Ph¸t huy tinh tÝnh tÝch cùc ®éc lËp cña häc sinh trong giê häc m«n sinh
häc
Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc ®éc lËp
cña häc sinh trong giê häc m«n sinh vËt
---------------------------------I/ §Æt vÊn ®Ò:
... Sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ (CNH H§H) cña ®Êt níc. Sù thö th¸ch tríc nguy c¬ tôt hËu trªn con
®êng tiÕn vµo thÕ kû XXI b»ng sù c¹nh tranh trÝ tuÖ ®ang ®ßi
hái ®æi míi Gi¸o dôc.
N¾m ®îc tinh thÇn vµ ®Þnh híng ®æi míi ph¬ng ph¸p
d¹y häc (PPDH) ë trêng Phæ th«ng, theo luËt Gi¸o dôc: Ph¸t
huy tÝnh tÝch cùc, tù chñ, s¸ng t¹o cña häc sinh; Båi dìng ph¬ng ph¸p tù häc, rÌn luyÖn kû n¨ng vËn dông vµo thùc tiÔn vµ
t¸c ®éng ®Õn t×nh c¶m, ®em l¹i niÒm vui, høng thó häc tËp
cho häc sinh (HS). Trong ®ã theo t«i lµ sù ®æi míi c¨n b¶n vÒ
ph¬ng ph¸p vµ d¹y häc kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ d¹y kiÕn thøc
cho häc sinh mµ cßn ph¶i d¹y cho häc sinh biÕt c¸ch häc. BiÕt
c¸ch thu nhËn kiÕn thøc mét c¸ch tù lùc b»ng c¸ch thu lîm vµ
xö lý th«ng tin ®Ó cã thÓ tù ®æi míi sù hiÓu biÕt cña m×nh
b»ng tù häc. Trong khi thêi gian häc ë trêng l¹i cã h¹n. Nhµ
trêng kh«ng thÓ d¹y cho häc sinh nh÷ng g× mµ hä cÇn trong
cuéc sèng sau nµy mµ chØ trang bÞ cho häc sinh nh÷ng kiÕn
thøc c¬ b¶n vµ ph¬ng ph¸p nhËn thøc, ph¬ng ph¸p tù häc ®Ó
cã thÓ tù häc tËp suèt ®êi ®Ó dÔ dµng thÝch øng víi thêi ®¹i
bïng næ th«ng tin khoa häc vµ c«ng nghÖ thêng xuyªn ®æi
míi ®¸p øng ®îc yªu cÇu cña thùc tiÔn x· héi nghÜa lµ gãp
phÇn t¹o ra nh÷ng con ngêi linh ®éng, s¸ng t¹o. Cã kh¶ n¨ng
gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò trong häc tËp h«m nay vµ lao ®éng
h«m sau. Ph¶i d¹y cho häc sinh biÕt suy nghÜ tríc nh÷ng vÊn
®Ò ®Æt ra nh»m ph¸t triÓn ãc t duy s¸ng t¹o. Ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn
cho häc sinh ®îc ®éc lËp suy nghÜ. Béc lé nh÷ng suy nghÜ cña
m×nh trong qu¸ tr×nh th¶o luËn, tranh luËn víi c¸c b¹n trong
nhãm, trong líp. §©y chÝnh lµ dÞp ®Ó c¸c em n©ng cao n¨ng
lùc tù ®¸nh gi¸ trong lóc ®èi chiÕu suy nghÜ cña b¶n th©n víi
ý kiÕn cña c¸c b¹n vµ tæng kÕt cña thÇy.
