MỤC LỤC
Nội dung
Trang
PHẦN I : ĐẶT VẤN ĐỀ
PHẦN II: NỘI DUNG VÀ BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT VẤN
2
ĐỀ:
1. Thực trạng ban đầu của vấn đề :
2. Biện pháp và quá trình tổ chức tiến hành:
2.1 Tăng cường công tác tuyên truyền giáo dục ý thức của
học sinh và công tác giáo dục lồng ghép của nhà trường:
2.2 Tổ chức lao động thường xuyên, định kỳ và giáo dục
môi trường, giáo dục kỹ năng sống trong các tiết học:
3. Nêu các tồn tại nẩy sinh & cơ sở thực tiễn của vấn đề:
3.1 Tồn tại:
3.2 Cơ sở lí luận:
4. Kết quả đạt được:
4.1 Về cảnh quan sư phạm:
4.2 Về đội ngũ giáo viên:
4.3 Về học sinh:
5. Tác dụng của SKKN qua thực tiễn áp dụng:
6. Phạm vi tác dụng của sáng kiến kinh nghiệm:
7. Những bài học kinh nghiệm:
PHẦN III: KẾT LUẬN:
PHẦN IV: ĐỀ XUẤT, KIỆN NGHỊ:
1. Đối với cấp lãnh đạo:
2. Đối với cha mẹ học sinh:
1
4
4
6
6
12
14
14
14
15
15
16
16
16
17
17
17
18
18
19
PHẦN I : ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong những năm gần đây, Việt Nam có tốc độ phát triển kinh tế vượt trội
trong khu vực, nhanh chóng hòa nhập với nền kinh tế toàn cầu. Khoa học kỹ
thuật, công nghiệp- hiện đại hóa đất nước phát triển giúp người lao động thủ
công thay thế bằng những máy móc hiện đại. Năng suất lao động tăng, nâng cao
mức sống con người ngày càng cao, đời sống của người dân ngày càng cải thiện
rõ rệt. Nhưng bên cạnh những thành tựu, lợi ích mà con người đạt được cũng
không ít tác hại riêng của nó, đó là những chất thải công nghiệp, nông nghiệp
( những chất thải không phân hủy được......đã gây ảnh hưởng cho môi trường
ngày càng cao và đã trở thành một vấn nạn nhức nhối của nhân loại. Kinh tế
tăng trưởng xã hội phát triển dân số nhanh, sinh hoạt con người phong phú đa
dạng, nhu cần ăn ngon mặc đẹp càng cao dẫn đến chất thải trong sinh hoạt ngày
càng nhiều. Chính vì những nhu cầu đó con người đã vận dụng khoa học kỹ
thuật cao để phục vụ cho mình, thậm chí áp dụng khai thác tàn phá thiên nhiên
như chặt phá rừng hàng loạt, khai thác tài nguyên đất đai triệt để (thực hiện canh
tác nông nghiệp 3 vụ/ năm), lạm dụng thuốc trừ sâu, phân hóa học để mang lợi
nhuận nông nghiệp cho cá nhân, sử dụng các mạch nước ngầm một cách tự do
trái phép, vứt rác bừa bãi làm ô nhiễm nguồn nước sạch... làm cho môi trường
sinh thái biến đổi, tài nguyên thêm cạn kiệt. Tất cả các điều kiện trên gây ô
nhiễm môi trường, dẫn tới tốc độ trong thiên nhiên cũng thay đổi, ảnh hưởng rất
nhiều đến sức khỏe của con người, có nhiều bệnh lạ, bệnh khó chữa xuất hiện.
Đứng trước tình trạng này, con người phải có biện pháp làm sạch môi trường
sống, bởi mục tiêu đào tạo con người trong giai đoạn mới ở nước ta là phát triển
con người toàn diện " Cao trí tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh
thần, trong sáng về đạo đức". Chính vì thế nhà trường cần làm tốt việc giáo dục
bảo vệ môi trường, nó có vai trò quan trọng bởi vì lực lượng thanh, thiếu niên là
lực lượng nồng cốt, là tương lai của đất nước chiếm với lực lượng khá đông
trong xã hội vào khoảng 1/3 nhân loại. Chúng ta phải giáo dục bảo vệ môi
trường với toàn thể học sinh vì lực lượng này rất năng động, nó có hai mặt: xấu
là tự tàn phá thiên nhiên, tiếp tay gây ô nhiễm môi trường mất cân bằng sinh
2
thái. Tốt là nếu nhận thức của mỗi thành viên có ý thức, thực hiện tốt đó cũng là
lực lượng bảo vệ, khôi phục thiên nhiên, góp phần xóa đói giảm nghèo, cải thiện
sức khỏe con người.
