Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo án - Bài giảng Sáng kiến kinh nghiệm Skkn một vài phương pháp nâng cao hiệu quả giảng dạy phân môn trang trí...

Tài liệu Skkn một vài phương pháp nâng cao hiệu quả giảng dạy phân môn trang trí

.DOC
21
1336
144

Mô tả:

-1- A. PHẦN MỞ ĐẦU I. BỐI CẢNH CỦA ĐỀ TÀI - Nhằm đáp ứng yêu cầu của ngành giáo dục trong thời đại hiện nay. Việc dạy học không chỉ đơn thuần là truyền thụ kiến thức cho học sinh, mà đòi hỏi người giáo viên phải biết khơi gợi, kích thích cho học sinh tự tìm hiểu và lĩnh hội kiến thức một cách tích cực và chủ động, không những hiểu mà còn phải hiểu sâu sắc mọi khía cạnh của vấn đề. Do đó đòi hỏi bản thân người giáo viên phải thay đổi phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực chủ động của học sinh, nhằm phát huy hiệu quả tối đa mục tiêu của từng bài học. II. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI - Xung quanh chúng ta, ở bất kỳ nơi đâu đều có trang trí, từ trang trí nhà cửa, xe cộ, các vật dụng mà chúng ta sử dụng hàng ngày…và tất cả đều mang tính trang trí. Vì vậy trang trí là một phần không thể thiếu trong cuộc sống, và việc giúp các em học tốt môn trang trí, và các e có thể trang trí tốt, nhận biết được vẻ đẹp trang trí xung quanh các em là vô cùng quan trọng. - Kết quả học tập của học sinh phụ thuộc vào kiến thức, vào phương pháp “nghệ thuật truyền đạt” của giáo viên, nhưng quan trọng hơn cả là khả năng cảm nhận của học sinh. Bởi lẽ học sinh có hứng thú thì mới chịu khó suy nghĩ, tìm tòi và thể hiện bằng cảm xúc của mình. Dạy học mĩ thuật không đơn giản là dạy học kĩ thuật vẽ mà còn phải kết hợp dạy học cảm thụ thế giới xung quanh. Bắt buộc gò ép học sinh trong học mĩ thuật sẽ dẫn đến khuôn mẫu, đồng điệu. Cần phát huy tính tích cực, độc lập suy nghĩ, tìm tòi, sáng tạo của học sinh là tư tưởng chủ đạo của phương pháp dạy-học Mĩ thuật. -2- - Môn trang trí trong trường phổ thông là cở sở, là tiền đề để các em có thể phát huy hơn nữa cái nhìn và khả năng cảm nhận về cái đẹp của mình. III. PHẠM VI NGHIÊNG CỨU: Phạm vi áp dụng cho đề tài: áp dụng giảng dạy phân môn trang trí ở THCS. IV. MỤC ĐÍCH NGHIÊNG CỨU: - Mĩ thuật là nghệ thuật của thị giác là nghệ thuật tìm ra cái đẹp nên dạy học Mĩ thuật là tổ chức và thực hiện các hoạt động giúp học sinh nâng cao sự hiểu biết về giáo dục thẩm mĩ, rèn luyện kĩ năng để ứng dụng sự hiểu biết thẩm mĩ vào cuộc sống V. ĐIỂM MỚI TRONG KẾT QUẢ NGHIÊNG CỨU: Giúp các em hiểu rõ và hiểu sâu sắc bản chất, ứng dụng hiệu quả của trang trí trong cuộc sống. Bên cạnh đó còn giúp các em phát huy khả năng học tập tích cực, tư duy sáng tạo, cảm thụ được những giá trị văn hóa mà ông cha ta để lại. -3- .B. PHẦN NỘI DUNG I. CƠ SỞ LÍ LUẬN - Vẽ trang trí giúp học sinh có cách nhìn cách cảm về bố cục đường nét, hình mảng, màu sắc, đậm nhạt. Trên cơ sở đó học sinh có thể tạo ra các họa tiết, các hình trang trí, bài trang trí đẹp, đồng thời cảm thụ được vẽ đẹp của sản phẩm mĩ thuật. -Vẽ trang trí nhằm phát huy trí tưởng tượng, sáng tạo , làm giàu cảm xúc thẩm mĩ cho học sinh trên cơ sở cung cấp kiến thức và