Tríc thùc tr¹ng vµ c¬ héi ®ã c¸c bé m«n khoa häc nãi
chung vµ bé m«n sinh vËt häc nãi riªng ë trêng THCS. Gi¸o
viªn cÇn nghiªn cøu, n¾m v÷ng nh÷ng dÊu hiÖu, ®Æc trng vµ
mèi quan hÖ gi÷a c¸c yÕu tè, t©m lý høng thó, tù gi¸c, tÝch cùc
Gi¸o viªn : Lª ThÞ T×nh
1
Ph¸t huy tinh tÝnh tÝch cùc ®éc lËp cña häc sinh trong giê häc m«n sinh
häc
chñ ®éng vµ s¸ng t¹o trong ®ã cÇn tÝnh ®Õn nh÷ng ®Æc ®iÓm
t©m sinh lý løa tuæi THCS.
So víi häc sinh ë c¸c khu vùc ®ång b»ng, thµnh thÞ th×
häc sinh trêng THCS Hång Thñy cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n
trong kinh tÕ vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c. Häc sinh Ýt tiÕp xóc víi
c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nh s¸ch b¸o ... Kü n¨ng
nhËn biÕt còng nh vËn dông thùc hµnh c¸c m«n vµ ®Æc biÖt lµ
sinh häc cßn yÕu. Cha ho¹t b¸t, kh¶ n¨ng tranh luËn vµ th©m
nhËp kiÕn thøc rêi r¹c vµ kh«ng ch¾c ch¾n.
ChÝnh v× vËy t«i ®· chän ®Ò tµi “Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc
®éc lËp cña häc sinh trong giê d¹y m«n Sinh häc”
ThËt vËy: Qua kh¶o s¸t viÖc häc tËp bé m«n Sinh häc ë
trêng THCS Hång Thñy n¨m häc 2008 -2009 võa qua mµ b¶n
th©n t«i ®îc ph©n c«ng ®¶m nhiÖm.
* KÕt qu¶ cô thÓ nh sau:
6
7
9
12
0
80
47
Kü n¨ng
thùc hµnh
SL
Khè TS
i
SL
%
SL
%
SL
%
85
70.8
50
41.7
90
75
%
80 66.7
TÝnh n¨ng
®éng s¸ng t¹o
Sù kÕt hîp
SGK vµ suy
luËn vÊn ®Ò
N¾m KT
c¬ b¶n
60 75
65
81
40
50
65
81
40 85
35 74.5
30
74
40
85
Tríc thùc tr¹ng vµ t×nh h×nh thùc tÕ ®ã cña häc sinh nh
vËy so víi nhiÖm vô n¨m häc vµ thùc tiÔn cña Gi¸o dôc ®èi
víi khoa häc c«ng nghÖ hiÖn t¹i th× cha ®¸p øng ®îc yªu cÇu.
V× vËy b¶n th©n t«i lµ gi¸o viªn Sinh häc ngoµi nh÷ng ph¬ng
ph¸p cæ truyÒn cña bé m«n ®· thùc hiÖn cÇn cã mét vµi suy
nghÜ nhá vÒ viÖc ®æi míi ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y trong bé m«n
Sinh häc mµ t«i ®· thùc hiÖn trong häc kú 1 n¨m häc 2008 2009.
II/ Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò:
Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc ®éc lËp cña häc sinh trong giê
häc bé m«n Sinh vËt nh thÕ nµo?
VÊn ®Ò nµy t«i ®· cè g¾ng thÓ hiÖn t tëng chØ ®¹o trong
mét sè bµi thuéc phÇn hµnh ®îc ph©n c«ng:
Gi¸o viªn : Lª ThÞ T×nh
2
Ph¸t huy tinh tÝnh tÝch cùc ®éc lËp cña häc sinh trong giê häc m«n sinh
häc
* Líp 6:
Khi d¹y bµi: “C¸c bé phËn cña hoa”.
Tríc hÕt t«i ®Æt vÊn ®Ò cho häc sinh suy nghÜ:
- Hoa lµ c¬ quan sinh s¶n cña c©y xanh do l¸ biÕn ®æi
thµnh.
VËy “Hoa” bao gåm nh÷ng bé phËn nµo?
