Tài liệu Skkn ứng dụng phương pháp nâng cao chất lượng dạy kỹ năng nghe tiếng anh tại trường tc y – dược hợp lực

A-PHẦN MỞ ĐẦU I. Đặt vấn đề Ngày nay xu hướng hội nhập quốc tế trong nhiều lĩnh vực kể cả lĩnh vực giáo dục đã đưa tiếng anh lên một vị trí hết sức quan trọng. Tiếng Anh là công cụ giao tiếp là chìa khóa dẫn đến kho tàng nhân loại. Mặt khác việc ứng dụng thông tin đã làm cho việc học tiếng Anh trở nên cấp bách và không thể thiếu. Vì vậy việc học tiếng Anh được phụ huynh học sinh, giáo viên nghành giáo dục và cả nước đặc biệt quan tâm. Tiếng Anh trở thành một trong các môn chính yếu trong chương trình học của học sinh. *. Lý do chọn đề tài Việc học và sử dụng tiếng Anh đòi hỏi cả một quá trình luyện tập cần cù sáng tạo của cả người học lẫn người dạy. Đặc biệt trong tình hình cải cách giáo dục như hiện nay, dạy tiếng Anh theo quan điểm giao tiếp được nhiều người ủng hộ. Để giao tiếp được tốt.chúng ta không thể bỏ qua một số kỹ năng trong quá trình học tiếng Anh. Một trong số những kỹ năng mà giáo viên phải đương đầu đó là kỹ năng nghe. Qua thực tế ở trường TC Y –Dược Hợp Lực khi bắt đầu học môn ngoại ngữ hầu hết học sinh yếu về kỹ năng nghe. Thật khó cho học sinh hiểu rõ được nội dung của bài và sau mỗi tiết dạy nghe giáo viên khó khăn trong việc kiểm tra lại bài cũ. Cả 4 kỹ năng nghe, nói, đọc, viết đều được quan tâm và được phối hợp trong các bài tập và các hoạt động trên lớp. Một trong 4 kỹ năng mà người học nói chung, học sinh, sinh viên nói riêng thường gặp khó khăn trong quá trình học đó là kỹ năng nghe. Trên thực tế để có được kỹ năng nghe tiếng Anh thì người học ngoại ngữ phải có quá trình luyện tập nghe thường xuyên, lâu dài với những hình thức và nội dung nghe khác nhau. Việc dạy và học môn nghe tiếng Anh tuy không còn mới mẻ nhưng khó đối với tất cả giáo viên và học sinh. Với việc nghiên cứu đề tài này, tôi mong muốn sẽ góp phần giúp giáo viên và học sinh khắc phục những khó khăn trên và tiến hành dạy môn nghe tiếng Anh có hiệu quả tốt hơn, học sinh tích cực, chủ động trong việc tiếp thu, lĩnh hội kiến thức của bài học. Đây cũng là lý do tôi chọn nghiên cứu đề tài này. II.Nhiệm vụ nghiên cứu Để thực hiện việc nghiên cứu ,người thực hiện đề tài này phải thực hiện các nhiệm vụ sau. 1. Nghiên cứu các tài liệu hướng dẫn cách nghe tiếng Anh, các kỹ thuật nghe. 2. Thao giảng, dạy thử nghiệm. 3. Dự giờ đồng nghiệp, trao đổi rút kinh nghiệm. 4. Kiểm tra đánh gía kết quả nắm bài của học sinh để từ đó có sự điều chỉnh, bổ sung hợp lý. III. Pham vi nghiên cứu Đề tài xoay quanh việc nghiên cứu giảng dạy và học tập môn nghe tiếng Anh của giáo viên và học sinh trong trường Trung Cấp Y-Dược Hợp Lực.Đối tượng mà tôi đưa vào áp dụng là học sinh lớp y sỹ đa khoa. IV. Mục đích nghiên cứu Với việc nghiên cứu thành công đề tài sáng kiến kinh nghiệm sẽ giúp giáo viên có những kinh nghiệm sau. 1. Cách thức tổ chức một tiết dạy nghe có hiệu quả. 2. Các bước tiến hành dạy nghe có hiệu quả. 3. Hướng dẫn học sinh tự luyện tập,rèn luyện để có kỹ năng kỹ xảo nghe tiếng anh. V. Phương pháp nghiên cứu 1. Phương pháp quan sát;Người thực hiện đề tài tự tìm tòi nghiên cứu, tiến hành dự giờ đồng nghiệp. 