Tài liệu Skkn một số giải pháp quản lý, sử dụng thiết bị dạy học tại trường thpt ngô sĩ liên huyện trảng bom, tỉnh đồng nai

SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC –––––––––––––––––– I. THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN 1. Họ và tên: HOÀNG VĂN BẮC 2. Ngày tháng năm sinh: 09/03/1964 3. Nam, nữ: Nam 4. Địa chỉ: Tổ 3C, khu phố 4, thị trấn Trảng Bom, huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai 5. Điện thoại: 0613864205 (CQ)/ 0613922455 (NR); ĐTDĐ: 0909218620 6. Fax: E-mail: [email protected] 7. Chức vụ: Hiệu trưởng 8. Nhiệm vụ được giao: Quản lý hoạt động dạy và học 9. Đơn vị công tác: Trường THPT Ngô Sĩ Liên II. TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO - Học vị ( hoă ̣c trinh đô ̣ chuyên môn, nghiêp vu ̣ ) cao nhấ t: Thạc sỹ ̣ ̀ - Năm nhận bằng: 2013 - Chuyên ngành đào tạo: Quản lý giáo dục III. KINH NGHIỆM KHOA HỌC - Lĩnh vực chuyên môn có kinh nghiệm: Dạy toán THPT - Số năm có kinh nghiệm: 24. - Quản lý trường THPT. Số năm quản lý: 9 năm - Cá c sá ng kiến kinh nghiệm đã có trong 5 năm gầ n đây: Một số biện pháp giảm thiểu tỷ lệ học sinh bỏ học ở trường THPT Ngô Sĩ Liên (2011 – 2012). Một số biện pháp quản lý giảm thiểu tỷ lệ học sinh yếu kém ở trường THPT Ngô Sĩ Liên (2012-2013). Một số giải pháp tổ chức ôn thi tốt nghiệp ở trường THPT Ngô Sĩ Liên (2013 -2014). Một số giải pháp tổ chức thực hiện giáo dục kỹ năng sống cho học sinh trường THPT Ngô Sĩ Liên ( 2014 – 2015). Một số giải pháp tổ chức giáo dục pháp luật cho học sinh trường THPT Ngô Sĩ Liên (2015-2016). 1 MỘT SỐ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ, SỬ DỤNG THIẾT BỊ DẠY HỌC TẠI TRƯỜNG THPT NGÔ SĨ LIÊN HUYỆN TRẢNG BOM, TỈNH ĐỒNG NAI. I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Chúng ta đang bước vào một giai đoạn lịch sử mới, giai đoạn tiến hành CNHHĐH để đưa Việt Nam trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Nghị quyết hội nghị lần thứ 2 của Ban chấp hành trung ương Đảng khoá VIII đã chỉ rõ: “Muốn tiến hành CNH-HĐH thắng lợi phải phát triển mạnh Giáo dục và Đào tạo, phát huy nguồn lực con người, yếu tố cơ bản của sự phát triển nhanh và bền vững”. Trong báo cáo của Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá VIII đã nhấn mạnh “Tăng cường cơ sở vật chất và từng bước hiện đại hoá nhà trường: lớp học, sân chơi, bãi tập, máy tính nối mạng Internet, thiết bị học tập giảng dạy hiện đại, các phòng thực hành thí nghiệm, phòng thực hành chức năng, thư viện ...”. Để quá trình dạy học có chất lượng và hiệu quả cao, từ xa xưa con người đã tìm ra và sử dụng nhiều phương pháp khác nhau cho mục đích này và theo đó, cơ sở vật chất và TBDH phục vụ cho phương pháp dạy học cũng ra đời và phát triển. TBDH đóng vai trò hỗ trợ tích cực cho quá trình Dạy – Học. Bởi vì có thiết bị dạy học tốt thì chúng ta mới có thể tổ chức được quá trình dạy học khoa học, huy động được đa số người học tham gia thực sự vào quá trình này, họ tự khai thác và tiếp nhận tri thức dưới sự hướng dẫn của người dạy một cách tích cực. Như vậy TBDH phải đủ và phù hợp mới triển khai được các phương pháp dạy học một cách hiệu quả. TBDH là bộ phận quan trọng của nội dung và phương pháp dạy học, chúng có thể vừa là phương tiện để nhận thức, vừa là đối tượng chứa nội dung cần nhận thức. Để đạt được mục tiêu nêu trên trong thực tế các trường phổ thông nói chung và trường THPT Ngô Sĩ Liên nói riêng thì vấn đề TBDH đã được quan tâm song vẫn còn có nhiều bất cập và khó khăn. Việc đánh giá thực trạng những việc đã làm được và những khó khăn đặt ra, cần phải có những giải pháp cụ thể để nhà trường làm tốt hơn nữa công tác quản lý, đồng thời phát huy có hiệu quả về TBDH hiện có chính là nhiệm vụ quan trọng mà mỗi nhà quản lí phải hết sức quan tâm. Nhằm thực hiện tốt nguyên lý giáo dục “học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao động sản xuất, lý luận gắn liền với thực tiễn, giáo dục nhà trường kết hợp với giáo dục gia đình và giáo dục xã hội”. Chương IV Điều lệ trường trung học về Quy chế thiết bị giáo dục trường học quy định cụ thể việc quản lý, sử dụng thiết bị dạy học. “Tất cả các thiết bị giáo dục của một cơ sở giáo dục, phải được sắp xếp khoa học, ...”." Thiết bị dạy học phải được 2 dùng có hiệu quả cao nhất, đáp ứng các yêu cầu về nội dung và phương pháp được quy định trong chương trình giáo dục”. "Thiết bị giáo dục phải được làm sạch và bảo quản ngay sau khi sử dụng; định kỳ bảo dưỡng, bổ sung phụ tùng, linh kiện, vật tư tiêu hao”. "Hàng năm phải tiến hành kiểm kê theo đúng quy định của nhà nước về quản lý tài sản”. Công tác quản lý và sử dụng TBDH trong các trường THPT hiện đang là một trong những vấn đề được lãnh đạo ngành Giáo dục và Đào tạo tỉnh nhà rất quan tâm. Trong giai đoạn hiện nay, xu thế đổi mới phương pháp dạy học ngày càng diễn ra mạnh mẽ, TBDH được xem như là một trong những điều kiện quan trọng để thực hiện nhiệm vụ Giáo dục và Đào tạo nhằm đáp ứng được những đòi hỏi trước mắt và lâu dài của sự nghiệp CNH-HĐH đất nước. Trong thực tiễn giáo dục không thể đào tạo con người toàn diện nếu không có TBDH tương ứng. TBDH là một trong những yếu tố quan trọng tác động trực tiếp đến quá trình dạy học. Vì vậy tôi chọn đề tài: “Một số giải pháp quản lý, sử dụng thiết bị dạy học tại trường THPT Ngô Sĩ Liên huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai” để nghiên cứu và ứng dụng nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục. II. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 1. Cơ sở lý luận Quản lý nói chung là sự tác động có ý thức của chủ thể quản lý nhằm chỉ huy, điều hành, hướng dẫn các quá trình xã hội và hành vi của cá nhân hướng đến mục đích hoạt động chung và phù hợp với quy luật khách quan. Quản lý giáo dục là những tác động có hệ thống, có mục đích, có kế hoạch, hợp qui luật của chủ thể quản lý giáo dục đến hệ thống giáo dục nhằm làm cho hệ thống giáo dục vận hành theo đường lối và nguyên lý giáo dục của Đảng, thực hiện được các tính chất của nhà trường xã hội chủ nghĩa Việt Nam, mà tiêu điểm hội tụ là quá trình dạy học - giáo dục, đưa hệ thống giáo dục tới mục tiêu đặt ra, tiến tới trạng thái mới về chất. Quản lý, sử dụng TBDH là tác động có mục đích của người quản lý nhằm xây dựng, phát triển, bảo quản và sử dụng có hiệu quả hệ thống TBDH, phục vụ đắc lực cho công tác đào tạo. Quản lý, sử dụng TBDH là sự tác động của nhà quản lý, sử dụng TBDH đến GV, HS và các lực lượng khác trong xã hội nhằm đạt được các mục tiêu đề ra. Quá trình giáo dục là một quá trình bao gồm hai hoạt động thống nhất biện chứng: hoạt động giáo dục của nhà trường và hoạt động tự giáo dục của người được giáo dục dưới sự tổ chức, lãnh đạo của nhà giáo dục. Người được giáo dục tự giác, tích cực tự giáo dục nhằm hình thành những phẩm chất của người công dân. 3 Như vậy, quản lý hoạt động dạy - học thực chất là những tác động của chủ thể quản lý vào quá trình dạy học nhằm góp phần hình thành và phát triển toàn diện nhân cách học sinh theo mục tiêu đào tạo của nhà trường. Trong quá trình quản lý của nhà quản lý thì hoạt động lãnh đạo và quản lý tổ chuyên môn là vô cùng quan trọng để thực hiện mục tiêu giáo dục. CSVC - TBDH là hệ thống các phương tiện vật chất và kỹ thuật khác nhau được sử dụng vào việc giảng dạy - học tập và các hoạt động mang tính giáo dục khác để đạt được mục đích giáo dục. CSVC - TBDH bao gồm các công trình xây dựng (lớp học, phòng học bộ môn…), sân chơi, bãi tập, trang thiết bị chuyên dùng, TBDH của các môn học, các phương tiện nghe, nhìn … . Đây chính là hệ thống đa dạng và phong phú về chủng loại. TBDH là toàn bộ những máy móc, dụng cụ được sử dụng cho các hoạt động dạy học trong nhà trường. TBDH bao gồm hệ thống tăng âm, loa, micro; ti vi và các đầu đọc VIDEO, VCD, DVD; các loại máy chiếu phim dương bản, máy chiếu qua đầu, máy chiếu đa phương tiện, máy vi tính, bảng tương tác; các loại tranh, ảnh, sách giáo khoa, bản đồ, bảng biểu; các loại mô hình, vật thật; các dụng cụ, thiết bị thí nghiệm; máy móc, thiết bị, dụng cụ dạy học thực hành, nhà truyền thống, v.v.. Trong quá trình đổi mới phương pháp dạy học, TBDH là một trong những điều kiện cơ bản không thể thiếu để giáo viên cùng học sinh thực hiện mục tiêu giáo dục. Hỗ trợ hiệu quả cho giáo viên trong quá trình tổ chức các hoạt động nhận thức cho người học, đảm bảo quá trình dạy học được sinh động, thuận tiện, chính xác. TBDH góp phần kích thích hứng thú học tập cho người học, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình lĩnh hội kiến thức của người học. TBDH giúp người học tăng cường trí nhớ, làm cho việc học tập được lâu bền. TBDH Là phương tiện giúp người học hình thành và rèn luyện các kĩ năng, kĩ xảo cả thao tác trí tuệ lẫn thao tác vật chất. Cung cấp thêm kiến thức, kinh nghiệm trực tiếp liên quan đến thực tiễn xã hội và môi trường sống. TBDH luôn được coi là một yếu tố quan trọng trong quá trình dạy học và luôn là một trong những điều kiện đảm bảo chất lượng giáo dục. TBDH chỉ phát huy được tác dụng tốt trong dạy học khi được quản lý tốt. Do đó đi đôi với việc đầu tư, trang bị thì điều quan trọng hơn là phải chú trọng đến việc quản lý, sử dụng TBDH trong nhà trường. Do TBDH là một lĩnh vực vừa mang đặc tính kinh tế - giáo dục; vừa mang đặc tính khoa học - giáo dục nên việc quản lý một mặt phải tuân thủ các yêu cầu chung về quản lý kinh tế, khoa học; Mặt khác, cần tuân thủ các yêu cầu quản lý chuyên ngành giáo dục. Như vậy có thể nói quản lý TBDH là một trong những công việc của người cán bộ quản lý, là đối tượng quản lý trong nhà trường. Một trong những điều kiện quyết định thành công mục tiêu của giáo dục - đào tạo là phải đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học. TBDH là một trong những 4 thành tố không thể thiếu trong quá trình dạy học. Để nâng cao chất lượng dạy học thì vai trò của TBDH là rất quan trọng. TBDH là các phương tiện thực nghiệm, trực quan, thực hành giúp người học gắn lý luận với thực tiễn, giúp cho quá trình nhận thức của người học trở nên hiệu quả hơn, đồng thời phát huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học. Đổi mới PPDH là việc sử dụng có hiệu quả các TBDH, đưa người học vào vị trí chủ thể của hoạt động nhận thức. Để TBDH phát huy được vai trò, vị trí của nó thì công tác quản lý, sử dụng TBDH trong các nhà trường là hết sức quan trọng. Quản lý TBDH ở trường phổ thông là một bộ phận không thể thiếu đối với công tác quản lý về GDĐT, góp phần quan trọng vào việc tạo lập một trình tự quản lý khoa học ở mỗi trường học phổ thông của những nhà quản lý giáo dục. Do đó quản lý TBDH sao cho hiệu quả nhằm đáp ứng yêu cầu cấp thiết của đổi mới giáo dục hiện nay là điều tất yếu. 2. Cơ sở thực tiễn Trước yêu cầu sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đòi hỏi phải đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục đào tạo. Để phát triển được giáo dục phải chuẩn bị nhiều điều kiện song hành, trong đó TBDH và công tác quản lý, sử dụng TBDH là điều kiện quan trọng trong quá trình dạy học. Trong những năm gần đây, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, các trường THPT trên địa bàn tỉnh Đồng Nai cũng như các trường THPT trên toàn quốc đã và đang thực hiện chương trình đổi mới sách giáo khoa, đồng thời tiếp nhận trang thiết bị phục vụ cho công tác dạy và học của nhiều chương trình dự án cấp quốc gia. Trên thực tế, hiệu quả quản lý đã có những chuyển biến tích cực đáng kể, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở các bậc học, trong đó có các trường THPT. Bên cạnh những thành tựu đạt được trong công tác quản lý, sử dụng TBDH ở các trường THPT, thực tiễn vẫn còn những hạn chế trở ngại trong việc quản lý nhà nước về TBDH ở trường THPT từ cơ chế quản lý, chính sách chưa hợp lý; tổ chức bộ máy và cán bộ chưa đáp ứng yêu cầu trong điều