Sau khi häc sinh hiÓu nhiÖm vô ph©n tõng nhãm (theo
tæ) c¸c nhãm th¶o luËn c¸c vÊn ®Ò gi¸o viªn nªu ra vµ ghi vµo
biªn b¶n cña nhãm. Sau ®ã cö mét em ®¹i diÖn tr×nh bµy kÕt
qu¶ tríc líp.
Tríc hÕt t«i ph¸t hoa bëi cho häc sinh, c¸c nhãm vµ
th«ng b¸o cho häc sinh biÕt môc ®Ých cña viÖc ph©n tÝch hoa
thµnh c¸c bé phËn t¹o nªn hoa vµ ghi tªn c¸c bé phËn ®ã lªn
b¶ng (Theo môc 1 SGK) viÖc ph©n tÝch hoa bëi ®îc häc sinh
thùc hiÖn díi sù híng dÉn cña thÇy. Häc sinh võa quan s¸t võa
tr¶ lêi c¸c c©u hái vµo phiÕu lµm viÖc:
- Hoa ®îc s¾p xÕp trªn c¸i g×?
- C¸c em thêng gäi lµ bé phËn g×?
- Trªn cuèng hoa cã phÇn loe réng gäi lµ bé phËn g×?
Sau ®ã gi¸o viªn híng dÉn häc sinh dïng dao nhän c¾t
mét vßng kh«ng s©u l¾m ë phÝa trªn ®Õ hoa. Sau ®ã c¾t mét
l¸t dµi trªn phÇn mµu lôc cña hoa vµ t¸ch cÈn thËn, cho c¸c
em gäi tªn bé phËn nµy (®µi hoa). T¬ng tù nh vËy c¸c em t¸ch
nh÷ng phÇn cßn l¹i vµ gäi tªn (Trµng, nhÞ vµ nhuþ).
§ång thêi víi viÖc quan s¸t c¸c em vÏ c¸c bé phËn vµ
ghi chÐp vµo vë.
Cuèi cïng häc sinh t¸ch hÕt c¸c bé phËn vµ ®i ®Õn kÕt
luËn: Hoa cã 4 bé phËn chÝnh: §µi, trµng, nhÞ vµ nhuþ.
Nhng c¬ quan quan träng nhÊt lµ nhÞ vµ nhuþ.
Gi¸o viªn hái: V× sao?
Häc sinh tr¶ lêi vµ gi¸o viªn gîi më vÊn ®Ò nµy cho bµi
h«m sau.
Gi¸o viªn hái: em cã nhËn xÐt g× vÒ mét sè loµi hoa nh:
Hoa bëi, hoa huÖ, hoa ng«, hoa bÝ ®á.
Gi¸o viªn : Lª ThÞ T×nh
3
Ph¸t huy tinh tÝnh tÝch cùc ®éc lËp cña häc sinh trong giê häc m«n sinh
häc
Gi¸o viªn híng vµo nhËn xÐt c¸c bé phËn cña hoa (Mét
sè hoa cã thÓ thiÕu trµng, ®µi nhng kh«ng thÓ thiÕu nhÞ vµ
nhuþ).
Cô thÓ nh thÕ nµo ta nghiªn cøu c¸c bµi tiÕp theo vµ híng dÉn c¸c em lµm bµi tËp vÒ nhµ b»ng lµm mÉu b¸ch th¶o
cña hoa bëi ®· ph©n tÝch.
Cuèi tiÕt “Tæ chøc cuéc thi nhá” c¾t c¸c m« biÓu b»ng
giÊy sau ®ã cho c¸c nhãm ghÐp lªn b¶ng c¸c bé phËn cña hoa.
Tæ chøc chÊm vÒ thêi gian vµ thÈm mü, chÝnh x¸c.
* Líp 7:
Khi d¹y bµi 51: “Th©n mÒn ë níc ta vai trß thùc tiÔn”.