rèn luyện kĩ năng cơ bản vễ trang trí. Từ những kiến thức kĩ năng cơ bản đó học sinh có khả năng cảm thụ được vẽ đẹp của thiên nhiên và cuộc sống xung quanh qua những hình tượng được khái quát hoá, điển hình hoá bằng ngôn ngữ đặc trưng của hội hoạ là hình mảng, đường nét, màu sắc đậm nhạt được bố cục theo nguyên tắc của nghệ thuật trang trí. -Vẽ trang trí còn giúp cho học sinh biết vận dụng kiến thức vào thực tiển cuộc sống và các môn khác ở trường phổ thông. II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ - Theo phương pháp cũ, người giáo viên vẫn đảm bảo về mục tiêu bài học và kiến thức truyền thụ đến học sinh . Nhưng học sinh sẽ tiếp thu kiến thức theo kiểu thụ động. không phát huy hết được tích tích cực, học sinh không khắc sâu kiến thức. -4- - Bản thân người giáo viên chưa thật sự tìm tòi, học hỏi kinh nghiệm và chưa tích cực chủ động trong việc truyền thụ kiến thức cho học sinh. - Học sinh mất đi khả năng nhạy bén nếu như học theo phương pháp cũ, từ đó trong cuộc sống sẽ làm các em thụ động. - Hiện nay việc ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy, cho nên rất nhiều kênh thông tin, internet, sách, báo... là điều kiện rất tốt giúp giáo viên truyền thụ đến học sinh một cách dễ dàng về phương pháp và phong phú về kiến thức. 1. Yªu cÇu ®èi víi häc sinh khi häc trang trÝ. -Ph¶i cã ph¬ng tiÖn ®Ó häc vµ thÓ hiÖn lµm bµi trang trÝ. -N¾m ®îc néi dung vÏ trang trÝ kh¸c víi vÏ theo mÉu. Mçi bµi häc vÏ trang trÝ ®Òu cã sù kh¸c nhau vÒ møc ®é yªu cÇu. -Th«ng qua bµi gi¶ng, học sinh biÕt c¸ch lµm mét bµi trang trÝ theo ®óng ph¬ng ph¸p (t×m vµ s¾p xÕp c¸c m¶ng h×nh chÝnh, phô, t×m chän vµ s¾p xÕp ho¹ tiÕt, t×m ®Ëm nh¹t vµ t×m mµu). Häc vÏ trang trÝ học sinh cÇn cã mét t duy s¸ng t¹o vµ say mª, t×m tßi ®Ó bµi vÏ cã hiÖu qu¶ cao. 2. Yêu cầu đối với ngêi d¹y. -Ph¶i n¾m ch¾c ch¬ng tr×nh d¹y vÏ trang trÝ cña mçi líp th«ng qua c¸c bµi cô thÓ -Mçi bµi d¹y trang trÝ ph¶i ®¶m b¶o ®óng kiÕn thøc c¬ b¶n, cã träng t©m, mang ®Æc trng m«n häc. -BiÕt më réng kiÕn thøc trong mçi bµi d¹y b»ng sù híng dÉn học sinh tự t×m tßi, s¸ng t¹o (t×m ho¹ tiÕt, t×m bè côc, t×m mµu cho hµi hoµ). Híng dÉn c¸ch lµm bµi trang trÝ vµ gãp ý kiÕn tõng bµi cho học sinh. III. CÁC BIỆN PHÁP TIẾN HÀNH GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ: Nghệ thuật trang trí là một phần không thể thiếu trong việc giáo dục thẩm mĩ cho học sinh nói chung và chương trình mĩ thuật bậc THCS nói riêng. Đối với người dạy và người học cần phải nắm vững kiến thức cơ bản về trang trí mới phát huy và nâng cao được -5- năng lực sáng tạo, óc thẩm mĩ vốn có trong mỗi người và uốn nắn được thị hiếu cho đúng hướng Để nâng cao hiệu quả dạy học phân môn vẽ trang trí, ngoài những kiến thức cần thiết về mặt lý thuyết và một số kỹ năng thực hành, người giáo viên giảng dạy cần phải biết vận dụng khoa học, linh hoạt những phương pháp dạy học phù hợp với phân môn trang trí. 1. Ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y lÝ thuyÕt trang trÝ. Trong ch¬ng tr×nh d¹y ph©n m«n trang trÝ c¸c líp 6, 7, 8, 9 kh«ng cã bµi lÝ thuyÕt dµnh riªng cho mét tiÕt, thêng lÝ thuyÕt ®îc gi¶ng tríc khi học sinh lµm bµi. Thêi gian nµy chØ chiÕm kho¶ng 15 ®Õn 17 phót. Do ®ã nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n gi¸o viªn ph¶i ch¾t läc cã träng t©m ®Ó truyÒn thô cho học sinh. Học sinh cã thÓ c¨n cø vµo ®ã ®Ó lµm bµi cho cã hiÖu qu¶. Tuy nhiªn gi¸o viªn cã thÓ tæ chøc më réng kiÕn thøc cho học sinh vµo c¸c buæi häc tù chän, ngo¹i kho¸, nãi chuyÖn C¨n cø vµo yªu cÇu cña bµi ®Ó gi¶ng cho học sinh, cã bµi rÊt cÇn nhiÒu thêi gian nh: ph¬ng ph¸p bè côc, ph¬ng ph¸p vµ c¸ch dïng mµu trong trang trÝ, ph¬ng ph¸p s¸ng t¸c tranh cæ ®éng Dï thêi gian dµi hay ng¾n th× bµi lÝ thuyÕt d¹y trang trÝ còng ph¶i lu ý: CÇn x©y dùng néi dung träng t©m bµi trang trÝ: T×m hiÓu kh¸i niÖm c¬ b¶n, sö dông nh÷ng dÉn chøng thùc tÕ, h×nh ¶nh, ®å vËt cô thÓ cã t¸c dông vµ søc thuyÕt phôc cao ®Ó minh ho¹ cho kh¸i niÖm c¬ b¶n. Më réng néi dung c¬ b¶n b»ng nh÷ng dÉn chøng cô thÓ nh: cho học sinh quan s¸t tranh, ¶nh, ®å vËt, bµi lµm ®óng, sai. Gi¸o viªn ph©n tÝch vµ rót ra kÕt luËn. Sù liªn hÖ víi ®êi sèng thùc tÕ rÊt cÇn cho bµi häc lÝ thuyÕt, gi¸o viªn nªn cã nhiÒu liªn hÖ thùc tÕ ®Ó lµm râ h¬n nh÷ng kh¸i niÖm võa ®îc tr×nh bµy. Trong ch¬ng tr×nh trang trÝ hÇu hÕt c¸c bµi ®Òu cã sù liªn hÖ ®Õn thùc tÕ. VÝ dô: C¸c bµi trang trÝ c¬ b¶n nh h×nh vu«ng, h×nh trßn, ®êng diÒm, h×nh ch÷ nhËt hoÆc c¸c bµi trang trÝ øng dông nh: KÎ -6- ch÷, Trang trÝ ®Çu b¸o têng, Trang trÝ qu¹t giÊy, Trang trÝ lä hoa, Trang trÝ ®Üa trßn, Trang trÝ hép møt, Trang trÝ lều trại. Gi¸o viªn cã thÓ sö dông c¸c bµi häc cò cña học sinh líp tríc ®Ó ph©n tÝch vµ còng nªn t×m tßi chän mét vµi ®å vËt nh: tê bÝch b¸o, lä hoa b»ng gèm, hép møt c¸c lo¹i nh»m gióp học sinh më réng thªm kiÕn thøc häc trang trÝ g¾n liÒn víi ®êi sèng. PhÇn lÝ thuyÕt chØ gióp học sinh n¾m v÷ng nh÷ng kh¸i niÖm c¬ b¶n, nh÷ng dù ®Þnh sÏ lµm vµ nh÷ng kiÕn thøc t¹o c¬ së ban ®Çu cho sù h×nh thµnh s¸ng t¹o, t×m tßi ®Ó học sinh vËn dông trong bµi trang trÝ cô thÓ, v× vËy bµi lÝ thuyÕt ph¶i cã träng t©m, gi¸o viªn gi¶ng gi¶i võa søc víi kh¶ n¨ng nhËn thøc cña học sinh vµ cã nhiÒu liªn hÖ thùc tÕ ®Ó học sinh dÔ hiÓu vµ dÔ lµm bµi. Khi gi¶ng lÝ thuyÕt c¬ b¶n, gi¸o viªn nªn ®Æt nhiÒu c©u hái, gióp c¸c em n¾m ch¾c h¬n bµi häc vµ lµm cho tiÕt d¹y thªm sinh ®éng. LÝ thuyÕt c¬ b¶n kh«ng chØ dõng ë phÇn gi¶ng cho toµn líp mµ giáo viên cÇn sö dông nã khi híng dÉn gãp ý cho tõng em. Th«ng qua bµi lµm cña học sinh gi¸o viªn cã thÓ biÕt ngay nh÷ng phÇn lÝ thuyÕt c¸c em cã n¾m ch¾c hay kh«ng vµ trªn c¬ së ®ã gãp ý, nh¾c l¹i nh÷ng phÇn lÝ thuyÕt ®· d¹y, gióp c¸c em söa ch÷a, t×m c¸ch gi¶i quyÕt míi trong bµi lµm trang trÝ. 2. Giảng dạy thực hành trang trí: a. Hướng dẫn học sinh tìm hiểu nội dung bài trang trí Để giúp học sinh phân biệt các dạng bài trang trí: trang trÝ c¬ b¶n hay trang trÝ øng dông, nÕu lµ trang trÝ c¬ b¶n th× bè côc, ho¹ tiÕt, mµu s¾c lu«n cã sù t×m tßi ®Ó cã mét bµi vÏ trang trÝ cã bè côc ®Ñp, hµi hoµ. Cßn nÕu lµ bµi trang trÝ øng dông th× ph¶i lu ý ®Õn tÝnh thùc tiÔn khi sö dông nh: ho¹ tiÕt, mµu s¾c, bè côc phï hîp víi néi dung yªu cÇu sö dông. Mçi néi dung bµi trang trÝ ®Òu cã nh÷ng kiÕn thøc chñ yÕu, th«ng qua -7- gi¶ng d¹y nh÷ng kiÕn thøc chñ yÕu nµy gióp học sinh hiÓu ®îc lÝ thuyÕt, n¾m ®îc c¸ch lµm. VÝ dô trong bµi: Trang trí lọ hoa , chØ yªu cÇu học sinh trang trÝ trªn c¸c lä hoa sao cho ®Ñp. Cßn phÇn t¹o mÉu d¸ng lä hoa, yªu cÇu học sinh t×m kiÓu lä, sao cho cã ®îc nh÷ng kiÓu lä míi, l¹ vµ ®Ñp. Néi dung bµi häc rÊt phong phó, ®a d¹ng song thùc tÕ thêi gian kh«ng cho phÐp gi¸o viªn gi¶ng gi¶i lÝ thuyÕt qu¸ nhiÒu v× nÕu nãi nhiÒu sÏ thiÕu thêi gian cho học sinh thùc hµnh. Bëi vËy mçi néi dung bµi d¹y, gi¸o viªn ph¶i c©n nh¾c, suy nghÜ ®Ó lùa chän nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n nhÊt, thiÕt yÕu nhÊt, träng t©m nhÊt sao cho phï hîp víi néi dung yªu cÇu vµ ®¶m b¶o thêi gian bµi häc. b. Hướng dẫn học sinh tìm phác thảo: T¹o thãi quen cho học sinh suy nghÜ tríc khi t×m ph¸c th¶o vµ bíc ®Çu ph¶i t×m b»ng c¸c ®êng, nÐt, h×nh m¶ng kØ hµ nh»m t¹o nªn mét bè côc hîp lÝ. Nh÷ng bè côc trªn ph¶i ®îc híng dÉn cô thÓ ë phÇn lÝ thuyÕt: c¸ch t×m bè côc, t×m ho¹ tiÕt, t×m h×nh m¶ng vµ vËn dông c¸c thÓ thøc trang trÝ Sau khi t×m bè côc b»ng c¸c h×nh kØ hµ, híng dÉn c¸c em cã thÓ t×m ph¸c th¶o ®en tr¾ng ®Ó t×m ®Ëm nh¹t. VÏ ®en tr¾ng ®Ó tr¸nh ®îc bè côc kh«ng c©n ®èi nh: Bè côc nÆng nÒ (m¶ng ®en qu¸, to qu¸) hoÆc bè côc láng lÎo (c¸c m¶ng rêi rạc) Trªn c¬ së c¸c h×nh bè côc kØ hµ, cã thÓ t×m c¸c ho¹ tiÕt phï hîp víi c¸c m¶ng ®ã. VÝ dô: -8- Sö dông c¸c ho¹ tiÕt cho phï hîp víi c¸c m¶ng kØ hµ ph¶i lµ nh÷ng ho¹ tiÕt ®¬n gi¶n vµ c¸ch ®iÖu. Cuèi cïng bµi trang trÝ nµo còng ph¶i t« mµu nhng c«ng viÖc t« mµu cña học sinh tiÓu häc kh¸c víi t×m mµu ®Ó thÓ hiÖn ë häc sinh THCS cÇn ph¶i híng dÉn học sinh biÕt c¸ch sö dông mµu s¾c sao cho hîp lÝ vµ hµi hoµ. Cã thÓ sö dông hoµ s¾c nãng hay hoµ s¾c l¹nh, sö dông c¸c gam mµu trÇm hay c¸c gam mµu s¸ng. Trong mçi bµi vÏ trang trÝ ph¶i t×m mµu chñ ®¹o. Tõ mµu chñ ®¹o t×m c¸c mµu kh¸c ®Æt vµo cho hîp lÝ vµ c©n nh¾c ®Æt c¸c mµu c¹nh nhau cho hµi hoµ. Qu¸ tr×nh vÏ mét bµi trang trÝ lµ qu¸ tr×nh t×m tßi, suy nghÜ ®Ó quyÕt ®Þnh dïng mµu nµo cho hîp lÝ, muèn vËy học sinh ph¶i thuéc b¶ng pha mµu, ®ã lµ c¬ së ®Ó kh¸m ph¸, t×m ra c¸c mµu míi, t¹o nªn c¸c hoµ s¾c ®Ñp. 3. Các phương pháp dạy học phân môn vẽ trang trí: a. Phương pháp quan sát. -Phương pháp quan sát có một vai trò quan trọng đối với phân môn vẽ trang trí, sử dụng phương pháp này học sinh được quan sát tìm hiểu đối tượng, tìm ra vẻ đẹp của đối tượng từ đó có tính chọn lọc tạo điều kiện cho bài vẽ trang trí đẹp hơn. Học sinh củng có thể quan sát những công trình kiến trúc, những sản phẩm mĩ thuật ứng dụng, những bài trang trí cơ bản đến phức tạp, để có cách nhận xét, đánh giá, cảm nhận được tính thẩm mĩ. Từ đó học sinh có kinh nghiệm để làm bài hoặc vận dụng bài trang trí đã học vào thực tế cuộc sống. -Giáo viên phải có sự hướng dẫn cụ thể cách quan sát, phân tích các sản phẩm mĩ thuật về bố cục, đường nét, màu sắc… để học sinh có được phương pháp quan sát tốt, góp phần hình thành tính thẩm -9- mĩ, trong cách cách nhìn nhận đánh giá cho học sinh. Học sinh phải có được kĩ năng quan sát mọi sự vật