Sáng kiến kinh nghiệm
PHÒNG GD VÀ ĐT PHONG ĐIỀN
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT
NAM
TRƯỜNG THCS ĐIỀN HÒA
Độc lập- Tự do- Hạnh phúc
Điền Hòa, ngày 10 tháng 04 năm 2013
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM, GIẢI PHÁP CÔNG TÁC
Đề nghị công nhận danh hiệu "Chiến sĩ thi đua cơ sở" năm học 2012 - 2013
Tên đề tài: Một số kinh nghiệm giúp học sinh phát triển sức nhanh ở bậc trung
học cơ sở
I/ Sơ yếu lí lịch:
- Họ và tên: Đặng Văn Phú
Bí danh: Không
Nam, nữ: Nam
- Ngày, tháng, năm sinh: 01 - 09 - 1981
- Quê quán: Điền Hòa, Phong Điền, Thừa Thiên Huế
- Nơi thường trú: Thôn 5, Điền Hòa, Phong Điền, Thừa Thiên Huế
- Đơn vị công tác: Trường THCS Điền Hòa
- Chức vụ hiện nay: Bí thư Chi đoàn, Tổ phó tổ: T. Anh - Tin học - Thể dục.
- Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ: ĐHSP Thể dục- Giáo dục Quốc phòng.
- Những thuận lợi, khó khăn trong việc thực hiện nhiệm vụ:
* Thuận lợi:
+ Được sự quan tâm, chỉ đạo của các cấp lãnh đạo tạo mọi điều kiện thuận lợi về
mọi mặt nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy.
+ Sự quan tâm giúp đỡ của ban giám hiệu nhà trường, tổ chuyên môn và các đồng
nghiệp trong công tác chuyên môn.
+ Điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị, tranh ảnh tương đối đầy đủ.
+ Thể dục là một môn học về giáo dục thể chất cho học sinh, có nhiều bổ ích về
sức khỏe, cho nên đa số học sinh có hứng thú trong khi học và tập luyện.
* Khó khăn:
Giáo viên thực hiện: Đặng Văn Phú
1
Sáng kiến kinh nghiệm
+ Đồ dùng dạy học mặt dù có trang bị nhưng còn thiếu và chưa đồng bộ, một số đồ
dùng bị hư hỏng, chưa đảm bảo các yêu cầu về chất lượng và tính an toàn trong tập
luyện, cho nên trong quá trình sử dụng còn có nhiều hạn chế.
+ Sân bãi chưa được qui hoạch rõ ràng, đôi khi phải điều học sinh đi học nhiều nơi
theo từng nội dung học.
+ Một số học sinh chưa có ý thức học tập, tính tự học tự rèn chưa cao, chưa chú ý
trong khi học dẫn đến khả năng thực hiện các kĩ thuật động tác còn vụn về chưa hoàn
chỉnh.
II/ Sơ lược những đặc điểm, tình hình đơn vị:
Trường THCS Điền Hòa là ngôi trường nhiều năm liền được cấp trên đánh giá cao
về chất lượng giảng dạy và giáo dục. Nhà trường đã xây dựng được đội ngũ giáo viên
có chuyên môn vững vàng, mối quan hệ đoàn kết trong cơ quan được thắt chặt, các
đoàn thể hoạt động có màu sắc nên không ngừng đưa chất lượng giáo dục toàn diện của
nhà trường ngày càng cao hơn. Trong việc thực hiện nhiệm vụ của môn thể dục nói
riêng và công tác giáo dục toàn diện cho học sinh nói chung, nhà trường có những mặt
thuận lợi và khó khăn như sau:
1. Thuận lợi:
- Trường luôn được sự quan tâm lãnh đạo của UBND Huyện và phòng GD&ĐT
Phong Điền, đặc biệt là sự chỉ đạo của thường vụ Đảng uỷ, chính quyền địa phương, sự
phối hợp chặc chẽ của các ban ngành đoàn thể trong xã và hội cha mẹ học sinh.
- Đội ngũ cán bộ giáo viên đoàn kết, có trình độ chuyên môn vững vàng, đủ về số
lượng.
- Điều kiện cơ sở vật chất, thiết bị, tranh ảnh tương đối đầy đủ, đảm bảo cho việc
giảng dạy và huấn luyện các hoạt động thể dục thể thao.
- Học sinh của trường phần lớn chăm học, ngoan, biết vâng lời thầy cô giáo, đa số
các em đam mê và thích học bộ mên thể dục cũng như hăng hái tham gia các cuộc thi
như chạy việt dã và hội khỏe Phù Đổng.