T«i chän ph¬ng ph¸p võa häc võa ch¬i: Tæ chøc thi su tÇm vµ
t×m hiÓu c¸c ®éng vËt th©n mÒm ë níc ta gi÷a c¸c tæ, trªn c¬
së ®ã häc sinh tù t×m ra kiÕn thøc bµi häc.
Vµo bµi gi¸o viªn giíi thiÖu bµi míi vµ ph¬ng ph¸p tæ
chøc tiÕt häc.
PhÇn 1: Gi¸o viªn tæ chøc cuéc thi t×m hiÓu vÒ nguån
lîi th©n mÒm níc ta.
Häc sinh lµm theo tæ: Tr×nh bµy tiªu b¶n c¸c lo¹i vá èc,
trai ®· su tÇm ®îc, ghi chÐp vµo phiÕu häc tËp (theo mÉu ë
phô lôc, ký hiÖu S7, B16).
Mçi häc sinh cã quyÒn tr×nh bµy kÕt qu¶ cña m×nh vµ
c¸c b¹n trong nhãm bæ sung.
- Th¶o luËn toµn líp: Gi¸o viªn chØ ®Þnh bÊt kú trong
nhãm tr×nh bµy tiªu b¶n vµ c¸c néi dung t×m hiÓu ®îc, bæ
sung cña c¸c nhãm kh¸c.
- Gi¸o viªn chia b¶ng vµ ghi v¾n t¾t néi dung tr×nh bµy
cña c¸c nhãm.
- Tæng kÕt cuéc thi vµ chÊm ®iÓm: Gi¸o viªn cho toµn
líp nhËn xÐt néi dung vµ tiªu b¶n gi÷a c¸c tæ vµ b×nh bÇu tæ
tèt nhÊt cho ®iÓm cho c¶ tæ.
- Dùa vµo phÇn tæng kÕt gi¸o viªn nhÊn m¹nh nh÷ng Ýt
lîi cña ®éng vËt th©n mÒn. Sau ®ã sö dông tiªu b¶n hoµn
chØnh cña gi¸o viªn, bæ sung nh÷ng ®iÓm häc sinh cha biÕt vÒ
gi¸ trÞ, c«ng dông.
PhÇn 2: Th©n mÒn g©y h¹i.
Gi¸o viªn : Lª ThÞ T×nh
4
Ph¸t huy tinh tÝnh tÝch cùc ®éc lËp cña häc sinh trong giê häc m«n sinh
häc
* Gi¸o viªn nªu vÊn ®Ò: Qua s¸ch b¸o, tµi liÖu, phim
¶nh ... em h·y kÓ nh÷ng ®éng vËt th©n mÒn g©y h¹i vµ cã thÓ
gîi ý cho häc sinh mét sè vÊn ®Ò:
- G©y h¹i c©y trång.
- G©y h¹i con ngêi vµ ®éng vËt.
- G©y h¹i giao th«ng ®êng thuû.
- Trong ®ã loµi ®éng vËt th©n mÒm nµo cã thÓ g©y “Tai
ho¹” cho nghÒ trång lóa? c¸ch kh¾c phôc nh thÕ nµo? ®Þa ph¬ng em cã híng diÖt trõ nh thÕ nµo?.
- Sau ®ã cho häc sinh th¶o luËn vµ ®i s©u vµo èc b¬u
vµng.
- Cuèi cïng gi¸o viªn tãm t¾t nhÊn m¹nh nguyªn nh©n
cña tai ho¹ èc b¬u vµng ®èi víi lóa. Tõ ®ã nãi râ vai trß cña
c«ng t¸c kiÓm dÞch vµ nhËp néi c¸c lo¹i ®éng vËt.
Tãm l¹i: Yªu cÇu vµi häc sinh nªn l¹i kÕt luËn cña lîi
Ých vµ t¸c h¹i cña ®éng vËt th©n mÒm.
