§Ò tµi: “Nâng cao chất lượng dạy học bộ môn Sinh học lớp 7 bằng việc
tạo hứng thú học tập cho học sinh”
A. ®Æt vÊn ®Ò
Trong sù nghiÖp ®æi míi hiÖn nay cña ®Êt níc, viÖc n©ng cao chÊt lîng gi¸o dôc lµ
mét trong nh÷ng kh©u then chèt, nhiÖm vô träng t©m cÊp thiÕt cña mçi nhµ trêng nãi
chung vµ mçi mét gi¸o viªn nãi riªng xuyªn suèt qu¸ tr×nh d¹y häc vµ lµ c«ng viÖc
ph¶i lµm thêng xuyªn. Bªn c¹nh ph¸t huy vµ n©ng cao chÊt lîng gi¸o dôc th× kiÕn thøc
v¨n hãa lµ vÊn ®Ò hµng ®Çu vµ quan träng nhÊt trong mçi mét gi¸o viªn.
Bëi vËy, t¹o høng thó häc tËp lµ viÖc lµm dÉu trong ®iÒu kiÖn d¹y vµ häc hiÖn
nay cßn l¾m khã kh¨n, ph¶i nhËn thøc ®óng ®¾n vµ thùc hiÖn cËp nhËt trong tõng bé
m«n, tõng bµi häc, tõng líp häc phï hîp víi thùc tr¹ng trong gi¸o dôc ë ®Þa ph¬ng
b©y giê. MÆt kh¸c viÖc häc tËp bé m«n Sinh häc ë trêng THCS cßn nhiÒu h¹n chÕ, cha
cuèn hót häc sinh ®i vµo häc tËp. ChÝnh “T¹o høng thó häc tËp” nh»m t¹o ra c¸ch
d¹y míi gióp häc sinh lÜnh héi kiÕn thøc mét c¸ch cã chÊt lîng, häc sinh míi cã thÓ
vËn dông kiÕn thøc ®É häc vµo thùc tÕ cuéc sèng. NhÊt lµ bé m«n Sinh häc líp 7, nã
sÏ mang ®Õn cho c¸c em ch×a khãa ®Ó më c¸nh cöa bíc vµo thÕ giíi §éng vËt, kh¸m
ph¸ thÕ giíi §éng vËt ®a d¹ng, phong phó tõ ®¬n gi¶n ®Õn phøc t¹p, tõ thÊp ®Õn cao,
tõ c¸c ®éng vËt cã kÝch thíc hiÓn vi trong mét giät níc ao hå ë c¹nh chóng ta ®Õn
nh÷ng ®éng vËt khæng lå nh B¹ch tuéc, c¸ Nhµ t¸ng… ë tËn ®¸y ®aÞ d¬ng.
N¨m häc 2007 – 2008 t«i ®îc nhµ trêng ph©n c«ng gi¶ng d¹y bé m«n Sinh
häc líp 7, lµ n¨m thø s¸u thùc hiÖn ®æi míi gi¸o dôc phæ th«ng. VËy lµm thÕ nµo ®Ó
thùc hiÖn c«ng t¸c d¹y häc, n©ng cao chÊt lîng m«n m×nh phô tr¸ch ngang kÞp víi c¸c
trêng b¹n, nh»m ®¸p øng c¸c yªu cÇu nhiÖm vô cña nhµ trêng còng nh Phßng gi¸o dôc
®Ò ra. ®ã lµ vÊn ®Ò b¶n th©n t«i lu«n lu«n tr¨n trë, suy nghÜ t×m ra gi¶i ph¸p thùc hiÖn
vµ phÊn ®Êu ®Ó ®¹t ®îc theo ý nguyÖn cña m×nh còng nh cña mäi ngêi.
B. c¬ së lÝ luËn vµ thùc tiÔn
I. C¬ së lÝ luËn
ThËt vËy, trong nh÷ng n¨m qua chóng ta ®· thùc hiÖn qu¸ tr×nh ®æi míi néi
dung ch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa, sö dông ®å dïng d¹y häc nh»m gi¶m tÝnh lÝ thuyÕt,
t¨ng tÝnh thùc tiÔn, thùc hµnh ®¶m b¶o võa søc, mang tÝnh kh¶ thi. V× vËy, ®ßi hái ngêi gi¸o viªn ph¶i thay ®æi ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y phï hîp víi néi dung bµi häc. Ngêi
gi¸o viªn chÝnh lµ ngêi cã vai trß chØ ®¹o, cßn häc sinh lµ ngêi chñ ®éng - s¸ng t¹o
tÝch cùc trong qu¸ tr×nh kh¸m ph¸ kiÕn thøc míi. Víi vai trß tæ chøc, chØ ®¹o híng
dÉn, ngêi gi¸o viªn ph¶i lµm sao cho häc sinh ph¸t huy tÝnh tÝch cùc phï hîp víi ®Æc
®iÓm cña tõng m«n häc, líp häc, båi dìng cho häc sinh ph¬ng ph¸p tù häc, tù rÌn
luyÖn kÜ n¨ng vËn dông vµo thùc tiÔn, t¸c ®éng ®Õn t×nh c¶m ®em l¹i niÒm vui, høng
thó häc tËp cho häc sinh.
II.C¬ së thùc tiÔn
1. ThuËn lîi
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Vâ ThÞ NhÞ – Trßng THCS Mai Thñy
§Ò tµi: “Nâng cao chất lượng dạy học bộ môn Sinh học lớp 7 bằng việc
tạo hứng thú học tập cho học sinh”
- B¶n th©n t«i ®· cã tr×nh ®é chuyªn m«n nhÊt ®Þnh, lu«n cã ý thøc häc hái, phÊn ®Êu,
trao ®æi nghiÖp vô, tÝch lòy chuyªn m«n ®Ó phôc vô gi¶ng d¹y, tÝch cùc nhiÖt t×nh ®èi
víi viÖc häc cña häc sinh.
- Trêng cã phßng thùc hµnh, c¬ së vËt chÊt, thiÕt bÞ phôc vô cho ho¹t ®éng d¹y häc
kh¸ ®Çy ®ñ.
- PhÇn lín häc sinh ch¨m ngoan.
- Cã sù chØ ®¹o cña tæ chuyªn m«n, Héi ®ång chuyªn m«n ngµnh qua c¸c ®ît sinh
ho¹t chuyªn ®Ò liªn trêng.
2. Khã kh¨n.
- MÆc dï häc sinh ch¨m ngoan nhng cha cã ý thøc häc ®Òu c¸c m«n, thêng chó träng
vµo hai m«n chÝnh ( V¨n – To¸n ), häc lÖch vÒ c¸c m«n Sö, §Þa, Sinh, LÝ…
- LÜnh héi kiÕn thøc d¹ng häc vÑt qua loa, ®¹i kh¸i.
- Gi¸o viªn cßn thiÕu tµi liÖu tham kh¶o, ®å dïng d¹y häc cßn Ýt.
- Lµ mét gi¸o viªn míi ra trêng gi¶ng d¹y ®îc 5 n¨m, kinh nghiÖm gi¶ng d¹y cha ®îc
nhiÒu… V× thÕ sù häc hái còng cã giíi h¹n, hiÓu biÕt vÒ lÝ luËn kÜ thuËt, thñ ph¸p d¹y
häc vµ ph¬ng ph¸p chuyÓn t¶i mét chiÒu (cò). Sù lóng tóng tríc vÊn ®Ò ®æi míi ph¬ng
ph¸p, tiÕp cËn møc d¹y míi cßn ë møc nhÊt ®Þnh.
- Bªn c¹nh ®ã vÉn cßn mét sè bé phËn häc sinh cßn xem nhÑ ®©y lµ “m«n häc phô”,
do ®ã trong líp cßn thiÕu chó ý, thiÕu tËp trung suy nghÜ th¶o luËn, tham gia x©y dùng
bµi dÉn ®Õn kh«ng khÝ líp häc cßn buån tÎ.
Trong n¨m häc chÊt lîng bé m«n Sinh häc 7 theo chØ tiªu cña nhµ trêng giao lµ tèi
thiÓu: Trung b×nh trë lªn: 65%.
Kh¸ - Giái:
35%
KÐm:
> 4%
Nhng qua kh¶o s¸t chÊt lîng ( lÇn 1 ) m«n Sinh häc líp 7A, B, C t«i thu ®îc kÕt qu¶
nh sau:
Häc
§iÓm
0-2
2.1 – 4.9
6.5 – 7.4
8.0 - 10
TB trë lªn
Líp sinh
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
tham
gia
7A
46
4
8.7
25
54.3 3
6.5
2
4.3
20
43.5
7B
47
1
2.1
16
34.0 8
17.0 4
8.5
30
63.8
7C
45
2
4.4
22
48.9 5
11.1 3
6.7
25
55.6
K7
138 7
5.1
63
45.7 16
11.6 9
6.5
75
54.3
KÕt qu¶ kh¶o s¸t cho thÊy: häc sinh ®¹t tiªu chuÓn TB trë lªn cha ®¹t chØ sè ®Ò ra,
®iÓm kh¸ - giái cßn thÊp.
