Tài liệu Skkn một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm paint tại trường tiểu học tây phong

Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại trường Tiểu học Tây Phong I. PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Chương trình Giáo dục Phổ thông được ban hành kèm theo Quyết định số 16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 05/5/2006 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo quy định chương trình và chuẩn kiến thức, kĩ năng của các môn học và hoạt động giáo dục trong trường phổ thông. Theo Chương trình này, môn Tin học được đưa vào dạy bắt buộc ở cấp Trung học phổ thông và tự chọn ở các cấp Tiểu học, Trung học cơ sở. Môn Tin học ở trường phổ thông trang bị cho học sinh những hiểu biết cơ bản về CNTT và vai trò của nó trong xã hội hiện đại. Ở cấp Tiểu học, môn Tin học giúp học sinh: Có hiểu biết ban đầu về tin học và ứng dụng của tin học trong đời sống và học tập; Có khả năng sử dụng máy tính trong việc học những môn khác, trong hoạt động vui chơi giải trí nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và tạo điều kiện để trẻ em thích ứng với đời sống xã hội hiện đại; Bước đầu làm quen với cách giải quyết vấn đề có sử dụng công cụ tin học. Trong nội dung chương trình Tin học Tiểu học có nhiều phần mềm ứng dụng tương đối dễ sử dụng và phù hợp với đối tượng học sinh tiểu học. Trong đó có phần mềm Paint giúp học sinh học vẽ trên máy tính. Đây là một phần mềm hay có sẵn trong hệ điều hành Microsoft Windows XP. Để sử dụng tốt phần mềm này học sinh phải vận dụng tốt các kĩ năng sử dụng chuột và bàn phím máy tính. Trong quá trình học và thực hành của học sinh trường Tiểu học Tây Phong, nhiều học sinh đã biết sử dụng các công cụ có trong phần mềm, kĩ năng thao tác với chuột máy tính khá tốt. Tuy nhiên, kiến thức về lý thuyết các em chưa nhớ được nhiều. Nhiều học sinh, đặc biệt là học sinh khối 3 kĩ năng ghi nhớ lý thuyết chưa tốt, thao tác với chuột máy tính chưa nhanh và chưa chính xác nên các bài tập cơ bản trong sách giáo khoa các em vẫn chưa thể hoàn thành hết. Ngoài ra, hầu hết các em chưa thành thạo các thao tác cơ bản trên phần mềm, vẫn còn phải nhờ đến sự hỗ trợ nhiều từ giáo viên... Qua quá trình quan sát, phân tích thực trạng học và thực hành của học sinh để tìm ra giải pháp nhằm phát huy được hết khả năng của học sinh trong các năm học, bản thân tôi chọn đề tài: “Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại trường Tiểu học Tây Phong”. Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong 1 Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại trường Tiểu học Tây Phong 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài a. Mục tiêu Nghiên cứu tìm hiểu thực trạng của học sinh khi học vẽ trên phần mềm Paint từ đó thực hiện đổi mới phương pháp, hình thức dạy học nhằm nâng cao chất lượng học sinh. Giúp học sinh nắm vững lý thuyết của bài học và thực hành tốt trên phần mềm Paint để hoàn thành các yêu cầu bài tập của sách giáo khoa. b. Nhiệm vụ - Xây dựng cơ sở lý luận của việc đưa bộ môn Tin học vào chương trình phổ thông. - Đưa ra các thực trạng về cơ sở vật chất, giáo viên, về việc học và thực hành ứng dụng trên phần mềm Paint của học sinh tại trường Tiểu học Tây Phong trước khi áp dụng các giải pháp. - Tìm hiểu yêu cầu chuẩn kiến thức, kĩ năng về sử dụng phần mềm đồ họa được đưa vào chương trình Tin học Tiểu học khối 3, 4, 5. - Tìm hiểu về phần mềm Paint được ứng dụng vào chương trình Tin học Tiểu học khối 3, 4, 5. - Đưa ra các biện pháp để hướng dẫn học sinh học và thực hành tốt trên phần mềm Paint, đồng thời kết hợp với năng khiếu mỹ thuật để vẽ những hình mẫu, bức tranh theo yêu cầu, tự do thể hiện những ý tưởng sáng tạo. 3. Đối tượng nghiên cứu Một số phương pháp và hình thức tổ chức dạy học lý thuyết và thực hành phần mềm Paint. 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu Nghiên cứu về chuẩn kiến thức, kĩ năng về sử dụng phần mềm đồ họa trong chương trình tin học 3, 4, 5. Tìm hiểu các kiến thức về phần mềm Paint. Học sinh khối 3, 4, 5 trường Tiểu học Tây Phong, xã Băng Adrênh, huyện Krông Ana, tỉnh Đăk Lăk năm học 2014 - 2015. Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong 2 Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại trường Tiểu học Tây Phong 5. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu lý thuyết - Phương pháp quan sát. - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm. - Phương pháp thực nghiệm sư phạm. II. PHẦN NỘI DUNG 1. Cơ sở lý luận CNTT luôn được đề cao trong công cuộc đổi mới giáo dục. Môn Tin học đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo chính thức đưa vào chương trình phân ban cho khối THPT, bắt đầu từ năm học 2006 - 2007. Việc triển khai môn học này sẽ trở thành bắt buộc trên phạm vi toàn quốc. Trong Nghị quyết số 40/2000/NQ-QH10 do Quốc hội ban hành ngày 09/12/2000 về đổi mới chương trình giáo dục phổ thông. Quốc hội đã xây dựng đề án giảng dạy, học tập ngoại ngữ, tin học ở nhà trường phổ thông. Chỉ thị 14/2001/CT-TTg thực hiện hiện Nghị quyết 40/2000/QH10 ngày 11/6/2011 do Thủ Tướng Chính Phủ ban hành về việc đổi mới chương trình giáo dục phổ thông thực hiện nghị quyết số 40/2000/NQ-QH10 của Quốc hội. Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng một đề án tổng thể đổi mới chương trình giáo dục phổ thông trình Chính phủ phê duyệt trong tháng 7 năm 2001; trong đó bao gồm cả vấn đề cải tiến tổ chức giảng dạy và học tập ngoại ngữ, tin học trong nhà trường phổ thông; những định hướng về việc thiết kế mục tiêu, chương trình giáo dục, chuẩn kiến thức và kế hoạch dạy học cho trường trung học phổ thông kỹ thuật. Quyết định số 16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 05/5/2006 của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT quy định chương trình và chuẩn kiến thức, kĩ năng của các môn học và hoạt động giáo dục trong trường phổ thông. Theo Chương trình này, môn Tin học ở trường phổ thông trang bị cho học sinh những hiểu biết cơ bản về công nghệ thông tin và vai trò của nó trong xã hội hiện đại. Môn học này giúp học sinh bước đầu làm quen với phương pháp giải quyết vấn đề theo quy trình công nghệ và kĩ năng sử dụng máy tính phục vụ học tập và cuộc sống. Cũng theo Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong 3 Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại trường Tiểu học Tây Phong chương trình này, môn Tin học được đưa vào dạy bắt buộc ở cấp Trung học phổ thông và tự chọn ở các cấp Tiểu học, Trung học cơ sở. Theo Công văn 4323/BGDĐT-GDTH ngày 25/8/2015 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ GDTH năm học 2015 - 2016 đưa ra nhiệm vụ cụ thể về môn Tin học như sau: “Tiếp tục thực hiện tổ chức dạy học môn Tin học theo Chương trình giáo dục phổ thông ban hành kèm theo Quyết định số 16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 05/5/2006 của Bộ Giáo dục và Đào tạo ở những nơi có đủ điều kiện. Đẩy mạnh cách hoạt động giáo dục có nội dung Tin học – Công nghệ thông tin dưới hình thức các câu lạc bộ để học sinh được tiếp cận, hình thành các kĩ năng học tập, sử dụng sáng tạo.” Ngoài ra, Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa ra Công văn số 4983/BGDĐTCNTT ngày 28/9/2015 về việc Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ CNTT năm học 2015 - 2016 với nhiều nhiệm vụ trọng tâm như: Công tác bồi dưỡng ứng dụng CNTT cho giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục; Tập huấn, bồi dưỡng trực tuyến cho giáo viên, tổ chức họp trực tuyến; Triển khai chương trình công nghệ giáo dục và e-Learning; Hướng đến mô hình trực tuyến, phần mềm nguồn mở, học liệu mở cho giáo dục; Xây dựng mô hình giáo dục điện tử, trường học điện tử; Tăng cường đầu tư hạ tầng cơ sở CNTT… Như vậy, có thể thấy CNTT đang không ngừng phát triển. Việc ứng dụng CNTT vào giáo dục không chỉ giúp giáo viên đổi mới được các phương pháp, hình thức dạy học mà còn giúp học sinh có thể vừa học vừa chơi vừa thực hành, dần hình thành niềm đam mê cho các em để định hướng về sau. 2. Thực trạng 2.1. Thuận lợi - Khó khăn * Thuận lợi Nhà trường trang bị đầy đủ cơ sở vật chất để phục vụ cho việc dạy và học môn Tin học. Giáo viên được đào tạo chuyên môn về Công nghệ thông tin. Học sinh được chuẩn bị tương đối đầy đủ công cụ học tập (Máy tính để bàn, phần mềm ứng dụng Paint, sách giáo khoa Cùng học Tin học 1, 2, 3). Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong 4 Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại trường Tiểu học Tây Phong Học sinh cơ bản đã biết sử dụng chuột và bàn phím máy tính trước khi học phần mềm Paint. * Khó khăn Tin học là một môn học mới chưa có nhiều kinh nghiệm và về lý luận cũng như thực tế cho việc giảng dạy trong nhà trường phổ thông. Một vài em tiếp thu các kiến thức về môn Tin học còn chậm, các thao tác với chuột và bàn phím chưa nhanh nên khi thao tác với phần mềm chưa đạt hiệu quả cao. Học sinh còn chưa biết tự tìm hiểu trong sách giáo khoa. 2.2. Thành công - Hạn chế * Thành công Học sinh luôn có hứng thú học tập, phát huy được tính độc lập và sáng tạo của bản thân. Số đông học sinh tương tác với phần mềm tốt, đã vẽ được các hình mẫu theo yêu cầu của sách giáo khoa. Nhiều học sinh đã biết linh hoạt ứng dụng các công cụ trong phần mềm Paint, kết hợp với năng khiếu thẩm mĩ của mình để tạo ra các sản phẩm đẹp, sáng tạo. * Hạn chế Một số em có khả năng tiếp thu kiến thức còn hạn chế, tương tác với phần mềm còn chậm và chưa linh hoạt khi sử dụng các công cụ vẽ (thường gặp ở đối tượng học sinh lớp 3). 2.3. Mặt mạnh - Mặt yếu * Mặt mạnh Cơ sở vật chất phục vụ học môn Tin học tương đối đầy đủ. Học sinh có thể thực hành ngay sau khi học lý thuyết. Paint là một phần mềm đơn giản, dễ sử dụng, rất thích hợp với đối tượng học sinh tiểu học. * Mặt yếu Trong phần mềm Paint có nhiều lệnh, thao tác nên trong quá trình sử dụng còn nhiều học sinh chưa nhớ và chưa thực hiện được hết các lệnh, thao tác đó. Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong 5 Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại trường Tiểu học Tây Phong 2.4. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động * Nguyên nhân của thành công Cơ sở vật chất của phòng Tin học luôn đảm bảo đủ số lượng máy tính cho một lớp học nên học sinh luôn có cơ hội tiếp xúc với máy tính trực tiếp để thực hành sau tiết học lý thuyết. Giáo viên Tin học luôn quan tâm, hướng dẫn chỉ bảo tận tình cho học sinh trong các giờ học lý thuyết và thực hành. Giáo viên luôn tìm hiểu các phương pháp dạy học phù hợp với từng đối tượng học sinh; sử dụng các phần mềm, phương tiện dạy học để hỗ trợ quá trình giảng dạy nhằm giúp học sinh tiếp thu bài và thực hành tốt hơn. Học sinh luôn yêu thích môn Tin học. Đa số học sinh luôn nghiêm túc tham gia hoạt động dạy và học môn Tin học. Có ý thức tự giác trong giờ thực hành, tự tìm tòi, học hỏi từ giáo viên, bạn bè. * Nguyên nhân của hạn chế, yếu kém Hầu hết học sinh chỉ được tiếp xúc với máy tính ở trường là chủ yếu, việc thực hành thêm trên máy vi tính ở nhà của các em không có, vì thế khả năng tương tác với phần mềm của các em còn hạn chế trong khi lứa tuổi của các em việc nhớ và nhận thức còn chưa cao. Một vài học sinh vẫn chưa biết tự học trong sách giáo khoa để tìm hiểu kiến thức mới và xem lại các kiến thức cũ mà các em đã quên. Đôi khi các em vẫn còn để giáo viên nhắc nhở khi chưa tập trung trong giờ học lý thuyết, chưa tự giác trong giờ thực hành. 2.5. Phân tích, đánh giá thực trạng Môn Tin học được đưa vào giảng dạy tại trường Tiểu học Tây Phong bắt đầu từ năm học 2012 - 2013. Để phục vụ cho việc học tin học của học sinh, nhà trường đã chuẩn bị 01 phòng máy tính được trang bị đầy đủ cơ sở vật chất, các thiết bị thiết yếu như: 1 dàn máy tính dành cho giáo viên, 20 dàn máy tính để bàn dành cho học sinh, máy chiếu, bàn, ghế, bảng… Từ năm học 2012 - 2013 đến nay, trường đã tạo điều kiện tổ chức học tin học cho học sinh 2 phân hiệu: Trường chính và buôn K62. Mỗi lớp ở trường chính được học 2 tiết/ tuần, các lớp ở phân hiệu buôn K62 được xếp học theo Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong 6 Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại trường Tiểu học Tây Phong lớp ghép, 3 tiết/ tuần để tạo điều kiện thuận lợi cho việc đến trường của học sinh. Do điều kiện chưa cho phép, trường chỉ có một phòng tin học đặt tại trường chính nên chỉ có học sinh trường chính và phân hiệu buôn K62 được học tin học, học sinh ở phân hiệu buôn Cuê ở khá xa trường chính nên chưa thể tạo điều kiện cho các em được học môn Tin học. Các em được học lý thuyết và thực hành trực tiếp nên chất lượng học tập của các em được đảm bảo hơn. Giáo viên dạy Tin học của trường được đào tạo về chuyên ngành công nghệ thông tin nên hiểu rõ về các kiến thức, ứng dụng tốt các phần mềm được Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa vào áp dụng trong chương trình Tin học Tiểu học. Tuy nhiên, kiến thức môn tin học gắn liền với công nghệ và thay đổi rất nhanh trên thế giới. Không giống như các môn học khác trong trường Tiểu học, môn Tin học là môn học khó giảng dạy nhất và đòi hỏi giáo viên phải không ngừng nâng cao trình độ cá nhân của mình để bắt kịp với tốc độ phát triển của CNTT. Bản thân tôi luôn tìm tòi, học hỏi trau dồi thêm kiến thức chuyên môn; tìm ra các phương pháp, hình thức dạy học hay, phù hợp với đối tượng học sinh. Khi môn Tin học được đưa vào giảng dạy tại trường, bản thân tôi là giáo viên mới ra trường nên chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc tổ chức các hoạt động dạy học. Tôi thường áp dụng các phương pháp dạy học từ sự quan sát, học hỏi từ đồng nghiệp qua các môn học khác vào dạy môn Tin học nên chưa phát huy được nhiều hiệu quả, chưa phát huy được hết khả năng của học sinh. Đối với chủ đề Sử dụng phần mềm đồ họa, khi học về phần mềm Paint, trước khi áp dụng các giải pháp tôi thường hướng dẫn học sinh cách sử dụng các công cụ vẽ có trong phần mềm theo từng nhóm hoặc hướng dẫn qua phần mềm quản lý học sinh và ít chú trọng về lý thuyết (vì học sinh chưa được trang bị đầy đủ sách giáo khoa). Tôi chỉ hướng dẫn cho học sinh các thao tác cơ bản trên phần mềm nếu học sinh đó có nhu cầu (cách lấy lại hộp công cụ, hộp màu, hộp phông chữ,…). Tôi cũng chưa có ý tưởng tổ chức các buổi thi vẽ theo chủ đề trong lớp mà chủ yếu dành thời gian cho học sinh thực hành để sử dụng phần mềm thành thạo hơn và rèn thêm kĩ năng thao tác với chuột máy tính cho các em. Kết quả đạt được là hầu như học sinh thực hành khá tốt nhưng chưa thực sự linh động khi thao tác trên phần mềm. Về lý thuyết các em chưa thực sự nhớ và nắm rõ. Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong 7 Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại trường Tiểu học Tây Phong Hiện nay, hầu hết học sinh được trang bị đầy đủ sách giáo khoa khi đến lớp. Tuy nhiên, điều kiện gia đình của các em còn nhiều khó khăn nên hầu hết đều không có máy tính riêng ở nhà. Các em chủ yếu thực hành kĩ năng ở trên lớp nên các kĩ năng, thao tác của một số em còn chưa thực sự thành thạo (chủ yếu là học sinh khối 3). Bên cạnh đó, các đối tượng học sinh yếu, học sinh dân tộc thiểu số khả năng tiếp thu kiến thức chưa tốt nên việc thực hành kĩ năng của các em còn chậm, việc đến trường của học sinh phân hiệu buôn K62 chưa đều nên ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng học tập của các em. Paint là một phần mềm ứng dụng có sẵn trong hệ điều hành Windows XP đang được sử dụng rộng rãi trong các trường học. Việc cài đặt phần mềm rất đơn giản, không tốn nhiều thời gian của giáo viên. Đặc biệt, đây là một phần mềm ứng dụng đơn giản, dễ sử dụng đối với những người mới bắt đầu, nhất là đối tượng học sinh. Để sử dụng tốt phần mềm học sinh chỉ cần thao tác thành thạo với chuột máy tính khi sử dụng các công cụ vẽ. Tuy nhiên, phần mềm Paint cũng có nhiều thao tác ngoài cách sử dụng các công cụ vẽ, đòi hỏi học sinh phải chú ý nắm bắt được cách sử dụng các thao tác đó. Nói tóm lại, để giúp học sinh học và thực hành tốt trên phần mềm Paint theo tôi khâu chuẩn bị của giáo viên là hết sức quan trọng, phải có những phương pháp, hình thức dạy học phù hợp với kiến thức của bài học. Qua quá trình quan sát việc học và thực hành của học sinh, tôi đúc kết được những kinh nghiệm hay nhằm củng cố lại phần kiến thức và phát huy được hết khả năng khi thực hành của học sinh. Bên cạnh đó, học sinh cần phải được học lý thuyết song song với thực hành trực tiếp trên máy tính để rèn luyện thêm kĩ năng sử dụng máy tính và củng cố lại kiến thức đã học. 3. Giải pháp, biện pháp 3.1. Mục tiêu Giải pháp, biện pháp được nêu trong đề tài nhằm giúp học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint, hoàn thiện và thành thạo các thao tác khi tương tác với phần mềm, linh hoạt trong khi sử dụng các công cụ vẽ của phần mềm. 3.2. Nội dung và cách thức thực hiện Trong đề tài này, tôi sẽ chia sẻ những kinh nghiệm và giải pháp giúp học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint, hoàn thiện và thành thạo các thao tác Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong 8 Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại trường Tiểu học Tây Phong khi tương tác với phần mềm, linh hoạt trong khi sử dụng các công cụ vẽ của phần mềm tại trường Tiểu học Tây Phong như sau: Giải pháp 1: Giáo viên phải nắm rõ vai trò và cách sử dụng phần mềm đồ họa Paint. Khi sử dụng phần mềm Paint, học sinh được học về các công cụ vẽ và một số thao tác cơ bản khi thực hiện trên phần mềm. Các công cụ vẽ có các bước thực hiện gần như tương tự nhau, chỉ khác nhau ở phần thao tác với chuột. Giáo viên phải nắm chắc được tất cả các bước thực hiện của các công cụ vẽ và linh hoạt khi sử dụng các công cụ vẽ đó. Tuy nhiên, có một số công cụ vẽ khi sử dụng giáo viên cần phải nắm được và hướng dẫn cụ thể cho học sinh. Những kiến thức đó trong sách giáo khoa không nhắc đến nhưng trong quá trình thực hành học sinh sẽ luôn gặp phải những vấn đề này. Dưới đây là một vài chú ý giáo viên nên hướng dẫn cho học sinh khi sử dụng một số công cụ vẽ của phần mềm Paint. - Công cụ Chọn/ Chọn một phần hình vẽ (Select/Free-Form Select) Hai công cụ này dùng để chọn phần hình ảnh bất kì của hình vẽ bằng cách dùng chuột khoanh vùng phần hình ảnh đó. Trong đó, công cụ Chọn dùng để khoanh vùng hình ảnh theo hình tứ giác (hình chữ nhật, hình vuông). Còn đối với công cụ Chọn tự do, khi sử dụng công cụ để khoanh vùng thì cần phải khoanh hết một vòng quanh phần hình ảnh được chọn, để khi di chuyển hoặc sao chép được tất cả phần hình ảnh đó. Nếu sử dụng công cụ Chọn tự do, khi khoanh hết một vòng quanh phần hình vẽ sẽ được kết quả như sau: Nếu không khoanh hết 1 vòng thì kết quả sẽ không di chuyển và sao chép được toàn bộ phần hình ảnh được chọn như hình dưới đây: Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong 9 Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại trường Tiểu học Tây Phong - Công cụ Tẩy (Eraser) Công cụ Tẩy dùng để xóa đi phần hình ảnh. Khi xóa hình ảnh sẽ thay màu cần xóa bằng màu nền nên nếu chọn màu nền là màu nào thì cục tẩy sẽ có màu đó. Ngoài việc chọn kích thước cục tẩy có sẵn trong phần mềm thì có thể phóng to kích thước cục tẩy bằng tổ hợp phím Ctrl + “+” hoặc thu nhỏ kích thước cục tẩy bằng tổ hợp phím Ctrl + “-” (Chỉ có thể sử dụng dấu “+” và dấu “-” nằm ở khu vực phím số) - Công cụ Tô màu (Fill With Color) Để tô màu hình vẽ thì yêu cầu các hình vẽ phải hoàn toàn khép kín, không có bất kì 1 nét đứt hay lỗ hổng nhỏ nào. Nếu có 1 nét đứt, lỗ hổng nhỏ thì màu tô sẽ bị tràn ra ngoài. - Công cụ Đường cong (Curve) Khi sử dụng công cụ Đường cong thì phải thực hiện đúng 3 thao tác: + Chọn công cụ đường cong. + Kéo thả chuột vẽ một đoạn thẳng. + Dặt con trỏ chuột lên đường thẳng để kéo đường cong theo ý muốn. Nếu không làm theo 3 bước trên thì khi chỉnh đường cong sẽ rất khó khăn. Ngoài ra, khi vẽ đường cong sẽ được thực hiện được 2 thao tác kéo cong trên đường cong vừa vẽ. - Khi hướng dẫn sử dụng tổ hợp phím Ctrl + Z để lấy lại hình trước đó giáo viên cần nhắc học sinh là chỉ được quay lại 3 lần. - Khi sao chép hình ảnh, cần chú ý: + Nếu nhấn phím Ctrl và kéo hình ảnh ra sẽ được kết quả như sau: + Nếu nhấn giữ phím Shift và kéo hình ảnh ra sẽ được kết quả như sau: Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong 10 Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại trường Tiểu học Tây Phong Việc nắm được cách sử dụng phần mềm đối với giáo viên, chính là đã “mở rộng đôi cánh” để quá trình mang tri thức ngôn ngữ đến học sinh dễ dàng hơn rất nhiều. Giải pháp 2: Giáo viên phải nắm chắc chuẩn kiến thức, kĩ năng của chủ đề Sử dụng phần mềm đồ họa, qua đó để đánh giá đúng đối tượng học sinh, có hướng giải quyết đúng đối với những học sinh còn hạn chế. Chuẩn kiến thức, kĩ năng của Chương trình môn học là các yêu cầu cơ bản, tối thiểu về kiến thức, kĩ năng của môn học mà học sinh cần phải và có thể đạt được sau mỗi đơn vị kiến thức (mỗi bài, chủ đề, chủ điểm, mô đun). Đối với môn Tin học Tiểu học, chuẩn kiến thức, kĩ năng không được cụ thể như các môn học khác mà được chia thành các module tương đối độc lập với nhau. Phần mềm Paint được xếp vào modul Sử dụng phần mềm đồ họa với khung chuẩn kiến thức kĩ năng như sau: Chương trình Mức độ cần đạt Ghi chú Kiến thức: - Biết khởi động/ ra khỏi một phần mềm đồ họa đã được lựa chọn. Tin học lớp 3 Hình mẫu và - Biết tô màu theo mẫu, chọn màu đúng với hình cần tô màu mẫu. được cho sẵn - Biết mở một trang vẽ mới. trên cùng một trang vẽ. - Nhận biết các công cụ vẽ hình đơn giản. Kĩ năng: - Vẽ được các đồ vật đơn giản Kiến thức: Tin học lớp 4 - Biết phối hợp các nét vẽ hình cơ bản và Cho học sinh cách chọn, pha màu để vẽ tranh. tùy chọn chủ điểm vẽ. Kĩ năng: - Vẽ được tranh theo mẫu, vẽ tranh tự do, vẽ Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong 11 Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại trường Tiểu học Tây Phong tranh theo chủ điểm. Kiến thức: - Biết sử dụng các công cụ cắt, dán, ghép hình, dời hình, sao chép hình. Tin học lớp 5 - Biết gõ văn bản vào hình. Kĩ năng: - Vẽ được bức tranh đơn giản có phối hợp đồ họa và văn bản. Khi vận dụng chuẩn kiến thức, kĩ năng thì giáo viên cần phải chú ý vận dụng đúng đối tượng học sinh. Đối tượng học sinh nào chủ yếu chỉ dạy thực hành, hay đối tượng nào cần phải đi song song giữa thực hành và lý thuyết. * Đối với đối tượng học sinh lớp 3, các em mới được làm quen với máy tính và phần mềm nên trong quá trình dạy và học giáo viên không nên đòi hỏi quá cao ở các em, đặc biệt là ở phần lý thuyết. Chương “Em tập vẽ” được dạy trong khoảng 15 tiết thực hành, không có lí thuyết. Trong các lớp tiếp theo, học sinh còn có dịp phát triển các kiến thức và kĩ năng đồ họa vi tính nên khi dạy chương này, giáo viên không nên phát triển thêm các kiến thức và kĩ năng ngoài sách giáo khoa. Mục tiêu của chương cũng không yêu cầu cao với học sinh, chủ yếu là các kĩ năng thao tác của học sinh trên phần mềm. - Về kiến thức: + Nhận biết được biểu tượng phần mềm đồ họa Paint trên màn hình. + Biết vị trí hộp màu, phân biệt được màu vẽ và màu nền. + Biết vị trí hộp công cụ, nhận biết được một số công cụ vẽ và sửa hình đơn giản. - Về kĩ năng: + Khởi động/ thoát được phần mềm đồ họa. + Thành thạo các thao tác sử dụng chuột để chọn công cụ thích hợp, chọn màu vẽ, màu nền. Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong 12 Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại trường Tiểu học Tây Phong + Tô màu theo mẫu. + Sử dụng được một số công cụ vẽ hình đơn giản như Đường thẳng, Đường cong để vẽ những đồ vật đơn giản. + Rèn kĩ năng di chuyển, sao chép, tẩy xóa, ghép hình. * Đối với đối tượng học sinh lớp 4, chương “Em tập vẽ” được dạy trong 12 tiết, thực hành là chính và có kết hợp lý thuyết. Nội dung của chương là để học sinh tiếp tục làm quen với chương trình đồ họa Paint đã được học ở quyển 1. Và cũng là một trong hai chủ đề kiến thức và kĩ năng chính của sách giáo khoa Cùng học Tin học - Quyển 2, vì vậy giáo viên cần kết hợp giới thiệu kiến thức mới với việc ôn luyện các kiến thức và kĩ năng học sinh đã được học. Trong chương này, nhiều học sinh có thể sử dụng được nhiều công cụ khác nhau, giáo viên nên khuyến khích, không nên hạn chế khả năng của học sinh. Mục tiêu của chương như sau: - Về mục tiêu: + Nhận biết được các công cụ vẽ hình chữ nhật (hình vuông), hình e-líp (hình tròn), cọ vẽ, bút chì và tác dụng của chúng. + Biết sao chép các phần hình vẽ để tạo ra những hình vẽ phức hợp từ các đối tượng đơn giản. + Bước đầu biết quan sát, phân tích hình mẫu và lựa chọn công cụ thích hợp để giải quyết một nhiệm vụ. - Về kĩ năng: + Sử dụng được các công cụ vẽ hình đơn giản như Hình chữ nhật, Hình elíp, Cọ vẽ, Bút chì, + Thực hiện được các thao tác sao chép hình vẽ. + Rèn kĩ năng sử dụng chuột khi thao tác trên phần mềm, trên máy tính. * Đối tượng học sinh lớp 5, chương “Em tập vẽ” được dạy trong 10 tiết kết hợp lý thuyết và thực hành. Đòi hỏi học sinh vừa phải nắm rõ được lý thuyết và thực hành thành thạo trên phần mềm. Nhiều học sinh đã biết trước một số nội dung kiến thức của bài học hoặc đã có kĩ năng sử dụng công cụ trước khi đến Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong 13 Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại trường Tiểu học Tây Phong lớp, đối với những học sinh đó giáo viên cần khuyến khích và có phương án dự phòng theo