PHOØNG GD VAØ ÑT LONG PHUÙ
Tröôøng THCS Long Phuù
SAÙNG KIEÁN KINH NGHIEÄM
SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP MINH HOẠ TRỰC QUAN
GIÚP HỌC SINH THỰC HÀNH TỐT BÀI VẼ MĨ THUẬT
. Ngöôøi thöïc hieän: ÑOÃ NGOÏC HAÛI
. Toå: SÖÛ - ÑÒA
----------oooOooo--------I/. ÑAËT VAÁN ÑEÀ.
- Mó thuaät laø moân hoïc thuoäc lónh vöïc naêng khieáu, maø taát caû caùc em hoïc sinh khoâng
phaûi em naøo cuõng coù naêng khieáu veà mó thuaät. Nhö chuùng ta ñaõ bieát daïy Mó thuaät khoâng
nhaèm ñaøo taïo caùc em trôû thaønh hoaï só, maø nhaèm Giaùo Duïc Thaåm Mó cho caùc em laø chuû
yeáu, taïo ñieàu kieän cho caùc em tieáp xuùc, laøm quen vaø thöôûng thöùc caùi ñeïp, taäp taïo ra caùi
ñeïp vaø bieát vaän dung caùi ñeïp vaøo sinh hoaït hoïc taäp haøng ngaøy vaø nhöõng coâng vieäc cuï
theå mai sau.
- Moân Mó Thuaät goùp phaàn naâng cao hôn naêng löïc quan saùt, khaû naêng tö duy hình
töôïng vaø tính saùng taïo cuûa caùc em vôùi moät phöông phaùp laøm vieäc khoa hoïc, nhaèm hình
thaønh ôû caùc em phaåm chaát cuûa con ngöôøi lao ñoäng môùi, ñaùp öùng ñöôïc ñoøi hoûi cuûa moät xaõ
hoäi phaùt trieån ngaøy caøng cao.
- Minh hoaï tröïc quan laø moät phöông phaùp giuùp hoïc sinh ñöôïc thaáy taän maét caùch
laøm vieäc, caùch phaùc hoaï, caùch veõ ñeå caùc em ñònh höôùng ñöôïc baøi veõ cuûa mình.
- Minh hoaï tröïc quan coøn giuùp caùc em laøm vieäc coù ñònh höôùng, gôïi môû thoâng qua
suy nghæ vaø oùc saùng taïo cuûa mình.
- Giaùo vieân daàn daàn höôùng caùc em vaøo baøi hoïc moät caùch hoaøn thieän hôn.
- Ñeå ñaùp öùng vaø thöïc hieän toát muïc tieâu noùi treân, baûn thaân Toâi laø moät giaùo vieân
giaûng daïy boä moân Mó Thuaät ôû nhaø tröôøng phoå thoâng Toâi luoân tìm hieåu nhöõng khoù khaên,
thuaän lôïi trong vieäc hoïc mó thuaät cuûa caùc em nhaèm tìm ra nhöõng phöông phaùp toát nhaát ñeå
giuùp caùc em hoïc taäp toát hôn ñoái vôùi boä moân naêng khieáu naøy. Ñoù laø lí do toâi choïn vaø thöïc
hieän saùng kieán kinh nghieäm naøy.
II/. GIAÛI QUYEÁT VAÁN ÑEÀ.
1. Thöïc traïng chung.
a) Thuaän lôïi.
Ñoái vôùi giaùo vieân:
- Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, ñöôïc söï quan taâm cuûa Ñaûng , nhaø nöôùc vaø cuûa
ngaønh. Ñoäi nguõ giaùo vieân giaûng daïy boä moân Mó thuaät ñöôïc ñaøo taïo chuaån hoaù hôn veà
chuyeân moân nghieäp vuï, ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu toát hôn trong giaûng daïy Mó thuaät.
SAÙNG KIEÁN KINH NGHIEÄM - THI GIAÙO VIEÂN GIOÛI
1
ÑOÃ NGOÏC HAÛI
- Ban giaùm hieäu luoân quan taâm taïo ñieàu kieän toát hôn ñeå giaùo vieân hoaøn thaønh toát
nhieäm vuï giaûng daïy cuûa mình.