Tôi nhận định " đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng với yêu cầu của đất nước,
phục vụ thiết thực cho sự phát triển kinh tế - xã hội nói chung, từng ngành, từng
vùng, từng địa phương nói riêng là nhiệm vụ của các trường học. Các em học
sinh khi ra trường sẽ trở thành các nhà quản lý, những người ra quyết định,
những nhà kỹ thuật, cán bộ nghiên cứu, tham gia vào các tổ chức kinh tế, chính
trị, văn hóa, xã hội, y tế hay đơn thuần chỉ là "trách nhiệm của bản thân đối với
môi trường sống". Vì vậy công tác bảo bệ môi trường cho đối tượng học sinh
THCS với mục đích hình thành tính cách " lắng nghe môi trường, thấu hiểu môi
trường và có hành động thiết thực bảo vệ môi trường".
Môi trường giáo dục luôn có tác động rất lớn đến sự hình thành và phát triển
nhân cách của học sinh. Trong mỗi chúng ta, ai không mong muốn được sống,
được học tập, được vui chơi trong một môi trường thật sự xanh, sạch, đẹp và an
toàn. Trường học xanh, sạch, đẹp, an toàn tạo ra môi trường học tập, sinh hoạt
và vui chơi, thú vị, hấp dẫn đối với các em học sinh, làm cho các em càng thêm
yêu quý trường lớp, thầy cô và bạn bè.
Trường học xanh - sạch - đẹp - an toàn còn có ý nghĩa thiết thực trong việc
giáo dục học sinh ý thức, thói quen giữ gìn bảo vệ môi trường và tạo sự lan tỏa
đến với môi trường gia đình cộng đồng nơi các em đang sống, đồng thời góp
phần hình thành nhân cách tốt đẹp và lối sống văn minh, văn hóa cho thế hệ trẻ
ngay từ tuổi học đường. Trường học xanh - sạch - đẹp - an toàn làm các em ham
thích đến trường, làm cho các em thấy được: " Tự hào ngôi trường mình đang
học tập"
Tuy nhiên, giáo dục ý thức học sinh không thể nào một sớm một chiều có thể
đạt được kết quả như mong muốn, đặc biệt là học sinh bậc THCS. Vì trong tiềm
thức các em chưa thấu hiểu được tác hại to lớn của việc hủy hoại môi trường
sống, sống thờ ơ, vô cảm với môi trường. Bản thân tôi là một nhà giáo, là người
trực tiếp truyền thụ kiến thức chuyên môn để các em có thể bước vào đời một
3
cách vững tin. Bên cạnh, tôi cũng là một bí thư chi đoàn nhiều năm. Tổ chức
Đoàn - Đội phát huy vai trò đoàn thể trong nhà trường. Tạo sân chơi lành mạnh,
bổi ích , thực hiện phần việc có ích cho xã hội thông qua các hoạt động phong
trào góp phần từng bước giáo dục và thay đổi cách nhận thức của học sinh về
môi trường. Từ đó, các phong trào Đoàn - Đội , chúng ta sẽ giáo dục ý thức bảo
vệ môi trường, tạo vẽ mỹ quan trong nhà trường cũng như trong cộng đồng.
PHẦN II: NỘI DUNG VÀ BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Thực trạng ban đầu của vấn đề :
Theo dự báo đến năm 2015, tổng khối lượng chất thải rắn phát sinh tại
vùng kinh tế trọng điểm ĐBSCL khoảng 4.600 tấn/ngày và con số này sẽ tăng
lên 7.550 tấn/ngày vào năm 2020. Nguồn phát sinh chất thải rắn ở các đô thị
ngày càng lớn, trong đó tỉ lệ thu gom trung bình của các thành phố trên chỉ đạt
trên 90% và xử lý chủ yếu vẫn là chôn lấp. Các chuyên gia khẳng định, với tốc
độ phát triển hiện nay thì chỉ một thời gian ngắn nữa, Việt Nam sẽ không thể
giải quyết và khó kiểm soát được lượng rác thải phát sinh.
Đáng lưu ý khác là hiện nay, không chỉ ở các đô thị lớn mà các vùng nông
thôn cũng đã bắt đầu... ngập rác; trong khi đó, những khu vực này lại thiếu bãi
chôn lấp và công nghệ xử lý. Do đó, phần lớn chưa tổ chức thu gom, xử lý chất
thải rắn, các chất thải rắn ở khu vực này chủ yếu vứt bừa bãi ra môi trường tự
nhiên như ao, hồ, sông ngòi... Với tất cả diễn biến này, các chuyên gia môi
trường kiến nghị VN cần sớm có cơ chế, chính sách đặc thù để quản lý chất thải
rắn, đồng thời phải có quy hoạch quản lý chất thải rắn một cách rõ ràng như tỉ lệ
lệ tái chế, tái sử dụng đảm bảo các quy định về môi trường. Đồng thời, cải tiến
công tác thu gom và vận động người dân thực hiện tốt việc phân loại rác thải từ
đầu nguồn.
