Tài liệu Skkn sử dụng dụng cụ thí nghiệm trong dạy vật lý

§Ò tµi: Sö dông dông cô, thiÕt bÞ thÝ nghiÖm vËt lý trong d¹y häc ë bËc trung häc c¬ së PhÇn I - §Æt vÊn ®Ò. Nh chóng ta ®· biÕt, môc tiªu cña gi¸o dôc trong ®ã ho¹t ®éng c¬ b¶n lµ d¹y häc lµ h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh©n c¸ch cho häc sinh. D¹y häc kh«ng chØ ®¬n thuÇn cung cÊp cho häc sinh nh÷ng tri thøc vµ kinh nghiÖm mµ loµi ngêi ®· tÝch luü ®îc mµ ph¶i gãp phÇn tÝch cùc vµo viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh©n c¸ch cho häc sinh theo môc tiªu ®µo t¹o. Häc sinh cïng ®îc tham gia tÝch cùc chñ ®éng vµo c¸c ho¹t ®éng häc tËp th× c¸c phÈm chÊt vµ n¨ng lùc c¸ nh©n c¸ nh©n sím ®îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn hoµn thiÖn. N¨ng ®éng s¸ng t¹o lµ nh÷ng phÈm chÊt cÇn thiÕt trong cuéc sèng hiÖn ®¹i nã ph¶i ®îc h×nh thµnh ngay khi cßn ngåi trªn ghÕ nhµ trêng . ChÝnh v× lÏ ®ã trong c¸c m«n häc nãi chung vµ m«n vËt lÝ nãi riÖng, viÖc ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc theo híng tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng häc tËp cña häc sinh ®· ®îc c¸c gi¸o viªn ¸p dông tõ nhiÒu n¨m nay, trong ®ã ph¬ng ph¸p tù nghiªn cøu gióp häc sinh tù häc, tù s¸ng t¹o ®îc ®¸nh gi¸ lµ ph¬ng ph¸p cã gi¸ trÞ trÝ ®øc dôc lín nhÊt. C¸c thÝ nghiÖm thùc hiÖn theo ph¬ng ph¸p nghiªn cøu vÊn ®Ò gióp häc sinh tù häc tù s¸ng t¹o, khuyÕn khÝch c¸c em tù t×m tßi ph¸t hiªn vÊn ®Ò qua ®ã gióp c¸c em n¾m ch¾c c¶ kiÕn thøc lÝ thuyÕt lÉn kÜ n¨ng thùc hµnh. §Ó ®¹t ®îc ®iÒu ®ã th× viÖc híng dÉn häc sinh sö dông dông cô thÝ nghiÖm vµ thùc hiÖn c¸c thÝ nghiÖm trong mçi bµi häc lµ rÊt quan träng nã cã thÓ quyÕt ®Þnh ®Õn viÖc thµnh c«ng cña tiÕt d¹y . Lµ mét gi¸o viªn d¹y m«n vËt lÝ ë bËc trung häc c¬ së, ta cÇn ph¶i lµm g× ®Ó cã thÓ lµm tèt ®îc c¸c thÝ nghiÖm trªn líp ®ång thêi híng dÉn häc sinh thùc hiÖn tèt ®îc c¸c thÝ nghiÖm? Qua thùc tÕ gi¶ng d¹y b¶n th©n t«i ®· rót ra ®îc mét sè kinh nghiÖm vÒ vÊn ®Ò “Sö dông dông cô thiÕt bÞ thÝ nghiÖm vËt lÝ trong d¹y häc ë bËc trung häc c¬ së”. Xin ®îc trao ®æi cïng ®ång nghiÖp. . PhÇn II . Néi dung I- C¬ së lÝ luËn: Bé m«n vËt lÝ lµ bé m«n khoa häc thùc nghiÖm, c¸c néi dung kiÕn thøc míi ®îc h×nh thµnh phÇn lín th«ng qua c¸c thÝ nghiÖm, c¸c tri thøc vËt lÝ lµ sù kh¸i qu¸t c¸c kÕt Ngêi thùc hiÖn: §µo ThÞ Hoa. Trßng THCS §ång Minh. N¨m häc 2008 - 2009 1 §Ò tµi: Sö dông dông cô, thiÕt bÞ thÝ nghiÖm vËt lý trong d¹y häc ë bËc trung häc c¬ së qu¶ nghiªn cøu tõ thùc nghiÖm vµ c¸c hiÖn tîng diÔn ra trong ®êi sèng. Løa tuæi häc sinh häc trung häc c¬ së cã tÝnh hiÕu ®éng, tß mß thÝch t×m tßi kh¸m ph¸ t×m hiÓu thÕ giíi xung quanh nªn c¸c em rÊt thÝch lµm thÝ nghiÖm ®Ó ®îc trùc tiÕp quan s¸t, theo dâi hiÖn tîng, tËp lµm nh÷ng nhµ khoa häc nhá tuæi ®Ó tù nghiªn cøu ph¸t hiÖn vÊn ®Ò vµ do ®ã viÖc ghi nhí kiÕn thøc míi tèt h¬n, nã t¹o cho viÖc häc tËp cña häc sinh høng thó vµ nhÑ nhµng h¬n. Th«ng qua thÝ nghiÖm, nhÊt lµ c¸c thÝ nghiÖm kÌm theo mµu s¾c, ©m thanh vµ c¸c hiÖn tîng míi l¹ sÏ kÝch thÝch m¹nh høng thó cña häc sinh, t¹o ®iÒu kiÖn rÌn luyÖn kÜ n¨ng quan s¸t cÈn thËn tØ mØ, kÜ n¨ng l¾p r¸p dông cô thÝ nghiÖm chÝnh x¸c vµ t¸c phong lµm viÖc khoa häc; nã cã søc thuyÕt phôc lín vµ t¹o ra ë häc sinh niÒm tin vµo b¶n chÊt cña sù vËt vµ hiÖn tîng, vµo c¸c quy luËt cña tù nhiªn. T¹o ®iÒu kiÖn tèt ®Ó rÌn luyÖn ë häc sinh kh¶ n¨ng ph©n tÝch, so s¸nh, ®èi chiÕu, trõu tîng, kh¸i qu¸t hãa, còng nh kh¶ n¨ng suy luËn quy n¹p trong qu¸ tr×nh xö lÝ kÕt qu¶ thi nghiÖm ®Ó rót ra kÕt luËn, häc sinh ¸p dông kiÕn thøc vµo thùc tÕ còng sÏ tèt h¬n. MÆt kh¸c ®a sè trong c¸c bµi d¹y, nÕu kh«ng cã thÝ nghiÖm häc sinh kh«ng cã c¬ së ®Ó thc hiÖn