SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
NĂM HỌC 2011-2012
VẬN DỤNG CÁC CA KHÚC CÁCH MẠNG
TRONG GIẢNG DẠY LỊCH SỬ LỚP 9
A.MỞ ĐẦU:
I. Đặt vấn đề:
1. Thực trạng:
Quả thật mục tiêu giáo dục nói chung và nhà trường nói riêng là góp phần đào
tạo ra những con người phát triển toàn diện nhất là trong giai đoạn hiện nay cả nước
đang phấn đấu đến năm 2020 hoàn thành sự nghiệp công nghiệp hóa hiện đại hóa đất
nước. Trong đời sống xã hội, lịch sử có tác dụng quan trọng không chỉ về trí tuệ mà
cả về tư tưởng tình cảm. Chính vì lẽ đó, trong những năm gần đây ngành giáo dục của
chúng ta đã và đang tiến hành đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy. Để hoàn
thành nhiệm vụ trên mỗi thầy cô giáo nói chung, giáo viên giảng dạy bộ môn lịch sử
nói riêng phải không ngừng học tập, tìm tòi nghiên cứu xây dựng các giải pháp để
phát triển chuyên môn của mình từ đó tạo nên sự hứng thú học tập cho học sinh. Tạo
sự hứng học tập là một trong những biện pháp quan trọng trong việc dạy và học lịch
sử hiện nay. Song sự hứng thú trong nhận thức không phải là sự ngẫu hứng, tuỳ thích
mà là sự định hướng có lựa chọn.
Một thực tế nhức nhối đã và đang diễn ra, bộ môn lịch sử ít được học sinh chú
trọng đầu tư. Chính vì vậy số học sinh hiểu lịch sử, yêu lịch sử nhất là lịch sử dân tộc
rất hạn chế. Điều đó xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó một phần do
giáo viên bộ môn chưa thật sự đầu tư về chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm, chưa chịu
tìm tòi nghiên cứu để tìm ra các giải pháp tích cực, hiệu quả nhằm giúp học sinh nhận
thức một cách thấu đáo giá trị của lịch sử( không những trong quá khứ mà kể cả hiện
tại và tương lai). Từ đó giúp học sinh trân trọng lịch sử, đến với lịch sử rất chân thật
không gượng ép. Có như vậy các em mới say mê tìm tòi nghiên cứu khi tham gia học
tập bộ môn lịch sử.
2. Ý nghĩa và tác dụng:
NGƯỜI THỰC HIỆN : VŨ KIM SĨ
TRƯỜNG THCS HOÀI HƯƠNG
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
NĂM HỌC 2011-2012
Như chúng ta đã biết âm nhạc là tiếng nói của cuộc sống, là cầu nối giữa quá khứ
và hiện tại qua các cung bậc của âm thanh. Không phải ngẫu nhiên khi nhiều người
cho rằng mỗi ca khúc cách mạng là một trang lịch sử bằng âm thanh để cho thế hệ trẻ
hôm nay nhìn lại quá khứ trở về với những năm tháng hào hùng của dân tộc. Mỗi ca
khúc cách mạng ra đời gắn liền với những dấu ấn, sự kiện lịch sử cụ thể. Chính vì vậy
vận dụng các ca khúc cách mạng trong các bài dạy là một trong nhiều cách để tạo sự
hứng thú cho học sinh trong dạy học lịch sử.
3. Phạm vi nghiên cứu của đề tài:
Xuất phát từ những lí do trên tôi quyết định chọn đề tài “ Vận dụng các ca khúc
cách mạng trong giảng dạy lịch sử lớp 9 ”
II.Phương pháp tiến hành:
1. Cơ sở lí luận và thực tiễn của đề tài:
1.1.Cơ sở lí luận:
Để tạo ra sự hứng thú, phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo của mỗi học sinh
trong giờ học thì việc đổi mới phương pháp giảng dạy tìm ra các giải pháp mới là cần
thiết và cấp bách là nhân tố quyết định cho sự thành công trong hoạt động giáo dục
nói chung nhất là giảng dạy bộ môn lịch sử.
1.2.Thực tiễn:
-
Thật vậy dù chúng ta luôn nhắc nhau lời dạy của Bác Hồ “Dân ta phải biết sử ta,
cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam ”, nhưng gần đây việc học và thi lịch sử của
học trò càng đáng báo động. Việc học sinh chưa tích cực học môn lịch sử như đã nói
trên là có, nhưng không phải do bản thân bộ môn lịch sử gây ra mà chính là do quan
niệm của không ít phụ huynh học sinh cũng như phương pháp dạy học của giáo viên
chưa đáp ứng được nhu cầu của người học hay nói khác hơn là người giáo viên chưa
thật sự tạo ra sự hứng thú cho học sinh trong giờ học bộ môn lịch sử.