hiện tượng xung quanh để nắm bắt được đặc điểm, giúp cho trí tưởng tượng được phát triển phong phú, làm tăng cảm xúc thẩm mĩ, tránh phảm ánh sai lệch hiện thực cuộc sống. Thông qua quan sát, nhận xét góp phần hình thành thị hiếu thẩm mĩ cho học sinh , phát huy tính sáng tạo và bồi dưỡng tình cảm trân trọng cái đẹp. -Phương pháp quan sát thường được áp dụng trong hoạt động quan sát nhận xét, giáo viên hướng dẫn học sinh quan sát phân tích nhận xét các tư liệu tham khảo cho bài học như tranh ảnh từ sách báo, bài vẽ trang trí của hoạ sĩ hoặc của học sinh. Cuối tiết học giáo viên cùng học sinh thực hiện hoạt động quan sát nhận xét để đánh giá kết quả của bài học, từ đó học sinh có thể rút kinh nghiệm cho bài học sau. b. Phương pháp trực quan. -Dạy mĩ thuật chủ yếu là bằng đồ dùng dạy học. Dạy trên những gì học sinh nhìn thấy. Vì vậy khi dạy học môn vẽ trang trí giáo viên cần phải lựa chọn đồ dùng dạy học, tranh dạy học điển hình có tính chắt lọc chọn lựa, rõ nội dung, có tính thẩm mĩ, khuôn khổ hợp lý để học sinh dễ quan sát. -Dạy học bằng đồ dùng dạy học giúp học sinh lĩnh hội tri thức nhanh, nhớ lâu và hứng thú hơn. Song trên thực tế, một số giáo viên dạy mĩ thuật ở trường THCS còn bộc lộ những số thiếu sót sau: +Chưa khai thác hết lợi thế của đồ dùng dạy học. - 10 - +Sử dụng đồ dùng dạy học chưa có trọng tâm, chưa thực sự chú ý đến tính thẩm mĩ của nó: chưa chọn lọc được mẫu đẹp về hình về cấu trúc và màu sắc.. +Trình bày đồ dùng dạy học chưa khoa học. +Ít sử dụng kết quả học tập của học sinh làm đồ dùng dạy học. -Để sử dụng đồ dùng dạy học mĩ thuậtở THCS có hiệu quả, giáo viên cần phải chú ý: + Có cách trình bày đồ dùng dạy học khác nhau tùy theo nội dung bài dạy + Trình bày cùng 1 lúc để học sinh có cách nhìn bao quát về nội dung bài học. + Trình bày theo trình tự bài giảng để học sinh theo dõi từng phần của nội dung. + Sau khi giới thiệu đồ dùng dạy học theo từng nội dung, giáo viên phải cất đi để học sinh tập trung vào nội dung khác. Cuối cùng trình bày tổng thể để chốt lại nội dung tổng quát của bài dạy. + Cần phải chú ý tới vị trí trình bày đồ dùng dạy học. -Giáo viên cần có kế hoạch sưu tầm bài vẽ trang trí của học sinh để làm tư liệu giảng dạy. Sau khi có tư liệu, cần phân loại từng bài dạy sao cho sát đối tượng, đúng với nội dung yêu cầu của từng bài dạy. Chính những bài vẽ của học sinh mới là là minh chứng sinh động cho bài dạy, bởi chúng sát nội dung, yêu cầu bài học, phù hợp - 11 - với khả năng học sinh, vì vậy có tác dụng khích lệ động viên các em học tập. c. Phương pháp vấn đáp. - Dùng các câu hỏi để học sinh suy nghĩ trả lời về nội dung bài học. Học sinh được suy nghĩ trước và dự đoán nội dung mà giáo viên sẽ giảng, các em sẽ không bị động trong qua trình tiếp thu kiến thức. - Cần kết hợp nhuần nhuyễn giữa phương pháp thuyết trình và phương pháp vấn đáp. Lời giảng đan xen với câu hỏi, tạo điều kiện cho học sinh được chủ động nghe-suy nghĩ-dự đoán-chờ đợi thông tin mới. Thường được sử dụng trong các hoạt động quan sát, nhận xét, đánh giá kết quả học tập. Với phương pháp vấn đáp giáo viên có thể tìm hiểu