c¸c thao t¸c t duy vµ tiÕp nhËn kiÕn thøc míi, nªn phÇn lín tri thøc mµ gi¸o viªn muèn mang ®Õn cho häc sinh vÒ b¶n chÊt lµ ¸p ®Æt. ChÝnh c¸ch d¹y chay hoÆc viÖc lµm thÝ nghiÖm kh«ng thµnh c«ng lµ nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng chÊt lîng häc tËp cña bé m«n thÊp, vµ lµ sù t¸ch rêi lý thuyÕt víi thùc hµnh, gi÷a nhµ trêng víi ®êi sèng thùc tÕ. 2.Thùc tr¹ng vÒ vÊn ®Ò thùc hiÖn thÝ nghiÖm vËt lÝ trong bµi d¹y. HiÖn nay, song song víi viÖc ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc, bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o ®· ®a vÒ c¸c trêng nh÷ng bé dông cô thÝ nghiÖm phôc vô cho viÖc gi¶ng d¹y, nhng thùc tÕ cßn cã nhiÒu gi¸o viªn ng¹i lµm thÝ nghiÖm, ng¹i triÓn khai cho häc sinh lµm thÝ nghiÖm theo nhãm. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n dÉn ®Õn t×nh tr¹ng trªn lµ do thiÕt bÞ thÝ nghiÖm chÊt lîng kÐm, cã nh÷ng thiÕt bÞ míi chØ sö dông mét vµi lÇn ®· háng. VÝ dô nh bé m« ®un l¾p r¸p m¹ch ®iÖn ë vËt lÝ 7; m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu ë vËt lÝ 9; Bé thÝ nghiÖm vÒ c©n b»ng lùc - qu¸n tÝnh ( m¸y A tót ) ë líp 8 ...Mét sè trang thiÕt bÞ cßn thiÕu chÝnh x¸c nh nhiÖt kÕ, lùc kÕ, ®ång hå v¹n n¨ng…dÉn ®Õn kÕt qu¶ thÝ nghiÖm gi÷a lÝ thuyÕt víi thùc tÕ kh¸c xa nhau, thiÕu tÝnh thuyÕt phôc ®èi víi häc sinh.Trang thiÕt bÞ phôc vô cho thÝ nghiÖm cßn thiÕu thèn. Cßn cã sù kh«ng ®ång bé gi÷a viÖc híng dÉn thÝ nghiÖm ë s¸ch gi¸o khoa víi ®å dïng thÝ nghiÖm thùc tÕ Ngêi thùc hiÖn: §µo ThÞ Hoa. Trßng THCS §ång Minh. N¨m häc 2008 - 2009 2 §Ò tµi: Sö dông dông cô, thiÕt bÞ thÝ nghiÖm vËt lý trong d¹y häc ë bËc trung häc c¬ së ( vÝ dô thÝ nghiÖm bµi lùc ®iÖn tõ lý 9). C¬ së vËt chÊt cña c¸c trêng cha ®ñ ®¸p øng nhu cÇu d¹y häc nh hiÖn nay, HÇu hÕt c¸c trêng ë ngo¹i thµnh cha cã phßng häc bé m«n, do ®ã tæ chøc cho häc sinh lµm thÝ nghiÖm theo nhãm gÆp nhiÒu khã kh¨n. Bµi d¹y th× dµi ( nhÊt lµ phÇn ®iÖn häc vật lý 9 ) do ®ã lµm thÝ nghiÖm theo nhãm khã ®¶m b¶o thêi gian trong mét tiÕt häc. MÆt kh¸c häc sinh cßn cha quen víi viÖc sö dông c¸c thiÕt bÞ thÝ nghiÖm ( nhÊt lµ häc sinh cã lùc häc trung b×nh, yªó) c¸c em thêng nghÞch ®å dïng thÝ nghiÖm vµ biÕn nã thµnh ®å ch¬i cña riªng m×nh. Phßng thÝ nghiÖm cha ®îc x¾p xÕp khoa häc cßn lµ kho chøa ®å dïng d¹y häc, viÖc lÊy ®å dïng thÝ nghiÖm cha thuËn tiÖn. HiÖn nay nhiÒu trêng cha cã phßng häc bé m«n ®Ó tæ chøc c¸c giê häc vËt lÝ, nªn viÖc di chuyÓn thiÕt bÞ thÝ nghiÖm tõ phßng häc cña líp nµy sang phßng häc cña líp kh¸c sÏ lµm cho gi¸o viªn vµ häc sinh võa vÊt v¶ l¹i mÊt nhiÒu thêi gian, c«ng søc vµo viÖc l¾p r¸p thÝ nghiÖm, gi÷ g×n, b¶o qu¶n dông cô thÝ nghiÖm … TÊt c¶ nh÷ng nguyªn nh©n trªn vµ nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c n÷a ®Òu ¶nh hëng lín ®Õn chÊt lîng sö dông dông cô thÝ nghiÖm vµ viÖc thùc hiÖn c¸c thÝ nghiÖm vËt lÝ dÉn ®Õn chÊt lîng gi¸o dôc trong c¸c giê d¹y hiÖu qu¶ kh«ng cao. 2. C¸c gi¶i ph¸p vµ øng dông. a)ChuÈn bÞ ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn thÝ nghiÖm. Chóng ta biÕt r»ng ®Ó cã thÓ lªn líp mét tiÕt d¹y thµnh c«ng th× viÖc chuÈn bÞ bµi d¹y v« cïng quan träng, gi¸o viªn cÇn nghiªn cøu kÜ bµi trong SGK s¸ch gi¸o viªn, t×m hiÓu thªm kiÕn thøc cã liªn quan ë c¸c s¸ch tham kh¶o ®äc thªm bµi d¹y kÕ sau ®ã (nÕu cã liªn quan ) ®Ó gióp chóng ta hiÓu vÊn ®Ò toµn diÖn h¬n, t×m hiÓu xem kiÕn thøc chÝnh cña bµi thÝ nghiÖm cÇn cung cÊp cho häc sinh lµ g×? ThÝ nghiÖm trong bµi häc lµ do gi¸o viªn lµm hay häc sinh lµm? hay gi¸o viªn vµ häc sinh cïng lµm tõ ®ã bè trÝ thêi gian lµm thÝ nghiÖm, chän kh«ng gian cho viÖc lµm thÝ nghiÖm ®îc hîp lÝ. Gi¸o viÖn ph¶i chuÈn bÞ thÝ nghiÖm cÈn thËn tríc khi ®a vµo