T×nh h×nh thùc tiÔn nªu trªn, c¨n cø vµo c¬ së lÝ luËn d¹y häc, t«i x¸c ®Þnh r»ng muèn
n©ng cao chÊt lîng häc tËp bé m«n cho häc sinh th× trong viÖc ®æi míi ph¬ng ph¸p
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Vâ ThÞ NhÞ – Trßng THCS Mai Thñy
§Ò tµi: “Nâng cao chất lượng dạy học bộ môn Sinh học lớp 7 bằng việc
tạo hứng thú học tập cho học sinh”
d¹y häc cÇn quan t©m ®óng møc tíi viÖc “T¹o høng thó häc tËp cho häc sinh” suèt
c¶ c¸c kh©u, c¸c phÇn trong tõng tiÕt d¹y häc trªn líp.
c. gi¶i ph¸p cô thÓ
Sinh häc lµ mét bé m«n khoa häc thùc nghiÖm, v× vËy häc ph¶i ®i ®«i víi hµnh.
Khi d¹y häc sinh vÒ kiÕn thøc Sinh häc chóng ta kh«ng nªn chØ truyÒn ®¹t díi d¹ng
“Thùc ®¬n cã s½n” häc sinh chØ häc thuéc bµi mµ ph¶i truyÒn ®¹t mét c¸ch khoa häc,
gióp häc sinh n¾m ch¾c kiÕn thøc cã tÝnh quy luËt, hiÓu ®îc b¶n chÊt cña nã. Tõ ®ã
häc sinh n¾m ®îc c¸c nhµ khoa häc t×m ra kiÕn thøc vµ c¸c quy luËt Sinh häc nh thÕ
nµo? Hä suy nghÜ ra sao?... Thu thËp sè liÖu qua nghiªn cøu, qua thùc nghiÖm, thèng
kª… vµ ph¸t huy ®îc kiÕn thøc cña c¸c loµi §éng vËt nh thÕ nµo? Qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y
t«i ®· thùc hiÖn mét sè gi¶i ph¸p nh sau:
1. Tríc hÕt t«i m¹nh d¹n cho r»ng, kh«ng thÓ cã mét ph¬ng ph¸p nµo lµ v¹n n¨ng, lµ
tèi u ®Ó d¹y tèt bé m«n khoa häc, nhÊt lµ bé m«n Sinh häc, mµ yÕu tè tÝch cùc tiÒm Èn
trong c¸ch t¹o høng thó häc tËp cho häc sinh qua viÖc “KiÓm tra bµi cò”.
Thêng th× trong phÇn kiÓm tra bµi cò, gi¸o viªn ®a ra c©u hái kiÓm tra kiÕn thøc bµi tríc ®· häc. §Ó t¹o høng thó cho häc sinh, Gi¸o viªn nªn ghi ®iÓm ®óng, chÝnh x¸c, cã
khen ngîi ®èi víi häc sinh tr¶ lêi tèt, cßn ®èi víi häc sinh kh«ng tr¶ lêi ®îc c©u hái
Gi¸o viªn nªn ®éng viªn – khuyÕn khÝch c¸c em cÇn ph¶i häc bµi tèt h¬n tr¸nh ch×
chiÕt, m¾ng nhiÕc, qu¸t n¹t c¸c em. HÖ thèng c©u hái ph¶i têng minh râ rµng tr¸nh
qu¸ réng hoÆc qu¸ vôn vÆt. Còng cã thÓ gi¸o viªn ®a ra c©u hái kiÓm tra kiÕn thøc liªn
hÖ víi thùc tÕ hoÆc c©u hái cã néi dung liªn quan ®Õn bµi míi, tõ ®ã dÉn d¾t häc sinh
®i vµo vÊn ®Ò cña bµi míi. Chó ý c©u hái cÇn ®Æt ®óng ®èi tîng häc sinh, cÇn dù kiÕn
tríc ph¬ng ¸n tr¶ lêi cña häc sinh.
2. ®Ó thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ ph¶i t¹o høng thó trong kh©u “§Æt vÊn ®Ò"
PhÇn nµy gi¸o viªn nªn ®a ra c¸c t×nh huèng cã vÊn ®Ò ®ßi hái häc sinh ph¶i dù ®o¸n
nªu gi¶ thiÕt, tranh luËn trªn kªnh h×nh – kªnh ch÷, gi÷a nh÷ng ý kiÕn tr¸i ngîc nhau
®ã chÝnh lµ néi dung mµ häc sinh sÏ biÕt ®îc qua bµi häc míi.
3. Trong qu¸ tr×nh d¹y “Bµi míi” ®Ó t¹o høng thó häc tËp cho häc sinh th× ngêi
gi¸o viªn ph¶i:
- TiÕn hµnh d¹y häc ë møc ®é thÝch hîp nhÊt ®èi víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña häc sinh.