Bộ trưởng Bộ giáo dục và Đào tạo đã ban hành chỉ thị số 40/2008/CTBGDĐT ngày 22/7/2008 về việc phát động phong trào thi đua; “Xây dựng
4
trường học thân thiện, học sinh tích cực” trong các nhà trường phổ thông giai
đoạn 2008-2013. nội dung xây dựng có 5 tiêu chí, trong đó tiêu chí thứ ba: Rèn
luyện kỹ năng sống cho học sinh. Hàng năm dựa vào công văn số
1741/BGDĐT-GDTrH V/v hướng dẫn đánh giá kết quả phong trào thi đua: ‘Xây
dựng trường học thiện, học sinh tích cực”,
Dựa vào kế hoạch của Ban giám hiệu xây dựng kế hoạch hoạt động năm học
về việc tiếp tục phát động phong trào thi đua: “Xây dựng trường học thân thiện,
học sinh tích cực". Song song với phong trào thi đua xây dựng trường học thân
thiện, học sinh tích cực nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm cho toàn thể cán bộ,
giáo viên, công nhân viên và các em học sinh trong việc xây dựng ngôi nhà
chung ngày càng phát triển. Mặc dù, các văn bản hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ
năm học của Bộ, Sở và phòng giáo dục trong năm năm trở lại đây, trong phần
nhiệm vụ trọng tâm cũng đã đặc biệt nhấn mạnh việc tiếp tục thực hiện tốt các
cuộc vận động lớn do ngành phát động trong đó có phong trào thi đua: “Xây
dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Tất cả các văn bản ấy không
ngoài mục đích là làm sao để tất cả học sinh đến trường được học tập và vui
chơi trong một ngôi trường thân thiện với đúng nghĩa của các nội dung mà Bộ
Giáo dục đã đưa ra trong chỉ thị 40/2008 ngày 22 tháng 07 năm 2008.
Trong thực tế, một phần do nguyên nhân khách quan, một phần do chủ quan,
cuộc vận động xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực vẫn chưa thực
sự hiệu quả, một số trường vẫn chưa tạo được cảnh quan môi trường tốt đẹp
cuốn hút học sinh. Nhiều trường vẫn còn tình trạng học sinh đánh nhau, chửi
thề, nói tục, hàng ngày học sinh vẫn còn thói quen xả rác ra sân trường, khuôn
viên chưa nơi xử lý rác an toàn.....mà đơn vị nơi tôi công tác cũng không ngoại
lệ. Đúc kết từ thực tiễn đó. Tôi mạnh dạn chia sẻ đề tài: "Biện pháp nâng cao
giáo dục ý thức bảo vệ môi trường quanh ta" nhằm cùng với đồng nghiệp gần xa
góp phần xây dựng vườn hoa giáo dục nhà trường ngày đua hương khoe sắc
xứng đáng là nơi gieo hạt giống tâm hồn cho thế hệ mai sau ngày càng hiệu quả.
5
Hình 1. Sự vô thức của học sinh với môi trường tại trường học
2. Biện pháp và quá trình tổ chức tiến hành:
2.1 Tăng cường công tác tuyên truyền giáo dục ý thức của học sinh và
công tác giáo dục lồng ghép của nhà trường:
- Tuyên truyền giáo dục là một phương pháp không thể thiếu trong quà trình
giáo dục, nó có vai trò và tác dụng lớn góp phần thực hiện thành công nội dung
giáo dục. Trong đó, Đoàn thanh niên giữ vai trò tham mưu cho BGH và được
BGH tạo điều kiện thực hiện kế hoạch, xây dựng kế hoạch phong trào giáo dục ý
thức học sinh. Người BTCĐ sẵn sàng vạch kế hoạch, tham gia và kiểm tra kế
hoạch. Từ đó, có kế hoạch khen thưởng và phê bình cụ thể nhằm giáo dục tinh
thần trách nhiệm của học sinh với hành động của bản thân. Để kế hoạch thành
công, Bí thư chi đoàn phát huy vai trò đoàn thể đi đầu, phối hợp công tác với
Đội thiếu niên và giáo viên chủ nhiệm.
- Công tác tuyên truyền giáo dục thực hiện phong trào xây dựng: “ Trường
học xanh, sạch, đẹp, an toàn” được thực hiện với các hình thức cụ thể như:
6
- Tuyên truyền trong giờ chào cờ đầu tuần: nhận xét, đánh giá, nhắc nhở,
khen thưởng, động viên, trao cờ thi đua, thi hái hoa dân chủ dười cờ, tổ chức
hoạt cảnh dưới cờ.
- Từng bước giáo dục ý thức học sinh , thay đổi thói quen và có nhận thức
đúng về môi trường thông qua BCH Chi đoàn thực hiện kế hoach "Đổi rác lấy
quà học tập". Nhằm phân loại rác, rác phân hủy được như: lá cây trong khuôn
viên nhà trường ủ lại để làm phân bón vào các bồn hoa và kiểng trong khuôn
viên nhà trường. Rác không phân hủy được như: ống hút, ly nhựa, muỗng nhựa,
bọc ni lông, chai nhựa (thu gom và bán lại cho các cơ sở phế liệu, nhằm lấy tiền
để hoạt động theo kế hoạch và hộp xốp thu gom, đốt vào ngày học sinh nghỉ
học).
- Xây dựng biểu mẫu cụ thể, để ghi nhận, kiểm tra kế hoạch.
a) Mẫu kế hoạch "Đổi rác lấy quà"
7
ĐOÀN TNCS HỒ CHÍ MINH
CHI ĐOÀN THCS .......