d¹y häc, cÇn suy nghÜ tíi c¸c t×nh huèng thÝ nghiÖm kh«ng thµnh c«ng, tõ ®ã t×m ra nguyªn nh©n ®Ó kh¾c phôc.Gi¸o viªn cÇn cho häc sinh thu thËp th«ng tin qua kªnh ch÷, kªnh h×nh ë SGK Ngêi thùc hiÖn: §µo ThÞ Hoa. Trßng THCS §ång Minh. N¨m häc 2008 - 2009 3 §Ò tµi: Sö dông dông cô, thiÕt bÞ thÝ nghiÖm vËt lý trong d¹y häc ë bËc trung häc c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh môc tiªu cña thÝ nghiÖm , dông cô cÇn cho mçi thÝ nghiÖm lµ g×? c¸ch thøc tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, c¸ch quan s¸t, ghi chÐp nh÷ng hiÖn tîng diÔn ra . §Ó lµm thÝ nghiªm thµnh c«ng, h¹n chÕ tíi møc thÊp nhÊt sù cè diÔn ra ngoµi ý muèn vµ ®¹t ®îc kÕt qu¶ thÝ nghiÖm trong thêi gian ng¾n nhÊt th× tríc khi cho c¸c em lµm thÝ nghiÖm ngêi gi¸o viªn cÇn lu ý häc sinh mét sè ®iÓm trong qu¸ tr×nh lµm thÝ nghiÖm. VÝ dô trong bµi “ Lùc ®Èy ¸c si mÐt” phÇn “thÝ nghiÖm kiÓm tra” SGK vËt lý 8, gi¸o viªn cÇn lu ý häc sinh : - HiÖu chØnh lùc kÕ cho ®óng tríc khi lµm thÝ nghiÖm. - Bè trÝ thÝ nghiÖm ®Ó lùc kÕ d·n ®Òu theo ph¬ng th¼ng ®øng. - Qu¶ nÆng khi th¶ vµo níc ph¶i ch×m h¼n vµ kh«ng ch¹m vµo ®¸y, thµnh b×nh. - §Ó cè ®Þnh b×nh trµn, cÇn tr¸ng níc ë c¸c cèc B, A tríc khi lµm thÝ nghiÖm - Khi høng níc, ®æ níc tõ cèc nä sang cèc kia ph¶i cÈn thËn, tr¸nh ®Ó níc r¬i v·i dÉn ®Õn thÝ nghiÖm thiÕu chÝnh x¸c. ViÖc l¾p r¸p dông cô thÝ nghiÖm lµ rÊt cÇn thiÕt, t¹o cho häc sinh sù linh ho¹t s¸ng t¹o nªn phÇn lín c¸c thÝ nghiÖm gi¸o viªn kh«ng nªn l¾p s½n tõ tríc, mµ ph¶i ®Ó cho häc sinh tù l¾p r¸p thÝ nghiÖm . HiÖn nay víi bé thÝ nghiÖm cña häc sinh c¸c nhµ s¶n xuÊt còng ®· tÝnh to¸n ®Õn thêi gian vµ ®iÒu kiÖn l¾p r¸p cña hoc sinh trong mét tiÕt häc, nªn ®· bè trÝ l¾p r¸p chóng thµnh bé vÝ dô nh bé thÝ nghiÖm vÒ t¸c dông tõ cña dßng ®iÖn xoay chiÒu (thÝ nghiÖm h×nh 35.2 + 35.3 SGK vËt lý 9) hoÆc bé thÝ nghiÖm vÒ kh¶o s¸t tõ phæ, ®êng søc tõ cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua ( VËt lý 9). Lµm nh vËy rÊt tiÖn lîi cho viÖcbè trÝ thÝ nghiÖm, tr¸nh mÊt nhiÒu thêi gian vµo viÖc kh«ng thËt cÇn thiÕt. Nhng c¸ biÖt cã nh÷ng bµi mµ gi¸o viªn cã thÓ híng dÉn mét sè häc sinh l¾p r¸p tríc vÝ dô nh l¾p r¸p m¸y ph¸t ®iÖn xoay chiÒu trong bµi 38 SGK vËt lý 9. Kinh nghiÖm cho thÊy tríc mçi bµi d¹y cã thÝ nghiÖm gi¸o viªn cÇn chuÈn bÞ lµm tríc thÝ nghiÖm trªn ®å dïng thÝ nghiÖm cña mçi nhãm, t×m sù cè x¶y ra tõ ®ã t×m c¸ch kh¾c phôc. Nh÷ng thÝ nghiÖm khã thµnh c«ng gi¸o viªn ph¶i lµm thÝ nghiÖm nhiÒu lÇn ®Ó híng dÉn häc sinh häc tËp cã kÕt qu¶ tèt nhÊt. b)Qu¶n lÝ ho¹t ®éng nhãm häc sinh khi lµm thÝ nghiÖm Trong kh©u tæ chøc lªn líp cÇn híng dÉn häc sinh häc tËp theo nhãm nh sau: Ngêi thùc hiÖn: §µo ThÞ Hoa. Trßng THCS §ång Minh. N¨m häc 2008 - 2009 4 §Ò tµi: Sö dông dông cô, thiÕt bÞ thÝ nghiÖm vËt lý trong d¹y häc ë bËc trung häc c¬ së +Lµm viÖc chung c¶ líp: Gi¸o viªn nªu vÊn ®Ò, nhiÖm vô nhËn thøc; yªu cÇu häc sinh ®äc th«ng tin SGK, nghiªn cøu h×nh vÏ,nªu môc ®Ých, dông cô thÝ nghiÖm, c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm… gi¸o viªn chia nhãm, giao nhiÖm vô cho c¸c nhãm híng dÉn c¸ch lµm viÖc theo nhãm. +Lµm viÖc theo nhãm : - Nªn chia nhãm cã sù tham gia cña c¶ häc sinh nam vµ häc sinh n÷, häc sinh cã nhiªï tr×nh ®é kh¸c nhau nh giái, kh¸ ,trung b×nh, yÕu ®Ó c¸c em t¬ng trî gióp ®ì lÉn nhau t¹o ®iÒu kiÖn tèt cho viÖc lµm thÝ nghiÖm. - Giao nhiÖm vô cho nhãm trëng, nhãm phã: Nhãm trëng nhËn, tr¶ dông cô thÝ nghiÖm ®iÒu khiÓn c¸c b¹n trong nhãm cïng lµm thÝ nghiÖm. Nhãm phã (th kÝ ) ghi chÐp l¹i c¸c kÕt qu¶ thÝ nghiÖm, hiÖn tîng thÝ nghiÖm cÇn quan t©m. - C¸c thµnh viªn trong nhãm ®îc nhãm trëng ph©n c«ng chÞu tr¸ch nhiÖm (hoÆc gi¸m s¸t) mét c«ng viÖc