Tài liệu Skkn một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm lớp 9

SKKN: “ Một số kinh nghiêm ̣ trong công tác chủ nhiêm ̣ học sinh lớp 9” _______________________________________________________________________________ MỤC LỤC A. PHẦN MỞ ĐẦU I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI II. MỤC TIÊU, NHIÊÊM VỤ CỦA ĐỀ TÀI 1. Mục tiêu. 2. Nhiê êm vụ. III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU VI. GIỚI HẠN PHẠM VI NGHIÊN CỨU V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU B. PHẦN NỘI DUNG NGHIÊN CỨU I. CƠ SỞ LÝ LUÂÊN II. THỰC TRẠNG 1. Thuận lợi - Khó khăn. 2. Thành công - Hạn chế. 3. Mă tê mạnh - Mă tê yếu. 4. Các nguyên nhân, các yếu tố tác đô êng. III. GIẢI PHÁP, BIÊÊN PHÁP 1. Nghiên cứu kỹ về nhiê êm vụ, các yêu cầu của người GVCN . 2. Nghiên cứu đă êc điểm phát triển tâm lý học lứa tuổi. 3. Nhâ nê thức được hâ êu quả sự thiếu trách nhiê êm của GVCN. 4. GVCN phải là người nắm rõ, nắm vững tình hình lớp chủ nhiê êm. 5. Tiến hành làm sổ chủ nhiê êm. 6. Ổn định nề nếp, xây dựng tập thể lớp. 7. Sắp xếp chỗ ngồi. 8. Xây dựng nô êi quy lớp học, thang điểm thi đua, tiêu chí đánh giá xếp loại hạnh kiểm. 9. Phân công nhiê êm vụ cụ thể. 10. Qui định về thưởng phạt. 11. Sinh hoạt chủ nhiê êm hàng tuần. 12. Biê ên pháp của GVCN đối với tâ êp thể lớp. 13. Thành lâ êp những nhóm bạn giúp đỡ nhau. 14. Kết hợp tốt giữa GVCN với các lực lượng giáo dục khác. a. Trao đổi với gia đình học sinh. b. Phối hợp với BGH nhà trường. c. Phối hợp với Giáo viên bộ môn. d. Phối hợp với Đội TNTP HCM. Người thực hiên: ̣ Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuô ̣t 1 SKKN: “ Một số kinh nghiêm ̣ trong công tác chủ nhiêm ̣ học sinh lớp 9” _______________________________________________________________________________ IV. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU C. PHẦN KẾT LUẬN - KIẾN NGHI I. PHẦN KẾT LUÂÊN II. NHỮNG KIẾN NGHI D. TÀI LIỆU THAM KHẢO E. Ý KIẾN ĐÁNH GIÁ CỦA HÔÊI ĐỒNG KHOA HỌC A. PHẦN MỞ ĐẦU I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI: Trong tất cả các lĩnh vực, nhân tố con người sẽ quyết định cho mọi sự thành công hay thất bại. Trong xu thế hội nhập quốc tế, giao lưu văn hóa ngày nay mỗi con người chúng ta cần ra sức phấn đấu học tập để trở thành chủ nhân tương lai của đất nước như Đảng ta đã xác định con người là tài sản quý giá và quan trọng nhất, là nguồn lực lớn và cần thiết đối với quốc gia dân tộc. Trên cơ sở đó ngành Giáo dục - Đào tạo đóng vai trò then chốt trong mọi hoạt động và người thầy đóng vai trò quyết định cho sự nghiệp đào tạo thế hệ trẻ cho tương lai. Ngày nay trong công cuộc đổi mới đất nước, tiếp cận với những tiến bộ về khoa học - công nghệ đòi hỏi những người phục vụ trong công tác giáo dục phải xác định rõ vai trò, trách nhiệm của mình là sự nghiệp trồng người. Những sản phẩm của mình tạo ra nó sẽ quyết định cho cả một thế hệ. Do đó vai trò của người thầy là nhân tố quan trọng để quyết định cho những sản Người thực hiên: ̣ Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuô ̣t 2 SKKN: “ Một số kinh nghiêm ̣ trong công tác chủ nhiêm ̣ học sinh lớp 9” _______________________________________________________________________________ phẩm mà mình tạo ra. Người thầy là những người phục vụ trực tiếp trong lĩnh vực giáo dục để đào tạo, rèn luyện cho thế hệ trẻ, trong đó giáo viên chủ nhiệm (GVCN) đóng vai trò quan trọng đối với các cấp học nhất là cấp học phổ thông. Đối với giáo dục phổ thông, người giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trò quan trọng trong việc giáo dục học sinh (HS). Ngoài việc trực tiếp giảng dạy ở lớp chủ nhiệm, GVCN trước hết phải là nhà giáo dục, là người tổ chức các hoạt động giáo dục, quan tâm tới từng học sinh, chăm lo đến việc rèn luyện đạo đức, hành vi, những biến động về tư tưởng, nhu cầu, nguyện vọng của các em. Giáo viên chủ nhiệm lớp bằng chính nhân cách của mình, là tấm gương tác động tích cực đến việc hình thành các phẩm chất đạo đức, nhân cách của học sinh. Mặt khác, GVCN còn là cầu nối giữa tập thể học sinh với các tổ chức xã hội trong và ngoài nhà trường, là người tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục, ... Có thể nói vai trò xã hội của người giáo viên chủ nhiệm trở nên lớn hơn nhiều so với chức năng của người giảng dạy bộ môn. Hơn nữa trên thực tế trường THCS Lê lợi đóng trên địa bàn xã Eakao của TP. Buôn Ma Thuô êt, đây là mô êt địa bàn rô êng, dân cư nằm rải rác trong các thôn buôn. Đa số người dân làm nông, số ít thì buôn bán ở xa nên ít có thời gian và điều kiê ên để chăm sóc con cái. Học sinh trong lớp có đô ê tuổi không đồng đều, ngoài thời gian học trên lớp các em phải làm rẫy giúp gia đình. Do đó càng khó khăn cho những giáo viên làm công tác chủ nhiê êm. Xác định rõ vai trò của người giáo viên chủ nhiệm lớp, trong những năm qua, Trường THCS Lê Lợi nói riêng và các nhà trường nói chung đã quan tâm nhiều hơn đến công tác chủ nhiệm. Tuy nhiên để có một giải pháp tối ưu cũng như hiệu quả của hoạt động chủ nhiệm lại là vấn đề chúng ta cần trao đổi. Là một giáo viên đã nhiều năm làm công tác chủ nhiệm, đă êc biê êt là chủ nhiê êm học sinh lớp 9, với chút ít kinh nghiệm tích luỹ được qua thực tế công việc, tôi xin được trao đổi cùng các đồng nghiệp về đề tài : “Mô ôt số kinh nghiêm ô trong công tác chủ nhiêm ô lớp 9” ở trường THCS Lê Lợi mà tôi đã thực hiê ên trong những năm qua, với mong muốn nâng cao hiệu quả của công tác chủ nhiệm lớp, góp phần cùng nhà trường hoàn thành tốt mục tiêu giáo dục trong giai đoạn đổi mới đất nước hiện nay. II. MỤC TIÊU, NHIÊÊM VỤ ĐỀ TÀI: 1.Mục tiêu : Trên cơ sở nghiên cứu lý luâ nê và thực trạng vai trò của GVCN trong công tác giáo dục đạo đức HS để đề ra những giải pháp, biê ên pháp nâng cao hiê êu quả trong công tác chủ nhiê êmđă êc biê êt là chủ nhiê êmHS lớp 9. Qua đó nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức HS , góp phần hạn chế tình trạng HS chán học, HS bỏ học, bỏ tiết đi chơi điê ên tử.... Bên cạnh đó phần nào giúp cho các thầy cô quan tâm hơn về vai trò, trách nhiê êm của mình đối với nghề nghiê êp, đă êc biê êt là trong công tác chủ nhiê êm, góp phần xây dựng môi trường học tâ êp: “Trường học thân thiên, ô học sinh tích cực” bởi nghề dạy học là mô êt nghề thiêng liêng cao cả như cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã nói : “Nghề dạy học là nghề cao cả nhất trong những nghề cao cả”. 