Tài liệu Skkn sáng kiến kinh nghiệm hướng dẫn học sinh lớp 10 học tốt kỹ năng viết bằng tiếng anh

SKKN: Hướng dẫn học sinh lớp 10 học tốt kỹ năng viết Tiếng Anh A. ĐẶT VẤN ĐỀ I- LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Trong sự nghiệp công nghiệp hoá- hiện đại hoá đất nước và hội nhập với cộng đồng quốc tế. Vì vậy con người phải có tri thức đáp ứng những đòi hỏi cao của đất nước, khẩn trương đổi mới giáo dục - đào tạo, trong đó có đổi mới giáo dục. Chúng ta đang ở thế kỉ 21, thế kỉ của khoa học tiên tiến và hiện đại. Vì vậy đòi hỏi con người phải có tri thức, đáp ứng kịp thời những đòi hỏi ngày càng cao của đất nước. Tiếng Anh có một ý nghĩa vô cùng quan trọng. Việc phổ cập Tiếng Anh ở nước ta ngày nay đang dược Đảng và chính phủ dành cho sự quan tâm đặc biệt. Trong chiến lược dạy học ngoại ngữ việc dạy học Tiếng Anh nói chung, dạy học Tiếng Anh ở trường THPT nói riêng đang đặt ra những nhiệm vụ mới, đòi hỏi người giáo viên phải quán triệt sâu sắc mục đích, đối tượng, nguyên tắc, chương trình dạy và học ngoại ngữ cũng như không ngừng phấn đấu nâng cao trình độ chuyên môn, trình độ nghiệp vụ sư phạm. Hơn thế nữa, để hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, người giáo viên không thể không có lòng yêu nghề, yêu trò, thường xuyên đầu tư suy nghĩ, đề xuất sáng kiến và những thủ pháp lên lớp hiệu quả. Là một giáo viên dạy ngoaị ngữ tôi muốn trao đổi ở đây những nhận thức. Xuất phát từ đặc trưng bộ môn ngoại ngữ, dạy đầy đủ bốn kĩ năng: Nghe- Nói -Đọc - Viết. Mặc dù phương pháp dạy môn Tiếng Anh trong thời gian gần đây các kĩ năng nghe nói- đọc- viết đều dược các giáo viên luyện kĩ hơn, nhưng do thay đổi hướng tới phần lớn kiểm tra trắc nghiệm khách quan nên kỹ năng viết của học sinh phần nào bị ảnh hưởng. Một bộ phận học sinh chỉ chú trọng kỹ năng làm các bài trắc nghiệm. Hiện nay đề thi THPT Quốc gia có 20% dành cho Rewritng và writing a paragraph. Vì vậy cần thiết định hướng cho học sinh khối 10 phát triển đủ các kỹ năng, nhấn mạnh điểm mới trong quá trình học bộ môn Tiếng Anh cũng như xu thế chung trên thế giới. Nên tôi mạnh dạn trình bày sáng kiến kinh nghiệm “Hƣớng dẫn học sinh Giáo viên: Đào Thị Hòa Quỳnh - Trường THPT Khoái Châu 1 SKKN: Hướng dẫn học sinh lớp 10 học tốt kỹ năng viết Tiếng Anh lớp 10 học tốt kỹ năng viết Tiếng Anh” và một số thủ thuật dạy, kiểm tra kỹ năng viết của học sinh thông qua một số dạng bài tập. Trong phạm vi sáng kiến kinh nghiệm này tôi xin đề cập đến việc dạy và luyện viết câu, viết đoạn, viết bài luận nhỏ Tiếng Anh để học sinh khối 10 thấy được sự cần thiết của việc học toàn diện các kỹ năng trong đó có kỹ năng viết dể phù hợp với tiến trình phát triển của ngôn ngữ hiện đại. Để đạt được mục tiêu đề ra của việc học ngôn ngữ Tiếng Anh. II- CƠ SỞ LÝ LUẬN Ngay từ khi bắt đầu học tiếng Anh các em học sinh đã được tiếp xúc với bốn kỹ năng cơ bản của ngôn ngữ, đó là: nghe, nói, đọc, và viết. Đây là những kỹ năng quan trọng của người thầy trong việc truyền thụ kiến thức cho học sinh. Trong đó viết là một kỹ năng khó cho người học, nó đòi hỏi người dạy phải nắm được phương pháp giảng dạy hiệu quả và thực hiện tốt nguyên lý “Học đi đôi với hành”. III- CƠ SỞ THỰC TIỄN - Ở các trường THPT đều đã và đang sử dụng giáo trình Tiếng Anh mới, một giáo trình đòi hỏi học sinh phải phát triển đồng đều cả bốn kỹ năng. Trong đó kỹ năng viết là một kỹ năng mà người học cần dành thời gian luyện tập để khi giao tiếp được mạch lạc, rõ ràng. - Để đảm bảo dạy và học đúng và đủ theo chương trình đồng thời mở rộng tăng cường luyện tập bốn kỹ năng cơ bản, đặc biệt là kỹ năng viết cho học sinh, giáo viên cần nghiên cứu, sưu tầm và sử dụng nhiều hình thức luyện tập cho phong phú, phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất của từng trường để có thể nâng cao trình độ tiếng Anh cho học sinh. - Trong chương trình phổ thông hiện nay, dạy viết chủ yếu là nhằm phối hợp với các kỹ năng khác để làm phong phú thêm các hình thức luyện tập trên lớp, củng cố những kiến thức đã học, đồng thời giúp học sinh bước đầu làm quen văn phong, cấu trúc chặt chẽ của văn viết và học cách sử dụng hoạt động viết vào một số mục đích giao tiếp cụ thể. Giáo viên: Đào Thị Hòa Quỳnh - Trường THPT Khoái Châu 2 SKKN: Hướng dẫn học sinh lớp 10 học tốt kỹ năng viết Tiếng Anh IV- PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU - Dựa trên đặc trưng bộ môn Tiếng Anh, theo phương pháp đổi mới dạy học cấp THPT. - Dự giờ đồng nghiệp để tìm hiểu thực trạng kĩ năng viết ở trường THPT. - Áp dụng các hình thức viết khác nhau như bài viết có hướng dẫn hay bài tập viết sáng tạo. - Tham khảo kĩ năng dạy viết qua sách, báo, những thông tin liên quan trên mạng Internet. - Tiếp thu các ý kiến của đồng nghiệp để rút kinh nghiệm, chắt lọc các phương pháp hay để áp dụng dạy học cho phù hợp. - Tập hợp, phân tích, và áp dụng dạy nhiều phương pháp khác nhau cho các tiết dạy viết Tiếng Anh 10 trên lớp. V- PHẠM VI VÀ THỜI GIAN NGHIÊN CỨU 1- Phạm vi nghiên cứu Nghiên cứu sách giáo khoa, các tài liệu có liên quan, xác định thể loại và dạng bài viết để xây dựng tiết dạy cho phù hợp. Thực nghiệm các lớp 10A1, 10A4, 10A5, 10A6, 10A7 trong trường THPT Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên. 2- Thời gian nghiên cứu Từ tháng 8 năm 2015 đến tháng 3 năm 2016. Giáo viên: Đào Thị Hòa Quỳnh - Trường THPT Khoái Châu 3 SKKN: Hướng dẫn học sinh lớp 10 học tốt kỹ năng viết Tiếng Anh PHẦN B: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. TÌNH HÌNH CHUNG - Việc dạy và học trong nhà trường hiện nay, đã có nhiều khởi sắc, điêù kiện cơ sở vật chất và thiết bị dạy học đã được trang bị đầy đủ hơn, đội ngũ giáo viên chuẩn hoá cao. Đặc biệt phong trào đổi mới phương pháp dạy học được đẩy mạnh, đa số giáo viên có sáng tạo biết lựa chọn phương pháp phù hợp, phát huy được tính tích cực của học sinh. Nhưng thực tế, như chúng ta đã biết trong rất nhiều năm trước đây, theo phương pháp dạy học cổ truyền ở trong lớp thầygiáo là trung tâm, là người nặng nề về truyền đạt kiến thức, chưa rèn luyện được cho học sinh cách học tập tích cực, cách sử dụng kiến thức, cách nắm bắt vấn đề chủ động. Phương pháp giảng chủ yếu như vậy đã ảnh hưởng sâu sắc đến khả năng nhận thức độc lập của học sinh ở tất cả các môn học nói chung và đặc biệt là môn ngoại ngữ- một môn học có đặc thù riêng là học sinh được rèn luyện độc lập nhiều càng tốt và trong giờ học, học sinh phải được tạo điều kiện sử dụng ngôn ngữ theo chính khả năng của mình. Như vậy, phương pháp đổi mới trong dạy và học ngoại ngữ là phương pháp giúp cho học sinh học tập tích cực. Để đạt được mục đích đó trong một giờ học ngoại ngữ thì giáo viên là người tạo ra cho học sinh thói quen noi theo các chủ điểm tình huống do giáo viên tạo ra cho tiết học diễn ra “ Nhẹ nhàng, sinh động, hiệu quả”. - Trong những năm gần đây, Đảng và Nhà nước ta đã đặc biệt chú ý đến sự phát triển giáo dục ở nhiều cấp học, bậc học. Trong đó, bậc học phổ thông được coi là một trong những bậc học quan trọng nhất. Việc nâng cao chất lượng giảng dạy các bộ môn của bậc học này là hết sức cần thiết. - Tuy nhiên trong giờ học viết Tiếng Anh nếu kiểm tra vở ghi chép, vở bài tập, bài kiểm tra của học sinh còn thấy sai nhiều lỗi chính tả, sai ngữ pháp, lắp ghép các mẫu câu còn tùy tiện hiểu theo ý Tiếng Việt. Bố cục bài viết chưa rõ ràng, phần mở bài, thân bài và kết luận. Đặc biệt như ở một số mẫu câu như đơn, thư viết theo lối người Anh các em còn bỡ ngỡ và hay nhầm lẫn. Trong giờ dạy viết một số học sinh có tâm lí ngại viết hoặc viết Giáo viên: Đào Thị Hòa Quỳnh - Trường THPT Khoái Châu 4 SKKN: Hướng dẫn học sinh lớp 10 học tốt kỹ năng viết Tiếng Anh một cách sơ sài, chưa thực sự hào hứng viết bởi tâm lí sợ viết sai ngữ pháp hoặc sai cách dùng từ, hạn chế về từ vựng, nếu hoạt động nhóm thì phụ thuộc vào học sinh khá giỏi. - Trong các giờ kiểm tra học sinh thường viết bài viết sau cùng hoặc thậm chí còn bỏ luôn. - Thời gian 45 phút cho một tiết dạy không đủ cho các em vì có nhiều nội dung dạy trước khi viết. Vì vậy tôi cho rằng thật cần thiết tạo cho học sinh một niềm say mê, hứng thú với môn học, thiết kế một kiểu bài phù hợp với trình độ của học sinh biết khắc phục