nµo ®ã. - Mäi thµnh viªn trong nhãm ®Òu ph¶i cã tr¸ch nhiÖm ®Ó hoµn thµnh thÝ nghiÖm vµ ®¶m b¶o an toµn khi lµm thÝ nghiÖm. -Cö ®¹i diÖn tr×nh bµy kÕt qu¶ lµm viÖc cña nhãm( kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i lµ nhãm trëng hay th kÝ, mµ cã thÓ lµ mét thµnh viªn trong nhãm ®¹i diÖn tr×nh bµy) +Lµm viÖc chung c¶ líp: C¸c nhãm lÇn lît b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ nghiÖm; th¶o luËn chung ( c¸c nhãm nhËn xÐt, dãng gãp ý kiÕn vµ bæ sung cho nhau) gi¶i thÝch nguyªn nh©n sai sè (nÕu cã). VÝ dô trong bµi thùc hµnh “KiÓm nghiÖm mèi quan hÖ Q tØ lÖ víi I 2” Sau khi gi¸o viªn cho häc sinh n¾m râ yªu cÇu cña bµi thùc hµnh, dông cô thÝ nghiÖm cÇn thiÕt, c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm, gi¸o viªn lu ý häc sinh vÒ tÝnh an toµn trong khi thÝ nghiÖm, bè trÝ thÝ nghiÖm tr¸nh ®Ó nhiÖt kÕ ch¹m vµo d©y ®èt, ph¶i dïng lîng níc t¬ng ®èi ®ñ, ®Ó lµm gi¶m sai sè trong phÐp ®o(v× trong thÝ nghiÖm bá qua sù truyÒn nhiÖt cho vá b×nh). Nhãm trëng cÇn ph©n c«ng mét häc sinh di chuyÓn con ch¹y cña biÕn trë ®Ó ®iÒu chØnh cêng ®é dßng ®iÖn: mét häc sinh theo dâi sè chØ cña am pe kÕ , mét häc sinh theo dâi nhiÖt ®é: Mét häc sinh theo dâi ®ång hå ®o thêi gian, mét häc sinh khuÊy níc trong cèc. Mét sè häc sinh kh¸c gi¸m s¸t viÖc ®äc viÖc ghi chÐp, th kÝ lµm nhiÖm vô ghi c¸c kÕt qu¶ thÝ nghiÖm ë b¶ng 1… Ngêi thùc hiÖn: §µo ThÞ Hoa. Trßng THCS §ång Minh. N¨m häc 2008 - 2009 5 §Ò tµi: Sö dông dông cô, thiÕt bÞ thÝ nghiÖm vËt lý trong d¹y häc ë bËc trung häc c¬ së HoÆc trong bµi thÝ nghiÖm “®é cao cña ©m”- VËt lÝ 7 nhãm trëng cÇn ph©n c«ng mçi thµnh viªn trong nhãm thùc hiÖn mét nhiÖm vô: Th kÝ ghi kÕt qu¶ thÝ nghiÖm mét häc sinh ®Õm dao ®éng cña con l¾c dµi, mét häc sinh ®Õm sè dao ®éng cña con l¾c ng¾n, hai häc sinh gi¸m s¸t ®äc: mét häc sinh bÊm d©y ®ång hå…Cã nh vËy míi t¹o cho mäi thµnh viªn trong nhãm ý thøc tr¸ch nhiÖm víi c«ng viÖc cña m×nh, hiÖu qu¶ lµm thÝ nghiÖm sÏ cao h¬n. Trong khi tæ chøc cho häc sinh lµm thÝ nghiÖm theo nhãm, gi¸o viªn ph¶i qu¶n lÝ tèt ho¹t ®éng nhãm nÕu kh«ng mét sè häc sinh ý thøc kÐm kh«ng chó ý ®Õn viÖc lµm thÝ nghiÖm mµ û l¹i vµo b¹n, nghÞch ngîm lµm háng ®å dïng thÝ nghiÖm. Trong giê häc thùc hµnh gi¸o viªn cho ®iÓm bµi thùc hµnh nªn tæng hîp chung c¶ ®iÓm ý thøc vµ ®iÓm néi dung thùc hµnh . c) RÌn tÝnh tÝch cùc s¸ng t¹o cña häc sinh qua viÖc lµm thÝ nghiÖm. * Khi tæ chøc cho c¸c nhãm häc sinh lµm thÝ nghiÖm gi¸o viªn nªn chñ ®éng giao thêi gian cho c¸c nhãm hoµn thµnh thÝ nghiÖm dÓ t¹o sù thi ®ua gi÷a c¸c nhãm gióp c¸c thµnh viªn trong nhãm tÝch cùc h¬n sau ®ã gi¸o viªn nhËn xÐt, ®éng viªn c¸c nhãm lµm viÖc tÝch cùc nhÊt, hiÖu qu¶ nhÊt dÓ kÞp thêi ®éng viªn häc sinh. Trong nhiÒu bµi häc, s¸ch gi¸o khoa chØ ®a ra mét ph¬ng ¸n lµm thÝ nghiÖm c¬ b¶n nhÊt vµ gi¸o viªn còng híng dÉn häc sinh lµm theo ph¬ng ¸n s¸ch gi¸o khoa ®a ra, nhng gi¸o viªn cã thÓ ®Æt ra c©u hái ®Ó häc sinh ®a ra c¸c t×nh huèng lµm thÝ nghiÖm theo ph¬ng ¸n kh¸c còng cã thÓ ®¹t ®îc môc ®Ých cña thÝ nghiÖm . VÝ dô trong thÝ nghiÖm: KiÓm tra sù khóc x¹ cña tia s¸ng truyÒn tõ níc sang kh«ng khÝ s¸ch gi¸o khoa vËt lÝ 9 ®a ra ph¬ng ¸n thÝ nghiÖm dïng “ ph¬ng ph¸p che khuÊt ” nhng häc sinh cã thÓ ®a ra ph¬ng ¸n kh¸c nh: §Ó nguån s¸ng trong níc chiÕu ¸nh s¸ng tõ ®¸y b×nh lªn, hoÆc ®Ó nguån s¸ng ë ngoµi chiÕu ¸nh s¸ng qua ®¸y b×nh qua níc råi ra kh«ng khÝ. Gi¸o viªn gióp häc sinh c©n nh¾c xem cã thÓ dïng ph¬ng ¸n nµo dÔ thùc hiÖn nhÊt vµ sÏ thùc hiÖn theo ph¬ng ¸n ®ã. HoÆc trong thÝ nghiÖm cña bµi “HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ”.ThÝ nghiÖm H31.4 SGK lµ cho nam ch©m quay quanh trôc th¼ng ®øng tríc cuén d©y dÉn kÝn ®Ó t¹o ra dßng ®iÖn c¶m øng trong cuén d©y. Gi¸o viªn ®Æt vÊn ®Ò: NÕu cho nam ch©m ®øng yªn, èng d©y quay quay quanh trôc th¼ng ®øng cã t¹o ra ®îc dßng ®iÖn c¶m øng kh«ng? Häc sinh nªu dù ®o¸n gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra dù ®o¸n vµ rót ra kÕt luËn. Ngêi thùc hiÖn: §µo ThÞ Hoa. Trßng THCS §ång Minh. N¨m häc 2008 - 2009 6 §Ò tµi: Sö dông dông cô, thiÕt bÞ thÝ nghiÖm vËt lý trong d¹y häc ë bËc trung häc c¬ së *NÕu thÝ nghiÖm do gi¸o viªn biÓu diÔn víi sù tham gia tÝch cùc cña häc sinh th× cÇn chän n¬i bè trÝ thÝ nghiÖm cho häc sinh dÔ quan s¸t gi¸o viªn dÔ thùc hiÖn, bè trÝ thÝ nghiÖm kh«ng ®îc lén xén g©y khã kh¨n cho viÖc quan s¸t cña häc sinh vµ kh«ng lµm c¶n trë thao t¸c thÝ nghiÖm cña gi¸o viªn. §èi víi c¸c bµi thÝ nghiÖm ®iÖn cã m¾c v«n kÕ, am pe kÕ th× cÇn nèi kÝn m¹ch ®iÖnvíi am pe kÕ tríc, v«n kÕ vµ c¸c dông cô hç trî nèi sau, dïng d©y mµu ®Ó ph©n biÖt c¸c cùc cña nguån ®iÖn (®èi víi nguån mét chiÒu thêng dïng d©y mµu ®á nèi víi cùc d¬ng, d©y mµu ®en hoÆc xanh nèi víi cùc ©m ). Nh÷ng thÝ nghiÖm cã dông cô ®o nh v«n kÕ, am pe kÕ th× cÇn hiÖu chØnh sè kh«ng tríc khi thÝ nghiÖm, sö dông thang ®o cho phï hîp ®Ó lµm gi¶m sai sè trong phÐp ®o. CÇn lu ý häc sinh m¾c xong m¹ch ®iÖn, cha ®ãng kho¸ K mµ mêi gi¸o viªn ®Õn ®Ó kiÓm tra c¸ch m¾c m¹ch ®iÖn råi míi ®ãng K (nhÊt lµ ®èi víi häc sinh líp 7). VÝ dô lµm thÝ nghiÖm vÒ sù phô thuéc cña dßng ®iÖn vµo hiÖu ®iÖn thÕ trong bµi 1 (s¸ch gi¸o khoa vËt lý 9) ®Ó m¾c m¹ch ®iÖn nh h×nh 1.1 nªn dïng d©y ®á nèi tõ cùc d¬ng cña nguån ®iÖn qua c«ng t¾c ®Õn am pe kÕ, ®Õn ®iÖn trë kh¶o s¸t vµ kÕt thóc b»ng d©y xanh nèi víi cùc ©m cña nguån ®iÖn, v«n kÕ lµ dông cô m¾c sau cïng m¾c song song víi ®iÖn trë kh¶o s¸t. Trong khi lµm thÝ nghiÖm chØ ®ãng ®iÖn trong thêi gian ng¾n ®ñ ®Ó quan s¸t sè chØ cña am pe kÕ vµ v«n kÕ , nÕu ®ãng m¹ch l©u th× d©y ®iÖn trë sÏ nãng vµ dßng ®iÖn sÏ nhá ®i kÕt qu¶ ®o kh«ng kh«ng chÝnh x¸c Kh«ng ®îc m¾c nhÇm vÞ trÝ cña cña am pe kÕ vµ v«n kÕ hoÆc va ch¹m m¹nh v«n kÕ vµ am pe kÕ, sÏ g©y háng dông cô ®o. C¸c thiÕt bÞ d¹y häc nh thÝ nghiÖm, m« h×nh, tranh vÏ, biÓu b¶ng, b¨ng h×nh SGK… ®îc sö dông kh«ng chØ lµ ph¬ng tiÖn minh häa kiÕn thøc , mµ lµ nguån tri thøc, lµ ph¬ng tiÖn ®Ó häc sinh khai th¸c t×m tßi, ph¸t hiÖn gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®Æt ra, th«ng qua ®ã mµ chiÕm lÜnh kiÕn thøc vµ rÌn luyÖn kÜ n¨ng vÝ dô nh : T¹o ®iÒu kiÖn ®Ó häc sinh tù tay lµm thÝ nghiÖm, tù m×nh quan s¸t, ®o ®¹c vµ rót ra nhËn xÐt, kÕt luËn; t¹o ®iÒu kiÖn dÓ häc sinh t×m hiÓu cÊu t¹o, c¸ch sö dông mét dông cô ®o ; th«ng qua viÖc nghiªn cøu c¸c sè liÖu ®· cho trong b¶ng ®Ó rót ra kÕt luËn; khai th¸c h×nh vÏ víi vai trß lµ nguån th«ng tin, chø kh«ng ph¶i lµ h×nh ¶nh minh häa lêi tr×nh bµy cña SGK. T¹o ®iÒu kiÖn cho ®a sè häc sinh ®îc sö dông thiÕt bÞ day häc dÓ hoµn thµnh nhiÖm vô häc tËp… Ngêi thùc hiÖn: §µo ThÞ Hoa. Trßng THCS §ång Minh. N¨m häc 2008 - 2009 7 §Ò tµi: Sö dông dông cô, thiÕt bÞ thÝ nghiÖm vËt lý trong d¹y häc ë bËc trung häc c¬ së d) Chó ý ®Õn ®Æc tÝnh kÜ thuËt cña ®å dïng kÜ thuËt vµ thao t¸c thÝ nghiÖm C¸c dông cô thÝ nghiÖm thêng cã ®é chÝnh x¸c kh«ng gièng nhau mÆc dï cã cïng mét khu«n mÉu chÕ t¹o. C¸c dông cô trong c¸c bé thÝ nghiÖm hiÖn nay chÊt lîng cßn thÊp, do ®ã tríc khi lµm thÝ nghiÖm (híng dÉn häc sinh lµm thÝ nghiÖm) trªn líp gi¸o viªn cÇn lµm tríc thÝ nghiÖm nhiÒu lÇn ®Ó t×m hiÓu nguyªn nh©n sai sè, t×m c¸ch kh¾c phôc ®Ó h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt sai sè trong phÐp ®o. NÕu sau thÝ nghiÖm cã sai sè cho phÐp th× nªn cho häc sinh gi¶i thÝch nguyªn nh©n dÉn ®Õn sai sè trong c¸c phÐp ®o. Thao t¸c thÝ nghiÖm lµ mét vÊn ®Ò khã, nã