tiÕp tôc t¨ng lªn trong
thêi gian tíi nh»m ®¸p øng víi nhu cÇu ph¸t triÓn vµ më réng cña chi nh¸nh Sè c¸n bé cã tr×nh
®é trªn ®¹i häc trë lªn chiÕm trªn 90%, tuæi ®êi b×nh qu©n lµ 33,5 tuæi. §éi ngò c¸n bé cña
Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi cã tr×nh ®é, cã kinh nghiÖm cã ý thøc tæ chøc kû luËt, cã tinh
thÇn ®oµn kÕt vµ cã chÝ híng v¬n lªn trong c«ng viÖc. §ã lµ yÕu tè quan träng gióp chi nh¸nh
lµ doanh nghiÖp ®îc Nhµ níc xÕp h¹ng I, cã tèc ®é t¨ng trëng cña c¸c chØ tiªu : nguån vèn, sö
dông vèn, lîi nhuËn v.v. n¨m sau cao h¬n n¨m tríc. Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi ®· vµ
®ang cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch cö c¸n bé c«ng nh©n viªn ®i häc tËp vµ ®µo t¹o nh»m n©ng
cao tr×nh ®é vµ kü n¨ng trong c«ng viÖc.
Sau 20 n¨m ®i vµo ho¹t ®éng Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi ®· ®¹t ®îc nhiÒu thµnh tÝch
xuÊt s¾c, lu«n lµ l¸ cê ®Çu trong hÖ thèng Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam.
C¸c chØ tiªu huy ®éng vèn – d nî lîi nhuËn
Tõ n¨m 1985 ®Õn n¨m 2000
N¨m
§¬n vÞ tÝnh: 1 triÖu ®ång vµ 1000 USD
Huy ®éng vèn
ViÖt
Nam §ång
D nî
Ngo¹i tÖ
ViÖt Nam
§ång
5
Lîi nhuËn
Ngo¹i tÖ
ViÖt Nam
§ång
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
1985
881
3.365
502
1986
3.840
2.929
648
1987
10.736
2.973
3.117
1988
24.826
6.318
15.658
1989
20.372
12.146
11.050
1990
36.432
16.288
18.206
1991
57.410
23.220
25.383
1992
67.830
29.058
10.204
1993
70.702
27.536
25.511
1994
120.933
46.606
56.018
1995
314.318
55.354
68.744
1996
370.512
50.998
90.326
1997
407.556
65.660
111.894
1998
449.127
90.274
110.771
1999
454.398
109.957
209.529
2000
520.072
154.242
263.317
Nguån : Niªn gi¸m 15 n¨m Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi
856
3700
5.182
4.764
7.743
5.738
5.931
8.269
20.082
35.420
32.016
22.177
12.209
12.105
13.796
14.486
4.1
61
236
2.160
4.173
1.840
5.958
8.657
8.089
13.250
20.663
31.180
24.014
24.649
28.012
34.650
Chi nh¸nh ®· nép cho ng©n s¸ch cña Hµ Néi hµng tr¨m tû ®ång, gãp phÇn vµo c«ng cuéc
®æi míi kinh tÕ x· héi cña thñ ®« trong suèt thêi gian qua. Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi
còng nh c¸c chi nh¸nh kh¸c cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam ®ang hµng ngµy kh¾c phôc
nh÷ng khã kh¨n, yÕu kÐm lµm lµnh m¹nh ho¸ t×nh h×nh tµi chÝnh, thùc hiÖn thµnh c«ng lé
tr×nh c¬ cÊu l¹i Ng©n hµng Th¬ng m¹i ®Ó x©y dùng Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng thµnh mét Ng©n
hµng Th¬ng m¹i hµng ®Çu cña ViÖt Nam, ®ñ søc c¹nh tranh víi c¸c Ng©n hµng kh¸c trong khu
vùc, phï hîp víi xu thÕ më cöa vµ héi nhËp.
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nãi chung vµ Hµ Néi nãi riªng ®· cã
nh÷ng bíc ph¸t triÓn vît bËc. Do vËy t×nh cho vay cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi còng
cã nh÷ng bíc tiÕn ®¸ng kÓ. §iÒu nµy ®îc thÓ hiÖn qua c¸c chØ tiªu nh : quy m« cho vay, c¬ cÊu
cho vay vµ chÊt lîng cho vay. §Æc biÖt chÊt lîng cho vay cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi
ngµy cµng ®îc n©ng cao.
T×nh h×nh t¨ng trëng cho vay cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi
Tõ n¨m 1997 – 2000 ( quy ra VN§ )
ChØ tiªu
1997
1-Doanh sè 810.757
cho vay
2-Doanh sè 879.788
thu nî
3-D nî
268.031
1998
1998
§¬n vÞ : triÖu ®.
1999
víi 1999
2000
víi 2000
So
So
1997
1998
985.510 121,55% 1.884.914 187,20% 1872.341
So víi
2000
101.49%
973.040 110.60% 1.709.406 175.68% 1.810.220 105.90%
289.922 108,17% 402.894
138,97% 473.382
117,50%
Nguån : B/C ho¹t ®éng kinh doanh cña NHNT Hµ Néi (1997 – 2000)
Sau gÇn 20 n¨m ®i vµo ho¹t ®éng chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi ®· cã sù t¨ng
trëng vµ ph¸t triÓn vît bËc, ®ãng vai trß quan träng trong hÖ thèng chi nh¸nh cÊp 1 cña Ng©n
hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam, thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ cña thñ ®« trong nh÷ng n¨m
qua. Tõ khi thµnh lËp ®Õn nay mÆc dï tr¶i qua nhiÒu th¨ng trÇm cña nÒn kinh tÕ nhng Ng©n
hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi vÉn v÷ng vµng ®i lªn, t¹o ®îc lßng tin ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cña
thñ ®« nhÊt lµ c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu.
2. Nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®îc cho ®Õn n¨m 2001
Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi lµ ®Þa chØ ®¸ng tin cËy cña kh¸ch hµng trªn ®Þa bµn thñ ®«
víi sè lîng kh¸ch hµng hiÖn nay lµ 19.250, qu¶n lý kho¶ng 43.000 tµi kho¶n tiÕt kiÖm vµ kú
phiÕu ( Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi qu¶n sæ tiÕt kiÖm vµ kú phiÕu b»ng tµi kho¶n ), cã
3.500 tµi kho¶n c¸ nh©n giao dÞch. B×nh qu©n mét ngµy cã kho¶ng 2.000 giao dÞch ®îc thùc
hiÖn. Chi nh¸nh lµ ®¬n vÞ ®Çu tiªn cña hÖ thèng Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ®· triÓn khai c«ng
nghÖ “ Ng©n hµng b¸n lÎ “ lµ mét c«ng nghÖ ng©n hµng hiÖn ®¹i vµo th¸ng 9 n¨m 2000, t¹o
®iÒu kiÖn cho Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ¸p dông khoa häc kü thuËt vµo nghiÖp vô ng©n hµng,
gióp cho nèi m¹ng ONLINE ( trùc tuyÕn ) trong toµn hÖ thèng
6
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Víi t¸c phong phôc vô tËn t×nh chu ®¸o, c«ng nghÖ ng©n hµng t¬ng ®èi hiÖn ®¹i vµ chØ sè
an toµn cao, Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi cã nguån vèn huy ®éng t¨ng nhanh vµ chiÕm tû
träng ®¸ng kÓ so víi h¬n 90 tæ chøc TÝn dông kh¸c trªn ®Þa bµn Hµ Néi :
Th¸ng 12 n¨m 1997 : Tæng nguån vèn qui VN§ ®¹t 1.084 tû, chiÕm 3,68% tæng nguån
vèn huy ®éng cña c¸c ng©n hµng trªn ®Þa bµn
Th¸ng 12 n¨m 1998 : Tæng nguån vèn qui VN§ ®¹t 1.587 tû, t¨ng 51,4% so víi n¨m tríc,
chiÕm 3,68% tæng nguån vèn huy ®éng cña c¸c ng©n hµng trªn ®Þa bµn
Th¸ng 12 n¨m 1999 : Tæng nguån vèn qui VN§ ®¹t 2.065 tû, t¨ng 30,1% so víi n¨m tríc,
chiÕm 3,68% tæng nguån vèn huy ®éng cña c¸c ng©n hµng trªn ®Þa bµn
Th¸ng 12 n¨m 2000 : Tæng nguån vèn qui VN§ ®¹t 2.757 tû, t¨ng 33,5% so víi n¨m tríc,
chiÕm 3,68% tæng nguån vèn huy ®éng cña c¸c ng©n hµng trªn ®Þa bµn
§Õn 31 th¸ng 7 n¨m 2001 : Tæng nguån vèn qui VN§ ®¹t 3.198 tû, t¨ng 15,08% so víi
cuèi n¨m tríc, chiÕm 3,68% tæng nguån vèn huy ®éng cña c¸c ng©n hµng trªn ®Þa bµn
Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi cã nguån vèn t¬ng ®èi lín lu«n lu«n ®¸p øng ®îc mäi nhu
cÇu nguån vèn cho vay víi l·i suÊt thÊp. VÝ dô vµo 31/07/2001, nguån vèn VN§ cña chi
nh¸nh dåi dµo trong khi c¸c Ng©n hµng Th¬ng m¹i kh¸c l¹i hÕt søc c¨ng th¼ng. L·i suÊt huy
®éng vèn thÊp, b×nh qu©n lµ 0,322% th¸ng ë thêi ®iÓm trªn khi Ng©n hµng Nhµ Níc ®· c«ng
bè l·i suÊt c¬ b¶n VN§ lµ 0,65% th¸ng
D nî cho vay hµng n¨m ®Òu t¨ng, n¨m sau cao h¬n n¨m tríc, nguån vèn tÝn dông cña
Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi gãp mét phÇn vèn vµo sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ cña thñ ®«,
®Æc biÖt trong lÜnh vùc xuÊt nhËp khÈu. Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi t¹o ra cho m×nh ®îc
nhiÒu kh¸ch hµng truyÒn thèng cã bÒ dµy thêi gian g¾n bã, hä lu«n mong muèn cã ®îc nh÷ng
dÞch vô cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi. Cßn Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi lu«n l¾ng ý
kiÕn cña kh¸ch h¸ng, ®æi míi phong c¸ch vµ chÊt lîng phôc vô ®ång thêi víi møc phÝ c¹nh
tranh, nh»m thu hót vµ më réng cho vay theo híng : ®a lo¹i h×nh, ®a ph¬ng thøc, ®a thµnh
phÇn kinh tÕ, dÇn chän läc kh¸ch hµng ®Ó ®a vµo ®éi ngò kh¸ch hµng truyÒn thèng.
Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi ®· vµ ®ang híng tíi ®a ph¬ng thøc vµ h×nh thøc cho vay.
