RÈN CHỮ VIẾT CHO HỌC SINH LỚP 1
A. PHẦN MỞ ĐẦU
I.LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
1.Cơ sở lý luận:
“Non soâng Vieät Nam coù trôû neân töôi ñeïp hay khoâng, daân
toäc Vieät Nam coù böôùc tôùi ñaøi vinh quang ñeå saùnh vai cuøng caùc
cöôøng quoác naêm chaâu ñöôïc hay khoâng ñoù chính laø moät phaàn
lôùn ôû coâng hoïc taäp cuûa caùc chaùu“. Non soâng, ñaát nöôùc
muoán giaøu maïnh, saùnh vai vôùi baïn beø naêm chaâu laø nhôø vaøo
theá heä treû, nhöõng maàm non ñaát nöôùc hoâm nay. Dạy học ví như
ta trồng một cái cây, trồng cây và chăm sóc như thế nào để cây lớn nhanh
và phát triển tốt. Thì là cả một quá trình vun đắp lâu dài. Và chúng ta
những thầy giáo, cô giáo sẽ gieo trồng và vun đắp vườn cây thế hệ trẻ,
những mầm non của đất nước mai sau ra sao? Đây quả là một việc vô
cùng quan trọng đây là bổn phận, trách nhiệm của mỗi thầy cô giáo chúng
ta. Trong đó tiểu học là bậc học nền tảng của nền giáo dục và lớp một là
nền móng của bậc tiểu học. Dạy Tiếng Việt lớp 1 có nhiệm vụ rất lớn lao
là bước đầu giúp các em hoà nhập vào môi trường học tập , từng bước
giúp các em từngbước tiếp nhận tri thức để các em biết đọc, biết viết, biết
vận dụng chữ viết vào học tập. Chữ viết là công cụ cho các em sử dụng
suốt đời. Đọc thông, viết thạo gắn bó mật thiết với nhau, không thể tách
rời. Như cố vấn Phạm Văn Đồng đã nói “Nét chữ - Nết người”, nhận xét
này của người phần nào nói lên tầm quan trọng của việc rèn chữ viết bên
cạnh việc rèn đọc cho học sinh Tiểu học.
2. Cơ sở thực tiễn:
Đối với học sinh Tiểu học thì việc rèn chữ viết là điều rất quan trọng.
Bởi ở bậc Tiểu học chữ viết là nền tảng, là sự hình thành nét chữ sau này
của các em. Có được chữ viết đẹp ở một học sinh là quả một quá trình rèn
luyện lâu dài và không ngừng. Tuy nhiên trong thực tế hiện nay tôi thấy
chữ viết của học sinh tiểu học có nhiều em chưa đạt yêu cầu. Chữ viết của
các em không đều, thiếu nét và một số em chữ viết nghuêch ngoạc.
Nguyên nhân chủ yếu là việc rèn chữ viết chưa thực sự được chú trọng.
Vì vậy tôi nghĩ rằng để các em có kĩ năng viết chữ đẹp chúng ta cần phải
rèn cho các em ngay từ bước khởi đầu đó là khi các em vừa bước chân
vào lớp 1.
Nền giáo dục của chúng ta đã lần lượt trải qua nhiều lần cải cách.
Và sau mỗi lần cải cách như vậy, mẫu chữ viết cho học sinh Tiểu học lại
thay đổi về kích cỡ. Bên cạnh sự thay đó là các quy trình dạy, tài liệu dạy
và học cũng thay đổi theo. Đó chính là điều băn khoăn của các giáo viên
tiểu học trong thời gian gần đây khi giảng dạy môn Tập viết trong nhà
trường. Sự thay đổi đó cũng ảnh hưởng phần nào đến chất lượng chữ viết
của học sinh. Vì vậy tôi thấy rằng cần phải có những biện pháp để “ Nâng
cao chất lượng rèn chữ viết cho học sinh lớp 1” nhằm cải thiện tình trạng
đã nêutrên. Trải qua nhiều năm giảng dạy tôi cũng có một số kinh nghiệm
về việc rèn chữ viết cho học sinh nhất là đối với học sinh lớp 1.