2. Phương pháp trao đổi,thảo luận .Sau khi dự giờ của đồng nghiệp, đồng nghiệp dự giờ người thực hiện đề tài, đồng nghiệp và người thực hiện đề tài trao đổi rút ra kinh nghiệm. 3. Phương pháp thực nghiệm: Giáo viên tiến hành dạy thể nghiêm một số tiết dạy nghe. 4. Phương pháp điều tra: Giáo viên đặt câu hỏi để kiểm tra đánh giá việc nắm nội dung của học sinh. B. PHẦN NỘI DUNG I. Cơ sở lý luận: 1. Mục đích dạy học Tiếng Anh là một trong những tiếng nước ngoài đã, đang và sẽ được rất nhiều người Việt Nam học do nhu cầu giao tiếp,học và nghiên cứu.Hiện nay việc học và dạy ngoại ngữ theo phương pháp mới học sinh có điều kiện thuận lợi tiếp xúc với tiếng Anh. Học sinh có thể giao tiếp với mọi người bằng tiếng Anh. Học sinh dễ vận dụng chúng vào trong cuộc sống. Nét đổi mới trong sách dạy tiếng Anh là tạo cơ hội tối đa cho học sinh luyện tập 4 kỹ năng. Kỹ năng nghe là một trong những kỹ năng được chú trong việc phát triển các phương pháp dạy ngoại ngữ mới. Kỹ năng nghe có tầm quan trọng vì học sinh không thể giao tiếp bằng lời nói nếu không hiểu được những gì nghe được. Mục đích của việc dạy ngoại ngữ không phải là cung cấp cho học sinh kiến tiếng Anh nói riêng là dạy học sinh khả năng giao tiếp bằng tiếng Anh .Khả năng giao tiếp của học sinh thông qua 4 kỹ năng.Nghe ,nói,đọc,viết.Kỹ năng nghe của học sinh được hình thành qua quá trình học tập rèn luyện trong một môi trường Anh ngữ.Ngoài việc học tập ở trường lớp ,học sinh phải tự học tập rèn luyện nghe thông qua các hình thức và phương thức khác nhau. Kỹ năng nghe là khả năng sử dụng kiến thức ngôn ngữ vào mục đích nghe hiểu bằng tiếng Anh. 2.Các yếu tố cơ bản trực tiếp tác động đến hiệu quả của tiết dạy nghe a.Giáo viên Với phương pháp dạy học mới tích cực thì giáo viên đóng vai trò chỉ đạo điều khiển học sinh hoạt động trong giờ học Để tiến hành 1 tiết dạy nghe có hiệu quả cao giáo viên cần phải thực hiện tốt các yếu tố sau đây. -Tổ chức ,điều khiển lớp học,phân bố thời gian hợp lý -Sử dụng linh hoạt các kỹ thuật dạy nghe phù hợp với từng nội dung bài dạy. -Sử dụng thành thạo các phương tiện các đồ dùng dạy học phục vụ dạy nghe. -Sáng tạo ra các đồ dùng dạy học phù hợp phục vụ cho tiết dạy được truyền cảm,lôi cuốn ,hấp dẫn học sinh b.Phương pháp kỹ thuật dạy nghe -Phương pháp dạy nghe được quy định bởi nội dung dạy nghe,nói cách khác nội dung dạy nghe chi phối việc lựa chọn,vận dụng phối hợp các phương pháp,các kỹ thuật dạy nghe.Mỗi kỹ thuật dạy nghe ứng với mỗi bài dạy cụ thể. c.Các phương tiện thiết bị đồ dùng dạy học phục vụ cho việc dạy nghe Việc sử dụng thiết bị tranh ảnh hỗ trợ cho dạy học môn ngoại ngữ nói chung và tiếng Anh nói riêng được coi là một phương tiện thể hiện nội dung chính của SGK.Muốn thực hiện tốt các bài luyện nghe này thì người học phải được nghe các nội dung bài học trong băng ,kết hợp với phương tiện tích cực trong việc đổi mới phương pháp dạy học thúc đẩy động cơ và gây hứng thú học tập. Các thiết bị cần cho môn học -Máy thu phát băng -Máy ghi âm các bài đọc -Tranh ảnh minh họa nội dung bài học c.Học sinh Để tiết dạy nghe tốt thì học sinh cần phải có các kỹ năng cần thiết trong việc nghe hiểu bằng tiếng Anh.Giáo viên là người tổ chức điều khiển . Học sinh tự phát huy trí tuệ của mình. II.Thực trạng nghe dạy môn tiếng anh Ưu điểm a.Về phía giáo viên -Đã tiếp cận sử dụng tương đối tốt các kỹ thuật dạy học đặc trưng –kỹ thuật dạy nghe -Đã quen và chủ động với cách thức tổ chức 1 tiết dạy nghe -Phối hợp linh hoạt các kỹ thuật dạy nghe -Sáng tạo ra nhiều đồ dung dạy học phù hợp với nội dung bài dạy,tiết học nghe trở nên sinh động,có sức lôi cuốn và đạt hiệu quả cao. -Sử dụng các thiết bị dạy học hiện đại phục vụ tốt cho quá trình dạy nghe b.Về phía học sinh -Học sinh đã được quen dần với môn học nghe -Nhiều học sinh nghe được giọng đọc,nói của người bản ngữ -Phần lớn học sinh nghe được những bài nghe với nội dung đơn giản, thực hiện được những bài tập mà giáo viên cho nghe lại lần 3 -Một số học sinh đã hình thành kỹ năng kỹ xảo trong học tập 2.Tồn tại a.Giáo viên Vẫn còn một số giáo viên gặp một số khó khăn trong việc thực hiện các thao tác,kỹ thuật dạy nghe,Giáo viên còn ngại sử dụng hoặc chưa thành thạo đồ dung dạy học phục vụ việc nghe dạy. b.Học sinh -Động cơ nghe hiểu tiếng Anh còn hạn chế -Nhiều học sinh ít có cơ hội nghe,ít tiếp cận với các thông tin đại chúng mà qua đó có thể nghe tiếng Anh -Một số em còn ngại nghe và ngại nói bằng tiếng Anh vì sợ mắc lỗi c.Phương tiện dạy học -Đồ dung dạy học cho học sinh còn thiếu ,giọng đọc còn chưa rõ tiếng ồn nhiều. -Nhiều môn học trong trường đều sử dụng máy chiếu, Giáo viên dạy còn thiếu phương tiện dạy học -Chưa có phòng học nghe riêng d.Điều tra cụ thể Lớp SL hs Giỏi Khá TB khá Yếu Kém Y sỹ 2D Y sỹ 2G 55 54 8,1% 4.7% 18.9% 14.0% 67,6% 69,8% 24.3% 25,6% 2,7% 4,7% *.Đối với giáo viên -Nghiên cứu kỹ các nội dung tiết dạy từ SGK,SGV -Nghiên cứu mục đích của tiết dạy -Lựa chọn phối hợp các kỹ thuật nghe -Sử dụng tốt các phương tiện đồ dung dạy học -Lên một giáo án hợp lý ,khoa học -Trao đổi về phương pháp ,phương án giảng dạy *Học sinh -GV yêu cầu HS chuẩn bị tốt cho tiết dạy như sau: *Ra hệ thống các câu hỏi gợi mở về bài mà HS sắp được học để HS có thời gian suy nghĩ tìm hiểu tài liệu. *Yêu cầu HS thực hiện một số bài tập liên quan tới nội dung tiết dạy nghe. -Khuyến khích HS tự tin,chủ động sáng tạo nêu ra những vấn đề ,câu hỏi có liên quan tới tiết dạy III.Thực hiện tiến trình dạy nghe Đối với 1 tiết dạy nghe thông thường có 3 giai đoạn -Pre -listening -While- listening -Post –listening Tiến trình này giúp HS sử dụng kỹ năng nghe trong giao tiếp tốt song GV cần phải xác định rõ mục đích yêu cầu của bài nghe. 1.Pre –listening Giai đoạn này giúp HS có định hướng về tình huống trước khi nghe. -GV tạo tâm thế chuẩn bị làm bài nghe cho học sinh bằng cách dẫn dắt gợi ý chủ đề bài nghe ,yêu cầu Hs quan sát tranh,đọc từ và đoán xem các em chuẩn bị nghe chủ đề gì.ai sắp nói với ai. -Giáo viên có thể yêu cầu Học sinh làm việc theo nhóm đoán sơ bộ về nội dung sắp nghe thông qua tranh hay tình huống bài nghe.Có thể các emnois không chính xác với những gì các em sắp nghe nhung vấn đề đặt ra là học sinh có hứng thú trước khi nghe. -Giáo viên giúp học sinh lường trước những lỗi về cấu trúc ,phát âm mà học sinh dễ mắc phải. -GV nói rõ HS được nghe bao nhiêu lần,yêu cầu ,nhiệm vụ khi nghe(chọn đúng ,sai câu trả lời). 