Mét néi dung qu¸ khã hay qu¸ dÔ kh«ng g©y høng thó häc tËp cho häc sinh, th× ngêi
gi¸o viªn ph¶i cÇn biÕt dÉn d¾t häc sinh ®i t×m c¸i míi, c¸i cha biÕt b»ng c¸ch cho c¸c
em lµm viÖc víi s¸ch gi¸o khoa, víi tµi liÖu tham kh¶o, lËp b¶ng so s¸nh hÖ thèng
hãa, b¸o c¸o nhá, lµm thÝ nghiÖm…
NhÊt thiÕt ph¶i dµnh thêi gian cho häc sinh ho¹t ®éng suy nghÜ, thùc hµnh thÝ nghiÖm,
ph¸n ®o¸n, th¶o luËn…thêi gian cµng nhiÒu cµng tèt, miÔn lµ tæ chøc khoa häc,
chuyÓn t¶i kiÕn thøc ë s¸ch gi¸o khoa ®Õn tËn häc sinh ®Çy ®ñ. Nªn cã phÇn dµnh
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Vâ ThÞ NhÞ – Trßng THCS Mai Thñy
§Ò tµi: “Nâng cao chất lượng dạy học bộ môn Sinh học lớp 7 bằng việc
tạo hứng thú học tập cho học sinh”
riªng cho häc sinh kh¸ - giái, cã phÇn phï hîp víi häc sinh yÕu – kÐm. Nh vËy c¸c
nhãm häc sinh cã tr×nh ®é kh¸c nhau ®Òu ®îc thö th¸ch vµ ®¸nh gi¸ sÏ kh«ng g©y
hiÖn tîng nhµm ch¸n trong häc tËp.
- CÇn khai th¸c tèi ®a ph¬ng tiÖn d¹y häc, nªn u tiªn häc sinh quan s¸t mÉu vËt tríc,
sau ®ã lµ m« h×nh, mÉu ng©m råi ®Õn h×nh vÏ. Khi ®îc tiÕp xóc ®å dïng trùc quan
céng víi t×nh huèng gi¸o viªn ®a ra sÏ g©y høng thó häc tËp rÊt lín cho c¸c em trong
qu¸ tr×nh lÜnh héi tri thøc.
- MÆt kh¸c trong thêi gian lªn líp gi¶ng bµi, gi¸o viªn ph¶i khen ngîi, cho ®iÓm kÞp
thêi, chÝnh x¸c, ®óng lóc. Khi häc sinh tr¶ lêi ®óng ph¶i khen tèt, nÕu tr¶ lêi cha ®óng
th× yªu cÇu häc sinh ngåi xuèng vµ suy nghÜ thªm. Víi c¸ch øng xö nµy sÏ kÝch thÝch
®îc høng thó häc tËp ë c¸c em, nÕu häc sinh tr¶ lêi c¸c c©u hái mang tÝnh s¸ng t¹o
gi¸o viªn cã thÓ ghi ®iÓm kÞp thêi.
- Còng cã thÓ híng dÉn häc sinh liªn hÖ thùc tÕ gi¶i thÝch mét sè vÊn ®Ò th«ng qua bµi
d¹y, lång ghÐp kÓ mét sè c©u chuyÖn xung quanh cuéc sèng liªn quan ®Õn bµi häc nh
chuyÖn vÒ khØ, c¸ heo, sù sinh s¶n cña Õch, c¸…hoÆc tõ bµi häc gi¶i thÝch ®îc mét sè
c©u nãi th«ng thêng trong thùc tÕ nh níc m¾t c¸ sÊu. Qua c©u chuyÖn hoÆc qua phÇn
gi¶i thÝch, liªn hÖ ®Ó häc sinh n¾m ®îc mét sè kiÕn thøc bµi häc gióp häc sinh nhí l©u
h¬n, t¨ng thªm tÝnh hÊp dÉn cña bé m«n, thu hót sù chó ý, say mª häc tËp nghiªn cøu
cña häc sinh.
- CÇn t¹o kh«ng khÝ líp häc vui vÏ lµm cho häc sinh thÝch thó ®îc ®Õn líp, mong ®Õn
giê häc. Muèn vËy ph¶i t¹o ra sù giao tiÕp gi÷a gi¸o viªn víi häc sinh, cïng tranh
luËn – trao ®æi nh»m dÉn d¾t häc sinh ®i tíi kÕt luËn ®óng ®¾n.
4. Trong phÇn “còng cè, ®¸nh gi¸” ®Ó t¹o høng thó cho c¸c em, khi ®¸nh gi¸ gi¸o
viªn ph¶i ®a ra mét sè c©u hái tr¾c nghiÖm gän, dÔ nhí. Yªu cÇu häc sinh lµm trªn
phiÕu häc tËp hoÆc lµm trªn giÊy trong (nÕu sö dông ®Ìn chiÕu). Sau ®ã gi¸o viªn nªu
®¸p ¸n, biÓu ®iÓm, häc sinh cã thÓ chÊm bµi cña b¹n. Khi chÊm bµi cña b¹n gióp c¸c
em lÇn n÷a kh¾c s©u kiÕn thøc cho b¶n th©n m×nh, nÕu c¸ nh©n hoÆc nhãm ho¹t ®éng
tèt – nhanh cã kÕt qu¶ ®óng th× còng cã thÓ ghi ®iÓm hoÆc cã thëng (trµng ph¸o tay).