những điểm yếu, phát huy những điểm mạnh kết hợp nhuần nhuyễn kĩ năng viết với các kĩ năng nghe, nói, đọc hay cấu trúc ngữ pháp và từ vựng. Vì vậy “Hƣớng dẫn học sinh lớp 10 học tốt kỹ năng viết Tiếng Anh” sẽ giúp cho việc học viết trở nên nhẹ nhàng, hiệu quả và gây được hứng thú cho học sinh, vì vậy tôi xin đưa ra một số giải pháp sau: II- CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN 1. Một số nhân tố cần đƣợc xem xét khi viết Tiếng Anh NỘI DUNG Sự thích hợp, rõ ràng, logic, v.v CÚ PHÁP Cấu trúc câu V.v NGỮ PHÁP Quy tắc thì Mạo từ, đại từ, v.v HÌNH THỨC ĐỐI TƯỢNG Viết tay, phát âm, dấu câu, v.v KẾT CẤU Các đoạn văn Chủ đề Những ý tƣởng rõ ràng và hiệu quả TIẾN TRÌNH VIẾT Có ý tưởng, viết nháp kiểm tra lại TIẾP NHẬN Người đọc MỤC ĐÍCH Lý do viết Sự mạch lạc, thống nhất Giáo viên: Đào Thị Hòa Quỳnh - Trường THPT Khoái Châu 5 SKKN: Hướng dẫn học sinh lớp 10 học tốt kỹ năng viết Tiếng Anh 2- Các hình thức bài tập và hoạt động viết Trước hết giáo viên phải nắm được các hình thức bài tập và hoạt động viết để có thể sử dụng vào việc rèn luyện kĩ năng viết cho học sinh. Các hình thức bài tập từ dễ cho đến khó tạo hứng thú học tập cho học sinh. Sau đây là một số dạng bài tập thường gặp trong sgk Tiếng Anh 10: 1- Ghép từ (copying) 2- Ghép lại câu (copying) 3- Chép lại đoạn văn (copying) 4- Viết chính tả từ, câu, đoạn văn (dictation) 5- Viết câu trả lời ( answer the question) 6- Xây dựng bài hội thoại có hướng dẫn (constructing dialogue) 7- Bài tập điền từ vào chỗ trống (gap fill) 8- Viết đoạn văn có thay đổi thông tin (rewriting the passage) 9- Xây dựng câu, mở rộng câu dựa vào gợi ý (sentence building, expanding) 10- Viết câu hỏi theo gợi ý (idea frames) 11- Viết tương tự theo mẫu (parapell writing) 12- Viết lời đề nghị, lời nhắn (messages, notes) 13- Viết thư (writing letter) 14- Viết danh sách, liệt kê ( list making) 15- Viết phỏng vấn (interview) 16- Viết sắp xếp lại câu cho đúng thứ tự (ordering) 17- Viết ý chính, động não (brainstorming) 18- Viết tái tạo (reproducing) 19- Viết bài văn (composition) Qua đó giúp cho giáo viên bám sát vào mục tiêu bài học và quyết định nên dùng loại hình nào cho phù hợp với bài dạy viết. 3- Các dạng bài viết theo mẫu, viết có hướng dẫn và viết có sáng tạo Đối với học sinh THPT kĩ năng viết chủ yếu viết từ và viết câu bao gồm viết có hướng dẫn và viết có sáng tạo nhưng chủ yếu là viết có hướng dẫn. Giáo viên: Đào Thị Hòa Quỳnh - Trường THPT Khoái Châu 6 SKKN: Hướng dẫn học sinh lớp 10 học tốt kỹ năng viết Tiếng Anh a- Viết có hướng dẫn (controlled writing) Loại bài tập này chủ yếu ở lớp SGK lớp 10 bao gồm cấp độ viết từ, câu, tập hợp câu dưới hình thức nối các câu trả lời với nhau thành một chủ đề hay một đoạn văn. Các dạng bài tập viết còn đơn giản chưa phong phú chỉ tập trung nhiều vào các loại bài tập điền từ vào chỗ trống, điền thông tin vào tờ khai, điền thông tin vào bảng biểu … Loại này có những thuận lợi là tạo cảm giác tự tin, tạo cơ hội để học sinh thực hành viết câu. Ngoài ra những dạng bài tập này giúp học sinh xây dựng thành những bài viết mang tính chất tổng hợp như viết các loại thư, viết hướng dẫn chỉ dẫn, viết ủng hộ hay phản đối hay hai mặt của một vấn đề. Tuy nhiên các bài viết vẫn chỉ dừng ở mức độ ngắn, tương đối đơn giản, phù hợp trình độ học sinh lớp 10, phù hợp với mục tiêu thực tế, giao tiếp hiện nay. b- Viết sáng tạo Viết sáng tạo là hoạt động viết khó đối với học sinh nên cần sự hỗ trợ và hướng dẫn tỉ mỉ của giáo viên. Các bài viết sáng tạo có thể ở các cấp độ và dạng bài tập sau: Cấp độ: Từ - Câu - Đoạn văn Dạng bài tập viết. - Ghép từ riêng lẻ thành câu có nghĩa. - Sử dụng từ nối để ghép các câu khác nhau thành đoạn văn có nghĩa. - Đặt câu với các từ riêng lẻ rồi sắp xếp theo trật tự logic để tạo thành đoạn văn. - Viết một đoạn văn ngắn theo chủ đề - Viết miêu tả. Vì thế giáo viên nên chuẩn bị kĩ lưỡng để giúp học sinh thực hiện các bài viết một cách hiệu quả. Học sinh cũng cần phải chuẩn bị các bước sau: - Từ vựng, đặt câu với từ. - Ghép các từ gợi ý thành câu hoàn chỉnh. Giáo viên: Đào Thị Hòa Quỳnh - Trường THPT