2.Nhiê Êm vụ nghiên cứu: - Nghiên cứu về nhiê êm vụ, các yêu cầu của người GVCN. Người thực hiên: ̣ Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuô ̣t 3 SKKN: “ Một số kinh nghiêm ̣ trong công tác chủ nhiêm ̣ học sinh lớp 9” _______________________________________________________________________________ - Nhâ nê thức về hâ êu quả của sự thiếu trách nhiê êm của GVCN. - Nghiên cứu đă êc điểm phát triển tâm lý lứa tuổi học sinh lớp 9. - Đưa ra những biê ên pháp cụ thể trong quá trình chủ nhiê êm. - Kết quả của quá trình thực hiê ên - Rút ra bài học cho bản thân - Những kiến nghị, đề xuất. III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU: Học sinh lớp 9 của trường THCS Lê Lợi- TP. Buôn Ma Thuô êt. IV. GIỚI HẠN VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU: 1. Thời gian: Các năm học: 2009-2010; 2010-2011; 2011 -2012 và 2012-2013. 2. Địa điểm: Trường THCS Lê Lợi thành phố Buôn Ma Thuột -Tỉnh Đăk Lăk. 3. Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu viê êc nhâ nê thức của người giáo viên khi chủ nhiê êm lớp và những công viê êc mà GVCN đã làm trong quá trình thực hiê ên nhiê êm vụ của mình. V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: 1. Phương pháp nghiên cứu lý luận: + Thu thập những thông tin lý luận về vai trò của người GVCN lớp trong công tác giáo dục đạo đức HS trên các tập san giáo dục, các bài tham luận trên Internet, qua tâ êp huấn về công tác chủ nhiê êm. 2. Phương pháp quan sát: + Quan sát hoạt động học và sinh hoạt tập thể của HS. 3. Phương pháp điều tra: + Ghi những thông tin liên quan, trò chuyện, trao đổi với các GVBM, HS, hội cha mẹ học sinh (CMHS), bạn bè và hàng xóm của HS. 4. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: + Tham khảo những bản báo cáo, tổng kết hàng năm của nhà trường. + Tham khảo kinh nghiệm của các trường bạn. + Tham khảo những kinh nghiệm của các giáo viên chủ nhiệm lớp khác. 5. Phương pháp thử nghiệm: + Thử áp dụng các giải pháp vào công tác giáo dục đạo đức học sinh ở: Người thực hiên: ̣ Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuô ̣t 4 SKKN: “ Một số kinh nghiêm ̣ trong công tác chủ nhiêm ̣ học sinh lớp 9” _______________________________________________________________________________ - Lớp 9E của trường THCS Lê Lợi - Năm học 2009-2010. - Lớp 9D của trường THCS Lê Lợi - Năm học 2010-2011. - Lớp 9D của trường THCS Lê Lợi - Năm học 2011-2012. - Lớp 9A của trường THCS Lê Lợi năm học 2012-2013. B. PHẦN NÔÊI DUNG ĐỀ TÀI: I. CƠ SỞ LÝ LUÂÊN ĐỂ NGHIÊN CỨU: Giáo dục là quá trình toàn vẹn hình thành nhân cách, được tổ chức có mục đích, có kế hoạch, thông qua hoạt động và quan hệ giữa nhà giáo dục và người được giáo dục nhằm chiếm lĩnh kinh nghiệm xã hội của loài người. Giáo dục là quá trình tác động tới thế hệ trẻ về đạo đức, tư tưởng, hành vi nhằm hình thành niềm tin, lý tưởng, động cơ, thái độ, hành vi, thói quen ứng xử đúng đắn trong xã hội. Khi bàn về vai trò yếu tố giáo dục trong sự phát triển nhân cách con người, Bác Hồ đã viết trong bài thơ “Nửa đêm” (trích “Nhật ký trong tù”): “Hiền dữ phải đâu là tính sẵn Phần nhiều do giáo dục mà nên” Theo quan niệm của Hồ Chí Minh con người ta khi mới sinh ra vốn bản chất là tốt, nhưng chỉ sau do ảnh hưởng của giáo dục và môi trường sống cùng sự phấn đấu, rèn luyện của mỗi cá nhân mà hình thành những con người thiện, ác khác nhau. Theo Người con người sinh ra bản chất là tốt, song trong xã hội luôn có thiện và có ác nên trong bản thân mỗi con người cũng có thiện và ác. Cái ác có là do ảnh hưởng của xã hội và sự biến đổi của mỗi người. Do đó, giáo dục làm một nhiệm vụ vô cùng cần thiết là rèn luyện, biến đổi dần dần tính cách con người, hướng người ta đến sự hoàn thiện của một nhân cách tốt đẹp, xây dựng một xã hội với những con người có ích và hướng thiện. Chính vì lẽ đó, Đảng và Nhà nước ta đã xác định sự nghiê êp trồng người không chỉ là sự nghiệp của toàn nhân loại nói chung mà còn của toàn Đảng, toàn dân ta nói riêng. Đối với nước ta, giáo dục được xác định là “Quốc sách hàng đầu”, là vô cùng quan trọng và cấp thiết bởi sự thành đạt của mô êt con người, sự phát triển của mô êt thế hê ê, sự hưng thịnh của đất nước đều phụ thuô êc vào kết quả của hoạt đô êng giáo dục “Vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người”. Hơn thế, trong một thời đại hội nhập kinh tế, thời đại công nghệ thông tin phát triển như vũ bão hiện nay thì giáo dục lại vô cùng cần thiết. Làm thế nào để những người chủ tương lai của đất nước có đủ đức lẫn tài? Làm thế nào để sự nghiê êp giáo dục mang lại hiê êu quả tốt? Đây chính là trách nhiê êm chung của toàn xã hô êi, của tất cả những người làm công tác giáo dục, đă êc biê êt là của người giáo viên chủ nhiê êm lớp - người trực tiếp và thường xuyên nhất tiếp xúc với các em học sinh. Bởi vậy, người gần gũi nhiều nhất với các em học sinh, người luôn ở bên cạnh giải đáp mọi khó khăn thắc mắc của các em, người mà các em kính trọng và yêu quí nhất, người mà được các em xem như là cha là mẹ không ai khác chính là người giáo viên chủ nhiê êm lớp. Là mô êt giáo viên chủ nhiê êm lớp tôi rất mong muốn học trò của mình là những con ngoan, trò giỏi, tài đức vẹn toàn để sau này lớn lên các em tự tin, năng động, bản lĩnh bước vào đời, trở thành những người công dân có ích cho xã hô êi. Người thực hiên: ̣ Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuô ̣t 5 SKKN: “ Một số kinh nghiêm ̣ trong công tác chủ nhiêm ̣ học sinh lớp 9” _______________________________________________________________________________ Về bản thân, tôi rất mong muốn mình là người đồng nghiê êp được tin yêu, được phụ huynh tin tưởng khi gửi gắm con em mình đến để giáo dục, dạy dỗ, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của trường THCS Lê lợi nói riêng và của TP. Buôn Ma Thuô êt nói chung. II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU: 1. Thuâ Ên lợi - Khó khăn: a. Thuận lợi: - Giáo viên chủ nhiệm nhận được sự chỉ đạo, quan tâm sâu sát của chi bô ê Đảng, của Ban Giám Hiê êu, của Công đoàn giáo dục cơ sở cùng sự giúp đỡ của tất cả các ban ngành trong hô êi đồng sư phạm nhà trường. - Giáo viên chủ nhiê êm năng nổ, thích học hỏi, tìm tòi sáng tạo, là người trực tiếp giảng dạy môn Toán nên thời gian tiếp xúc với lớp chủ nhiê êm nhiều (4 tiết/ 1 tuần). - Đô êi ngũ các thầy cô giáo bô ê môn nhiê êt tình, yêu nghề và trách nhiê êm cao, chuyên môn vững vàng. - Đô êi ngũ cán sự lớp tâ êp trung những thành viên khá tích cực, ham hoạt đô êng. - Hầu hết HS của trường đều nằm trên địa bàn xã. b. Khó khăn: + Hầu hết các em ở trên địa bàn xã nhưng nhà đều ở xa trường và nằm rải rác trên các thôn buôn, phương tiê ên đi lại không có chủ yếu là đi bô ê. Nhiều em gia đình hết sức khó khăn, ngoài giờ học trên lớp các em phải đi làm rẫy giúp bố mẹ, ít dành thời gian cho viê êc học. + Trường đóng trên địa bàn dân cư rất phức tạp, trình đô ê dân trí thấp, có nhiều Dân tô êc sinh sống ( Kinh, Êđê, Tày, Nùng, Mường, Thái) nên có sự bất đồng về ngôn ngữ và phong tục tâ êp quán, đa số người dân sống theo tâ êp quán của dân tô êc mình. + Chất lượng đầu vào thấp, trình đô ê học sinh trong lớp chủ yếu ở mức trung bình -yếu nhiều. Đô ê tuổi của các em chênh lê êch nhiều nên khó có sự