Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Sự cần thiết phải cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước...

Tài liệu Sự cần thiết phải cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước

.DOC
51
69
52

Mô tả:

Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Lêi nãi ®Çu T¹i §¹i héi §¶ng VIII n¨m 1999, §¶ng vµ Nhµ níc ta x¸c ®Þnh môc tiªu v« cïng quan träng trong chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam giai ®o¹n 1999 - 2003 lµ ph¶i tiÕn hµnh c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa nh»m x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho sù nghiÖp qu¸ ®é vµ x©y dùng CNXH ë ViÖt Nam. §¶ng vµ Nhµ níc ta nhËn ®Þnh r»ng: c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa lµ nÒn t¶ng cña sù chuyÓn ®æi c¨n b¶n vµ toµn diÖn c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ x· héi tõ sö dông søc lao ®éng lµ chÝnh sang phæ biÕn sö dông lao ®éng kÕt hîp víi kü thuËt, c«ng nghÖ tiªn tÝen hiÖn ®¹i ®Ó t¹o ra n¨ng suÊt lao ®éng cao. “§ã còng lµ tÊt yÕu kh¸ch quan trong qu¸ tr×nh tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña CNXH”. §èi víi níc ta, c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa lµ qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi tõ mét níc s¶n xuÊt nhá, c«ng nghiÖp l¹c hËu, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp thµnh mét níc cã c¬ cÊu c«ng - n«ng nghiÖp - dÞch vô hiÖn ®¹i, khoa häc - c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµ n¨ng suÊt lao ®éng cao trong c¸c ngµnh, lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. §Ó cã thÓ x©y dùng ®îc c¬ së h¹ tÇng hiÖn ®¹i, trang bÞ c«ng nghÖ kü thuËt tiªn tiÕn, chóng ta ph¶i cã nguån vèn ®Çu t rÊt lín chñ yÕu lµ nguån vèn trung vµ dµi h¹n. Theo dù b¸o cña c¸c nhµ kinh tÕ, trong giai ®o¹n tõ 1999 - 2003 chóng ta cÇn nguån vèn ®Çu t Ýt nhÊt lµ 40 ®Õn 42 tû USD bao gåm c¶ nguån vèn ®Çu t trùc tiÕp, gi¸n tiÕp cña níc ngoµi; nguån vèn viÖn trî, u ®·i, nguån vèn dù ¸n cña c¸c ChÝnh phñ, tæ chøc tµi chÝnh kinh tÕ vµ nguån vèn ®Çu t trong níc. Trªn quan ®iÓm ph¸t huy søc m¹nh néi lùc, tranh thñ sù trî gióp ®ì quèc tÕ” vµ nhÊt lµ trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay thÞ trêng chøng kho¸n níc ta cha ®i vµo ho¹t ®éng th× vai trß nguån vèn tÝn dông trung vµ dµi h¹n cña ng©n hµng trë nªn hÕt søc quan träng vµ mang tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®èi víi sù nghiÖp ph¸t triÓn ®Êt níc. §iÒu ®ã xuÊt ph¸t tõ chøc n¨ng trung gian tµi chÝnh cña ng©n hµng, ®ã lµ n¬i tËp trung mäi nguån vèn trong nÒn kinh tÕ ®ång thêi lµ trung t©m ph©n phèi vèn mét c¸ch ®Çy ®ñ, kÞp thêi cho c¸c nhu cÇu hiÖn ®¹i hãa trang thiÕt bÞ, ®Çu t chiÒu s©u, më réng c¸c ph¬ng thøc ho¹t ®éng ... cña c¸c doanh nghiÖp, ChÝnh phñ, c¸ nh©n, ngêi níc ngoµi.. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña m×nh, c¸c chñ thÓ nµy lu«n cã ý muèn më réng vµ ph¸t triÓn nhng b¶n th©n chóng l¹i kh«ng cã kh¶ n¨ng tù tµi trî sè lîng vèn cÇn thiÕt. Do vËy, tÝn dông ng©n hµng ®· trë thµnh nguån vèn ®Çy t chÝnh bæ sung cho nhu cÇu vèn cßn thiÕu hôt ®ã. MÊy n¨m trë l¹i ®©y, díi t¸c ®éng cña c¸c yÕu tè kh¸ch quan lÉn chñ quan ®· lµm n¶y sinh kh«ng Ýt nh÷ng khã kh¨n, c¶n trë cho ho¹t ®éng tÝn 1 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 dông ng©n hµng lµm cho ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng cã phÇn ch÷ng l¹i, kh«ng ph¸t huy ®îc ®Çy ®ñ vai trß vµ tÝnh u viÖt cña nã. §iÒu ®ã chi phèi rÊt lín ®Õn chÊt lîng tÝn dông. VËy nh÷ng nguyªn nh©n nµo g©y ra t×nh tr¹ng ®ã vµ lµm c¸ch nµo ®Ó th¸o gì nh÷ng khã kh¨n, c¶n trë ? Qua thêi gian thùc tËp t¹i SGD Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam, em ®· chän ®Ò tµi: "Gi¶i ph¸p më réng vµ n©ng cao chÊt lîng tÝn dông trung vµ dµi h¹n t¹i Së Giao dÞch Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam" nh»m ®ãng gãp nh÷ng ý kiÕn trong ph¹m vi kiÕn thøc cña em vµ vÊn ®Ò nghiªn cøu trªn. Chuyªn ®Ò gåm 3 ch¬ng: Ch¬ng I: TÝn dông ng©n hµng vµ chÊt lîng tÝn dông ng©n hµng trong c¬ chÕ kinh tÕ thÞ trêng. Ch¬ng II: Thùc tr¹ng chÊt lîng tÝn dông trung vµ dµi h¹n t¹i Së Giao dÞch Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam. Ch¬ng III: Gi¶i ph¸p më réng vµ n©ng cao chÊt lîng tÝn dông trung vµ dµi h¹n t¹i Së Giao dÞch Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam. Qua chuyªn ®Ò nµy, em muèn göi lêi c¶m ¬n ®Õn c¸c c¸n bé, nh©n viªn cña Së Giao dÞch Ng©n hµng C«ng th¬ng ViÖt Nam vµ ®Æc biÖt lµ sù gióp ®ì cña gi¸o viªn híng dÉn PTS NguyÔn ThÞ BÊt ®· tËn t×nh gióp ®ì em hoµn thµnh ch¬ng tr×nh thùc tËp. 2 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Ch¬ng I TÝn dông ng©n hang vµ chÊt lîng tÝn dông ng©n hµng trong c¬ chÕ kinh tÕ thÞ trêng I. TÝn dông ng©n hµng. 1. Nh÷ng ho¹t ®éng c¬ b¶n cña Ng©n hµng Th¬ng m¹i trong c¬ chÕ thÞ trêng. Trong nÒn kinh tÕ lu«n tån t¹i 3 lo¹i tÝn dông lµ tÝn dông th¬ng m¹i, tÝn dông nhµ níc, tÝn dông ng©n hµng. Nãi nh vËy kh«ng cã nghÜa lµ chóng cïng xuÊt hiÖn vµo mét thêi ®iÓm x¸c ®Þnh nµo ®ã. TÝn dông ng©n hµng xuÊt hiÖn ®Çu tiªn vµ ph¶i nhiÒu thÕ kû sau ®ã tÝn dông ng©n hµng míi ra ®êi, tuy muén m»n nhng tÝn dông ng©n hµng ®· chiÕm lÜnh vÞ trÝ quan träng nhÊt trong c¸c lo¹i h×nh tÝn dông. Mçi lo¹i h×nh tÝn dông ®Òu mang nh÷ng nÐt ®Æc trng c¬ b¶n cña nã vµ chóng tån t¹i song hµnh víi nhau, bæ sung vµ hç trî cho nhau. TÝn dông th¬ng m¹i biÓu hiÖn qua quan hÖ mua b¸n chÞu hµng hãa, s¶n phÈm, dÞch vô gi÷a c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh víi nhau th«ng qua c«ng cô lu th«ng lµ th¬ng phiÕu (gåm kú phiÕu vµ hèi phiÕu) vµ c¸c th¬ng phiÕu nµy l¹i trë thµnh c«ng cô ®Ó t¸i chiÕt khÊu cña c¸c NHTM. TÝn dông Nhµ níc ph¶n ¶nh quan hÖ tÝn dông gi÷a ChÝnh phñ vµ d©n chóng th«ng qua c¸c c«ng cô tµi chÝnh nh tÝn phiÕu, tr¸i phiÕu kho b¹c, c«ng tr¸i quèc gia.. C¸c c«ng cô nµy còng ®îc dïng ®Ó cÇm cå vay vèn t¹i ng©n hµng còng ®îc dïng ®Ó cÇm cè vay vèn t¹i ng©n hµng, chuyÓn nhîng