+ Về phía học sinh: Thực tế hiện nay số lượng học sinh không yêu thích học tập bộ
môn lịch sử khá lớn. Nhiều em than phiền học sử khó quá thầy ơi ! Một số em bản
thân là học sinh giỏi nhưng cũng không mặn mà gì với bộ môn này, xem môn lịch sử
NGƯỜI THỰC HIỆN : VŨ KIM SĨ
TRƯỜNG THCS HOÀI HƯƠNG
NĂM HỌC 2011-2012
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
là môn học bài ( chỉ cần nhớ thuộc lòng những gì thầy giáo cung cấp trên bảng đen là
đủ, mà không cần nghiên cứu tìm hiểu cái hay, cái đẹp của bộ môn lịch sử ). Bên
cạnh đó một bộ phận không nhỏ học sinh cho rằng học lịch sử rất khô khan, toàn là
sự kiện. Chính vì vậy sự hứng thú trong học sinh đối với giờ dạy lịch sử là rất hạn
chế.
+ Về phía giáo viên: Trong quá trình giảng dạy của bản thân tại trường, tôi nhận
thấy rất ít giáo viên vận dụng âm nhạc vào giờ dạy lịch sử để tạo sự hứng thú. Có
chăng thì cũng chỉ dừng lại ở mức độ giới thiệu qua loa, đại khái các ca khúc cách
mạng khi có sự kiện lịch sử liên quan, chưa thấy được tác dụng giáo dục tâm hồn,
hình thành nhân cách sống cho các hệ học sinh mỗi khi nghe qua các ca khúc cách
mạng.
- Dưới đây là bảng kết quả thống kê theo phiếu trắc nghiệm khách quan của học sinh
năm học: 2007-2008; 2008-2009
Mức độ hứng thú
Không hề Ít hứng thú
Khá hứng
Năm học
hứng thú
thú
2007-2008
34%
26%
40%
2008-2009
35%
20%
45%
- Dưới đây là bảng kết quả thống kê chất lượng môn lịch sử năm học: 2007-2008;
2008-2009:
Chất lượng
0 – 4.9
5.0 -> 6.4
6.5 -> 10.
2007 - 2008
34%
26%
40%
2008 -2009
35%
20%
45%
Năm học
2. Biện pháp tiến hành và thời gian tạo ra giải pháp:
a. Biện pháp tiến hành:
- Sưu tầm tư liệu.
- Điều tra thực nghiệm: phiếu khảo sát lấy từ học sinh, thống kê số liệu
b. Thời gian tạo ra giải pháp:
NGƯỜI THỰC HIỆN : VŨ KIM SĨ
TRƯỜNG THCS HOÀI HƯƠNG
NĂM HỌC 2011-2012
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
- Thời gian bắt đầu nghiên cứu từ tháng 9.2009, hoàn thành vào 9.2010
- Địa điểm: Giảng dạy bộ môn lịch sử lớp 9 tại Trường THCS Hoài Hương- Hoài
Nhơn – Bình Định.
B.NỘI DUNG:
I.Mục tiêu: Vận dụng âm nhạc vào các bài dạy lịch sử nhằm góp phần tạo sự hứng
thú thực sự cho học sinh góp phần xây dựng động cơ học tập tốt cho học sinh, đồng
thời giáo dục thế hệ trẻ lòng yêu nước lòng tự hào dân tộc, có ý thức phấn đấu học tập
tốt không những bộ môn lịch sử mà cả các bộ môn khác để sau này đóng góp công
sức vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
II. Mô tả giải pháp của đề tài:
1.Thuyết minh tính mới:
- Để khắc phục tình trạng trên cùng với việc chủ động hơn trước khi đến lớp của giáo
viên( chuẩn bị kĩ lưỡng đồ dùng dạy học, phương tiện dạy học) và vận dụng các
phương pháp dạy học, kỹ thuật dạy học tích cực một cách nhuần nhuyễn thì việc vận
dụng âm nhạc vào bài dạy lịch sử là một trong những giải pháp mới mang tính triển
vọng nhằm phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo cho học sinh.
Chú ý: Để có thể vận dụng một cách hiệu quả các ca khúc cách mạng trong
quá trình giảng dạy bộ môn lịch sử, giáo viên đứng lớp phải tiến hành theo các
bước cơ bản sau:
+ Bước 1: Sưu tầm các ca khúc cách mạng.
+ Bước 2: Phân loại các ca khúc theo từng giai đoạn lịch sử.
+ Bước 3: Xây dựng nội dung và phương pháp vận dụng.
+ Bước 4: Tiến hành vận dụng vào thực tiễn giảng dạy và kiểm nghiệm, đánh giá
hiệu quả vận dụng qua từng tiết dạy-> có sự điều chỉnh sao cho phù hợp.