đồng nhất trong giáo dục. + Đa số học sinh chưa có ý thức tự học. + Đa số phụ huynh học sinh phải bươn trải cuô êc sống, ít có điều kiê ên để quan tâm chăm sóc con cái. + Khuôn viên nhà trường gần đường giao thông. + Đầu năm khi tôi được Ban Giám Hiê êu nhà trường phân công chủ nhiê êm có nhiều em lười học, ham chơi game, thường hay trốn học ảnh hưởng đến kết quả thi đua của lớp. Có nhiều học sinh năm trước bỏ học hoă êc không đâ êu tốt nghiê êp xin đi học lại, nhiềuHS có hoàn cảnh khó khăn. Cụ thể: Người thực hiên: ̣ Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuô ̣t 6 SKKN: “ Một số kinh nghiêm ̣ trong công tác chủ nhiêm ̣ học sinh lớp 9” _______________________________________________________________________________ - Lớp 9E của trường THCS Lê Lợi đầu năm học 2009-2010 có 5 HS thường ham chơi điê ên tử, 1 HS năm trước bỏ học xin học lại, 3 HS có hoàn cảnh đă êc biê êt khó khăn, tâ êp thể lớp năm lớp 8 xếp loại Trung bình. - Lớp 9D của trường THCS Lê Lợi đầu năm học 2010-2011 có 2 HS thường ham chơi điê ên tử, 1 HS năm trước không đâ êu tốt nghiê êp xin học lại, 2 HS có hoàn cảnh đă êc biê êt khó khăn, 1 HS mồ côi cha mẹ, tâ pê thể lớp năm lớp 8 xếp Tiên tiến ... - Lớp 9D của trường THCS Lê Lợi đầu năm học 2011-2012 có 4 HS thường ham chơi điê ên tử, 2 HS năm trước bỏ học xin học lại, 4 HS có hoàn cảnh đă êc biê êt khó khăn , tâ êp thể lớp năm lớp 8 xếp loại Khá . - Lớp 9A của trường THCS Lê Lợi đầu năm học 2012-2013có 4 HS thường ham chơi điê ên tử, 3 HS năm trước không đâ êu tốt nghiê êp xin học lại, 4HS có hoàn cảnh đă êc biê êt khó khăn, tâ êp thể lớp năm lớp 8 xếp loại Trung bình. 2- Thành công- Hạn chế a.Thành công: Trong những năm gần đây, sự phát triển kinh tế - xã hội đã mang lại không ít những thuận lợi cho công tác chủ nhiệm trong nhà trường. Sự quan tâm đầu tư của Đảng, nhà nước cùng với sự hỗ trợ tích cực từ phía xã hội. Cơ sở vật chất, trang thiết bị giáo dục của nhà trường ngày một khang trang, đầy đủ, đảm bảo cho việc dạy và học. Mô hình ít con, kinh tế ngày càng được cải thiện đã tạo thuận lợi cho trẻ em được quan tâm và chăm sóc tốt hơn. Bên cạnh đó, sự phát triển như vũ bão của khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin đã hỗ trợ cho giáo viên và phụ huynh trong việc liên lạc, trao đổi, nắm bắt nhanh những thông tin cần thiết trong phối hợp giáo dục; đồng thời hỗ trợ tích cực cho hoạt động dạy của giáo viên trong những giờ lên lớp, trong những hoạt động tập thể khiến học sinh thấy hứng thú hơn. Sự phối kết hợp giữa các tổ chức đoàn thể trong và ngoài nhà trường ngày càng trở nên chặt chẽ. b. Hạn chế: Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi kể trên, công tác chủ nhiệm lớp còn gặp không ít những khó khăn, thách thức. Trong thời đại khoa học công nghệ và kinh tế thị trường hiện nay, ngoài những tiện ích to lớn mà nó mang đến cho nhân loại thì kèm theo đó là hàng loạt các tác động tiêu cực đến đối tượng học sinh: xu hướng đua đòi chưng diện theo trang phục, mái tóc của các ca sĩ, diễn viên trong phim ảnh không lành mạnh và đặc biệt là game online. Chính những vấn đề này ảnh hưởng không ít đến việc học tập, việc hình thành nhân cách, đạo đức của học sinh và gây ra rất nhiều khó khăn cho giáo viên chủ nhiệm trong công tác giáo dục đạo đức học sinh. 3- Mă Êt mạnh - Mă Êt yếu: a/ Mă Êt mạnh: Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo nên trong những năm qua GVCN đã được tâ pê huấn mô êt số chuyên đề về công tác chủ nhiê êm, chuyên đề về rèn kỹ năng sống cho HS, chuyên đề về phương pháp kỷ luâ êt HS tích cực .... Nhiều GVCN đã có những kết quả tốt trong quá trình chủ nhiê êm. Người thực hiên: ̣ Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuô ̣t 7 SKKN: “ Một số kinh nghiêm ̣ trong công tác chủ nhiêm ̣ học sinh lớp 9” _______________________________________________________________________________ b. Mă Êt yếu: Tuy nhiên hiê êu quả công tác chủ nhiê êm của nhiều GV hiê ên nay chưa cao như còn để HS bỏ học nhiều, chưa ngăn chă ên được tình trạng HS trốn tiết đi chơi điê ên tử, HS nghỉ học không phép nhưng GVCN cũng không biết lý do vì sao? Nhiều GVCN còn chưa hiểu nhiều về tâm tư nguyê ên vọng của các em để từ đó có biê ên pháp giáo dục phù hợp ... 4/ Các nguyên nhân, các yếu tố tác đô n Ê g: Nguyên nhân chủ yếu là do nhiều đơn vị kinh doanh chỉ chú ý đến lợi nhuận, hầu hết các điểm truy cập Internet đều trang bị những trò chơi bạo lực thu hút học sinh. Vì thế, hiện tượng trốn tiết, bỏ học để chơi game là điều không tránh khỏi. Không những thế, hậu quả do những tác động của những trò chơi nguy hiểm này dẫn đến các hành vi bạo lực khôn lường. Đây là lứa tuổi phức tạp, các em thích khám phá những cái hay, cái mới nhưng các em chưa lường trước được hâ êu quả xấu xảy ra. Mặt khác, nhiều gia đình do quá bận rộn với công việc nên thời gian dành cho việc giáo dục con cái không nhiều, gần như phó mặc cho nhà trường và xã hội, thậm chí cung cấp tiền bạc dư thừa không nghĩ đến hậu quả. Nhiều phụ huynh chỉ gặp gỡ trao đổi với GVCN trong ba buổi họp phụ huynh trong một năm học, còn chủ yếu là trao đổi qua điện thoại trong những trường hợp cần thiết. Trẻ thiếu thốn tình cảm, thiếu sự quan tâm của gia đình, dễ bị kẻ xấu lôi cuốn sa ngã. Một số em do được chiều chuộng và chăm sóc quá chu đáo nên nảy sinh tính ích kỉ, ương bướng, khó bảo. Hơn nữa, công tác chủ nhiệm chủ yếu là kiêm nhiệm, thực tế hiện nay chưa có một khoá đào tạo chính thức nào cho GVCN. Chính vì vậy, không nhiều GVCN thực sự có năng lực, làm chủ nhiệm chủ yếu bằng kinh nghiệm của bản thân, cộng với trao đổi học hỏi trong nhà trường. Bên cạnh đó, số tiết dành cho GVCN còn quá ít, chỉ 4 tiết trên tuần, chưa tương xứng công sức giáo viên đầu tư vào công tác chủ nhiệm, dẫn đến nhiều giáo viên chưa hăng say với công tác chủ nhiệm. Nội dung chương trình giảng dạy còn nặng về kiến thức thuần tuý, số tiết giành cho giáo dục công dân, giáo dục đạo đức học sinh còn quá ít, trong khi xã hội ngày càng phát triển. Hơn nữa ở lứa tuổi này, tâm sinh lí của các em đang phát triển mạnh, các em ngày càng có nhiều nhu cầu hiểu biết, tìm tòi, bắt chước, thích giao lưu, đua đòi, thích sự khẳng định mình .., trong khi kiến thức về xã hội, gia đình, sự hiểu biết về pháp luật còn hạn chế, nên chiều hướng học sinh hư, lười học, hiện tượng bỏ giờ, trốn tiết, vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức ngày càng nhiều. Tuy nhiên, cũng phải nhìn nhận những thiếu sót về phía đội ngũ giáo viên chủ nhiệm. Một bộ phận giáo viên chưa thật nhiệt tình, một phần do công việc giảng dạy chiếm nhiều thời gian, hiệu quả công tác chủ nhiệm ít nhiều bị ảnh hưởng. Một thiếu sót khác là nhiều giáo viên chủ nhiệm tiến hành công việc khá cảm tính, chưa có phương pháp chủ nhiệm sáng tạo thích hợp. Có người quá nghiêm khắc, có