2. Khó khăn:
Giáo viên thực hiện: Đặng Văn Phú
2
Sáng kiến kinh nghiệm
- Đời sống nhân dân địa phương còn nhiều khó khăn, nhiều phụ huynh chưa thật sự
quan tâm đến việc học tập của các em nên công tác xã hội hoá giáo dục ở đơn vị chưa
đủ mạnh.
- Một số giáo viên ở xa đến công tác chưa có chổ ở ổn định nên chưa thật sự an tâm
trong công tác giảng dạy.
- Cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học còn thiếu, một số thiết bị do qua sử dụng nên
đã hư hỏng, có 3 phòng học xuống cấp ảnh hưởng đến công tác dạy và học.
- Một số em học sinh còn hoang nghịch, chưa chịu khó học tập, có chất lượng học
tập yếu. Một số em chưa có ý thức trong việc rèn luyện thân thể dẫn đến quá trình học
môn thể dục còn chưa chăm, chưa thực hiện tốt các bài tập do giáo viên đưa ra.
III/ Mục đích yêu cầu của sáng kiến kinh nghiệm:
Trong mọi hoạt động hàng ngày của con người, sức nhanh được thể hiện thường
xuyên trong các hành động. Do sự phong phú và đa dạng về hoạt động thể lực của con
người, việc phát triển sức nhanh là rất cần thiết.
Những phản xạ, phản ứng vận động được phát triển thỏa mãn với những hoạt động
riêng biệt. Thông qua những loại hình, bài tập nhất định để rèn luyện từng tố chất
nhanh, với ý nghĩa đó mỗi con người bình thừơng đều cần có khả năng này.
Việc phát triển sức nhanh cho lứa tuổi học sinh THCS là rất cần thiết và mang tính
chuyên biệt; nó dựa vào khả năng của từng học sinh về việc luyện tập những phản ứng
vận động, về sức nhanh của từng động tác và kể cả tần số động tác nhằm hoàn thiện sức
nhanh tổng thể cho mỗi một học sinh.
Dựa trên vấn đề sức khỏe, vấn đề tâm sinh lý và lứa tuổi của các em mà chúng ta
đưa ra những phương pháp tập luyện phù hợp để phát triển sức nhanh cho từng đối
tượng học sinh.
Xuất phát từ những thực tiễn đó, để giảng dạy và huấn luyện phát triển tố chất sức
nhanh cho học sinh tôi mạnh dạn viết và vận dụng sáng kiến: “Một số kinh nghiệm
giúp học sinh phát triển sức nhanh bậc trung học cơ sở” nhằm góp phần phát triển tố
chất thể lực nói chung và phát triển sức nhanh cho học sinh nói riêng.
IV/Những giải pháp chính của sáng kiến kinh nghiệm.
1. Giải pháp 1: Phát triển phản ứng vận động.
Giáo viên thực hiện: Đặng Văn Phú
3
Sáng kiến kinh nghiệm
- Phát triển phản ứng vận động đơn giản: là sự đáp lại tín hiệu đã biết trước nhưng
xuất hiện một cách bất ngờ bằng những động tác đã biết trước, ví dụ như trong đá cầu
phản xạ đỡ cầu khi đối phương giao cầu; phản xạ đối với tiếng súng phát lệnh, còi, cờ
hiệu… Phương pháp chủ yếu ở đây là phản ứng lặp lại thật nhanh đối với các tín hiệu
xuất hiện đột ngột hoặc đối với sự biến đổi bất ngờ của hoàn cảnh xung quanh.
Ví dụ: Lặp lại nhiều lần xuất phát thấp trong chạy, thay đổi hướng vận động theo
tín hiệu, hình thành cảm giác tốc độ. Học sinh cố gắn phản ứng lại tín hiệu với tốc độ
lớn nhất và thực hiện các động tác. Sau mỗi lần tập giáo viên báo thời gian; thực hiện
như vậy nhưng học sinh tự đánh giá thời gian sau đó giáo viên báo thời gian thực tế và
so sánh. Tập nhiều lần như vậy sẽ hình thành được cảm giác tốc độ chính xác.
Trong nhà trường phổ thông việc sử dụng rộng rãi các trò chơi vận động, các môn
bóng có ý nghĩa rất lớn trong việc nâng cao phản ứng vận động.
- Phát triển phản ứng vận động phức tạp: là loại phản ứng đối với vật di động hoặc
lựa chọn, ví dụ như môn đá cầu thể hiện ở sự nhanh nhẹn qua lại để đón đỡ cầu của đối
phương.
Phản ứng với các vật di động thường gặp trong các môn bóng và các môn đối kháng cá
nhân. Trong trường hợp này đòi hỏi người tập phải nhận biết đối tượng nhanh, đánh giá
nhanh phương hướng của vật di động, chọn kế hoạch hành động, thực hiện kế hoạch đó
với thời gian ngắn nhất.
