Tài liệu Skkn quản lý hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường thpt

Tên SKKN: QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH Ở TRƯỜNG THPT  I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Trong quá trình dạy học, kiểm tra đánh giá là một hoạt động tất yếu, là một khâu rất quan trọng. Ngay trong nghị quyết số 29 – NQ/TW Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo ở phần giải pháp thứ ba trong các giải pháp thực hiện có nêu: đổi mới căn bản hình thức và phương pháp thi, kiểm tra và đánh giá kết quả giáo dục đào tạo. Ngày 13 tháng 06 năm 2012 Thủ tướng chính phủ đã ban hành quyết định số 711/QĐTTg phê duyệt "Chiến lược phát triển giáo dục 2011-2020". Trong chiến lược nêu rõ: “Tiếp tục đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá kết quả học tập, rèn luyện theo hướng phát huy tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo và năng lực tự học của người học...Thực hiện định kỳ đánh giá quốc gia về chất lượng học tập của học sinh phổ thông nhằm xác định mặt bằng chất lượng và làm căn cứ đề xuất chính sách nâng cao chất lượng giáo dục của các địa phương và cả nước”. Công văn số 5466/BGDĐT-GDTrH ngày 07 tháng 8 năm 2013 hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ Giáo dục Trung học năm học 2013-2014 của Bộ Giáo dục và đào tạo và công văn số 1896 /SGDĐT-GDTrH hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ Giáo dục Trung học phổ thông năm học 2013-2014 của Sở Giáo dục và đào tạo Đồng Nai cũng đã nêu một trong những nhiệm vụ trọng tâm của trường trung học phổ thông là : “Tiếp tục tập trung chỉ đạo đổi mới đồng bộ phương pháp dạy học và giáo dục, đổi mới kiểm tra, đánh giá kết quả học tập và rèn luyện của học sinh; tạo ra sự chuyển biến tích cực, rõ nét về chất lượng và hiệu quả hoạt động giáo dục trung học.” Để nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập, giáo viên phải xem đánh giá là quá trình và là một phần không thể thiếu trong hoạt động giảng dạy của mình. Mặt khác việc kiểm tra đánh giá cần được hiệu trưởng sử dụng để hướng dẫn học sinh học, giáo viên giảng dạy và giám sát, nâng cao chất lượng giảng dạy. Sau khi tham gia lớp bồi dưỡng cán bộ quản lí kết hợp với thực tiễn quản lý việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh, tôi quyết định chọn đề tài “QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH Ở TRƯỜNG THPT” nhằm đánh giá đúng thực trạng và đề ra một số giải pháp về hoạt động đánh giá kết quả học tập của học sinh, góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục trong nhà trường nói riêng và đáp ứng yêu cầu đổi mới sự nghiệp giáo dục và đào tạo nói chung. II. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 1. Cơ sở lý luận Việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh trong trường trung học phổ thông rất quan trọng trong quá trình dạy học. Việc kiểm tra thường xuyên, kiểm tra định kỳ theo quy định, cho điểm chính xác có ý nghĩa rất lớn, nó Trang 1 tạo được sự công bằng trong học tập cho học sinh, khích lệ học sinh làm cho các em nhận ra được năng lực thực sự để tự bổ sung hoàn thiện mình, đồng thời qua đó người thầy nắm được chất lượng đào tạo của mình, khả năng tiếp thu của học sinh để từ đó người