1.1. Bảng phân loại nhóm ca khúc cách mạng được vận dụng vào các bài học
lịch sử:
- Nhóm ca khúc cách mạng giai đoạn kháng chiến chống Pháp:
NGƯỜI THỰC HIỆN : VŨ KIM SĨ
TRƯỜNG THCS HOÀI HƯƠNG
NĂM HỌC 2011-2012
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Chủ đề kháng chiến chống Pháp
STT
Tên bài học được vận dụng
Tên ca khúc
1
“Tiến quân ca” của nhạc sĩ Bài 23 - tiết 28: Tổng khởi nghĩa tháng Tám
Văn Cao
năm 1945 và sự thành lập nước Việt Nam
Dân chủ Cộng hòa.
II. Giành chính quyền ở Hà Nội.
2
“Mười chín tháng tám” của Bài 23 – tiết 28: Tổng khởi nghĩa tháng Tám
nhạc sĩ Xuân Oanh
năm 1945 và sự thành lập nước Việt Nam
Dân chủ Cộng hòa.
III. Ý nghĩa lịch sử và nguyên nhân thắng lợi
của cách mạng tháng Tám.
3
“Đoàn vệ quốc quân” của Bài 24- tiết 30: Cuộc đấu tranh bảo vệ và xây
nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu
dựng chính quyền dân chủ nhân dân năm
1945-1946.
IV.Nhân dân Nam Bộ kháng chiến chống thực
dân Pháp trở lại xâm lược Việt Nam.
4
“Hò kéo pháo” của nhạc sĩ Bài 27- tiết 36: Cuộc kháng chiến toàn quốc
Hoàng Vân
chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc.
II. Cuộc tiến công chiến lược Đông –Xuân
1953-1954 và chiến dịch Điện Biên Phủ.
5
“Giải phóng Điện Biên” Bài 27- tiết 36: Cuộc kháng chiến toàn quốc
của nhạc sĩ Đỗ Nhuận
chống thực dân Pháp xâm lược kết thúc.
III. Hiệp đinh Giơ- ne- vơ về chấm dứt chiến
tranh ở Đông Dương năm 1954.
- Nhóm ca khúc cách mạng giai đoạn kháng chiến chống Mĩ:
Chủ đề kháng chiến chống Mĩ
STT
Tên ca khúc
1
Tên bài học được vận dụng
“Đảng cho ta cả mùa Bài 28- tiết 40: Xây dựng chủ nghĩa miền Bắc,
NGƯỜI THỰC HIỆN : VŨ KIM SĨ
TRƯỜNG THCS HOÀI HƯƠNG
NĂM HỌC 2011-2012
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
xuân” của nhạc sĩ Phạm đấu tranh chống đế quốc Mĩ và chính quyền
Tuyên
Sài Gòn ở miền Nam.
IV. Miền Bắc xây dựng bước đầu cơ sở kĩ thuật
của chủ nghĩa xã hội - Đại hội đại biểu toàn
quốc lần thứ III của Đảng năm 1960
2
“Bài ca năm tấn” của nhạc Bài 29- tiết 43: Cả nước trực tiếp chiến đấu
sĩ Nguyễn Văn Tý.
chống Mĩ cứu nước năm 1965- 1973.
II. Miền Bắc chiến đấu chống chiến tranh phá
hoại lần thứ nhất của Mĩ, vừa sản xuất.
2. Miền Bắc vừa chiến đấu chống chiến tranh
phá hoại vừa sản xuất.
3
“Cô gái mở đường” của Bài 29- tiết 43: Cả nước trực tiếp chiến đấu
nhạc sĩ Xuân Giao.
chống Mĩ cứu nước năm 1965- 1973.
“Bác vẫn cùng chúng cháu
II. Miền Bắc chiến đấu chống chiến tranh phá
hành quân” của nhạc sĩ hoại lần thứ nhất của Mĩ, vừa sản xuất.
Huy Thục.
4
3. Miền Bắc thực hiện nghĩa vụ hậu phương lớn.
“Như có Bác trong ngày Bài 30- tiết 46: Hoàn thành giải phóng miền
vui đại thắng” của Phạm Nam, thống nhất đất nước năm 1973- 1975.
IV. Ý nghĩa lịch sử, nguyên nhân thắng lợi của
Tuyên.
“Đất nước trọn niềm vui” cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước năm
của nhạc sĩ Hoàng Hà
1954- 1975.
1.3. Nhóm ca khúc cách mạng giai đoạn xây dựng và bảo vệ tổ quốc sau 1975 và
chương trình lịch sử địa phương:
STT Ca khúc cách mạng giai đoạn xây dựng và bảo vệ tổ quốc sau 1975 và chương
trình lịch sử địa phương
Tên ca khúc
1
Tên bài học được vận dụng
“Âm vang Yaly” của nhạc Bài 33- tiết 55: Việt Nam trên đường đổi mới
sĩ Thế Vinh
NGƯỜI THỰC HIỆN : VŨ KIM SĨ
đi lên chủ nghĩa xã hội từ năm 1986 đến năm
TRƯỜNG THCS HOÀI HƯƠNG
NĂM HỌC 2011-2012
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
2000.