- Cô sôû vaät chaát ñöôïc trang bò töông ñoái ñaày ñuû hôn phuïc vuï toát cho moân hoïc.
Ñoái vôùi hoïc sinh:
- Ña soá caùc em nhaø gaàn caùc ñieåm tröôøng neân thuaän lôïi trong vieäc tôùi tröôøng.
- Gia ñình cuõng thöôøng xuyeân quan taâm ñeán vieäc hoïc haønh cuûa con em mình.
- Ña soá caùc em yeâu thích caùc moân hoïc naêng khieáu.
b) Khoù khaên.
Ñoái vôùi giaùo vieân:
Beân caïnh nhöõng thuaän lôïi treân ñoái vôùi vieäc giaûng daïy moân Mó Thuaät cuõng coøn
gaëp khoâng ít khoù khaên nhö:
- Noäi dung baøi coøn daøi so vôùi thôøi löôïng moät tieát hoïc, ñaëc bieät laø ñoái vôùi caùc baøi
veà khaùi nieäm vaø phaân moân thöôøng thöùc mó thuaät.
- Cô sôû vaät chaát coøn thieáu thoán nhö chöa coù phoøng chöùc naêng, chöa coù maãu veõ cho
caùc baøi veõ theo maãu, tranh aûnh coøn haïn heïp.
- Khoâng coù nhieàu taøi lieäu tham khaûo ñeå phuïc vuï vieäc giaûng daïy.
Ñoái vôùi hoïc sinh:
- Ña soá caùc em laø con em daân toäc neân vieäc tieáp thu kieán thöùc coøn haïn cheá do vaán
ñeà ngoân ngöõ.
- Nhieàu ñoái töôïng hoïc sinh chöa thaät söï quan taâm ñeán moân hoïc neân coøn chöa
chuaån bò toát duïng cuï phuïc vuï moân hoïc laøm aûnh höôûng raát nhieàu ñeán vieäc hoïc taäp.
- Thôøi löôïng thöïc haønh baøi ôû nhaø raát ít vì caùc em phaûi lo tieáp gia ñình laøm thueâ
tìm caùi aên haøng ngaøy.
- Ña soá caùc em chöa tích cöïc, chuû ñoäng trong hoïc taäp, chöa phaùt huy ñöôïc tính
saùng taïo trong thöïc haønh baøi veõ cuûa mình.(caùc em thích sao cheùp hôn).
- Chöa coù söï taùc ñoäng maïnh meõ töø phía gia ñình ñeán vieäc hoïc taäp cuûa caùc em.
2/. Cô sôû lí luaän vieäc söû duïng phöông phaùp Minh hoaï tröïc quan giuùp hoïc sinh thöïc
haønh toát baøi veõ mó thuaät.
Ngheà daïy hoïc laø moät trong nhöõng ngheà khoù, bôûi saûn phaåm cuûa noù laø con ngöôøi.
Con ngöôøi voán coù dieãn bieán taâm lí phöùc taïp, chöa noùi gì "Cha meï sinh con, trôøi sinh
tính". Mó thuaät laø moät trong nhöõng moân ngheä thuaät. Neáu daïy hoïc khoù, thì daïy ngheä thuaät
caøng khoù hôn, caàn phaûi mang tính ngheä thuaät cao hôn. Song, khoù khoâng coù nghóa laø
khoâng daïy ñöôïc vì hoïc mó thuaät ñem laïi nieàm vui cho moïi ngöôøi, laøm cho moïi ngöôøi nhìn
ra caùi ñeïp, thaáy caùi ñeïp coù ôû trong mình vaø xung quanh trôû neân gaàn guõi vaø ñaùng yeâu.
Ñoàng thôøi, mó thuaät giuùp moïi ngöôøi töï taïo ra caùi ñeïp theo yù mình vaø thöôûng ngoaïn noù
ngay trong sinh hoaït thöôøng ngaøy cuûa mình, laøm cho cuoäc soáng theâm haøi hoaø, haïnh phuùc.