Số: 0.../ KHCĐ
............, ngày.... tháng.... năm 201...
KẾ HOẠCH "ĐỔI RÁC LẤY QUÀ"
TRONG KHUÔN VIÊN NHÀ TRƯỜNG
I. Mục đích yêu cầu:
- Hưởng ứng chiến dịch "Làm cho thế giới sạch hơn năm 20......"
- Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường , tạo vẻ mỹ quan trong nhà trường cũng
như trong cộng đồng. Qua đó, Chi đoàn tạo sân chơi lành mạnh, bổ ích , thực
hiện phần việc có ích cho xã hội.
- Chi Đoàn vạch ra kế hoạch "Đổi rác lấy quà " cho học sinh và đoàn viên giáo
viên như sau:
II. Thành phần tổ chức:
- BCH Chi đoàn
- Cùng ......... GVCN trong nhà trường
III. Nội dung kế hoạch:
1. Thời gian:
- Thời gian phát động kế hoạch: từ tuần ...... (thời gian cụ thể)
- Thời gian thu gom: 1lần/ ngày (nhận đầu giờ học tại phòng số..... và gửi lại rác
vào cuối giờ học tại nhà kho.
- Thời gian nhận quà: 1 lần/ tuần (vào giờ sinh hoạt lớp)
2. Hình thức thực hiện kế hoạch:
- Mỗi ngày lớp trưởng nhận túi đựng rác đầu giờ học tại phòng số..... và gửi lại
rác vào cuối giờ học tại nhà kho .....(thu gom , phân loại, gửi lại cho bộ phận
nhận rác)
- Bộ phận nhận rác có nhiệm vụ phát túi đựng rác đầu giờ học, thu nhận rác cuối
giờ học, ghi nhận số lượng rác vào sổ.
- Bộ phận nhận rác sẽ trao quà dựa trên số rác lớp đổi vào giờ sinh hoạt lớp hàng
tuần (lớp trưởng liên hệ người thu gom rác).
8
- Bộ phận nhận rác sẽ thanh lí rác 1 lần/ tuần (....giờ....phút thứ bảy hàng tuần).
Số tiền thu được sẽ làm nguồn kinh phí hoạt đông kế hoạch.
3. Địa điểm thực hiện kế hoạch : khuôn viên trường THCS
4. Đối tượng tham gia kế hoạch: học sinh và CB- CNV - GV trường THCS
- Mỗi thành viên của tập thể trường THCS .........sẽ góp phần gìn giữ, là tấm
gương sáng cho gia đình và xã hội.
5. Cách thức đổi quà:
a) Loại rác thu gom: bọc(túi) ni lông, vỏ ly nhựa, ống hút, chai nước suối.
b) Qui đổi quà:
Tên loại rác
Ống hút (nhỏ, lớn)
Vỏ ly
Chai nước suối
Bọc ni lông + hộp cơm
Số lượng
10
Đổi quà
1 cục kẹo (giấy bài kiểm
20
05
1 bọc
tra)
1 viết xanh
1 cây thước
1 viết chì 2B
Ni lông(2kg)
* Chi Đoàn kết hợp đội trực cờ đỏ kiểm tra sau giờ ra chơi, tập thể nào còn
các loại rác như trên thì tập thể đó sẽ bị phạt tương đương với mức qui đổi
quà. (sẽ qui ra thành tiền và gửi lại vào giờ sinh hoạt lớp hàng tuần)
6. Dự trù kinh phí :
- Tổng chi:
+ Thùng chứa rác
: 240.000đ x 02 cái = 480.000đ
+ Găng tay+khẩu trang
: 15.000đ x 10 đôi = 150.000đ (01 đôi/ tháng)
+ Túi chứa rác ( dùng bao + ruột đựng phân đã giặt sạch)
+ Tiền mua quà
: 200.000đ/ tuần
- Tổng thu : sẽ được công bố dưới cờ sau mỗi tuần thanh lí.
7. Phân công cụ thể:
- Mua quà :
- Thanh lí rác :
- Mở & đóng nhà kho:
9
- Phát túi rác: (các lớp trưởng nhận ở phòng số 8 - nhận trước 7 giờ buổi sáng và
trước 13 giờ buổi chiều)
- Nhận rác: tại nhà kho số 1
Thứ
Phát túi rác
Thu túi rác
Mở kho
Đóng
kho
2+4
3+5
6 +7
* Thanh lí theo tuần: 1 lần / tuần / tháng.
Hãy vì ngôi trường thân yêu, chúng ta cùng nhau " làm cho trường ta sạch
hơn, đẹp hơn. Hãy nói " KHÔNG" với rác.Trên đây là kế hoạch "Đổi rác lấy
quà
của
chi
Duyệt của BGH
Đoàn
THCS........
TM. BCH CHI ĐOÀN
HT
BTCĐ
b) Biểu mẫu kiểm tra kế hoạch (theo trình tự buổi sáng - buổi chiều trên
một trang nhằm giúp người kiểm tra dễ theo dõi)
ĐOÀN TNCS HỒ CHÍ MINH
CHI ĐOÀN THCS ..........