II. Việt Nam trong 15 năm thực hiện đường lối
đổi mới từ năm 1986 đến 2000.
2
“Khúc ca Bình Định” của Tiết 47: Cuộc tiến công và nổi dậy xuân 1975
nhạc sĩ Vũ Trung
ở Bình Định.
“Yêu lắm Hoài Nhơn” của
I. Khái quát cuộc tiến công và nổi dậy ở Bình
nhạc sĩ Văn Chừng
Định.
II. Cuộc tiến công và nổi dậy giành chính quyền
của nhân dân Hoài Nhơn.
2.Cách thức vận dụng các ca khúc cách mạng vào bài dạy cụ thể:
* Giáo viên cần phải chú ý quan sát điều kiện thời tiết, tâm tư tình cảm của học sinh
mà có thể vận dụng hoặc không vận dụng.
2.1 Cách vận dụng các ca khúc cách mạng vào bài dạy lịch sử giai đoạn kháng chiến
chống Pháp:
STT
1
Tên ca
Tên bài học được vận
Phương pháp vận
khúc
dụng
dụng
“Tiến
Tác dụng
Bài 23 - tiết 28: Tổng Khi giới thiệu về sự Giúp học sinh tái
quân ca” khởi nghĩa tháng Tám kiện mít tinh tại nhà hiện bầu không
của nhạc năm 1945 và sự thành Hát lớn Hà Nội( khí quật khởi của
sĩ
Cao
Văn lập nước Việt Nam 19.8.1945) giáo viên dân tộc ta trong
Dân chủ Cộng hòa.
có thể đặt ra các câu những ngày tháng
II. Giành chính quyền hỏi gợi mở về sự Tám năm 1945.
ở Hà Nội.
kiện lịch sử này:
Khắc sâu sự kiện
Bài hát nào liên lịch sử.
quan đến sự kiện lịch
sử trên?
Bạn nào có thể hát
được một đoạn bài
NGƯỜI THỰC HIỆN : VŨ KIM SĨ
TRƯỜNG THCS HOÀI HƯƠNG
NĂM HỌC 2011-2012
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
hát “Tiến quân ca” ?
Giáo viên cho học
sinh nghe một đoạn
ca khúc này và rút ra
nhận xét. Nhấn mạnh
đây là ca khúc sau
này được chọn làm
ca
quốc
Việt
Nam(1946) và giáo
viên có thể giới thiệu
học sinh tìm hiểu ca
khúc “Diệt phát xít”.
2
“Mười
Bài 23 – tiết 28: Tổng Khi nhấn mạnh sự Giúp
chín
khởi nghĩa tháng Tám kiện quân cách mạng củng cố kiến thức
tháng
năm 1945 và sự thành đã
giành
chính lịch
học
sử.
sinh
Rèn
tám” của lập nước Việt Nam quyền nhanh chóng luyện kĩ năng học
nhạc
sĩ Dân chủ Cộng hòa.
ở
Hà
Nội( hỏi, cách học liên
Xuân
Phần củng cố bài học - 19.8.1945), giáo viên môn( lịch sử và
Oanh
nghe nhạc đoán sự kiện cho học sinh nghe âm nhạc).
lịch sử .
một đoạn của ca
khúc
“Mười
chín
tháng tám” và đặt
câu hỏi.
Nhạc phẩm này nói
về sự kiện nào ? Sau
đó giáo viên có thể
yêu cầu học sinh về
nhà tìm hiểu tác giả
NGƯỜI THỰC HIỆN : VŨ KIM SĨ
TRƯỜNG THCS HOÀI HƯƠNG
NĂM HỌC 2011-2012
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
3
“Đoàn vệ Bài 24- tiết 30: Cuộc Để khắc họa thêm ý Giúp
học
sinh
quốc
đấu tranh bảo vệ và chí tất cả vì độc lập thấy được quyết
quân”
xây dựng chính quyền dân tộc, giáo viên có tâm cao độ của
của nhạc dân chủ nhân dân thể cho học sinh quân dân ta trước
sĩ
Phan năm 1945-1946.
nghe một đoạn của hành động cướp
Huỳnh
IV.Nhân dân Nam Bộ ca khúc “Đoàn Vệ nước của kẻ thù
Điểu
kháng
chiến
chống quốc quân” của Phan
thực dân Pháp trở lại Huỳnh Điểu sáng tác Giáo dục cho học
xâm lược Việt Nam.
năm 1945 - “Ra đi ra sinh
lòng
tôn
đi bảo tồn sông núi. trọng và biết ơn
Ra đi ra đi thà chết sâu sắc các chiến
không lui” đồng thời sĩ vệ quốc. Ngoài
giới thiệu hình ảnh “ ra làm cho tiết
Đoàn quân Nam tiến học sinh động và
vào Nam Bộ chiến hấp dẫn hơn
đấu” chống thực dân
Pháp quay lại xâm
lược Việt Nam. Sau
khi nghe và quan sát
kênh hình giáo viên
đặt câu hỏi: Em cảm
nhận như thế nào
tinh thần chiến đấu
của dân tộc ta?