trªn thÞ trêng tµi chÝnh.. TÝn dông ng©n hµng ph¶n ¸nh quan hÖ tÝn dông (cho vay) gi÷a mét bªn lµ ng©n hµng th¬ng m¹i cßn bªn kia lµ c¸c chñ thÓ kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ th«ng qua c¸c v¨n b¶n ph¸p lý lµ c¸c H§TD, khÕ íc tÝn dông, cam kÕt tÝn dông ... TDNH ra ®êi vµ chiÕm lÜnh vÞ trÝ quan träng trong nÒn kinh tÕ lµ tÊt yÕu kh¸ch quan bëi lÏ, TDNH kh¾c phôc ®îc nh÷ng h¹n chÕ cña c¸c lo¹i h×nh tÝn dông kh¸c vÒ c¸c mÆt: thêi gian, kh«ng gian, ®Þa ®iÓm, sè lîng, qui m«.. mÆt kh¸c cßn lµ do c¸c yªu cÇu bøc thiÕt mµ x· héi ph¸t triÓn ®Æt ra. TÝn dông lµ ho¹t ®éng chÝnh yÕu trong kinh doanh ng©n hµng, mét mÆt nã thÓ hiÖn chøc n¨ng c¬ b¶n cña ng©n hµng lµ ®i vay ®Ó cho vay, mÆt kh¸c nã lµ ho¹t ®éng ®em l¹i lîi nhuËn chñ yÕu cho ng©n hµng (chiÕm h¬n 60% tæng thu nhËp, riªng ë níc ta tû lÖ ®ã lªn tíi 90%). Trong kinh doanh cña c¸c NHTM, dùa trªn tÝnh chÊt vµ ph¹m vi ho¹t ®éng cña m×nh ®· h×nh thµnh c¸c d¹ng h×nh ng©n hµng ®a n¨ng, ng©n hµng chuyªn m«n hãa, ng©n hµng b¸n bu«n hay ng©n hµng b¸n lÎ ... Mçi d¹ng h×nh ®Òu cã nh÷ng nÐt ®Æc trng riªng nhng nãi chung l¹i lµ chóng ®Òu thùc hiÖn tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng dÞch vô ng©n 3 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 hµng chØ kh¸c nhau ë møc ®é ph¹m vi vµ tÝnh thêng xuyªn cña nghiÖp vô. Ng©n hµng th¬ng m¹i lµ lo¹i h×nh tæ chøc tÝn dông ®îc thùc hiÖn toµn bé ho¹t ®éng ng©n hµng vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c cã liªn quan nh: kinh doanh tiÒn tÖ, lµm dÞch vô ng©n hµng víi néi dung nhËn tiÒn göi vµ sö dông tiÒn göi ®Ó cÊp tÝn dông, cung øng c¸c dÞch vô thanh to¸n.. cô thÓ bao gåm c¸c mÆt ho¹t ®éng sau: 1.1. NghiÖp vô tµi s¶n cã (hay sö dông vèn). a/ NghiÖp vô ng©n quÜ: Theo qui ®Þnh cña ph¸p luËt, c¸c NHTM thêng xuyªn ph¶i duy tr× mét phÇn tµi s¶n cña m×nh díi d¹ng tiÒn dù tr÷ (bao gåm tiÒn mÆt, tiÒn göi t¹i c¸c NHTM, NHNN ...). Môc ®Ých lµ ®Ó ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n chi tr¼ khi cã c¸c luång tiÒn rót ra. Dù tr÷ tiÒn mÆt cã hai d¹ng lµ dù tr÷ tiÒn giÊy vµ dù tr÷ tiÒn kim lo¹i. ViÖc dù tr÷ tiÒn mÆt nhiÒu hay Ýt phô thuéc rÊt nhiÒu vµo c¸c biÕn ®éng cña nÒn kinh tÕ vµ chiÕn lîc ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Th«ng thêng c¸c NHTM kh«ng dù tr÷ nhiÒu tiÒn mÆt bëi lÏ c¸c kho¶n tiÒn dù tr÷ nµy kh«ng sinh lêi tuy nhiªn còng kh«ng dù tr÷ qu¸ nhá tíi møc b¸o ®éng nguy hiÓm. TiÒn dù tr÷ chia lµm hai lo¹i lµ: Dù tr÷ tiÒn göi: tiÒn göi t¹i NHNN, t¹i c¸c NHTM kh¸c.. + TiÒn DT s¬ cÊp: DT tiÒn mÆt: gåm tiÒn giÊy vµ tiÒn kim lo¹i. + TiÒn dù tr÷ thø cÊp: bao gåm c¸c chøng kho¸n cã tÝnh láng cao chñ yÕu lµ c¸c chøng kho¸n chÝnh phñ cã thêi h¹n ng¾n nh: tÝn phiÕu, kú phiÕu, tr¸i phiÕu.. ViÖc dù tr÷ ph¶i lu«n tu©n thñ c¸c qui ®Þnh dù tr÷ cña NHTW (vÝ dô nh ë ViÖt Nam tû lÖ dù tr÷ b¾t buéc lµ 10%/ tæng vèn huy ®éng) vµ NHTM dù tr÷ nhiÒu hay Ýt phô thuéc vµo c¸c yÕu tè sau: + M«i trêng ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng, tr×nh ®é d©n trÝ, møc ®é ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, ®Þa ®iÓm cña ng©n hµng... + TÝnh thêi vô: chu kú kinh doanh cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, chu kú ph¸t triÓn, suy tho¸i cña nÒn kinh tÕ ... b- NghiÖp vô tÝn dông §©y lµ nghiÖp vô chñ yÕu cña NHTM, chiÕm tû träng lín trong tæng tµi s¶n cã cña NHTM vµ lµ ho¹t ®éng ®em l¹i nhiÒu lîi nhuËn cho Ng©n hµng nhÊt nhng còng lµ ho¹t ®éng tiÒm Èn, chøa ®ùng nhiÒu rñi ro nhÊt. Khi thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô tÝn dông, c¸c NHTM thêng quan t©m nhiÒu h¬n ®Õn kh¶ n¨ng sinh lêi cña c¸c ®èi tîng vay vèn chø kh«ng coi träng tÝnh thanh kho¶n cña c¸c hîp ®ång tÝn dông bëi v× ®ã lµ nguån b¶o ®¶m thanh to¸n cho kho¶n vay Ng©n hµng vµ ®ã còng lµ biÓu hiÖn b¶n chÊt cña tÝn dông Ng©n hµng. Bªn 4 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 c¹nh ®ã, Ng©n hµng còng cÇn ph¶i dù b¸o ®uîc c¸c rñi ro cã thÓ x¶y ra ®èi víi kho¶n tiÒn cho vay cña m×nh, x¸c ®Þnh thêi h¹n tÝn dông phï hîp víi tÝnh chÊt cña nguån vèn cho vay... c- NghiÖp vô ®Çu t chøng kho¸n C¸c NHTM sö dông mét phÇn nguån vèn cña m×nh vµo viÖc mua vµ n¾m gi÷ c¸c chøng kho¸n víi c¸c môc ®Ých sau: + T×m kiÕm lîi nhuËn + §a d¹ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng cña Ng©n hµng ®Ó ph©n t¸n rñi ro + §¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n bëi v× c¸c chøng kho¸n mµ Ng©n hµng n¾m gi÷ thêng cã tÝnh láng cao d- C¸c tµi s¶n cña Ng©n hµng bao gåm: Tµi s¶n cè ®Þnh, c«ng cô dông cô phôc vô cho ho¹t ®éng cña Ng©n hµng vµ nh÷ng tµi s¶n kh¸c lµ nh÷ng tµi s¶n h×nh thµnh do thanh lý c¸c hîp ®ång tÝn dông (khi ®Õn h¹n thanh to¸n, c¸c kh¸ch hµng kh«ng tr¶ ®îc nî vay cho Ng©n hµng, Ng©n hµng sÏ thùc hiÖn c¸c ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång tÝn dông nh tÞch biªn c¸c tµi s¶n cè ®Þnh, cÇm cè... vµ ®a vµo sö dông phôc vô cho ho¹t ®éng cña Ng©n hµng). 1.2 NghiÖp vô tµi s¶n nî vµ vèn a- NghiÖp vô huy ®éng vèn: ®©y lµ nÒn t¶ng cho c¸c ho¹t ®éng cña Ng©n hµng. Ng©n hµng ®i vay ®Ó cho vay do vËy nguån vèn huy ®éng chÝnh lµ nguyªn liÖu cho ho¹t ®éng kinh doanh cña Ng©n hµng. NghiÖp vô huy ®éng vèn bao gåm: + Huy ®éng tiÒn göi: TiÒn göi chiÕm tû träng lín nhÊt trong tæng sè vèn huy ®éng cña Ng©n hµng bao gåm: - TiÒn göi kh«ng k× h¹n lµ lo¹i h×nh tiÒn göi mµ kh¸ch hµng cã thÓ sö dông vµo bÊt cø lóc nµo. Nã chia thµnh 2 lo¹i: TiÒn göi thanh to¸n phôc vô chñ yÕu cho môc ®Ých chi tr¶, thanh to¸n cña kh¸ch hµng mµ kh«ng cã l·i vµ TiÒn göi kh«ng k× h¹n thuÇn tuý cã ®îc hëng l·i nhng rÊt thÊp. - TiÒn göi cã k× h¹n lµ lo¹i tiÒn göi mµ gi÷a Ng©n hµng vµ kh¸ch hµng cã sù tho¶ thuËn rót ra. NÕu kh¸ch hµng rót tríc thêi h¹n th× chØ ®îc hëng l·i suÊt kh«ng k× h¹n. Kh¸ch hµng ë ®©y chñ yÕu lµ c¸c doanh nghiÖp, c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ cã nguån vèn nhµn rçi t¹m thêi göi cã k× h¹n víi môc ®Ých thu l·i cao h¬n tiÒn göi kh«ng k× h¹n. - TiÒn göi tiÕt kiÖm: huy ®éng nguån vèn tiÕt kiÖm, tÝch luü trong d©n c. §èi víi c¸c níc kh¸c trªn thÕ giíi, tiÒn göi tiÕt kiÖm cã hai lo¹i sau: TiÒn göi tiÕt kiÖm cã th«ng tri: lµ TGTK kh«ng thêi h¹n nhng khi kh¸ch hµng muèn rót ra ph¶i cã th«ng b¸o tríc cho NH mét sè ngµy nhÊt ®Þnh. 5 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 TGTK cã môc ®Ých: lµ lo¹i tiÒn göi trong ®ã kh¸ch hµng ®· x¸c ®Þnh râ môc ®Ých cña viÖc göi tiÒn lµ ®Ó lµm g× vÝ dô x©y dùng nhµ ë, mua s¾m tiÖn nghi ®¾t tiÒn .. Víi lo¹i h×nh TK nµy, kh¸ch hµng cã thÓ ®îc vay thªm vèn cña NH ®Ó bæ sung phÇn thiÕu hôt khi sö dông vµo c¸c môc ®Ých trªn. ë VN cã ba lo¹i TGTK lµ TGTK kh«ng kú h¹n: lµ lo¹i h×nh tiÕt kiÖm mµ NH vµ Kh¸ch hµng kh«ng cã tho¶ thuËn vÒ thêi h¹n rót tiÒn vµ kh¸ch hµng cã thÓ rót ra bÊt kú lóc nµo. - TGTK cã môc ®Ých: §©y lµ h×nh thøc tiÕt kiÖm trung vµ dµi h¹n nh»m phôc vô cho nh÷ng môc ®Ých nhÊt ®Þnh, hiÖn t¹i chñ yÕu lµ h×nh thøc tiÕt kiÖm x©y dùng nhµ ë. - TGTK cã kú h¹n: gåm TGTK cã kú h¹n ®îc hëng l·i vµ tiÒn göi tiÕt kiÖm cã l·i, cã thëng (ngoµi tiÒn l·i kh¸ch hµng cßn ®îc thëng th«ng qua h×nh thøc sæ sè theo ®Þnh kú) + Huy ®éng qua ph¸t hµnh kú phiÕu : Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng nÕu ng©n hµng thiÕu vèn trong kinh doanh, Ng©n hµng cã thÓ ph¸t hµnh c¸c chøng chØ tiÒn göi ®Ó huy ®éng vèn chñ yÕu díi hai h×nh thøc sau: - Ph¸t hµnh chøng chØ theo mÖnh gi¸: Ngêi mua sÏ mua b»ng mÖnh gi¸ ®îc tr¶ l¹i theo ®Þnh kú vµ tr¶ gèc khi ®¸o h¹n. - Ph¸t hµnh chøng chØ chiÕt khÊu mÖnh gi¸: Kh¸ch hµng mua chøng chØ víi gi¸ nhá h¬n mÖnh gi¸. Kho¶n chªnh lÖch gi÷a mÖnh gi¸ vµ gi¸ mua chÝnh lµ phÇn l·i mµ kh¸ch hµng ®îc hëng. Trong suèt thêi h¹n cña chøng chØ, Ng©n hµng kh«ng ph¶i tr¶ l·i cho kh¸ch hµng vµ hoµn tr¶ gèc khi ®Õn h¹n. + Vèn ®i vay: Ng©n hµng th¬ng m¹i thêng ®i vay c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i kh¸c, c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c, vay níc ngoµi... vµ vay Ng©n hµng Nhµ níc trong nh÷ng trêng hîp ®Æc biÖt vµ ®îc sù cho phÐp cña Thñ tíng chÝnh phñ tuy nhiªn trong ng¾n h¹n c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i thùc hiÖn vay t¸i chiÕt khÊu c¸c giÊy tê cã gi¸ trÞ t¹i Ng©n hµng Nhµ níc. Ngîc l¹i Ng©n hµng Nhµ níc cho c¸c Ng©n hµng th¬ng m¹i vay díi c¸c h×nh thøc: cho vay cã thÕ chÊp bé chøng tõ, cho vay theo ®èi tîng chØ ®Þnh hay cho vay ®Ó ®¸p øng c¸c yªu cÇu thanh to¸n cña c¸c NHTM th«ng qua thanh to¸n bï trõ. NÕu vay gi÷a c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c th× chñ yÕu lµ gi¶i quyÕt kh¶ n¨ng thanh to¸n vµ cã ®Æc ®iÓm lµ thêi h¹n rÊt ng¾n (Thêng lµ c¸c tho¶ thuËn vay qua ®ªm) Ngoµi ra, trong ho¹t ®éng huy ®éng vèn cßn ph¸t sinh c¸c nguån vèn kh¸c nh: 6 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 - Vèn trong thanh to¸n: Trong quan hÖ th¬ng m¹i ngêi mua ph¶i tr¶ tiÒn cho ngêi b¸n sau khi giao hµng b»ng h×nh thøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒm mÆt. Ngêi mua t¹m thêi mÊt quyÒn sö dông sè tiÌn thanh to¸n ®ã nhng ngêi b¸n th× vÉn cha nhËn ®îc ngay kho¶n thanh to¸n ®ã do sù ¶nh hëng cña thêi gian lu©n chuyÓn chøng tõ trong hÖ thèng ng©n hµng. Do vËy NHTM vÉn cã thÓ sö dông t¹m thêi sè vèn nµy vµo môc ®Ých ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh cho tíi khi Ng©n hµng thùc hiÖn thanh to¸n cho kh¸ch hµng. - Vèn tõ nghiÖp vô ®¹i lý, uû nhiÖm: Cã hai h×nh thøc  Thø nhÊt lµ Ng©n hµng lµm ®¹i lý ph¸t hµnh chøng kho¸n cho c¸c c«ng ty, cho c¸c kho b¹c hay thùc hiÖn c¸c dÞch vô kh¸c. Trong kho¶n thêi gian cho phÐp Ng©n hµng cã thÓ t¹o ra nguån vèn ho¹t ®éng vµ cã thÓ sö dông nã.  NHTM ®îc uû th¸c cÊp vèn cho c¸c dù ¸n theo sù uû nhiÖm cña c¸c tæ chøc kinh tÕ, tµi chÝnh, x· héi trong vµ ngoµi níc. Th«ng thêng viÖc cÊp vèn ph¶i theo tiÕn ®é hoµn thµnh c«ng viÖc cña dù ¸n, do vËy ph¸t sinh nh÷ng kho¶n tiÒn nhµn rçi mµ Ng©n hµng cã thÓ sö dông ®îc b. Nguån vèn tù cã. Vèn tù cã chiÕm tû träng nhá trong tæng nguån vèn cña ng©n hµng (5%) nhng nã quyÕt ®Þnh sù ra ®êi cña c¸c NHTM vµ quyÕt ®Þnh sù më réng kh¶ n¨ng ho¹t ®éng cña NHTM. C¸c NHTM sö dông vèn tù cã mua s¾m trang thiÕt bÞ phôc vô ho¹t ®éng cña Ng©n hµng, mét bé phËn dïng ®Ó cho vay, ®Çu t vµ tèc ®é t¨ng trëng vèn tù cã cña Ng©n hµng thÓ hiÖn thùc lùc cña ng©n hµng ®ã trªn thÞ trêng. Theo quy ®Þnh c¸c NHTM chØ ®îc phÐp huy ®éng vèn tèi ®a phï hîp víi kh¶ n¨ng ®¶m b¶o cña vèn tù cã ( vÝ dô ë ViÖt Nam, nguån vèn huy ®éng kh«ng vît qu¸ 20 lÇn vèn tù cã) do vËy khi vèn tù cã t¨ng lªn kÐo theo nguån vèn ho¹t ®éng t¨ng lªn dÉn tíi viÖc më réng ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng. ChÝnh v× thÕ c¸c NHTM còng rÊt chó träng ®Õn viÖc n©ng cao quy m« vèn tù cã nh»m phôc vô cho c¸c môc tiªu ho¹t ®éng cña ng©n hµng. Vèn tù cã bao gåm: V§L vµ c¸c quü. Vèn ®iÒu lÖ: lµ vèn cña chñ së hu Ng©n hµng vµ ®îc ghi vµo ®iÒu lÖ cña Ng©n hµng. C¸c quü: bao gåm quü dù tr÷ ®Æc biÖt, quü dù phßng rñi ro, quü ph¸t triÓn nghiÖp vô. Hµng n¨m, c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i thêng ph¶i chÝch mét tû lÖ nhÊt ®Þnh trªn lîi nhuËn ®¹t ®îc bæ sung vµo quü hay V§L nh»m c¸c môc ®Ých ®¶m b¶o an toµn vµ ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng ng©n hµng. 1.3 C¸c nghiÖp vô kinh doanh kh¸c cña ng©n hµng th¬ng m¹i. a. NghiÖp vô thu, chi, chuyÓn tiÒn. 7 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 NHTM ®øng ra lµm trung gian trong viÖc thu hé, chi hé, chuyÓn tiÒn hé theo c¸c yªu cÇu cña kh¸ch hµng vµ nhËn phÝ dÞch vô. b. NghÖp vô uû th¸c- thùc hiÖn theo sù uû th¸c cña kh¸ch hµng. + §èi víi c¸ nh©n: Cã c¸c nghiÖp vô. -Qu¶n lý, ph©n chia tµi s¶n theo chóc th, c¸c c«ng viÖc cô thÓ bao gåm: thu gom vµ b¶o qu¶n tµi s¶n, thùc hiÖn viÖc thanh to¸n, trang tr¶i cho c¸c chñ nî, ph©n chia tµi s¶n cho c¸c thµnh viªn trong gia ®×nh.. -NghiÖp vô qu¶n lý ®iÒu hµnh tµi s¶n theo hîp ®ång ®· ký: ng©n hµng qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh tµi s¶n thay cho kh¸ch hµng, v× môc tiªu lîi Ých cao