BÁO CÁO THU GOM RÁC- ĐỔI QUÀ
THỨ ..............TUẦN .......THÁNG...........
TT
LỚP
Ống hút
Vỏ ly
Chai Bọc ni lông +
nước suối
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
6A1
6A2
6A3
6A4
6A5
6A6
9A1
9A2
9A3
9A4
9A5
10
hộp cơm
ĐỔI QUÀ
(SL)
12
7A1
13
7A2
14
7A3
15
7A4
16
7A5
17
8A1
18
8A2
19
8A3
20
8A4
21
8A5
22
8A6
* Ghi chú: Qui đổi quà: (tổng kết số lượng sau mỗi ngày
Tên loại rác
Ống hút (nhỏ, lớn)
Vỏ ly
Chai nước suối
Bọc ni lông + hộp
Số lượng
10
20
05
1 bọc
cơm
Ni lông
Đổi quà
1 cục kẹo
1 viết xanh
1 cây thước
1 viết chì 2B
NGƯỜI THU GOM
Ghi chú
TM. BCH CHI ĐOÀN
N Lưu ý: nên đóng tập, ghi chép hàng tuần. Tổng kết sau mỗi tuần, khen thưởng
kịp thời. Thường xuyên động viên, nhắc nhở học sinh để các em có được ý thức
và tự nguyên tham gia vào hoạt động thu gom rác trong khuôn viên nhà trường.
Như một tất yếu, lâu ngày hành động trở thành thói quen hằng ngày trong cuộc
sống.
- Xây dựng kế hoạch "CHĂM SÓC CÂY KIỂNG- TRỒNG HOA"
trong khuôn viên nhà trường, nhằm giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, tạo vẻ
mỹ quan trong nhà trường cũng như trong cộng đồng lồng ghép chủ điểm
phong trào (ví dụ " chào mừng 20/11), theo quy trình cụ thể:
- Giai đoạn 1 (cho hai tuần): cho vào đất các bồn đất + làm sạch cỏ, rác các
chậu kiểng trong khuôn viên nhà trường.
- Giai đoạn 2 (1 tuần): các lớp nhận chậu kiểng + bồn hoa chăm sóc (bóc
thăm), cho thành phần phân vào chậu và bồn hoa của lớp mình.
- Giai đoạn 3 (nên chọn ngày học sinh không có tiết học) trồng hoa vào bồn
11
và chậu kiểng.
- Giai đoạn 4 (cho hai tuần ) chăm sóc hoa - kiểng.
- Giai đoạn 5 : Hoàn tất kế hoạch.
Hình 2
Hình 3
Hình 2 & hình 3 :Học sinh thực hiện trồng cỏ- trồng cây xanh
năm học 2012 -2013
- Xây dựng kế hoạch "CHỦ NHẬT XANH - LÀM NGƯỜI CÓ ÍCH"
giáo dục ý thức xây dựng trường lớp "xanh - sạch - đẹp", qua đó tạo cảnh quan
trong nhà trường. Nâng cao tinh thần đoàn kết trong học sinh.
12
Hình 4
Hình 5
Hình 4 & hình 5 : Học sinh tham gia " Chủ nhật xanh"
- Xây dựng kế hoạch " Xây dựng- thực hiện- bảo quản nơi xử lí rác có hiệu
quả"
+ Tăng cường rác thùng rác trong khuôn viên nhà trường.
+ Dựa trên tình hình thực tế trong nhà trường chọn khu vực xây dựng nơi xử
lí rác.
+ Có kế hoạch dự chi thực hiện nơi xử lí rác ( thực hiện 2 hộc rác, dài 5 m và
ngang 2,3m với kinh phí 13.525.000đ (Mười ba triệu năm trăm hai mươi lăm
ngàn đồng).
+ Kinh phí từ xã hội hóa (thực hiện công trình thanh niên cho chi đoàn).
+ Thu gom rác có phân loại trước khi xử lí rác.
Từ kế hoạch này, chúng ta sẽ dần giáo dục học sinh để rác đúng nơi quy
định, không còn thói quen vứt rác bừa bãi. Có ý thức phân loại rác phân hủy và
không phân hủy. Có trách nhiệm với môi trường, xây dựng trường học xanh sạch - đẹp.
2.2 Tổ chức lao động thường xuyên, định kỳ và giáo dục môi trường, giáo
dục kỹ năng sống trong các tiết học:
Ngay từ đầu năm học nhà trường xây dựng kế hoạch lao động. Phân công
trách nhiệm cụ thể cho từng lớp phụ trách từng khu vực, giáo viên chủ nhiệm
chịu trách nhiệm trước nhà trường về nhiệm vụ được giao.
Các lớp vừa có trách nhiệm lao động, vệ sinh khu vực được phân công hàng
13
ngày, đồng thời cũng thực hiện nhiệm vụ bảo vệ sinh khu vực của mình. Kịp
thời phát hiện và báo cáo với người phụ trách nếu có học sinh lớp khác làm mất
vệ sinh khu vực của lớp mình quản lý.