thầy có những điều chỉnh về phương pháp dạy học cho phù hợp. Mặt khác, kết quả đánh giá chính xác của giáo viên giúp cho nhà quản lý giáo dục nắm được chất lượng của hoạt động dạy học trong nhà trường, từ đó đưa ra những chiến lược phát triển nhà trường hợp lý và khả thi. Trong những năm qua, việc đổi mới phương pháp trong hoạt động dạy và học là một nhiệm vụ cấp thiết và có tầm quan trọng chiến lược; đây là nhiệm vụ của mọi thành viên trong hệ thống giáo dục quốc dân. Trong các nội dung đổi mới ấy, hoạt động kiểm tra đánh giá học sinh có vai trò quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giáo dục. Kiểm tra và đánh giá học sinh là nhiệm vụ thường ngày của giáo viên. Trong xu hướng chung của sự phát triển và đổi mới, công tác kiểm tra đánh giá cũng phải có những thay đổi tích cực, phù hợp với từng giai đoạn phát triển của xã hội. 2. Cơ sở thực tiễn Quy định về kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh đã được nêu rõ trong điều lệ trường trung học ( điều 28), thông tư 58 của Bộ Giáo dục và đào tạo. Tuy nhiên, thực tế việc giáo viên kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh đôi khi vẫn còn tiêu cực làm cho xã hội chưa yên tâm và tin tưởng vào chất lượng đào tạo của nhà trường. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh là hoạt động bắt buộc và quen thuộc đối với tất cả giáo viên đứng lớp. Nhưng phần lớn các giáo viên có quan niệm việc ra đề kiểm tra cho học sinh đơn giản là có điểm số ghi vào sổ điểm để cuối học kì cuối năm đánh giá xếp loại học sinh. Hiện tượng tiêu cực trong hoạt động dạy thêm học thêm vẫn còn, giáo viên còn dùng con điểm để khống chế học sinh cũng là một hệ lụy ảnh hưởng rất lớn đến sự công tâm của người giáo viên trong việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh. Trang 2 III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP Kế hoạch hành động nâng cao chất lượng công tác đánh giá kết quả học tập của học sinh ở trường THPT dự kiến thực hiện trong một năm ( từ tháng 8/2013 đến tháng 7/2014): STT 1 Nội dung công việc Giáo dục, tuyên truyền chủ trương, phương pháp kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh của nhà trường trong năm học. Mục tiêu cần đạt Người thực hiện Cách thức thực hiện, điều kiện thực hiện Khó khăn, rủi ro Biện pháp khắc phục - Nâng cao ý thức, động - Ban giám cơ đúng đắn trong học hiệu tập, rèn luyện của học - Giáo viên bộ sinh. môn - Giáo dục ý thức tổ chức kỷ luật, tính trung - Đoàn thanh thực thẳng thắn, ý thức niên trách nhiệm với bản - Giáo viên thân. chủ nhiệm - Thực hiện từ đầu năm học ( lần họp cơ quan đầu tiên) - Thái độ chủ quan, ỷ lại, thói quen không đúng từ trước - Giáo dục thường xuyên, liên tục - Tạo tâm thế đúng đắn - Học sinh cho người giáo viên khi thực hiện nhiệm vụ của mình - Thực hiện thông qua các buổi sinh hoạt tập thể như: chào cờ đầu tuần, sinh hoạt chủ nhiệm, hoạt động ngoại khoá, hoạt động ngoài giờ lên lớp,… Trang 3 - Sự vô cảm, thiếu trách nhiệm ( có thể có) ở một số giáo viên - Lắng nghe phản ánh để xử lý kịp thời STT 2 3 Nội dung công việc Mục tiêu cần đạt Người thực hiện Tổ chức cho giáo viên học tập lại thông tư 58, hướng dẫn thực hiện công tác khảo thí của nhà trường - Giáo viên nắm vững quy