người quá dễ dãi. Người nghiêm khắc gò ép học sinh theo khuôn khổ một cách máy móc. Và như thế, về mặt tâm lí, cả giáo viên và học sinh đều như bị áp lực. Người dễ dãi thì lại buông lỏng công tác quản lí, thiếu quan tâm sâu sát. Thực tế, nhiều khi giữa thầy cô chủ nhiệm và học sinh không phải bao giờ cũng tìm được tiếng nói chung. III- CÁC GIẢI PHÁP, BIÊÊN PHÁP Người thực hiên: ̣ Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuô ̣t 8 SKKN: “ Một số kinh nghiêm ̣ trong công tác chủ nhiêm ̣ học sinh lớp 9” _______________________________________________________________________________ Để khắc phục những khó khăn trên trong công tác chủ nhiệm không phải là điều dễ dàng và đơn giản. Tuy nhiên, tôi xin được đưa ra một số giải pháp, biê ên pháp để các đồng nghiệp cùng chia sẻ. 1. Trước hết tôi nghiên cứu kỹ về nhiê Êm vụ, các yêu cầu của người GVCN cụ thể là: a. Nhiê êm vụ của người GVCN: Được quy định trong các văn bản pháp lý của Bô ê GD & ĐT là: - Tìm hiểu và nắm vững HS trong lớp về mọi mă êt để có biê ên pháp tổ chức giáo dục sát đối tượng, nhằm thúc đẩy sự tiến bô ê của mọi HS. - Cô êng tác chă êt chẽ với gia đình HS, chủ đô êng phối hợp với các giáo viên bô ê môn, Đoàn Thanh niên Cô êng sản Hồ Chí Minh, Đô êi Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, các tổ chức xã hô ê có liên quan trong hoạt đô êng giảng dạy và giáo dục HS của lớp. - Nhâ nê xét đánh giá và xếp loại HS cuối kỳ và cuối năm học, đề nghị khen thưởng và kỷ luâ êt HS, đề nghị danh sách học sinh được lên lớp thẳng, phải kiểm tra lại, phải rèn luyê ên thêm về hạnh kiểm trong kỳ nghỉ hè, phải ở lại lớp, hoàn thành viê êc ghi vào sổ điểm và học bạ. - Báo cáo thường kỳ hoă êc đô êt xuất về tình hình của lớp với các bô ê phâ nê có liên quan. b. Các yêu cầu đối với GVCN lớp hiê Ên nay: Thứ nhất là về đạo đức nghề nghiê êp, người GVCN phải đảm bảo những yêu cầu về đạo đức, nhân cách đã được quy định trong các văn bản cụ thể: Điều 75. Về “các hành vi nhà giáo không được làm” đã quy định: Nhà giáo không được có các hành vi sau đây: - Xúc phạm danh dự, nhân phẩm, xâm hại thân thể người học. - Gian lâ ên trong tuyển sinh, thi cử, cố ý đánh giá sai kết quả học tâ êp, rèn luyê ên của người học. - Xuyên tạc nô êi dung giáo dục. Năm 2008 Bô ê GD & ĐT ban hành Quy định đạo đức nhà giáo trong đó: Điều 3: Phẩm chất chính tri: - Chấp hành nghiêm chỉnh chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luâ êt của Nhà nước; thi hành nhiê êm vụ đúng theo quy định của pháp luâ êt. Không ngừng học tâ êp, rèn luyê ên nâng cao trình đô ê lý luâ ên chính trị để vâ ên dụng vào hoạt đô êng giảng dạy, giáo dục và đáp ứng yêu cầu nhiê êm vụ được giao. - Có ý thức tổ chức kỷ luâ êt, chấp hạnh nghiêm sự điều đô êng, phân công của tổ chức, có ý thức tâ êp thể, phấn đấu vì lợi ích chung. - Gương mẫu thực hiê ên nghĩa vụ công dân, tích cực tham gia các hoạt đô êng chính trị, xã hô êi. Người thực hiên: ̣ Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuô ̣t 9 SKKN: “ Một số kinh nghiêm ̣ trong công tác chủ nhiêm ̣ học sinh lớp 9” _______________________________________________________________________________ Điều 4: Đạo đức nghề nghiê Êp: - Tâm huyết với nghề nghiê êp, có ý thức giữ gìn danh dự, lương tâm nhà giáo, có tinh thần đoàn kết, thương yêu, giúp đỡ đồng nghiê êp trong cuô êc sống và trong công tác, có lòng nhân ái, bao dung, đô ê lượng, đối xử hòa nhã với người học, đồng nghiê êp, sẵn sàng giúp đỡ, bảo vê ê quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người học, đồng nghiê êp và cô êng đồng. - Tâ nê tụy với công viê êc, thực hiê ên đúng điều lê ê, quy chế, nô êi quy của đơn vị, nhà trường, của ngành. - Công bằng trong giảng dạy và giáo dục, đánh giá đúng thực chất, năng lực của người học, thực hành tiết kiê êm, chống bê ênh thành tích, chống tham nhũng, lãng phí. - Thực hiê nê phê bình và tự phê bình thường xuyên, nghiêm túc, thường xuyên học tâ pê nâng cao trình đô ê chuyên môn nghiê pê vụ, ngoại ngữ, tin học để hoàn thành tốt nhiê m ê vụ được giao, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiê pê giáo dục. Điều 6: Giữ gìn, bảo vê Ê truyền thống đạo đức nhà giáo: - Không lợi dụng chức vụ, quyền hạn để thực hiê nê hành vi trái pháp luâ tê , không gây khó khăn, phiền hà đối với người học và nhân dân. - Không gian lâ nê , thiếu trung thực trong học tâ pê , nghiên cứu khoa học và thực hiê nê nhiê m ê vụ giảng dạy, giáo dục. - Không trù dâ pê , chèn ép và có thái đô ê thiên vị, phân biê tê đối xử, thành kiến người học; không tiếp tay, bao che cho những hành vi tiêu cực trong giảng dạy, học tâ pê và rèn luyê nê của người học và đồng nghiê pê . - Không xâm phạm thân thể, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người học, đồng nghiê pê , người khác. Không làm ảnh hưởng đến công viê cê , sinh hoạt của đồng nghiê pê và của người khác. - Không tổ chức dạy thêm, học thêm trái với quy định. - Không hút thuốc lá, uống rượu bia trong công sở, trong trường học và nơi không được phép khi thi hành nhiê m ê vụ giảng dạy và tham gia các hoạt đô nê g giáo dục của nhà trường. - Không sử dụng điê nê thoại di đô nê g và làm viê cê riêng trong các cuô cê họp, trong khi lên lớp, học tâ pê , coi thi, chấm thi. - Không gây bè phái, cục bô ê địa phương, làm mất đoàn kết trong tâ pê thể và trong sinh hoạt tại cô nê g đồng. - Không được sử dụng bục giảng làm nơi tuyên truyền, phổ biển những nô iê dung trái với quan điểm, chính sách của Đảng và Nhà nước. - Không trốn trách trách nhiê m ê , thoái thác nhiê m ê vụ , tự ý bỏ viê cê , không đi muô nê về sớm, bỏ giờ, bỏ buổi dạy, cắt xén, dồn ép chương trình, vi phạm quy chế chuyên môn làm ảnh hưởng đến kỷ cương, nề nếp của nhà trường. Người thực hiên: ̣ Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuô ̣t 10 SKKN: “ Một số kinh nghiêm ̣ trong công tác chủ nhiêm ̣ học sinh lớp 9” _______________________________________________________________________________ - Không tổ chức, tham gia các hoạt đô êng liên quan đến tê ê nạn xã hô êi. Thứ hai: Phải thu thâ êp và xử lý thông tin đa dạng về lớp chủ nhiê êm để xây dụng hồ sơ học sinh và lâ êp kế hoạch phát triển tâ pê thể. Thứ ba: GVCN phải biết lâ êp kế hoạch năm học và kế hoạch giáo dục ngắn hạn. Thứ tư: Phải biết xây dựng tâ pê thể HS lớp chủ nhiê êm. Thứ năm: Biết tổ chức các hoạt đô êng giáo dục và các hình thức giao lưu đa dạng. Thứ sáu: Phải phát hiê ên kịp thời và ngăn ngừa những xung đô êt trong lớp. Thứ bảy: Đánh giá kết quả tu dưỡng, học tâ pê và sự tiến bô ê của HS về các mă êt giáo dục theo quy định. Thứ tám: Phải phối hợp tốt với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường. Thứ chín: Phải biết câ êp nhâ êt hồ sơ công tác chủ nhiê êm và hồ sơ học sinh bằng công nghê ê thông tin. 2. Tôi nghiên cứu đă cÊ điểm phát triển tâm lý