N¨m 1999 chØ cho vay theo ph¬ng thøc tõng lÇn vµ cho vay theo dù ¸n ®Çu t lµ chñ yÕu, ®Õn
n¨m 2000 ph¸t triÓn c¸c ph¬ng thøc cho vay nh : cho vay theo h×nh thøc ®ång tµi trî, cho vay
theo h¹n møc tÝn dông. §ã lµ hai h×nh thøc cho vay t¹o ®iÒu kiÖn cho kh¸ch hµng vµ cho c¶
Ng©n hµng nh»m môc ®Ých më réng vµ n©ng cao chÊt lîng cho vay. Chi nh¸nh ®· chó träng
h¬n vµo cho vay trung vµ dµi h¹n ®em nguån vèn vµo phôc vô c¸c dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ cña
Hµ Néi vµ c¶ níc, lµm thay ®æi dÇn c¬ cÊu d nî, d nî cho vay trung vµ dµi h¹n ®ang t¨ng lªn
c¶ vÒ sè lîng vµ tû träng.
Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi ®· vµ ®ang híng tíi cho vay ®a thµnh phÇn kinh tÕ. D nî
cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi Doanh nghiÖp Nhµ Níc ®ang t¨ng lªn vÒ c¶ sè lîng vµ tû
träng. NhiÒu c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty TNHH chi nh¸nh ®· cho vay tÝn chÊp vµ nhËn thÊy r»ng
®©y lµ thµnh phÇn kinh tÕ tiÒm n¨ng.
ChÝnh s¸ch l·i suÊt cho vay cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi linh ho¹t, c¹nh tranh vµ
cã tÝnh chÊt ®Þnh híng râ rµng lµ : u tiªn c¸c Doanh nghiÖp s¶n suÊt ®Æc biÖt lµ c¸c Doanh
nghiÖp s¶n suÊt hoÆc thu mua hµng xuÊt nhËp khÈu.
Tãm l¹i, Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi ®· vµ ®ang kh¼ng ®Þnh m×nh lµ mét Ng©n hµng
Th¬ng m¹i kinh doanh cã hiÖu qu¶ trªn ®Þa bµn thñ ®«. Nguån vèn cho vay cña chi nh¸nh gãp
phÇn vµo sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña Hµ Néi .
3. C¸c ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi
Ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi còng gièng nh ho¹t ®éng cña c¸c Ng©n
hµng Th¬ng m¹i kh¸c. Ngµy nay ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Th¬ng m¹i hÕt søc ®a d¹ng vµ
phong phó. Tuy nhiªn cã thÓ kh¸i qu¸t toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh cña mét Ng©n hµng Th¬ng m¹i nh sau :
7
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- NhËn tiÒn göi : Ng©n hµng Th¬ng m¹i ®îc nhËn tiÒn göi cña c¸ nh©n, tæ chøc, c¸c ®¬n vÞ
kinh tÕ vµ c¸c Ng©n hµng Th¬ng m¹i kh¸c díi h×nh thøc tiÒn göi kh«ng kú h¹n, tiÒn göi cã
kú h¹n vµ c¸c lo¹i tiÒn göi kh¸c.
- DÞch vô thanh to¸n : Trong qu¸ tr×nh lµm trung gian thanh to¸n, Ng©n hµng Th¬ng m¹i
cung øng c¸c dÞch vô thanh to¸n sau : thùc hiÖn thanh to¸n trong níc cho kh¸ch hµng,
thanh to¸n quèc tÕ, thùc hiÖn dÞch vô thu hé vµ chi hé. Ng©n hµng cã thÓ sö dông tiÒn nhµn
rçi cña c¸c dÞch vô thanh to¸n vµo môc ®Ých kinh doanh còng nh tµi trî. §©y lµ nguån vèn
cã chi phÝ thÊp nhÊt bëi v× tiÒn cña kh¸ch hµng ë Ng©n hµng Th¬ng m¹i chñ yÕu víi môc
®Ých giao dÞch chø kh«ng ph¶i môc ®Ých sinh lêi.
- Tµi trî cho nÒn kinh tÕ : Tµi tr¬ cho nÒn kinh tÕ lµ ho¹t ®éng quan träng nhÊt cña Ng©n
hµng Th¬ng m¹i, nã bao gåm c¸c ho¹t ®éng sau : cho c¸c c¸ nh©n, tæ chøc, doanh nghiÖp
vay nh»m ®¸p øng nhu cÇu s¶n suÊt kinh doanh; ®Çu t vµo c¸c dù ¸n s¶n xuÊt kinh doanh,
c¸c c«ng tr×nh; cho c¸c c¸ nh©n doanh nghiÖp thuª tµi chÝnh; b¶o l·nh b»ng uy tÝn vµ kh¶
n¨ng tµi chÝnh cña m×nh ®èi víi ngêi nhËn b¶o l·nh.
- Kinh doanh ngo¹i tÖ : Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi kinh doanh ngo¹i tÖ nh»m phôc vô
kh¸ch hµng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu. Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi kinh doanh ngo¹i
tÖ nh»m t×m kiÕm lîi nhuËn th«ng qua thÞ trêng ngo¹i tÖ trong vµ ngoµi níc.
- Kinh doanh chøng kho¸n : Ng©n hµng Th¬ng m¹i ph¸t hµnh chøng kho¸n ®Ó thu hót vèn
kinh doanh, mua b¸n c¸c chøng kho¸n trªn thÞ trêng chøng kho¸n, ph¸t hµnh chøng kho¸n
cho c¸c c«ng ty vµ cho nhµ níc. §©y lµ h×nh thøc ho¹t ®éng cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng
trong nhiÒu n¨m qua
- DÞch vô kh¸c : Ng©n hµng Th¬ng m¹i cã c¸c dÞch vô kh¸c trªn thÞ trêng nh : dÞch vô t
vÊn; dÞch vô ng©n quü; kinh doanh vµ dÞch vô b¶o hiÓm; kinh doanh bÊt ®éng s¶n; nghiÖp
vô uû th¸c ®¹i lý; dÞch vô b¶o qu¶n hiÖn vËt quý, giÊy tê cã gi¸, cho thuª tñ kÐt, cÇm ®å…
C¸c dÞch vô nµy gióp Ng©n hµng thu ®îc mét kho¶n lîi nhuËn ®¸ng kÓ.
4. Giíi thiÖu vÒ c¸c dÞch vô cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi
a/ DÞch vô b¶o l·nh. B»ng kinh nghiÖm ho¹t ®éng, uy tÝn l©u n¨m cña m×nh Ng©n hµng
Ngo¹i th¬ng ®· trë thµnh b¹n hµng ®¸ng tin cËy cña mäi kh¸ch hµng kh«ng ph©n biÖt thµnh
phÇn kinh tÕ. Víi c¸c nghiÖp vô b¶o l·nh phong phó, thuËn tiÖn, møc phÝ hÊp dÉn lu«n thu hót
®îc kh¸ch hµng. C¸c lo¹i b¶o l·nh chñ yÕu : B¶o l·nh b»ng vèn ( vèn trong níc vµ vèn níc
ngoµi ), b¶o l·nh thanh to¸n vµ th tÝn dù phßng, b¶o l·mh hîp ®ång, b¶o l·nh dù phßng, b¶o
l·nh b¶o hµnh, b¶o l·nh chÊt lîng s¶n phÈm…
b/ DÞch vô cho vay. Trong nh÷ng n¨m qua Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi lu«n duy tr×
®îc mét lîng vèn lín ®¸p øng ®îc nhu cÇu vay vèn ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, ®Æc biÖt
lµ cho vay xuÊt nhËp khÈu. Thñ tôc cho vay nhanh gän, thuËn tiÖn, l·i suÊt hÊp dÉn, ®éi ngò
c¸n bé cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao.
c/ DÞch vô chuyÓn tiÒn. Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam nhËn chuyÓn tiÒn cho quý
kh¸ch trong vµ ngoµi níc. Nhê m¹ng líi réng kh¾p nªn viÖc chuyÓn tiÒn ®îc thuËn tiÖn, gi¸ cíc thuËn tiÖn.
d/ DÞch vô thanh to¸n quèc tÕ. Ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ lu«n lµ ho¹t ®éng m¹nh
nhÊt cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam. §©y chÝnh lµ Ng©n hµng cña ViÖt Nam chñ yÕu
ho¹t ®éng trong lÜnh vùc ®èi ngo¹i. Lµ Ng©n hµng th¬ng m¹i ®Çu tiªn cña ViÖt Nam tham gia
vµo m¹ng thanh to¸n quèc tÕ SWIFT. Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng 5 n¨m liÒn ®îc c«ng nhËn lµ
Ng©n hµng cã chÊt lîng thanh to¸n SWIFT tèt nhÊt.
e/ DÞch vô Ng©n hµng ®¹i lý. N¨m 2002 VietComBank triÓn khai hÖ thèng E- Bank ,
thanh to¸n ®iÖn tö gi÷a VietCombank víi c¸c Ng©n hµng ®¹i lý trong níc
f/ DÞch vô kú phiÕu. Tuú theo nhu cÇu vèn ng¾n h¹n trong tõng thêi kú, Ng©n hµng
Ngo¹i th¬ng ph¸t hµnh kú phiÕu. §©y lµ h×nh thøc ®Çu t an toµn víi l·i suÊt cao, ®îc ®¶m b¶o
bÝ mËt.
g/ DÞch vô chiÕt khÊu chøng tõ. T¹o thuËn lîi cho c¸c kh¸ch hµng cã nhu cÇu vèn t¹m
thêi khi nh÷ng chøng tõ cha ®Õn h¹n thanh to¸n, hoÆc c¸c kh¸ch hµng xuÊt khÈu ®ang chê
8
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ng©n hµng níc ngoµi thanh to¸n khi ®· xuÊt tr×nh chøng tõ thanh to¸n qua Ng©n hµng Ngo¹i
th¬ng th× Ng©n hµng cã thÓ ¸p dông dÞch vô nµy.
5. C¬ cÊu tæ chøc cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi
Tæ chøc bé m¸y cña chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi theo QuyÕt ®Þnh sè
287/Q§/TCCB-§T ngµy 27/7/2000 cña Tæng gi¸m ®èc Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam
gåm cã c¸c phßng sau :
1 – Phßng tÝn dông – Tång hîp
2 – Phßng KÕ to¸n vµ Tµi chÝnh
3 – Phßng thanh to¸n XuÊt NhËp khÈu
4 – Phßng hµnh chÝnh nh©n sù
5 – Phßng Ng©n quü
6 – Phßng Tin häc
7 – Phßng dÞch vô Ng©n hµng
8 – Phßng giao dÞch sè 2 Hµng Bµi
9 – Tæ KiÓm tra vµ kiÓm to¸n néi bé
Mçi phßng do Trëng phßng ®iÒu hµnh vµ cã mét sè Phã trëng phßng gióp viÖc.