Khoái Châu 7 SKKN: Hướng dẫn học sinh lớp 10 học tốt kỹ năng viết Tiếng Anh - Thảo luận ý chính cần viết, động não suy nghĩ để nảy sinh những ý tưởng hay. - Viết dàn ý, sắp xếp ý chính theo logic. Giáo viên nên gợi mở ý tưởng, từ vựng và cấu trúc ngữ pháp cho học sinh nắm một cách cụ thể. III- CÁC BƢỚC CƠ BẢN CỦA MỘT BÀI DẠY VIẾT TIẾNG ANH Chúng ta hãy nhìn vào sơ đồ sau, sơ đồ này đƣợc xem là khung cho hầu hết các bài viết: TRƯỚC KHI VIẾT VIẾT NHÁP PHẢN HỒI SỬA LẠI BIÊN TẬP ĐÁNH GIÁ SAU KHI VIẾT Sơ đồ trên có thể được hiểu như sau: Bƣớc 1. Chuẩn bị viết (Pre-writing) a. Nghiên cứu bài mẫu về ba vấn đề: chủ đề - nội dung - dữ liệu (nếu sách học có nội dung này). b. Giới thiệu mục đích, ý nghĩa của chủ điểm sắp viết. Thu thập tài liệu trong đó có những ngữ liệu liên quan và sát thực với chủ điểm sắp viết để có mặt bằng chung về kiến thức cho tất cả học sinh. Giáo viên: Đào Thị Hòa Quỳnh - Trường THPT Khoái Châu 8 SKKN: Hướng dẫn học sinh lớp 10 học tốt kỹ năng viết Tiếng Anh c. Xây dựng một khung mẫu cho bài viết: - Tìm các ý; - Tìm các ngữ liệu: cấu trúc, từ, cụm từ, ... Phần này yêu cầu học sinh phát huy sự đóng góp xây dựng bài, giào viên hướng dẫn và thống nhất chung. d. Sắp xếp các ngữ liệu thể hiện các chú ý của chủ điểm viết theo khung mẫu đã xây dựng. Phần này yêu cầu học sinh viết cá nhân hoặc theo tổ, nhóm, cặp nhằm khuyến khích các em có khả năng xây dựng một dàn bài chi tiết để phục vụ cho việc viết bài. Bƣớc 2. Tiến hành viết (While-writing) a. Viết cá nhân: Dựa trên dàn bài đã có HS tiến hành viết nháp. Lúc này học sinh chủ động viết bằng các ngữ liệu có sẵn, bằng kinh nghiệm đã được tích luỹ, phát triển văn phong riêng của mình. b. Có thể cho học sinh viết theo nhóm, nhóm phân công mỗi người viết một đoạn hoặc một ý, sau đó cử một người viết tập hợp lại cả bài. Trong lúc học sinh viết bài giáo viên đi xung quanh các nhóm để giúp những HS yếu hoàn thành bài viết của mình hoặc giúp đỡ những HS khác nếu cần thiết. Bƣớc 3. Chữa bài (Post-writing) Chữa bài là bước rất quan trọng. Ở bước này, bài viết của HS phải được sửa sang để không những đạt được độ chính xác về nội dung ngôn ngữ mà còn phải đạt được một văn phong trong sáng, mạch lạc và có tính thuyết phục. Đây cũng là bước hoàn thiện về bài dạyviết nên GV cần chú ý và không được bỏ qua để giúp HS hoàn thiện và tự hoàn thiện kiến thức. a. Các vấn đề cần chú ý khi chữa bài - Nội dung: Đủ, thiếu hay thừa? - Từ, cụm từ, câu đã sử dụng đúng hay sai, phù hợp chưa, lỗi? - Cách diễn đạt: Rõ ràng? Bố cục? b. Các hình thức chữa bài viết của học sinh Sau khi GV đưa ra các tiêu chí về các mặt của bài viết, có thể tiến hành chữa bài theo các hình thức sau: Giáo viên: Đào Thị Hòa Quỳnh - Trường THPT Khoái Châu 9 SKKN: Hướng dẫn học sinh lớp 10 học tốt kỹ năng viết Tiếng Anh - Chữa bài tập thể: GV chọn một bài bất kỳ để cả lớp cùng nhận xét, chữa và đánh giá. - HS chữa chéo cho nhau. - HS chữa theo nhóm. Cuối cùng GV nhận xét và nêu những lỗi cơ bản mà HS đã mắc phải khi viết. * Tóm lại: Trong quá trình dạy viết tiếng Anh, GV luôn là người hướng dẫn, tổ chức, đánh giá các hoạt động của HS khi viết. Qua việc thực hiện nhiệm vụ ở nhà và trên lớp, HS rất tích cực chuẩn bị bài, xây dựng bài trên lớp và hợp tác với GV để rèn luyện khả năng tự lập, tự chủ sáng tạo và các em cũng tự tin, phấn khởi học tập trong phần viết. IV- ÁP DỤNG CÁC PHƢƠNG PHÁP KHÁC NHAU CHO DẠY CÁC BÀI VIẾT TRONG SGK TIẾNG ANH 10 IV.1. Khi dạy kỹ năng viết tiếng Anh, giáo viên nên sáng tạo nhiều hình thức bài tập có ý nghĩa và phù hợp với trình độ học sinh, mục đích yêu cầu đặt ra, tránh máy móc sao y nguyên bài tập viết từ SGK và để các em chép đáp án từ sách giải mà không hiểu đƣợc gì. Để thực hiện một bài viết dƣới dạng này giáo viên có thể thực hiện theo nhiều cách khác nhau, ví dụ nhƣ: - Unit 1: A day in the life of ....... D- Writing a narrative - Unit 9: Undersea world D- Describing information from a table - Unit 12: Music D- Writing a profile - Unit 13: Films and cinema D- Describing a city - Unit 15: Cities D- Describing a city - Test yourself F: Writing