học lứa tuổi : Học sinh THCS, đă êc biê êt làHS lớp 9- lứa tuổi có nhiều thay đổi mạnh mẽ về thể chất, sức khỏe và tâm sinh lý, các em dễ thay đổi tình cảm, hành vi, hay nóng vô êi hoă êc buồn chán. Mâu thuẫn giữa ý muốn thoát khỏi sự giám sát của bố mẹ, của thầy cô, muốn khẳng định mình trong gia đình và ngoài xã hô êi khi trong mắt bố mẹ và thầy cô các em vẫn còn là “trẻ con” đã nảy sinh những xung đô êt. 3. Tôi nhâ Ên thức được hâ Êu quả sự thiếu trách nhiê Êm của GVCN: Khi đảm nhâ ên vai trò này, nếu GVCN không làm hết trách nhiê êm, không tâm huyết với nghề; thiếu quan tâm sâu sát, đối xử không công bằng, không tôn trọng HS, không xử lý tốt các tình huống trước những biểu hiê ên dù là nhỏ của HS có thể dẫn đến hâ uê quả khôn lường như ảnh hưởng đến tương lai, thâ êm chí sự sống còn của HS. Trên cơ sở những nghiên cứu về nhiê êm vụ, các yêu cầu của người GVCN, nghiên cứu đă êc điểm phát triển tâm lý học lứa tuổi và nhâ ên thức hâ uê quả sự thiếu trách nhiê êm của GVCN. Trong quá trình làm công tác chủ nhiê êm, ngoài các yêu cầu phải làm theo quy định, tôi đã đưa ra mô êt số biê ên pháp sau: 4. Tiếp đó người GVCN phải là người nắm rõ, nắm vững tình hình lớp chủ nhiê Êm: Muốn giáo dục học sinh thì phải hiểu được tâm tư tình cảm nguyê ên vọng của các em. Nhưng làm thế nào để hiểu được những đều ấy mô êt cách tường tâ ên? Theo tôi đó là tiếp câ ên với lớp chủ nhiê êm nghĩa là chúng ta phải tiếp xúc gần gũi trò chuyê ên tìm hiểu về hoàn cảnh, đă êc điểm tâm sinh lí, tính tình, sở thích … của các em. Vì vâ êy trước tiên khi phụ trách mô êt lớp tôi đã tìm hiểu học sinh qua các bước sau: Người thực hiên: ̣ Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuô ̣t 11 SKKN: “ Một số kinh nghiêm ̣ trong công tác chủ nhiêm ̣ học sinh lớp 9” _______________________________________________________________________________ Bước 1: Điều tra lí lịch học sinh qua phiếu Sơ yếu lí lịch vào tuần đầu tiên của năm học mới với các nô êi dung trong mẫu sau: SƠ YẾU LÍ LICH HỌC SINH 1. Họ và tên học sinh:……………….……Giới tính: …….Đã kết nạp:...... 2. Ngày…. tháng…. năm sinh…… Dân tô êc:…..….. Tôn giáo:………. 3. Nơi sinh:.................................................................................................... 4. Quê quán: .................................................................................................. 5. Hô ê khẩu thường trú: ...................................................................................................... 6.Hiê ên nay đang sống cùng với:............................................tại địa chỉ ........................................................................................................................ 7. Họ tên cha: …………………. Năm sinh :....................... Nghề nghiê êp:……….............Nơi làm viê êc: .......................…………. 8. Họ tên mẹ : …………………. Năm sinh :....................... Nghề nghiê êp:……….............Nơi làm viê êc: .......................…………. 9. Là con thứ......... trong gia đình gồm có.......... anh chị em 10. Họ tên, năm sinh, nghề nghiê êp, nơi làm viê êc của các anh chị em ruô êt: .................................................................................................................................... .................................................................................................................................... 11. Điều kiê ên kinh tế gia đình thuô êc diê ên: ………Thuô êc đối tượng:……. 12. Xếp loại học lực, hạnh kiểm, chức vụ đã làm của các năm học trước : Lớp 6: Học lực:……Hạnh kiểm:……Chức vụ đã làm: …………........... Lớp 7: Học lực:……Hạnh kiểm:……Chức vụ đã làm: …………........... Lớp 8: Học lực:……Hạnh kiểm:……Chức vụ đã làm: …………........... Lớp 9 (Trường hợp ở lại lớp): Học lực: ….........… Hạnh kiểm:….....…...... 13. Chiều cao:........, cân nă êng:......., tình trạng sức khỏe:............................... 14. Năng khiếu:……………….. sở thích: …...................................………… 15. Những môn học em đã đạt kết kết quả cao................................................. 16. Những môn học mà em học yếu:............................................................... 17. Ở nhà em thường học bài vào thời gian nào:............................................. .......................................................................................................................... 18. Ngoài giờ học em thường làm gì để giúp đỡ gia đình:............................... 17. Kể tên 5 bạn thân hiê ên nay (Nêu rõ họ tên, năm sinh, nghề nghiê êp, nơi ở) (1) ..................................................................................................................................... (2) .................................................................................................................................. (3) .................................................................................................................................. (4) .................................................................................................................................. Người thực hiên: ̣ Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuô ̣t 12 SKKN: “ Một số kinh nghiêm ̣ trong công tác chủ nhiêm ̣ học sinh lớp 9” _______________________________________________________________________________ (5) ................................................................................................................................... 18. Chỉ tiêu phấn đấu của em trong năm học này: Học lực:……………………….; Hạnh kiểm: ………………. 19. Em có ý kiến, đề nghị gì với GVCN và nhà trường: ........................................................................................................................... 20. Khi cần liên hê ê theo địa chỉ ........................................................................................................................... Hoă êc số - Điê ên thoại bàn ở nhà: .................................................... - Điê ên thoại của bố: ......................................................... - Điê ên thoại của mẹ: ........................................................ - Nhờ người khác ( ghi rõ tên, số điêṇ thoại và chức danh người nhờ):......................................................................................................... Chữ ký và họ tên của bố Buôn Ma Thuô ̣t, ngày ... tháng ... năm ... Chữ ký và họ tên của mẹ Chữ ký và họ tên của HS Kính mong quý phụ huynh kiểm tra lại các thông tin cho các em và ký, ghi họ tên của mình vào ô phía trên. Phụ huynh lưu lại tên và số điêṇ thoại của GVCN để tiêṇ viêc̣ liên hê:̣ Họ tên GVCN lớp:.......: Khắc Thị Hương Điêṇ thoại GVCN : - Nhà riêng: - Di đô ̣ng: Qua sơ yếu lý lịch ở trên tôi đã tìm hiểu được cơ bản các thông tin về HS mà mình chủ nhiê êm như thành phần gia đình, HS có hoàn cảnh khó khăn về kinh tế, địa bàn cơ trú, học lực, hạnh kiểm, năng khiếu, .... Từ đó giáo viên sẽ phân luồng đối tượng HS và tìm biê ên pháp giáo dục phù hợp với từng đối tượng. Và đă êc biê êt là tôi đã lưu được nét chữ của từng HS, từng phụ huynh để tiê ên cho viê êc giáo dục tính trung thực củaHS trong năm học. Ví dụ: Cuối tháng 10 của năm học 2009-2010, do vi phạm nhiều khuyết điểm nên tôi đã yêu cầu em Bùi Thị Cúc về nhà viết bản tường trình, trình bày lại những khuyết điểm và nguyên nhân dẫn đến khuyết điểm của mình, hướng sửa chữa trong thời gian tới. Và tôi yêu cầu em đưa bản tường trình này cho phụ huynh ký xác nhâ ên để nô êp lại cho GVCN. Nhưng khi nhâ ên bản tường trình từ HS tôi kiểm tra lại chữ viết, chữ ký của phụ huynh trong bản tường trình xem có giống với trong sơ yếu lý lịch mà tôi đã lưu từ đầu năm hay không? Thâ êt bất ngờ khi tôi phát hiê ên ra chữ ký trong bản tường trình không phải là chữ ký của phụ huynh. Vâ êy là tôi đã gă pê riêng em để tìm hiểu nguyên nhân, em đã thú nhâ ên với tôi do thời gian qua em mải chơi, không chú tâm vào bài vở, lại sợ bố mẹ biết chuyê ên nên đã nhờ bác hàng xóm ký hô ê. Qua sự viê êc này tôi đã khuyên bảo em rất nhiều điều, em đã ân hâ nê và hứa với tôi là từ nay không mắc lỗi như vâ êy nữa. Và cũng từ đó em tiến bô ê hẳn lên, trong các tháng tiếp sau em không vi phạm nữa. Bước 2: Người thực hiên: ̣ Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuô ̣t 13 SKKN: “ Một số kinh nghiêm ̣ trong công tác chủ nhiêm ̣ học sinh lớp 9” _______________________________________________________________________________ Để kiểm tra đô ê chính xác của các thông tin mà tôi thu thâ pê được qua phiếu điều tra tôi cố gắng tìm hiểu thông qua nhiều kênh khác nhau như từ bạn bè, người quen, chính quyền địa phương, đến thăm gia đình một số học sinh,… Qua đó sẽ hiểu biết cụ thể hơn, chi tiết hơn hoàn cảnh gia đình các em. Từ đó tôi có những hình thức, những biê ên pháp giáo dục linh hoạt phù hợp với từng em bởi giáo dục không phải là mô êt công thức chung có sẵn. Bên cạnh đó tôi còn xem học bạ những năm trước, trò chuyê ên với GVCN của năm trước, liên hệ các GVBM trong lớp cũng như các giáo viên khác để có thêm những thông tin chính xác về các em. Ví dụ: Trong năm học 2011-2012 qua thu thâ êp thông tin tôi biết được em Hoa Hồng Thái bị bố mẹ bỏ rơi từ nhỏ, em ở với ông bà nô êi ở ngoài Thanh Hóa nhưng do mải chơi nên em đã bỏ học, được dì cho vào trong này vừa đi làm vừa đi học lại. Kết quả khảo sát đầu năm 2 môn Toán và Văn em đều thấp, nhưng qua những giờ học của em ở trên lớp tôi thấy em rất thông minh, những kiến thức nào em không biết tôi chỉ cần giảng sơ là em đã nắm được, vâ êy là tôi đã nhờ mô êt bạn học khá nhà ở gần nhà Thái kèm că pê bạn thêm , đồng thời tôi đã đến nhà của dì bạn nói dì tạo điều kiê ên về thời gian để em được được đến lớp học phụ đạo thêm vào 2 buổi chiều mỗi tuần. Tiếp đó tôi đã đề nghị với nhà trường miễn các khoản đóng góp cho em, vâ nê đô êng các quỹ để hỗ trợ thêm cho em. Và rồi Thái học tiến bô ê hẳn lên trong sự vui mừng của mọi người. 5. Tiến hành làm sổ chủ nhiê Êm: Sổ chủ nhiê êm được xem là nhâ êt kí của lớp. Nó ghi lại kết quả học tâ pê , những diễn biến trong lớp trong suốt mô êt năm học vì vâ êy khi làm sổ chủ nhiê êm tôi thâ êt thâ ên trọng, tôi ghi đầy đủ các chi tiết theo mẫu, trong đó tôi chú ý nhất là: - Sơ đồ chỗ ngồi. - Danh sách cán bộ lớp. - Tên giáo viên bô ê môn (Địa chỉ - số điê ên thoại). - Nô êi quy trường lớp. - Theo dõi kết quả thi đua. - Theo dõi học sinh cá biệt. - Theo dõi mọi mă êt từng học sinh theo định kỳ. - Nhâ êt ký chi tiết những lần trao đổi với phụ huynh HS. 6. Ổn đinh nề nếp, xây dựng tâ Êp thể lớp tự quản tích cực: Ở lứa tuổi THCS, thiết nghĩ các em có thể phát huy khả năng tự quản, phát huy trách nhiê êm của bản thân, trong mọi công viê êc trên tinh thần dân chủ, tôi luôn tôn trọng tin tưởng và giáo dục cho các em ý thức tự giác, tích cực phê bình và tự phê bình. Kích thích tính tự trọng và tình đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau cùng tiến bô ê ở mỗi học sinh. Để xây dựng mô êt tâ êp thể tự quản tốt, muốn ổn định nề nếp học tâ pê thì cần có đô êi ngũ cán bô ê, cán sự lớp năng đô êng sáng tạo, trách nhiê êm. Vì lẽ đó bầu ban cán sự lớp là mô êt viê êc cần phải suy nghĩ tính toán không phải học sinh nào cũng đảm nhiê êm được. Người thực hiên: ̣ Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuô ̣t 14 SKKN: “ Một số kinh nghiêm ̣ trong công tác chủ nhiêm ̣ học sinh lớp 9” _______________________________________________________________________________ Ví dụ: Đầu năm học 2012-2013 trong buổi sinh hoạt lớp và hoạt đô êng ngoài giờ đầu năm, trên cở sở đã tìm hiểu kỹ về HS tôi đã cho lớp thảo luâ nê đi đến biểu quyết để chọn ra những HS có đủ năng lực, phẩm chất đạo đức để bầu làm các công viê êc sau: * Bầu ban cán sự lớp gồm : Lớp trưởng: Đinh Thị Huyền Diê uê Lớp Phó học tâ êp: Phương Thị Thảo Lớp phó Lao đô êng - Kỉ luật: Đinh Ngọc Nam Lớp phó Văn thể mỹ: Đinh Thị Xuân Thi Thủ quỹ: Lê Thị Ngọc Ánh Đội cờ đỏ: Huỳnh Ngọc Trường và Bùi Hữu Thế * Bầu tổ trưởng: Tổ 1: Lê Thị Ngọc Ánh * Bầu tổ phó Đinh Ngọc Nam Tổ 2: Y Tuê ê Êban Vũ Thị Thoa Tổ 3: H’ Cel Niê Nguyễn Tấn Thành Tổ 4: Lê Thị Hâ êu. Nguyễn Thị Mỹ Hạnh * Bầu Ban Cán sự phụ trách bộ môn: Cán sự môn Văn: Đinh Thị Huyền Diê êu. Cán sự môn Toán: Đinh Ngọc Nam. Cán sự môn Anh: Lê Thị Hâ êu * Chức danh khác: Cử ra mô êt bạn quản lý toàn bô ê tài sản trong lớp như rèm cửa .., tắt quạt, điê ên trước khi ra về. 7. Sắp xếp chỗ ngồi: Trên cơ sở nghiên cứu kỹ sơ yếu lý lịch của từng em, từ kết quả bầu ban cán sự lớp, bầu tổ trưởng, tổ phó nên khi xếp chỗ ngồi tôi đã: Chú ý các em có nhu cầu về tai mắt (HS cận thị: Đoàn Đắc Ngọc Anh) Chú ý tới vóc dáng chiều cao, giới tính, học lực (Thấp ngồi trước, cao ngồi sau; xen kẽ HS Giỏi - Yếu, Khá - Trung bình ngồi cùng bàn; Tỉ lệ Giỏi, Khá, Trung bình, Yếu ở các tổ đều nhau). Chú ý phân đều chỗ ban cán sự lớp, những em có cùng khuyết điểm. Ví dụ: Trong năm học 2010 - 2011 em Y Quang Niê là mô êt học sinh chậm, trầm, học yếu, thụ động trong mọi hoạt động. Năm trước đang học giở lớp 9 thì bỏ học, năm nay xin đi học lại. Người thực hiên: ̣ Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuô ̣t 15 SKKN: “ Một số kinh nghiêm ̣ trong công tác chủ nhiêm ̣ học sinh lớp 9” _______________________________________________________________________________ Qua trao đổi với các thầy cô năm trước thì các giờ học em hay uể oải, nằm dài trên bàn, không chú ý, không chịu phát biểu ý kiến xây dựng bài. Các bài kiểm tra đều là điểm yếu kém. Giáo viên bô ê môn tâm sự với tôi: “Em thường xuyên không học bài, không làm bài tâ pê ”. Thế nên sang lớp 9 này, tôi chú ý đến em nhiều hơn , tôi gă êp riêng em để tìm hiểu lí do cũng như tôi biết được trước đó là do em học yếu từ đầu cấp, kiến thức bị hỏng nhiều nên không thể theo kịp bạn bè đâm ra chán nản, lười học. Tôi đã xếp em ngồi cạnh em Hùng (là lớp phó Lao động kỉ luật, đồng thời là một học sinh có trách nhiệm và có học lực rất khá của lớp) kèm cặp và giao trách nhiệm cho em Hùng làm sao phải giúp bạn tiến bộ. Vì vậy, bằng khả năng và trách nhiệm của mình em Hùng đã từ từ giúp em Y Quang tiến bô ê dần lên. Đến lớp Y Quang siêng học hơn, những bài kiếm tra dần dần đạt được điểm trên trung bình. Nhờ đó, trong cuối năm học 2010 2011 học lực của em Y Quang được xếp loại: Trung bình, hạnh kiểm: Khá, em đâ êu tốt nghiê êp lớp 9 trong niềm vui của gia đình, thầy cô và bạn bè. 8. Xây dựng nô Êi quy lớp học, thang điểm thi đua, tiêu chí đánh giá xếp loại hạnh kiểm: Ngoài viê êc GVCN phổ biến cho HS biết về nô êi quy nhà trường , bên cạnh đó tôi cho các em thảo luâ ên xây dựng nô êi quy riêng cho lớp để cùng nhau thống nhất và thực hiê ên Ví dụ: Đầu năm học 2012-2013 này tôi đã cho lớp cùng bàn bạc và thống nhất đưa ra nô êi quy của lớp như sau: NÔÊI QUY LỚP 9A 1. Đến lớp phải đúng giờ quy định, nghỉ học phải có giấy xin phép. 2. Phải học bài, làm bài và chuẩn bị đồ dùng học tâ êp đầy đủ trước khi đến lớp. Không được nói chuyê ên và làm viê êc riêng trong giờ học, và ra khỏi khu vực sân trường trong buổi học. 3. Tổ trực nhâ êt phải vệ sinh phòng học và khu vực sân trường được phân công sạch sẽ trước khi vào học. Mỗi tháng 1 tổ phải tổng dọn vê ê sinh toàn bô ê khu vực trong và ngoài lớp. Nếu không hoàn thành thì bị trừ vào thang điểm thi đua và phải làm thêm vào buổi khác. 4. Tác phong: quần xanh (đen), áo trắng, đầu tóc gọn gàng, giày dép, bảng tên theo quy định. 5. Không mang thức ăn đóng hộp, thức uống bằng chai, lon, bọc nylon vào phòng học. Không được tụ tâ êp lôi kéo, mang hung khí đến trường phá rối, đe dọa người khác bằng các hành đô êng tiêu cực và lời lẽ thiếu văn hóa. 6. Giữ gìn vệ sinh phòng học. Không được xả rác, nhả kẹo cao su xuống nền gạch. 7. Không được viết, vẽ trên tường, bàn ghế. 8. Không được đùa giỡn, chọc ghẹo, làm mất trật tự trong giờ học. 9. Nếu nghỉ học phải có lý do và phải chép bài và học bài đầy đủ. 10. Nghiêm cấm sử dụng điê ên thoại trong giờ học và khu vực giáo dục khác. Người thực hiên: ̣ Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuô ̣t 16 SKKN: “ Một số kinh nghiêm ̣ trong công tác chủ nhiêm ̣ học sinh lớp 9” _______________________________________________________________________________ Căn cứ vào nô êi dung của thông tư 58/2011/TT-BGDĐT v/v hướng dẫn đánh giá xếp loại HS THCS của Bô ê GD & ĐT, nô êi quyHS của nhà trường, của lớp tôi đã cho HS thảo luâ ên để xây dụng thang điểm thi đua của lớp từng tuần, từng tháng, từng học kỳ, trong đó hình thức kỷ luâ êt, biểu dương, khen thưởng cụ thể từng trường hợp và được công khai vào buổi sinh hoạt cuối tuần. Ví dụ: Đầu năm học 2012-2013 tôi đã cho lớp cùng bàn bạc và thống nhất đưa ra thang điểm thi đua, tiêu chí đánh giá xếp loại hạnh kiểm tuần, tháng, HK như sau: THANG ĐIỂM THI ĐUA NĂM HỌC 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Bỏ tiết, bỏ chào cờ (-2đ/tiết) Vắng học có phép (-0,5đ/buổi) Vắng học không phép (-1,5đ/buổi) Đi muộn (-1đ/lần) Không đồng phục (-1đ/lỗi) Nói chuyện, đổi chỗ, đi lại tự do (-1đ/lần) Nói tục (-1đ/lần) Trực nhật bẩn,muô ên ,không trực (-3đ/lần) Xả rác trong lớp (-1đ/lần) Ra ngoài tự do (-1đ/lần) Không làm BTVN (-1,5đ/lần) Làm thiếu BTVN (-0,5đ/lần) Không thuộc bài (-1,5đ/lần) Đánh nhau (-3,5đ/lần) Vẽ bậy, làm hỏng CSVC (-2điểm) H.thuốc, chơi game (-5đ/lần) Phát biểu ý kiến (+0,5đ/lần) Được điểm 8,9,10 (+1đ/lần) Tham gia phong trào (+1,5đ/tháng) Sử dụng ĐT trong giờ học (-5đ/lần) . Cách tính điểm thi đua tuần: Căn cứ vào các mục ở trên để tính với thang điểm là 100. Cách tính điểm thi đua tháng: Điểm của tháng là điểm trung bình cô ̣ng các tuần trong tháng đó. Cách tính điểm thi đua học kỳ: Điểm của học kỳ là điểm trung bình cô ̣ng của các tháng trong học kỳ đó. Cách xếp loại thi đua :Tốt:từ 85 điểm trở lên; Khá: từ 65 đến 84 điểm ;T.bình: từ 50 đến 64 điểm; yếu: từ 49 điểm trở xuống. 9. Phân công nhiê Êm vụ cụ thể: Trên cở sở những chức danh, nô êi quy và thang điểm thi đua ở trên tôi đã cho lớp thảo luâ nê và thống nhất phân công nhiê êm vụ cụ thể như sau: Người thực hiên: ̣ Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuô ̣t 17 SKKN: “ Một số kinh nghiêm ̣ trong công tác chủ nhiêm ̣ học sinh lớp 9” _______________________________________________________________________________ Ví dụ: Đầu năm học 2012-2013 này tôi đã cho lớp cùng bàn bạc và thống nhất phân công nhiê êm vụ cụ thể như sau: Lớp Trưởng: Theo dõi mọi hoạt đô êng của lớp điều khiển các tiết sinh hoạt hàng tuần, tổng hợp và báo cáo kết quả thi đua về mọi mă êt của lớp hàng tuần, hàng tháng, học kì, năm học và có báo cáo cho giáo viên chủ nhiê êm (theo mẫu) , xếp vị thứ các tổ. Lớp phó Học tâ Êp và ban cán sự lớp: Theo dõi về mă êt học tâ pê của lớp,kiểm tra vở bài tâ êp về nhà, giải đáp mọi thắc mắc của các bạn về học tâ êp, lâ êp kế hoạch giúp đỡ các bạn học sinh yếu kém vươn lên, bảo quản sổ ghi đầu bài và báo cáo cho lớp trưởng kết quả học tâ êp của lớp hàng tuần, hàng tháng (theo mẫu) Lớp phó Lao đô n Ê g - Kỉ luật: Chịu trách nhiê êm về mă êt lao đô êng vê ê sinh của lớp, phân công tổ trực nhâ êt, kết hợp với lớp trưởng quản lí lớp lao động và báo cáo kết quả cho GVCN. Lớp phó Văn thể mỹ: Tổ chức theo dõi, tham gia các hoạt đô êng văn hóa, văn nghê ê, thể dục thể thao do Tổng phụ trách Đội, do trường tổ chức. Nhiê Êm vụ của thủ quỹ: Thu và chi quỹ lớp và xây dựng kế hoạch khen thưởng, báo cáo thu chi cho lớp trưởng và cho GVCN và công khai trước lớp vào cuối mỗi tháng. Cờ đo: Giám sát viê êc thực hiê ên nô êi quy của lớp bạn báo cáo kết quả cho thầy Tổng phụ trách Đô êi. Tổ trưởng: Theo dõi chéo thi đua giữa các tổ, xếp loại đánh giá tổ viên của tổ bạn và báo cáo cho lớp trưởng để tổng hợp, đồng thời báo cáo trước lớp vào tiết sinh hoạt cuối mỗi tuần . Tổ phó: Quản lý, nhắc nhở các tổ viên trong tổ của mình, phân công trực nhâ êt và kiểm tra viê êc trực nhâ êt của tổ mình. Từng thành viên trong lớp: Phải thực hiê ên đúng nô êi quy của lớp, sự quản lý của GVCN, của ban cán sự lớp. Trực nhâ êt theo lịch được phân công, có bản tự theo dõi bản thân . 10.Qui đinh về thưởng phạt: - Các bô ê phâ nê có liên quan phải thực hiê ên đúng nhiê êm vụ của mình, phải trung thực, chính xác, nếu có vấn đề gì chưa rõ phải đưa ra tâ êp thể để bàn bạc đi đến thống nhất. Nếu làm sai phải chịu trách nhiê êm trước lớp và bị hạ mô êt bâ êc thi đua trong tháng đó. - Trong tuần nếu tổ nào vị thứ I sẽ không phải trực nhâ êt, vị thứ II trực nhâ êt mô êt buổi thứ 2, vị thứ III trực nhâ êt hai buổi vào thứ 3 và thứ 4, vị thứ IV trực nhâ êt ba buổi vào thứ 5, thứ 6 và thứ 7 của tuần kế tiếp. Cuối mỗi tháng, mỗi kỳ bất kì HS nào có ý thức vươn lên, phấn đấu trong học tập, rèn luyện đạt hạnh kiểm tốt trong tháng, trong học kỳ thì sẽ được khen thưởng .