2. While- listening Đây là giai đoạn mà học sinh có cơ hội luyện tập ,ở giai đoạn này giáo viên đưa ra các dạng bài tập,yêu cầu học sinh thực hiện.Học sinh có thể mắc lỗi ở giai đoạn này vì vậy giáo viên chú ý cần sửa lỗicho học sinh và đưa ra phương án trả lời đúng. Giáo viên bật băng ,hoặc đọc bài nghe 2 đến 3 lần , lần 1 giúp học sinh làm quen với bài nghe bao quát được nội dung của bài học .Lần 2 nghe thông tin chính xác.Lần 3 nghe và kiểm tra lại bài đã được nghe,Mục tiêu chính của nghe hiểu là học sinh nghe lấy thông tin chính hay lấy thông tin chi tiết đồng thời hiểu được thái độ quan điểm của tác giả .Do đó giáo viên cho học sinh nghe cả bài để nắm được cho HS nghe lại từng đoạn khẳng định đáp án.Nên hạn chế cho học sinh nghe từng câu,hoặc từng từ một vì làm như vậy sẽ khiến cho người học có thói quen phải hiểu nghĩa từng từ từng câu khi nghe. 3.Post –listening Đây là giai đoạn luyện tập sau khi nghe ,Ở giai đoạn này HS sử dụng những kiến thức kỹ năng ,ngôn ngữ ở giai đoạn đầu vào các tình huống thực tế ,có ý nghĩa .Sau khi nghe Hs cần đưa ra kết quả và nhận xét bài của bạn trong nhóm khác .GV kết hợp các kỹ năng để phát triển và mở rộng thêm bài nghe. VẬN DỤNG PHƯƠNG PHÁP ĐỔI MỚI DẠY NGHE VÀO MỘT SỐ TIẾT HỌC CỤ THỂ  UNIT 2: ASKING ABOUT PERSONAL INFORMATION Lesson3.Listen Aims:Practice listening for information about David and Steve Objective: student will be able to listen about David and Steve Teaching skill -listening and writing Teaching aids Picture,map,tape,cassette,text books Teacher students Student Board taking notes Đánh vần A.warm up Doctor Đến Matching Parents Bố mẹ Come Tên Name Bác sỹ Spell Học sinh Divide the class in to 2 group Match the English with Vietnamese Guess the words Vocabulary B.New lesson Spell(v) đánh vần I. pre- listening Parent(n)bố mẹ 1. pre- teach a.Elicit vocabulary Student strong Parents Come Name Spell Check,pronunciation Listen and repeat Copy Copy down *pictures Guess II.Pictures ordering II.While listening Write D for David, S for Steve III.Choosing Listen 1D Turn on the cassette 2S First time 3S Listen and check 4D prediction 5D Second time 6S Feedback 7D Third time 8D Give the answer they Listen and correct your hear answer Feedback Correct Evaluate the 2 groups Put D and S in to the Call one student do the crosswords exercise III.Post listening Divide class in to 4 IV further exercise groups Use the correct answer of the picture to rewrite about David ang Steve 4students Feedback writedown in group on their posters Compaire with others Hoa on the board Correct-Evaluate Exchange correction C.HOMEWORK -Rewrite the paragraph Prepare lesson 3(read p22) SAU KHI HỌC XONG HỌC SINH ĐẠT ĐƯỢC NHỮNG KẾT QUẢ Việc vận dụng sáng kiến kinh nghiệm này bản thân tôi đã đạt được một số kết quả rất khả quan.Trước hết là những kinh nghiệm này phù hợp với chương trình ,Học sinh có hứng thú học tập hơn tích cực chủ động sáng tạo để mở rộng vốn hiểu biết ,đồng thời cũng rất linh hoạt trong việc thực hiện nhiệm vụ lĩnh hội kiến thức và phát triển kỹ năng.Không khí học tập sôi nổi nhẹ nhàng.Học sinh có cơ hội để khẳng định mình ,không còn lúng túng lo ngại khi bước vào giờ học.Đây cũng chính là những nguyên nhân đi đến những kết quả tương đối khả quan của những đợt thi kết thúc học phần của học sinh hệ y sỹ đa khoa Trường Trung cấp Y –Dược Hợp Lực: LỚP Y sỹ 2D Y sỹ 2G Giỏi 18,9% 25,6% Khá 24,3% 69,8% Trung bình 18,9% 14.0% Yếu 2,7% 4,7% D. BÀI HỌC KINH NGHIỆM * GV phải tạo được môi trường ngoại ngữ trong giờ học.Sử dụng tiếng Anh như là 1 ngôn ngữ chính để giao tiếp. -Gv luôn khích lệ Hs sử dụng những kiến thức đã học để sử dụng trong giao tiếp. -GV nên lồng ghép các hoạt động nghe nói tiếng Anh với hình thức vừa chơi vừa học. -Trong thời gian ở nhà hướng dẫn các em tập nghe tiếng Anh theo đài ,TV. *GV cần sự lôi cuốn thu hút HS vào nội dung bài nghe bằng các hình thức hoạt động các kỹ thuật nghe phù hợp từng giai đoạn của một tiết dạy nghe. *Gv sáng tạo những đồ dùng nghe phù hợp với nội dung bài nghe. *GV cần phải chọn sử dụng linh hoạt các phương pháp kỹ thuật dạy nghe. TÓM LẠI Để có được một tiết dạy nghe thành công Gv cần phải: -Tăng cường sử dụng đồ dùng dạy học máy ghi âm giúp Hs nghe được giọng đọc của người bản ngữ. -Nếu Gv đọc thì phải đọc chuẩn xác rõ ràng tốc độ trung bình không nhanh không chậm. -Cần tạo cho HS luyện các kỹ năng cần thiết trong khi nghe như đoán từ ,đoán nội dung trong ngữ cảnh ,Nghe ghép thông tin với tranh. -Đối với bài nghe phức tạp hơn Gv cố gắng áp dụng tốt 3 bước nghe hiểu ,phát huy việc sử dụng ngôn ngữ của HS. E.KIẾN NGHỊ Để góp phần cho việc dạy môn tiếng anh nói chung và việc dạy nghe nói riêng đạt chất lượng tốt bản thân tôi có các kiến nghị sau. -Cần cung cấp thêm máy chiếu ,loa đài ,băng đĩa …. -Phải có phòng học tiếng riêng cho học sinh không bị tác động của tiếng ồn bên ngoài. -Tạo điều kiện cho GV có cơ hội giao lưu học hỏi rút kinh nghiện qua các hội thảo chuyên đề. E.KẾT LUẬN Học là một việc lâu dài vất vả ,khó nhọc đối với các học sinh.Do vậy giáo viên ngoài nhiệm vụ truyền đạt kiến thức còn phải tìm cách làm cho giờ học có hiệu quả thu hút sự tập trung học tập của học sinh.Hướng dẫn cho học sinh các phương pháp học tập là rất quan trọng đặc biệt cần khuyến khích học sinh sử dụng tiếng Anh trong cuộc sống .Học ngoại ngữ mà không thực hành giao tiếp thì ngày một phai mờ.Việc đưa chương trình dạy học môn nghe vào các trường TCCN là điều kiện tốt cho học sinh phát triển một cách đầy đủ các kỹ năng ngôn ngữ .song việc dạy và học nghe của học sinh và giáo viên không tránh khỏi những khó khăn.Với sáng kiến kinh nghiệm này tôi hy vọng sẽ góp một phần nhỏ vào việc giúp giáo viên và học sinh trong các trường TCCN khắc phục dần những khó khăn để dạy môn nghe đạt kết quả cao.Về bản thân tôi,tôi xin hứa sẽ không ngừng học hỏi rút kinh nghiệm,khắc phục khó khăn trong giảng dạy để đáp ứng nhu cầu đổi mới chương trình ,phương pháp dạy môn tiếng Anh của Bộ Giáo dục và Đào Tạo. Thanh hóa, ngày tháng năm 2012 Người thực hiện Phan Hồng Thịnh