được mức độ tiếp thu bài học của học sinh, biết được kiến thức lĩnh hội của học sinh để có sự điều chỉnh hoặc bổ sung kịp thời. Thông qua phương pháp vấn đáp học sinh có thể trao đổi ý kiến với nhau để rồi đi đến ý kiến thống nhất hoặc mục tiêu của bài học. d. Phương phương pháp trực quan kết hợp với phương pháp phân tích. - Các bài học của phân môn vẽ trang trí thường không nặng về lý thuyết nhưng yêu cầu của phân môn là phải giúp cho các em khắc sâu kiến thức, nhớ lâu. Vì vậy phương pháp trực quan kết hợp với phương pháp phân tích là một giải pháp phù hợp trong việc dạy học phân môn vẽ trang trí. Tuy không có điều kiện tiếp xúc trực tiếp - 12 - những công trình, sản phẩm, nhưng thông qua tranh ảnh, bài vẽ trang trí và được phân tích cụ thể học sinh sẽ tiếp thu nội dung kiến thức bài học một cách dễ dàng hơn. VÝ dô: Híng dÉn học sinh sö dông h×nh m¶ng, ®êng nÐt: Ph¶i døt kho¸t míi t¹o nªn bè côc chÆt chÏ. CÇn tr¸nh nh÷ng bè côc láng lÎo hoÆc nÆng nÒ do c¸ch s¾p xÕp h×nh m¶ng kh«ng hîp lÝ. - Ho¹ tiÕt ph¶i phï hîp víi néi dung yªu cÇu sö dông vµ mang tÝnh d©n téc, ho¹ tiÕt ®· ®îc ®¬n gi¶n, c¸ch ®iÖu, tr¸nh vÏ nÐt viÒn kh« cøng. - Nh÷ng bè côc nªn lµm: - 13 - e. Phương pháp gợi mở. Có hiệu quả cao khi sử dụng trong dạy học phân môn vẽ trang trí. Giáo viên dùng lời nhận xét, câu hỏi gợi mở để học sinh quan sát, nhận xét, suy nghĩ, so sánh đối chiếu và tự điều chỉnh, sửa chữa bài vẽ của mình. Phương pháp này rất phù hợp với việc hướng dẫn học sinh làm bài tập, vì nó phát huy được khả năng độc lập suy nghĩ, tìm tòi, tính tích cực học tập của mọi học sinh. Sử dụng phương pháp gợi mở giáo viên tạo điều kiện cho học sinh tự suy nghĩ, tự tìm hiểu để tìm đến kiến thức bài học. f. Phương pháp nêu vấn đề. Đây cũng là một trong những phương pháp dạy học theo phương pháp tích cực. Giáo viên hoặc học sinh đưa ra một vấn đề chung cho các nhóm hoặc các thành viên thảo luận để đi đến thống nhất, kết luận chung. Từ một vấn đề được đặt ra nhiều học sinh được tham gia thảo luận, trình bày ý kiến của mình. Ví dụ : Làm thế nào để trang trí được một một mặt nạ đẹp và độc đáo? Từ một vấn đề đặt ta như vậy học sinh có thể tự tìm đến những nội dung yêu cầu của bài học Tạo dáng và trang trí mặt nạ. Sau khi giải quyết vấn đề đặt ra học sinh lại một lần nữa khẳng định kiến thức mình đã tìm đến thông qua kết quả và quá trình thực hành. g. Phương pháp trò chơi. - 14 - Sử dụng phương pháp trò chơi giáo viên sẽ tạo được tích tích cực hoạt động thi đua học tập giữa các nhóm, các cá nhân. Phương pháp này gây được hứng thú học tập cho học sinh, tạo ở các em sự háo hức chờ đón để được học phân môn vẽ trang trí. Giáo viên là người đóng vai trò chỉ đạo tổ chức các hoạt động chơi mà học để đạt được hiệu quả cao nhất. h. Phương pháp làm việc theo nhóm: Phương pháp này phát huy được tính tích cực, chủ động, mọi học sinh đều được tham gia học tập. Xây dựng cho học sinh tinh thần tập thể, ý thức cộng đồng với công việc chung, đồng thời hình thành ở học sinh phương pháp làm việc khoa học, tự lập kế hoạch và làm việc theo kế hoạch. * Hình thành học tập: +Giao bài tập +Giao câu hỏi theo phiếu bài tập, giao bài cho từng nhóm học sinh thảo luận. * Tổ chức: +Chia nhóm. Có thể đặt tên cho nhóm. +Cử nhóm trưởng và thư ký ghi chép… +Vị trí của nhóm * Tiến hành: +Nhận bài tập. +Nhóm trưởng nêu yêu cầu. +Các thành viên thảo luận hoặc cùng làm. - 15 - +Nhóm trưởng hoặc đại diện thay mặt nhóm trình bày. +Các nhóm hoặc cá nhân khác góp ý, bổ sung, tranh luận, đánh giá. +Giáo viên nhận xét, bổ sung, tổng kết, đánh giá.