5. ë phÇn “híng dÉn vÒ nhµ” ®Ó t¹o høng thó häc tËp cho häc sinh, gi¸o viªn
nªn giao c¸c c«ng viÖc cô thÓ cho c¸c em. Còng cã thÓ cho häc sinh lµm l¹i thÝ
nghiÖm vµ còng cÝo thÓ cho häc sinh lªn chØ ë tranh néi dung bµi võa míi häc xong,
hoÆc còng cã thÓ cho häc sinh t×m hiÓu mét sè vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn bµi häc sau,
tªn mÉu vËt vµ mÉu ng©m… tõ c¸c c«ng viÖc ®ã gióp c¸c em kh¸m ph¸, thÝch t×m
hiÓu khoa häc.
Sau ®©y lµ minh häa cho mét sè bµi d¹y theo híng “t¹o høng thó häc tËp” cho häc
sinh.
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Vâ ThÞ NhÞ – Trßng THCS Mai Thñy
§Ò tµi: “Nâng cao chất lượng dạy học bộ môn Sinh học lớp 7 bằng việc
tạo hứng thú học tập cho học sinh”
NS:
ND:
TiÕt 37
Õch ®ång
I. Môc tiªu bµi häc: Häc xong bµi nµy, häc sinh ph¶i:
- HS n¾m v÷ng c¸c ®Æc ®iÓm ®êi sèng cña Õch ®ång.
- M« t¶ ®îc ®Æc ®iÓm cÊu t¹o ngoµi cña Õch thÝch nghi víi ®êi sèng võa ë níc
võa ë c¹n.
- RÌn kÜ n¨ng quan s¸t tranh vµ mÉu vËt; kÜ n¨ng ho¹t ®éng nhãm.
- GD ý thøc b¶o vÖ ®éng vËt cã Ých.
II. ChuÈn bÞ:
1- Gi¸o viªn
- B¶ng phô ghi néi dung b¶ng tr. 114SGK
- Tranh cÊu t¹o ngoµi cña Õch ®ång
- MÉu Õch nu«i trong lång nu«i
2- Häc sinh
- MÉu Õch ®ång theo nhãm
3- Ph¬ng ph¸p
- Nªu vµ gi¶i quyÕn vÊn ®Ò kÕt hîp ho¹t ®éng nhãm
III. TiÕn tr×nh lªn líp:
1) æn ®Þnh líp: SÜ sè: V¾ng:
2) KiÓm tra bµi cò:
C©u 1: Nªu ¶nh hëng cña c¸c ®iÒu kiÖn sèng kh¸c nhau ®Õn cÊu t¹o c¬ thÓ vµ tËp tÝnh
cña c¸?
C©u 2: C¸ voi cã vai trß g× ®èi víi ®êi sèng con ngêi?
3) Bµi míi:
* Giíi thiÖu bµi: C¸ cã cÊu t¹o thÝch nghi víi ®êi sèng ë níc, cßn lìng c (®¹i diÖn Õch
®ång) cã ®êi sèng võa ë níc, võa ë c¹n. Vëy chóng cã ®Æc ®iÓm cÊu t¹o nh thÕ nµo ®Ó
phï hîp víi m«i trêng sèng. Trong bµi häc h«m nay chóng ta sÏ ®i t×m hiÓu vÊn ®Ò
trªn.
* C¸c ho¹t ®éng
Ho¹t ®éng 1: T×m hiÓu vÒ ®êi sèng cña Õch ®ång
Ho¹t ®éng cña thÇy
Ho¹t ®éng cña trß
Néi dung
1. §êi sèng
- Õch cã ®êi sèng võa ë n-
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Vâ ThÞ NhÞ – Trßng THCS Mai Thñy
§Ò tµi: “Nâng cao chất lượng dạy học bộ môn Sinh học lớp 7 bằng việc
tạo hứng thú học tập cho học sinh”
íc, võa ë c¹n.
- KiÕm ¨n vµo ban ®ªm.
- Thøc ¨n lµ s©u bä, cua,
c¸ con, giun, èc…
- Cã hiÖn tîng tró ®«ng.
- Lµ ®éng vËt biÕn nhiÖt.
GV yªu cÇu HS ®äc
th«ng tin SGK→ th¶o
luËn
+ Th«ng tin cho em biÕt
®iÒu g× vÒ ®êi sèng cña
Õch ®ång?