* Tröïc quan laø phöông phaùp cô baûn cuûa moân mó thuaät:
SAÙNG KIEÁN KINH NGHIEÄM - THI GIAÙO VIEÂN GIOÛI
2
ÑOÃ NGOÏC HAÛI
- Mó thuaät laø moân hoïc tröïc quan. Ñoái töôïng cuûa moân mó thuaät thöôøng laø nhöõng gì ta coù
theå nhìn thaáy, sôø ñöôïc - coù hình, coù khoái, coù ñaäm nhaït, coù maøu saéc ôû xung quanh ta, gaàn
guõi vaø quen thuoäc.
- Daïy mó thuaät thöôøng daïy treân ñoà duøng daïy hoïc. Do vaäy, ñoà duøng daïy hoïc cuûa
moân mó thuaät laø noäi dung, laø kieán thöùc cuûa baøi hoïc, daïy baèng tröïc quan bao giôø cuõng
mang laïi hieäu quaû cao.
- Tröïc quan laø phöông phaùp daïy sao cho hoïc sinh thaáy ngay, thaáy moät caùch roõ
raøng, cuï theå ñeå caùc em hieåu nhanh, nhôù laâu, duø laø nhöõng khaùi nieäm tröøu töôïngnhö caân
ñoái, haøi hoaø, hay nhöõng gì aån chöùa trong boá cuïc, neùt veõ, maøu saéc,…
* Quan saùt laø moät phöông phaùp toát nhaát ñeå giuùp hoïc toát moân mó thuaät:
- Quan saùt ñeå naém ñöôïc, hieåu ñöôïc ñoái töôïng veà hình daùng chung, veà caáu truùc, veà
ñaäm nhaït vaø tæ leä cuûa noù. Giuùp ngöôøi veõ coù yù ñònh saép xeáp cho baøi veõ cuûa mình, sao cho
hình veõ hôïp tæ leä vôùi trang giaáy vaø laøm cho baøi veõ ñeïp hôn.
- Quan saùt ñeå thu nhaän ñöôïc nhieàu thoâng tin.
- Quan saùt töø bao quaùt ñeán chi tieát.
- Quan saùt ñeå ñoái chieáu, so saùnh, ruùt ra nhaän xeùt ñuùng, chuaån xaùc vaø khaùch quan.
* Minh hoaï tröïc quan laø giuùp hoïc sinh thaáy vaø hieåu cuï theå hôn vaán ñeà qua caùch
minh hoaï baûng (veõ baûng) cuûa giaùo vieân:
- Minh hoaï veà hình maûng.
- Minh hoaï veà boá cuïc.
- Minh hoaï veà hình veõ.
- Minh hoaï veà neùt veõ.
- Minh hoaï veà maøu saéc.
- Minh hoaï veà ñaäm nhaït (saéc ñoä),…
Qua thôøi gian tröïc tieáp giaûng daïy baûn thaân toâi nhaän thaáy minh hoaï tröïc quan giuùp
hoïc sinh thöïc haønh coù hieäu quaû raát cao trong baøi veõ cuûa mình. Nhöng caàn ñaûm baûo caùc
ñieàu kieän nhö:
Ñoái vôùi hoïc sinh:
- Ñoïc vaø tham khaûo tröôùc baøi hoïc ñeå naém baét thoâng tin.
- Söu taàm tranh, aûnh, baøi vieát lieân quan ñeán baøi hoïc.
- Thöôøng xuyeân quan saùt söï vaät, söï vieäc dieãn ra haøng ngaøy xung quanh ta.
- Chuaån bò toát duïng cuï phuïc vuï moân hoïc.
Ñoái vôùi giaùo vieân:
- Caàn chuaån bò toát ñoà duøng daïy hoïc nhö:
Maãu veõ (veõ theo maãu).
Tranh, aûnh, phieân baûn, hình minh hoaï lieân quan ñeán baøi hoïc (veõ trang trí).
Taøi lieäu lieân quan ñeán baøi hoïc (söu taàm).
- Keát hôïp nhieàu phöông phaùp trong giaûng daïy.
- Ñaëc bieät laø veõ baûng (minh hoaï tröïc quan) gôïi yù giuùp hoïc sinh thöïc haønh baøi veõ.