a description of Taipei. Giáo viên: Đào Thị Hòa Quỳnh - Trường THPT Khoái Châu 10 SKKN: Hướng dẫn học sinh lớp 10 học tốt kỹ năng viết Tiếng Anh Với các bài viết ở trên chúng ta có thể sử dụng các bước sau cho một tiết học, tuy nhiên đó chỉ là gợi ý còn các thầy cô giáo có thể linh hoạt với từng bài, mỗi bài đặt ra những trọng tâm, mục tiêu cụ thể để đạt được hiệu quả cao nhất. Step 1: Chuẩn bị viết (Pre - writing) Nhìn chung các bài viết thường bắt đầu bằng một dàn ý (outline), một bài viết mẫu hoặc những từ, cụm từ gợi ý. Giáo viên giới thiệu từ vựng hoặc tình huống thông qua tranh ảnh hoặc qua hoạt động đọc hiểu, học sinh nắm được cách trình bày một bài viết theo mục đích hay yêu cầu nhất định. Sau đó học sinh sẽ thực hiện bài viết theo yêu cầu đề ra, có hướng dẫn, gợi ý cụ thể đối với học sinh yếu, trung bình hoặc viết mở rộng mang tính tự do sáng tạo đối với học sinh khá, giỏi. Trong bước chuẩn bị viết, giáo viên có thể đưa ra các hoạt động: - Hoạt động “Guided questions or questionaire”: Thông qua chủ đề bài viết hoặc một bài viết mẫu, giáo viên đưa ra một số câu hỏi gợi mở liên quan đến chủ đề bài sắp viết để dẫn dắt học sinh vào nội dung chính của bài viết. - Hoạt động “Brainstorming”: Giáo viên yêu cầu học sinh luyện theo nhóm, liệt kê các ý có liên quan đến chủ đề đang thảo luận. Sau đó giáo viên tổng hợp ý lên bảng hoặc yêu cầu đại diện của các nhóm trình bày. - Hoạt động “Ordering”: Giáo viên đưa ra một bài mẫu nhưng đảo lộn trật tự của nó và yêu cầu học sinh sắp xếp lại các câu, các đoạn văn cho đúng trật tự của một đoạn văn, một bài văn hay một bức thư. Từ bài mẫu này học sinh có thể rút ra outline. - Hoạt động “Picture Description”: Giáo viên cho học sinh quan sát tranh liên quan đến chủ đề chuẩn bị viết. Sau đó yêu cầu học sinh miêu tả về nội dung bức tranh. Học sinh dựa vào nội dung bức tranh và từ gợi ý để viết thành đoạn văn. Giáo viên: Đào Thị Hòa Quỳnh - Trường THPT Khoái Châu 11 SKKN: Hướng dẫn học sinh lớp 10 học tốt kỹ năng viết Tiếng Anh Step 2: Tiến hành viết (While - writing) Khi đã có dàn ý, giáo viên cho học sinh bắt đầu viết. Trong khi học sinh viết bài, giáo viên cần quan sát và trợ giúp các em làm. Học sinh có thể thảo luận với bạn cùng cặp hoặc cùng nhóm. Giáo viên cũng có thể hỗ trợ về từ vựng, cấu trúc ngữ pháp nếu cần thiết. Giáo viên cần đảm bảo chắc chắn rằng học sinh nào cũng được làm việc. Khi viết xong các em trao đổi bài viết cho nhau để góp ý và cùng nhận xét. Một số hoạt động dưới đây sẽ giúp học sinh có thể hiểu bài và hoàn thành bài viết theo yêu cầu: - Hoạt động “Transformation”: Giáo viên đưa cho học sinh một bài viết mẫu. Học sinh đọc bài và tìm hiểu bài viết. Sau đó giáo viên yêu cầu học sinh thay đổi một số thông tin được giáo viên đưa ra và viết lại bài viết. - Hoạt động “Question - answer writing”: Trong hoạt động này giáo viên đưa ra những câu hỏi liên quan đến chủ đề sắp viết, học sinh trả lời câu hỏi. Sau đó học sinh sắp xếp lại các câu trả lời và dùng các biện pháp kết hợp câu để viết thành bài văn mạch lạc. - Hoạt động “Writing based on a text”: Học sinh đọc qua một bài viết mẫu, sử dụng một dàn ý có thay đổi một số chi tiết để viết thành một bài viết hoàn chỉnh tương tự như bài viết mẫu. Step 3: Sau khi viết (Post- writing) Giáo viên kiểm tra bài của học sinh bằng nhiều hình thức khác nhau. Theo cách truyền thống, giáo viên thu bài và đọc rồi sửa lỗi cho tất cả học sinh trong lớp. Có nhiều cách sửa lỗi, nhưng tốt nhất là gợi ý để học sinh tự nhận ra lỗi của mình và tự sửa. Theo một cách khác, giáo viên gọi học sinh đọc bài viết của chính mình hoặc của bạn mình viết (bài viết được viết vào handout để cầm đọc hoặc dán lên bảng). Cả lớp cùng nhận xét, phát hiện và chữa lỗi bài viết. Tuy nhiên, ở bước này giáo viên cần đưa ra các tiêu chí đánh giá bài viết để giúp học sinh có thể tự nhận xét bài viết của mình. Các tiêu chí cần Giáo viên: Đào Thị Hòa Quỳnh - Trường THPT Khoái Châu 12 SKKN: Hướng dẫn học sinh lớp 10 học tốt kỹ năng viết Tiếng Anh chú ý khi sửa bài là: Nội dung: Đủ, thiếu hay thừa? Tính chính xác về ngôn ngữ: Từ, cụm từ, câu đã sử dụng đúng hay sai, phù hợp hay chưa? Cách diễn đạt: Rõ ràng? Bố cục? Lôgic?.. Step 4: Các hoạt động đánh giá: - Hoạt động “Sharing and comparing”: Yêu cầu hai học sinh không ngồi cạnh nhau trao đổi bài viết của mình và sửa bài cho nhau. Với hoạt động này học sinh có thể phát hiện ra lỗi sai và sửa cho bạn, so sánh ý tưởng với bạn mình để làm phong phú cho bài viết của mình. Sau đó giáo viên nhận xét bổ sung. - Hoạt động “Exhibition”: Học sinh viết bài nháp lên một bảng phụ hoặc tờ giấy khổ lớn và treo lên trước lớp. Học sinh đọc to bài viết cho nhau, trao đổi, so sánh bài viết của bạn mình. Giáo viên nhận xét, bổ sung. Cuối cùng, giáo viên cho học sinh chuyển sang bước đánh giá chất lượng bài viết. Một phương pháp đánh giá chất lượng bài viết hữu hiệu đó chính là sử dụng một danh mục các tiêu chí đánh giá cho sẵn. Danh mục này giúp học sinh tìm ra những phần cụ thể trong bài viết có hiệu quả như câu chủ đề, các chi tiết bổ trợ trong bài viết, các dấu hiệu chuyển tiếp câu hay phần kết luận, các phương tiện liên kết: liên kết từ vựng, dấu chấm câu... IV.2. Dạng viết thứ hai tập trung vào các dạng bài viết thƣ, hoàn thành một mẫu đơn, với dạng viết này nhất thiết các thầy cô giáo giúp các em phân biệt informal or formal letters Sự khác biệt giữa informal và formal styles khi viết bà:.( Theo tài liệu hướng dẫn phân biệt của IELTS về hình thức viết thư trong Tiếng Anh). 1. Động từ ở chủ động và bị động: INFORMAL: Our technician repaired the fault on 12th June. Now it is your turn to pay us. FORMAL: Although the fault was repaired on 12th June, payment for this intervention has still not been received. 2. Sử dụng Phrasal verbs: INFORMAL: The company laid him off because he didn't work much. FORMAL: His insufficient production conducted to his dismissal. Giáo viên: Đào Thị Hòa Quỳnh - Trường THPT Khoái Châu 13 SKKN: Hướng dẫn học sinh lớp 10 học tốt kỹ năng viết Tiếng Anh 3. Ngôn ngữ: Informal sử dụng danh từ trực tiếp. Formal writing sử dụng danh từ nhóm: INFORMAL: I am happy to say that ... FORMAL: We have pleasure in announcing that … 4. Sử dụng từ lóng: INFORMAL: He had to get some money out of a hole in the wall. FORMAL: He withdrew the amount money from an ATM. 5. Sử dụng YOU: INFORMAL: If you lose it, then please contact us as soon as possible. FORMAL: Any loss of this document should be reported immediately. 6. Sử dụng linking words: INFORMAL: The bank can’t find the payment you say you’ve made. FORMAL: Notwithstanding that the payment has been sent, the bank fails to acknowledge it. Những chủ đề viết trong các bài viết Tiếng Anh 10 bao gồm những bài sau: 1. Formal letters: - Unit 2- school talk: Filling in a form ( eg. Form of application). - Unit 4- Special education: Writing a letter of complaint 2. Informal letters: - Unit 6- An excursion: Writing a confirmation letter. - Test yourself A; Writing a letter to a pen-friend - Unit 8- The storyb of my village: Writing an informal letter- giving directions - Test yourself B: Writing a letter of acceptance - Unit 10- Conservation: Writing a letter of invitation - Test yourself C: Writing a letter to give direction - Unit 11 - National parks: Writing a letter of acceptance or refusal - Test yourself D: Writing a letter of an invitation. Giáo viên: Đào Thị Hòa Quỳnh - Trường THPT Khoái Châu 14 SKKN: Hướng dẫn học sinh lớp 10 học tốt kỹ năng viết Tiếng Anh Đặc biệt đối với cấu trúc viết của thể loại informal letters, các thầy cô giáo cần cung cấp những cấu trúc câu chuẩn để học sinh áp dụng viết. Với các bước của loại viết thư trang trọng, lịch sự này các thầy cô giáo nên cung cấp những cấu trúc câu hay gặp, hay dùng để học sinh căn cứ viết sao cho phù hợp, đúng văn phong: a)Beginnings + I am writing/write to tell about/let you know about..../thank you for your enquiry; tell that your request is being process.... + The reason for my writing is to .... + I am writing with reference to your letter... +I would like to tell/send/let......trong một số trường hợp các bạn có thể đưa một vài thông tin giới thiệu tiêu biểu