II. Mục đích và phương pháp nghiên cứu:
Bước vào lớp 1 trẻ có nhiều bỡ ngỡ. Bước đầu trẻ phải học đọc, học
viết chữ nên các em cảm thấy rất khó khăn. Mà lớp 1 chính là nền tảng
của những lớp kế tiếp. Mà với yêu cầu hiện nay đòi hỏi ở mỗi học sinh
lượng kĩ năng , kiến thức ngày càng cao trong môn Tiếng Việt. Mà trong
đó có phân môn tập viết. Việc rèn chữ viết cho học sinh là rất quan trọng.
Dạy cho các em viết đúng, viết cẩn thận, viết đẹp là giúp các em có được
đức tính cần cù, nhẫn nại, cẩn thận và lòng tự trọng đối với bản thân cũng
như đối với thầy cô giáo. Vì thế mỗi giáo viên chúng ta cần phải quan tâm
đến việc rèn chữ viết cho học sinh của lớp mình. Để giúp các em trở
thành những con người phát triển toàn diện sau này xây dựng đất nước ta
ngày một giàu đẹp hơn.
III. Giới hạn của đề tài:
Đối tượng học sinh của tôi ở đây là học sinh khối lớp 1. Vì ở lứa tuổi
này là lứa tuổi dễ rèn và dễ tiếp nhận nhất. Ngay từ khi học sinh mới
bước vào lớp 1 thì những nét cơ bản đầu tiên chúng ta cần phải giúp cho
các em viết đúng. Cũng như cái cây muốn nắn là phải uốn khi còn non
vậy. Ở đây trong giới hạn của đề tài tôi xin đưa ra một số biện pháp mà
tôi đã thực hiện nhằm giúp các em viết đúng và viết đẹp.
B. PHẦN NỘI DUNG
I. Thực trạng và những mâu thuẫn:
Để xây dựng được kế hoạch thực hiện nghiên cứu và giải pháp về rèn
chữ viết cho học sinh. Ngay từ đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát tình
hình thực tế về trình độ viết chữ của lớp. Qua khảo sát tôi nhận thấy các
em gặp rất nhiều khó khăn trong kỹ năng viết chữ, cụ thể là:
- Mẫu chữ viết của các em trong lớp không thống nhất, có những em chưa
biết viết, không xác định được dòng kẻ, ngồi viết không đúng tư thế, hay
đùa nghịch trong lớp, mải chơi.
- Các em chưa xác định được điểm đặt bút , điểm dừng bút khi viết chữ.
- Chưa xác định được khoảng cách giữa các con chữ trong một tiếng,
khoảng cách giữa các tiếng trong một từ.
- Các em viết sai độ cao, thế chữ chưa đúng so với chữ mẫu.
- Khi viết nét nối giữa các chữ có 2 – 3 âm ghép lại (ch, tr, nh, ph, ng,
ngh, gh, gi)chưa đúng, có khi khoảng cách giữa 2 con chữ xa quá hoặc
gần quá thành ra không đẹp.
- Khi viết các em thường hay tẩy xoá tuỳ tiện làm cho vở dơ, chữ viết lại
nên chỗ vừa tẩy cũng không đẹp.
- Mặt khác các em đang chuyển từ hoạt động vui chơi là chính sang hoạt
động học tập nhiều hơn, có kỷ luật hơn , phải viết nhiều hơn và trong một
thời gian nhất định phải hoàn thành vì thế các nhanh mỏi tay và dễ chán
nản khi viết chữ.
II. Các biện pháp giải quyết vấn đề:
1.Về cơ sở vật chất:
- Bàn ghế phải vừa tầm với độ tuổi lớp 1 (cả ở trường và gia đình). Góc
học tập, lớp học phải có đủ ánh sáng.