SAÙNG KIEÁN KINH NGHIEÄM - THI GIAÙO VIEÂN GIOÛI
3
ÑOÃ NGOÏC HAÛI
- Chuù yù höôùng daãn hoïc sinh quan saùt thöïc teá xung quanh.
Khaûo saùt chaát chaát löôïng HS tröôùc khi aùp duïng saùng kieán kinh nghieäm:
( Chæ khaûo saùt ôû HS khoái lôùp 8)
Soá
TT
01
02
03
04
Lôùp
8A1
8A2
8A3
8A4
TS
HS
34
34
15
19
XEÁP LOAÏI - TÆ LEÄ
GIOÛI
%
KHAÙ
04
03
02
02
12
14
06
08
%
TB
16
15
06
07
%
YEÁU
%
02
02
01
02
3. Phaàn cuï theå.
Döôùi ñaây laø moät soá ví duï cuï theå:
VÍ DUÏ 1: Phaân moân veõ theo maãu - Baøi 18: VEÕ CHAÂN DUNG (Mó thuaät. 8).
* Hoaït ñoäng I- Quan saùt, nhaän xeùt: phaàn naøy giaùo vieân duøng tranh, aûnh tröïc quan
giuùp hoïc sinh tìm hieåu veà:
+ Söï khaùc nhau giöõa aûnh chaân dung vaø tranh chaân dung;
+ Veà caùc ñaëc ñieåm cuûa caùc neùt maët;
+ Traïng thaùi cuûa moãi ngöôøi trong tranh;
+ Tranh chaân dung laø tranh veõ veà moät con ngöôøi cuï theå ñoù;
+ Coù theå veõ:
Chaân dung baùn thaân;
Chaân dung toaøn thaân;
Chaân dung nhieàu ngöôøi.
* Hoaït ñoäng II- Höôùng daãn hoïc sinh caùch veõ daùng ngöôøi (ñaây laø phaàn troïng taâm
cuûa baøi) giaùo vieân vöøa cho HS xem tranh, aûnh minh hoaï vöøa giaûng giaûi, vöøa minh hoaï
baûng giuùp HS naém baét caùch veõ hình.
+ Caùc hoaït ñoäng minh hoaï cho ví duï 1:
- Tröôùc tieân ñaët caâu hoûi ñeå HS suy nghæ veà caùch veõ:
?. Muoán veõ ñöôïc tranh chaân dung, caàn phaûi laøm nhö theá naøo?
> Caàn quan saùt ngöôøi ñònh veõ: khuoân maët, maét, muõi, mieäng,…
> Veõ phaùc caùc neùt chính tæ leä cuûa khuoân maët, maét, muõi, mieäng,…
- Giaùo vieân minh hoaï baûng caùc ñaëc ñieåm cuûa:
Khuoân maët (traùi xoan, vuoâng chöõ ñieàn, troøn, ngaén, daøi,…).
Maét (lôùn, nhoû, vui, buoàn, giaän,…).
Muõi (doïc döøa, cao, thaáp, to, nhoû,…).
Mieäng (lôùn, nhoû, roäng, heïp,…).
Minh hoaï caùc neùt ñeå dieãn taû traïng thaùi cuûa nhaân vaät.
SAÙNG KIEÁN KINH NGHIEÄM - THI GIAÙO VIEÂN GIOÛI
4
ÑOÃ NGOÏC HAÛI
* Hoaït ñoäng III- Höôùng daãn hoïc sinh laøm baøi: phaàn naøy HS thöïc haønh laø chuû yeáu,
giaùo vieân chæ theo doõi gôïi yù (giaùo vieân söû duïng phöông phaùp minh hoaï tröïc quan gôïi yù
giuùp HS laøm baøi nhöng khoâng ñöôïc ñeå HS veõ theo hình minh hoaï cuûa giaùo vieân).
VÍ DUÏ II: Phaân moân veõ trang trí - Baøi 15: TAÏO DAÙNG VAØ TRANG TRÍ MAËT
NAÏ (Mó thuaät 8).