kiện hiện nay. Vì thế, công tác quản lý, sử dụng TBDH ở trường THPT Ngô Sĩ Liên thời gian qua gặp nhiều khó khăn do công tác quản lý, sử dụng thiết bị dạy học ở các trường THPT chưa khoa học, tổ chức thực hiện chưa đồng bộ, công tác kiểm tra, đánh giá chưa được tiến hành thường xuyên, xử lý vi phạm chưa kiên quyết, việc mua sắm trang thiết bị phục vụ cho dạy học chưa mang tính chiến lược, đầu tư mua sắm, chất lượng thiết bị không đảm bảo, công năng sử dụng còn nhiều bất cập vừa thừa vừa thiếu, công tác bảo dưỡng định kì chưa được thực hiện tốt, sử dụng, quản lý TBDH của giáo viên còn nhiều hạn chế. Đây là cơ sở thực tiễn nhằm tìm ra những biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng thiết bị dạy học ở trường THPT Ngô Sĩ Liên để đáp ứng yêu cầu đổi mới và mục tiêu giáo dục của Đảng và Nhà nước. Đó cũng chính là lý do của việc chọn đề tài 5 "Một số giải pháp quản lý, sử dụng thiết bị dạy học tại trường THPT Ngô Sĩ Liên huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai”. 3. Khái quát về trường THPT Ngô Sĩ Liên Huyện Trảng Bom ở vị trí trung tâm của tỉnh Đồng Nai, giáp gianh với thành phố Biên Hòa, có tuyến quốc lộ 1A và đường sắt Bắc - Nam đi qua. Là huyện Công nghiệp, với 4 khu công nghiệp tập trung và 3 cụm công nghiệp địa phương, kinh tế phát triển nhanh. Được sự quan tâm của cấp uỷ Đảng, chính quyền địa phương và người dân rất quan tâm đến giáo dục, ý thức và tinh thần học tập của các em học sinh trên địa bàn khá cao, đại đa số các em đều hăng hái, năng động và nhiệt tình với các hoạt động giáo dục và học tập. Trường trung học phổ thông Ngô Sĩ Liên được thành lập từ năm 1991, tọa lạc tại trung tâm Thị trấn Trảng Bom. Tổng số cán bộ quản lí, giáo viên, nhân viên hiện nay của nhà trường là 83 người. Trong đó cán bộ quản lý 03 người, giáo viên 71 người, nhân viên 9 người; 100% cán bộ, giáo viên đạt chuẩn giáo viên THPT trong đó có 07 cán bộ, giáo viên có trình độ trên chuẩn, 16 giáo viên được công nhận là giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh, 2 cán bộ, giáo viên được công nhận là chiến sĩ thi đua cấp tỉnh, hàng năm có khoảng 15% giáo viên được công nhận là chiến sĩ thi đua cấp cơ sở. Cán bộ quản lý gồm 01 hiệu trưởng, 02 phó hiệu trưởng; Chi bộ Đảng có 37 đảng viên. Trường có 07 tổ chuyên môn và 01 tổ văn phòng. Về chất lượng giáo dục trong năm học 2015 – 2016: Kết quả đánh giá, xếp loại học lực của 1184 học sinh (năm học 2015- 2016): TSHS Giỏi SL 1184 Khá TL% 75 SL 6,33 712 Trung bình TL% 60,14 SL Yếu TL% 366 SL 30,91 30 Kém TL% 2,53 SL 1 TL% 0,08 Kết quả đánh giá, xếp loại hạnh kiểm của 1184 học sinh ( năm học 2015- 2016): TSHS HK Tốt HK Khá HK Trung bình HK Yếu SL 1184 TL% SL TL% SL TL% SL TL% 966 81,59 188 15,88 26 2,20 4 0,34 6 Nhà trường đã mua đầy đủ sách giáo khoa, sách tham khảo cũng như trang thiết bị, đồ dùng dạy học cho các khối lớp, cho giáo viên và học sinh theo đúng quy định của Bộ Giáo dục và Sở Giáo dục. Nhà trường có đầy đủ phòng học, phòng chức năng để đáp ứng nhu cầu dạy - học, với tổng số 33 phòng, trong đó: 26 phòng học đủ để học 2 ca. Số phòng làm việc, hội đồng, phòng họp, hội trường: 07 phòng. Thư viện 01 phòng, phòng thí nghiệm và phòng bộ môn: 03 phòng. Phòng vi tính: 02 phòng. 2 phòng tin học với 55 máy vi tính phục vụ giảng dạy. Trang bị mạng internet phục vụ công tác chuyên môn, quản lí và hoạt động dạy - học của nhà trường. Với quy mô trường lớp, trang TBDH hiện nay tương đối đầy đủ, đáp ứng nhu cầu dạy và học. Trong các năm học vừa qua được sự quan tâm của Sở Giáo Dục và Đào tạo Đồng Nai, chú trọng đầu tư nâng cấp và tăng cường CSVC, trang thiết bị phục vụ cho công tác giảng dạy và học tập ở các cấp học nói chung và cho trường THPT Ngô Sĩ Liên nói riêng. Hiệu trưởng đã chỉ đạo xây dựng phát triển các phòng học bộ môn như phòng thực hành Lý, phòng thực hành Hóa, phòng thực hành Sinh học,… các phòng chức năng như phòng học Tiếng Anh, phòng trình chiếu, phòng máy tính để dạy Tin học, phòng dạy học bằng thiết bị tiến tiến nhằm ứng dụng công nghệ thông tin và phương tiện hiện đại vào quá trình dạy học để nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường. Năm 2016 được Ủy ban nhân dân huyện quan tâm đầu tư xây dựng cho nhà trường nhà truyền thống với diện tích hơn 100m2. Sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kỹ thuật và công nghệ thông tin nên đã có những thiết bị hiện đại được đưa vào sử dụng trong nhà trường tạo điều kiện tối đa cho việc dạy và học. Được sự quan tâm, phối hợp của chính quyền địa phương, các Ban ngành đoàn thể và Ban đại diện cha mẹ học sinh trong giáo dục học sinh. Hiệu trưởng và các phó hiệu trưởng đều có trình độ chuyên môn đạt chuẩn, tốt nghiệp đại học sư phạm, cả Hiệu trưởng và 2 phó hiệu trưởng đều có trình độ thạc sĩ chuyên ngành và quản lý giáo dục. Cán bộ quản lý đã được tham gia các lớp bồi dưỡng quản lý giáo dục, tập huấn quản lý TBDH. Đội ngũ giáo viên của nhà trường đạt trình độ chuẩn và một số trên chuẩn, đa số có tuổi đời còn khá trẻ nên rất năng động tích cực sử dụngTBDH, nhất là TBDH tiên tiến. Có 02 nhân viên phụ trách TBDH tốt nghiệp đại học chuyên ngành Vật lý, Hóa học. Hàng năm đều được cấp kinh phí để mua sắm TBDH. Đã được trang bị các phòng học bộ môn như phòng thực hành Hóa học, phòng thực hành Sinh học, phòng thực hành Vật lý - Công nghệ, phòng học tiếng Anh, 2 phòng học tin học, Ba bộ thiết bị dạy học tiên tiến. Tuy nhiên, hiện nay chưa có trường Đại học đào tạo giáo viên thiết bị có trình độ Đại học, do đó các trường hoặc là tuyển trung cấp, cao đẳng, hoặc là tuyển giáo viên Lý, Hóa, Sinh làm giáo viên phụ trách thiết bị, nên việc tổ chức, quản lý, sử dụng TBDH của họ cũng hạn chế, thiếu chuyên môn. Một số trang thiết bị được cấp không 7 phù hợp với nhu cầu thực tế của nhà trường, chất lượng không đảm bảo chỉ sử dụng ít lần là hỏng, có thiết bị không sử dụng được. Kinh phí để sửa chữa, bảo