4
“Hò kéo Bài 27- tiết 36: Cuộc Sau khi cho học sinh Giúp học sinh tái
pháo”
kháng
chiến
toàn quan sát kênh hình hiện lại sự nổ lực
của nhạc quốc chống thực dân “Bộ đội ta kéo pháo phi thường, bầu
sĩ Hoàng Pháp xâm lược kết vào Điện Biên Phủ” không khí hừng
NGƯỜI THỰC HIỆN : VŨ KIM SĨ
TRƯỜNG THCS HOÀI HƯƠNG
NĂM HỌC 2011-2012
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Vân
và đặt câu hỏi.
thúc.
hực
II. Cuộc tiến công Nhạc phẩm nào liên của
quyết
tâm
pháo
binh
chiến lược Đông – quan với hình ảnh Việt Nam, hòa
Xuân
1953-1954
mình vào đoàn
và này?
chiến dịch Điện Biên
Bạn nào có thể hát người kéo pháo.
Phủ.
một đoạn của ca
khúc đó? Giáo viên
có thể cho học sinh
nghe một đoạn của
nhạc phẩm “ Hò kéo
pháo” của nhạc sĩ
Hoàng Vân và đặt
câu hỏi:
Em có cảm nghĩ như
thế nào về tinh thần
chiến đấu của bộ đội
ta ?
5
“Giải
Bài 27- tiết 36: Cuộc Khi nhấn mạnh tầm Khắc
phóng
kháng
Điện
quốc chống thực dân nỗi vui sướng của thành quả cách
Biên”
Pháp xâm lược kết nhân
chiến
của nhạc thúc.
sĩ
sâu
kiến
toàn quan trọng cũng như thức, trận trọng
chiến
dân
ta
thắng
sau mạng, hứng thú
Điện trong giờ học lịch
Đỗ III. Hiệp định Giơ- ne- Biên Phủ kết thúc sử.
Nhuận
vơ về chấm dứt chiến thắng lợi. Giáo viên
tranh ở Đông Dương có thể đặt các câu
năm 1954.
hỏi:
Chiến thắng nào có ý
nghĩa
NGƯỜI THỰC HIỆN : VŨ KIM SĨ
quyết
định
TRƯỜNG THCS HOÀI HƯƠNG
NĂM HỌC 2011-2012
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
buộc Pháp phải kí
kết Hiệp định Giơchấm
ne-vơ
dứt
chiến tranh ở Đông
Dương?
Ca khúc nào miêu tả
lòng vui sướng to
lớn của dân tộc ta
sau sự kiện đó? Giáo
viên có thể cho học
sinh nghe một đoạn
của ca khúc “Giải
phóng Điện Biên”.
2.2.Vận dụng các ca khúc cách mạng vào bài dạy lịch sử giai đoạn kháng chiến
chống Mĩ:
STT
1
Tên ca
Tên bài học được vận
Phương pháp vận
khúc
dụng
dung
“Đảng
Tác dụng
Bài 28- tiết 40: Xây Sau khi cho học sinh Khắc sâu sự kiện
cho ta cả dựng chủ nghĩa miền nhận xét chủ trương lịch sử đồng thời
mùa
Bắc, đấu tranh chống của Đảng ta hết sức góp
xuân”
đế quốc Mĩ và chính đúng đắn( vị trí vai dục học sinh biết
phần
giáo
của Phạm quyền Sài Gòn ở trò của cách mạng xã được vị trí vai trò
Tuyên
miền Nam.
hội chủ nghĩa ở miền lãnh
đạo
của
IV. Miền Bắc xây Bắc và cách mạng Đảng ta là hết sức
dựng bước đầu cơ sở dân tộc dân chủ nhân to lớn, từ đó tin
kĩ thuật của chủ nghĩa dân ở miền Nam), tưởng tuyệt đối
xã hội - Đại hội đại giáo viên đặt một số vào con đường
biểu toàn quốc lần thứ câu hỏi như :
NGƯỜI THỰC HIỆN : VŨ KIM SĨ
mà
Đảng ta đã
TRƯỜNG THCS HOÀI HƯƠNG
NĂM HỌC 2011-2012
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
III của
Đảng năm Đảng ta có vai trò chọn(trong những
như thế nào trong năm kháng chiến
1960.
cách
mạng
Việt và cả trong giai
đoạn hiện nay).
Nam?
Từ khi có Đảng lãnh
đạo đến 1960 dân tộc
ta đã đạt được những
thành tựu nào?