(Trích từ quỹ lớp). Nếu trong tháng xếp hạnh kiểm từ khá trở xuống thì phải viết bản tường trình, trình bày lại những khuyết điểm và nguyên nhân dẫn đến khuyết điểm của mình, hướng sửa chữa trong thời gian tới. (Riêng đối với những em xếp loại trung bình phải đưa bản tường trình này cho phụ huynh ký xác nhâ nê rồi mới nô pê lại cho GVCN). Người thực hiên: ̣ Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuô ̣t 18 SKKN: “ Một số kinh nghiêm ̣ trong công tác chủ nhiêm ̣ học sinh lớp 9” _______________________________________________________________________________ Chú ý: Những qui định này được đă êt ra trên tinh thần dân chủ, phải lấy ý kiến của số đông tránh viê êc áp đă êt. Khi đă êt ra những qui định nô êi quy của lớp thì phải cố gắng thực hiê ên tránh tình trạng “đánh trống bỏ dùi”. Và khi có sự thay đổi cũng phải lấy ý kiến của học sinh. 11. Sinh hoạt chủ nhiêm ô hàng tuần Hàng tuần giáo viên chủ nhiê êm tiến hành tiết sinh hoạt chủ nhiê êm vào tiết 5 sáng thứ 7 hàng tuần. Tiết sinh hoạt rất quan trọng vì đây là thời gian giáo viên chủ nhiê êm tiếp xúc, gần gũi nhất, nhiều hơn với lớp. Theo tôi, Giáo viên chủ nhiệm là chỗ dựa tin cậy nhất cho các em khi gặp các khó khăn trong quá trình học tập cũng như trong cuộc sống, vì vậy buổi sinh hoạt lớp phải đạt được các mục tiêu sau: Tạo cho học sinh một tâm lý thoải mái gần gũi sẵn sàng chia sẻ với giáo viên những vướng mắc khó khăn của mình trong quá trình học tập và cuộc sống. Khích lệ động viên học sinh và chuẩn bị một tâm thế sẵn sàng học tập sẵn sàng tiến bộ. Hướng dẫn thêm kỹ năng sống, kỹ năng học tập. Tự nhận ra các lý do nguyên nhân yếu kém của mình và sẵn sàng khắc phục sửa chữa. Vì vậy, ở tiết sinh hoạt chủ nhiê êm tôi thực hiện đổi mới nội dung sinh hoạt lớp: tổng kết ưu điểm khuyết điểm đánh giá viê êc học tâ êp của lớp cũng như đề ra những biê ên pháp khắc phục khuyết điểm, phát huy ưu điểm, từ đó xây dựng phương hướng cho tuần tới. Tiết sinh hoạt chủ nhiê êm không nă nê g nề mà rất cần sự góp ý phê bình góp ý chân tình trên tinh thần xây dựng làm cho tâ pê thể lớp tốt hơn, điều cần nhất là làm cho các em cảm nhận được sự thân thiện, gần gũi. Cho nên tôi thực hiê ên nghiêm túc các hoạt đô êng sau: Hoạt đô êng 1: Tự kiểm điểm (5 phút). Hoạt đô êng này nhằm thể hiê ên tính tự giác, tự phê bình của học sinh vì có ý thức được cái sai, cái xấu, cái hại cũng có nghĩa là học sinh biết được cái lỗi vi phạm từ đó có hướng khắc phục sửa chữa. Hoạt đô êng 2: Lớp trưởng tổng hợp đánh giá từng mă êt mạnh yếu của các tổ. (5 phút). Hoạt đô êng 3: Nhâ ên xét của giáo viên chủ nhiê êm (5 phút). Nêu ưu điểm. Nêu khuyết điểm. Nhắc nhở học sinh vi phạm khuyết điểm, kịp thời uốn nắn điều chỉnh những hành vi tiêu cực của các em . Hoạt đô êng 4: Xây dựng kế hoạch cho tuần tới (10 phút). Nêu kế hoạch của nhà trường, của Đoàn, Đô êi, Hội,… Phân công cụ thể Hoạt đô êng 5: Giải đáp thắc mắc của học sinh (5 phút) Người thực hiên: ̣ Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuô ̣t 19 SKKN: “ Một số kinh nghiêm ̣ trong công tác chủ nhiêm ̣ học sinh lớp 9” _______________________________________________________________________________ Giáo viên chủ nhiê êm giải đáp những thắc mắc, xem xét những yêu cầu của học sinh và có thể giải quyết nhu cầu cho các em nếu nhu cầu đó là chính đáng. Hoạt đô êng 6: Mỗi tuần nói theo một chủ đề (15 phút): + Chia sẻ với học sinh: Tôi hỏi thăm trong gia đình em nào có sự kiện đặc biệt như ốm đau, tai nạn, hiếu hỉ, mùa màng, ... + Trao đổi, tâm tình về tâm lí lứa tuổi, định hướng nghề nghiệp, ước mơ, kể chuyện từ sách như câu chuyê ên về Hạt giống tâm hồn, … vì học sinh lớp 9 ở vào lứa tuổi 14, 15 các em đã dậy thì và bắt đầu có những xúc cảm giới tính. Do đó, cần giáo dục sức khoẻ sinh sản vị thành niên cũng như định hướng tâm lí, tình cảm, tình bạn trong sáng, đúng đắn, đẹp đẽ cho các em. + Hoặc chỉ vẽ cho các em về phương pháp học: khi làm bài tập: đọc kỹ đầu bài dành một vài phút hồi tưởng lại các kiến thức kỹ năng đã được nghe giảng rồi mới tiến hành làm bài => xem lại lý thuyết nếu không thể nhớ ra => đọc bài mới, tìm hiểu bài mới, học tập cần kết hợp với nghỉ ngơi tích cực, cách ghi nhớ những bài học gắn liền với hình ảnh,... + Hoă êc đưa ra các chủ đề về giải câu đố, nêu cách làm những món ăn ngon của dân tô êc mình ... 12. Biê Ên pháp của GVCN đối với tâ Êp thể lớp Để lớp đi vào nề nếp, chăm chú học tập, tham gia hoạt động tốt tôi đã bám sát kế hoạch giảng dạy từng học kì, kế hoạch Đô êi để đề ra, kế hoạch hoạt đô êng cho lớp chủ nhiê êm. Lớp tiến hành hoạt đô êng theo sự quản lí và theo dõi của Ban Cán sự lớp có sự kiểm tra đôn đốc của GVCN. Ở mỗi tuần, mỗi tháng tôi đều có lời khen đúng lúc cũng như kịp thời uốn nắn những hành vi sai trái. Viê êc làm này tôi thực hiê ên thường xuyên liên tục, kiên trì không hề bỏ qua dù bất cứ lí do nào. Tôi luôn luôn giữ uy tín đối với học sinh, nói và làm luôn đi đôi với nhau, viê êc làm phải tới nơi tới chốn. Ngoài ra, tôi còn sắp xếp thời gian để đọc nhiều tài liê êu, thường xuyên theo dõi thời sự, tin tức, … nhằm làm phong phú kiến thức cho bản thân từ đó giúp cho viê êc giáo dục học sinh đạt hiê êu quả cao hơn. Giáo viên chủ nhiê êm phải là mô êt người khéo léo, ứng xử và giao tiếp tốt. Nghĩa là giáo viên phải có kĩ thuâ êt sư phạm trong mọi tình huống, phải nhẹ nhàng, tế nhị, phải tôn trọng danh dự của học sinh. Đến lớp giáo viên luôn tạo sự vui vẻ lạc quan nhiê êt tình không nên chán nản, buồn rầu nhất là những chuyê ên buồn của cá nhân (riêng theo bản thân tôi, nếu có tôi cũng không giấu kín mà sẵn sàng tâm tình với các em vì các em đã lớn, đã có thể hiểu được, chia sẻ được, và khi được các em chia sẻ tôi càng nhanh chóng định hướng lại tư tưởng của mình theo hướng lạc quan, tích cực không làm ảnh hưởng đến tinh thần chung của lớp). Khi vào lớp phải ăn mă êc chỉnh tề, gọn gàng, lịch sự nhằm tạo ấn tượng tốt đẹp cho học sinh cũng như phụ huynh học sinh vì muốn người khác tôn trọng ta thì trước hết ta phải tôn trọng người, đặc biệt phải tôn trọng chính mình. Tóm lại giáo viên chủ nhiê êm là đại diê ên cho quyền lợi chính đáng cho học sinh, bảo vê ê cho học sinh về mọi mă êt mô êt cách hợp lí. Giáo viên chủ nhiê êm còn là cầu nối để phản ánh những tâm tư tình cảm nguyê nê vọng của học sinh đến với Ban Giám Hiê êu nhà trường, giáo viên bô ê môn, gia đình và các đoàn thể xã hô êi khác. Để đạt được hiê êu quả của công tác chủ nhiê êm ở Người thực hiên: ̣ Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuô ̣t 20