Cùng với việc hướng dẫn học sinh lao động, tập thể thầy cô giáo cũng ra
sức đóng góp công sức vào việc cải tạo, xây dựng cảnh quan sư phạm nhà
trường vì một số công việc nặng học sinh THCS không thể làm được, đội ngũ
cán bộ giáo viên, công nhân viên của đơn vị coi nhà trường là ngôi nhà chung
của cả tập thể sư phạm từ đó ra sức cống hiến.
Việc tổ chức lao động thường xuyên, định kỳ đảm bảo cho khuôn viên
trường, phòng học, phòng chức năng và các phòng hành chính luôn luôn được
giữ gìn sạch sẽ hàng ngày, vườn hoa, cây cảnh luôn được xanh tốt.
Hình 6: Học sinh tham gia lao động định kỳ
- Giáo dục môi trường, giáo dục kỹ năng sống trong các tiết học
Hiện nay việc tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường, giáo dục kỹ năng sống
trong một số tiết học là bắt buộc. Nếu các thầy cô giáo biết cách lồng ghép
thường xuyên vấn đề này trong các bài giảng của mình thì hiệu quả chắc chắn
không phải là nhỏ. Sở dĩ như vậy vì thầy cô giáo vừa là những tấm gương rất
thuyết phục, vừa là những người có sức lay động, cảm hóa sâu sắc. Một lời nói
của thầy cô có thể tác động trực tiếp và lớn lao hơn cả những chương trình
14
truyền thông khô cứng.
Để chỉ đạo thực hiện có hiệu quả nội dung trên thì nhà trường tổ chức tập huấn
các chuyên đề bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng cho giáo viên về giáo dục môi
trường nhằm nâng cao khả năng tích hợp, lồng ghép giáo dục môi trường trong
các giờ học chính khóa.
Tổ chức giảng mẫu cho giáo viên toàn trường rút kinh nghiệm. Tổ chức thao
giảng theo các tổ khối để giáo viên trong tổ cùng bàn bạc để đưa ra những
phương pháp giảng dạy phù hợp với đối tượng học sinh từng khối.
Ban giám hiệu thường xuyên dự giờ và góp ý cho giáo viên cách thực thực
hiện để đạt mục tiêu đề ra. Đặc biệt chú ý giáo viên đến việc giáo dục bằng
những tình huống cụ thể tránh nói lý thuyết suông.
Qua các tiết học có giáo dục môi trường thì giáo viên cung cấp cho học sinh
những kiến thức cơ bản về môi trường, đó là những hiểu biết về môi trường tự
nhiên, sự ô nhiễm môi trường, phương pháp bảo vệ môi trường. Đặc biệt qua
các tiết học này giúp cho học sinh có ý thức giữ gìn, bảo vệ môi trường sống và
các kỹ năng bảo vệ môi trường, kĩ năng tự vệ bản thân. Từ đó, học sinh sẽ tác
động đến cộng đồng học sinh đang sinh hoạt.
3. Nêu các tồn tại nẩy sinh và cơ sở thực tiễn của vấn đề:
3.1 Tồn tại:
Thu gom rác thì không khó, còn xử lý rác như thế nào lại là chuyện đáng
phải bàn. Lượng rác của nhà trường thu gom được trong ngày không phải là ít.
Ở địa phương nơi tôi công tác vẫn chưa có hệ thống xử lý rác có hiểu quả, nên
biện pháp chủ yếu để xử lý rác là đốt. Cơ sở vật chất chỉ cho phép nhà trường
xây dựng các lò đốt rác ngay trong khu vực trường học. Mà khi chúng ta xử lý
rác bằng cách đốt thì gây ô nhiễm môi trường xung quanh. Nhưng lại khó cho
các trường học có quỹ đất hẹp, nên lò đốt rác buộc phải đặt ngay cạnh lớp học,
kinh phí ít nên ống Khói của lò xử lý rác không thể vươn quá tầng một của khu
phòng học... Nên khi đốt rác cho sạch trường thì giáo viên và học sinh lại phải
chịu đựng một bầu không khí độc hại do khói gây ra.
3.2 Cơ sở lí luận:
15
Xây dựng trường học "Xanh - sạch - đẹp" đã và đang phát triển rộng khắp
trong toàn ngành giáo dục nói chung và nơi đơn vị tôi công tác nói riêng, góp
phần tích cực làm cho bộ mặt sư phạm của nhà trường ngày càng đổi mới, khang
trang sạch đẹp hơn. Và đi cùng quá trình đó là vấn đề xử lý rác thải trong trường
học đã nổi lên như là một bài toán khó đối với các nhà quản lý giáo dục. Vì vậy,
các cấp lãnh đạo cần quan tâm đến vấn đề nan giải này. Nhằm hướng tới tương
lai trong lành , không khói bụi và độc hại.
4. Kết quả đạt được:
4.1 Về cảnh quan sư phạm:
Khuôn viên của nhà trường ngày càng “ Xanh – sạch – đẹp ”, thoáng mát, có
đủ không gian xanh - sạch để học sinh vui chơi, giải trí, hàng ngày được học
sinh giữ gìn sạch sẽ, sân trường hạn chế có rác, vườn hoa, cây xanh đã phát triển
tốt tạo được môi trường học tập, vui chơi cho học sinh thoải mái.