hướng đề xuất thêm các yêu cầu đối với các em. Mục tiêu của chương như sau: - Về kiến thức: + Ôn tập, củng cố các công cụ của Paint đã được học trong quyển 2. + Giới thiệu thêm một số công cụ và các thao tác cơ bản để học sinh có thể tự hoàn chỉnh việc vẽ hình trong phần mềm đồ họa Paint: Bình xịt màu, viết chữ lên tranh, lật và quay hình, phóng to hình, hiển thị hình trên nền lưới. + Biết cách quan sát, phân tích hình mẫu, lựa chọn công cụ thích hợp và phối hợp các công cụ của Paint để nâng cao chất lượng sản phẩm: vẽ hình nhanh chóng, chuẩn xác. + Bước đầu nhận thức được sự khác biệt giữa công việc vẽ tranh theo cách truyền thống với công việc xử lí hình ảnh mang tính công nghệ bằng phần mềm đồ họa, chuẩn bị cho việc tiếp cận với các phần mềm đồ họa chuyên nghiệp hơn như Corel Draw, Photoshop. - Về kĩ năng: + Sử dụng thuần thục các công cụ cơ bản của phần mềm Paint. + Rèn luyện khả năng phân tích hình mẫu, đề xuất quy trình và lựa chọn công cụ hợp kí để vẽ tranh theo mẫu được dễ dàng, nhanh chóng và có độ chĩnh xác cao. + Có kĩ năng về xử lí hình ảnh bằng phần mềm đồ họa. Vì Tin học liên quan chặt chẽ đến việc sử dụng máy tính và cách tìm tòi hướng giải quyết vấn đề theo phương pháp công nghệ cho nên ngoài kiểm tra viết dựa theo chuẩn kiến thức, kĩ năng giáo viên cần chú ý: + Đánh giá học sinh qua thực hành: Kĩ năng sử dụng máy tính và các phần mềm. + Đánh giá khả năng giải quyết vấn đề: Tìm hướng giải quyết và biết chọn lựa công cụ thích hợp. + Đánh giá khả năng làm việc theo nhóm. Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong 14 Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại trường Tiểu học Tây Phong + Đánh giá qua đối thoại. Giải pháp 3: Giáo viên phải linh hoạt khi sử dụng các phương pháp và hình thức tổ chức dạy học đối với từng dạng bài Phương pháp dạy học là một trong những yếu tố quan trọng nhất, nó quyết định kết quả học tập của học sinh. Trong thực tế đã có không ít thầy cô giáo có kiến thức chuyên môn vững vàng song lại rất lúng túng trong việc truyền thụ những kiến thức đó cho học sinh. Tin học là một môn học mang tính khoa học và ứng dụng điển hình. Việc giảng dạy lý thuyết môn Tin học đòi hỏi sự linh hoạt rất cao của các giáo viên. Không thể áp đặt kiến thức của giáo viên hay sách giáo khoa làm chuẩn. Với Tin học một khái niệm có thể có nhiều định nghĩa và nhiều cách hiểu khác nhau. Giáo viên cần chú ý đến cái lõi của kiến thức, đến kỹ năng sử dụng phần mềm và kết quả cuối cùng mà học sinh đạt được. Bản thân tôi khi mới dạy môn Tin học, tôi cũng chưa định hình được cách dạy như thế nào cho hợp lý, tôi cũng sử dụng một vài phương pháp dạy học nhưng khi áp dụng vào môn Tin học thì kết quả chưa cao. Từ khó khăn đó, tôi đã học hỏi từ các đồng nghiệp trong trường, giáo viên Tin học trong tổ chuyên biệt Tin học Tiểu học, các giáo viên Tin học khác về các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học. Tôi đã áp dụng vào các tiết dạy học có hiệu quả và rút ra được một số kinh nghiệm sau: a. Đối với dạng bài lý thuyết * Không nên bắt học sinh học thuộc lòng các định nghĩa, khái niệm của sách giáo khoa. Tin học là một môn học với đặc tính công nghệ cao, các khái niệm đi liền với công nghệ và thay đổi rất nhanh. Khi dạy phần mềm Paint, điều đầu tiên, giáo viên phải xác định đang dạy cho đối tượng học sinh nào. Nếu là đối tượng học sinh lớp 3, chủ yếu là dạy thực hành; đối tượng học sinh lớp 4 chủ yếu dạy thực hành là chính và giúp học sinh hiểu lý thuyết; đối tượng học sinh lớp 5 thì dạy song song cả lý thuyết và thực hành. Không nên yêu cầu học sinh học thuộc các bước thực hiện trong sách giáo khoa. Vì khi sử dụng phần mềm, các bước thực hiện có thể bỏ đi một vài bước để thao tác ngắn gọn hơn. Khi đó, giáo viên có thể đánh giá các em qua cách linh hoạt khi sử dụng các công cụ vẽ. Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong 15 Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại trường Tiểu học Tây Phong Ví dụ, trong bài 3: Vẽ đoạn thẳng - sách Cùng học Tin học Quyển 1 có 4 bước thực hiện hướng dẫn sử dụng công cụ vẽ như sau: Bước 1: Chọn công cụ Đường thẳng trong hộp công cụ. Bước 2: Chọn màu vẽ. Bước 3: Chọn nét vẽ ở phía dưới hộp công cụ. Bước 4: Kéo thả chuột từ điểm đầu tới điểm cuối của đoạn thẳng. Khi thực hành vẽ học sinh có thể bỏ qua bước 2, bước 3 nếu các em không thích thay đổi màu vẽ hay nét vẽ. Trong bài 2: Sử dụng bình phun màu – sách Cùng học Tin học Quyển 3 có 4 bước thực hiện hướng dẫn sử dụng bình phun màu như sau: Bước 1: Chọn công cụ Bình phun màu. Bước 2: Cọn kích cỡ vùng phun ở dưới hộp công cụ. Bước 3: Chọn màu phun. Bước 4: Kéo thả chuột trên vùng muốn phun. Khi thực hành vẽ, học sinh có thể không cần chọn bước 2, bước 3 nếu bài vẽ của các em không yêu cầu. * Nên sử dụng bài giảng điện tử, các đoạn phim kết hợp với phần mềm quản lý học sinh để hướng dẫn học sinh Trước đây, tôi thường hướng dẫn trực tiếp cho học sinh theo nhóm hoặc sử dụng bài giảng điện tử và dạy qua phần mềm quản lý học sinh. Kết quả tôi thấy học sinh thụ động, đặc biệt không nhớ rõ lý thuyết nếu giáo viên yêu cầu nhắc lại. Vì vậy, tôi đã sử dụng bài giảng điện tử, các đoạn phim (video) kết hợp với phần mềm quản lý học sinh trong quá trình giảng dạy để học sinh có thể trực tiếp nghe, trực tiếp quan sát, giúp học sinh nhớ lâu hơn và chuyển sang thực hành dễ dàng hơn. Giáo viên cũng sẽ không phải làm việc nhiều, chỉ cần quan sát, hướng dẫn cho những học sinh còn lúng túng khi thực hành. Ví dụ, khi dạy bài “Tẩy, xóa hình (Tiết 1)”, để hướng dẫn học sinh tôi sử dụng các video hướng dẫn các bước thực hiện Tẩy một vùng trên hình, phần chú ý và các bước sử dụng công cụ Chọn (Có bài giảng và video đi kèm). Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong 16 Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại trường Tiểu học Tây Phong Đối với học sinh lớp 3, các em mới bắt đầu tiếp xúc với phần mềm, khi làm video hướng dẫn cần thực hiện chậm, nói rõ cách sử dụng công cụ cho các em hiểu, có thể nói thêm cách vẽ hình ảnh đó để các em có thể định hình được thao tác của mình trước khi thực hành. * Tổ chức thảo luận theo nhóm Trước khi thực hành, học sinh cần phải nhớ được lý thuyết để đưa ra được những việc cần phải làm trước khi thực hiện. Để vẽ được một bức tranh hoàn thiện cần sử dụng nhiều thao tác và công cụ vẽ khác nhau. Vì thế, giáo viên có thể yêu cầu học sinh làm việc nhóm để tìm ra hình vẽ đó đã được sử dụng những công cụ nào, những chế độ nào để xử lí. Từ đó giúp học sinh thấy được sự linh hoạt khi kết hợp các công cụ của phần mềm. Ví dụ: Để học sinh nhớ và hiểu rõ hơn cách lật và quay hình vẽ (Bài Trau chuốt hình vẽ - SGK Tin học quyển 3). Học sinh sẽ thảo luận theo nhóm đôi với chủ đề: Em hãy quay và lật hình vẽ nhân vật hoạt hình Pikachu theo hình dưới đây: Khi ứng dụng phương pháp này, tôi thấy học sinh tích cực chủ động hơn, các em đã biết trao đổi với nhau để tìm ra câu trả lời và cách làm đúng, tự tin báo cáo kết quả trước lớp hoặc với giáo viên. Giáo viên chỉ cần quan sát, hướng dẫn thêm và không cần giải thích nhiều với học sinh. * Củng cố lại kiến thức cũ và mới Lý thuyết các bài thường liên quan đến nhau vì thế khi củng cố lại kiến thức, giáo viên cần xen kẽ cả kiến thức cũ và mới cho học sinh. Để củng cố lại kiến thức cho học sinh cuối bài, nên sử dụng hình thức trò chơi. Có nhiều trò chơi như: tổ chức thi Đố vui để học, thi Rung chuông vàng, trò chơi Trúc xanh, trò chơi Ai nhanh hơn… Giáo viên Tin học có lợi thế nhiều về công nghệ thông tin nên khi thiết kế các trò chơi trên một số phần mềm ứng dụng sẽ dễ dàng hơn. Chuẩn bị một hệ thống câu hỏi phải ngắn gọn và bám sát trọng tâm bài dạy đòi hỏi học sinh phải suy nghĩ, tư duy, tránh những câu hỏi lan man, tùy tiện hoặc quá giản đơn. Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong 17 Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại trường Tiểu học Tây Phong Ví dụ: Em cần thực hiện theo các bước nào để vẽ được hình vẽ dưới đây? Em sử dụng những công cụ nào để vẽ được hình vẽ sau? Để vẽ được hình vẽ này em cần sử dụng công cụ nào?... * Hướng dẫn học sinh những thao tác và các lệnh hỗ trợ khác Qua quá trình dạy và quan sát, tôi thấy học sinh thường làm mất hộp công cụ, hộp màu, muốn phóng to trang vẽ, lưu sản phẩm của mình vào máy tính, lấy những hình vẽ khác ra so sánh… Đa số các em thường không biết tự thực hiện và đều nhờ sự hỗ trợ từ giáo viên. Tôi thường chỉ hướng dẫn cho những học sinh nào có yêu cầu, điều này khiến tôi và học sinh thường mất nhiều thời gian, giảm đi hứng thú học tập của các em. Vì vậy, giáo viên nên hướng dẫn cho học sinh các thao tác cơ bản và một số lệnh hỗ trợ trong quá trình giảng dạy để học sinh có thể tự chủ động trong quá trình học và thực hành của mình. Theo mục tiêu chương trình, ở đối tượng học sinh lớp 3, không yêu cầu phải hướng dẫn thêm các kĩ năng ngoài sách giáo khoa. Nhưng để học sinh có thể thao tác tốt và làm nền cho những tiết học tiếp theo thì tôi nghĩ việc hướng dẫn thêm cho học sinh các thao tác là điều cần thiết. Việc này không mất nhiều thời gian, không đòi hỏi cao ở các em. Các em không cần thiết biết lưu sản phẩm vào máy tính nhưng các em cần biết cách mở một trang vẽ mới; cách lấy lại hộp công cụ, hộp màu; cách mở một tệp có sẵn trong máy tính để thuận tiện cho quá trình học và thực hành của các em. * Lưu các tệp hình vẽ mẫu trong một thư mục riêng Để tiện cho việc hướng dẫn của giáo viên và thực hành của học sinh, giáo viên nên sắp xếp các tệp hình vẽ mẫu có sẵn trong một thư mục riêng, có tên thống nhất giữa các máy. Trước mỗi tiết học, giáo viên cần kiểm tra để đảm bảo rằng các tệp cho trước ở dạng chưa xử lí, chưa bị thay thế. b. Đối với bài dạy thực hành * Tôi thường tổ chức công việc thực hành trên lớp theo các mức sau: Mức 1: Đề nghị học sinh thực hành tại chỗ dưới sự giám sát trực tiếp của giáo viên để kiểm tra kỹ năng và sự hiểu bài của học sinh. Sau khi học xong phần lý thuyết về các bước thực hiện, tôi thường yêu cầu học sinh thực hành trực tiếp, làm mẫu và nói về các bước thực hiện đó cho cả Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong 18 Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại trường Tiểu học Tây Phong lớp cùng quan sát, đánh giá. Tôi thường chọn bất kì học sinh trong lớp lên thực hiện, làm như vậy các em sẽ có suy nghĩ giáo viên có thể gọi mình bất cứ lúc nào nên sẽ có ý thức tự giác học và tập trung hơn. Mức 2: Học sinh làm các bài tập trong sách giáo khoa và giáo viên kiểm tra kết quả ngay trên máy của học sinh. Đây là việc làm thường xuyên của tất cả các giáo viên dạy Tin học, đặc biệt là giáo viên dạy tiểu học. Bởi, để kiểm tra được kỹ năng của học sinh thì giáo viên cần phải đi đến từng học sinh. Đối tượng học sinh tiểu học đôi lúc chưa thể tự giác học theo yêu cầu của giáo viên, các em có thể không tự giác thực hành hoặc tự ý vẽ hình khác thay vì thực hành cùng bài mẫu của cả lớp. Khi giáo viên kiểm tra kết quả ngay trên máy tính của học sinh, sẽ phát hiện được những em có năng khiếu hoặc những em chưa thực sự hiểu bài, chưa thực hiện được các thao tác để có thể hướng dẫn lại kịp thời cho các em kiến thức của tiết học hôm đó. Đối với học sinh lớp 3, các em mới được sử dụng phần mềm Paint lần đầu, kĩ năng thao tác với chuột máy tính chưa nhanh và chưa được chính xác lắm nên yêu cầu cao nhất đối với các em là vẽ được các bài vẽ có trong sách giáo khoa (nhưng không phải là tất cả vì có nhiều em còn hạn chế về kĩ năng). Giáo viên nên thường xuyên kiểm tra tại máy các em thực hành để nắm bắt kịp thời những học sinh còn yếu về kĩ năng, thao tác nào để kịp thời xử lí. Mức 3: Ra các đề bài (tùy vào đối tượng học sinh) để học sinh làm và thực thi ngay trên máy tính. Có thể tiến hành theo từng cá nhân học sinh hoặc theo nhóm. Giáo viên tiến hành kiểm tra tại chỗ trên máy tính. Yêu cầu đầu tiên là học sinh khi thực hành là phải làm được các bài tập có trong sách giáo khoa. Khi thực hành các bài tập trong sách giáo khoa thì học sinh có thể thực hành theo từng cá nhân (nếu 2 học sinh/ máy thì chia thời gian thực hành để các em có cơ hội tự thực hành riêng). Đối với loại bài tập lớn, có thể cho học sinh chia nhóm từ 2 - 3 em/ nhóm, khi thực hiện các bài tập lớn đòi hỏi các em phải linh hoạt khi sử dụng các thao tác, các công cụ vẽ. Ngoài ra, ý tưởng khi thực hiện cũng chiếm một phần khá quan trọng. Sau khi thực hiện xong, giáo viên cần tiến hành kiểm tra, nhận xét bài vẽ của nhóm tại chỗ. Có thể giới thiệu bài vẽ của cá nhân, nhóm cho cả lớp cùng xem để khích lệ tinh thần học tập của các em. Ở mức này, tôi thường áp dụng cho đối tượng học sinh lớp Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong 19 Một số kinh nghiệm hướng dẫn học sinh học và thực hành trên phần mềm Paint tại trường Tiểu học Tây Phong 4, các em cũng đã học được rất nhiều công cụ và có thể áp dụng linh hoạt để tạo ra những bài vẽ đẹp. Ngoài ra, tôi muốn học sinh có khả năng làm việc nhóm hiệu quả, nâng cao tính sáng tạo của các em khi thực hành. Mức 4: Ra một đề tài, yêu cầu học sinh làm theo nhóm. Giáo viên không quan tâm đến quá trình và cách tiến hành, chỉ quan tâm đến kết quả công việc của học sinh. Bài thực hành được làm tại lớp sau khi các em thực hiện xong các yêu cầu của giáo viên, kéo dài trong suốt thời gian học sinh học về phần mềm Paint. Để thực hiện được mức này, giáo viên cần hướng dẫn cho học sinh các thao tác như lưu hình vẽ vào tệp của nhóm, mở hình vẽ có sẵn trong tệp, … Tôi chỉ áp dụng mức này với đối tượng học sinh lớp 5, các em đã có ý thức tự giác học tập, làm việc nhóm rất cao nên khi sử dụng mức này đã giúp các em tự tin, biết cách làm việc khoa học hơn để phục vụ cho những cấp học sau. * Tổ chức các buổi thi vẽ tranh theo chủ đề trong các tiết thực hành Ngoài cách tổ chức thực hành theo các mức, đôi khi giáo viên cần tổ chức các buổi thi vẽ tranh theo chủ đề cho học sinh để tạo được sự hứng thú và phát huy được tính sáng tạo cho học sinh. Qua đó giáo viên có thể tận dụng những cuộc thi này để giới thiệu cho học sinh về các di tích lịch sử của quê hương, đất nước; các tranh vẽ của các bạn học sinh ở các nơi khác; giáo dục kĩ năng sống cho các em qua các chủ đề đã được chọn sẵn... Nên tận dụng nguồn tài nguyên có sẵn ở trên mạng Internet như các video, hình ảnh giới thiệu về di tích lịch sử, về Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, các dòng sông, con đường làng, về những tấm gương sáng, về tình người, về những hành động đẹp trong cuộc sống, các tệ nạn xã hội... Chỉ cần khoảng 5 phút để giới thiệu cho học sinh các chủ đề. Từ đó, học sinh sẽ tự do vẽ theo khả năng của mình. Có thể cho học sinh vẽ cá nhân nếu học sinh đó có khả năng, nếu những em nào chưa thực sự tự tin về khả năng của mình thì nên tổ chức cho các em thi theo nhóm để các em có thể hỗ trợ nhau trong quá trình vẽ về ý tưởng cũng như kĩ năng thành thạo và sử dụng linh hoạt các công cụ vẽ. Đối với học sinh lớp 3, các em mới lần đầu tương tác với phần mềm Paint và được học các công cụ đơn giản như tô màu; vẽ đoạn thẳng; tẩy, xóa hình; di chuyển hình; vẽ đường cong; sao chép màu từ màu có sẵn nên việc ứng dụng vẽ theo chủ Người thực hiện: Dương Thị Hải Yến – Trường Tiểu học Tây Phong 20