Ở bài tập này, phương pháp chủ yếu là tăng tốc độ di chuyển của đối tượng (vật di
động), tăng sự đột ngột của đối tượng, rút ngắn cự ly, thu hẹp hình dạng của đối tượng.
Những trò chơi với bóng rất thích hợp cho việc phát triển phản ứng loại này.
Phản ứng lựa chọn gắn liền với việc phải lựa chọn một hành động cần thiết trong
số các hành động có thể xảy ra để đáp lại một cách thích hợp với sự thay đổi của tình
huống. Phương pháp chủ yếu là bảo đảm nguyên tắc từ đơn giản đến phức tạp, tăng dần
mức độ phức tạp tình huống có thể xảy ra, phát triển khả năng phán đoán hành động
của đối phương. Các loại trò chơi vận động, trò chơi linh hoạt, các môn bóng có ý
nghĩa rất lơn đối với việc phát triển phản ứng lựa chọn.
2. Giải pháp 2: Phát triển sức nhanh động tác.
Giáo viên thực hiện: Đặng Văn Phú
4
Sáng kiến kinh nghiệm
Đối với bài tập này chủ yếu là thực hiện nhanh nhất một động tác riêng lẽ nào đó
trong một hành động hoàn chỉnh phức tạp.
Ví dụ: Đặt chân giậm nhảy nhanh trong toàn bộ hành động giậm nhảy, ra sức cuối
cùng trong ném bóng…
Tốc độ tối đa mà con người có thể đạt được trong một động tác nào đó không chỉ
phụ thuộc vào sự phát triển sức nhanh nói chung, mà còn phụ thuộc vào các yếu tố khác
như sức mạnh của cơ bắp, mềm dẻo, khả năng tiếp thu kĩ thuật… Do đó việc giáo dục
sức nhanh động tác cần kết hợp với việc giáo dục các tố chất khác và việc hoàn thiện kĩ
thuật.
Phương tiện để phát triển sức nhanh động tác là sử dụng các bài tập có thể thưc hiện
với tốc độ tối đa, yêu cầu chung ở đây là:
+ Kỹ thuật sao cho cơ thể thực hiện với tốc độ giới hạn, tức là phải nắm xứng kỹ
thuật, kỹ thuật phải đơn giản và thường sử dụng cho các bài tập không có chu kỳ.
+ Người học cần nắm vững các bài tập tốc dộ để khi thực hiện thì nỗ lực ý chí chủ
yếu không phải tập trung vào cách thực hiện động tác mà vào tốc độ động tác.
+ Cự ly đảm bảo sao cho đến cuối lúc thực hiện động tác, tốc độ không bị giảm do
mệt mỏi.
+ Phát triển sức mạnh- tốc độ, mạnh- bột phát.
Phương pháp chủ yếu ở đây là lặp lại, lặp lại tăng tiến, biến đổi… các phương
pháp trên phải tuân theo một xu hướng cơ bản là cố gắng vượt tốc độ lớn nhất của bản
thân trong các buổi tập. Cần lựa chọn cự ly sao cho tốc độ di chuyển không bị giảm đi
vào cuối lần tập.
Ví dụ: Cự li không vượt quá 200m, thường sử dụng các bài tập chạy30- 50- 60m tốc độ
cao.
Quãng nghĩ giữa các lần tập cần đủ để có thể hồi phục tương đối hoàn toàn, nợ oxi
được thanh toán.
3. Giải pháp 3: Phát triển tần số động tác.
Tần số động tác tiêu biểu cho các hoạt động có chu kỳ. Thông thường tần số tay
lớn hơn chân, tần số tứ chi lớn hơn thân mình.
Giáo viên thực hiện: Đặng Văn Phú
5
Sáng kiến kinh nghiệm
Phương tiện chủ yếu để phát triển tần số động tác là sử dụng các bài tập phát huy
được tốc độ tối đa, thực hiện các bài tập có chu kỳ như chạy xuống dốc, chạy có lực
kéo cơ học hoặc chạy theo nhịp, bàn trượt quay, kích thước tần số nhờ tín hiệu…
Phương pháp chủ yếu là phương pháp lặp lại, tăng tiến và biến đổi. Cự ly cần lựa
chọn sao cho tốc độ không bị giảm vào giai đoạn cuối.
Ví dụ: 30- 60m- nghĩ ngơi tích cực để hồi phục tương đối hoàn toàn trong 1- 2
phút.
Tóm lại, để phát triển sức nhanh cho học sinh cần dựa vào các phương pháp, bài
tập nhanh- mạnh, tập lặp lại ở các cự li khác nhau (30- 50- 60m), sử dụng các phương
pháp trò chơi, thi đấu nhằm kích thích sự hứng thú và hưng phấn trong quá trình tập
luyện.