* Hoaït ñoäng I- Quan saùt, nhaän xeùt: phaàn naøy giaùo vieân duøng tranh, aûnh tröïc quan
giuùp hoïc sinh tìm hieåu veà noäi dung vaø taùc duïng cuûa vieäc taïo daùng vaø trang trí maët naï.
* Hoaït ñoäng II- Höôùng daãn hoïc sinh caùch phoùng tranh, aûnh (ñaây laø phaàn troïng
taâm cuûa baøi)giaùo vieân giôùi thieäu ñeå HS thaáy ñöôïc coù nhieàu caùch ñeå taïo daùng vaø trang trí
maët naï sau ñoù vöøa giaûng giaûi vöøa minh hoaï tröïc quan theo töøng caùch ñeå HS naém baét.
+ Caùc hoaït ñoäng minh hoaï cho ví duï 2:
- Giôùi thieäu cho HS thaáy ñöôïc coù nhieàu caùch ñeå taïo daùng vaø trang trí maët naï.
> Minh hoaï cho caùch Taïo daùng maët naï:
Taïo hình maët naï phuø hôïp vôùi khuoân maët (to, nhoû, daøi, ngaén), hình
daïng vuoâng, troøn, oâvan hoaëc chöõ nhaät.
Taïo daùng theo nhaân vaät muoán theå hieän (ngöôøi hay con vaät).
Minh hoaï caùch ñieäu hoaï tieát.
> Minh hoaï cho caùch Trang trí maët naï:
Caùch tìm maûng hình.
Caùch söû duïng ñöôøng neùt.
Caùch söû duïng maøu saéc sao cho phuø hôïp vôùi tính caùch nhaân vaät ñònh
mieâu taû (hieàn töø, vui veû hay ñoäc aùc, nham hieåm,…).
* Hoaït ñoäng III- Höôùng daãn hoïc sinh laøm baøi: phaàn naøy HS thöïc haønh laø chuû yeáu,
giaùo vieân chæ theo doõi gôïi yù (giaùo vieân söû duïng phöông phaùp minh hoaï tröïc quan gôïi yù
giuùp HS laøm baøi nhöng khoâng ñöôïc ñeå HS veõ theo hình minh hoaï cuûa giaùo vieân).
VÍ DUÏ III: Phaân moân veõ tranh - Baøi 21: ÑEÀ TAØI LAO ÑOÄNG (Mó thuaät. 8).
* Hoaït ñoäng I- Höôùng daãn hoïc sinh tìm vaø choïn noäi dung ñeà taøi: phaàn naøy giaùo
vieân duøng tranh, aûnh tröïc quan giuùp hoïc sinh tìm hieåu veà coù nhieàu coâng vieäc lao ñoäng ôû
caùc ngaønh ngheà vaø tuoåi taùc khaùc nhau nhö: lao ñoäng trí oùc, lao ñoäng cô baép,… ñeå HS coù
höôùng choïn noäi dung cho baøi veõ cuûa mình.
* Hoaït ñoäng II- Höôùng daãn hoïc sinh caùch veõ tranh (ñaây laø phaàn troïng taâm cuûa
baøi) giaùo vieân vöøa cho HS xem tranh, aûnh minh hoaï vöøa giaûng giaûi, vöøa minh hoaï baûng
giuùp HS naém baét caùch veõ tranh.
+ Caùc hoaït ñoäng minh hoaï cho ví duï 3:
- Giaùo vieân nhaéc laïi caùch veõ tranh ñaõ hoïc nhö: choïn noäi dung, choïn hình aûnh vaø
löôïc boû chi tieát ñeå boá cuïc tranh coù troïng taâm hôïp lí, thuaän maét.
> Sau khi choïn ñöôïc chuû ñeà GV minh hoaï caùch:
Boá cuïc maûng (maûng chính, maûng phuï).
Caùch veõ hình (hình aûnh chính, hình aûnh phuï) sao cho phuø hôïp vaø
laøm roû noäi dung.
SAÙNG KIEÁN KINH NGHIEÄM - THI GIAÙO VIEÂN GIOÛI
5
ÑOÃ NGOÏC HAÛI
* Hoaït ñoäng III- Höôùng daãn hoïc sinh laøm baøi: phaàn naøy HS thöïc haønh laø chuû yeáu,
giaùo vieân chæ theo doõi gôïi yù (giaùo vieân söû duïng phöông phaùp minh hoaï tröïc quan gôïi yù
giuùp HS laøm baøi nhöng khoâng ñöôïc ñeå HS veõ theo hình minh hoaï cuûa giaùo vieân).