* Líp 8:
KiÕn thøc sinh líp 8 lµ toµn bé ngµnh ®éng vËt cã x¬ng
sèng vµ sù ph¸t triÓn cña giíi ®éng vËt trªn tr¸i ®Êt. ViÖc ph¸t
huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng s¸ng t¹o trong giê häc trong ®ã
t«i chän rÊt nhiÒu bµi nhng t©m ®¾c nhÊt lµ:
“Nh÷ng dÉn chøng vÒ nguån gèc vµ sù tiÕn ho¸ cña giíi
®éng vËt” theo ph¬ng ph¸p “Huy ®éng mäi ngêi tham gia”
B»ng cuéc thi cña häc sinh nh»m «n l¹i kiÕn thøc vÒ nguån
gèc cña Õch nh¸i, bß s¸t, chim vµ thó.
Sau khi häc bµi nµy häc sinh ph¶i tù nªu lªn ®îc nh÷ng
dÉn chøng:
- Cæ sinh häc.
- Gi¶i phÈu so s¸nh.
- Ph«i sinh häc.
§Ó chøng minh vµ kh¼ng ®Þnh nguån gèc vµ sù tiÕn ho¸
cña giíi ®éng vËt. §©y lµ néi dung träng t©m mµ sau khi häc
th× häc sinh ph¶i kh¾c s©u.
* TiÕn hµnh nh sau:
- Më ®Çu: Gi¸o viªn treo tranh “C©y ph¸t sinh ®éng vËt”
gi¶i thÝch vµ giíi thiÖu néi dung bµi häc.
Gi¸o viªn : Lª ThÞ T×nh
5
Ph¸t huy tinh tÝnh tÝch cùc ®éc lËp cña häc sinh trong giê häc m«n sinh
häc
10 phót ®Çu gi¸o viªn ph©n c«ng 4 nhãm (theo tæ)
chuÈn bÞ, trao ®æi, th¶o luËn c¸c c©u hái sau (theo mÉu ë phô
lôc) B»ng c¸ch ph¸t tê lµm viÖc theo nhãm.
Nhãm 1: (S8 - B12);
Nhãm 2: (S8 - B13)
Nhãm 3: (S8 - B14);
Nhãm 4: (S8 - B15)
Sau khi c¸c nhãm nhËn ®îc vÊn ®Ò trong nhãm tù th¶o
luËn c¸c vÊn ®Ò vµ ghi vµo biªn b¶n.
Sau ®ã gi¸o viªn tæ chøc thi t×m hiÓu: Cö c¸c nhãm trëng bèc th¨m vÒ phÇn tr×nh bµy cña nhãm.
C¸c nhãm trëng tr×nh bµy c¸c c©u hái trong tê lµm viÖc
cña nhãm m×nh, b¾t buéc c¸c nhãm kh¸c ph¶i suy nghÜ bæ
sung, th¶o luËn. LÇn lît nh vËy 4 nhãm nªu c¸c vÊn ®Ò vµ gi¶i
tr×nh c¸c vÊn ®Ò ®ã díi sù híng dÉn cña gi¸o viªn.
Gi¸o viªn tæng kÕt vµ ghi ®iÓm b»ng biÓu ®å thi ®ua:
NÕu tr¶ lêi ®óng ghi 4 ®iÓm, ®óng nhng cha thùc hoµn chØnh 2
®iÓm, sai hoµn toµn 0 ®iÓm.
Tãm l¹i: Gi¸o viªn cïng häc sinh x©y dùng kiÕn thøc
sau (ghi nhí vµo vë).
- Sù tiÕn ho¸: Lµ lÞch sö ph¸t triÓn c¸c sinh vËt tõ d¹ng
thÊp lªn cao.
- Nh÷ng dÉn chøng cæ sinh häc, gi¶i phÈu so s¸nh vµ
ph«i sinh häc lµ b»ng chøng chøng minh nguån gèc vµ sù tiÕn
ho¸ cña giíi ®éng vËt.