nhÊt cña kh¸ch hµng nh: viÖc mua b¸n, chuyÓn nhîng tµi s¶n, thay ®æi danh môc ®Çu t, quyÕt ®Þnh sö dông vèn gèc vµ lîi tøc.. - NghiÖp vô gi¸m hé tµi s¶n: ng©n hµng ®øng ra gi¸m hé tµi s¶n cho nh÷ng kh¸ch hµng cha ®ñ hoÆc cha ®îc c«ng nhËn n¨ng lùc ph¸p lý nh»m tr¸nh viÖc sö dông tµi s¶n mét c¸ch l·ng phÝ. - DÞch vô ®¹i diÖn: kh¸ch hµng uû nhiÖm cho ng©n hµng ®øng ra ®¹i diÖn cho kh¸ch hµng ®Ó thùc hiÖn mét sè c«ng viÖc liªn quan ®Õn tµi s¶n cña m×nh. QuyÒn quyÕt ®Þnh vÉn thuéc vÒ kh¸ch hµng. + §èi víi c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc kinh tÕ, x· héi. Ng©n hµng ®îc c¸c tæ chøc nµy uû th¸c trong viÖc sö dông vµ qu¶n lý quü hu trÝ, mua b¸n B§S, thu håi vèn gèc vµ lîi tøc ph©n chia vµ chi tr¶ lîi tøc, cæ tøc.. c. NgiÖp vô b¶o qu¶n vµ cho thuª tµi s¶n. Ng©n hµng lµm dÞch vô b¶o qu¶n tµi s¶n, cho thuª kÐt s¾t, trang thiÕt bÞ v¨n phßng... nh»m hëng phÝ b¶o qu¶n vµ phÝ cho thuª d. DÞch vô t vÊn Ng©n hµng cung cÊp cho kh¸ch hµng nh÷ng lêi khuyªn tèt nhÊt vÒ c¸c lÜnh vùc hay theo c¸c yªu cÇu cña kh¸ch hµng: vÝ dô t vÊn vµ mua b¸n bÊt ®éng s¶n, mua b¸n chøng kho¸n.. ®. NghiÖp vô cña ng©n hµng trªn TTCK. Ng©n hµng ®øng ra lµm ®¹i lý ph¸t hµnh vµ ph©n phèi chøng kho¸n cho c¸c c«ng ty, ChÝnh phñ hay trùc tiÕp tham gia mua b¸n chøng kho¸n cho m×nh hoÆc theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng. e. NghiÖp vô cña ng©n hµng trªn thÞ trêng hèi ®o¸i. Ng©n hµng thùc hiÖn viÖc mua b¸n vµng b¹c, ngo¹i tÖ.. kinh doanh chªnh lÖch gi¸ hay thùc hiÖn c¸c hîp ®ång kú h¹n ®èi víi ngo¹i tÖ... -Tuy r»ng c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i lu«n cã xu híng ®a d¹ng ho¸ c¸c ho¹t ®éng dÞch vô ng©n hµng nhng thùc tÕ cho thÊy ho¹t ®éng tÝn dông ng©n 8 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 hµng lu«n lµ ho¹t ®éng trung t©m cña mäi ho¹t ®éng ng©n hµng. 2. Ho¹t ®éng tÝn dông cña ng©n hµng th¬ng m¹i. 2.1 Kh¸i niÖm tÝn dông ng©n hµng. TÝn dông ng©n hµng lµ quan hÖ vay vèn trªn nguyªn t¾c cã hoµn tr¶ vèn cã hoµn tr¶ gèc vµ l·i theo mét thêi gian x¸c ®Þnh gi÷a mét bªn lµ ng©n hµng th¬ng m¹i bªn kia lµ doanh nghiÖp, cña tæ chøc kinh tÕ, x· héi, d©n c... ë ®©y cã sù chuyÓn nhîng t¹m thêi mét lîng gi¸ trÞ tiÒn tÖ nhÊt ®Þnh tõ ngêi cho vay ( Ng©n hµng ) sang ngêi di vay(kh¸ch hµng)vµ sau mét thêi h¹n x¸c ®Þnh nã ®îc quay vÒ víi chñ së h÷u ( Ng©n hµng ) víi mét lîng gi¸ tri lín h¬n lîng gi¸ trÞ ban ®Çu. 2.2 Vai trß cña tÝn dông ng©n hµng. a-TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh, ®Ó duy tr× sù ho¹t ®éng liªn tôc ®ßi hái vèn cña c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®ång thêi tån t¹i cña ba giai ®o¹n: dù tr÷, s¶n xuÊt, lu th«ng nhng ë mét giai ®o¹n nµo ®ã l¹i ph¸t sinh hiÖn tîng thõa hoÆc thiÕu vèn t¹m thêi. Khi thiÕu vèn c¸c doanh nghiÖp bæ sung b»ng nguån vèn tÝn dông th¬ng m¹i bao gåm c¶ nguån vèn lu ®éng vµ vèn cè ®Þnh phôc vô cho môc ®Ých ®Çu t chiÒu s©u, më réng ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c ng©n hµng. Nh vËy tÝn dông ng©n hµng ®· gãp phÇn ®iÒu tiÕt c¸c nguån vèn t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n. Víi môc tiªu më réng s¶n xuÊt th× ®èi víi tõng doanh nghiÖp, yªu cÇu vÒ nguån vèn lµ mét trong nh÷ng mèi quan t©m hµng ®Çu, bëi lÏ: ®Ó ®Èy nhanh tiÕn ®é ph¸t triÓn s¶n xuÊt th× kh«ng chØ tr«ng chê vµo vèn tù cã mµ doanh nghiÖp ph¶i biÕt tËn dông nh÷ng dßng ch¶y cña vèn trong x· héi. Tõ ®ã, tÝn dông ng©n hµng víi t c¸ch lµ n¬i tËp trung ®¹i bé phËn vèn nhµn rçi sÏ lµ trung t©m ®¸p øng nhu cÇu vèn bæ sung cho ®Çu t ph¸t triÓn. b-TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn lµm t¨ng quü hµng ho¸ x· héi vµ xuÊt khÈu . Khi ®ång vèn tÝn dông ng©n hµng ®îc sö dông vµo ®óng môc ®Ých th× nã kÐo theo c¸c luång vËn ®éng cña c¸c nguån lùc trong x· héi nh tµi nguyªn, nguån nh©n lùc... vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt - kinh doanh, dÞch vô tõ ®ã gãp phÇn t¹o ra nhiÒu hµng ho¸, s¶n phÈm bæ sung vµo thÞ trêng hµng ho¸ cña nÒn kinh tÕ. c. TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn æn ®Þnh tiÒn tÖ, æn ®Þnh gi¸ c¶. Víi chøc n¨ng tËp trung, tËn dông nh÷ng nguån vèn nhµn rçi trong x· héi, tÝn dông ng©n hµng ®· trùc tiÕp lµm gi¶m khèi lîng tiÒn mÆt tån ®äng 9 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 trong lu th«ng. Lîng tiÒn mÆt d«i thõa nµy kh«ng ®îc huy ®éng vµ sö dông mét c¸ch kÞp thêi th× cã thÓ g©y ¶nh hëng ®Õn t×nh tr¹ng lu th«ng tiÒn tÖ, dÉn ®Õn mÊt c©n ®èi trong quan hÖ tiÒn – hµng vµ hÖ thèng gi¸ c¶ bÞ biÕn ®éng lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái. Do vËy, trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ l¹m ph¸t th× tÝn dông ng©n hµng ®îc xem nh mét trong nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu gãp phÇn lµm gi¶m l¹m ph¸t. MÆt kh¸c, ho¹t ®éng tÝn dông cßn t¹o ®iÒu kiÖn më réng c¸c ph¬ng thøc thanh to¸n kh«ng dïng tiÒn mÆt. Do ®ã, tÝn dông ng©n hµng còng lµ mét trong nh÷ng nh©n tè tÝch cùc lµm gi¶m khèi lîng tiÒn mÆt sö dông trong nÒn kinh tÕ gióp hco ng©n hµng dÔ dµng qu¶n lý vµ ®iÒu hoµ lu th«ng tiÒn tª. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ë hÇu hÕt c¸c níc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn, trong c«ng t¸c qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ níc nh»m thùc hiÖn môc tiªu CSTT trong tõng thêi kú nhÊt ®Þnh th× l·i suÊt tÝn dông ®· trë thµnh mét trong nh÷ng c«ng cô ®iÒu tiÕt nh¹y bÐn vµ linh ho¹t ®Ó b¬m, hót tiÒn trong lu th«ng qua ®ã t¹o ra sù phï hîp gi÷a khèi lîng tiÒn tÖ víi yªu cÇu t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ. Tõ ®ã cho ta thÊy, tÝn dông ®· gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc æn ®Þnh tiÒn tÖ, t¹o ®iÒu kiÖn æn ®Þnh gi¸ c¶ vµ lµ tiÒn ®Ò quan träng dÓ s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸ ph¸t triÓn. d-TÝn dông ng©n hµng gãp phÇn æn ®Þnh ®êi sèng, t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, æn ®Þnh trËt tù x· héi. NÒn kinh tÕ ph¸t triÓn trong m«i trêng