4/. Keát quaû sau khi aùp duïng saùng kieán kinh nghieäm :
Sau khi aùp duïng phöông phaùp minh hoaï tröïc quan vaøo giaûng daïy, toâi nhaän thaáy
ñaït ñöôïc moät keát quaû thaät khaû quan, keát quaû khaûo saùt nhö sau:
Soá
TT
01
02
03
04
Lôùp
8A1
8A2
8A3
8A4
TS
HS
34
34
15
19
XEÁP LOAÏI - TÆ LEÄ
GIOÛI
%
KHAÙ
06
05
04
05
23
21
08
10
%
TB
05
08
03
04
%
YEÁU
%
00
00
00
00
III/. BAØI HOÏC KINH NGHIEÄM.
Trong thôøi gian aùp duïng thöïc hieän phöông phaùp minh hoaï tröïc quan baûn thaân toâi
ruùt ra ñöôïc baøi hoïc kinh nghieäm nhö sau:
- Phöông phaùp minh hoaï tröïc quan giuùp cho giaùo vieân reøn luyeän ñöôïc kó naêng
minh hoaï baûng nhanh choùng, traùnh ñöôïc tình traïng giaûng giaûi vaán ñeà daøi doøng.
- Phöông phaùp minh hoaï tröïc quan ñoàng thôøi cuõng giuùp cho giaùo vieân theå hieän
noäi dung baøi daïy qua hình aûnh cuï theå.
- Giuùp hoïc sinh tieáp caän vaán ñeà moät caùch nhanh choùng thoâng qua hình aûnh minh
hoaï.
- Ñaëc bieät laø phöông phaùp minh hoaï tröïc quan coù theå aùp duïng cho nhieàu moân hoïc
khaùc.
IV/. KEÁT LUAÄN.
Khi thöïc hieän söû duïng phöông phaùp minh hoaï tröïc quan vaøo höôùng daãn HS thöïc
haønh baøi veõ ñaõ ñem laïi nhöõng keát quaû nhö sau:
Veà öu ñieåm:
- Ña soá hoïc sinh thöïc haønh baøi veõ ñaït keát quaû raát cao.
- Hoïc sinh taäp trung vaøo tieát hoïc.
- Caùc em ñöôïc nhìn thaáy cuï theå nhöõng gì caùc em coøn mô hoà, chöa roû raøng qua
hình minh hoaï tröïc quan cuûa giaùo vieân.
- Thoâng qua hình minh hoaï hoïc sinh coøn ñöôïc naém baét theâm veà caùch veõ, caùch theå
hieän ñeà taøi.
- Ñaëc bieät khi theo doõi giaùo vieân minh hoaï seõ gaây kích thích cho hoïc sinh, taïo cho
caùc em höùng thuù trong hoïc taäp.
Veà khuyeát ñieåm:
SAÙNG KIEÁN KINH NGHIEÄM - THI GIAÙO VIEÂN GIOÛI
6
ÑOÃ NGOÏC HAÛI
- Toán nhieàu thôøi gian cho vieäc ñaàu tö vaøo tieát daïy.
- Hoïc sinh thöôøng veõ theo hình aûnh cuûa giaùo vieân minh hoaï (sau phaàn minh hoaï
tröïc quan giaùo vieân neân xoaù ngay hình minh hoaï traùnh tình traïng HS veõ theo hình minh
hoaï).
Trong luùc thöïc hieän saùng kieán kinh nghieäm naøy khoâng traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt
mong quí thaày coâ ñoàng nghieäp ñoùng goùp yù kieán cho ñeà taøi ñöôïc hoaøn thieän hôn.
************************
SAÙNG KIEÁN KINH NGHIEÄM - THI GIAÙO VIEÂN GIOÛI
7
ÑOÃ NGOÏC HAÛI
- Xem thêm -
.DOC 
7 
91 
87 