Bàn ghế cao quá học sinh ngồi viết sẽ phải với, khi viết sẽ không được
thoải mái chữ viết sẽ không đẹp.Còn nếu bàn quá thấp khi ngồi viết các
em phải cúi xuống có thế gây một số bệnh học đường như: cong vẹo cột
sống, lưng gù, cận thị mắt. Vì vậy bàn ghế phù hợp, ánh sáng đầy đủ góp
phần cho các em viết chữ đẹp mà còn giúp các em học tập tốt. Có chuẩn
bị tốt những điều kiện này mới có thể tạo tâm lý thoải mái, duy trì nề nếp
học tập tốt ở học sinh.
- Đồ dùng học tập của học sinh: từ cách chọn bảng viết, phấn viết đến
chọn vở cho học sinh tôi đều lưu tâm tới. hướng dẫn phụ huynh chọn mua
cho con em mình một cái bảng tốt, dễ viết. Còn vở thì cũng phải giấy dày
và tốt, đường kẻ đều và rõ ràng. Trong buổi gặp mặt đầu tiên khi đưa trẻ
đến trường tôi đưa ra những quyển vở, bút chì tốt để phụ huynh tham
khảo. Riêng bảng con thì tôi thống nhất toàn lớp để tránh tình trạng bảng
của em này thì có ô to, bảng của em kia thì có ô nhỏ sẽ gây khó khăn khi
dạy Tập viết.
2. Nguyên tắc khi dạy tập viết:
Quá trình tập viết có quan hệ lớn đến nhiều bộ phận trong cơ thể của
học sinh.Tư thế ngồi viếtcó quan hệ đến cột sống, đến phổi, lưng. Cách
cầm bút có quan hệ đến các ngón tay, bàn tay và cánh tay. Hình dáng kích
thước chữ có quan hệ đến mắt các em.
Việc tập viết không đảm bảo đúng các qui định trên cơ sở khoa học sẽ
đem lại nhiều di hại suốt đời cho học sinh như: mắc bệnh cận thị do ngồi
viết ở nơi thiếu ánh sáng hoặc cúi đầu sát xuống vở quá, cột sống cong
vẹo, lưng gù, phổi cũng ảnh hưởng…. do tư thế ngồi viết không đúng. Vì
vậy khi hướng dẫn học sinh tập viết giáo viên cần chú ý đến việc phối
hợp đồng bộ các bộ phận cơ thể là một nguyên tắc đặc thù. Khi một học
sinh lớp 1 viết, các bộ phận nó đều căng thẳng, đặc biệt là các ngón tay.
Điều này dẫn đến nhanh mỏi tay để thay đổi không khí giáo viên có thể
cho các em thực hiện một vài động tác thể dục trong lớp hoặc một trò
chơi thư giãn.
Nguyên tắc tập viết cho thấy kĩ năng viết của học sinh chỉ thực sự có
được khi có sự phối hợp đồng bộ của các bộ phận cơ thể. Việc đánh giá
bài viết của các em cần phải được kết hợp với việc theo dõi quá trình viết
của học sinh.
3. MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP DẠY PHÂN MÔN TẬP VIẾT Ở TIỂU
HỌC:
a/Phương pháp trực quan:
* Bài mẫu:
Mẫu chữ viết rất quan trọng, vì thế bảng viết mẫu cần đúng và đẹp. Vì
học sinh tiểu học tiếp thu hình ảnh chữ viết qua mắt nhìn. Khi viết các em
phải tái hiện hình ảnh chữ viết đã tiếp thu được qua mắt nhìn lần đầu để
ghi
lại hình ảnh chữ viết đã nhìn được trên mặt bảng, mặt giấy.
Vì vậy nếu chữ mẫu được trình bày với kích thước quá nhỏ hoặc
dưới ánh sáng kém, thì các em rất khó nhìn dẫn đến khó tái hiện. Từ đó
nếu trình bày mẫu chữ trên bảng lớp, giáo viên phải viết to, rõ ràng đúng
mẫu, đúng các nét để học sinh nắm được cấu tạo, kích thước của chữ.
Chữ mẫu của giáo viên viết trên bảng giúp cho học sinh nắm được thứ tự
các nét của từng chữ cái, cách nối các chữ cái trong một tiếng nhằm đảm
bảo yêu cầu viết liền mạch, viết nhanh.