về bản thân để người nhận có thẻ xác định được bạn là ai như tên,nghề nghiệp, nơi công tác. b) Tiếp đó có thê chọn trong số formal phrases sau Thông tin đang yêu cầu: - I would appreciate a reply - Would you be able to help...? - Could you please send me....? Trả lời: + I was so sad to hear that you... + I am sorry to inform you that... - I am very grateful for... - I will not be able to attend the... - We had a little bit of luck... - Please find the...in the attachment - I am pleased to send you.... Thank you for enquiry - Do not hesitate to contact us if you require further assistance - We hope you find thí satisfactory Giáo viên: Đào Thị Hòa Quỳnh - Trường THPT Khoái Châu 15 SKKN: Hướng dẫn học sinh lớp 10 học tốt kỹ năng viết Tiếng Anh - Thank you for your interest - Your request is being processed - We would be grateful if you could send me... - we would also appreciate some imformation on... Khi muốn yêu cầu, đề nghị lịch sự, muốn người khác hỏi lại bất cứ thông tin gì trong letter bạn gửi mà người đó chưa hiẻu rõ, bạn dùng các mẫu sau( signalling the end) - If you have any futher questions, please contact me again. + Please contact me if you have any ...( question, complaint..) Please feel free/ do not hesitate...to contact me if... trước khi kết thúc c) I am looking/look forward to hearing from you soon. d) Closings (kết) Nếu bắt đầu bằng Dear Ms/Mrs/Miss/Mr => kết thúc băng yours sincerely, Nếu bắt đầu với Dear Sir/Madam/Sir or Madam => kết thúc với yours faithfully, IV.3. Dạng viết thứ ba tập trung vào các bài viết hai mặt của một vấn đề: writing about advantages or disadvantages, cách viết nhƣ sau a. Mở bài Viết một câu về một xu thế chung liên quan đến chủ đề, một số từ và cụm từ có thể sử dụng để viết câu này như: +. Nowadays,… +. In these days,… +. There is an irrefutable fact that…  Viết câu tiếp theo để thu hẹp phạm vi của vấn đề, có thể diễn đạt lại vấn đề - paraphrase - bằng cách dùng từ đồng nghĩa - synonyms - và thay đổi cấu trúc của câu mà đề bài đã cho, hoặc cũng có thể đưa ra những ý kiến trái chiều về vấn đề đó.  Viết câu tiếp theo nói ý kiến của bản thân, chỉ ra và khái quát rằng bài essay này tôi sẽ: Giáo viên: Đào Thị Hòa Quỳnh - Trường THPT Khoái Châu 16 SKKN: Hướng dẫn học sinh lớp 10 học tốt kỹ năng viết Tiếng Anh +. Xem xét cả ưu và nhược của vấn đề này, không cần đưa ra ý kiến cá nhân (nếu bài chỉ hỏi như dạng (1)). +. Xem xét cả ưu và nhược của vấn đề này, đồng thời phải đưa ra ý kiến cá nhân (nếu bài hỏi như dạng (3)). +. Xem xét cả ưu và nhược của vấn đề này, nhưng cần trả lời mặt nào advantages hay disadvantages - là nổi bật hơn (nếu bài hỏi như dạng (2)). Khi đó thì thân bài cần tập trung vào mặt nổi bật hơn. b. Thân bài Viết 2 - 3 đoạn văn với độ dài tương đối đồng đều, nhưng tốt hơn là nên viết 2 đoạn để tập trung viết tốt 2 đoạn này và tránh bị thiếu thời gian. Với mỗi đoạn, nên viết theo phương pháp: P.E.E (point - explain - example) để làm cho đoạn văn mạch lạc và logic. Tức là đầu tiên sẽ đưa ra ý chính của đoạn - main idea, sau đó là các supporting ideas để hỗ trợ và giải thích cho main idea đó, tiếp theo là ví dụ liên quan đến supporting ideas đó.  Đoạn 1 của phần thân bài sẽ nói về ưu điểm (Advantages)  Đoạn 2 của phần thân bài sẽ nói về nhược điểm (Disadvantages) -> Tùy từng loại câu hỏi như trên mà tập trung vào phần cụ thể. Khi cần đưa ra ý kiến của mình thì có thể lồng vào một trong hai đoạn trên, vào đoạn nào thì nói cụ thể và tập trung hơn đoạn còn lại. c. Kết bài Nếu đề bài không yêu cầu đưa ra ý kiến cá nhân thì bạn không phải và không nên đưa vào ý kiến của mình. Bạn nên khẳng định lại vấn đề có cả mặt tốt và mặt xấu, và tác động của nó phụ thuộc chủ yếu vào cách chúng ta khai thác. Nên viết về vấn đề càng khách quan càng tốt cho dù thông thường hầu như mọi người đều nghĩ mặt tốt/ xấu hơn hẳn. d. Các từ vựng/ cấu trúc để diễn đạt “Advantages and Disadvantages”: Advantages  Synonyms: bạn có thể dùng các từ sau để thay thế cho từ advantage: benefit, merit, positive aspect, strong point. Giáo viên: Đào Thị Hòa Quỳnh - Trường