Qua đó giáo viên
yêu cầu học sinh kể
những bài hát ca
ngợi Đảng ta và sau
đó cho học sinh nghe
một đoạn ca khúc
“Đảng cho ta cả mùa
xuân”
của
Phạm
Tuyên.
2
“Bài
ca Bài 29- tiết 43: Cả Khi khai thác nội Nhằm giúp cho
năm tấn” nước trực tiếp chiến dung: Miền Bắc vừa học
của nhạc đấu chống Mĩ cứu chiến
đấu
sinh
nhận
chống thức sâu sắc hơn
1965- chiến tranh phá hoại, nổ lực của nông
sĩ
nước
Nguyễn
1973.
Văn Tý.
II. Miền Bắc chiến viên đặt một số câu đạt thành tựu to
năm
vừa sản xuất, giáo dân Bắc bộ
đấu chống chiến tranh hỏi như:
lớn
trong
khi
lao
phá hoại lần thứ nhất Để chi viện cho miền động sản xuất(
của Mĩ, vừa sản xuất.
Nam nhân dân Bắc 1965 miền Bắc
2. Miền Bắc vừa chiến bộ đã phấn đấu như có 7 huyện, 640
đấu chống chiến tranh thế nào trong lao hợp tác xã đạt
NGƯỜI THỰC HIỆN : VŨ KIM SĨ
TRƯỜNG THCS HOÀI HƯƠNG
NĂM HỌC 2011-2012
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
phá hoại vừa sản xuất.
động sản xuất?
mục tiêu 5 tấn
Em nhận xét như thế thóc/ 1 ha).
nào về thành tựu 5 Học sinh hăng
tấn thóc/ha canh tác say hơn trong học
của nhân dân Bắc bộ tập.
?
Sau đó giáo viên có
thể cho học sinh
nghe qua một đoạn
ca khúc “Bài ca năm
tấn”
Nguyễn
của
Văn Tý
3
gái Bài 29- tiết 43: Cả Giáo viên giới thiệu Từ đó khắc họa
“Cô
mở
nước trực tiếp chiến con đường Trường hình ảnh
đường”
đấu chống Mĩ cứu Sơn – hệ thống cung nữ
của nhạc nước
sĩ
năm
thanh
thực và vũ khí cho dâng
II. Miền Bắc chiến đấu Quân
Giải
cùng
hoại lần thứ nhất của đội Nhân dân Việt nhiệm
chúng
Mĩ, vừa sản xuất.
cháu
3. Miền Bắc thực hiện (1959–1975).
hành
nghĩa vụ hậu phương viên có thể đặt các
quân”
lớn.
tuổi
khi
làm
vụ
mở
Nam trong 16 năm đường.
Giáo
câu hỏi gợi mở:
của nhạc
Để đảm bảo tuyến
Huy
đường thông suốt từ
Thục.
hiến
phóng thanh xuân cho tổ
“Bác vẫn chống chiến tranh phá miền Nam và Quân quốc
sĩ
niên
1965- cấp binh lực, lương xung phong đã
Xuân 1973.
Giao.
những
Bắc vào Nam nhân
dân ta đã làm như
NGƯỜI THỰC HIỆN : VŨ KIM SĨ
TRƯỜNG THCS HOÀI HƯƠNG
NĂM HỌC 2011-2012
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
thế nào? Sau đó giáo
viên cho học sinh
nghe và nêu cảm
nhận của mình về
nhạc phẩm “Cô gái
mở đường” của nhạc
sĩ Xuân Giao. Hoặc
giới thiệu thêm một
số ca khúc khác như:
“
Bác
chúng
vẫn
cùng
cháu
hành
quân” để học sinh
tìm hiểu.
4
“Như có Bài 30- tiết 46: Hoàn Sau khi trình bày Khắc sâu sự kiện
Bác trong thành
giải
phóng xong chiến dịch Hồ lịch sử dân tộc,
ngày vui miền
Nam,
thống Chí Minh giáo viên ngày giải phóng
đại
nhất đất nước năm có thể đặt ra câu hỏi miền Nam.
thắng”
1973- 1975.
như :
Sống
lại
giây
của Phạm IV. Ý nghĩa lịch sử, Dân tộc ta nói chung phút
hào
hùng
Tuyên.
nguyên nhân thắng lợi và nhân dân Sài Gòn của dân tộc sau
“Đất
của cuộc kháng chiến có cảm xúc như thế 30 bị đọa đày
nước trọn chống Mĩ cứu nước nào khi đất nước dưới
năm 1954- 1975.
niềm
vui”của
nhạc
giày
hoàn toàn được giải xâm lược của kẻ
phóng?
sĩ
gót
thù.
Giáo viên có thể cho Lòng tự hào dân
Hoàng
học sinh kể các bài tộc
Hà
hát mừng đất nước Ý thức phấn đấu
hoàn
NGƯỜI THỰC HIỆN : VŨ KIM SĨ
toàn
giải trong học tập và
TRƯỜNG THCS HOÀI HƯƠNG
NĂM HỌC 2011-2012
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
phóng.