quản, bổ sung phương tiện dạy học đã hư hỏng nặng cần thay thế còn nhiều khó khăn do thủ tục hành chính, kinh phí hạn hẹp. Chương trình dạy học còn nặng về lý thuyết, cách thức kiểm tra và đánh giá chưa thực sự đổi mới nên việc sử dụng TBDH của giáo viên rất khó thực hiện. Sự hỗ trợ của xã hội trong việc mua sắm TBDH của nhà trường còn ít. Đội ngũ làm công tác quản lý, sử dụng CSVC và TBDH trường THPT bao gồm: Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng, các Tổ trưởng chuyên môn, giáo viên và nhân viên chuyên trách TBDH. Tuy nhiên, trong quá trình quản lý, sử dụng TBDH gặp nhiều khó khăn vì không được đào tạo bài bản, chủ yếu là mới được tập huấn, vẫn phải quản lý, sử dụng dựa vào kiến thức, kinh nghiệm bản thân thông qua thực tiễn tự bồi dưỡng. Nhân viên phụ trách TBDH chưa được đào tạo bài bản, công tác quản lý, khai thác sử dụng TBDH của nhân viên phụ trách TBDH còn hạn chế. Nhân viên phụ trách TBDH chưa thực sự hiểu biết về công tác TBDH. Việc quản lý, sử dụng TBDH chưa khoa học, thiếu hệ thống, rời rạc, hiệu quả chưa cao. Một số GV ít chịu khó học hỏi, tham khảo, nghiên cứu sử dụng. Việc học tập bồi dưỡng về chuyên môn, về quản lý và sử dụng TBDH còn sơ sài. Đa số Giáo viên chưa phát huy được việc tự làm đồ dùng dạy học cho bộ môn của mình. Trang thiết bị của các phòng học bộ môn được quan tâm đầu tư, nhưng các phòng bộ môn chưa được xây dựng đúng theo yêu cầu. Phòng thực hành Hoá học, Sinh học chưa có hệ thống xử lí hoá chất an toàn. Học sinh còn lúng túng trong việc sử dụng các dụng cụ thí nghiệm, do đó dễ dẫn đến hư hỏng, lãng phí. III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP Với vai trò là Hiệu trưởng, tôi nhận thấy công tác quản lý, sử dụng TBDH là một hoạt động cần được duy trì để nâng cao chất lượng dạy và học ở nhà trường, là điều kiện để nhà trường phát triển, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục trong giai đoạn hiện nay. Dưới đây là một số giải pháp đã thực hiện thành công trong công tác quản lý TBDH tại trường THPT Ngô Sĩ Liên. Giải pháp 1. Nâng cao nhận thức và trình độ chuyên môn cho đội ngũ tham gia quản lý TBDH ở trường. Tăng cường nhận thức cả về lý luận và thực tiễn về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của TBDH trong trường học cho toàn thể giáo viên, nhân viên. Bằng nhiều nguồn kinh phí tập trung mua sắm trang bị TBDH đủ, hiện đại theo trường chuẩn quốc gia, phục vụ đắc lực cho việc nâng cao chất lượng dạy học. Nâng cao một bước về trình độ, kỹ năng thói quen sử dụng cho toàn thể giáo viên, kĩ năng quản lý, sử dụng TBDH cho cán bộ quản lý từ tổ chuyên môn và GV phụ trách thiết bị. 8 Hiệu trưởng quy định nhiệm vụ rõ ràng cho phó Hiệu trưởng phụ trách cơ sở vật chất -TBDH, nhân viên phụ trách TBDH, giáo viên, bảo vệ, học sinh trong quản lý và sử dụng TBDH. Cán bộ quản lý, nhân viên phụ trách TBDH phải tập huấn bồi dưỡng về công tác quản lý TBDH do sở giáo dục tổ chức. Hiệu trưởng chỉ đạo và tổ chức cho phó Hiệu Trưởng phụ trách CSVC và nhân viên phụ trách TBDH đi học hỏi kinh nghiệm ở các trường bạn để nhân viên phụ trách TBDH có kỹ năng quản lý, sử dụng tốt TBDH. Duy trì lập sổ theo dõi để quản lý, sử dụng TBDH. Hiệu Trưởng lựa chọn trường có điều kiện giống với đơn vị để tổ chức tham quan, học hỏi kinh nghiệm, liên hệ và giới thiệu cho phó HT phụ trách CSVC cùng với nhân viên phụ trách TBDH đến học hỏi kinh nghiệm. Sau khi học hỏi kinh nghiệm, dựa vào thực tế của đơn vị cùng với kinh nghiệm bản thân nhân viên phụ trách TBDH lập sổ theo dõi. Lập sổ giao nhận thiết bị dạy học, nhằm theo dõi việc giao nhận giữa các đơn vị cung ứng với nhà trường, theo dõi việc quản lí, sử dụng cơ sở vật chất nhà trường với các phòng thí nghiệm thực hành, theo dõi số lượng, chủng loại, tình trạng của các thiết bị có tại trường, phục vụ cho công tác kiểm kê tài sản cố định hàng năm. Khi giáo viên có nhu cầu cần sử dụng đồ dùng dạy học, các giáo cụ trực quan, hóa chất thí nghiệm, giáo viên ghi phiếu mượn đồ dùng dạy học ở nhân viên các phòng thực hành hoặc nhân viên phụ trách TBDH. Lập sổ báo giảng tiết thực hành để theo dõi việc thực hiện các tiết thực hành tại các phòng thực hành của giáo viên bộ môn. Lập sổ đăng kí sử dụng phòng dạy học TBDH tiên tiến, để theo dõi việc thực hiện các tiết dạy giáo án điện tử có sử dụng TBDH tiên tiến. Các loại hệ thống hồ sơ sổ sách này được phó Hiệu trưởng lên kế hoạch kiểm tra định kỳ (1 lần / học kì) và kiểm tra đột xuất như kiểm tra hồ sơ sổ sách của các tổ chuyên môn. Hiệu trưởng thường xuyên đôn đốc, nhắc nhở giáo viên phát huy hiệu quả và công năng của TBDH trong giảng dạy và giáo dục. Nhắc nhở trong cuộc họp liên tịch, trong họp hội đồng sư phạm, sinh hoạt tổ chuyên môn. Giải pháp 2. Xây dựng kế hoạch quản lý, bổ sung, mua sắm TBDH a. Thực hiện công tác điều tra cơ bản, nghiên cứu danh mục thiết bị giáo dục Sau mỗi năm học, Hiệu trưởng chỉ đạo điều tra về số lượng, chất lượng, chế độ bảo quản thiết bị của từng môn học, từng phòng thực hành nhằm đánh giá mức độ 9 trang thiết bị dạy học so với yêu cầu của từng bộ môn để nắm rõ hiện có những thiết bị nào để phục vụ cho công tác giảng dạy của bộ môn. Đầu năm học mới tổ chức cho các tổ bộ môn cùng nhân viên phụ trách TBDH kiểm tra, rà soát và đề nghị bổ sung các thiết bị để phục vụ cho dạy và học của năm học mới. Hiệu trưởng lập tổ kiểm tra TBDH với thành phần gồm phó Hiệu trưởng phụ trách cơ sở vật chất, ban thanh tra nhân dân, các tổ trưởng chuyên môn cùng với nhân viên phụ trách TBDH. Tổ kiểm tra phải đánh giá hiện trạng cơ sở vật chất và trang thiết bị và phải đủ nhân lực thực hiện kiểm tra. Tổ kiểm tra các TBDH phân loại ra những thiết bị nào còn sử dụng được hay hư hỏng sửa chữa được, những thiết bị không còn sử dụng được. Lập danh mục các thiết bị còn sử dụng được theo từng bộ môn. Lập danh mục những thiết bị cần mua sắm, bổ sung. Xác định hiệu quả khai thác các TBDH hiện