THPT Khoái Châu 17 SKKN: Hướng dẫn học sinh lớp 10 học tốt kỹ năng viết Tiếng Anh  Structures: +. The first/main/greatest/important advantage of …. is …. +. One/another additional advantage …. is …. +. What makes …important… is … +. One/Another point in favor of …. is … Disadvantages: Synonyms: bạn có thể dùng các từ sau để thay thế disadvantage: drawback, negative aspect, weak point. Structures: +. The first/main/greatest/ most serious disadvantage of …. is …. +. One/another/an additional disadvantage of …. is …. Một điều rất quan trọng là các bạn nên lập dàn ý trước khi viết, hãy luyện tập thật nhiều vì những người viết tốt và đạt điểm cao đều dành 5-10 phút để lập dàn ý, lập ý trước khi viết bài advantages and disadvantages. IV.4. Dạng tiếp theo là cách viết Writing s set of instructions của Unit 5: Technology and you 1. Ta sử dụng các hình thức bắt buộc để đƣa ra chỉ thị, cảnh báo và lời khuyên. - Lift the receiver - Take care! - Listen to me carefully! Có thể sẽ bất lịch sự nếu đưa ra lời yêu cầu trực tiếp (đặc biết là khi nói với người lớn), vì vậy để làm cho sắc thái nhẹ bớt ta dùng let's hoặc please: - Let's go now. - Please listen to what I'm saying. 2. Dùng modal verb để chuyển lời chỉ thị thành một yêu cầu Ví dụ: "You should help her" lịch sự hơn "Help her!" Could you make me some tea? Giáo viên: Đào Thị Hòa Quỳnh - Trường THPT Khoái Châu 18 SKKN: Hướng dẫn học sinh lớp 10 học tốt kỹ năng viết Tiếng Anh Can you come here please? Will you shut the door please? Would you wait here until the doctor is ready for you? 3. Sử dụng một cụm từ giới thiệu để làm dịu bớt sắc thái của một chỉ thị Thay vì sử dụng một mệnh lệnh cách, bạn có thể dùng một cụm từ thay thế. Dưới đây là một số cách để diễn đạt một chỉ thị: Would you mind possibly… (+ V-ing) Ví dụ: Would you mind possibly moving your car? It's parked right in front of mine. V. Các hoạt động giao tiếp qua viết (Communicative writing activities) Một số hoạt động giao tiếp được thực hiện ngay tại lớp rất có hiệu quả. HS được luyện tập sử dụng ngôn ngữ đã học vào những hoạt động giao tiếp thông qua viết về những điều gần giống với cuộc sống thật, đồng thời củng cố những phần đã được thực hành qua nói. Phần writing chỉ thực sự hấp dẫn học sinh khi chúng tìm thấy mối liên hệ với đời sống, thấy hiệu quả trong giao tiếp hàng ngày. Vì vậy chúng ta phải tìm được mối liên hệ các bài viết với kỹ năng giao tiếp ngày thường. Chính vì vậy phải tạo ra các hoạt động giao tiếp trong mọi bài viết. - Writing messages: Học sinh tự viết chuyền cho nhau những yêu cầu, đề nghị đơn giản. Những mẩu giấy có ghi đề nghị này được chuyển tới người nhận, HS nhận được lời đề nghị sẽ phải viết đáp lại hoặc giải thích yêu cầu, đề nghị của bạn mình. Ví dụ: Nam, Give me your pen. Giáo viên: Đào Thị Hòa Quỳnh - Trường THPT Khoái Châu 19 SKKN: Hướng dẫn học sinh lớp 10 học tốt kỹ năng viết Tiếng Anh Minh, What is the date today? Mai, Write me your phone number - Cooperative writing: HS làm việc theo nhóm, cùng viết một câu chuyện ngắn. Cách làm như sau: + Mỗi HS chuẩn bị một tờ giấy trắng. GV có thể cho câu mở đầu của câu chuyện lên bảng. + HS chép lại vào tờ giấy của mình sau đó suy nghĩ và viết câu tiếp theo của câu chuyện. + Tiếp theo, HS trao tờ giấy của mình cho người ngồi bên trái để viết tiếp câu chuyện. Cứ như vậy cho đến khi tờ giấy trở lại chủ nhân của nó để người này viết câu kết thúc cho chuyện. + Kế tiếp, GV yêu cầu HS đọc câu chuyện của mình cho cảc lớp cùng nghe. + Cuối cùng, GV hướng dẫn HS sửa lỗi (nếu cần thiết). - Letter writing: Viết thư là một trong các hình thức giao tiếp viết phổ bến nhất. HS có thể học được nhiều cách biểu hiện chức năng khác nhau như: thư mời, thư xin lỗi, cám ơn, chúc mừng, ... Qua việc tập viết thư, HS không chỉ quan tâm đến tính chuẩn xác của ngôn ngữ mà còn phải xét đến đối tượng người đọc, các yếu tố giao tiếp, văn hoá xã hội có liên quan. Các bài tập viết thư có thể bắt đầu bằng những mẩu thư ngắn (messages), ngôn ngữ rất đơn giản để chuyền quanh lớp như sau: Giáo viên: Đào Thị Hòa Quỳnh - Trường THPT Khoái Châu 20