-Làm việc theo nhóm tạo điều kiện cho nhiều học sinh được tham gia vào quá trình nhận thức, mặt khác giúp học sinh tích cực tự giác học tập hơn. Góp ý, trao đổi, tranh luận sẽ là cơ sở tốt cho sự hình thành và phát triển khả năng tư duy, phân tích ở học sinh. -Với các bài vẽ trang trí, phương pháp này có thể thực hiện ở đầu tiết học qua phần quan sát nhận xét, hoặc cuối tiết học để nhận xét đánh giá kết quả bài học. -Tùy theo yêu cầu của các loại bài, từng bài cụ thể và từng thời điểm nhất định mà giáo viên vận dụng phương pháp làm việc theo nhóm sao cho phù hợp, có hiệu quả nhất. k. Phương pháp luyện tập: - Phân môn vẽ trang trí lấy thực hành làm hoạt động chính và chỉ có trên cơ sở thực hành thì nhận thức lý thuyết mới rõ dần. Học vẽ trang trí, học sinh phải được làm nhiều bài tập, có thể là các bài tập sẽ trùng lặp nội dung, yêu cầu, cách tiến hành, song mỗi bài học sinh phải tìm ra cách vẽ khác nhau: về khai thác nội dung yêu cầu bài học, tìm hoạ tiết, bố cục, xây dựng hình tượng, cách xử lý màu, đậm nhạt… Vẽ trang trí thường thể hiện ró sự tưởng tượng, sáng tạo chủ quan, sự khái quát hoá đối tượng theo cách vẽ trang trí được thể hiện bằng mảng bẹt, bố cục theo cách sắp xếp của - 16 - trang trí như: đăng đối, đối xứng, xen kẽ, nhắc lại. Hình mảng, đường nét, màu sắc được cách điệu hoá. - Trong phân môn vẽ trang trí cần chú trọng hình thành và phát triển ở học sinh các kĩ năng sau để thực hiện tốt phương pháp luyện tập: +Kĩ năng tư duy tạo hình. +Kĩ năng vẽ hình, chỉnh hình. +Kĩ năng vẽ đậm nhạt và vẽ màu. +Kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tế. Hướng dẫn học sinh làm bài, giáo viên cần tìm ra những thiếu sót về bố cục, vẽ hình, vẽ màu, gợi ý cho các em suy nghĩ và tự tìm ra cách sửa chửa, điều chỉnh theo khả năng, phù hợp với từng dạng bài của mỗi em. Cần có kế hoạch làm việc với từng loại học sinh; giỏi, khá, trung bình, yếu kém. Mỗi loại học sinh đều có yêu cầu, gợi ý riêng và cách bổ sung khác nhau. Giáo viên làm việc với từng học sinh, góp ý, khích lệ mỗi em hoàn thành bài vẽ bằng khả năng của mình. l. Đánh giá kết quả bài học. - Việc đánh giá kết quả bài học cần được tính ngay từ khi xác định mục tiêu và thiết kế bài học nhằm giúp học sinh và giáo viên kịp thời nắm được thông tin liên hệ ngược chiều để điều chỉnh hoạt động dạy và học. - Dựa vào mục tiêu của môn mĩ thuật là giáo dục thị hiếu thẩm mĩ, nhìn nhận ra cái đẹp, cảm thụ cái đẹp, tập tạo ra cái đẹp để thưởng thức và vận dụng cái đẹp vào - 17 - cuộc sống. Do vậy đánh giá kết quả học mĩ thuật không nên quá phụ thuộc vào kết quả bài vẽ cụ thể, vì đằng sau bài vẽ và quá trình học mĩ thuật, học sinh còn hiểu biết về cái đẹp và đã vận dụng vào sinh hoạt, học tập hàng ngày. Hơn nữa một bộ phận học sinh hiểu và cảm thụ được cái đẹp nhưng rất khó thể hiện ra bài vẽ. IV. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Việc vận dụng sáng kiến kinh nghiệm vào trong giảng dạy đã mang nhiều hiệu quả tích cực trong học sinh, các em có khả năng cảm nhận được cái đẹp xung quanh mình, muốn tự mình làm ra những sản phẩm tương tự, các em rất thích học môn Mĩ thuật, và đã đạt được kết quả khá cao trong những năm học vừa qua. Đa số các em có điểm trung bình môn Mĩ thuật cao, không có học sinh yếu kém. Cụ thể như: Năm học 2011-2012: Khối 6 7 8 9 Đ 100% 100% 100% 100% CĐ 0 0 0 0 Năm học 2012-2013: Khối Đ 6 100% 7 100% 8 100% 9 100% CĐ 0 0 0 0 - 18 - D. KẾT LUẬN I. BÀI HỌC KINH NGHIỆM -Nói đến phương pháp dạy học là nói đến cách dạy của giáo viên và cách học của học sinh. Giáo viên không chỉ chú ý đến phương pháp truyền đạt mà còn phải tạo dựng cho học sinh phương pháp tiếp nhận, để cuối cùng là kiến thức đến với học sinh một cách dễ dàng, nhanh và sâu sắc hơn. Như định hướng đổi mới phương pháp dạy học: Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học, bồi dưỡng phương - 19 - pháp tự học, rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh. II. Ý NGHĨA CỦA VIỆC VẬN DỤNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM - Vận dụng tốt các phương pháp nêu trên đã tạo hiệu quả cao trong tiết dạy: +Học sinh háo hức chờ đón bài học. +Học sinh suy nghĩ, tìm hiểu những vấn đề mà giáo viên giảng giải. +Học sinh tham gia vào quá trình nhận thức một cách tự giác. +Học sinh làm bài bằng khả năng và cảm xúc riêng. III. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG - Cái đẹp có ở xung quanh các em, từ thiên nhiên cho đến những cái do con người tạo ra, và nhiệm vụ của người dạy Mĩ thuật trong trường THCS là giúp các em tìm thấy nó hiểu được nó và có khả năng làm ra những sản phẩm tương tự. Dạy học mĩ thuật không chỉ là vẽ mà lấy hoạt động Mĩ thuật để nâng cao hiểu biết cho học sinh giúp các em có thêm kiến thức, kỷ năng trong quá trình hoàn thiện nhân cách Đức-Trí- Thể - Mĩ. IV. ĐỀ XUẤT, KIẾN NGHỊ Nhà trường cần phải có phòng chuyên môn Mĩ Thuật riêng, hằng năm cần phải tổ chức nhiều buổi toạ đàm nhằm trao đổi học hỏi kinh nghiệm trong công tác giảng dạy môn mĩ thuật . Bên cạnh đó nhà trường cần cấp thêm tranh ảnh và mẫu vẽ cho môn mĩ thuật. Trên đây là một số kinh nghiệm mà bản thân tôi đã thu thập và áp dụng qua những năm tháng dạy lớp. Nhìn chung cũng đạt được một - 20 - số kết quả hết sứ khả quan, rất mong sự đóng góp chân thành của quý đồng nghiệp để kinh nghiệm trên được hoàn chỉnh . Thạnh Phú, ngày 25 tháng 3 năm 2013 Xác nhận của thủ trưởng đơn vị hiện Hiệu trưởng NGUYỄN QUỐC NAM Người thực Trần Thanh Long MỤC LỤC A. PHẦN MỞ ĐẦU…………………………………………………......Trang 1 I. BỐI CẢNH CỦA ĐỀ TÀI……………………………………………..Trang 1 II. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI……………………………………………….Trang 1 III. PHẠM VI NGHIÊNG CỨU…………………………………………Trang 1
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan

Tài liệu vừa đăng