kh«ng chØ ®a ra kÕt qu¶ thùc nghiÖm tèt mµ trong mçi ®éng t¸c cña ngêi thÇy ®Òu ph¶i mang tÝnh s ph¹m . §Ó cã ®îc thao t¸c ®Ñp, chÝnh x¸c vµ thuyÕt phôc th× mçi ngêi gi¸o viªn cÇn rÌn luyÖn kÜ n¨ng thùc hµnh cña m×nh b»ng c¸ch lµm thÝ nghiÖm nhiÒu lÇn, tiÕp xóc víi ®å thÝ nghiÖm nhiÒu lÇn ®Ó rót ra kinh nghiÖm cho b¶n th©n e)Sö dông m¸y tÝnh ®iÖn tö trong viÖc m« pháng ,hç trî c¸c thÝ nghiÖm vËt li: VËt lÝ häc ë trêng phæ th«ng lµ mét m«n khoa häc thùc nghiÖm, mäi kiÕn thøc ®Òu ®îc x©y dùng tõ viÖc quan s¸t c¸c hiÖn tîng, qu¸ tr×nh trong tù nhiªn vµ nhÊt lµ tõ c¸c thÝ nghiÖm. Trong nhµ trêng hiÖn nay kh«ng ph¶i tÊt c¶ c¸c thÝ nghiÖm trong c¸c bµi d¹y ®Òu thùc hiÖn ®îc; cã nh÷ng bµi ph¶i dïng thÝ nghiÖm m« pháng VD trong bµi vÒ “M¾t”-SGK vËt lÝ 9 ph¶i sö dông phÇn mÒm d¹y häc bµi “m¾t”-VL 9 (s¶n phÈm cña ®Ò tµi khoa häc cÊp Nhµ níc NKC-01-14, ®îc C«ng ti thiÕt bÞ gi¸o dôc 2Bé gi¸o dôc vµ §µo t¹o ph¸t hµnh) míi cã thÓ gi¶i thÝch ®îc c¬ chÕ ®iÒu tiÕt cña m¾t , kh¸i niÖm ®iÓm cùc cËn, cùc viÔn . Sö dông m¸y tÝnh ®iÖn tö hç trî c¸c thÝ nghiÖm vËt lÝ sÏ kh¾c phôc ®îc mét sè nhîc ®iÓm cña thÝ nghiÖm vËt lÝ truyÒn thèng. f)VÝ dô minh häa: D¹y häc trÝch ®o¹n “ t×m hiÓu mèi quan hÖ gi÷a hiÖu ®iÖn thÕ vµ cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn ®ã (VL-9)” GV cÇn híng dÉn häc sinh t×m hiÓu theo c¸c bíc sau : *Lµm viÖc chung c¶ líp Ngêi thùc hiÖn: §µo ThÞ Hoa. Trßng THCS §ång Minh. N¨m häc 2008 - 2009 8 §Ò tµi: Sö dông dông cô, thiÕt bÞ thÝ nghiÖm vËt lý trong d¹y häc ë bËc trung häc c¬ së -§äc th«ng tin I SGK, quan s¸t h×nh vÏ -Nªu môc tiªu cña thÝ nghiÖm :Tr¶ lêi c©u hái : “Gi÷a hiÖu ®iÖn thÕ ®Æt vµo 2 ®Çu d©y dÉn vµ cêng ®é dßng diÖn ch¹y qua d©y dÉn ®ã cã mèi quan hÖ kh«ng, vµ cã th× mèi quan hÖ ®ã nh thÕ nµo?” -T×m hiÓu c¸c dông cô thÝ nghiÖm: nguån ®iÖn, v«n kÕ, am pe kÕ , d©y dÉn, c«ng t¾c… vai trß cña c¸c dông cô ®ã? -Nªu c¸c bíc tiÕn hµnh thÝ nghiÖm : + M¾c m¹ch ®iÖn kÝn gåm nguån ®iÖn, d©y dÉn vµ c«ng t¾c, v«n kÕ ®o hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y dÉn, am pe kÕ ®o cêng ®é dßng ®iÖn qua d©y dÉn. +Thay ®æi hiÖu ®iÖn thÕ vµ ®o cêng ®é dßng ®iÖn t¬ng øng +Ghi l¹i gi¸ trÞ cêng ®é dßng ®iÖn t¬ng øng víi mçi gi¸ trÞ cña hiÖu ®iÖn thÕ vµo b¶ng chuÈn bÞ s½n. *Lu ý häc sinh: -HiÖu chØnh sè 0 cña am pe kÕ vµ v«n kÕ tríc khi tiÕn hµnh ®o. -CÇn m¾c ®óng cùc (+), (-) cña am pe kÕ vµ v«n kÕ. -Sö dông thang ®o cho phï hîp ®Ó lµm gi¶m sai sè cña kÕt qu¶ ®o. -Chó ý c¸ch m¾c am pe kÕ nèi tiÕp víi m¹ch, v«n kÕ m¾c song song víi m¹ch cÇn ®o; ChØ ®ãng m¹ch trong thêi gian ng¾n ®ñ ®Ó ®äc sè chØ cña am pe kÕ vµ v«n kÕ; kh«ng lµm r¬i vµ va ch¹m m¹nh vµo am pe kÕ vµ v«n kÕ … * Ho¹t ®éng nhãm: Lµm thÝ nghiÖm theo c¸c bíc trªn. * Lµm viÖc chung toµn líp: -§ai diÖn nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ thÝ nghiÖm . -GV ®iÒu khiÓn häc sinh th¶o luËn toµn líp,nªu nhËn xÐt .T×m vµ gi¶i thÝch nguyªn nh©n sai sè (nÕu cã) - Xö lÝ kÕt qu¶ thu ®îc tõ thÝ nghiÖm : Tõ b¶ng sè liÖu thu ®îc , vÏ ®å thÞ biÓu thÞ phô thuéc cña cêng ®éi dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn vµo hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu d©y . Tõ ®ã rót ra mèi quan hÖ “cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn tØ lÖ thuËn víi hiÖu ®iÖn thÕ ®Æt vµo hai ®Çu d©y” -Cho HS lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm cñng cè kÕt luËn trªn. 4. KÕt qu¶ thùc hiÖn Ngêi thùc hiÖn: §µo ThÞ Hoa. Trßng THCS §ång Minh. N¨m häc 2008 - 2009 9 §Ò tµi: Sö dông dông cô, thiÕt bÞ thÝ nghiÖm vËt lý trong d¹y häc ë bËc trung häc c¬ së B»ng nh÷ng biÖn ph¸p thùc hiÖn nh trªn kÕt qu¶ gi¶ng d¹y cña t«i ®îc n©ng lªn râ rÖt. N¨m häc 2006- 2007 