có thông qua việc thống kê các lượt sử dụng thiết bị của mỗi tổ, mỗi giáo viên trong từng tháng, từng học kỳ so với yêu cầu của chương trình, từ đó xây dựng kế hoạch bảo quản, sửa chữa và mua sắm thiết bị cho các năm học sau. Số lượng TBDH nhiều, việc xác định tình trạng của thiết bị khó khăn, một số thiết bị không thể xác định được do không có chuyên môn. Tổ trưởng không hệ thống hết được số lượng các TBDH phục vụ cho các bộ môn trong tổ. Nên cần phải sắp xếp thời gian hợp lý để có thể kiểm tra hếtTBDH. Mời chuyên gia để xác định tình trạng của một số thiết bị có giá trị. Tổ trưởng phối hợp với giáo viên bộ môn để rà soát lại hệ thống TBDH cần phục vụ cho môn học. Phân công cho các giáo viên rà soát lại danh mục TBDH theo từng khối khối lớp. Đối với những TBDH hư hỏng không sửa chữa được, tổ kiểm tra lập biên bản đề nghị thanh lý. Căn cứ các quy định về quản lý tài sản hiện hành, Hiệu trưởng quyết định cho thanh lý đối với những TBDH thuộc thẩm quyền hoặc đề nghị cấp trên cho thanh lý đối với những TBDH thuộc thẩm quyền quyết định của cấp trên. Hiệu trưởng chỉ đạo cho các tổ chuyên môn so sánh, đối chiếu các thiết bị đã có và danh mục thết bị cần thiết để lập kế hoạch mua sắm thiết bị phục vụ cho dạy và học của tổ. Hiệu trưởng yêu cầu phó Hiệu trưởng phụ trách cơ sở vật chất và nhân viên phụ trách TBDH theo dõi và kịp thời báo cáo với hiệu trưởng các thông tin về danh mục thiết bị do Công ty thiết bị giáo dục của Bộ Giáo dục ban hành, và yêu cầu các Tổ chuyên môn đối chiếu, so sánh để lập kế hoạch mua sắm thiết bị cần thiết cho năm học mới phù hợp với yêu cầu và điều kiện của nhà trường. b. Xác định mức kinh phí mua sắm TBDH. 10 Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Đồng Nai đã giao kinh phí mua sắm trang thiết bị giáo dục tối thiểu cho trường THPT Ngô Sĩ Liên, trong tổng kinh phí hoạt động thường xuyên hàng năm. Từ đó trường được phép chủ động mua sắm thiết bị bằng vốn nhà nước theo nhu cầu của đơn vị. Hiệu trưởng chỉ đạo cho phó Hiệu trưởng phụ trách cơ sở vật chất căn cứ vào đề xuất của tổ kiểm tra, rà soát lại sau đó tổng hợp lập danh mục các thiết bị cần mua sắm bổ sung. Hiệu trưởng giao cho nhân viên phụ trách TBDH cùng với kế toán dự trù kinh phí để mua. Nhân viên phụ trách TBDH và kế toán phải tìm hiểu kỹ thông tin, tìm hiểu rõ về trị giá cụ thể của từng TBDH. c. Xây dựng kế hoạch quản lý TBDH trong năm học. Đầu năm học, Hiệu trưởng giao nhiệm vụ cho phó Hiệu trưởng phụ trách CSVC căn cứ vào kết quả quản lý, sử dụng TBDH năm học trước, định hướng phát triển nhà trường và chỉ đạo của Sở Giáo dục và Đào tạo để xây dựng kế hoạch. Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch có nội dung, tiêu chí rõ ràng; mục tiêu, lộ trình cụ thể. Nội dung kế hoạch đủ cơ sở để Hiệu trưởng tổ chức, chỉ đạo thực hiện và kiểm tra. Kế hoạch có sự phân công trách nhiệm và quyền hạn rõ ràng cho từng thành viên. Có tiêu chí đánh giá cán bộ, giáo viên, nhân viên trong việc quản lý, sử dụng TBDH và đưa việc sử dụng TBDH của giáo viên vào tiêu chí thi đua xếp loại viên chức năm học. Hiệu trưởng xây dựng kế hoạch quản lý, sử dụng TBDH, một số điều kiện và biện pháp thực hiện phải phù hợp với điều kiện của trường. Kế hoạch tổ chức thực hiện của các bộ phận phải khả thi. Việc lập kế hoạch của giáo viên phải thống nhất trong từng tổ bộ môn tránh chồng chéo. Kế hoạch quản lý, sử dụng TBDH của nhà trường đề ra mục tiêu, nhiệm vụ cụ thể, rõ ràng trên cơ sở đó giáo viên xây dựng kế hoạch thực hiện cho bộ môn của mình, phù hợp với từng lớp và từng đối tượng học sinh. Hiệu trưởng giao nhiệm vụ cho phó Hiệu trưởng phụ trách CSVC căn cứ vào kết quả quản lý, sử dụng TBDH năm học trước, định hướng phát triển nhà trường và chỉ đạo của Sở Giáo dục và Đào tạo để xây dựng bản kế hoạch dự thảo. Tổ chức cuộc họp đủ các thành phần: Phó Hiệu trưởng, Tổ trưởng chuyên môn, một số giáo viên có kinh nghiệm, nhân viên phụ trách TBDH. Phó Hiệu trưởng phụ trách CSVC chủ trì cuộc họp, phổ biến dự thảo kế hoạch và tổ chức lấy ý kiến góp ý. Hiệu trưởng tổ chức họp hội đồng triển khai kế hoạch, thống nhất kế hoạch và tổ chức thực hiện. d. Xây dựng kế hoạch mua sắm, sửa chữa TBDH. Đầu năm học, để chuẩn bị mua sắm thiết bị cho năm học mới, hiệu trưởng xem xét đề xuất của tổ kiểm tra kết hợp với báo cáo kiểm tra tình trạng TBDH hiện có của các tổ chuyên môn trên cơ sở đó lập kế hoạch mua sắm cho phù hợp tránh trùng lặp. Hiệu trưởng xây dựng được kế hoạch sửa chữa mua sắm mới, bổ sung TBDH cần thiết cho năm học. 11 Hiệu trưởng phân công trách nhiệm hợp lý, rõ ràng. Hiệu trưởng chỉ đạo phó Hiệu trưởng phụ trách cơ sở vật chất kết hợp với các tổ, bộ phận tài vụ của nhà trường chủ động trong việc lập kế hoạch, lập hồ sơ mua sắm TBDH, thường xuyên theo dõi, kiểm tra việc sử dụng, bảo quản TBDH. Hiệu trưởng duyệt cấp kinh phí cho hoạt động mua sắm bổ sung. Khi nhu cầu vượt quá mức kinh phí cho phép thì Hiệu trưởng huy động từ nguồn xã hội hóa giáo dục. Để tránh chất lượng trang thiết bị của nhà cung cấp không đảm bảo thì cần phải tìm hiểu các nhà cung cấp có uy tín, tham khảo ý kiến đánh giá chất lượng TBDH của các đơn vị đã sử dụng trước khi quyết định mua sắm TBDH. e. Giáo viên lập kế hoạch cá nhân sử dụng, quản lý TBDH. Dựa vào các văn bản chỉ đạo của cấp trên về việc bảo quản, sử dụng TBDH. GV lập kế hoạch cá nhân trong đó thể hiện rõ các tiết dạy có sử dụng TBDH. Giáo viên bám sát kế hoạch dạy học, số lượng TBDH của tổ để xây dựng kế hoạch sử dụng TBDH hợp lý. Tổ chức họp tổ chuyên môn để thảo luận thống nhất những tiết dạy có sử dụng TBDH và xây dựng kế hoạch chi tiết về thực hành, sử dụng TBDH. Tổ trưởng chuyên môn và phó Hiệu trưởng phụ trách chuyên môn kiểm tra việc lập kế hoạch và thực hiện. Sắp xếp thời gian hợp lý để kiểm tra hết kế hoạch cũng như thực hiện của giáo viên. Giải pháp 3. Tuyên truyền, giáo dục giáo viên, cán bộ, nhân viên học sinh