Để
mạnh
niềm
nhấn lao động sau này.
hạnh
phúc lớn lao sau khi
đất nước hoàn toàn
giải phóng, giáo viên
có kết hợp cho học
sinh quan sát kênh
hình “ Nhân dân Sài
Gòn mít tinh mừng
miền Nam hoàn toàn
giải phóng” và nghe
ca khúc “Như có Bác
trong ngày vui đại
thắng” của nhạc sĩ
Phạm Tuyên hoặc ca
khúc “ Đất nước trọn
niềm vui ”của nhạc sĩ
Hoàng Hà .
1.3Vận dụng ca khúc cách mạng vào bài dạy lịch sử giai đoạn xây dựng và bảo
vệ tổ quốc sau 1975 và chương trình lịch sử địa phương:
STT
1
Tên ca
Tên bài học được vận
Phương pháp vận
khúc
dụng
dung
Bài 33- tiết 55: Việt Sau khi giới thiệu
“Âm
vang
Tác dụng
Khắc sâu sự kiện
Y- Nam trên đường đổi công trình thủy điện lịch sử - kĩ sư
a-ly” của mới đi lên chủ nghĩa Y-a-ly( là công trình Việt
nhạc
Nam
đã
sĩ xã hội từ năm 1986 thủy lớn thứ hai của thành công trong
Thế Vinh
đến năm 2000.
đất nước ta sau thủy việc tự mình xây
Mục II. Việt Nam điện Hòa Bình do dựng và lắp đặt
NGƯỜI THỰC HIỆN : VŨ KIM SĨ
TRƯỜNG THCS HOÀI HƯƠNG
NĂM HỌC 2011-2012
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
trong 15 năm thực chính kĩ sư Việt công trình thủy
hiện đường lối đổi mới Nam thi công) qua điện Y-a-ly
từ năm 1986 đến 2000. kênh hình 86. Giáo
viên có thể cho học
sinh nghe ca khúc
“Âm vang Y-a-ly”
của
nhạc
sĩ
Thế
Vinh.
2
“Khúc ca Tiết 47: Cuộc tiến Sau khi nêu kết quả Tự hào về quê
Bình
công và nổi dậy xuân cuộc tổng tiến công hương
Định”
1975 ở Bình Định.
Bình
và nổi dậy năm 1975 Định, hiểu được
của nhạc I.Khái quát cuộc tiến ở Bình Định thành truyền thống đấu
Vũ công và nổi dậy ở công.
sĩ
Trung
Bình Định.
tranh chống giặc
Giáo viên có thể yêu ngoại xâm của
“Yêu lắm II.Cuộc tiến công và cầu
học
sinh
kể nhân dân Hoài
Hoài
nổi dậy giành chính những ca khúc nói Nhơn.
Nhơn”
quyền
của nhân dân về mảnh đất anh Ghi
của nhạc Hoài Nhơn.
sĩ
Văn
Chừng
hùng Bình Định nói chuổi
nhớ
các
xâu
địa
chung và Hoài Nhơn danh lịch sử nổi
tiếng của đất mẹ
nói riêng.
Giáo viên cho học Hoài Nhơn.
sinh nghe ca khúc
“Yêu
lắm
Hoài
Nhơn” của nhạc sĩ
Văn Chừng và giới
thiệu bài hát “Khúc
ca Bình Định” của
nhạc sĩ Vũ Trung để
NGƯỜI THỰC HIỆN : VŨ KIM SĨ
TRƯỜNG THCS HOÀI HƯƠNG
NĂM HỌC 2011-2012
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
học sinh tìm hiểu.
1. Khả năng áp dụng:
- Dưới đây là bảng kết quả thống kê theo phiếu trắc nghiệm khách quan của học sinh
năm học 2009-20010; 2010-2011:
Mức độ hứng thú
Không
hề Ít hứng thú Khá hứng
Năm học
hứng thú
2009 -2010
10%
15%
75%
2010- 2011
8%
10%
82%
thú
- Dưới đây là bảng kết quả thống kê chất lượng môn lịch sử năm học: 2009-2010;
2010-2011.
Chất lượng
0 – 4.9
5.0 -> 6.4
6.5 -> 10.
Năm học
2009- 2010
Học kì Học
I:
kì Học
II:
13.5% 10.5%
2010 -2011
Học kì Học
kì Học
kì Học
kì Học kì
I:
II:
I:
II:
15.5%
14.5%
71%
75%
kì Học
kì Học
kì Học
kì Học kì
I:
II:
I:
II:
I:
II:
9.5%
8%
9%
10%
81.5%
82%
Mặc dù chất lượng có nâng cao đáng kể nhưng việc vận dụng các ca khúc cách
mạng không phải là biện pháp duy nhất tạo ra sự thành công trong hoạt động dạy và
học đối với bộ môn lịch sử lớp 9. Để có được thành công, giáo viên giảng dạy lịch sử
cần phải linh hoạt hơn khi vận dụng các kĩ thuật dạy học tích cực cùng với việc kết
hợp vận dụng hợp lí các ca khúc cách mạng vào dạy lịch sử.