Nếu trong bài viết có nhiều chữ cái hoặc nhiều vần khác nhau thì
cần phải có đủ mẫu cho học sinh quan sát để nhận xét sự giống và khác
nhau đó.
Ví dụ: khi dạy các em viết l – h ( bài 8 – SGK). Từ mẫu chữ học
sinh nắm được cấu tạo của con chữ, hình dáng, kích thước của chữ. Phân
biệt được sự giống và khác nhau của 2 con chữ.
Kích thước: l – h đều cao 5 li.
Hình dáng: l – h đều gồm một nét khuyết xuôi.
Chữ l kết hợp với nét móc ngược.
Chữ h kết hợp với nét móc 2 đầu.
Hoặc chữ n – m. 2 chữ này có những điểm gần giống nhau về cách
viết.
Từ chữ mẫu n – m, học sinh nêu được kích thước, hình dáng của
chúng, nhận xét sự giống nhau và khác nhau giữa 2 con chữ.
Kích thước:
m – n cao 2 li,
m rộng 1 ô
n rộng 2/3 ô
Hình dáng: n gồm 2 nét là nét móc xuôi và nét móc 2 đầu.
m gồm 2 nét móc xuôi, 1 nét móc 2 đầu.
Cấu tạo của các cặp chữ trên tương đối giống nhau dẫn đến cách
viết cũng tương tự. Giáo viên có thể cho học sinh nhận xét cả cách viết.
Ví dụ: Muốn viết m – n ta đặt bút ở dưới dòng kẻ 3, viết nét móc xuôi
sau đó viết nét móc 2 đầu được chữ n hoặc viết tiếp nét móc xuôi nữa rồi
viết móc 2 đầu thì được chữ m. Hoặc khi viết an, inh, ên, xinh. Đây là
trường hợp các chữ cái đứng trước và đứng sau có nét liên kết. Khi viết ta
chỉ cần đưa nét bút từ điểm dừng bút của chữ cái trước nối sang điểm
dừng bút của chữ cái sau một cách thuận lợi theo hướng dịch chuyển của
nét bút từ trái sang phải.
* Chữ mẫu giáo viên viết trên bảng lớp:
Trong giờ dạy viết, chữ mẫu của giáo viên là hình ảnh trực quan
sống cho học sinh nhìn học theo. Chữ mẫu phóng to trên báng sẽ giúp học
sinh dễ quan sát. Từ đó các em được thấy sự liên kết giữa các con chữ,
thứ tự đưa nét, cách viết của từng con chữ. Trong khi viết giáo viên phải
vừa viết vừa giảng giải, chữ mẫu trên bảng của cô giáo phải vừa đẹp vừa
mềm mại, nhịp nhàng ăn khớp với lời nói, đồng thời tư thế đứng của cô
giáo cũng phải hợp lý để học sinh theo dõi được quy trình viết. Vì thế khi
viết mẫu trên bảng lớp, tôi thường viết chậm để toàn lớp được nhìn thấy
tay cô giáo viết từng nét, từng nét một cách rõ ràng.
Khi hướng dẫn viết mẫu trên bảng lớp giáo viên phải dùng lời sao cho
phù hợp, dễ hiểu để các em dễ nghe dễ hiểu, chú trọng những nét nối
hướng dẫn tỷ mỷ, chính xác cho học sinh, không nên hướng dẫn dài dòng
gây cho học sinh khó hiểu, không nên hướng dẫn một lần nhiều quá gây
rối mắt cho học sinh.
Đối với học sinh Tiểu học, chữ mẫu phải được cụ thể hóa nhất là
đối
với học sinh lớp Một. Khi học sinh được quan sát bài mẫu của cô giáo,
các
em lập tức nảy sinh ý định bắt chước, muốn mình viết đẹp được như cô
giáo.