chế kiểm tra đánh giá xếp loại học sinh - Ban giám hiệu Kiện toàn hoạt động của bộ phận khảo thí - Các thành viên nắm rõ - Phó hiệu nội dung công việc, trưởng phụ phối hợp thực hiện hiệu trách khảo thí quả - Nhân viên tổ - Xử ký, nắm bắt thông hành chính tin ngược và phản ánh lại cho lãnh đạo đơn vị - Giáo viên bộ môn Cách thức thực hiện, điều kiện thực hiện - Thực hiện từ đầu năm học ( lần họp cơ quan đầu tiên) - Giáo viên nắm vững quy định về kiểm tra, công tác ra đề, coi kiểm - Giáo viên tra, chấm bài, ghi điểm, chủ nhiệm đánh giá kết quả học tập của học sinh sau thống kê điểm Khó khăn, rủi ro - Sự thiếu tinh - Nhắc nhở thần trách thường xuyên, nhiệm ( có thể liên tục. có) ở một số giáo viên - Triển khai từ đầu năm - Chưa có chế học độ bồi dưỡng - Xây dựng kế hoạch hoạt động cụ thể -Năng lực nắm bắt và xử lý thông tin của các thành viên phải tốt Trang 4 Biện pháp khắc phục - Tham mưu đề xuất tìm hướng hỗ trợ -Năng lực nắm bắt và xử - Chỉ đạo quản lý thông tin lý chặt chẽ không kịp thời, thiếu chính xác dễ gây mất đoàn kết trong giáo viên và trong cả học sinh STT 4 Nội dung công việc Mục tiêu cần đạt Đổi mới - Chính xác, khách phương pháp, quan, công bằng hình thức ra đề - Đúng chuẩn kiến thức, kiểm tra kỹ năng Người thực hiện Cách thức thực hiện, điều kiện thực hiện Khó khăn, rủi ro - Các tổ trưởng chuyên môn, giáo viên cốt cán ở các bộ môn - Phương pháp dạy học phải có sự chyển biến tích cực giúp học sinh hình thành năng lực tự học và tự đánh giá - Năng lực chuyên môn và tinh thần trách nhiệm với nghề nghiệp của một bộ phận giáo viên chưa đáp ứng - Phù hợp với đối tượng - Giáo viên học sinh chủ nhiệm - Phân hoá được học - Ban đại diện sinh cha mẹ học - Rèn luyện cho học sinh năng lực tự kiểm tra, tự đánh giá kết quả học tập của bản thân và của người khác - Giúp gia đình học sinh và cộng đồng có biện pháp phối hợp cùng nhà trường - Hệ thống câu hỏi kiểm tra đánh giá cũng cần thể hiện sự phân hoá ( thông thường 50% biết, hiểu, 25% sinh các lớp và vận dụng, 25% vận trường dụng nâng cao) - Sử dụng phiếu liên lạc điện tử giữa nhà trường và gia đình hiệu quả hơn Trang 5 - Nhận thức từ phía gia đình học sinh chưa cao Biện pháp khắc phục - Giáo dục ý thức, tuyên truyền chủ trương - Đưa vào quy chế thi đua STT 5 Nội dung công việc Mục tiêu cần đạt Lập kế hoạch - Đảm bảo tính khách kiểm tra chung quan, công bằng, chính xác - Học sinh và giáo viên chủ động kế hoạch học tập, ôn tập để đạt hiệu quả cao về kết quả học tập của học sinh Người thực hiện Cách thức thực hiện, điều kiện thực hiện Khó khăn, rủi ro - Ban giám hiệu - Thực hiện đầu năm, cụ thể hoá từng học kỳ - Tổ trưởng - Giáo viên bộ môn - Tổ trưởng chuyên môn chịu trách nhiệm triển khai, thực hiện, kiểm tra, nhắc nhở - Thời gian thực hiện trùng với các kế hoạch khác của nhà trường - Giáo viên chủ nhiệm - Ban giám hiệu kiểm tra đột xuất, định kỳ - Học sinh Biện pháp khắc phục - Tìm giải pháp tối ưu để khắc phục khi găp phải. Phối hợp với các bộ phận khác trong nhà - Chấm trả bài trường nhịp không kịp thời nhàng - Giáo viên - Công khai không cẩn quy trình thận nhầm chấm bài cho điểm của học toàn thể học sinh sinh và phụ huynh học sinh - Tiếp nhận và xử lý kịp thời thông tin, phản hồi giáo