có ý thức bảo quản, sử dụng TBDH Hiệu trưởng cung cấp các văn bản, tài liệu hướng dẫn cho các tổ chuyên môn, giáo viên, triển khai trong các cuộc họp hội đồng sư phạm, sinh hoạt giờ chào cờ. Giáo viên chủ nhiệm đưa nội dung vào sinh hoạt chủ nhiệm. Hiệu trưởng thường xuyên tổ chức kiểm tra, đôn đốc, đưa vào nội dung thi đua. Lập pa nô, áp phích trang bị tại các phòng thực hành, thí nghiệm để tuyên truyền về tác dụng và hiệu quả của TBDH trong dạy học. Trích dẫn các câu nói của danh nhân, của các triết gia về TBDH. Xây dựng quy chế sử dụng và bảo quản TBDH, phổ biến đến toàn thể cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh để thực hiện. Việc sử dụng TBDH đã được tất cả thầy cô giáo tham gia, trong đó có các thầy cô đã sử dụng thường xuyên và đem lại hiệu quả cao, tạo nhiều hứng thú học tập cho học sinh như cô Cao Thị Mỹ Phượng, cô Nguyễn Thị Mộng Tuyền, thầy Lê Thanh Toàn, cô Lê Thị Linh… 12 Giải pháp 4. Ban hành qui định sử dụng TBDH và tổ chức cho cán bộ, giáo viên, nhân viên tập huấn kỹ năng sử dụng và bảo quản TBDH. Hiệu trưởng ban hành qui định trong việc sử dụng TBDH và sử dụng phòng thực hành đúng mục đích, qui định cụ thể về việc sử dụng TBDH và nội qui phòng thực hành đối với GV và HS. Căn cứ vào các văn bản hướng dẫn của cấp trên. Hiệu trưởng chỉ đạo soạn thảo quy định và đóng góp ý kiến về quy định sử dụng TBDH, sử dụng phòng thí nghiệm thực hành. Hiệu trưởng cùng với phó Hiệu trưởng phụ trách CSVC và nhân viên phụ trách TBDH thảo luận để xây dựng nội qui, nội qui được gửi cho các tổ để giáo viên đóng góp ý kiến. Thông qua trong Hội nghị Cán bộ, giáo viên, nhân viên đầu năm và bắt đầu áp dụng cho năm học mới, trong quá trình thực hiện tiếp tục rà soát và bổ sung cho phù hợp với thực tiễn và đem lại hiệu quả cao. Hiệu trưởng phân công cho phó Hiệu trưởng phụ trách cơ sở vật chất chuẩn bị tài liệu tập huấn, báo cáo viên. Dự trù kinh phí. Phân công giáo viên có kinh nghiệm viết báo cáo tham luận về sử dụng và bảo quản có hiệu quả TBDH và báo cáo tại buổi tập huấn. Tổ chức các tiết dạy thực hành sử dụng TBDH, sử dụng TBDH tiên tiến để toàn thể giáo viên dự rút kinh nghiệm. Giải pháp 5. Tổ chức bảo trì, bảo dưỡng thiết bị dạy học. Thực hiện các chuyên đề về việc sử dụng hiệu quả thiết bị dạy học của các tổ bộ môn. Hiệu trưởng hợp đồng với chuyên viên có năng lực, có kinh nghiệm và uy tín để sửa chữa, bảo trì TBDH. Nhân viên phụ trách TBDH chịu trách nhiệm theo dõi, kiểm tra trong thời gian bảo trì, sửa chữa. Kế toán chịu trách nhiệm chi trả kinh phí. Chọn mua các thiết bị, máy móc có linh kiện thay thế để tránh trường hợp một số thiết bị không có linh kiện thay thế. Phó Hiệu trưởng phụ trách chuyên môn phân công mỗi tổ thực hiện báo cáo một chuyên đề về việc sử dụng hiệu quả TBDH. Tổ hoàn thành chuyên đề. Đại diện các tổ báo cáo chuyên đề trước hội nghị giáo viên toàn trường. Thực hiện hỗ trợ cho giáo viên báo cáo chuyên đề về thời gian, kinh phí. Khen thưởng, động viên kịp thời các chuyên đề hay, hiệu quả. Có biện pháp chế tài đối với các tổ không thực hiện chuyên đề. Hiệu trưởng phân công sắp xếp thời khóa biểu, công tác khác hợp lý để có thời gian cho giáo viên toàn trường tham dự buổi báo cáo chuyên đề. Tổ chức cho giáo viên tham dự các chuyên đề, các tiết dạy sử dụng TBDH đạt hiệu quả cao trong các đợt thi giáo viên giỏi, thi giáo viên ứng dụng công nghệ thông tin giỏi trong dạy học. 13 Giải pháp 6. Tổ chức quản lý sử dụng thiết bị dạy học. Hiệu trưởng thành lập tổ kiểm tra cơ sở vật chất thực hiện kiểm tra hiện trạng cơ sở vật chất. Hiệu trưởng xây dựng nội qui sử dụng và bảo quản thiết bị cho từng phòng chức năng. Bố trí, phân công trách nhiệm rõ ràng, cụ thể, đối với nhân viên phụ trách TBDH. Thiết bị hàng năm được mua sắm, bổ sung tương đối đầy đủ và kịp thời phục vụ tốt cho công tác dạy và học của trường. Các phòng học bộ môn được quan tâm trang bị, sửa chữa theo yêu cầu thực tế. Đầu năm học trong các buổi họp Hội đồng sư phạm, họp tổ trưởng chuyên môn, Hiệu trưởng đã triển khai kế hoạch quản lý, sử dụng TBDH trong năm học mới, thông báo các loại danh mục thiết bị hiện có của trường đến từng giáo viên, có hệ thống thành từng môn, theo từng khối tạo điều kiện thuận lợi để giáo viên tìm hiểu và sử dụng. Nhà trường tạo điều kiện cho nhân viên phụ trách TBDH, giáo viên bộ môn tham dự các khoá bồi dưỡng về công tác quản lý, sử dụng trang thiết bị trường học do Sở Giáo dục và Đào tạo Đồng Nai cũng như do các Công ty cung cấp thiết bị tổ chức tập huấn. Hiệu trưởng thực hiện quy trình mua sắm TBDH theo sự chỉ đạo của Sở Giáo dục và Đào tạo Đồng Nai một cách kịp thời, hợp lý. Phó Hiệu trưởng lập kế hoạch dự giờ dựa trên kế hoạch cá nhân của giáo viên về sử dụng TBDH để đánh giá được hiệu quả sử dụng TBDH của tất cả các bộ môn. Phó Hiệu trưởng phụ trách chuyên môn kết hợp với tổ trưởng chuyên môn và các thành viên trong lãnh đạo nhà trường dự giờ theo kế hoạch trong cả năm học. Nhân viên phụ trách TBDH lập sổ theo dõi về quản lý, sử dụng TBDH như: xuất – nhập thiết bị, kiểm kê thiết bị, sổ theo dõi việc mượn – trả thiết bị và sử dụng phòng học bộ môn, số tiết dạy thực hành của từng giáo viên. Giáo viên lên lịch báo giảng tiết thực hành hoặc tiết có thí nghiệm biểu diễn, minh họa tại lớp ( theo phân phối chương trình và sự thống nhất của tổ chuyên môn ). Nhân viên phụ trách phòng thực hành chuẩn bị TBDH. Giáo viên bộ môn ký sổ mượnTBDH, ghi rõ ngày mượn, tên TBDH cần mượn, phục vụ cho tiết dạy ở lớp. Thực trạng TBDH trước khi mượn. Mỗi tổ chuyên môn lên kế hoạch nghiên cứu để sử dụng thành thạo TBDH hiện có cũng như tự làm những đồ dùng có thể làm được được để nâng cao việc chuyển tải kiến thức và kỹ năng của bài dạy. Qua các phong trào hội giảng, hội thảo, kiểm tra chuyên môn, dự giờ thăm lớp…đều có theo dõi nhận xét đánh giá việc sử dụng TBDH. 14 Giáo viên ký trả TBDH, ghi rõ ngày, tháng năm trả và thực trạng