Ngoài chữ mẫu của cô giáo, giáo viên có thể sử dụng những bài
viết
đẹp của những học sinh khá, giỏi để làm mẫu cho các em, giúp các em
không những học ở cô, thầy mà còn học ở bạn nữa.. Đó chính là “Học
thầy không tày học bạn”.Do đó tôi phân công những em viết đẹp ngồi
cạnh những em viết chưa đẹp để giúp đỡ nhau, xây dựng đôi bạn cùng
tiến. Hơn nữa để các em thấy bạn mà muốn viết đẹp được như bạn mà
càng ra sức luyện tập, rèn viết một cách tự giác và có ý thức hơn. Đó mới
là điều mà mỗi giáo viên mong muốn vì khi các em ý thức được cần phải
viết chữ đẹp
thì kết quả sẽ tốt hơn nhiều.
Mẫu chữ trong dạy tập viết là chưa đủ, mà chữ mẫu của cô giáo thể hiện ở
mọi nơi, mọi lúc cả khi chấm chữa bài, khi viết bảng cả những môn học
khác đối với học sinh cũng phải được viết đúng mẫu. Học sinh lớp 1 rất
máy móc, các em bắt chước theo những gì cô làm. Vì thế cô viết sao là
chữ trò như vậy.
Tại sao như vậy ?
Vì trẻ tiểu học luôn coi thầy cô giáo như một tấm gương sáng để
các nhìn vào và noi theo. Nếu thầy cô giáo ẩu, viết cẩu thả khi phê vở cho
học sinh, hoặc viết không đẹp trong những môn học khác, thì chính đã
gieo vào lòng các em ý nghĩ chỉ cần luyện chữ trong môn tập viết, chính
tả mà thôi, còn môn học khác thì không cần. Và chính là đã biến mình
thành một ví dụ xấu cho trẻ bắt trước. Không ít học sinh khi viết vở Tập
viết, Chính tả thì rất cẩn thận nhưng viết bài ở những môn học khác thì rất
cẩu thả.
Lý do rất đơn giản, vì các em thấy cô giáo chỉ quan tâm đến chữ viết
trong 2 tiết học ấy. Muốn trò viết đẹp thì thầy phải luôn luôn viết đẹp, đó
là kim chỉ nam của thầy giáo, cô giáo trong nhà trường.
b/ Phương pháp phân tích - gợi mở:
Để có chữ viết đẹp, không bị gãy nét và rời, trong quá trình dạy viết
giáo viên cần phân tích cấu tạo chữ để hướng dẫn cách uốn nét, lia bút.
Phương pháp này được sử dụng chủ yếu ở giai đoạn đầu của tiết học.
Giáo viên dẫn dắt học sinh tiếp xúc với chữ mẫu sẽ viết bằng một hệ
thống câu hỏi liên quan đến các nét cấu tạo nên chữ cái, độ cao con chữ,
kích thước chữ cái đến việc so sánh nét giống nhau và nét khác nhau giữa
các chữ cái đã học với chữ cái mà hôm nay cô giáo dạy.
Ví dụ:
-
Chữ n gồm 1 nét móc xuôi kết hợp với 1 nét móc 2 đầu.
-
Chữ u: nét hất kết hợp với nét móc ngược kết hợp tiếp
với nét móc ngược thứ hai.
-
Chữ nụ: chữ n nối liền với chữ u và thêm dấu thanh nặng
ở dưới chữ u.
Muốn phân tích được cấu tạo chữ và cách viết, giáo viên phải sử dụng
phương pháp đàm thoại gợi mở. Phương pháp này thường được sử dụng ở
phần đầu tiết học, khi đưa chữ mẫu phóng to lên bảng. Giáo viên nêu câu
hỏi dẫn dắt giúp học sinh phân tích được hình dáng, kích thước, cấu tạo
và cách viết của từng chữ.
Ví dụ:
Bài : y – tr.
Giáo viên sử dụng hệ thống câu hỏi như sau:
-
Chữ y nằm trong khung hình gì?
-
Cao mấy ô ? Rộng mấy ô?
-
Chữ y gồm mấy nét ? Là những nét nào?
-
Điểm đặt bút của chữ y giống điểm đặt bút của chữ nào
mình đã
học?
-
Chữ tr gồm mấy con chữ ghép lại?
-
Chiều cao, độ rộng của chữ là mấy ô?