Hình 7: Cảnh quanh nhà trường trong buổi sáng
Số lượng rác trong khuôn viên nhà trường giảm dần thông qua kế hoạch
"Đổi rác lấy quà". Kế hoạch tạo sân chơi bổ ích cho học sinh, nâng cao nhận
16
thức của học sinh trong việc làm trường lớp xanh - sạch - đẹp và giảm dần sự vô
thức đối với môi trường, số lượng rác thu gom vào tháng đầu tiên thực hiện kế
hoạch như sau:
Báo cáo số lượng thu gom rác trong tháng 10
Tuần
1
2
3
4
Ống hút
7951
6322
5777
3289
Vỏ ly
Chai nước suối
Bọc ni lông + hộp
101
99
53
43
cơm
4 bao
2 bao
2 bao
1 bao
1659
982
673
338
4.2 Về Đội ngũ giáo viên:
Có thái độ phấn khởi, nhiệt tình trong công tác khi được phục vụ trong một
ngôi trường thân thiện. Có kỹ năng truyền thụ, rèn luyện kỹ năng sống về giáo
dục bảo vệ môi trường, vận dụng các phương pháp thích hợp để hình thành cho
học sinh thái độ và hành động bảo vệ môi trường một cách hiệu quả. Sẵn sàng
quan tâm chia sẻ đóng góp đồng nghiệp chân thành. Đoàn kết trong nội bộ và có
thái độ gần gũi thân thiện với học sinh.
4.3 Về học sinh:
Thông qua các biện pháp giáo dục các em biết chăm sóc giữ gìn sức khỏe
cho bản thân, biết giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh lớp học, vệ sinh sân trường,
đi vệ sinh đúng cách … góp phần làm cho khuôn viên trường, lớp học luôn sạch,
đẹp, thoáng mát.
5. Tác dụng của SKKN qua thực tiễn áp dụng:
Thông qua phong trào , chúng tôi giáo dục ý thức của học sinh đối với việc
bảo vệ môi trường. Thông qua kế hoạch "Đổi rác lấy quà hàng tuần". Học sinh
có thói quen tốt bảo vệ môi trường như ăn quà xong biết lấy giấy gói bọc bó vào
thùng rác, không vứt rác bừa bãi. Mỗi khi ăn quà bánh biết phân loại rác, thường
xuyên nhắc nhở bạn bè và cộng đồng xung quanh. Mỗi tuần đơn vị chúng tôi thu
17
gom hơn 6.000 ống hút nhựa, hơn 3.000 ly nhựa, hơn 5 bao bọc ni lông và hộp
xốp. Học sinh cũng nâng cao tinh thần trách nhiệm bằng cách tự nguyện tham
gia hoạt động "Đội đặc nhiệm" thường xuyên quét dọn, thu gom và phân loại rác
để thanh lí phế liệu sau mỗi tuần.
Không cần nhắc nhở, học sinh tự ý thức tưới nước, nhổ cỏ, bắt sâu cây kiểng
và hoa trong khuôn viên nhà trường. Tạo không khí thân thiện, gần gũi trong
môi trường học tập. Mỗi ngày đến trường là một niềm vui, tự hào của học sinh
đối với ngôi trường mình học tập.
6. Phạm vi tác dụng của sáng kiến kinh nghiệm:
Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh như là giải pháp cần thời
gian lâu dài. Không thể nào có hiểu quả trong một sớm một chiều. Đối tượng
giáo dục ý thức bảo vệ môi trường đạt hiểu quả cao nhất vẫn là học sinh đầu
cấp. Vì đối tượng này mới và nhỏ, nên thường ngoan và dễ dàng giáo dục.
7. Những bài học kinh nghiệm:
Qua việc thực hiện đề tài trên tôi rút ra được một số kinh nghiệm trong công
tác giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh bậc THCS:
Thứ nhất: Thầy cô giáo phải là những người gương mẫu nhất, giác ngộ nhất
trong việc xây dựng cảnh quan sư phạm nhà trường, sẵn sàng hưởng ứng cũng
như tham gia các phong trào lao động trong nhà trường thì hiệu quả sẽ tăng lên
gấp bội.
Phải có một bộ phận chuyên trách,theo dõi và thường xuyên kiểm tra đôn
đốc việc thực hiện kế hoạch đã đề ra. Có kế hoạch phê bình và khen thưởng cụ
thể để động viên, khuyến khích sự tham gia hoạt động phong trào của học sinh.
Thứ hai: Phải có sự đồng thuận cao và sự phối hợp chặt chẽ của tất cả các
thành viên trong nhà trường và của cha mẹ học sinh.
Thứ ba: Các thầy cô nên khuyến khích học trò tự giám sát việc bảo vệ môi
trường với nhau. Chỉ bằng những hành động nhỏ như nhắc nhở, tuyên dương
cũng đã góp phần hình thành ý thức môi trường ở những công dân nhỏ tuổi.