viên, học sinh, phụ huynh Trang 6 6 Thống kê kết quả sau kiểm tra - Đánh giá phân tích chất lượng học sinh từ đó điều chỉnh phương pháp dạy phù hợp để học sinh học tập tốt hơn - Học sinh tự đánh giá bản thân 7 Xây dựng ngân hàng đề - Ban giám hiệu - Tổ trưởng - Giáo viên bộ môn - Sử dụng đường truyền dữ liệu ổn định - Giáo viên tin học hỗ trợ - Máy tính bị hư - Giáo viên chủ nhiệm - Có thể chủ động trong - Ban giám công tác kiểm tra hiệu - Quá trình tạo đề từ ngân hàng đề sẽ tạo ra đề kiểm tra có tính khách quan cao, công bằng cho học sinh - Thực hiện sau mỗi đợt - Phụ thuộc kiểm tra chung vào đường truyền mạng mạnh hay yếu, lỗi đường truyền - Thực hiện sau mỗi đợt - Đề trùng kiểm tra, cuối học kỳ. nhau - Tổ trưởng - Độ khó của các câu hỏi khác nhau - Giáo viên bộ môn - Đề có khi còn sai sót - Xây dựng ma trận đề - Giáo viên ra đề theo đúng ma trận, ghi rõ mức độ khó lên từng câu hỏi - Tổ trưởng kiểm tra đề: độ khó, tính chính xác có đúng theo yêu cầu của ma trận đề Trang 7 IV. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI Trong năm qua kết quả kiểm tra đánh giá kết quả học tập học sinh ở đơn vị đã có những thay đổi đáng kể về hình thức và nội dung như : - Quán triệt , chỉ đạo giáo viên trong đơn vị thực hiện công tác kiểm trađánh giá học sinh trước đây là theo qui chế 40, thông tư 51 và nay là theo thông tư 58 của Bộ Giáo dục và đào tạo - Tiến hành công tác đánh giá kiến thức học sinh theo chuẩn kiến thức, kĩ năng - Triển khai công tác xây dựng ngân hàng dữ liệu bộ môn để tạo đề kiểm tra định kì - Tiến hành kiểm tra tập trung các môn: Toán, Lý, Hóa, Văn, Anh văn - Công tác coi thi, coi kiểm tra được quan tâm và quán triệt kỹ đến giáo viên; - Phân công giáo viên chấm bài chéo giữa các lớp - Công tác vào điểm, cộng điểm, xếp loại học sinh, in phiếu liên lạc, báo cáo thống kê số liệu … đều thực hiện bằng máy tính; - Trong dạy học và kiểm tra, giáo viên và học sinh không còn thái độ chủ quan như trước đây, chẳng hạn “học cái gì, thì thi cái ấy”. Kết quả xếp loại học lực học sinh qua các năm gần đây có chuyển biến một cách căn bản (bảng số liệu sau) Tỉ lệ (%) xếp loại học lực của học sinh Năm học Giỏi Khá TB Yếu Kém 2012 -2013 4,5 27,7 59,1 7,6 1,1 2013 -2014 7,2 41,35 45,36 5,98 0 - Tiêu cực trong hoạt động dạy thêm, học thêm giảm rõ rệt, hiện tượng học sinh biết trước đề, phân biệt đối xử giữa các học sinh đã giảm đi khá nhiều. V. ĐỀ XUẤT, KHUYẾN NGHỊ KHẢ NĂNG ÁP DỤNG Qua nghiên cứu lý luận và khảo sát thực tiễn, có thể thấy việc nâng cao chất lượng giáo dục trong trường trung học phổ thông chính là thực hiện nhiệm vụ và mục tiêu của giáo dục nhằm xây dựng con người mới gắn bó với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. Muốn ổn định và nâng cao chất lượng giáo dục trung học phổ thông cần thiết phải thay đổi từ việc xây dựng chương trình, nội dung đào tạo đến việc đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra và đánh giá kết quả học tập của học sinh . Nhận thức rõ vị trí, vai trò của việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh trong hoạt động dạy học của nhà trường, đó là khâu quan trọng giúp nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường. Hiệu trưởng xác định trong việc kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh phải đạt mục tiêu: chính xác, Trang 8 công bằng, khách quan nên đã tiến hành thực hiện kiểm tra tập trung các môn như đã trình bày. Kế hoạch kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh phải được xây dựng rõ ràng, khoa học, dựa trên thực tiễn về nhân lực, vật lực và tài lực của nhà trường. Mục tiêu của công việc này phải được giáo viên và học sinh nắm rõ và phải mang tính khả thi. Ban lãnh đạo trường luôn sát cánh với giáo viên trong công tác này để cùng họ tháo gỡ khó khăn. Việc nâng cao chất lượng giáo dục bậc trung học phổ thông hiện nay, ngoài sự nỗ lực của đội ngũ giáo viên và học sinh trong nhà trường, cần sự quan tâm và hỗ trợ rất lớn của toàn xã hội, vì đó là lực lượng chính thúc đẩy sự phát triển của đất nước trong giai đoạn hội nhập như hiện nay Với sự quan tâm sâu sắc của Đảng và Nhà nước, của Ngành giáo dục, trên tinh thần đổi mới toàn diện các mặt giáo dục, với sự nỗ lực không ngừng của đội ngũ các thầy cô giáo, tôi tin tưởng và hy vọng trong thời gian tới, chất lượng giáo dục ngày càng phát triển nhằm đạt được mục tiêu chiến lược phát triển giáo dục mà Đảng và Nhà nước đã đề ra. Cần hoạch định các chính sách giáo dục mang tính ổn định và bền vững hơn; có chỉ đạo cụ thể trong việc triển khai các phương pháp đánh giá phù hợp với đặc thù môn học, cấp học. Tiếp tục xây dựng biện pháp hạn chế việc dạy thêm, học thêm vì đây là một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn đến tiêu cực trong kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh. Công tác bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ thường xuyên cho giáo viên đã được tiến hành, tuy nhiên cần tổ chức hiệu quả hơn, mang tính thực tiễn cao, nên tránh những nội dung mang tính hàn lâm, khả năng vận dụng kém. Bên cạnh đó, nên thống nhất triển khai đều cho tất cả các môn học để quản lý thuận tiện hơn VI. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Điều lệ trường trung học cơ sở, trường trung học phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học, ban hành theo thông tư số 12/2011/TT- BGDĐT ngày 28/3/2011 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo. 2. Luật Giáo dục 2005, số 38/2005/QH11 và Luật sửa đổi, bổ sung của Luật Giáo dục 2005, số 44/2009/QH12 ngày 25 tháng 11 năm 2009 của Quốc Hội khóa 12. 3. Quy chế đánh giá, xếp loại học sinh trung học cơ sở và học sinh trung học phổ thông ban hành kèm theo Thông tư số 58/2011/TT-BGDĐT ngày 12/12/2011 của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Trang 9 4. Quy định về dạy thêm, học thêm ban hành kèm theo Thông tư 17/2012/TTBGDĐT, ngày 16/5/2012 của Bộ Giáo dục và Đào tạo và Quyết định số 25/2013/QĐ-UBND, ngày 16/4/2013 của Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai. 5. Trường Cán bộ Quản lý Giáo dục TP.HCM, Tài liệu cán bộ quản lý trường phổ thông, Lưu hành nội bộ, năm 2013, Module 4, Chuyên đề 9: Quản lý hoạt động dạy học và giáo dục trong trường phổ thông. 6. Trường Cán bộ Quản lý Giáo dục TP.HCM, Tài liệu cán bộ quản lý trường phổ thông, Lưu hành nội bộ, năm 2013, Module 1: Đường lối phát triển Giáo dục và đào tạo Việt Nam Thống Nhất, ngày 08 tháng 04 năm 2015 Người thực hiện Nguyễn Thị Xuân Hoa Trang 10