TBDH khi trả. Nội quy, quy định khá chặt chẽ, rõ ràng, thuận lợi cho việc quản lí, sử dụng TBDH và quản lí các bộ phận chuyên môn trong vấn đề thực hiện chương trình của giáo viên cũng như việc phát huy vai trò của TBDH trong giảng dạy. Hiệu trưởng giáo dục cho học sinh thực hiện tốt nội quy nhà trường, trong đó có giáo dục ý thức bảo vệ tài sản, cơ sở vật chất, TBDH. Những học sinh vi phạm có biện pháp xử lí nghiêm khắc. Sổ ghi tên thiết bị: Môn:………………….. S TT Vị trí Tên TBDH Dạy tiết Giá tủ Số 2 Sổ nhật ký sử dụng thiết bị dạy học: Thứ- Ngày Họ và tên Môn Lớp Tên thiết bị CBGV Dạy Ký Ngày tiết mượn trả Ký tên Giải pháp 7. Tổ chức thi tự làm đồ dùng dạy học trong giáo viên. Thực hiện kiểm tra, đánh giá việc quản lý, sử dụng thiết bị dạy học Giáo viên tự làm đồ dùng dạy học phù hợp với đặc trưng bộ môn. Tổ chức hội thảo giới thiệu sản phẩm dự thi của giáo viên nhân dịp chào mừng 26/3. Thành lập ban giám khảo gồm các thành viên trong BGH, BCH Công đoàn và giáo viên có kinh nghiệm để chấm sản phẩm và phát thưởng cho các sản phẩm đạt giải cao. Cán bộ quản lý tìm các chương trình hướng dẫn làm đồ dùng dạy học để giáo viên tham khảo và tham gia học hỏi từ các hội thi làm đồ dùng dạy học cấp tỉnh. Kiểm tra là nhiệm vụ thường xuyên của Hiệu trưởng nhằm tăng cường hiệu lực quản lý đối với công tác quản lý, sử dụng TBDH. Đây là yếu tố kích thích, tư vấn, thúc đẩy việc quản lý, sử dụng TBDH đạt hiệu quả cao. Trong các năm học vừa qua 15 trường THPT Ngô Sĩ Liên đã thực hiện các hình thức kiểm tra, giám sát công tác quản lý và sử dụng TBDH tại trường như sau. Hiệu trưởng tổ chức kiểm tra TBDH hiện có, kiểm tra việc mua sắm TBDH được ghi trong kế hoạch đầu năm học. Cuối mỗi học kỳ, Hiệu trưởng, Ban kiểm kê tài sản thực hiện kiểm tra TBDH của trường gồm các thành viên như sau: Hiệu trưởng, phó Hiệu trưởng, các tổ trưởng tổ chuyên môn, tổ trưởng tổ văn phòng, nhân viên phụ trách TBDH, bảo vệ, kế toán, văn thư để kiểm tra cơ sở vật chất - kỹ thuật của nhà trường trong năm. Cuối mỗi tháng, Hiệu trưởng yêu cầu nhân viên phụ trách TBDH báo cáo thống kê về Hiệu trưởng số lượt sử dụng TBDH của mỗi giáo viên, để Hiệu trưởng có kế hoạch nhắc nhở, chỉ đạo kịp thời. Công tác kiểm tra việc mua sắm TBDH được ghi trong kế hoạch đầu năm học của nhà trường và được thực hiện tốt về mặt số lượng, về kỹ thuật lắp đặt. Công tác kiểm tra TBDH của Hiệu trưởng tổ chức vào cuối học kỳ được thực hiện theo đúng quy định, có lập biên bản kiểm tra về: chất lượng thiết bị, số lượng thiết bị hiện có, giá trị sử dụng còn lại của mỗi loại, số thiết bị hư hỏng cần thay thế, tình hình bảo quản và phục vụ của nhân viên phụ trách TBDH. Hiệu trưởng kết hợp được với phó Hiệu trưởng phụ trách chuyên môn, tổ trưởng chuyên môn của các tổ để kiểm tra số tiết thực hành của các giáo viên trong năm học so với số tiết thực hành được thực hiện trên lớp theo phân phối chương trình của Bộ Giáo dục và đào tạo đối với từng môn học, từng khối lớp. Công tác kiểm tra cơ sở vật chất, kiểm tra TBDH hàng năm nhà trường được lưu lại biên bản để so sánh đối chiếu lại với những lần kiểm tra trước. Công tác khen thưởng hiện thường xuyên, kịp thời để động viên, thúc đẩy, tạo động lực cho giáo viên. Giải pháp 8. Tổng kết, đánh giá công tác quản lý, sử dụng TBDH Đánh giá công tác của Hiệu trưởng. Đánh giá việc quản lý, sử dụng TBDH, công năng của các phòng thí nghiệm, thực hành, của giáo viên. Khen thưởng tập thể cá nhân thực hiện tốt công tác quản lý, sử dụng TBDH. Căn cứ vào kết quả kiểm tra quản lý và sử dụng TBDH. Thông qua các biên bản tổng kết, đánh giá. So sánh đối chiếu với tiêu chuẩn, quy định. Nêu mặt mạnh, hạn chế, nguyên nhân. Đóng góp ý kiến của các thành viên. Thảo luận, xây dựng phương hướng năm tới. Đề nghị khen thưởng tập thể, cá nhân có thành tích trong công tác quản lý và sử dụng thiết bị dạy học. 16 IV. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI Qua thực hiện các giải pháp như vừa trình bày ở trên kết quả dạy học của nhà trường có nhiều sự chuyển biến tích cực, cụ thể như sau 1. Đối với giáo viên Kết quả xếp loại giáo viên có giờ dạy có sử dụng TBDH trong việc đổi mới phương pháp dạy và học. Xếp loại giờ dạy Thời điểm khảo sát Tổng số GV khảo sát Tốt Khá TB SL % SL % SL % 2015-2016 68 43 63.23 19 27.94 6 8.23 2016-2017 69 59 85.5 8 11.6 2 2.9 TBDH thực sự là phương tiện đắc lực giúp cho giáo viên thực hiện đổi mới phương pháp dạy học, chất lượng sử dụng TBDH và chất lượng giờ dạy sử dụng TBDH được nâng lên rõ rệt. Số tiết dạy được xếp loại Tốt, Khá về sử dụng TBDH đạt tỷ lệ cao, không có giờ dạy xếp loại chưa đạt yêu cầu. 2. Đối với học sinh. Các tiết học có sử dụng TBDH đã phát huy được tính chủ động sáng tạo của học sinh, việc tiếp thu kiến thức trở nên nhẹ nhàng tự nhiên hơn, không gò ép nhàm chán, học sinh dễ hiểu bài và nhớ lâu kiến thức. So sánh chất lượng giáo dục với năm học trước. Kết quả thi học sinh giỏi 2 năm gần đây: Học sinh giỏi cấp Tỉnh Năm học Tổng số Giải Nhất Giải Nhì Giải Ba Giải K.K 2015- 2016 35 04 14 17 2016- 2017 46 03 13 30 17 Kết quả đánh giá, xếp loại hạnh kiểm của học sinh hai năm gần đây (2015-2016, 2016-2017) Năm học Tốt Khá Trung bình Yếu SL SL TL(%) SL TL(%) SL TL(% 966 81,09 188 15,88 26 2,2 4 0,34 1010 2015 - 2016 TL(%) 82,72 179 14,66 28 2,29 4 0,33 TSHS 1184 2016 - 2017 TSHS 1222 Kết quả đánh giá, xếp loại học lực của học sinh hai năm gần đây (2015-2016, 2016-2017) TSHS Giỏi SL Khá TL% SL TL% Trung bình SL TL% Yếu SL Kém TL% SL TL% 1184 75 6,33 712 60,14 366 30,91 30 2,53 1 0,08 1222 88 7,21 726 59,46 389 31,86 18 1,47 0 0 4.3. Đánh giá chung Đề tài sáng kiến kinh nghiệm trên đã góp phần tích cực vào việc đổi mới phương pháp dạy, học nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường. Áp dụng đề tài vào thực tế nhà trường đã làm thay đổi nhận thức của cán bộ giáo viên về tầm quan trọng củaTBDH. Sử dụng TBDH có đạt hiệu quả hay không phụ thuộc rất nhiều vào ý thức tự giác của mỗi cá nhân. Quản lý và sử dụng tốt TBDH tạo nên chất lượng bền vững của nhà trường. Là cán bộ quản lý, chỉ đạo công tác quản lý, sử dụng TBDH, tôi đã rút ra một số kinh nghiệm như Hiệu trưởng xác định được việc quản lý TBDH của nhà trường là một nhiệm vụ quan trọng, đòi hỏi phải có sự quan tâm thường xuyên, sự chỉ đạo và tổ chức thực hiện, kiểm tra quyết liệt. Hiệu trưởng phải phân công, phân cấp và gắn trách nhiệm quản lý, sử dụng TBDH cho các bộ phận liên quan như tổ chuyên môn, nhân viên phụ trách TBDH, giáo viên tin học, tổ Văn phòng... 