- GV cho SH gi¶i thÝch 1
sè hiÖn tîng :
+ V× sao Õch thêng kiÕm
måi vµo ban ®ªm ?
+ Thøc ¨n cña Õch lµ s©u
bä, giun, èc nãi lªn ®iÒu
g×?
GV chèt l¹i
- HS tù thu nhËn th«ng
tin SGK tr113, rót ra
nhËn xÐt
- 1 HS ph¸t biÓu, líp bæ
sung
Ho¹t ®éng 2: T×m hiÓu vÒ ®Æc ®iÓm cÊu t¹o ngoµi vµ sù di chuyÓn cña Õch.
Ho¹t ®éng cña thÇy
Ho¹t ®éng cña trß
Néi dung
2- CÊu t¹o ngoµi
2. CÊu t¹o ngoµi vµ sù di
- GV yªu cÇu HS ®a mÉu
chuyÓn
vËt thùc lªn bµn quan s¸t
1. CÊu t¹o ngoµi
(theo nhãm) vµ ®èi chiÕu - HS dùa vµo kÕt qu¶ quan
víi m« h×nh vµ tranh s¸t tù hoµn chØnh b¶ng 1
- Õch ®ång cã c¸c ®Æc
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Vâ ThÞ NhÞ – Trßng THCS Mai Thñy
§Ò tµi: “Nâng cao chất lượng dạy học bộ môn Sinh học lớp 7 bằng việc
tạo hứng thú học tập cho học sinh”
H35.1-3 ®Ó tr¶ lêi c©u hái:
+ Nªu nh÷ng ®Æc ®iÓm cÊu
t¹o ngoµi cña Õch thÝch
nghi víi ®êi sèng ë c¹n?
+ Nh÷ng ®Æc ®iÓm ngoµi
thÝch nghi víi ®êi sèng ë
níc?
- GV treo b¶ng phô ghi n«Þ
dung c¸c ®iÓm thÝch nghi
- GV chèt l¹i b»ng b¶ng
kiÕn thøc chuÈn
2. Di chuyÓn
- GV yªu cÇu HS quan s¸t
c¸ch di chuyÓn cña Õch
trong lång nu«i H35.2
- HS th¶o luËn trong nhãm ®iÓm cÊu t¹o ngoµi thÝch
thèng nhÊt ý kiÕn
nghi ®êi sèng võa ë níc
+ §Æc ®iÓm ë c¹n 2,4,5
võa ë c¹n.
+ §Æc ®iÓm ë níc 1,3,6
- HS gi¶i thÝch ý nghÜa
thÝch nghi líp nhËn xÐt bæ
sung
- HS quan s¸t m« t¶ ®îc
+ Trªn c¹n …
2. Di chuyÓn
- Õch cã 2 c¸ch di chuyÓn:
+ Nh¶y cãc (trªn c¹n)
+ B¬i( díi níc)
SGK→ m« t¶ ®éng t¸c di + Díi níc ...
chuyÓn trong níc
Ho¹t ®éng 3: Sinh s¶n vµ ph¸t triÓn cña Õch.
Ho¹t ®éng cña thÇy
Ho¹t ®éng cña trß
Néi dung
- GV cho HS th¶o luËn
- HS tù thu nhËn th«ng tin 3. Sinh s¶n vµ ph¸t triÓn cña Õch.
+ Tr×nh bµy ®Æc ®iÓm sinh SGK tr.114 nªu ®îc c¸c Sinh s¶n vµo cuèi mïa xu©n
s¶n cña Õch ?
®Æc ®iÓm sinh s¶n
TËp tÝnh: Õch ®ùc «m lng Õch c¸i ®Î ë
+ Trøng Õch cã c¸c ®Æc + thô tinh ngoµi
Thô tinh ngoµi, ®Î trøng
®iÓm g×? (dµnh cho HS yÕu + Cã tËp tÝnh Õch ®ùc «m Ph¸t triÓn: Trøng→ nßng näc → Õch
– TB)
trøng
cã biÕn th¸i
+ V× sao cïng lµ thô tinh
ngoµi mµ sè lîng trøng Õch
l¹i Ýt h¬n c¸? (dµnh cho HS
kh¸ - giái)
- GV treo H35.4 tr×nh bµy
sù ph¸t triÓn cña Õch.
IV. Cñng cè, ®¸nh gi¸
- GV gäi 1 -2 HS ®äc phÇn ghi nhí SGK.
- GV hÖ thèng vµ tãm t¾t bµi häc, HS nh¾c l¹i.
- GV híng dÉn tr¶ lêi c©u hái 3 SGK.
- GV ®a ra mét sè c©u hái tr¾c nghiÖm, yªu cÇu HS khoanh trßn vµo ®¸p ¸n mµ em
cho lµ ®óng nhÊt.