æn ®Þnh vÒ tiÒn tÖ lµ ®iÒu kiÖn n©ng cao dÇn ®êi sèng cña c¸c thµnh viªn trong x· héi vµ lµ ®iÒu kiÖn thùc hiÖn tèt h¬n c¸c chÝnh s¸ch x· héi tõ ®ã rót ng¾n chªnh lÖch gi÷a c¸c tÇng líp nh©n d©n trong x· héi gãp phÇn thay ®æi cÊu tróc x· héi. MÆt kh¸c, trªn c¬ së ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc cho vay TDNH kh«ng chØ ®¸p øng cho nhu cÇu vèn cña c¸c doanh nghiÖp mµ cßn phôc vô cho c¸c nhu cÇu vèn vÒ tiªu dïng cña c¸c líp d©n c. Bªn c¹nh ®ã qua ho¹t ®éng tÝn dông ng©n hµng, mét bé phËn lao ®éng trong x· héi ®îc sö dông vµo c¸c môc ®Ých ho¹t ®éng nhÊt ®Þnh, gãp phÇn gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng, gi¶m tû lÖ lao ®éng thÊt nghiÖp, tËn dông ®îc nguån nh©n lùc dåi dµo trong nÒn kinh tÕ... 2.3 Ph©n lo¹i tÝn dông ng©n hµng. Môc ®Ých cña viÖc ph©n lo¹i tÝn dông ng©n hµng lµ ®¹t ®îc sù hîp lý vµ ®Çu t tÝn dông. Cã nhiÒu tiªu thøc ®Ó ph©n lo¹i tÝn dông ng©n hµng cô thÓ nh sau: a. C¨n cø vµo thêi h¹n cho vay ( lµ kho¶ng thêi gian tõ lóc ph¸t tiÒn 10 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 vay ®Õn lóc thu håi xong nî vay): gåm 3 lo¹i. + TÝn dông ng¾n h¹n: lµ lo¹i tÝn dông cã thêi h¹n kh«ng qu¸ 12 th¸ng. Nã thêng tµi trî cho c¸c nhu cÇu vÒ vèn lao ®éng cña doanh nghiÖp, hay nhu cÇu tiªu dïng cña c¸ nh©n, hé gia ®×nh. Cã nhiÒu h×nh thøc cÊp tÝn dông ng¾n h¹n nh: h×nh thøc chiÕt khÊu tÝn dông ng©n quü, tÝn dông b»ng ch÷ ký... + TÝn dông trung h¹n: Lµ lo¹i tÝn dông cã thêi h¹n cho vay kÐo dµi trong ph¹m vi tõ 1 ®Õn 5 n¨m chñ yÕu tµi trî cho nhu cÇu mua s¾m, ®æi míi trang thiÕt bÞ, thay ®æi c«ng nghÖ, c¶i tiÕn kü thuËt.. díi c¸c h×nh thøc nh: TÝn dông thuª mua( gi¸n tiÕp cho vay= tµi s¶n) hay trùc tiÕp cho vay b»ng tiÒn ®Ó mua s¾m trang thiÕt bÞ, c«ng nghÖ.. + TÝn dông dµi h¹n: Lµ lo¹i tÝn dông cã thêi h¹n trªn 5 n¨m chñ yÕu tµi trî cho XDCB, TSC§, ®Çu t B§S.. b. C¨n c vµo ®èi tîng tÝn dông: Cã 2 lo¹i + TÝn dông VLD: lµ lo¹i tÝn dông nh»m bæ sung c¸c nhu cÇu vèn vÒ TSL§ cña doanh nghiÖp vÝ dô : cho vay mua hµng ho¸, nguyªn vËt liÖu, DCCC.. + TÝn dông VC§: Lµ lo¹i h×nh tÝn dông nh»m h×nh thµnh nªn c¸c TSC§, ®Çu t mua s¾m TSC§, c¶i tiÕn vµ ®æi míi kü thuËt, c«ng nghÖ, x©y dùng c¸c c«ng tr×nh míi... c. C¨n cø vµo môc ®Ých sö dông vèn vay gåm: + TÝn dông cho s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸: Lµ lo¹i tÝn dông tµi trî cho c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt, mua b¸n hµng ho¸.. + TÝn dông tiªu dïng: phôc vô cho môc ®Ých tiªu dïng cña c¸ nh©n. + TÝn dông ®Çu t xuÊt nhËp khÈu : phôc vô cho c¸c quan hÖ s¶n xuÊt, mua b¸n, thanh to¸n... qua ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu.. d.C¨n cø vµo ph¬ng thøc hoµn tr¶ tÝn dông: cã + TÝn dông tr¶ gãp: Lµ lo¹i tÝn dông mµ phÝa ng©n hµng vµ kh¸ch hµng tháa thuËn víi nhau vÒ viÖc hoµn tr¶ nî theo c¸c ®Þnh kú. Nã thêng ¸p dông cho tÝn dông trung vµ ng¾n h¹n, tÝn dông tiªu dïng... C¸c sù tho¶ thuËn ë ®©y thêng lµ. - Hoµn tr¶ vèn gèc víi sè tiÒn b»ng nhau, l·i tr¶ ®îc tÝnh theo sè d cuèi mçi kú. - Hoµn tr¶ vèn gèc víi sè tiÒn b»ng nhau, l·i tr¶ ®îc tÝnh cho sè tiÒn tr¶ mçi kú. - Hoµn tr¶ c¶ vèn gèc vµ l·i b»ng nhau vµo cuç mçi kú. + TÝn dông tr¶ gãp mét lÇn: lµ lo¹i tÝn dông trong ®ã kh¸ch hµng thùc hiÖn tr¶ nî mét lÇn khi ®Õn h¹n. L·i tr¶ theo tho¶ thuËn nÕu tr¶ ®Çu kú ¸p 11 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 dông l·i ®¬n; nÕu tr¶ vµo cuèi kú th× ¸p dông l·i kÐp. + TÝn dông hoµn tr¶ - theo yªu cÇu: §îc ¸p dông víi kü thuËt thÊu chi tøc lµ tuú thuéc vµo kh¶ n¨ng tµi chÝnh cña kh¸ch hµng, hä muèn tr¶ bao nhiªu, khi nµo tr¶ vµo lóc nµo, nh thÕ nµo phô thuéc vµo ý muèn cña hä. e. NÕu c¨n cø vµo tÝnh chÊt b¶o ®¶m: gåm 2 lo¹i + TÝn dông cã b¶o ®¶m: Lµ lo¹i TÝn dông ®îc thùc hiÖn kÌm theo c¸c h×nh thøc b¶o ®¶m tÝn dông nh TC, CC, BL.. + TÝn dông kh«ng cã b¶o ®¶m: Lµ lo¹i tÝn dông ®îc thùc hiÖn kh«ng kÌm theo c¸c h×nh thøc b¶o ®¶m tÝn dông. Lo¹i tÝn dông nµy chØ ¸p dông cho c¸c kh¸ch hµng cã uy tÝn cao víi ng©n hµng ( TÝn chÊp) tøc lµ kh¸ch hµng mµ kh¸ch hµng thùc sù tin tëng vµo ý muèn vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña ngêi vay. HiÖn nay, ®èi víi níc ta, c¸c doanh nghiÖp nhµ níc khi vay vèn ng©n hµng kh«ng ph¶i thÕ chÊp tµi s¶n (theo N§ 49/CP ban hµnh ngµy 19/12/1999) nhng ph¶i cã ph¬ng ¸n kinh doanh kh¶ thi. §ã lµ ®iÒu kiÖn ®Ó doanh nghiÖp nhµ níc vay ®îc vèn cña ng©n hµng. g. C¨n cø vµo h×nh th¸i gi¸ trÞ cña tÝn dông: Gåm hai lo¹i + Cho vay b»ng tiÒn: Lµ lo¹i tÝn dông mµ h×nh th¸i gi¸ trÞ biÓu hiÖn b»ng tiÒn tÖ. + Cho vay b»ng tµi s¶n: Lµ lo¹i cho vay biÓu hiÖn díi h×nh th¸i gi¸ trÞ cña tµi s¶n. §©y chÝnh lµ tÝn dông thuª mua. H×nh thøc tÝn dông nµy cã ®iÓm thuËn lîi lµ : Ng©n hµng kh«ng trùc tiÕp cho vay b»ng tiÒn mÆt mµ cho vay b»ng tµi s¶n, khi cha hÕt thêi h¹n tho¶ thuËn th× tµi s¶n vÉn thuéc quyÒn së h÷u cña ng©n hµng. NÕu kh¸ch hµng cã ®iÒu g× g©y bÊt lîi cho ng©n hµng, ng©n hµng cã quyÒn thu håi l¹i tµi s¶n cho vay. h.NÕu c¨n cø vµo xuÊt xø tÝn dông: Chia lµm 2 lo¹i. + TÝn dông trùc tiÕp: Lµ quan hÖ tÝn dông gi÷a doanh nghiÖp víi nhau th«ng qua h×nh thøc mua b¸n chÞu, cho vay vèn lÉn nhau.. + TÝn dông gi¸n tiÕp: Lµ h×nh thøc tÝn dông mµ ng©n hµng thùc hiÖn cÊp tÝn dông díi h×nh thøc chiÕt khÊu c¸c giÊy tê cã gi¸, mua l¹i c¸c phiÕu b¸n hµng, mua nî, tÝn dông b»ng ch÷ ký, tÝn dông chÊp nhËn, tÝn dông chøng tõ, b¶o l·nh Ng©n hµng hay nghiÖp vô b¶o ®oan th¬ng phiÕu... II. ChÊt lîng tÝn dông ng©n hµng trong c¬ chÕ KTTT. 1. ChÊt lîng tÝn dông vµ ý nghÜa cña sù n©ng cao chÊt lîng tÝn dông. Trong ho¹t ®éng kinh doanh c¸c ng©n hµng th¬ng m¹i lu«n lÊy chÊt lîng tÝn dông lµm tiªu thøc quan t©m hµng ®Çu. NÕu xÐt vÒ mÆt chÊt th× tÝn dông ng©n hµng ph¶n ¸nh tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng. NÕu xÐt vÒ mÆt lîng th× tÝn dông ng©n hµng ph¶n ¸nh hiÖu 12 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 qu¶ kinh doanh tÝn dông cña ng©n hµng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ mµ ho¹t ®éng tÝn dông ®em l¹i cho nÒn kinh tÕ. Nh v©y chÊt lîng tÝn dông lµ chØ tiªu ph¶n ¸nh tr×nh ®é tæ chøc qu¶n lý ®iÒu hµnh ho¹t ®éng kinh doanh, hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi mµ ho¹t ®éng tÝn dông ®em l¹i cho b¶n th©n ng©n hµng vµ cho x· héi. Ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng lµ lo¹i h×nh kinh doanh chøa ®ùng nhiÒu rñi ro nhÊt bëi tÝnh ®Æc thï cña nã lµ kinh doanh quyÒn sö dông hµng ho¸ tiÒn tÖ vµ cã quan hÖ víi toµn bé c¸c ngµnh, lÜnh vùc trong nÒn kinh tÕ. Mµ ®· lµ tiÒn tÖ th× nã v« cïng nh¹y c¶m víi nh÷ng thay ®æi cña nÒn kinh tÕ x· héi, chÕ ®é chÝnh trÞ.. LÞch sö ®· chøng minh r»ng sù th¨ng trÇm cña nÒn kinh tÕ lu«n kÐo theo nh÷ng biÕn ®éng to lín trong ho¹t ®éng ng©n hµng vµ ngîc l¹i nh÷ng thay ®æi trong lÜnh vùc tiÒn tÖ, ng©n hµng l¹i ¶nh hëng rÊt lín ®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ vµ cña toµn x· héi. Do vËy nghiªn cøu, ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông ng©n hµng ®· trë thµnh yªu cÇu cÊp thiÕt ®èi víi c¶ ng©n hµng vµ ®èi víi c¶ nÒn kinh tÕ.  XÐt trªn gãc ®é ng©n hµng. ChÊt lîng tÝn dông ®· trë thµnh vÊn ®Ò sèng cßn ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña ng©n hµng. Sù yÕu kÐm vÒ chÊt lîng tÝn dông lu«n trë thµnh nguy c¬ g©y ra sù ph¸ s¶n cña ng©n hµng thËm chÝ g©y c¶n trë c¶ mét hÖ thèng ng©n hµng do hiÖu øng d©y chuyÒn cña nã. Ng©n hµng ®i vay ®Ó cho vay do vËy ®ång tiÒn qua ho¹t ®éng ng©n hµng lµ ®ång tiÒn cã gi¸ (l·i suÊt), cã thêi h¹n. Khi ®ång vèn tÝn dông gÆp rñi ro tøc lµ “ ®ãng b¨ng” díi h×nh thøc nî khã ®ßi hoÆc mÊt vèn th× ngay lËp tøc nã ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ng©n hµng. NÕu ng©n hµng kh«ng ®¸p øng c¸c yªu cÇu chi tr¶ thanh to¸n rót tiÒn cña kh¸ch hµng th× nguy c¬ ph¸ s¶n cña ng©n hµng lµ tÊt yÕu. Sù ®æ vì cña ng©n hµng ®îc céng hëng thªm bëi lµn sãng t©m lý bÊt æn, t¹o thµnh c¸c luång rót vèn khæng lå ®Ëp tan mäi sù kh¸ng cù cña hÖ thèng ng©n hµng dÉn tíi sôp ®æ c¶ hÖ thèng ng©n hµng ®ång thêi kÐo theo sù ph¸ vì c¸c quan hÖ kinh tÕ trong nÒn kinh tÕ g©y hËu qu¶n nÆng nÒ vÒ mäi mÆt cho mét quèc gia. MÆt kh¸c trong xu thÕ toµn cÇu ho¸ nÒn kinh tÕ thÕ giíi hiÖn nay th× mçi quèc gia lµ mét m¾t xÝch cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Sù ®æ vì cña mét m¾t xÝch kÐo theo sù ®æ vì cña c¸c m¾t xÝch cßn l¹i. Do vËy vÊn ®Ò chÊt lîng tÝn dông kh«ng cßn bã hÑp trong ph¹m vi mét quèc gia n÷a mµ ®· trë thµnh vÊn ®Ò chung cña céng ®ång quèc tÕ. Nh vËy viÖc n©ng cao chÊt lîng tÝn dông lu«n ®Æt ng©n hµng vµo nhiÖm vô hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý ®iÒu hµnh ho¹t ®éng kinh doanh ng©n hµng nh»m ®¹t ®îc c¸c môc tiªu kinh tÕ, b¶o ®¶m lîi Ých x· héi ®øng v÷ng trong th¬ng trêng. 13 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368  XÐt trªn gãc ®é nÒn kinh tÕ. TÝn dông ng©n hµng lµ nguån cung cÊp chñ yÕu trong nÒn kinh tÕ. C¸c thµnh phÇn kinh tÕ sö dông vèn tÝn dông vµo c¸c môc ®Ých kinh doanh, ®Çu t hay tiªu dïng th× còng ®Òu t¹o nÒn c¸c dßng vËn ®éng nguån lùc trong nÒn kinh tÕ. C¸c nguån lùc trong nÒn kinh tÕ ®îc kh¬i dËy vµ tËn dông mét c¸ch tèi ®a ( quan träng nhÊt lµ nguån tµi nguyÒn vµ nguån nh©n lùc) sÏ t¹o nªn sù ph¸t triÓn vµ t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ. Do vËy nÕu chÊt lîng tÝn dông ng©n hµng kÐm tøc lµ viÖc sö dông vèn vay kh«ng hiÖu qu¶ th× nÒn kinh tÕ sÏ r¬i vµo t×nh tr¹ng tr× trÖ, chËm ph¸t triÓn. Ngîc l¹i nÕu viÖc sö dông vèn vay hiÖu qu¶ th× sÏ lµ ®éng lùc cho sù t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. N©ng cao chÊt lîng tÝn dông lµ yªu cÇu cÊp b¸ch b¶o ®¶m cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn m¹nh t¹o ®iÒu kiÖn héi nhËp nÒn kinh tÕ trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. 2. C¸c tiªu thøc ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông. §Ó ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông th× mét chØ tiªu rÊt quan träng ®îc ®Ò cËp ®Õn lµ chØ tiªu D nî qu¸ h¹n  d nî x 100% Theo tiªu chuÈn quèc tÕ chØ tiªu n©ng cao nhÊt lµ 3% ®èi víi níc ta theo quy ®Þnh cña ng©n hµng nhµ níc kh«ng 5 % vµ nÕu cµng nhá cµmg tè. Ngoµi ra cã hai chØ tiªu kh¸c còng ®îc ®Ò cËp ®Õn lµ chØ tiªu D nî khã ®ßi Møc ®é tæn =  100% thÊt 1  NQH Møc ®é tæn thÊt 2 = D nî khã ®ßi x 100%  d nî Hai chØ tiªu nµy ph¶n ¸nh møc ®é tæn thÊt cô thÓ trong ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng. Bªn c¹nh ®ã c¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh còng ®îc xem nh c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ chÊt lîng tÝn dông. C¸c chØ tiªu nµy xuÊt ph¸t tõ hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi cña vèn tÝn dông ng©n hµng cô thÓ gåm: - Gãp phÇn phôc vô chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña chÝnh phñ. - T¸c ®éng trong viÖc thóc ®Èy t¨ng trëng kinh tÕ t¨ng cêng c¬ së vËt chÊt kü thuËt. - C¸c s¶n phÈm hµng ho¸ s¶n xuÊt ra cã ®¸p øng c¸c nhu cÇu x· héi thÞ 14 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 trêng. - Gãp phÇn gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm. 3. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng tÝn dông. C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng tÝn dông tËp trung chñ yÕu vµo 4 nhãm nh©n tè sau. 3.1 M«i trêng kinh tÕ. §ã lµ s©n ch¬i kinh doanh cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ bÞ chi phèi bëi c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« cña nhµ níc ( ë c¸c quèc gia cã sù tham gia ®iÒu tiÕt cña nhµ níc - C¬ chÕ bµn tay h÷u h×nh) hay bÞ chi phèi bëi c¸c quy luËt cung cÇu trªn thÞ trêng ( C¬ chÕ bµn tay v« h×nh kh«ng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc) hoÆc bÞ chi phèi bëi c¶ chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« cña nhµ níc vµ c¸c quy luËt cung cÇu trªn thÞ trêng ( kÕt hîp bµn tay v« h×nh vµ bµn tay h÷u h×nh). Tuy nhiªn, dï lµ ë c¬ chÕ nµo th× còng lu«n tån t¹i nh÷ng bÊt cËp g©y khã kh¨n cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. ë c¬ chÕ thø nhÊt th× ®ã lµ c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m« cña nhµ níc, ë c¬ chÕ thø 2 lµ sù thay ®æi ®ét ngét cña cung cÇu cßn ë c¬ chÕ thø 3 lµ tæng hîp cña hai c¬ chÕ trªn. C¸i khã kh¨n ®ã biÓu hiÖn díi h×nh thøc ø ®äng hµng ho¸, kh«ng tiªu thô ®îc hoÆc kh«ng cã thÞ trêng tiªu thô.. dÉn ®Õn thua lç trong s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kÐo theo viÖc kh«ng tr¶ ®îc nî ng©n hµng ®óng h¹n lµm ph¸t sinh nî NQH, NK§.. Do vËy vÊn ®Ò lµ ph¶i lµm sao t¹o lËp m«i trêng kinh tÕ lµnh m¹nh cho ho¹t ®éng cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña chóng gãp phÇn n©ng cao chÊt lîng tÝn dông.... 3.2 M«i trêng ph¸p lý. §©y lµ c¬ së ph¸p lý cho ho¹t ®éng hîp ph¸p cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Nã chÝnh lµ hÖ thèng ph¸p luËt chi phèi c¸c ho¹t ®éng cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Ó kh«ng bÞ “vît rµo”. Mét yªu cÇu ®îc ®Æt ra lµ ph¶i cã sù ®ång bé thèng nhÊt vµ phï hîp gi÷a c¸c bé luËt, c¸c v¨n b¶n ph¸p quy nh»m t¹o ®îc sù chÆt chÏ, hiÖu lùc cña ph¸p luËt. NÕu hÖ thèng ph¸p luËt kh«ng ®ång bé sÏ t¹o lªn c¸c kÏ hë ®Ó kÎ xÊu cã thÓ lîi dông khai th¸c hay t¹o nªn c¸c m©u thuÉn lµm mÊt ®i tÝnh hiÖu lùc cña ph¸p luËt hoÆc g©y khã kh¨n, phiÒn hµ trong qu¸ tr×nh xö lý c¸c vi ph¹m ph¸p luËt ph¸t sinh. §èi víi níc ta hiÖn nay th× vÊn ®Ò ph¸p lý ®ang ®îc tranh c·i nhiÒu nhÊt lµ vÒ viÖc cÊp chøng nhËn së h÷u tµi s¶n vµ xö lý TSTC t¹i ng©n hµng. Tuy r»ng chÝnh phñ ®a ra nhiÒu N§( 60, 61, 64, 83), quyÕt ®Þnh (217..) nhng xem ra t×nh h×nh vÉn cha ®îc gi¶i quyÕt mét c¸ch kh¶ quan cho l¾m. ChÝnh v× bÊt cËp nµy lµ nguyªn nh©n chñ yÕu g©y ra t×nh tr¹ng khã kh¨n khi xö lý TSTC t¹i ng©n hµng vµ gi¶i to¶ 15 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 “nî ®ãng b¨ng” cña ng©n hµng.. 3.3 Ngêi ®i vay. Khi cho vay th× ng©n hµng quan t©m ®Õn n¨ng lùc ph¸p lý, n¨ng lùc tµi chÝnh vµ kh¶ n¨ng tr¶ nî cña ngêi ®i vay. NÕu lµ doanh nghiÖp tæ chøc kinh tÕ th× ph¶i cã t c¸ch ph¸p nh©n ®©ú ®ñ. NÕu lµ t nh©n ph¶i cã t c¸ch thÓ nh©n, t×nh h×nh tµi chÝnh lµnh m¹nh, cã ph¬ng ¸n kinh doanh kh¶ thi, thùc hiÖn ®Çy ®ñ c¸c quy ®Þnh vÒ ®¶m b¶o tÝn dông..Tuy nhiªn cã mét tû träng rÊt lín, ngêi ®i vay kh«ng ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn c¸c nguyªn t¾c tÝn dông vµ quyÕt ®Þnh cho vay, thÕ chÊp cña ng©n hµng: VÝ dô nh lËp ph¬ng ¸n kinh doanh gi¶ m¹o, dïng tµi s¶n kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn thÕ chÊp, cÇm cè.. Ngoµi ra cßn ph¶i kÓ ®Õn n¨ng lùc tr×nh ®é qu¶n lý, kinh doanh cßn h¹n chÕ, sö dông vèn kh«ng ®óng môc ®Ých, lÊy vèn vay ng¾n h¹n sö dông ®Çu t trung vµ dµi h¹n.. §èi víi doanh nghiÖp nhµ níc khi vay kh«ng cÇn thÕ chÊp tµi s¶n miÔn lµ cã ph¬ng ¸n kinh doanh kh¶ thi, chøng tõ th¬ng m¹i hîp lý.. Do ®ã ph¸t sinh nhiÒu tiªu cùc nh lËp ho¸ ®¬n, chøng tõ gi¶ kh«ng ®óng thùc tÕ.. ®Ó vay vèn ng©n hµng nh»m phôc vô c¸c môc tiªu bÊt chÝnh kh¸c. 3.4 C¸c yÕu tè thuéc b¶n th©n ng©n hµng. §èi víi b¶n th©n ng©n hµng th× chÊt lîng tÝn dông thuéc rÊt lín vµo chÊt lîng nguån nh©n lùc cña ng©n hµng. §iÒu nµy thÓ hiÖn rÊt râ ë tr×nh ®é n¨ng lùc, kü n¨ng chuyªn m«n, nghiÖp vô, phÈm chÊt, ®¹o ®øc... cña c¸n bé nh©n viªn ng©n hµng. Mét sù h¹n chÕ chÊt lîng nguån nh©n lùc kÐo theo viÖc thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n ph¬ng ¸n kinh doanh thiÕu chÆt chÏ, kh«ng tu©n thñ ®óng quy tr×nh, nghiÖp vô, n¬i láng qu¶n lý gi¸m s¸t vèn vay, kh«ng khoa häc trong viÖc thu lîi dÔ bÞ c¸m dç vËt chÊt tiÕp tay cho kÎ lõa ®¶o.... dÉn ®Õn viÖc ®äng vèn hay mÊt vèn tÝn dông ¶nh hëng ®Õn chÊt lîng tÝn dông cña ng©n hµng. MÆt kh¸c chÊt lîng nguån th«ng tin vÒ kh¸ch hµng, th«ng tin tÝn dông, th«ng tin th¬ng m¹i kh¸c gãp phÇn rÊt lín nh»m n©ng cao chÊt lîng ho¹t ®éng tÝn dông qua viÖc ®¸nh gi¸ chÝnh x¸c t×nh h×nh kh¸ch hµng ®Ó ra c¸c quyÕt ®Þnh cho vay hîp lý hay lµ kh«ng cho vay.. §iÓm yÕu cña hÖ thèng ng©n hµng th¬ng m¹i níc ta lµ thiÕu hÖ thèng cung cÊp th«ng tin kh¸ch hµng thªm vµo ®ã lµ c¨n bÖnh thµnh tÝch ®· trë thµnh “ th©m c¨n cè ®Õ” còng gãp phÇn lµm gi¶m chÊt lîng tÝn dông cña ng©n hµng. 3.5 M«i trêng tù nhiªn. Chóng ta kh«ng thÓ phñ nhËn r»ng yÕu tè m«i trêng tù nhiÒn ®ang ngµy cµng cã ¶nh hëng nhiÒu ®Õn ho¹t ®éng ng©n hµng. NhÊt lµ ®èi víi c¸c ng©n hµng ho¹t ®éng chñ yÕu trong lÜnh vùc n«ng- l©m- ng nghiÖp, xuÊt nhËp 16 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 khÈu.. ë níc ta trong hai n¨m 2000-2001 ®· x¶y ra hµng lo¹t c¬n b·o lò lôt lín ë c¸c vïng ®ång b»ng s«ng Cöu long, T©y nguyªn.. g©y thiÖt h¹i rÊt lín ®Õn mïa mµng, vµ Nhµ níc ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p khoanh nî, xo¸ nî hµng ngµn tû ®ång, ®ång thêi ®Èy nhanh tiÕn ®é gi¶i ng©n nh»m kh¾c phôc hiÖu qu¶ thiªn tai vµ vùc dËy c¸c ho¹t ®éng cña ng©n hµng. 4.C¸c nguyªn t¾c nh»m n©ng cao chÊt lîng ng©n hµng. Ngoµi c¸c nguyªn t¾c tÝn dông dông sau: +Cho vay cã môc ®Ých. +Ph¶i cã vËt t, hµng ho¸ t¬ng ®¬ng lµm ®¶m b¶o cho kho¶n vay + Hoµn tr¶ ®Çy ®ñ gèc vµ l·i ®óng thêi h¹n. Cßn mét sè nguyªn t¾c kh¸c cÇn ph¶i ®Ò cËp ®Õn nh»m môc tiªu n©ng cao chÊt lîng tÝn dông bao gåm: 4.1 Nguyªn t¾c sµng läc vµ gi¸m s¸t. Nguyªn t¾c nµy kh¾c phôc t×nh tr¹ng “th«ng tin mÊt c©n xøng” vµ vÊn ®Ò “rñi ro ®¹o ®øc”. Theo nguyªn t¾c sµng läc c¸c ng©n hµng sÏ lùa chän ra c¸c ng©n hµng cã triÓn väng nhÊt trong sè c¸c kh¸ch hµng, trªn c¬ së n¾m v÷ng, x¸c thùc c¸c th«ng tin vÒ t×nh h×nh cña ngêi ®ã. ViÖc thu thËp c¸c th«ng tin bao gåm c¸c th«ng tin vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh cña kh¸ch hµng, tri tr¶, thanh to¸n qua tµi kho¶n t¹i c¸c ng©n hµng, c¸c th«ng tin vÒ lÜnh vùc ho¹t ®éng, c¸c th«ng tin kh¸c cã liªn quan kÓ c¶ trêng hîp ®i thùc tÕ t¹i c¬ së ho¹t ®éng cña kh¸ch hµng. Cßn theo nguyªn t¾c gi¸m s¸t th× ng©n hµng ph¶i theo dâi xem kho¶n vay cã ®îc thùc hiÖn ®óng môc ®Ých xin vay hay kh«ng? NÕu sai th× ph¶i ®Ò ra biÖn ph¸p kÞp thêi uèn n¾n viÖc sö dông vèn