18 Nâng cao nhận thức, trình độ của cán bộ giáo viên về quản lý và sử dụng TBDH, phân công trách nhiệm rõ ràng cho từng thành viên, đồng thời có chính sách khen thưởng cũng như trách phạt trong công tác quản lý và sử dụng TBDH. Tiến hành kiểm kê TBDH theo đúng quy định của nhà nước về công tác quản lý tài sản theo từng tháng, từng học kỳ và năm học. Đầu tư về CSVC - TBDH, xây dựng các phòng học bộ môn đúng tiêu chuẩn. Việc mua sắm TBDH phải thực hiện đúng quy trình và cần nguồn kinh phí ổn định để mua sắm bổ sung và sửa chữa hàng năm. Hiệu trưởng chỉ đạo và phối hợp đồng bộ giữa các bộ phận như: tổ chuyên môn, tổ Văn phòng, giáo viên và học sinh trong quản lý và sử dụng CSVC-TBDH. Hiệu trưởng cần làm tốt công tác xã hội hóa giáo dục, hàng năm cần dành nguồn kinh phí thường xuyên hợp lý để đầu tư TBDH đảm bảo thực hiện tốt công tác giáo dục. Thực hiện luân chuyển, điều chỉnh, bố trí giờ dạy hợp lý để tăng tần số sử dụng và phát huy tối đa công năng của TBDH. Xây dựng nội quy, quy định quản lý, sử dụng TBDH cụ thể, rõ ràng theo các văn bản chỉ đạo của Bộ Giáo dục và đào tạo và hướng dẫn của Sở GD&ĐT. Kiểm tra đánh giá giáo viên sử dụng và bảo quản TBDH như: kế hoạch cá nhân, sổ mượn TBDH và thực tế các giờ dạy trên lớp, nhằm mục đích vừa đánh giá, vừa rút kinh nghiệm việc sử dụng TBDH của giáo viên. V. ĐỀ XUẤT, KHUYẾN NGHỊ KHẢ NĂNG ÁP DỤNG Trong khuôn khổ đề tài này, vì thời gian và các điều kiện nghiên cứu có hạn nên chỉ chọn lọc và đưa ra một số giải pháp, kinh nghiệm để quản lý, sử dụng TBDH ở trường THPT Ngô Sĩ Liên trong những năm qua và có hiệu quả rõ rệt ở từng năm học. Đề tài tuy không mới nhưng có nhiều vấn đề giúp cho quản lý, sử dụng tốt TBDH trong việc nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường. Triển khai thực hiện đề tài đòi hỏi người lãnh đạo, quản lý, người chỉ huy phải kiên trì theo đuổi và quyết tâm chỉ đạo thực hiện, kiểm tra giám sát, đôn đốc kịp thời mới có sự chuyển biến tích cực. Đề tài có thể triển khai áp dụng ở các trường có điều kiện hoàn cảnh tương tự. 1. Kết luận Cuộc cách mạng khoa học công nghệ trên thế giới đang diễn ra mạnh mẽ. Khoa học đã trở thành lực lượng sản xuất trực tiếp; công nghệ được đổi mới hết sức nhanh chóng. Trình độ dân trí và tiềm lực khoa học công nghệ đã trở thành nhân tố quyết định sức mạnh của mọi quốc gia trên thế giới. Việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài là việc làm trở nên hết sức cấp bách. Ngành GD&ĐT nước ta kể từ sau Nghị quyết hội nghị Trung ương II khoá VIII của Đảng, đã có 19 những chuyển biến to lớn. Nhất là là sự quan tâm của các cấp, các ngành và toàn xã hội đối với công tác giáo dục đào tạo. Việc tăng cường TBDH cả về số lượng, chất lượng và hiệu quả sử dụng trong các nhà trường để nâng cao một cách thực chất, chất lượng GD&ĐT đang là một vấn đề đặt ra hết sức cấp thiết. Đòi hỏi mỗi nhà trường phải thực sự quan tâm, chăm lo, quản lý và sử dụng một cách có hiệu quả các trang thiết bị hiện có, từng bước đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất trường, lớp, trang TBDH đáp ứng được những yêu cầu đổi mới của ngành GD&ĐT trong giai đoạn hiện nay. TBDH là điều kiện để thực hiện các hoạt động của nhà trường, là một trong những nhân tố quyết định hiệu quả quá trình dạy học và giáo dục. Việc xây dựng, quản lí và sử dụng TBDH có hiệu quả không chỉ là nhiệm vụ của Hiệu trưởng mà là trách nhiệm của tất cả cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh nhà trường. Để có được một hệ thống TBDH đáp ứng được nhu cầu phát triển nhà trường, cần phát huy và huy động mọi tiềm năng trong và ngoài nhà trường. Công tác quản lý, sử dụng TBDH ở trường Trung học phổ thông được tốt khi người Hiệu trưởng phải có nhận thức đúng đắn về vị trí, vai trò và tầm quan trọng của TBDH trong nhà trường phổ thông, trong việc giáo dục toàn diện cho học sinh thì công tác quản lý này mới có hiệu quả và đạt được mục tiêu giáo dục. Người quản lí cần thực sự coi trọng công tác quản lí CSVC- TBDH, xác định đó là nghệ thuật, là khoa học và cả một quá trình có sự kế thừa và không ngừng thay đổi để thích ứng. Hiệu trưởng phải thường xuyên bồi dưỡng, nâng cao nhận thức, thói quen, kỹ năng sử dụng và bảo quản tốt TBDH đối với đội ngũ giáo viên. Hiệu trưởng phải chỉ đạo các tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch triển khai sử dụng hiệu quả các TBDH, coi đây là một trong những tiêu chí quan trọng trong việc đánh giá kết quả giảng dạy. Thực hiện tốt công tác tuyển chọn và đào tạo nhân viên làm công tác TBDH theo đúng tiêu chuẩn. Chỉ đạo nhân viên phụ trách TBDH thường xuyên sắp xếp ngăn nắp, khoa học TBDH theo từng bộ môn, từng khối lớp. Báo cáo kịp thời những vướng mắc trong việc sử dụng, bảo quản, TBDH còn thiếu hoặc đề xuất thanh lý những TBDH không còn sử dụng được, cập nhật sổ sách và các loại TBDH khi mua sắm hoặc khi cho giáo viên mượn. Hiệu trưởng thường xuyên có kế hoạch kiểm tra và tổ chức thực hiện việc bảo trì, sửa chữa TBDH theo đúng quy định pháp luật đồng thời đảm bảo được chất lượng TBDH. Có chế độ động viên khen thưởng kịp thời đối với những giáo viên, nhân viên làm tốt công tác sử dụng, bảo quản cũng như tự làm đồ dùng dạy học đơn giản, hiệu quả nhằm phát huy tính năng động sáng tạo của họ. 2. Kiến nghị 2.1. Đối với Bộ GD&ĐT 20