Việc vận dụng các ca khúc cánh mạng vào giờ dạy lịch sử là việc làm tương đối
đơn giản, chỉ cần giáo viên có sự đầu tư trong một thời gian ngắn thì có thể thực hiện
một cách dễ dàng nhưng hiệu quả khá cao.
2. Lợi ích kinh tế - xã hội:
NGƯỜI THỰC HIỆN : VŨ KIM SĨ
TRƯỜNG THCS HOÀI HƯƠNG
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
NĂM HỌC 2011-2012
Nếu giáo viên bộ môn vận dụng hợp lí các ca khúc cách mạng vào giờ dạy lịch sử
sẽ góp phần nâng cao khả năng cảm thụ âm nhạc cách mạng, xây dựng đạo đức cách
mạng cho thế hệ trẻ Việt Nam trong thời đại mới, nhất là lực lượng trẻ hiện nay có
biểu hiện tha hóa về đạo đức, lãng quên đối với dòng nhạc cách mạng, thích nhạc trẻ
vốn dĩ tính giáo dục không cao. Có thể khẳng định rằng nếu giáo viện thực hiện tốt
giải pháp trên thì sẽ tạo tâm thế học tập tốt cho học sinh, tăng cường giáo dục đạo lí
uống nước nhớ nguồn, rèn luyện bản lĩnh chính trị vững vàng, có trách nhiệm hơn đối
với bản thân, gia đình và xã hội.
Không những thế, việc vận dụng các cách mạng vào bài dạy lịch sử giúp giờ học
sinh động vui tươi, xây dựng môi trường học tập thỏa mái, từ đó học sinh sẽ cố gắng
học tập tốt trở thành công dân tốt, đóng góp trí tuệ, sức lực trong công cuộc xây dựng
và bảo vệ tổ quốc.
C. KẾT LUẬN:
Trọng điều kiện trang thiết bị ngày càng hiện đại của nhà trường và cá nhân cùng
với sự phát triển như vũ bão công nghệ thông tin thì tính khả thi của giải pháp trên là
rất lớn. Trong nhiều năm qua, bản thân đã vận dụng những kinh nghiệm trên vào
giảng dạy, nhưng để đạt kết quả đòi hòi giáo viên bộ môn phải chịu khó tìm tòi
nghiên cứu chắt lọc các nguồn tư liệu nhạc cách mạng( tên tác giả, hoàn cảnh ra đời,
giá trị nghệ thuật, giá trị nhân đạo) và vận dụng một cách khéo léo trong giảng dạy thì
mới đạt hiệu quả cao, cũng không nên ôm đồm dẫn đến tình trạng biến giờ dạy lịch
sử thành giờ dạy âm nhạc. Có như thế thì sự phối hợp giữa thầy và trò mới đạt hiệu
quả như mong muốn
* Kiến nghị: Có thể khẳng định rằng việc vận dụng các ca khúc cách mạng vào bài
dạy lịch sử là hướng đi mới hết sức triển vọng góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục.
Tuy vậy “một cánh én không thể làm nên mùa xuân” để giải pháp trên được vận dụng
một cách hiệu quả:
- Đối với cơ quan chức năng có liên quan đến hoạt động giáo dục: Quan tâm nhiều
hơn nữa trong công tác đầu tư trang thiết bị, phương tiện dạy học hiện đại.
NGƯỜI THỰC HIỆN : VŨ KIM SĨ
TRƯỜNG THCS HOÀI HƯƠNG
NĂM HỌC 2011-2012
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
- Đối với giáo viên bộ môn: Chủ động hơn trong hoạt động giảng dạy, tích cực đổi
mới phương pháp, tìm tòi các giải pháp mới có hiệu quả hơn.
- Đối với học sinh: Tích cực, chủ động hơn trong học tập theo sự hướng dẫn của giáo
viên bộ môn.
.
Người thực hiện
Vũ Kim Sĩ
NGƯỜI THỰC HIỆN : VŨ KIM SĨ
TRƯỜNG THCS HOÀI HƯƠNG
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
NĂM HỌC 2011-2012
* Cam kết: Đề tài trên là kết quả tìm tòi nghiên cứu trong quá trình giảng dạy của chính bản
thân, không sao chép bất cứ nguồn sáng kiến nào khác. Nếu sai tôi sẽ chịu hoàn toàn trách
nhiệm
ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC:
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………..………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………..………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
.………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………..……………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
NGƯỜI THỰC HIỆN : VŨ KIM SĨ
TRƯỜNG THCS HOÀI HƯƠNG
- Xem thêm -