Ngoµi ra Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi cßn cã c¸c chi nh¸nh cÊp 2 :
Chi nh¸nh cÊp 2 Thµnh C«ng cã 5 phßng chøc n¨ng
Chi nh¸nh cÊp 2 CÇu GiÊy cã 5 phßng chøc n¨ng
Trong thêi gian tíi ®Ó ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña Thµnh phè Hµ Néi,
Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi sÏ tiÕp tôc më réng quy m« ho¹t ®éng ë c¸c quËn huyÖn kh¸c
trong thµnh phè nh : Thanh Xu©n, Ba §×nh, Gia L©m, Thanh Tr× v.v.
1. T×nh øng dông c«ng nghÖ th«ng tin t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi
Trang thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam ®îc ®¸nh gi¸ lµ mét
Ng©n hµng trong níc ®i ®Çu vÒ lÜnh vùc c«ng nghÖ, nãi chung lµ hiÖn ®¹i víi tiªu chuÈn 1 ngêi
mét m¸y tÝnh, hÖ thèng m¸y tÝnh ®îc nèi m¹ng trùc tuyÕn ( ONLINE ) trong toµn bé hÖ thèng
Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng.
HiÖn nay Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi ®· më réng ho¹t ®éng cña m×nh xuèng c¸c chi
nh¸nh cÊp 2. C¸c chi nh¸nh nµy ®îc nèi m¹ng víi chi nh¸nh cÊp 1, chi nh¸nh l¹i ®îc nèi víi
Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng trung ¬ng. C¸c nghiÖp vô cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi hÇu hÕt
®îc thùc hiÖn th«ng qua m¸y tÝnh b»ng c¸c phÇn mÒm chuyªn dông cña ng©n hµng, c¸c tr¬ng
tr×nh nµy ®Òu ®îc cµi ®Æt trªn Host vµ ®îc qu¶n lý mét c¸ch thèng nhÊt. HÖ thèng m¹ng m¸y
tÝnh cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi sö dông hÖ ®iÒu hµnh WINDOWS NT 4.0, ®©y lµ hÖ
®iÒu hµnh m¹ng th«ng dông hiÖn nay. WINDOWS NT 4.0 lµ hÖ ®iÒu hµnh cña h·ng Microsoft,
®îc thiÕt kÕ ®Ó ho¹t ®éng trong vai trß c¶ m¸y phôc vô vµ m¸y sö dông trong m«i trêng m¹ng
côc bé (LAN) vµ m¹ng diÖn réng (WAN), hÖ ®iÒu hµnh nµy cã chÕ ®é b¶o mËt cao rÊt phï hîp
víi ho¹t ®éng cña Ng©n hµng.
HiÖn nay hÇu hÕt c¸c d÷ liÖu cña Ng©n hµng ngo¹i th¬ng ®îc lu tr÷ b»ng FOXPRO, nhiÒu
ch¬ng tr×nh còng ®îc thiÕt kÕ b»ng ng«n ng÷ nµy. Tuy nhiªn vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp trong viÖc
øng dông c«ng nghÖ : mét nghiÖp vô ph¶i sö dông nhiÒu ch¬ng tr×nh kh¸c nhau trªn ch¬ng
tr×nh cña Ng©n hµng b¸n lÎ. Do míi sö dông nªn ch¬ng tr×nh Ng©n hµng b¸n lÎ vÉn cßn mét sè
lçi nhÊt ®Þnh vÉn cßn mét sè lçi nhÊt ®Þnh, g©y khã kh¨n cho c¸n bé tÝn dông trong viÖc qu¶n
lý c¸c mãn vay, ®Æc biÖt lµ khi tÝnh l·i tiÒn vay.
Toµn bé ho¹t ®éng cña hÖ thèng m¹ng m¸y tÝnh cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi ®îc
thùc hiÖn bëi Phßng Tin häc. Phßng Tin häc cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi bao gåm c¸c
kü s, cö nh©n cã tr×nh ®é, kinh nghiÖm, n¨ng lùc, cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao.
2. Chøc n¨ng vµ nhiÖm vô cña Phßng Tin häc
Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Phßng Tin häc ®îc quy ®Þnh t¹i quyÕt ®Þnh sè 16/Q§-NHNTHN
ngµy 01/8/2000 cña gi¸m ®èc chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi bao gåm :
9
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
- Thùc hiÖn c«ng t¸c nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn c«ng nghÖ Ng©n hµng, c¶i tiÕn, bæ sung c¸c
ch¬ng tr×nh phÇn mÒm hiÖn cã vµ x©y dùng c¸c ch¬ng tr×nh phÇn mÒm míi phôc vô cho ho¹t
®éng cña chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi.
- Qu¶n lý vµ b¶o qu¶n, b¶o dìng toµn bé thiÕt bÞ tin häc cña chi nh¸nh. B¶o mËt c¸c sè
liÖu trong m¸y tÝnh vµ m¹ng theo quy chÕ cña Gi¸m ®èc chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng
Hµ Néi vµ Tæng gi¸m ®èc Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam ban hµnh.
- TiÕp nhËn c¸c quy tr×nh kü thuËt vµ c¸c ch¬ng tr×nh phÇn mÒm øng dông nghiÖp vô cña
Ng©n hµng ViÖt Nam ®Ó triÓn khai t¹i chi nh¸nh vµ cã tr¸ch nhiÖm b¶o qu¶n c¸c phÇn mÒm ®ã
nh nh÷ng tµi s¶n kh¸c cña c¬ quan.
- X©y dùng kÕ ho¹ch vËt t, trang bÞ míi vµ b¶o hµnh c¸c thiÕt bÞ tin häc nh»m phôc vô cho
ho¹t ®éng hµng ngµy vµ ph¸t triÓn kü thuËt tin häc t¹i chi nh¸nh .
- Thùc hiÖn qu¶n trÞ m¹ng cña toµn bé hÖ thèng m¹ng cña chi nh¸nh Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi.
- TruyÒn vµ tiÕp nhËn th«ng tin trong néi bé c¬ quan theo chÕ ®é quy ®Þnh cña Ng©n hµng
Ngo¹i th¬ng ViÖt Nam vµ chi nh¸nh.
-ChÞu tr¸ch nhiÖm phæ biÕn vµ híng dÉn nghiÖp vô tin häc cho c¸c phßng ban khi cÇn thiÕt
vµ khi cã quy tr×nh míi.
- Thùc hiÖn mét sè nhiÖm vô kh¸c trong lÜnh vùc tin häc mµ gi¸m ®èc giao
10
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
3. Ho¹t ®éng tÝn dông t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi
Ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi chñ yÕu lµ c¸c ho¹t ®éng cho vay.
Ho¹t ®éng cho vay cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi lu«n cã bíc ph¸t triÓn vµ lµ ®Þa chØ
®¸ng tin cËy cung cÊp c¸c s¶n phÈm dÞch vô Ng©n hµng cho c¸c doanh nghiÖp cña thñ ®«.
HiÖn nay Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi ®ang ¸p dông c¸c c¬ cÊu cho vay nh sau :
- Cho vay theo h×nh thøc chñ së h÷u. Kh¸ch hµng vay vèn t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ
Néi bao gåm c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc (DNNN), c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty tr¸ch nhiÖm
h÷u h¹n (TNHH) vµ t nh©n. D nî ph©n theo hai thµnh phÇn chÝnh ®ã lµ DNNN vµ doanh
nghiÖp ngoµi Nhµ níc.
- C¬ cÊu cho vay theo thêi h¹n. Cho vay theo thêi h¹n bao gåm cho vay ng¾n h¹n, trung
h¹n, dµi h¹n. Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi cho vay chñ yÕu lµ ng¾n h¹n vµ trung h¹n,
cßn dµi h¹n th× cha ®îc ph¸t triÓn. D nî ®îc ph©n theo tõng h×nh thøc cho vay.
- Cho vay xuÊt nhËp khÈu : Nh ®· ®Ò cËp ë trªn Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi lµ Ng©n
hµng Th¬ng m¹i ®èi ngo¹i ®Çu tiªn cña thñ ®«, ®ã lµ ®Æc ®iÓm quan träng, nã chi phèi ®Õn
toµn bé qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Víi ®Æc ®iÓm ®ã d nî cho vay xuÊt
nhËp khÈu cña Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi chiÕm ®a sè trong tæng d nî.
- Cho vay cã b¶o ®¶m vµ cho vay kh«ng cã b¶o ®¶m. Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi cho
vay kh«ng cã b¶o ®¶m (tÝn chÊp ) lµ chñ yÕu, ®ã lµ cho vay kh«ng cã tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm
cè hoÆc b¶o l·nh cña ngêi thø ba mµ chØ dùa vµo ph¬ng ¸n kinh doanh vµ uy tÝn cña kh¸ch
hµng. Tuy nhiªn tuú theo ph¬ng ¸n kinh doanh vµ uy tÝn cña kh¸ch hµng mµ Ng©n hµng
Ngo¹i th¬ng Hµ Néi cho kh¸ch hµng vay cã ®¶m b¶o. Tøc lµ ®ßi hái kh¸ch hµng ph¶i cã
tµi s¶n thÕ chÊp, cÇm cè hoÆc b¶o l·nh cña ngêi thø ba.
ViÖc ph©n lo¹i c¸c c¬ cÊu cho vay nh vËy gióp cho Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi cã thÓ
qu¶n lý tèt h¬n ho¹t ®éng tÝn dông cña m×nh, thuËn tiÖn trong viÖc theo dâi c¸c kho¶n nî cña
kh¸ch hµng.
Quy tr×nh cho vay vèn t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi ®îc thùc hiÖn th«ng qua c¸c bíc
sau :
- KiÓm tra thÈm ®Þnh tríc khi vay bao gåm c¸c c«ng viÖc : thu nhËn hå s¬ vay vèn, thÈm
®Þnh tÝnh kh¶ thi, hiÖu qu¶ cña dù ¸n, kh¶ n¨ng tr¶ nî vµ lËp tê tr×nh thÈm ®Þnh
- KiÓm tra trong vµ sau khi cho vay, tÝnh l·i vµ thu l·i, thu nî. C¸c c«ng viÖc chñ yÕu nh
sau : kiÓm tra, kiÓm so¸t vèn vay, gia h¹n nî, thu nî…
4. §Ò tµi nghiªn cøu
Sau giai ®o¹n t×m hiÓu t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi chóng em ®îc t×m hiÓu vÒ chøc
n¨ng, vai trß vµ c¸c ho¹t ®éng cña Ng©n hµng vµ t×nh h×nh øng dông c«ng nghÖ th«ng tin t¹i
®©y chóng em quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi : X©y dùng phÇn mÒm “ Qu¶n lý vµ theo dâi ho¹t ®éng
tÝn dông t¹i Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi ”
Qu¶n lý vµ theo dâi ho¹t ®éng tÝn dông cña Ng©n hµng bao gåm c¸c c«ng viÖc nh : Qu¶n
lý c¸c mãn vay theo c¸c c¬ chÕ ®· ph©n lo¹i ë trªn, qu¶n lý theo dâi t×nh h×nh c«ng nî cña
kh¸ch hµng, qu¶n lý qu¸ tr×nh thu nî, tÝnh l·i vay, thu l·i, hµng th¸ng in ra c¸c b¸o c¸o vÒ t×nh
h×nh cho vay ph©n theo c¸c lo¹i kh¸c nhau, c¸c kho¶n nî qu¸ h¹n, c¸c b¸o c¸o tÝn dông chi
tiÕt , c¸c b¸o c¸o tÝn dông theo thµnh phÇn kinh tÕ...
§©y lµ vÊn ®Ò mang tÝnh thùc tiÔn cao, nã gióp cho c¸n bé tÝn dông thuËn tiÖn h¬n trong
c«ng viÖc cña m×nh. HiÖn nay Ng©n hµng Ngo¹i th¬ng Hµ Néi ®· cã c¸c phÇn mÒm thùc hiÖn
c¸c chøc n¨ng nµy nhng chóng lµ c¸c phÇn mÒm riªng lÎ cha thèng nhÊt vÉn cßn mét sè yªu
cÇu cha thùc hiÖn ®îc nh viÖc gia h¹n nî ®èi v¬i kh¸ch hµng.
Môc tiªu nghiªn cøu : Nghiªn cøu hÖ thèng vÒ ho¹t ®éng tÝn dông cho vay, ph©n tÝch thiÕt
kÕ hÖ thèng th«ng tin tin häc ho¸ cho qu¸ tr×nh nµy
Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu : Sö dông tæng hîp c¸c ph¬ng ph¸p ®Ó ph¸t triÓn mét hÖ thèng
th«ng tin.
5. Giíi thiÖu chung vÒ JSP/Servlet
LËp tr×nh Web lµ xu thÕ ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ phÇn mªm ®ang thu hót rÊt nhiÒu nhµ
®Çu t còng nh ngêi dïng Web. Kh«ng nh m« h×nh lËp tr×nh Desktop th«ng thêng truyÒn thèng.
Web thêng g¾n víi internet, cã rÊt nhiÒu kü thuËt, ng«n ng÷ còng nh m«i trêng ph¸t triÓn øng
dông Web, ®ã lµ ASP, Perl, PHP, Coldfusion, JSP… Trong sè ®ã, JSP/Servlet (NÒn t¶ng dùa
11
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
trªn ng«n ng÷ lËp tr×nh Java) cã thÓ nãi rÊt phï hîp víi lËp tr×nh Web vµ lµ sù lùa chän s¸ng
gi¸ nhÊt.
Khi lËp tr×nh øng dông Web víi JSP/Servlet cÇn ph¶i cã mét c¸i nh×n tæng qu¸t vÒ ng«n ng÷
lËp tr×nh vµ m«i trêng Java.
Java ®îc thiÕt kÕ cho môc ®Ých ®a nÒn ( Kh«ng phô thuéc vµo bÊt kú hÖ ®iÒu hµnh nµo) nªn
m· cña ch¬ng tr×nh Java sau khi biªn dÞch thêng ra mét mét d¹ng file nhÞ ph©n kh¸c víi c¸c
file thùc thi nhÞ ph©n cña Windows nh: .exe hay .com Java biªn dÞch ra m· nhÞ ph©n gäi lµ
byte-code vµ ®îc triÖu gäi thùc thi trong m¸y ¶o Java thêng mang tªn më réng lµ .class. M¸y
¶o Java lµ mét tr×nh biªn dÞch b×nh thêng cã kh¶ n¨ng biªn dÞch c¸c m· byte-code t¬ng tù nh
bé xö lý cña m¸y tÝnh thùc thi c¸c m· nhÞ ph©n lµ c¸c chØ thÞ cña m· m¸y.
Java cã thÓ dïng ®Ó viÕt ch¬ng tr×nh øng dông t¬ng tù nh mäi ng«n ngu lËp tr×nh kh¸c. Java
thiªn vÒ lËp tr×nh cho c¸c øng dông m¹ng vµ Internet, ngoµi ra cã thÓ viÕt Applet hoÆc Servlet
hay m· trong JSP lµ nh÷ng thµnh phÇn øng dông ®Æc biÖt dung cho tr×nh duyÖt( Browser) vµ
tr×nh chñ (Web server).
Applet lµ nh÷ng mÈu tr×nh nhá ®îc nhóng vµ ch¹y ngay trªn tr×nh duyÖt. Applet gióp b¹n thùc
hiÖn rÊt nhiÒu t¬ng t¸c ®éng bªn trong tr×nh duyÖt. Applet cho b¹n nh÷ng kh¶ n¨ng lËp tr×nh
m¹nh mÏ nh giao tiÕp víi Web server, thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc tÝnh to¸n phøc t¹p,vÏ ®å thÞ ,
b¶o mËt…
Servlet lµ mét thµnh phÇn ®èi tîng chñ yÕu phôc vô cho c¸c môc ®Ých tÝch hîp vµ ch¹y trªn
c¸c tr×nh chñ Web server. Nã gióp xö lý vµ t¹o ra c¸c trang Web ®éng, Servlet cã thÓ kÕt hîp
víi c¸c trang script ch¹y trªn m¸y chñ dïng m· Java ®Ó sinh trang Web ®éng, t¬ng t¸c víi c¬
së d÷ liÖu.
ChÝnh v× nh÷ng øng dông m¹nh mÏ cña JSP/ Servlet ë trªn mµ em ®· trän c«ng cô nµy ®Ó lËp
tr×nh c¸c øng dông cña ch¬ng tr×nh qu¶n lý tÝn dông trªn m¹ng.
12
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
Ch¬ng 2
C¬ së ph¬ng ph¸p luËn trong viÖc nghiªn cøu
®Ò tµi
I - C¸c kh¸i vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ hÖ thèng th«ng tin
1. HÖ thèng th«ng tin
Trong bÊt kú mét tæ chøc kinh tÕ, x· héi, chÝnh trÞ nµo còng ®Òu tån t¹i mét hÖ thèng
th«ng tin. HÖ thèng th«ng tin lµ tËp hîp nh÷ng con ngêi, c¸c thiÕt bÞ phÇn cøng, phÇn mÒm, d÷
liÖu… thùc hiÖn ho¹t ®éng thu thËp , lu tr÷, xö lý vµ ph©n phèi th«ng tin trong mét tËp hîp c¸c
dµng buéc ®îc gäi lµ m«i trêng. §Ó cã thÓ nh×n nhËn mét c¸ch trùc quan vÒ hÖ thèng th«ng tin
ngêi ta thêng tiÕn hµnh m« h×nh ho¸ hÖ th«ng tin. Nhê viÖc m« h×nh ho¸ c¸c hÖ thèng th«ng
tin mµ nhµ qu¶n lý cã thÓ thùc hiÖn mét c¸ch tèt h¬n c«ng viÖc qu¶n lý cña m×nh. Trong mçi
tæ chøc th× m« h×nh hÖ thèng th«ng tin cã mét ®Æc thï riªng, tuy nhiªn chóng vÉn tu©n theo
mét quy t¾c nhÊt ®Þnh. Sau ®©y lµ m« h×nh hÖ thèng th«ng tin tæng qu¸t.
M« h×nh hÖ thèng th«ng tin :
§Ých
Nguån
Thu thËp
Lu tr÷ vµ xö lý
Ph©n ph¸t
Kho d÷ liªu
Nh»m gióp cho c«ng viÖc ®¸nh gi¸ ph©n tÝch hÖ thèng th«ng tin mét c¸ch thuËn lîi ngêi
ph©n tÝch cÇn tiÕn hµnh ph©n lo¹i hÖ thèng th«ng tin. HiÖn nay tån t¹i nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i hÖ
thèng th«ng tin trong tæ chøc, nhng cã hai c¸c ph©n lo¹i th«ng dông nhÊt lµ:
-
Ph©n lo¹i theo môc ®Ých phôc vô cña th«ng tin ®Çu ra
Ph©n lo¹i theo theo lÜnh vùc vµ møc ®é ra quyÕt ®Þnh
2. C¬ së d÷ liÖu
Mét trong nh÷ng bé phËn quan träng nhÊt cña hÖ thèng th«ng tin ®ã lµ c¬ së d÷ liÖu cña
hÖ thèng. Trong bÊt kú tæ chøc hay doanh nghiÖp nµo, c¸c nhµ doanh nghiÖp lu«n ph¶i lu tr÷
vµ xö lý d÷ liÖu phôc vô cho c«ng t¸c qu¶n lý còng nh ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp ®ã. D÷ liÖu
cã tÇm quan träng sèng cßn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp hay tæ chøc, do vËy mçi khi ph©n tÝch,
thiÕt kÕ mét hÖ thèng th«ng tin th× yªu cÇu ®èi b¾t buéc ®èi víi c¸c ph©n tÝch viªn lµ lµm viÖc
víi c¬ së d÷ liÖu
Khi m¸y tÝnh ®iÖn tö cha ra ®êi th× tÊt c¶ c¸c th«ng tin ®ã vÉn ®îc thu thËp, lu tr÷, xö lý,
ph©n tÝch vµ cËp nhËt. C¸c d÷ liÖu nµy ®îc ghi trªn c¸c b¶ng, ghi trong sæ s¸ch, ghi trong c¸c
phÝch b»ng b×a cøng… vµ ngay trong ®Çu cña nh©n viªn lµm viÖc. Ngµy nay nhê sù ph¸t triÓn
m¹nh mÏ cña c«ng nghÖ m¸y tÝnh mµ viÖc xö lý, lu tr÷ d÷ liÖu trë nªn thuËn tiÖn vµ nhanh
chãng h¬n rÊt nhiÒu. Sù bïng næ cña Internet vµ th¬ng m¹i ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc thiÕt kÕ
c¸c c¬ së d÷ liÖu tËp trung cã khèi lîng lín vµ ®îc chia sÎ cho nhiÒu ngêi dïng kh¸c nhau.
C¸c kh¸i niÖm chñ yÕu liªn quan ®Õn c¬ së d÷ liÖu cÇn ph¶i quan t©m :
Thùc thÓ ( Entity ). Thùc thÓ lµ mét ®èi tîng nµo ®ã mµ nhµ qu¶n trÞ muèn lu tr÷ th«ng tin
vÒ nã. Ch¼ng h¹n nh nh©n viªn, m¸y mãc thiÕt bÞ, hîp ®ång mua b¸n, kh¸ch hµng… §iÒu
quan träng lµ khi nãi ®Õn thùc thÓ cÇn hiÓu râ lµ nãi ®Õn mét tËp hîp c¸c thùc thÓ cïng loaÞ.
Trêng d÷ liÖu ( Field ). §Ó lu tr÷ th«ng tin vÒ tõng thùc thÓ mµ ngêi ta thiÕt lËp mét bé
thuéc tÝnh ®Ó ghi c¸c gi¸ trÞ cho c¸c thuéc tÝnh ®ã. Mçi thuéc tÝnh ®îc gäi lµ mét trêng. Nã
chøa mét mÈu tin vÒ thùc thÓ cô thÓ. Nhµ qu¶n lý kÕt hîp víi c¸c chuyªn viªn hÖ thèng th«ng
tin ®Ó x©y dùng lªn nh÷ng bé thuéc tÝnh nh vËy cho c¸c thùc thÓ.
13
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
B¶n ghi ( Record ). TËp hîp bé gi¸ trÞ cña c¸c trêng cña mét thùc thÓ cô thÓ lµm thµnh
mét b¶n ghi.
B¶ng ( Table ). Toµn bé c¸c b¶n ghi lu tr÷ th«ng tin cho mét thùc thÓ t¹o ra mét b¶ng mµ
mçi dßng lµ mét b¶n ghi vµ mçi cét lµ mét trêng.
C¬ së d÷ liÖu ( Data Base ) ®îc hiÓu lµ tËp hîp c¸c b¶ng cã liªn quan víi nhau ®îc tæ
chøc vµ lu tr÷ trªn c¸c thiÕt bÞ hiÖn ®¹i cña tin häc, chÞu sù qu¶n lý cña mét hÖ thèng ch ¬ng
tr×nh m¸y tÝnh, nh»m cung cÊp th«ng tin cho nhiÒu ngêi dïng kh¸c nhau víi nh÷ng môc ®Ých
kh¸c nhau.
CËp nhËt d÷ liÖu : §©y lµ nhÖm vô kh«ng thÓ thiÕu ®îc khi sö dông c¬ së d÷ liÖu. Xu thÕ
hiÖn nay cña c¸c hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu lµ lµm dÔ dµng cho viÖc t¹o vµ nhËp d÷ liÖu. ThÓ
thøc d÷ liÖu ®îc nhËp vµo c¬ së d÷ liÖu kh«ng gièng nh thÓ thøc d÷ liÖu ®îc nh×n thÊy. HiÖn
nay hÇu hÕt c¸c phÇn mÒm qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu ®Òu cho phÐp ta sö dông giao diÖn ®å ho¹ ®Ó
nhËp d÷ liÖu, ®iÒu nµy gióp cho ngêi dïng dÔ dµng khi nhËp d÷ liÖu.
Truy vÊn d÷ liÖu. Truy vÊn d÷ liÖu lµ lµm thÕ nµo ®Ó lÊy ®îc d÷ liÖu tõ c¬ së d÷ liÖu. §Ó
thùc hiÖn ®îc nhiÖm vô nµy ta ph¶i cã c¸ch thøc nµo ®ã giao t¸c víi c¬ së d÷ liÖu. Th«ng thêng lµ th«ng qua mét d¹ng nµo ®ã cña ng«n ng÷ truy vÊn.
Ng«n ng÷ truy vÊn cã cÊu tróc SQL ( Structured Query Language ). Lµ ng«n ng÷ phæ
dông nhÊt dïng ®Ó truy vÊn c¸c c¬ së d÷ liÖu hiÖn nay. ViÖc viÕt mét lÖnh SQL ®ßi hái nhiÒu
thêi gian vµ kü n¨ng, nhÊt lµ nh÷ng truy vÊn phøc t¹p trong mét c¬ së d÷ liÖu lín cã nhiÒu
thùc thÓ.
Truy vÊn b»ng vÝ dô QBE ( Quyre By Example ). NhiÒu hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu cã c¸ch
thøc ®¬n gi¶n h¬n ®Ó giao t¸c víi c¬ së d÷ liÖu dùa vµo kh¸i niÖm QBE. QBE t¹o cho ng êi së
dông mét líi ®iÒn hoÆc mét mÉu ®Ó x©y dùng cÊu tróc mét mÉu hoÆc m« t¶ d÷ liÖu mµ hä
muèn t×m kiÕm
LËp c¸c b¸o c¸o ( Report) tõ c¬ së d÷ liÖu. Thêng th× c¸c hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu bæ
sung tÝnh n¨ng lËp b¸o c¸o cho viÖc truy vÊn d÷ liÖu. B¸o c¸o lµ nh÷ng d÷ liÖu ®îc kÕt xuÊt ra
tõ c¬ së d÷ liÖu, ®îc tæ chøc vµ ®a ra díi d¹ng in Ên. Tuy nhiªn b¸o c¸o vÉn cã thÓ ®îc thÓ
hiÖn ra trªn mµn h×nh. LËp b¸o c¸o lµ mét bé phËn ®Æc biÖt cña hÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu ® îc
dïng ®Ó lÊy d÷ liÖu tõ c¬ së d÷ liÖu ®Î xö lý vµ ®a ra cho ngêi sö dông díi mét thÓ thøc sö
dông ®îc.
CÊu tróc tÖp vµ m« h×nh d÷ liÖu. D÷ liÖu ph¶i tæ chøc theo mét c¸ch nµo ®ã ®Ó kh«ng d
thöa vµ dÔ dµng t×m kiÕm, ph©n tÝch vµ hiÓu ®îc chóng. V× vËy c¬ së d÷ liÖu cÇn ph¶i cÊu tróc
l¹i. §Ó lu tr÷ d÷ liÖu chóng ta cÇn mét c¬ chÕ ®Î g¾n kÕt c¸c thùc thÓ mµ chóng cã mèi quan
hÖ tù nhiªn gi÷a c¸i nä víi c¸i kia. HÖ qu¶n trÞ c¬ së d÷ liÖu thêng sö dông 3 m« h×nh sau ®Ó
chÕ ngù c¸c mèi quan hÖ nµo ®ã :
M« h×nh ph©n cÊp ( Hierarchical Model )
M« h×nh m¹ng líi ( Network Model )
M« h×nh quan hÖ ( Relational Model )
3. Ph©n tÝch, thiÕt kÕ mét hÖ thèng th«ng tin
Ph¸t triÓn mét hÖ thèng th«ng tin nh»m môc tiªu cuèi cïng lµ cung cÊp cho nhµ qu¶n lý
mét c«ng cô qu¶n lý tèt nhÊt. §Ó cã thÓ ®¹t ®îc môc tiªu ®ã th× hÖ thèng th«ng tin cÇn ph¶i
tr¶i qua mét c«ng ®o¹n gäi lµ c«ng ®o¹n ph©n tÝch thiÕt kÕ. §©y lµ c«ng viÖc chñ ®¹o trong
qu¸ tr×nh ph¸t triÓn mét hÖ thèng th«ng tin. Ph©n tÝch thiÕt kÕ hÖ thèng th«ng tin l¹i bao gåm
nhiÒu giai ®o¹n kh¸c nhau, mçi giai ®o¹n l¹i cã c¸c c«ng viÖc cô thÓ
a/ §¸nh gi¸ yªu cÇu
Mét dù ¸n ph¸t triÓn hÖ thèng kh«ng tù ®éng tiÕn hµnh ngay sau khi cã b¶n yªu cÇu. V×
lo¹i dù ¸n nµy ®ßi hái ®Çu t kh«ng chØ tiÒn b¹c, thêi gian mµ c¶ nguån nh©n lùc, do ®ã quyÕt
®Þnh vÒ vÊn ®Ò nµy ph¶i ®îc thùc hiÖn sau mét cuéc ph©n tÝch cho phÐp x¸c ®Þnh c¬ héi vµ kh¶
14
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
n¨ng thùc thi. S ph©n tÝch nµy ®îc gäi lµ ®¸nh gi¸ hay thÈm ®Þnh yªu cÇu, ®«i khi nã ®îc gäi lµ
nghiªn cøu kh¶ thi vµ c¬ héi.
§¸nh gi¸ ®óng yªu cÇu lµ quan träng cho viÖc thµnh c«ng cña mét dù ¸n. Mét sai lÇm trong
giai ®o¹n nµy cã thÓ lµm lïi bíc cña toµn bé dù ¸n, kÐo theo nh÷ng chi phÝ lín cho tæ chøc.
§¸nh gi¸ yªu cÇu gåm cã 4 c«ng ®o¹n : LËp kÕ ho¹ch, lµm râ yªu cÇu, ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng
thùc thi, chuÈn bÞ vµ tr×nh bµy b¸o c¸o.
- LËp kÕ ho¹ch
- Lµm râ yªu cÇu. Lµm râ yªu cÇu cã môc ®Ých lµm cho ph©n tÝch viªn hiÓu ®óng yªu cÇu
cña ngêi yªu cÇu. X¸c ®Þnh chÝnh x¸c ®èi tîng yªu cÇu, thu thËp c¸c yÕu tè c¬ b¶n cña m«i
trêng hÖ thèng vµ x¸c ®Þnh khung c¶nh nghiªn cøu.
- §¸nh gi¸ kh¶ thi. §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thùc thi cña mét dù ¸n lµ t×m xem cã yÕu tè nµo
ng¨n c¶n nhµ ph©n tÝch thùc hiÖn, cµi ®Æt mét c¸ch thµnh c«ng gi¶i ph¸p ®· ®Ò xuÊt
kh«ng? TÊt nhiªn trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn hÖ thèng lu«n lu«n ph¶i tiÕn hµnh ®¸nh gi¸ l¹i
nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh vÒ kh¶ n¨ng thùc thi lµ : kh¶ thi vÒ tæ chøc, kh¶ thi vÒ kü thuËt, kh¶ thi
vÒ tµi chÝnh
- Tr×nh bµy b¸o c¸o vÒ ®¸nh gi¸ yªu cÇu. B¸o c¸o cho phÐp c¸c nhµ quyÕt ®Þnh cho phÐp
dù ¸n tiÕp tôc hay ngõng l¹i. B¸o c¸o ph¶i cung cÊp mét bøc tranh s¸ng sña vµ ®Çy ®ñ vÒ
t×nh h×nh vµ khuyÕn nghÞ nh÷ng hµnh ®éng tiÕp theo. B¸o c¸o thêng ®îc tr×nh bµy ®Ó c¸c
nhµ quyÕt ®Þnh cã thÓ lµm râ thªm c¸c vÊn ®Ò. Sau ®ã lµ quyÕt ®Þnh tiÕp tôc hay lo¹i bá dù
¸n
b/ Ph©n tÝch chi tiÕt
Môc tiªu cña giai ®o¹n ph©n tÝch chi tiÕt
Môc ®Ých cña giai ®o¹n ph©n tÝch chi tiÕt lµ ®a ra mét chuÈn ®o¸n vÒ hÖ thèng ®ang tån t¹i,
x¸c ®Þnh môc tiªu cña hÖ thèng míi vµ ®Ò xuÊt ra c¸c yÕu tè gi¶i ph¸p cho phÐp ®¹t ® îc c¸c
môc tiªu trªn. C¸c bíc cÇn thùc hiÖn khi ph©n tÝch hÖ thèng :
- X¸c ®Þnh c¸c yªu cÇu. ViÖc x¸c ®Þnh c¸c yªu cÇu ®îc thùc hiÖn sau khi ®· tiÕn hµnh thu
thËp th«ng tin cña hÖ thèng. §îc tæng hîp tõ kÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh ghi chÐp, pháng vÊn,
kh¶o s¸t, quan s¸t, ph©n tÝch c¸c mÉu.