cña kh¸ch hµng. Trong trêng hîp vi ph¹m nghiªm träng ng©n hµng cã quyÒn ®¬n ph¬ng chÊm døt hîp ®ång tÝn dông, thu håi kho¶n cho vay tríc thêi h¹n.. 4.2- Chuyªn m«n ho¸ viÖc cho vay. Chuyªn m«n ho¸ trong viÖc cho vay kh«ng cã nghÜa lµ thu hÑp ph¹m vi ho¹t ®éng cña ng©n hµng trong mét sè lÜnh vùc nhÊt ®Þnh mµ lµ viÖc tæ chøc phßng tÝn dông thµnh c¸c tæ, bé phËn chuyªn m«n phô tr¸ch mét ngµnh, lÜnh vùc nµo ®ã. Nh thÕ c¸c nh©n viªn, c¸n bé tÝn dông cã ®iÒu kiÖn ®i s©u, n¾m b¾t tèt h¬n t×nh h×nh thùc tÕ lÜnh vùc chuyªn m«n cña m×nh. Tõ ®ã khi ph¸t sinh c¸c quan hÖ tÝn dông, ng©n hµng ®· cã c¬ së v÷ng ch¾c ®Ó quyÕt ®Þnh cã thùc hiÖn kho¶n cho vay hay kh«ng. 4.3 - Quan hÖ kh¸ch hµng l©u dµi. §©y lµ nguyªn t¾c võa cã lîi cho ng©n hµng l¹i võa t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho kh¸ch hµnh. §èi víi ng©n hµng qua viÖc theo dâi t×nh h×nh thu chi trªn tµi kho¶n kh¸ch hµng gióp ng©n hµng thu thËp ®îc c¸c th«ng tin nhanh 17 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 nhÊt, chÝnh x¸c nhÊt vÒ kh¸ch hµng, mµ l¹i kh«ng tèn qu¸ nhiÒu chi phÝ t×m hiÓu kh¸ch hµng. C¸c kh¸ch hµng lo¹i nµy cña ng©n hµng thêng lµ nh÷ng kh¸ch hµng cã quan hÖ thêng xuyªn víi ng©n hµng cho nªn Ng©n hµng thêng n¾m ®îc nh÷ng th«ng tin chi tiÕt vÒ hä. Nh÷ng kh¸ch hµng nµy khi vay vèn ng©n hµng sÏ ®îc hëng nh÷ng u ®·i nh: u ®·i l·i suÊt, u ®·i thêi h¹n, u ®·i ®èi víi sè tiÒn cho vay.. ViÖc thiÕt lËp quan hÖ kh¸ch hµng l©u dµi t¹o ®îc sù chñ ®éng trong ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng. 4.4- VËt thÕ chÊp, sè d bï. §©y lµ h×nh thøc b¶o ®¶m tiÒn vay, mét b»ng TSTC, mét b»ng tiÒn tÖ. Khi cho vay, ng©n hµng yªu cÇu kh¸ch hµng ph¶i thùc hiÖn nguyªn t¾c b¶o ®¶m tÝn dông nh ph¶i thÕ chÊp, cÇm cè, b¶o l·nh.. hoÆc ng©n hµng còng cã thÓ gi÷ l¹i mét phÇn mãn cho vay theo tû lÖ nhÊt ®Þnh lµm vËt b¶o ®¶m. Ng©n hµng cã thÓ sö dông sè tiÒn göi l¹i ®ã ®Ó kinh doanh, trong trêng hîp kh¸ch hµng kh«ng hoµn tr¶ ®îc tiÒn vay th× sè tiÒn ph¶i gi÷ l¹i lóc tríc ®ã trë thµnh mét kho¶n thu gi¶m bít rñi ro tÝn dông. 4.5 H¹n chÕ tÝn dông cña ng©n hµng thÓ hiÖn díi hai d¹ng. + §ång ý cho vay nhng h¹n chÕ vèn cho vay díi møc mµ ngêi cho vay yªu cÇu tr¸nh cho vèn ng©n hµng tËp trung qu¸ lín vµo vèn ho¹t ®éng cña kh¸ch hµng ®ång thêi víi kho¶n cho vay nhá kh¸ch hµng sÏ dÔ dµng hoµn tr¶ h¬n. §iÒu nµy cã ý nghÜa rÊt lín trong viÖc cho vay theo tiÕn ®é cña dù ¸n. + Tõ chèi mét mãn vay dï lµ kh¸ch hµng s½n sµng tr¶ v¬i møc gi¸ cao. Nh thÕ sÏ kh¾c phôc ®îc t×nh tr¹ng “ Chän lùa ®èi nghÞch”, c¸c kh¸ch hµng s½n sµng tr¶ l·i suÊt cao lµ nh÷ng ngêi sÏ ®Çu t vèn tÝn dông nµo cã dù ¸n cã rñi ro cao. C¸c ng©n hµng rÊt thËn träng trong viÖc t×m kiÕm c¸c kh¸ch hµng cã kh¶ n¨ng nhÊt, tuy nhiªn còng kh«ng qu¸ thËn träng vµ nh thÕ cã thÓ ng©n hµng sÏ mÊt ®i mét kho¶n cho vay ®em l¹i c¬ héi sinh lêi cao h¬n. 18 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Ch¬ng II Thùc tr¹ng chÊt lîng tÝn dông trung vµ dµi h¹n t¹i Së Giao DÞch NHCT VN I - Ho¹t ®éng kinh doanh cña Së Giao DÞch NHCT VN 1 - Kh¸i qu¸t vÒ Së Giao DÞch NHCT VN 1.1 - Qóa tr×nh ra ®êi vµ ho¹t ®éng cña Së Giao DÞch NHCT VN N¨m 1988, SGD 1 lµ mét bé phËn cña Héi së chÝnh NHCT VN mang tªn NHCT Thµnh phè Hµ Néi. NHCT TPHN thùc hiÖn qu¶n lý c¸c chi nh¸nh trªn ®Þa bµn Hµ Néi.§Õn n¨m 1997,NHCT VN tiÕn hµnh xo¸ bá cÊp trung gian chØ cßn 2 cÊp chi nh¸nh .Tuy nhiªn míi chØ thùc hiÖn ë c¸c thµnh phè lín nh HN,HP,TP HCM..do vËy NHCT TPHN ®æi tªn thµnh SGD1. Ngµy 1/1/2002 SGD1 t¸ch ra khái Héi së chÝnh thµnh mét ®¬n vÞ h¹ch to¸n phô thuéc,ho¹t ®éng kinh doanh nh mäi chi nh¸nh kh¸c trªn ®Þa bµn Thµnh phè Hµ Néi. Do vËy theo ®iÒu lÖ cña NHCT VN SGD1 lµ ®¹i diÖn uû quyÒn cña NHCT,cã quyÒn tù chñ kinh doanh theo ph©n cÊp cña NHCT. NHCT chÞu tr¸ch nhiÖm cuèi cïng vÒ nghÜa vô ph¸t sinh do sù cam kÕt cña SGD . SGD cã con dÊu vµ më tµi kho¶n t¹i NHNN. SGD ®îc ký kÕt c¸c hîp ®ång kinh tÕ,®îc chñ ®éng thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh,tæ chøc vµ nh©n sù theo sù ph©n cÊp uû quyÒn cña NHCT. SGD cã nhiÖm vô sö dông cã hiÖu qu¶,b¶o toµn vµ ph¸t triÓn vèn. SGD còng cã c¸c ®¬n vÞ trùc thuéc. HiÖn nay SGD cã 5 quü tiÕt kiÖm trong ®ã mét quü tiÕt kiÖm ®Æt ngay t¹i SGD. 1.2 - C¬ cÊu tæ chøc, qu¶n lý, ®iÒu hµnh M« h×nh tæ chøc Gi¸m ®èc Phã Gi¸m ®èc1 Phã Gi¸m ®èc2 19 Website: http://www.docs.vn Email : [email protected] Tel (: 0918.775.368 Phßng KT§N Phßng kÕ to¸n Phßng kinh doanh Phßng ®iÖn to¸n Phßng Ng©n Quü Phßng TC_CB Phßng KiÓm So¸t Phßng HC-QT §iÒu hµnh SGD lµ Gi¸m ®èc kiªm Phã Tæng gi¸m ®èc.HiÖn nay, gi¸m ®èc lµ «ng NguyÔn V¨n BÝnh. Gióp viÖc cho gi¸m ®èc cã 2 Phã gi¸m ®èc. SGD cã 8 phßng ban chøc n¨ng ,nghiÖp vô nh sau: *Phßng hµnh chÝnh -qu¶n trÞ: lµm c«ng t¸c qu¶n lý chung nh: ®µo t¹o,l¬ng thëng,triÓn khai c¸c ch¬ng tr×nh ho¹t ®éng cña Ban gi¸m ®èc *Phßng kiÓm so¸t: cã chøc n¨ng kiÓm tra, kiÓm so¸t l¹i toµn bé hå s¬,chøng tõ tÝn dông,kÕ to¸n,thanh to¸n quèc tÕ,tiÕt kiÖm ...nh»m b¶o ®¶m tÝnh chÝnh x¸c,®Çy ®ñ theo ®óng ph¸p luËt cña Nhµ níc vµ chØ ®¹o cña ng©n hµng,lµm tham mu cho l·nh ®¹o,gióp Ban l·nh ®¹o uèn n¾n sai ph¹m cña c¸c phßng ban kh¸c.. *Phßng tæ chøc c¸n bé: thùc hiÖn c«ng t¸c x¾p xÕp c¸n bé,nh©n viªn theo c¸c tiªu chuÈn ,yªu cÇu c«ng viÖc;thuyªn chuyÓn,®Ò b¹t;tham mu cho l·nh ®¹o vÒ c«ng t¸c nh©n sù t¹i ng©n hµng.. *Phßng ng©n quü: chñ yÕu thùc hiÖn thu,chi b»ng VND,ngo¹i tÖ,ng©n phiÕu thanh to¸n ... *Phßng ®iÖn to¸n: qu¶n lý ch¬ng tr×nh m¸y tÝnh,nèi m¹ng m¸y tÝnh,söa ch÷a m¸y tÝnh ,in ra b¶ng ,biÓu thu ,chi ,tÝnh l·i,c©n ®èi ... *Phßng kinh doanh: thùc hiÖn 3 chøc n¨ng chñ yÕu ®ã lµ cho vay c¸c tæ chøc kinh tÕ,d©n c ;qu¶n lý nguån vèn ;c©n ®èi tæng hîp .Do vËy phßng kinh doanh cònh lµm tham mu cho Ban gi¸m ®èc trong viÖc ®iÒu hµnh vèn. Mçi c¸n bé trong phßng ®¶m nhËn viÖc cho vay,qu¶n lý nî, thu håi nî ®èi víi mét sè ®¬n vÞ kinh doanh cïng lÜnh vùc kinh doanh. Phßng gåm cã 3 tæ : 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan