Tài liệu Skkn tìm hiểu hứng thú học tập môn giáo dục quốc phòng – an ninh của học sinh trung học phổ thông.

THPT Trấn Biên GV: Nguyễn Việt Hùng ĐỀ TÀI: TÌM HIỂU HỨNG THÚ HỌC TẬP MÔN GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG – AN NINH CỦA HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI. - Học sinh là đội ngũ trí thức tương lai của đất nước, sự phát triển của đất nước đòi hỏi phải có lực lượng lao động có trình độ khoa học, tay nghề cao, có sức khỏe tốt… Chính vì vậy công tác giáo dục đào tạo, bồi dưỡng học sinh luôn được coi trọng. - Giáo dục Quốc phòng - An ninh là một môn học bắt buộc trong chương trình học của học sinh ở bậc trung học phổ thông nhằm rèn luyện hình thành nhân cách, góp phần nâng cao ý thức quốc phòng, củng cố nền quốc phòng toàn dân vững mạnh - Nhiều Chỉ thị – Thông tư – Nghị quyết đã nhấn mạnh và chấn chỉnh cải tiến công tác dạy và học, đặc biệt là phương pháp dạy và học bộ môn Giáo dục Quốc phòng - An ninh cho học sinh - Để có những phương pháp, giải pháp mới có hiệu quả đối với tất cả các đối tượng học sinh. Mặt khác để phát huy khả năng của học sinh và có kế hoạch bồi dưỡng giảng dạy (Tập luyện ngoại khoá và chính khoá) đối với từng đối tượng học sinh nhằm tạo gây hưng phấn và sự chủ động của học sinh trong quá trình học tập Tuy nhiên, tới nay Giáo dục Quốc phòng - An ninh vẫn được xem là môn học phụ ở các trường phổ thông bởi nó không thuộc các môn văn hoá và không là môn thi tốt nghiệp. Hiện nay hầu như các trường học thì học sinh học môn Giáo dục Quốc phòng - An ninh ngoài sân trường hoặc sân vận động. Tìm hiểu hứng thú học tập môn GDQP - AN của học sinh THPT 1 THPT Trấn Biên GV: Nguyễn Việt Hùng Do vậy bản thân tôi là giáo viên trực tiếp giảng dạy bộ môn Giáo dục Quốc phòng - An ninh, tôi quyết định chọn đề tài nghiên cứu là: “Tìm hiểu hứng thú học tập môn Giáo dục Quốc phòng - An ninh của học sinh trung học phổ thông” Tìm hiểu hứng thú học tập môn GDQP - AN của học sinh THPT 2 THPT Trấn Biên GV: Nguyễn Việt Hùng II. TỔ CHỨC THỰC HIỆN: 1/ Mục đích nghiên cứu: - Làm rõ thực trạng hứng thú của học sinh với môn học Giáo dục Quốc phòng - An ninh. - Tìm ra nguyên nhân dẫn đến thực trạng hứng thú của học sinh với môn học này. - Đề xuất, kiến nghị góp phần làm cho việc giảng dạy và học tập môn học này được tốt hơn. 2/ Đối tượng nghiên cứu Hứng thú học tập môn Giáo dục Quốc phòng - An ninh của học sinh trung học phổ thông 3/ Khách thể - Phạm vi nghiên cứu 3.1. Khách thể nghiên cứu: 18 lớp của 3 trường THPT (2011 – 2012), mỗi trường 6 lớp Khối 10 Lớp 10D1 và 10D2 Lớp 10A1 và 10A2 Lớp 10A1 và 10A2 Trường THPT Trấn Biên Trường THPT Lê Hồng Phong Trường THPT Nguyễn Hữu Cảnh Khối 11 Lớp 11A1 và 11A2 Lớp 11A1 và 11A2 Lớp 11A1 và 11A2 Trường THPT Trấn Biên Trường THPT Lê Hồng Phong Trường THPT Nguyễn Hữu Cảnh Khối 12 Lớp 12B1 và 12B2 Lớp 12A1 và 12A2 Lớp 12A1 và 12A2 Trường THPT Trấn Biên Trường THPT Lê Hồng Phong Trường THPT Nguyễn Hữu Cảnh Ký hiệu tắt như sau: 10D1-TB : Lớp 10D1 Trường THPT Trấn Biên 11A1-LHP : Lớp 11A1 Trường THPT Lê Hồng Phong 12A1-NHC :Lớp 12A1 Trường THPT Nguyễn Hữu Cảnh Tương tự cho các khối lớp còn lại. 3.2. Phạm vi nghiên cứu a/ Nhận thức của học sinh về vai trò, mục đích, sự cần thiết, ý nghĩa của môn học Giáo dục Quốc phòng - An ninh. b/ Xúc cảm, tình cảm của học sinh với môn học và thầy cô giảng dạy Giáo dục Quốc phòng - An ninh. c/ Hành động của học sinh với môn học Giáo dục Quốc phòng - An ninh: Hành động học tập trên lớp, luyện tập Giáo dục Quốc phòng An ninh ở nhà, sưu tầm đọc thêm các tài liệu về Giáo dục Quốc phòng - An ninh … Tìm hiểu hứng thú học tập môn GDQP - AN của học sinh THPT 3 THPT Trấn Biên GV: Nguyễn Việt Hùng d/ Nguyên nhân gây ra thực trạng hứng thú của học sinh với môn học Giáo dục Quốc phòng - An ninh, cả từ phía học sinh và các thầy cô giảng dạy. 4. Nhiệm vụ nghiên cứu 4.1. Làm sáng tỏ một số vấn đề cơ sở lí luận của đề tài: - Lịch sử nghiên cứu vấn đề hứng thú. - Làm rõ các khái niệm: hứng thú, hứng thú nhận thức, hứng thú học môn Giáo dục Quốc phòng - An ninh. 4.2. Nghiên cứu thực tiễn: - Thực trạng hứng thú của học sinh với môn học Giáo dục Quốc phòng - An ninh. - Nguyên nhân của thực trạng trên. 5. Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi. - Phương pháp quan sát. - Phương pháp phỏng vấn sâu. - Phương pháp phân tích tài liệu. - Phương pháp thống kê toán học. 6. Nội dung Tìm hiểu hứng thú học tập môn Giáo dục Quốc phòng - An ninh của học sinh THPT, ta đặt ra giả thuyết nghiên cứu: Giả thuyết là đa phần học sinh đã nhận thức đúng được vai trò, mục đích, chương trình giảng dạy của môn học Giáo dục Quốc phòng - An ninh. Tuy nhiên, xúc cảm của học sinh với môn học này lại không tốt và học sinh chưa chăm chỉ, thường xuyên học tập, tìm tòi sâu môn học này. Để làm rõ giả thuyết trên, ta phân tích các phạm vi nghiên cứu (Mục 3.2) Lưu ý: Các số liệu khảo sát là của đầu năm học theo từng khối lớp a/ Nhận thức của học sinh về mục đích, chương trình đào tạo, tác dụng vai trò của môn Giáo dục Quốc phòng - An ninh: Khảo sát nhận thức của học sinh về mục đích, chương trình đào tạo, tác dụng, vai trò của môn Giáo dục Quốc phòng - An ninh thì Tìm hiểu hứng thú học tập môn GDQP - AN của học sinh THPT 4 THPT Trấn Biên GV: Nguyễn Việt Hùng đa phần chỉ trả lời rằng học Giáo dục Quốc phòng - An ninh là để “đề phòng chiến tranh” Bảng khảo sát (Tỉ lệ %) Tìm hiểu hứng thú học tập môn GDQP - AN của học sinh THPT 5 THPT Trấn Biên GV: Nguyễn Việt Hùng Như vậy các câu trả lời của học sinh đều thể hiện mức độ nhận thức đơn giản, nhận thức cảm tính về môn Giáo dục Quốc phòng An ninh. Các học sinh đa phần chưa thấy hết được học Giáo dục Quốc phòng - An ninh có tác dụng như thế nào trong xã hội; không biết rõ được chương trình đào tạo môn Giáo dục Quốc phòng - An ninh được thực hiện bài bản như thế nào. Từ kết quả nghiên cứu đã cho thấy giả thuyết nghiên cứu của tôi đưa ra là học sinh đã nhận thức đúng được vai trò, mục đích, sự cần thiết… của môn học Giáo dục Quốc phòng - An ninh là chưa đúng. b/ Về mặt xúc cảm, tình cảm của học sinh với môn học và thầy cô giảng dạy Giáo dục Quốc phòng - An ninh: Bảng khảo sát (Tỉ lệ %) về sự hấp dẫn, lôi cuốn của môn học và của thầy cô về môn học Tìm hiểu hứng thú học tập môn GDQP - AN của học sinh THPT 6 THPT Trấn Biên GV: Nguyễn Việt Hùng Trong mỗi câu hỏi đề cập đến vấn đề này đều cho thấy chỉ 36.9% các học sinh cho Giáo dục Quốc phòng - An ninh là môn cuốn hút hấp dẫn học sinh. Đa số các bạn học sinh còn lại đều cho rằng Giáo dục Quốc phòng - An ninh là môn học bình thường hoặc không hấp dẫn, nhiều nội dung nhàm chán. Về mặt giáo viên thì thực tế quan sát thấy nhiều giáo viên sử dụng phương pháp không hợp lý, không linh hoạt… Ví dụ thực tiễn: Quan sát tiết dạy Giáo dục Quốc phòng - An ninh của một giáo viên A tại trường B (dấu tên): - Tiết dạy lý thuyết thì hầu như là giáo viên đọc, học sinh chép. Tìm hiểu hứng thú học tập môn GDQP - AN của học sinh THPT 7 THPT Trấn Biên Xem - GV: Nguyễn Việt Hùng - Tiết dạy thự hành về động tác vận động trong chiến đấu thì thấy: Khi giáo viên nhận lớp xong thì giáo viên dạy động tác mới (mất khoảng 10ph và cũng không đầy đủ các bước) và cho lớp trưởng điều khiển lớp tập luyện: lớp trưởng hô, 4 học sinh lên tập một lượt, cứ như thế đến hết giờ thì có học sinh chưa được lên tập luyện. xét ví dụ trên ta phân tích một vài điểm sau: Giáo viên giảng động tác mẫu mất nhiều thời gian của tiết học Mỗi học sinh mới tập được một lượt thì hết giờ Hầu hết thời gian của tiết học là học sinh ngồi thụ động… => Tiết học không đạt yêu cầu (cả về học sinh và giáo viên) Như vậy, giả thuyết nghiên cứu chúng tôi đưa ra là đa số học sinh không có những xúc cảm, tình cảm tốt đẹp với môn học này là đúng. c/ Về mặt hành động của học sinh với môn học Giáo dục Quốc phòng - An ninh: Hành động học tập trên lớp, luyện tập Giáo dục Quốc phòng - An ninh ở nhà, sưu tầm đọc thêm các tài liệu về Giáo dục Quốc phòng - An ninh … Bảng khảo sát (Tỉ lệ %) về hành động tự luyện ở nhà và nghiên cứu về môn học Tìm hiểu hứng thú học tập môn GDQP - AN của học sinh THPT 8 THPT Trấn Biên GV: Nguyễn Việt Hùng Thực tế thấy các học sinh tuy có đi học đầy đủ nhưng chỉ là bắt buộc, mong đến tiết GDQP-AN là để được chơi…, còn các hành động khác thể hiện sự quan tâm, hứng thú với môn học Giáo dục Quốc phòng - An ninh thì hầu như ít có. Các học sinh hầu như không có những hành vi thể hiện sự tìm tòi đào sâu về môn học này (33.5%). Về nhà hầu như học sinh không tự tập luyện lại, tập luyện thêm… Qua đó, đã khẳng định giả thuyết nghiên cứu tôi đưa ra ban đầu là học sinh chưa chăm chỉ, thường xuyên học tập môn này là đúng. d/ Nguyên nhân của những điều trên là do: Tìm hiểu hứng thú học tập môn GDQP - AN của học sinh THPT 9 THPT Trấn Biên GV: Nguyễn Việt Hùng + Điều kiện cơ sở vật chất phục vụ cho học tập Giáo dục Quốc phòng - An ninh còn chưa đầy đủ. (Sở GD-ĐT đang cấp) + Năng lực của các học sinh không đáp ứng được một số nội dung môn học này. + Thầy cô giảng dạy nhiều khi còn chưa hấp dẫn, nhiều khi lại đề ra yêu cầu cao tạo cho các học sinh sự không thoải mái, ức chế… … Căn cứ các phân tích trên thấy giả thuyết đặt ra là không xác thực. Kết quả thực tế (tác động lên người học) khi học tập môn Giáo dục Quốc phòng - An ninh không cao cũng là hệ quả tất yếu của việc ít học sinh có hứng thú học tập Giáo dục Quốc phòng - An ninh . 