-
Nét nối giữa t và r là bao nhiêu?
c/ Phương pháp giảng giải:
Phương pháp này được sử dụng khi hướng dẫn viết cho học sinh.
Muốn hướng dẫn học sinh viết đúng, người giáo viên phải nắm vững cấu
tạo, hình dáng, kích thước và sử dụng chính xác thuật ngữ khi dạy tập
viết.
Một số thuật ngữ khi dạy môn Tập viết:
*Đường kẻ và dòng kẻ:
Các chữ cái ghi âm Tập viết đều nằm trong các ô vuông. Các ô vuông này
do các đường kẻ và dòng kẻ cắt nhau tạo thành. Những chữ cái có độ
cao 1 dòng được xác định bằng đường kẻ ngang trên và đường kẻ ngang
dưới.
Các dòng kẻ chia các ô vuông lớn thành các ô vuông nhỏ gọi là dòng kẻ
ngang (dòng ly) hoặc dòng kẻ dọc.
Cách xác định tọa độ của điểm đặt bút và dừng bút phải dựa trên
khung chữ làm chuẩn.
* Điểm đặt bút:
Là điểm bắt đầu khi viết một nét trong một chữ cái hay một chữ, điểm đặt
bút có thể đặt trên đường kẻ ngang.
* Điểm dừng bút:
Là vị trí kết thúc của nét chữ. Điểm dừng bút có thể trùng với điểm đặt
bút (chữ O), nhưng đa số kết thúc ở 1/3 đơn vị chiều cao của thân chữ. Do
vậy người giáo viên chỉ dừng một chút để chỉ khái niệm này.
* Khái niệm lia bút:
Để đảm bảo tốc độ viết trong quá trình viết, nối các nét hay chữ cái
với nhau, người ta sử dụng kỹ thuật lia bút. Tức là nét bút thể hiện liên
tục
nhưng bút hoặc phấn không chạm vào giấy hoặc bảng theo đường cong
ngắn nhất. Thao tác đưa bút trên không ấy gọi là lia bút.
* Khái niệm rê bút:
Là trường hợp viết đi lên theo hướng ngược lại với nét chữ vừa
viết, thông thường là từ điểm kết thúc của nét trước tới điểm đặt bút của
nét sau.
* Hệ thống nét:Gồm hai loại: nét thẳng – nét cong.
Thẳng đứng
Thẳng ngang ¾
Cong kín O
½
Thẳng xiên phải \
Thẳng xiên trái
Cong hở phải C
(cong trái)
/
Cong hở trái
(cong phải)
Theo lưng chữ
Các loại nét phối hợp:
1- Nét móc xuôi :
, nét móc ngược:
2- Nét móc 2 đầu:
3- Nét thắt đầu, nét thắt giữa trong các chữ ( b, r, s)
4- Nét khuyết trên (xuôi):
, nét khuyết dưới (ngược):
Sử dụng phương pháp giảng giải để hướng dẫn viết một số dạng bài
trong chương trình tập viết Lớp 1.
* Hướng dẫn kỹ thuật viết:
Muốn dạy cho học sinh viết đúng các hình chữ cái, vẫn thông
thường, giáo viên cần hướng dẫn để các em nắm được cấu tạo, quy trình
viết bao gồm:
. Điểm bắt đầu và kết thúc của chữ.
. Điểm tiếp xúc với nét của khung chữ.
. Kỹ thuật viết như thế nào cho mau bằng cách rê bút, lia bút,
chuyển dịch đầu bút để có thể viết liền mạch, đồng thời kinh nghiệm viết
như thế nào cho đẹp. Đây là một việc làm quan trọng. Viết liền mạch
không
chỉ làm cho tốc độ viết được nâng lên mà còn đảm bảo tính cân đối và
yêu
cầu thẩm mỹ của chữ viết.
d/ Phương pháp luyện tập:
Dân gian ta có câu: “Trăm hay không bằng tay quen” quả đúng như
vậy. Đối với môn Tập viết thì càng đúng hơn.