- Bíc tiÕp theo lµ ph¶i cÊu tróc ho¸ c¸c yªu cÇu cña hÖ thèng
- T×m lùa chän gi¶i ph¸p cho hÖ thèng míi, ®a ra c¸c chiÕn lîc vÒ hÖ thèng th«ng tin trong
t¬ng lai.
KÕt qu¶ cña c¸c bíc nµy ®îc tæng hîp l¹i trong hå s¬ cña dù ¸n, tõ hå s¬ cña dù ¸n l¹i t¸c
®éng trë l¹i c¸c bíc nµy lµm cho viÖc thùc hiÖn nã ®îc hoµn thiÖn h¬n
C¸c ph¬ng ph¸p thu thËp th«ng tin
Thu thËp th«ng tin lµ c«ng viÖc mµ ph©n tÝch viªn thùc hiÖn nh»m cã ®îc c¸c th«ng tin vÒ
hÖ thèng nh»m phôc vô cho qu¸ tr×nh ph©n tÝch thiÕt kÕ vµ ®¸nh gi¸ hÖ thèng. Th«ng thêng ngêi ta sö dông ph¬ng ph¸p pháng vÊn vµ nghiªn cøu tµi liÖu ®Ó thu thËp th«ng tin. HiÖn nay cã
c¸c ph¬ng ph¸p thu thËp th«ng tin phæ biÕn sau :
Pháng vÊn lµ ph¬ng ph¸p mµ ph©n tÝch viªn thu thËp th«ng tin th«ng qua c¸c cuéc
tiÕp xóc víi kh¸ch hµng
Nghiªn cøu tµi liÖu, cho phÐp nghiªn cøu tØ mØ vÒ nhiÒu khÝa c¹nh
Sö dông c¸c phiÕu ®iÒu tra, ®îc dïng khi ph¶i lÊy th«ng tin tõ sè lîng lín c¸c ®èi tîng vµ trªn ph¹m vi ®Þa lý réng
Quan s¸t lµ ph¬ng ph¸p ph©n tÝch viªn thu thËp c¸c th«ng tin mµ kh«ng thÓ hiÖn
trong tµi liÖu hoÆc qua pháng vÊn.
15
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
M· ho¸ d÷ liÖu
M· ho¸ d÷ liÖu lµ viÖc x©y dùng mét tËp hîp c¸c hµm thøc mang tÝnh quy íc vµ g¸n cho
tËp hîp nµy mét ý nghÜa b»ng c¸ch cho liªn hÖ víi nh÷ng ®èi tîng cÇn biÓu diÔn.Khi x©y dùng
hÖ thèng th«ng tin th× viÖc m· ho¸ d÷ liÖu lµ rÊt cÇn thiÕt nã gióp cho viÖc nhËn diÖn c¸c ®èi tîng kh«ng bÞ nhÇm lÉn, m« t¶ nhanh chãng c¸c ®èi tîng, nhËn diÖn c¸c nhãm ®èi tîng nhanh
h¬n. C¸c ph¬ng ph¸p m· ho¸ c¬ b¶n bao gåm :
- Ph¬ng ph¸p m· ho¸ ph©n cÊp
- Ph¬ng ph¸p m· ho¸ liªn tiÕp
- Ph¬ng ph¸p m· ho¸ theo xeri
- Ph¬ng ph¸p m· ho¸ gîi nhí
- Ph¬ng ph¸p m· ho¸ ghÐp nèi
M« h×nh ho¸ hÖ thèng th«ng tin
§Ó cã thÓ cã ®îc mét c¸i nh× trùc quan vÒ hÖ thèng th«ng tin ®ang tån t¹i còng nh hÖ thèng
th«ng tin trong t¬ng lai ngêi ta thêng tiÕn hµnh m« h×nh ho¸ hÖ thèng. M« h×nh ho¸ kh«ng
nh÷ng gióp cho ngêi ph©n tÝch nh×n nhËn nhanh chãng h¬n vÒ hÖ thèng mµ cßn gióp cho ngêi
yªu cÇu dÔ dµng h×nh dung vÒ hÖ thèng th«ng tin trong tæ chøc cña m×nh.
HiÖn nay tån t¹i mét sè c«ng cô t¬ng ®èi chuÈn cho viÖc m« t¶ hÖ thèng th«ng tin ®ã lµ s¬
®å luång th«ng tin vµ s¬ ®å luång d÷ liÖu.
S¬ ®å luång th«ng tin IFD ( Information Flow Diagram ) dïng ®Ó m« t¶ hÖ thèng
th«ng tin theo c¸ch thøc ®éng.
S¬ ®å luång d÷ liÖu DFD ( Data Flow Diagram ) dïng ®Ó m« t¶ hÖ th«ng tin trªn gãc
®é trõu tîng. Trªn s¬ ®å chØ bao gåm c¸c luång d÷ liÖu, c¸c xö lý, c¸c lu trø d÷ liÖu, nguån vµ
®Ých nhng kh«ng hÒ quan t©m tíi n¬i, thêi ®iÓm vµ ®èi tîng chÞu tr¸ch nhiÖm xö lý.
S¬ ®å ng÷ c¶nh ( Context Diagram ) thÓ hiÖn rÊt kh¸i qu¸t néi dung chÝnh cña hÖ thèng
th«ng tin. S¬ ®å nµy kh«ng ®i vµo chi tiÕt, mµ m« t¶ sao cho chØ cÇn mét lÇn nh× lµ nhËn ra néi
dung chÝnh cña hÖ thèng. §Ó cho s¬ ®å ngì c¶nh s¸ng sña, dÔ nh×n cã thÓ bá qua c¸c kho d÷
liÖu, bá qua c¸c xö lý cËp nhËt. S¬ ®å khung c¶nh cßn ®îc gäi lµ s¬ ®å møc 0. §©y chÝnh lµ
m« h×nh tæng thÓ vÒ ho¹t ®éng cña hÖ thèng th«ng tin.
Ph©n r· s¬ ®å. §Ó m« t¶ hÖ thèng mét c¸ch chi tiÕt h¬n ngêi ta dïng ký thuËt ph©n r·
( Explosion ) s¬ ®å. B¾t ®Çu tõ s¬ ®å khung c¶nh ngêi ta ph©n r· thµnh c¸c s¬ ®å ë c¸c møc
tiÕp theo. C¸c xö lý ®îc chia nhá h¬n, c¬ së d÷ liÖu cña hÖ thèng ph¶i ®îc thÓ hiÖn trong s¬ ®å
chi tiÕt. Nhê kü thuËt ph©n r· s¬ ®å mµ ph©n tÝch viªn cã thÓ chi tiÕt ho¸ c¸c c«ng ®o¹n ho¹t
®éng cña hÖ thèng
c/ ThiÕt kÕ logic
Giai ®o¹n thiÕt kÕ logic nh»m môc tiªu x¸c ®Þnh mét c¸ch chi tiÕt vµ chÝnh x¸c c¸i g× mµ hÖ
thèng míi ph¶i lµm ®Ó ®¹t c¸c môc tiªu ®· ®îc thiÕt lËp tõ giai ®o¹n ph©n tÝch chi tiÕt mµ vÉn
lu«n tu©n thñ nh÷ng rµng buéc cña m«i trêng. S¶n phÈm cña qu¸ tr×nh nµy lµ c¸c s¬ ®å DFD,
c¸c s¬ ®å cÊu tróc d÷ liÖu DSD ( Data Structure Diagram ), c¸c s¬ ®å ph©n tÝch tra cøu vµ c¸c
phÝch logic cña tõ ®iÓn hÖ thèng.
ThiÕt kÕ c¬ së d÷ liÖu vµ tÝnh to¸n nhu cÇu bé nhí
ThiÕt kÕ c¬ së d÷ liÖu x¸c ®Þnh yªu cÇu th«ng tin cña cña ngêi sö dông hÖ thèng th«ng tin
míi. Tån t¹i nhiÒu ph¬ng ph¸p thiÕt kÕ c¬ së d÷ liÖu kh¸c nhau, nhng cã 2 ph¬ng ph¸p ®îc
dïng phæ biÕn lµ : ThiÕt kÕ c¬ së d÷ liÖu tõ c¸c th«ng tin ®Çu ra vµ thiÕt kÕ c¬ së d÷ liÖu logic
b»ng ph¬ng ph¸p m« h×nh ho¸.
ThiÕt kÕ CSDL ®i tõ c¸c th«ng tin ra : lµ ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh c¸c tÖp c¬ së d÷ liÖu trªn c¬
së c¸c th«ng tin ra cña hÖ thèng. C¸c bíc thùc hiÖn khi thiÕt kÕ CSDL ®i tõ c¸c th«ng tin ®Çu
ra :
16
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
X¸c ®Þnh c¸c ®Çu ra : liÖt kª tÊt c¶ c¸c th«ng tin ra cña hÖ thèng, néi dung
tÇn suÊt vµ n¬i nhËn cña chóng
X¸c ®Þnh c¸c tÖp cÇn thiÕt cung cÊp ®ñ d÷ liÖu cho viÖc t¹o ra tõng ®Çu ra cña hÖ thèng :
LiÖt kª c¸c phÇn tö th«ng tin trªn ®Çu ra, thùc hiÖn chuÈn ho¸ møc 1 ( 1.NF ), thùc hiÖn chuÈn
ho¸ møc 2 ( 2.NF ), chuÈn ho¸ møc 3 (3.NF)
, m« t¶ c¸c tÖp c¬ së d÷ liÖu
ThiÕt kÕ CSDL b»ng ph¬ng ph¸p m« h×nh ho¸: §Ó sö dông ph¬ng ph¸p thiÕt kÕ c¬ së d÷
liÖu b»ng ph¬ng ph¸p m« h×nh ho¸ ngêi ta ®a ra c¸c kh¸i niÖm :
Thùc thÓ ( Entity ). Thùc thÓ trong m« h×nh logic d÷ liÖu ®îc dïng ®Ó biÓu diÔn nh÷ng ®èi tîng cô thÓ hoÆc trõu tîng trong thÕ giíi thùc mµ ngêi ta muèn lu tr÷ th«ng tin vÒ chóng. §Ó
biÓu diÔn mét thùc thÓ ngêi ta sö dông h×nh sau :
Tªn thùc thÓ
Liªn kÕt ( Association ), mét thùc thÓ kh«ng tån t¹i ®éc lËp víi c¸c thùc thÓ kh¸c, mµ
chóng cã mèi liªn hÖ qua l¹i víi nhau. Kh¸i niÖm liªn kÕt hay quan hÖ dïng ®Ó tr×nh bµy, thÓ
hiÖn nh÷ng mèi liªn hÖ tån t¹i gi÷a c¸c thùc thÓ. §Ó biÓu diÔn mèi liªn hÖ ta dïng h×nh sau :
Liª
n
kÕt
Sè møc ®é liªn kÕt : §Ó thiÕt kÕ tèt c¸c sù trî gióp qu¶n lý cña hÖ thèng th«ng tin, ngoµi viÖc
biÓu diÔn thùc thÓ nµy liªn kÕt víi thùc thÓ kh¸c ra sao, cßn ph¶i biÕt cã bao nhiªu lÇn xuÊt
cña thùc thÓ A t¬ng t¸c víi mçi lÇn xuÊt cña thùc thÓ B vµ ngîc l¹i. Cã c¸c lo¹i liªn kÕt cña
thùc thÓ :
+ Liªn kÕt Mét – Mét : Mét lÇn xuÊt cña thùc thÓ A chØ liªn kÕt víi 1 lÇn xuÊt cña
thùc thÓ B vµ ngîc l¹i.