- Sau ®ã gi¸o viªn ®a b¶ng phô (tõ nguån) häc sinh
quan s¸t vµ ®èi chiÕu kÕt qu¶ cña m×nh vµ ghi nhí vµo vë (tõ
nguån S8 - N6 ë phô lôc).
Cuèi cïng gi¸o viªn cho häc sinh tr¶ lêi c¸c c©u hái
cuèi s¸ch nh»m kh¾c s©u kiÕn thøc ®· häc vµ chuÈn bÞ tê lµm
viÖc tiÕp theo cho bµi tæng kÕt (S8 - B15).
* Sinh 9: “HiÖn tîng kinh nguyÖt, sù thô tinh vµ ph¸t
triÓn cña bµo thai”.
Víi ®iÒu kiÖn khã kh¨n cña nhµ trêng kh«ng cã ph¬ng
tiÖn hiÖn ®¹i nh m¸y chiÕu, vi tÝnh ...
V× vËy t«i chän c¸ch tèt nhÊt lµ thuyÕt tr×nh vµ häc sinh
tù nghiªn cøu SGK. MÆt kh¸c bé tranh treo têng kh¸ ®Çy ®ñ
vÒ sù thô tinh vµ c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña bµo thai. Nªn t«i
híng häc sinh vµo viÖc quan s¸t tranh vÏ ®éc lËp.
Gi¸o viªn : Lª ThÞ T×nh
6
Ph¸t huy tinh tÝnh tÝch cùc ®éc lËp cña häc sinh trong giê häc m«n sinh
häc
* TiÕn hµnh nh sau:
- C©u hái bµi cò vµ tõ ®ã nªu vÊn ®Ò vµo bµi míi tr×nh
bµy cÊu t¹o phï hîp víi kiÕn thøc
C©u hái bµi cñ vµ tõ ®ã nªu vÊn ®Ò vµo bµi míi
Tr×nh bµy cÊu t¹o phï hîp víi chøc c¬ quan sinh dôc
n÷?
- Sau ®ã chia nhãm ho¹t ®éng theo 4 tæ ( Cö nhãm trëng
vµ th ký) ph¸t dông cô vµ tranh vÏ c¸c em tù vÏ tríc.
Néi dung:
- Ho¹t ®éng 1: Môc 1 SGK hiÖn tîng kinh nguyÖt
- Cho häc sinh tù nghiªn cøu SGK vµ tranh vÏ hiÖn tîng
kinh nguyÖt vµ gi¸o viªn thuyÕt tr×nh nguyªn nh©n, ph¸t tê
lµm viÖc sè 1.
- Híng dÈn häc sinh th¶o luËn theo néi dung cña c¸c
c©u hái sau tê lµm viÖc.
- Ho¹t ®éng 2vµ 3: (c¸c môc cßn l¹i t¬ng tù nh vËy)
- Cuèi cïng gi¸o viªn ®a tê nguån (phô lôc S9N3 )
Häc sinh ®èi chiÕu víi kÕt qu¶ cña m×nh so s¸nh víi c¸c
kÕt qu¶ cña nhãm kh¸c, tõ ®ã rót ra kÕt luËn vµ ghi nhí vµo
vë.
C«ng t¸c ®éc lËp víi SGK Ýt hÊp dÉn h¬n nh ngåi trao
®æi tho¶i m¸i gi÷a thÇy vµ trß häc sinh thêng nãi Lµm viÖc víi
Õch vµ kÝnh hiÓn vi hay h¬n thÝch h¬n nhng mÆc dï häc sinh
kh«ng thÝch nhng vÉn ph¶i híng c¸c em vµo c¸i mµ c¸c em
kh«ng thÝch.
iii/ KÕt luËn:
... Qua c¸c tiÕt d¹y tiÕn hµnh nh trªn häc sinh häc rÊt
tËp trung vµ høng thó, tham gia ý kiÕn s«i næi. Häc sinh tù
m×nh ®éc lËp suy nghÜ lµm thÝ nghiÖm. Quan s¸t nhiÒu vµ béc
lé suy nghÜ cña m×nh qua trao ®æi nhãm hoÆc tranh luËn tríc
líp.