V/ Những dự đoán, kết quả và ảnh hưởng có sức lan tỏa trong phạm vi toàn huyện
mà sáng kiến có thể mang lại:
Đối với học sinh trung học cơ sở chỉ với mục đích sức khỏe, đạt yêu cầu khi kiểm
tra môn học hoặc kiểm tra tiêu chuẩn rèn luyện thân thể, giáo viên chỉ cần tập thường
xuyên với các phương pháp phát triển phản ứng vận động đơn giản, phát triển được sức
nhanh của từng động tác cũng như luyện tập tần số động tác thông qua phương pháp
lặp lại. Giáo viên cần căn cứ vào các điều kiện cụ thể của học sinh để đưa ra những bài
tập phù hợp nhằm đạt được mục đích đề ra.
Đối với những học sinh có năng khiếu, những học sinh nằm trong đội tuyển tham
gia các giải việt dã hay hội khỏe Phù Đổng do cấp trên tổ chức thì giáo viên cần lựa
chọn và phối hợp tốt kể cả phương pháp lặp lại và phương pháp tăng tiên nâng cao, tùy
theo khả năng của từng học sinh hoặc tùy theo nội dung mà học sinh tham gia thi đấu.
* Kết quả: Khi thực hiện đề tài này tôi đưa ra những phương pháp, những bài tập
phù hợp với lứa tuổi các em, đáp ứng được những nhu cầu về tâm sinh lí, về khả năng
thực hiện các bài tập của học sinh, qua đó các em đã biết cách tự tập hàng ngày, điều
tiết được lượng vận động khi tham gia hoạt động TDTT, biết xác định những phản xạ
cần thiết cho những động tác khác nhau. Đa số học sinh thực hiện tốt việc xuát phát
nhanh trong môn chạy, thực hiện được các động tác đơn nhanh trong các môn bóng, đá
Giáo viên thực hiện: Đặng Văn Phú
6
Sáng kiến kinh nghiệm
cầu, cầu lông…, đảm bảo được tiêu chuẩn rèn luyện thân thể và đạt trên mức của tiêu
chuẩn rèn luyện thân thể.
Với những kết quả đạt được trên, tôi tin tưởng rằng nội dung của đề tài này có thể áp
dụng và nhân rộng trong phạm vi toàn trường cũng như trong toàn ngành giáo dục của
huyện Phong Điền nhằm giúp học sinh phát triển được sức nhanh nói riêng tố chất thể
lực nói chung.
VI/ Kết luận:
Trong khi thực hiện đề tài này, giáo viên cần sử dụng các phương pháp phân tích,
giảng giải. Hình thành cho học sinh có thói quen tập luyện thường xuyên. Sử dụng
phương pháp phù hợp nhằm kích thích cho học sinh tập luyện. Cần tổ chức thi đua giữa
các tổ hay cá nhân để tăng thêm phần hứng thú cho học sinh.
Tóm lại, phát triển sức nhanh cho học sinh nhằm tạo cho các em có tinh thần đoàn
kết gắn bó, giúp đở lẫn nhau cùng học tập và tập luyện. Giúp cho học sinh nâng cao khả
năng phảnh xạ nhanh, điều tiết được lượng vận động. Giúp cho các em luôn tích cực
hăng say và hiểu rõ được kĩ năng vận động, phương pháp tập luyện của một giờ học,
một buổi tập. Nâng cao hiệu quả phát triển toàn diện cho học sinh trong nhà trường phổ
thông.
Đây mới chỉ là những quan điểm về các phương pháp của bản thân tôi trong quá
trình giảng dạy và huấn luyện phát triển sức nhanh cho học sinh bậc trung học cơ sở,
qua đó bản thân tôi tiếp tục vận dụng đề tài này trong quá trình giảng dạy và luyện tập
cho học sinh trong những năm tiếp theo, song vẫn còn nhiều thiếu sót nhất định. Rất
mong được sự đóng góp ý kiến chân thành của quí đồng nghiệp và hội đồng khoa học
các cấp để sáng kiến này được hoàn chỉnh và khả thi hơn.
XÁC NHẬN, XẾP LOẠI HĐKH TRƯỜNG
Xếp loại: ......
NGƯỜI VIẾT SÁNG
KIẾN
Đặng Văn Phú
Giáo viên thực hiện: Đặng Văn Phú
7
Sáng kiến kinh nghiệm
XÁC NHẬN, XẾP LOẠI CỦA HĐKH HUYỆN
Xếp loại: ...............
CHỦ TỊCH HĐKH
Giáo viên thực hiện: Đặng Văn Phú
8
- Xem thêm -