7. Biện pháp – Đề xuất khuyến nghị: - Trong khi giảng dạy, giáo viên cần giải thích nâng cao nhận thức của học sinh về ý nghĩa, tầm quan trọng của môn học Giáo dục Quốc phòng - An ninh. Từ đó để thúc đẩy các bạn nỗ lực hơn trong học tập Giáo dục Quốc phòng - An ninh - Các trường quan tâm đầu tư trang thiết bị cho dạy – học môn này nhằm lôi cuốn các bạn học sinh trong học tập như tăng cường phương tiện, công cụ luyện tập, tạo điều kiện phục vụ nước uống cho các thầy cô và các bạn học sinh trong giờ giải lao… - Bố trí lịch học hợp lý (Không nên xếp lịch cùng buổi với các môn văn hoá khác, nhất là khi học nội dung thực hành thì di chuyển lớp mất nhiều thời gian. Nếu các em phải vào các tiết cuối khi đó các em đã mệt và đói cộng thêm gần trưa nắng thì hiệu quả học tập sẽ rất kém vì cơ thể các em thiếu năng lượng cho sự vận động… ) - Cải tiến nội dung, phương pháp giảng dạy môn Giáo dục Quốc phòng - An ninh theo hướng tăng cường thực hành, phát huy tính tích cực tự giác của học sinh trong học tập, nghiên cứu… Tìm hiểu hứng thú học tập môn GDQP - AN của học sinh THPT 10 THPT Trấn Biên GV: Nguyễn Việt Hùng - Trong giờ học Giáo dục Quốc phòng - An ninh, các thầy cô giảng dạy cùng với học sinh học tập, cần vui vẻ gần gũi với các học sinh hơn nữa. - Các học sinh cần phải luôn có ý thức tự giác cao trong học tập, tránh làm cho các thầy cô giảng dạy Giáo dục Quốc phòng - An ninh có ấn tượng các bạn học không nghiêm túc, thậm chí coi thường môn học. Mặt khác các thầy cô giảng dạy Giáo dục Quốc phòng An ninh cần thường xuyên bồi dưỡng, nâng cao trình độ nghiệp vụ của mình. III. HIỆU QUẢ: Tôi đã tiến hành khảo cuối năm học vừa rồi thì thấy so với đầu năm tỉ lệ học sinh nhận thức rõ, có nhiều xúc cảm, hành động hơn. Như vậy là bước đầu đã tạo được hứng thú cho học sinh học tập môn Giáo dục Quốc phòng - An ninh Bảng khảo sát tổng hợp cuối năm học - Nhận thức của học sinh về vai trò, mục đích, sự cần thiết, ý nghĩa của môn học Giáo dục Quốc phòng - An ninh. - Xúc cảm, tình cảm của học sinh với môn học và thầy cô giảng dạy Giáo dục Quốc phòng - An ninh. Tìm hiểu hứng thú học tập môn GDQP - AN của học sinh THPT 11 THPT Trấn Biên GV: Nguyễn Việt Hùng - Hành động của học sinh với môn học Giáo dục Quốc phòng - An ninh: Hành động học tập trên lớp, luyện tập Giáo dục Quốc phòng An ninh ở nhà, sưu tầm đọc thêm các tài liệu về Giáo dục Quốc phòng - An ninh … IV. KẾT LUẬN: Môn Giáo dục Quốc phòng - An ninh rất cần xác định mục tiêu vừa rèn luyện hình thành nhân cách vừa rèn luyện thể lực. Muốn như vậy, cần có sự phối hợp, đầu tư, đổi mới. Mong rằng trong thời gian tới Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ có những đổi mới trong việc giảng dạy môn Giáo dục Quốc phòng - An ninh để đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục phổ thông trong xu thế hội nhập với giáo dục thế giới hiện nay nhằm tạo hứng thú học môn Giáo dục Quốc phòng - An ninh cho học sinh./. Tìm hiểu hứng thú học tập môn GDQP - AN của học sinh THPT 12 THPT Trấn Biên GV: Nguyễn Việt Hùng V. TÀI LIỆU THAM KHẢO - Sách giáo viên môn GDQP - AN - Sách Logic học – Phạm Đình Nghiệm - Thống kê - Lý luận dạy học trường phổ thông - Cẩm nang tư vấn tâm lý ---------------===--------------- Tìm hiểu hứng thú học tập môn GDQP - AN của học sinh THPT 13