T«i thÊy ph¬ng ph¸p nµy häc sinh kh«ng chØ tiÕp thu ®îc kiÕn thøc mµ ®îc tù béc lé suy nghÜ cña m×nh mét c¸ch
®éc lËp. Tù lµm viÖc ®Ó nªu lªn nh÷ng ph¸n ®o¸n cña m×nh.
C¸c em tÝch cùc ho¹t ®éng trong qu¸ tr×nh lÜnh héi kiÕn thøc
n¾m v÷ng kiÕn thøc vµ nhí l©u h¬n. “Kh¾c phôc lèi truyÒn thô
Gi¸o viªn : Lª ThÞ T×nh
7
Ph¸t huy tinh tÝnh tÝch cùc ®éc lËp cña häc sinh trong giê häc m«n sinh
häc
mét chiÒu” ë ®©y häc sinh ®îc ho¹t ®éng nhiÒu h¬n vµ ®îc
suy nghÜ nhiÒu h¬n, thùc hµnh nhiÒu h¬n vµ th¶o luËn nhiÒu
h¬n.
KÕt qu¶ häc tËp bé m«n sinh häc c¸c khèi líp t«i d¹y
®Òu ®¹t 85 - 90% trung b×nh trë lªn. Cô thÓ qua kÕt qu¶ kh¶o
s¸t ë gi÷a häc kú 2 n¨m häc 2009 - 2010 nh sau:
Khè TS
i
N¾m KT
c¬ b¶n
Kü n¨ng
vËn dông
TÝnh n¨ng
®éng s¸ng t¹o
Sù kÕt hîp
SGK vµ suy
luËn vÊn ®Ò
SL %
SL
%
SL
%
SL
%
6 70 64 91
60 85.7
65
92.9
59
84.3
7 40 39 97.5 35 87.5
38
95
36
90
8 80 65 81.3 70 87.5
60
75
72
90
9 45 40 88.9 35 77.8
47
91.1
43
95.5
NhËn xÐt:
- Qua viÖc kh¶o s¸t thÊy c¸c chuÈn mùc vÒ kiÕn thøc c¬
b¶n, kû n¨ng vËn dông, tÝnh n¨ng ®éng trong giê häc vµ ®Æc
biÖt lµ sù phèi hîp gi÷a s¸ch gi¸o khoa víi suy luËn ®Ò cña
gi¸o viªn nªu ra t¨ng râ rÖt.
VÝ dô nh: Khèi líp 8 tÝnh n¨ng ®éng s¸ng t¹o t¨ng 15%
so víi n¨m ngo¸i.
- Qua ®ã Gi¸o dôc c¸c em ý thøc tù häc, tù su tÇm ë nhµ
lµm cho giê häc hÊp dÉn h¬n.
iV/ Bµi häc kinh nghiÖm:
Qua c¸c h×nh thøc gi¶ng d¹y nh vËy b¶n th©n t«i thÊy
mét sè kinh nghiÖm c¬ b¶n sau:
1) Sù chuÈn bÞ cña thÇy vµ trß vµ ®Þnh híng cho trß
ngay sau tiÕt häc ®Ó chuÈn bÞ cho tiÕt sau:
- Sù chuÈn bÞ cña thÇy lµ c¬ së ®Ó hiÓu vµ th©m nhËp c¸c
kiÕn thøc c¬ b¶n, träng t©m trong s¸ch gi¸o khoa. KÕt hîp
ngoµi thùc tÕ ®Þa s¸t víi sù hiÓu biÕt cña häc sinh. Nh vËy míi
t×m ®îc ph¬ng ph¸p ®Ó dÉn d¾t nh: Biªn so¹n, phiÕu häc tËp,
t×m c¸c lo¹i mÉu vËt ...