C©u 1. Trong tù nhiªn, Ðch ®ång cã tËp tÝnh kiÕm ¨n vµo lóc:
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Vâ ThÞ NhÞ – Trßng THCS Mai Thñy
§Ò tµi: “Nâng cao chất lượng dạy học bộ môn Sinh học lớp 7 bằng việc
tạo hứng thú học tập cho học sinh”
a. Buæi s¸ng
c. Buæi chiÒu
b. Buæi tra
d. Ban ®ªm
C©u 2. Thøc ¨n cña Õch ®ång lµ:
a. Thùc vËt
c. Thùc vËt, s©u bä, giun èc.
b. S©u bä, giun èc.
d. S©u bä, giun èc, cua, c¸ con.
C©u 3. §Çu g¾n víi m×nh thµnh mét khèi vµ nhän vÒ phÝa tríc cña Õch cã t¸c dông:
a. Gióp Õch ®Èy níc khi b¬i
c. Gióp Õch thuËn lîi trong ®éng t¸c nh¶y
b. Gióp Õch dÔ thë khi b¬i
d. Gióp Õch rÏ níc dÔ dµng khi b¬i
C©u 4. M¾t, mòi cña Õch n»m ë vÞ trÝ cao trªn ®Çu cã t¸c dông:
a. B¶o vÖ m¾t, mòi
c. Gióp Õch lÊy ®îc oxi trong kh«ng khÝ
b. Gióp sù h« hÊp trªn c¹n
d. Gióp Õch lÊy ®îc oxi vµ t¨ng kh¶ n¨ng
quan s¸t khi b¬i
C©u 5. §Æc ®iÓm nµo cña c¬ thÓ gióp Õch thÝch nghi víi sù h« hÊp trªn c¹n:
a. M¾t, mòi ë vÞ trÝ cao trªn ®Çu
c. Da cã chÊt nhÇy
b. Mòi th«ng víi khoang miÖng vµ phæi d. C¶ a, b, c ®Òu ®óng
V. Híng dÉn vÒ nhµ
- Häc bµi theo c©u hái vµ kÕt luËn trong SGK
- Yªu cÇu c¸c em b¾t “nång näc” nu«i ®Ó quan s¸t sù ph¸t triÓn cña chóng qua c¸c
giai ®o¹n kh¸c nhau.
- §äc vµ nghiªn cøu tríc bµi 36: TH: Quan s¸t cÊu t¹o trong cña Õch ®ång trªn
mÉu mæ.
- ChuÈn bÞ Õch ®ång theo nhãm.
Sau khi thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt lîng d¹y häc bé m«n Sinh häc líp
7 b»ng viÖc “T¹o høng thó häc tËp” cho häc sinh, víi thêi gian cha nhiÒu nhng bíc ®Çu ®· thu ®îc mmét sè thµnh c«ng ®¸ng khÝch lÖ.
ChÊt lîng ®¹t ®îc qua kiÓm tra lÇn hai ¸p dông ph¬ng ph¸p d¹y häc trªn nh sau:
Häc
§iÓm
0-2
2.1 – 4.9
6.5 – 7.4
8.0 - 10
TB trë lªn
Líp sinh
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
tham
gia
7A
46
0
0
18
17.4 7
15.2 4
8.7
26
56.5
7B
47
0
0
10
21.3 10
21.3 7
14.9 34
72.3
7C
45
0
0
15
33.3 8
17.7 5
11.1 35
77.8
K7
138 0
0
43
31.2 25
18.1 16
11.6 95
68.8
So víi chÊt lîng ®¹t ®îc khi cha thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p trªn th× tû lÖ häc sinh
®¹t ®iÓm kh¸ - giái t¨ng lªn, tû lÖ häc sinh yÕu – kÐm gi¶m xuèng râ rÖt. Cô thªt:
Giái t¨ng 5.1%; Kh¸ t¨ng 6.5%; YÕu gi¶m 14.5%; KÐm gi¶m 5.1%
D. Bµi häc kinh nghiÖm
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Vâ ThÞ NhÞ – Trßng THCS Mai Thñy
§Ò tµi: “Nâng cao chất lượng dạy học bộ môn Sinh học lớp 7 bằng việc
tạo hứng thú học tập cho học sinh”
Kinh nghiÖm thùc tiÔn d¹y häc vµ kÕt qu¶ nghiªn cøu thùc nghiÖm cho thÊy ®Ó n©ng
cao chÊt lîng d¹y häc cÇn cã c¸c ®iÒu kiÖn sau:
- T¹o kh«ng khÝ häc tËp tÝch cùc, Gi¸o viªn ph¶i t¹o høng thó häc tËp mµ ë ®è mäi
häc sinh ®Òu cã trÓ tÝch cùc tham gia trong qu¸ tr×nh häc tËp, lu«n hµo høng vµ muèn
biÕt ®îc sù tiÕn bé cña m×nh, liªn tôc t¹o ra nh÷ng thö th¸ch võa søc, gi¸o viªn ph¶i
biÕt tæ chøc c¸c ho¹t ®éng tù lùc cña häc sinh.