n¨m ®Çu tiªn phßng gi¸o dôc, së gi¸o dôc tæ chøc thi häc sinh giái c¸c m«n thùc hµnh, trong ®ã cã thùc hµnh vËt lÝ, t«i cã mét häc sinh tham gia thi, th× mét häc sinh ®ã ®¹t gi¶i nhÊt cÊp thµnh phè.Tõ n¨m 2003 trë l¹i ®©y t«i liªn tôc cã häc sinh ®¹t gi¶i cao cÊp thµnh phè vÒ c¶ lÝ thuyÕt lÉn thùc hµnh. ChÊt lîng bé m«n ®· ®¹t vµ vît chØ tiªu nhµ trêng vµ phßng gi¸o dôc ®Ò ra. N¨m häc 2004-2005; 2005-2006 phßng gi¸o dôc kh¶o s¸t chÊt lîng c¸c bé m«n, ®æi coi ®æi chÊm th× m«n vËt lÝ do t«i phô tr¸ch ®· ®îc xÕp thø I, II trong toµn huyÖn. KÜ n¨ng thùc hµnh, vËn dông kiÕn thøc vµo thùc tÕ cña häc sinh t¬ng ®èi tèt. KÕt qu¶ Cô thÓ N¨m häc 1999-2001 2001-2004 Møc ®é ¸p dông biÖn ph¸p trªn vµo d¹y häc ThÝ nghiÖm do gi¸o viªn lµm , häc sinh quan s¸t nhËn xÐt Gi¸o viªn ®· cã triÓn khai thÝ nghiÖm cho häc sinh lµm theo nhãm, nhng cha thêng xuyªn ChÊt lîng bé m«n ( TÝnh theo%) Sè häc sinh lµm ®îc c©u hái , bµi tËp vËn dông ¸p dông kiÕn thøc vµo thùc tÕ (TÝnh theo %) 80% 60% 85% -> 90% 80% -> 85% Ngêi thùc hiÖn: §µo ThÞ Hoa. Trßng THCS §ång Minh. N¨m häc 2008 - 2009 10 §Ò tµi: Sö dông dông cô, thiÕt bÞ thÝ nghiÖm vËt lý trong d¹y häc ë bËc trung häc c¬ së 2004-2005 2005-2007 2007-2008 Gi¸o viªn cã ¸p dông c¸c biÖn ph¸p nªu trªn nhng cha ®Çy ®ñ Gi¸o viªn ¸p dông c¸c biÖn ph¸p nªu trªn kh¸ ®Çy ®ñ ¸p dông ®Çy ®ñ c¸c ph¬ng ph¸p d¹y häc vËt lÝ cïng víi øng dông cña m¸y tÝnh 90% 85% 95% -> 100% 90% -> 98% 98% -> 100% 95% -> 100% -c«ng nghÖ th«ng tin … PhÇn III: KÕt luËn vµ khuyÕn nghÞ. *KÕt luËn Nh vËy ®Ó ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña viÖc ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc ®èi víi bé m«n vËt lÝ th× viÖc híng dÉn häc sinh sö dông dông cô thÝ nghiÖm ®Ó thùc hiÖn c¸c thÝ nghiÖm lµ v« cïng quan träng, nã quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh c«ng cña bµi d¹y quyÕt ®Þnh trùc tiÕp ®Õn chÊt lîng gi¸o dôc . ThÝ nghiÖm vËt lÝ tríc hÕt lµ nguån théng tin vÒ thuéc tÝnh cña c¸c sù vËt vµ hiÖn tîng vËt lÝ ; ph¶i t×m c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm vËt lÝ ®Ó thu ®îc nh÷ng th«ng tin ®óng ®¾n vÒ ®èi tîng cÇn t×m hiÓu. ThÝ nghiÖm vËt lÝ g¾n bã h÷u c¬ víi tiÕn tr×nh d¹y häc vµ ph¶i nh»m môc tiªu lµ ®¹t tíi nhËn thøc míi trong qu¸ tr×nh d¹y häc. D¹y häc theo ph¬ng ph¸p thÝ nghiÖm vËt lÝ cÇn tu©n theo quy tr×nh sau; -Ph¶i th¶o luËn ®Ó häc sinh hiÓu râ môc tiªu cña thÝ nghiÖm vµ do ®ã t¹o ra høng thó nhËn thøc cña häc sinh -Cho häc sinh t×m hiÓu ®Çy ®ñ chøc n¨ng cña tõng bé phËn cã trong dông cô thÝ nghiÖm ®îc sö dông. - Cho häc sinh th¶o luËn vÒ c¸c bíc cña viÖc tiÕn hµnh, nh÷ng yªu cÇu cÇn quan s¸t hay ®o ®¹c trong mçi bíc thÝ nghiÖm nµy. Ph¶i chuÈn bÞ c¸c b¶ng ghi sè liÖu ®o ®îc hoÆc biªn b¶n ghi c¸c quan s¸t c¸c sè liÖu ®o, l©p biÓu ®å , ®å thÞ. -Xö lÝ c¸c kÕt qu¶ thu ®îc tõ thÝ nghiÖm , rót ra mèi quan hÖ gi÷a c¸c quan s¸t , gi÷a c¸c sè liÖu ®o. Tõ ®ã ph¸t biÓu vÒ kÕt luËn vÒ sù vËt, hiÖn tîng hoÆc qu¸ tr×nh vËt lÝ nh lµ nh÷ng kiÕn thøc míi . Ngêi thùc hiÖn: §µo ThÞ Hoa. Trßng THCS §ång Minh. N¨m häc 2008 - 2009 11 §Ò tµi: Sö dông dông cô, thiÕt bÞ thÝ nghiÖm vËt lý trong d¹y häc ë bËc trung häc c¬ së Ngµy nay víi khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ngoµi viÖc cho häc sinh lµm thÝ nghiÖm trªn ®å dïng thËt, trªn giÊy, ta cã thÓ ®a thÝ nghiÖm m« pháng trªn m¸y vi tÝnh, thÝ nghiÖm quay l¹i b»ng vidio. C¸c thÝ nghiÖm ®ã ®Òu cã t¸c ®éng tÝch cùc tíi viÖc n¾m b¾t kiÕn thøc míi cña häc sinh. Theo t«i nh÷ng thÝ nghiÖm ®¬n gi¶n, dÔ lµm, gi¸o viªn nªn tæ chøc cho häc sinh lµm thÝ nghiÖm theo nhãm, qua ®ã häc sinh cã thÓ trao ®æi häc tËp lÉn nhau, gióp häc sinh tù kh¼ng ®Þnh m×nh, kiÕn thøc c¸c em ghi nhí l©u h¬n, häc sinh høng thó häc tËp, bµi häc trë nªn nhÑ nhµng h¬n ,tiÕt häc hiÖu qu¶ h¬n . Hy väng r»ng ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p t«i võa nªu trªn sÏ Ýt nhiÒu gióp c¸c b¹n thùc hiÖn ®îc c¸c thÝ nghiÖm tèt h¬n, hiÖu qu¶ gi¸o dôc sÏ cao h¬n trong mçi bµi d¹y . Trªn ®©y lµ mét sè kinh nghiÖm cña c¸ nh©n t«i xuÊt ph¸t tõ viÖc gi¶ng d¹y trong thùc tÕ, nã cßn cã nhiÒu h¹n chÕ. T«i mong ®îc sù ®ãng gãp ý kiÕn ®ång nghiÖp. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! * Mét sè khuyÕn nghÞ 1- Ñoái vôùi Sôû giaùo duïc, phoøng giaùo duïc - Neân toå chöùc caùc hoäi thaûo, caùc chuyeân ñeà veà söû duïng ñoà duøng daïy hoïc moät caùch coù hieäu quaû, caùch laøm thí nghieäm ôû moät soá baøi thí nghieäm khoù thaønh coâng vaø ñaûm baûo ñuû thôøi gian nhö baøi –Thöïc haønh vaø kieåm tra thöïc haønh nghieåm nghieäm laïi moái quan heä Qtæ leä I2;; thí nghieäm veà göông phaúng H5.3 SGK vaät lyù 7. . . - Vieäc ra ñeà thi hoïc sinh gioûi caùc caáp caâøn ra saùt vôùi chöông trình hoïc cuûa hoïc sinh khoâng neân ra tröùôc chöông trình hoïcà vaø nhöõng phaàn hoïc sinh chöa ñöôïc hoïc - Ñeà nghò vôùi boä giaùo duïc ñieàu chænh phaân phoái chöông trình caàn boåsung theâm caùc tieát baøi taäp (nhaát laø ôû caùc khoái lôùp 8,9) ñeå hoïc sinh ñöôïc luyeän kyõ naêng giaûi baøi taäp,giaùo vieân coù thôøi gian reøn kyõ naêng giaûi baøi taäp cho hoïc sinh. 2- Ñoái vôùi tröôøng hoïc, Ngêi thùc hiÖn: §µo ThÞ Hoa. Trßng THCS §ång Minh. N¨m häc 2008 - 2009 12 §Ò tµi: Sö dông dông cô, thiÕt bÞ thÝ nghiÖm vËt lý trong d¹y häc ë bËc trung häc c¬ së - Haøng naêm caàn boå sung theâm caùc trang thieát bò phuïc vuï cho vieäc giaûng daïy ,coù keá hoaïch thay theá caùc ñoà duøng ñaõ cuõ, hoûng khoâng coøn söû duïng ñöôïc hoaëc söû duïng nhöng thieáu chính xaùc. - Tham möu vôùi ñòa phöông hoã trôï kinh phí ñeå xaây döïng caùc phoøng chöùc naêng, phoøng hoïc boä moân taïo ñieàu kieän toát cho vieäc hoaït ñoâng nhoùm , laøm thí nghieäm cuûa hoïc sinh, giuùp hoïc sinh tích cöïc hoaït ñoäng - Giaùo vieân phuï traùch thí nghieäm ñaàu naêm caàn leân keá hoach mua saém,söûa chöõa caùc ñoà duøng thí nghieäm chaát löôïng khoâng toát, cuøng hoã trôï giaùo vieân chuaån bò caùc thí nghieäm cho tieát daïy,vaø hoã trôï giaùo vieân trong caùc giôø thöïc haønh. - Tæ chøc cho GV häc tËp phÇn mÒm ®Ó lµm thÝ nghiÖm m« pháng , thi nghiÖm ¶o , khai th¸c m¹ng… ®Ó t×m kiÕm d÷ liÖu phôc vô cho d¹y häc . 3- Ñoái vôùi toå chuyeân moân CÇn tæ chøc c¸c chuyªn ®Ò vÒ c¸ch d¹y c¸c bµi khã cã sö dông thÝ nghiÖm vËt lÝ , c¸c bµi thùc hµnh…th¶o luËn vÒ c¸c t×nh huèng cã thÓ x¶y ra trong khi lµm thÝ nghiÖm. -Khi dù giê tæ CM yªu cÇu c¸c GV cÇn so¹n bµi kÜ tríc khi dù giê, chó ý quan s¸t thao t¸c GV, HS lµm thÝ nghiÖm ®Ó kÞp thêi rót kinh nghiÖm . -§Ò nghÞ BGH trêng cã ®éng viªn khen thëng ®èi víi nh÷ng GV lµm ®îc nh÷ng ®å dïng thÝ nghiÖm cã tÝnh s¸ng t¹o, sö dông cã hiÖu qu¶ cao. PhÇn IV: Tµi liÖu tham kh¶o 1. Tµi liÖu båi dìng thêng xuyªn cho gi¸o viªn chu k× III (2002-2007)Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc 2.S¸ch gi¸o khoa , s¸ch gi¸o viªn vËt lÝ 6,7,8,9. -Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc 3. Ph¬ng ph¸p lÊy häc sinh lµm trung t©m cña PGS- PTS TrÇn KiÒu ViÖn khoa häc gi¸o dôc, xuÊt b¶n n¨m 1997 Ngêi thùc hiÖn: §µo ThÞ Hoa. Trßng THCS §ång Minh. N¨m häc 2008 - 2009 13 §Ò tµi: Sö dông dông cô, thiÕt bÞ thÝ nghiÖm vËt lý trong d¹y häc ë bËc trung häc c¬ së 4-Mét sè vÊn ®Ò vÒ ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc m«n vËt lÝ THCS- Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc. Ngêi thùc hiÖn: §µo ThÞ Hoa. Trßng THCS §ång Minh. N¨m häc 2008 - 2009 14