Đối với trẻ lớp 1 tay còn mềm, yếu, cầm bút các em vẫn sợ rơi,
chóng mỏi mệt thì quá trình rèn chữ của giáo viên phải kiên trì, nhẫn nại,
tăng dần yêu cầu, không đòi hỏi quá khó với các em. Ở lứa tuổi này học
sinh thường có thói quen nắm tay sát ngòi bút và cầm bút quá chặt gây ra
căng cơ tê cứng, làm cho các em cảm thấy mau mỏi tay. Cần rèn cho các
em cầm bút đúng vị trí tự tin và thoải mái.
Cách sử dụng bút cũng là điều đáng quan tâm. Bút tốt các em sẽ viết
đẹp hơn, tự tin hơn và thích viết hơn. Nếu viết bút chì thì ngòi viết cần
được gọt cho sắc nét để khi viết không bị trơn tuột.
Có thể luyện tập bằng nhiều phương tiện.
*Luyện viết bảng con:
luyện viết trên bảng con là một quá trình vô cùng quan trọng.
Trước khi viết bài vào vở. Viết bảng con giáo viên dễ quan sát và sửa nét,
sửa chữ giúp các em viết vào vở hoàn chỉnh và đẹp hơn. Để quá trình viết
bảng có hiệu quả và không mất thời gian, đầu năm học tôi thường thống
nhất với các em một loại bảng trong cả lớp để có dòng kẻ giống nhau. Đối
với những em chưa trải quá chương trình học mẫu giáo tôi kẻ bảng và xác
định dòng 2 ô li, dòng 3 ô li và dòng 5 ô li giúp các em dễ viết và viết
đúng độ cao của các con chữ.Với trẻ em lớp 1, viết phấn mềm hơn viết
chì, bảng con lại có thể xóa, lau, sửa nét dễ dàng. Trước khi viết bảng con
cần xem xem các em viết có đúng chiều không. Vì thế cần hướng dẫn các
em viết trên không cho quen chiều con chữ. Sau đó mới cho các em viết
vào bảng con. Khi học sinh
luyện viết bảng con giáo viên có thể cầm tay từng em khi học những bài
đầu, sau đó mới thả dần dần cho các em tự viết. Sang học kỳ II, khi viết
đã cứng tay học sinh còn có thể sử dụng bảng và bút dạ (bảng phoóc) cho
hợp vệ sinh. Giáo viên cần hướng dẫn cả việc lau bảng cho các em. Trong
một tiết tập viết có thể luyện bảng con 2 – 3 lần. Giáo viên cần uốn nắn
để các em viết đúng chiều các nét cong, nét móc, nét khuyết, nét thắt, …
hướng dẫn và sửa chữa cho các em từng nét một.
* Luyện viết trong vở tập viết:
Muốn học sinh viết đẹp giáo viên phải làm tốt khâu chuẩn bị bút và
vở cho học sinh.
Chọn được một cuốn vở tốt và đúng qui cách là một việc hết sức
quan trọng. Hãy giúp học sinh của mình lựa chọn được một cuốn tốt, phù
hợp, giấy đẹp, dòng kẻ rõ ràng, giấy dày không lựa chọn một vở giấy vở
mỏng quá.
Nếu học sinh viết bút chì thì giáo viên phải kiểm tra đầu nhọn và
gọt
bút cho đồng đều. Nếu học sinh viết bút mực thì cô giáo phải kiểm tra
mực và lau sạch bút cho các em, trong vở phải có giấy kê tay hoặc giấy
thấm.
Trước khi viết vở học sinh phải được quan sát vở mẫu của cô giáo.
* Trong tất cả các quá trình luyện viết, người giáo viên phải luôn chú ý
nhắc nhở học sinh.
-
Tư thế ngồi viết
-
Taycầm bút
-
Quan sát trực tiếp, nhắc nhở và sửa sai cho từng em, nếu
nhiều em sai thì phải sửa chung cho cả lớp để học sinh rút kinh
nghiệm kịp thời.
-
Viết mẫu vào vở rèn chữ cho học sinh kém viết thêm.
-
Luôn động viên, khuyến khích những em viết đẹp.