+ Liªn kÕt Mét – NhiÒu : Mét lÇn xuÊt cña thùc thÓ A liªn kÕt víi mét hay nhiÒu lÇn
xuÊt cña B, mçi lÇn xuÊt cña thùc thÓ B chØ liªn kÕt víi duy nhÊt mét lÇn xuÊt cña thùc thÓ A.
+ Liªn kÕt NhiÒu – NhiÒu : Mét lÇn xuÊt cña thùc thÓ A liªn kÕt víi nhiÒu lÇn xuÊt
cña thùc thÓ B vµ ngîc l¹i.
Kh¶ n¨ng tuú chän liªn kÕt, cã nh÷ng trêng hîp lÇn xuÊt cña A kh«ng kh«ng tham gia vµo
liªn kÕt gi÷a thùc thÓ
A vµ B, trong trêng hîp nµy gäi lµ liªn kÕt tuú chän, ngêi ta dïng h×nh « van nhá ®Ó biÓu diÔn
thùc thÓ liªn kÕt.
Thùc thÓ kh¸i qu¸t : Kh¸i qu¸t ho¸ thùc thÓ lµ t¹o ra cÊu tróc thø bËc trong c¸c thùc thÓ, cã
nh÷ng thùc thÓ chung vµ nh÷ng thùc thÓ bé phËn
ChuyÓn s¬ ®å liªn kÕt thùc thÓ sang s¬ ®å cÊu tróc d÷ liÖu ( DSD ). Tõ s¬ ®å liªn kÕt thùc
thÓ ta ph¶i chuyÓn ®æi sang s¬ ®å cÊu tróc d÷ liÖu. ChuyÓn c¸c quan hÖ Mét – Mét, quan hÖ
Mét – NhiÒu, quan hÖ NhiÒu – NhiÒu, chuyÓn tõ thùc thÓ kh¸i qu¸t.
ThiÕt kÕ xö lý logic vµ tÝnh khèi lîng xö lý
C¸c s¬ ®å logic cña xö lý xhØ lµm râ nh÷ng quan hÖ cã tÝnh chÊt ng÷ nghÜa cña c¸c d÷ liÖu
mµ kh«ng quan t©m tíi nh÷ng yÕu tè mang tÝnh tæ chøc. ThiÕt kÕ xö lý logic ®îc thùc hiÖn
th«ng qua ph©n tÝch tra cøu vµ ph©n tÝch cËp nhËt.
Ph©n tÝch tra cøu : Ph©n tÝch tra cøu lµ t×m hiÓu xem, b»ng c¸ch nµo cã thÓ cã ®îc nh÷ng
th«ng tin ®Çu ra tõ c¸c tÖp ®· ®îc thiÕt kÕ trong phÇn thiÕt kÕ CSDL.
Ph©n tÝch cËp nhËt : Th«ng tin trong c¬ së d÷ liÖu ph¶i thêng xuyªn ®îc cËp nhËt ®¶m b¶o
CSDL ph¶n ¸nh ®îc t×nh tr¹ng míi nhÊt cña c¸c ®èi tîng mµ nã qu¶n lý. Ph©n tÝch cËp nhËt
ph¶i th«ng qua c¸c bíc sau : LËp b¶ng sù kiÖn – cËp nhËt, x¸c ®Þnh c¸c c¸ch thøc hîp lý ho¸
d÷ liÖu cËp nhËt.
17
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
TÝnh to¸n khèi lîng xö lý tra cøu vµ cËp nhËt : mét xö lý trªn s¬ ®å con logic ®îc ph©n r·
thµnh c¸c thao t¸c xö lý c¬ së hay xö lý cËp nhËt. §Ó tÝnh to¸n khèi lîng ho¹t ®éng cña c¸c
thao t¸c xö lý c¬ së ®ã vÒ theo khèi lîng xö lý cña mét thao t¸c ®îc lùa chän lµm ®¬n vÞ.
d/ ThiÕt kÕ vËt lý ngoµi
ThiÕt kÕ vËt lý ngoµi lµ m« t¶ chi tiÕt c¸c ph¬ng ¸n cña gi¶i ph¸p ®· ®îc lùa chän.
ThiÕt kÕ chi tiÕt vµo/ra : ThiÕt kÕ khu«n d¹ng tr×nh bµy cña c¸c ®Çu ra vµ thÓ thøc nhËp tin
cho ngêi dïng. C¸c bíc thùc hiÖn :
+ ThiÕt kÕ vËt lý c¸c ®Çu ra : Lùa chän vËt mang tin, bè trÝ th«ng tin trªn vËt mang,
thiÕt kÕ trang in ra, thiÕt kÕ ra trªn mµn h×nh
+ ThiÕt kÕ vµo : Lùa chän ph¬ng tiÖn nhËp
ThiÕt kÕ c¸ch thøc giao t¸c víi phÇn tin häc ho¸ . §©y chÝnh lµ c«ng viÖc thiÕt kÕ giao t¸c
gi÷a ngêi vµ m¸y, nÕu viÖc thiÕt kÕ nµy kÐm cã thÓ dÉn ®Õn viÖc h¹n chÕ nhiÒu tíi viÖc së
dông cña hÖ thèng.
+ Giao t¸c b»ng tËp hîp lÖnh
+ Giao t¸c b»ng c¸c phÝm trªn bµn phÝm
+ Giao t¸c qua thùc ®¬n ( Menu )
+ Giao t¸c th«ng qua c¸c biÓu tîng.
e/ TriÓn khai hÖ thèng th«ng tin
ThiÕt kÕ vËt lý trong
ThiÕt kÕ vËt lý trong nh»m môc ®Ých ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c cña th«ng tin vµ lµm hÖ thèng
mÒm dÎo, Ýt chi phÝ.
ThiÕt kÕ c¬ së d÷ liÖu vËt lý trong. ThiÕt kÕ c¬ së d÷ liÖu trong nh»m môc ®Ých t×m c¸ch
tiÕp cËn víi d÷ liÖu nhanh vµ hiÖu qu¶. Cã 2 ph¬ng thøc quan träng ®Ó ®¹t ®îc môc ®Ých trªn
lµ chØ sè ho¸ c¸c tÖp vµ thªm d÷ liÖu hç trî c¸c tÖp
ThiÕt kÕ vËt lý trong c¸c xö lý. §Ó thùc hiÖn tèt c¸c c¸c thiÕt kÕ xö lý cho phÐp viÕt tèt c¸c
ch¬ng tr×nh sau nµy IBM ®· ®a ra ph¬ng ph¸p IPT-HIPO ( Improved Programming
Technoloies Hierachical Input Proces Output ) kü thuËt ph¸t triÓn ch¬ng tr×nh ph©n cÊp theo
Vµo – Xö lý – Ra. Khi thiÕt kÕ ch¬ng tr×nh ta cÇn ph¶i chó ý tíi c¸c kh¸i niÖm sau :
+ Sù kiÖn ( Evenement ) lµ mét viÖc
Xö thùc
lý khi ®Õn nã lµm khëi sinh viÖc thùc hiÖn mét
hoÆc nhiÒu xö lý nµo ®ã.
+ C«ng viÖc ( Operation ) Lµ d·y xö lý cã chung sù kiÖn khëi sinh
+ TiÕn tr×nh ( Process ) lµ d·y c¸c c«ng viÖc mµ c¸c xö lý bªn trong cña nã n»m trong
cïng mét lÜnh vùc nghiÖp vô.
chóng.
+ Pha xö lý. Lµ tËp hîp c¸c nhiÖm vô cã tÝnh ®Õn c¸c yÕu tè tæ chøc vµ thùc hiÖn
Ta cã thÓC«ng
ph©n bæ
c¸c 1xö lý nh sau : C«ng viÖc 2
viÖc
C«ng viÖc 3
Pha 1
TiÕn tr×nh 1
Pha 2
Pha 3
TiÕn tr×nh 2
18
TiÕn tr×nh 3
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
+ Module xö lý. Lµ mét xö lý cËp nhËt hoÆc tra cøu bªn trong cña xö lý. Trong khi x©y dùng
ch¬ng tr×nh ngêi ta thêng x¸c ®Þnh c¸c module xö lý, sau ®ã ph©n nhá c¸c m«dule ®ã ra ®Ó
tiÖn cho viÖc xö lý, dÔ dµng kiÓm tra, cã thÓ dïng chung trong c¸c xö lý. Qu¸ tr×nh nh vËy ®îc
gäi lµ qu¸ tr×nh ph©n cÊp c¸c module. CÇn ph¶i dïng s¬ ®å ph©n cÊp ®Ó nèi c¸c module ®Ó t¹o
thµnh mét hÖ thèng nhÊt. Trong qu¸ tr×nh thiÕt kÕ ch¬ng tr×nh ngêi ta cã thÓ thùc hiÖn b»ng
c¸c ph¬ng ph¸p :
ThiÕt kÕ tõ díi lªn ( Botton Top Design ), lµ ph¬ng ph¸p thiÕt kÕ tõng module nhá
sau ®ã tÝch hîp chóng l¹i thµnh c¸c module lín h¬n vµ cuèi cïng lµ tÝch hîp c¸c module lín
h¬n ®ã thµnh ch¬ng tr×nh.