- Môc tiªu häc tËp lu«n cã ý nghÜa, gi¸o viªn ph¶i cã kh¶ n¨ng triÓn khai c¸c môc
tiªu vµ nhiÖm vô häc tËp mét c¸ch hîp lÝ, hÊp dÉn ®ång thêi lu«n gi¶i quyÕt ®îc nhu
cÇu ®ßi hái cña häc sinh ®Ó c¸c em lu«n h¨ng h¸i häc tËp, sö dông ph¬ng ph¸p ®a
d¹ng.
- Sö dông ph¬ng tiÖn hiÖn ®¹i phï hîp víi néi dung bµi d¹y.
- KiÕn thøc ph¶i cã tÝnh thùc tiÔn, gÇn gòi víi ho¹t ®éng h»ng ngµy trong cuéc sèng
cña häc sinh. BiÕt vËn dông nh÷ng kiÕn thøc trong bµi häc ®Ó gi¶i thÝch mét sè hiÖn tîng trong thùc tÕ cã liªn quan.
- Liªn tôc thay ®æi h×nh thøc ®éng viªn häc tËp, ph¸t huy tèi ®a tÝnh t duy tÝch cùc cña
häc sinh, tæ chøc t×nh huèng cã vÊn ®Ò ®ßi hái dù ®o¸n, nªu gi¶ thiÕt, tranh luËn tr¸i
ngîc.
-TiÕn hµnh d¹y häc ë møc dé thÝch hîp nhÊt.
E. kÕt luËn
Víi ph¹m vi nghiªn cøu t¹i trêng thùc hiÖn ch¬ng tr×nh ®æi míi GDPT, víi bé m«n
Sinh häc líp 7, sau khi ¸p dông c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt lîng d¹y häc b»ng viÖc
“T¹o høng thó häc tËp” cho häc sinh, t«i thÊy kh«ng khÝ líp häc vui vÏ h¬n, c¸c ®èi tîng häc sinh ho¹t ®éng tÝch cùc h¬n khi chiÕm lÜnh kiÕn thøc míi. V× vËy qua ¸p
dông ph¬ng ph¸p trªn ®· ®¹t ®îc kÕt qu¶ kh¸ kh¶ quan, hiÖu qu¶ bµi häc kh¸ cao, ®a
sè häc sinh n¾m ®îc bµi.
Lµ mét gi¸o viªn t«i lu«n mong íc mang ®Ðn cho häc sinh nh÷ng giõo häc thËt sù hÊp
dÉn, t¹o mäi ®iÒu kiÖn cho c¸c em tù kh¼ng ®Þnh m×nh, lÜmh héi kiÕn thøc, häc tËp
tèt, n©ng cao chÊt lîng häc vµ hiÖu qu¶ cña tiÕt häc. B»ng nh÷ng kinh nghiÖm cã ®îc
qua nh÷ng giê lªn líp, trao ®æi víi c¸c b¹n ®ång nghiÖp, héi th¶o chuyªn ®Ò, dï ®· rÊt
cè g¾ng song kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt. T«i xin tr×nh bµy nh trªn víi
mong muèn lµ nhËn ®îc nhiÒu ý kiÕn trao ®æi, chØ b¶o ch©n thµnh cña c¸c b¹n ®ång
nghiÖp vµ nh÷ng ngêi lµm c«ng t¸c chuyªn m«n ë c¸c cÊp qu¶n lÝ vµ b¹n ®äc quan
t©m ®Ó s¸ng kiÕn cña t«i ®a ra ®îc hoµn thiÖn h¬n vµ còng cã thÓ ¸p dông réng r·i
h¬n, gióp t«i hoµn thµnh c«ng t¸c chuyªn m«n tèt h¬n n÷a. Mét lÇn n÷aT«i xin ch©n
thµnh c¶m ¬n!
§¸nh gi¸ cña H§KH trêng
Mai thñy, th¸ng 2 n¨m 2008
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Vâ ThÞ NhÞ – Trßng THCS Mai Thñy
§Ò tµi: “Nâng cao chất lượng dạy học bộ môn Sinh học lớp 7 bằng việc
tạo hứng thú học tập cho học sinh”
Ngêi thùc hiÖn
Vâ ThÞ NhÞ
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Vâ ThÞ NhÞ – Trßng THCS Mai Thñy
- Xem thêm -
.DOC 
10 
101 
101 