-
Khi học sinh viết ở bảng con hay ở vở cũng phải tuân
theo hiệu lệnh của giáo viên cho nhịp nhàng, cẩn thận.
-
Ngoài luyện viết ở bảng, ở vở Tập viết giáo viên cần
nhắc nhở các
em viết đẹp ở tất cả các môn khác nữa.
Trong quá trình học sinh viết kể cả ở bảng con và trong vở tập viết
giáo viên cần theo dõi, quan sát để kịp thời uốn nắn và sửa chữa kịp thời
cho các em. Với nét bút đè nặng và gãy đó là hiện tượng các em bị ức chế
trong khi viết. Cần động viên khuyến khích. Nét bút trôi nhạt là các em có
tính cẩu thả, không chú ý khi viết cần nhắc nhở thường xuyên.
Quá trình tập viết xuyên suốt trong thời gian dài. Vì vậy giáo viên
kiên trì, nhẫn nại nhất là đối với một số em khả năng tiếp thu chậm.
Trong những giờ tập viết giáo viên cần nắm bắt được khả năng viết của
từng em một mà từ đó khuyến khích thêm và nhất là giúp đỡ cho những
em còn yếu trong môn tập viết. Đối với những em này giáo viên cần liên
hệ với cha mẹ học sinh để rèn thêm cho các em ở nhà. Giáo viên nên viết
mẫu để các em tập viết nhiều lần. Cần phải kết hợp chặt chẽ giữa gia đình
và nhà trường để việc rèn chữ viết ở nhà đạt cũng đạt kết quả như ý
muốn.
Trong quá trình viết học sinh thường bộc lộ tâm lý thích nhanh hơn
các bạn, nên viết vội vàng khiến cho nét chữ nghuệch ngoạc. Vì thế giáo
viên cần xem xét đến tốc độ viết của học sinh. Đặc biệt nhắc nhở học sinh
tính cẩn thận, không nên vội vàng mà thiếu nét, thiếu dấu.
Ở giữa kì 2 học sinh được viết sang cỡ chữ nhỏ. Lúc này giáo viên
càng phải quan tâm hơn về độ cao của con chữ để các em viết đúng . Vì
đây là mẫu chữ mà các em thể hiện suốt trong thời gian sau này. Do đó
giáo viên càng phải theo sát các em sửa sai từng li, từng tý.
* Luyện tập viết chữ trong những môn học khác:
Không những rèn viết trong quá trình tập viết mà cần rèn viết trong
cả những tiết học khác nữa. Cần tận dụng việc luyện chữ viết trong các
bài học, bài làm ở các môn học khác để học sinh luôn có thói quen viết
đúng, viết đẹp. Đối với lớp 1 mà nói chung cả trong bậc tiểu học. Sự
nghiêm khắc của giáo viên về chất lượng chữ viết ở tất cả các môn học là
sự cần thiết. Có
làm được như vậy thì việc luyện tập viết chữ mới được đồng bộ thường
xuyên. Rèn cho các em thói quen viết đẹp và luôn muốn viết đẹp như các
bạn. Thường xuyên nhắc nhở các em, uốn nắn các em để các em viết
đúng các nét cơ bản, chữ viết đúng độ cao rõ ràng và viết nhanh dần hơn.
Ngoài ra giáo viên cần khuyến khích động viên để học sinh yêu thích sự
rèn viết chữ đẹp, kiên trì rèn luyện để viết chữ đẹp, đúng mẫu chữ và có
sáng tạo theo cách riêng để hình thành chữ viết đẹp độc đáo của riêng
mình. Kích
thích sự yêu thích rèn chữ viết qua những câu chuyện về các gương viết
chữ đẹp, văn hay hoặc tham khảo những mẫu chữ đẹp cho học sinh xem.
Muốn làm được tốt điều này đòi hỏi ở người giáo viên ngoài những hiểu
biết về chuyên môn, cần có sự kiên trì, cẩn thận và lòng yêu mến trẻ.
III. HIỆU QUẢ ÁP DỤNG:
- Xem thêm -