ThiÕt kÕ tõ trªn xuèng ( Top Down Design ). §©y lµ ph¬ng ph¸p thiÕt kÕ mµ ®Èu tiªn
ngêi ta thiÕt kÕ hÖ thèng c¸c chøc n¨ng sau ®ã ®i vµo thiÕt kÕ tõng chøc n¨ng nhá mét
LËp tr×nh. Sau khi ®· thiÕt kÕ vËt lý trong xong c«ng viÖc tiÕp theo cÇn tiÕn hµnh lµ lËp
tr×nh, ®Ó x©y dùng ch¬ng tr×nh m¸y tÝnh. §©y lµ c«ng viÖc dµnh cho c¸c lËp tr×nh viªn. Hä ph¶i
x©y dùng hoµn chØnh mét phÇn mÒm m¸y tÝnh cho hÖ thèng th«ng tin. PhÈn mÒm nµy ph¶i
®¶m b¶o r»ng c¸c ch¬ng tr×nh ph¶i phñ hîp hoµn toµn víi c¸c ®Æc t¶ thiÕt kÕ. LËp tr×nh viªn sÏ
lËp tr×nh tõng module theo nh thiÕt kÕ cña ph©n tÝch viªn. C«ng viÖc lËp tr×nh còng cã thÓ tu©n
theo quy t¾c lËp tr×nh tõ trªn xuèng hay tõ díi lªn tuú theo thiÕt kÕ cña ph©n tÝch viªn. Thùc tÕ
cña c«ng ®o¹n lËp tr×nh chÝnh lµ chuyÓn ®æi c¸c thiÕt kÕ vËt lý cña ph©n tÝch viªn hÖ thèng
thµnh c¸c ch¬ng tr×nh phÇn mÒm m¸y tÝnh.
Thö nghiÖm ch¬ng tr×nh. Sau khi ch¬ng tr×nh ®· ®îc c¸c lËp tr×nh viªn hoµn thµnh, nã cÇn
ph¶i ®îc thö nghiÖm nh»m kiÓm tra xem nã cã ®¹t ®îc c¸c yªu cÇu mµ hÖ thèng ®a ra hay
kh«ng, ph¸t hiÖn c¸c lçi trong qu¸ tr×nh vËn hµnh ®Ó t×m c¸ch kh¾c phôc.
Ngoµi ra trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn hÖ thèng th«ng tin, ngêi ta cßn tiÕn hµnh c¸c c«ng ®o¹n
n÷a nh : cµi ®Æt vµ vËn hµnh, ®µo t¹o sö dông, b¶o tr×…
19
Website: http://www.docs.vn Email :
[email protected] Tel (: 0918.775.368
II- Yªu cÇu cña viÖc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong lÜnh
vùc ng©n hµng
Ng©n hµng lµ mét lÜnh vùc ho¹t ®éng ®Æc biÖt cña nÒn kinh tÕ, nã bao gåm c¸c c«ng viÖc
liªn quan ®Õn tµi chÝnh tiÒn tÖ. Vai trß cña Ng©n hµng ®èi víi nÒn kinh tÕ quèc d©n lµ v« cïng
quan träng. Cã ngêi cßn vÝ nã lµ m¹ch m¸u cña nÒn kinh tÕ, gièng nh m¹ch m¸u trong c¬ thÓ
chóng ta. NÕu mét quèc gia cã hÖ thèng Ng©n hµng v÷ng m¹nh th× quèc gia ®ã sÏ cã nÒn kinh
tÕ ph¸t triÓn vµ ngîc l¹i. Tuy nhiªn ho¹t ®éng trong lÜnh vùc Ng©n hµng l¹i mang tÝnh rñi ro rÊt
cao, hËu qu¶ cña nã t¸c ®éng rÊt lín ®Õn nÒ kinh tÕ. Nhu cÇu ¸p dông khoa häc c«ng nghÖ
hiÖn ®¹i vµo ngµnh Ng©n hµng lµ rÊt lín, nh»m gióp cho hÖ thèng Ng©n hµng cã thÓ ho¹t ®éng
mét c¸ch hiÖu qu¶.
1. C«ng nghÖ th«ng tin ®èi víi ho¹t ®éng Ng©n hµng
C¸c ho¹t ®éng cña Ng©n hµng rÊt phong phó, phøc t¹p, yÕu cÇu ®é chÝnh x¸c rÊt cao mµ
kh¶ n¨ng lµm ®îc viÖc nµy cña con ngêi rÊt h¹n chÕ, ngoµi ra cßn cã c¸c ho¹t ®éng con ngêi
kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc mµ ph¶i cÇn ®Òn c¸c c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. X¸c ®Þnh ®óng ®îc vai trß
quan träng cña Ng©n hµng ®èi víi nÒn kinh tÕ, ngµnh Ng©n hµng lu«n chó träng ®Çu t nghiªn
cøu ®æi míi c«ng nghÖ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña m×nh. Cã thÓ nãi hiÖn nay
ngµnh Ng©n hµng lµ mét trong nh÷ng ngµnh ®i ®Çu trong viÖc øng dông c«ng nghÖ hiÖn ®¹i.
Ngµy nay c¸c hÖ thèng ng©n hµng hiÖn ®¹i ®Òu ®îc nèi m¹ng quèc tÕ, th«ng qua hÖ thèng
nµy mµ c¸c ng©n hµng cã thÓ thùc hÞªn viÖc thanh to¸n quèc tÕ. M¹ng thanh to¸n quèc tÕ
SWIFT lµ mét ®iÓn h×nh cña sù ph¸t triÓn c«ng nghÖ trong lÜnh vùc ng©n hµng. Th«ng qua
m¹ng nµy, c¸c ng©n hµng cã thÓ thùc hiÖn c¸c cuéc thanh to¸n quèc tÕ mµ kh«ng dïng tiÒn
mÆt. Nhê cã sù ph¸t triÓn cña c«ng nghÖ mµ nhiÒu ho¹t ®éng thñ c«ng cña ng©n hµng ®· ®îc
thay thÕ b»ng m¸y tÝnh.
C¸c dÞch vô ng©n hµng ngµy cµng phong phó, ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng ng©n hµng th«ng qua
m¹ng ngµy cµng ph¸t triÓn do vËy c«ng nghÖ th«ng tin dµnh cho nã còng ph¶i ph¸t triÓn theo
®Ó ®¸p øng ®îc nhu cÇu ph¸t triÓn cña ngµnh nµy.
2. T×nh tr¹ng øng dông tin häc ®èi víi ho¹t ®éng tin häc ë ViÖt Nam
Cïng víi ®µ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ®Êt níc trong nh÷ng n¨m sau ®æi míi, ngµnh ng©n
hµng cña ViÖt Nam ®· cã nh÷ng bíc tiÕn to lín trong viÖc huy ®éng vµ cung cÊp vèn cho sù
nghiÖp ph¸t triÓn cña ®Êt níc. §©y lµ mét trong nh÷ng ngµnh ®i ®Çu trong viÖc ¸p dông c«ng
nghÖ th«ng tin vµo qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh
Mét trong nh÷ng néi dung qua träng cña ®æi míi ®èi víi c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt
Nam, ®Æc biÖt lµ c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i quèc doanh hiÖn nay lµ c¶i tiÕn, ®Çu t, øng tiÕn bé
khoa häc kü thuËt vµ c«ng Ng©n c«ng nghÖ vµo ho¹t ®éng Ng©n hµng nh»m cung cÊp nh÷ng
s¶n phÈm dÞch vô tèt nhÊt cho c¸c kh¸ch hµng. §©y còng lµ mét yªu cÇu thiÕt yÕu cho ho¹t
®éng Ng©n hµng ë ViÖt Nam tríc yªu cÇu cña qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ vÒ Ng©n hµng.
HiÖn nay, c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i ViÖt Nam vÉn cßn ®ang ho¹t ®éng truyÒn thèng lµ
chÝnh, tøc lµ c¸c nghiÖp vô cho vay, nhËn göi, thanh to¸n chiÕm trªn 60% doanh sè ho¹t ®éng,
c¸c ho¹t ®éng dÞch vô Ng©n hµng cßn khiªm tèn, trong khi c¸c níc tiªn tiÕn th× c¸c ho¹t ®éng
dÞch vô chiÕm doanh sè ngµy cµng t¨ng. Lý do lµ viÖc trang bÞ kü thuËt, nhÊt lµ c«ng nghÖ
th«ng tin cña c¸c Ng©n hµng ViÖt Nam cßn yÕu. C¸c nhµ l·nh ®¹o Ng©n hµng cña ViÖt Nam
còng ®· cã chiÕn lîc cho ph¸t triÓn c«ng nghÖ th«ng tin ®Ó hiÖn ®¹i ho¸ vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c
ho¹t ®éng dÞch vô nh»m cung cÊp tèt h¬n c¸c tiÖn Ých Ng©n hµng cho kh¸ch hµng.
Mét trong nh÷ng viÖc lµm mang tÝnh chÊt tÝch cùc trong c«ng t¸c ®æi míi c«ng nghÖ cña
c¸c Ng©n hµng ViÖt Nam lµ viÖc hîp t¸c víi c«ng ty Getronics. §©y lµ nhµ cung cÊp c¸c hÖ
thèng tù ®éng ho¸ Ng©n hµng cho nhiÒu c¸c tæ chøc tµi chÝnh kh¸c nhau trong vßng 40 n¨m
qua, lµ c«ng ty ®Çu tiªn l¾p ®Æt hÖ thèng kÕ to¸n trùc tuyÕn n¨m 1964, c«ng ty ®Çu tiªn l¾p ®Æt
hÖ thèng m¸y chñ kh¸ch hµng n¨m 1974, c«ng ty ®Çu tiªn giíi thiÖu ch¬ng tr×nh NhËt ký ®iÖn
tö n¨m 1978, c«ng ty ®Çu tiªn gíi thiÖu hÖ thèng Ng©n hµng b¸n lÎ trªn nÒn WINDOW NT
n¨m 1994. ViÖc hîp t¸c víi c«ng ty ®¸nh dÊu mét bíc tiÕn quan träng cña ngµnh sang mét
giai ®o¹n míi cña tù ®éng ho¸ c¸c dÞch vô. C¬ së d÷ liÖu ®îc tËp trung, hÖ thèng Ng©n hµng
tin häc ho¸ ®a d¹ng ho¹t ®éng víi mét tèc ®é vît tréi vµ kh¶ n¨ng tÝch hîp kinh doanh nh÷ng
tÝnh n¨ng tin häc hiÖn ®¹i míi nh giao diÖn víi hÖ thèng nhËn diÖn ch÷ ký, m¸y rót tiÒn tù
®éng, hÖ thèng giao dÞch tõ xa, Ng©n hµng qua m¹ng, ®iÓm b¸n lÎ, Ng©n hµng qua m¹ng diÖn
tho¹i…
20