- Sù chuÈn bÞ cña trß: Häc sinh tù nghiªn cøu t×m hiÓu
tríc nh÷ng vÊn ®Ò víng m¾c cÇn ®Ò xuÊt trong tiÕt häc, b»ng
c¸c lo¹i bµi tËp thèng kÕ, gi¶i phÈu, su tÇm ...
Gi¸o viªn : Lª ThÞ T×nh
8
Ph¸t huy tinh tÝnh tÝch cùc ®éc lËp cña häc sinh trong giê häc m«n sinh
häc
2) C¸ch tæ chøc líp häc (Giê häc).
- Sù lùa chän thø nhÊt tuú vµo néi dung cña bµi häc mµ
ta chän ph¬ng ph¸p nµo cho phï hîp. Thùc tÕ t«i ®· ¸p dông
ph¬ng ph¸p ho¹t ®éng nhãm theo tæ nhng ®èi víi c¸c líp cã
sè häc sinh ®«ng ta tæ chøc nhãm theo bµn, mçi bµn 2 em
hoÆc 2 bµn 4 em ... Trong ®ã cö nhãm trëng vµ th ký cña
nhãm, nhãm trëng sÏ ph©n c«ng nhiÖm vô cô thÓ trong nhãm
m×nh, vµ chØ dÉn cña nhãm víi vai trß lµ l·nh ®¹o.
3) T¹o cho häc sinh thãi quen suy luËn, kÕt hîp kiÕn
thøc c¬ b¶n trong s¸ch gi¸o khoa víi thùc tÕ cuéc sèng.
Th«ng qua c¸c c©u hái khã, c©u hái liªn hÖ häc sinh tù
suy luËn vµ híng dÉn häc sinh sÏ gi¶i quyÕt ®îc vÊn ®Ò nµy.
VÝ dô: V× sao trong mét b¾p ng« cã nh÷ng h¹t ng« kh¸c
mµu.
Muèn b¾t r¬i nhiÒu ta chän mïa nµo?
4) §óc rót kÕt qu¶ giê häc:
NhËn xÐt u khuyÕt cña häc sinh b»ng c¸ch tuyªn d¬ng
c¸c nhãm tæ vµ c¸ nh©n t¹o ra sù høng thó, phÊn khìi trong
giê häc còng nh søc hÊp dÉn cña bé m«n. Bªn c¹nh ®ã nh¾c
nhë nh÷ng em thiÕu ý thøc häc hoÆc cha chuÈn bÞ tèt cho giê
häc. Tõ ®ã ®Ò ra híng kh¾c phôc cho häc sinh. T¹o ®iÒu kiÖn
thuËn lîi cho c¸c em lÜnh héi tri thøc mét c¸ch chñ ®éng s¸ng
t¹o.
MÆc dï ®· cã mét ®æi míi nhng víi bíc ®Çu nªn t«i
c¶m thÊy bë ngì vµ cßn lóng tóng cha trong c¸c kh©u tæ chøc
vµ c©u chuÈn bÞ cho giê häc. §Ó ®¸p øng yªu cÇu ngµy cµng
cao ®ã th× thÇy vµ trß ph¶i cè g¾ng nhiÒu h¬n n÷a vµ nhiÖt ®ãn
nhËn tÊt c¶ nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u cña c¸c b¹n ®ång
nghiÖp.
Hång Thñy, ngµy 6 th¸ng 4
n¨m 2009
Ngêi viÕt
Lª
ThÞ T×nh
Gi¸o viªn : Lª ThÞ T×nh
9
Ph¸t huy tinh tÝnh tÝch cùc ®éc lËp cña häc sinh trong giê häc m«n sinh
häc
Gi¸o viªn : Lª ThÞ T×nh
10
- Xem thêm -
.DOC 
10 
136 
133 