Thứ tư: Phải tạo được phong trào xã hội hóa để huy động được nguồn tài
chính, để thực hiện hiệu quả.
18
Thứ năm: Cán bộ quản lý nhà trường phải thường xuyên quan tâm kiểm tra,
giám sát việc thực hiện các nội dung về giáo dục môi trường, coi đó như một
hoạt động chuyên môn thường xuyên, liên tục của nhà trường.
PHẦN III: KẾT LUẬN:
Đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng với yêu cầu của đất nước, phục vụ thiết
thực cho sự phát triển kinh tế - xã hội nói chung, của từng ngành, từng lĩnh vực,
từng địa phương nói riêng là nhiệm vụ của các trường học. Giáo dục ý thức bảo
vệ môi trường đối với học sinh bậc THCS càng có ý nghĩa quan trọng. Vì đây là
đối tượng dễ dàng tiếp thu và thực hiện cho hiện tại và mai sau. Cũng là đối
tượng dễ dàng tác động cộng đồng. Hiện nay, vấn đề bảo vệ môi trường trở
thành vấn đề thời sự cấp bách đối với mọi quốc gia, mọi cộng đồng trên hành
tinh. Đây là vấn đề sống còn của nhân loại. Vì vậy, việc nâng cao nhận thức và ý
thức bảo vệ môi trường cho tầng lớp học sinh bậc THCS là mục tiêu cần được
chú ý và ưu tiên.
Bảo vệ môi trường để phát triển bền vững đã trở thành một xu thể tất yếu
của thời đại. Việc nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho cộng đồng và học sin,
sinh viên là việc làm có ý nghĩa thiết thực nằm đảm bảo sự trường tồn của trái
đất - ngôi nhà chung của chúng ta.
PHẦN IV: ĐỀ XUẤT, KIỆN NGHỊ:
1. Đối với cấp lãnh đạo:
Cấp lãnh đạo cần quan tâm, thăm hỏi, động viên về mặt tinh thần công tác
Đoàn - Đội. Tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động Đoàn - Đội nơi cơ quan được
phát triển như: có ngân sách cho công tác Đoàn từng năm. Thường xuyên kiểm
tra đôn đốc các phong trào trong học sinh cũng như tổ chức hoặc người phụ
trách kế hoạch.
Chỉ đạo thực hiện có hiệu quả nội dung trên thì nhà trường phải tổ chức tập
huấn các chuyên đề bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng cho giáo viên về giáo dục
19
môi trường nhằm nâng cao khả năng tích hợp, lồng ghép giáo dục môi trường
trong các giờ học chính khóa.
Tổ chức giảng mẫu cho giáo viên toàn trường rút kinh nghiệm. Tổ chức thao
giảng theo các tổ khối để giáo viên trong tổ cùng bàn bạc để đưa ra những
phương pháp giảng dạy phù hợp với đối tượng học sinh từng khối.
Ban giám hiệu thường xuyên dự giờ và góp ý cho giáo viên cách thực hiện để
đạt mục tiêu đề ra. Đặc biệt chú ý tính nêu gương trong cán bộ, giáo viên, công
nhân viên của trường bằng những tình huống cụ thể tránh nói lý thuyết suông.
2. Đối với cha mẹ học sinh:
Phụ huynh học sinh là một thành tố không thể thiếu trong ba thành tố để
thực hiện công tác giáo dục học sinh đó là Nhà trường – Gia đình – Xã hội.
Vì vậy ngay từ đầu năm học trong các cuộc họp phụ huynh học sinh lớp, họp
phụ huynh học sinh trường cùng với việc triển khai các nội dung khác thì nhà
trường đặc biệt chú ý đến vấn đề xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích
cực mà nội dung phụ huynh học sinh có thể tham gia phối hợp nhiều nhất có lẽ
là xây dựng: “Trường học xanh, sạch, đẹp, an toàn”. Ở đây nhà trường đặc biệt
chú trọng đến việc huy động sức lực, kinh phí xã hội hóa để thực hiện tốt phong
trào:
Trong công tác phối hợp với phụ huynh học sinh nhà trường đặc biệt chú ý
chỉ đạo giáo viên phát huy cao công tác chủ nhiệm lớp. Chủ động phối hợp với
cha mẹ học sinh của lớp mình trong việc giáo dục học sinh bảo vệ môi trường;
chấp hành nội qui, qui định của nhà trường để đảm bảo an toàn trong vui chơi;
chấp hành luật khi tham gia giao thông, khi đưa rước con em … đồng thời để
tranh thủ sự đóng góp về kinh phí, về nhân lực để thực hiện các nội dung xây
dựng “Trường học xanh, sạch, đẹp, an toàn” một cách nhanh, bền, hiệu quả.
Trên đây là một số kinh nghiệm được rút ra từ thực tiễn quá trình tổ chức
thực hiện “ Nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường của học sinh Trung học cơ
sở” ở trường chúng tôi. Tuy nhiên do năng lực bản thân nên chắc chắn rằng sẽ
không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến
và bổ sung thêm của các đồng nghiệp.
20
- Xem thêm -