Tài liệu Skkn một số giải pháp dạy trẻ 24 36 tháng đọc thơ diến cảm năm học 2014 2015

CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự Do - Hạnh Phúc ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM NĂM HỌC 2014 – 2015 SƠ YẾU LÝ LỊCH Họ và tên: NGUYỄN THỊ BÍCH HẰNG Ngày tháng năm sinh: 02/04/1970 Năm vào ngành : 2009 Chức vụ : Giáo Viên Đơn vị công tác : Trường mầm non Mỹ Hưng - Thanh Oai - HN Trình độ chuyên môn : Trung cấp Hệ đào tạo : Tại chức Page 1 MỤC LỤC MỤC LỤC SƠ YẾU LÝ LỊCH ……………………………………………… I. ĐẶT VẤN ĐỀ ………………………………………………. II. NỘI DUNG ĐỀ TÀI 1. Tên đề tài…………………………………………………… 2. Lý do chọn đề tài a. Cơ sở lý luận ……………………………………………… b. Cơ sở thực tiễn ……………………………………………. 3. Phạm vi và thời gian thực hiện đề tài ……………………. III. QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN ĐỀ TÀI 1. Tình trạng thực tế khi chưa thực hiện: …………………… 2. Nội dung thực hiện các biện pháp: a. Biện pháp 1: Dạy trẻ đọc thơ có nghệ thuật……………….. b. Biện pháp 2: Trao đổi, gợi mở, sử dụng các phương tiện trực quan để giúp trẻ đọc thơ diễn cảm. c. Biện pháp 3: Tạo môi trường hoạt động cho trẻ đọc thơ diễn cảm. d. Biện pháp 4: Tuyên truyền phối hợp với phụ huynh trong việc dạy trẻ đọc thơ diễn cảm. 3. Kết quả thực hiện. * BÀI HỌC KINH NGHIỆM IV. NHỮNG KHUYẾN NGHỊ. TÀI LIỆU THAM KHẢO Page 2 Trang 1 2 3 4 4 5 6 6 7 8 9 10 11 12 12 I. ĐẶT VẤN ĐỀ Ngôn ngữ nghệ thuật giữ vai trò lớn lao trong công tác giáo dục trẻ mầm non, do vậy việc dẫn dắt trẻ vào thế giới văn học là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu đối với trẻ mầm non, bởi đó là sự dẫn dắt trẻ và mở cửa cho con người ngay từ những bước chập chững đầu tiên đi vào thế giới của những giá trị phong phú chứa đựng trong văn học. Sự tiếp xúc thường xuyên với các tác phẩm văn học sẽ kích thích sự nhạy cảm thẩm mỹ ở trẻ, đồng thời còn phát triển thái độ sáng tạo ngôn ngữ cũng như hội hoạ cho trẻ trong tương lai. Ngoài ra văn học còn góp phần vào việc phát triển trí tuệ, tình cảm, đạo đức và hình thành những phẩm chất nhân cách đầu tiên cho trẻ. Với trẻ mầm non, đặc biệt là trẻ 24 - 36 tháng chưa biết đọc, biết viết, vốn từ của trẻ còn chưa phong phú, do vậy khi trẻ được tiếp xúc với các bài thơ đều phải gián tiếp thông qua việc đọc thơ diễn cảm của cô giáo. Vì vậy việc dạy trẻ 24 - 36 tháng đọc thơ diễn cảm là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của cô giáo mầm non. Đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ 24 - 36 tháng nói riêng, trẻ rất nhạy cảm với nghệ thuật ngôn từ như: Âm điệu thơ, những hình tượng của các nhân vật trong các bài thơ, ca dao, đồng dao, những câu chuyện, những bài hát ru, bài hát dân ca...Do vậy nó đều rất dễ đi vào tâm hồn của các cháu. Vì thế việc dạy trẻ 24 - 36 tháng đọc thơ diễn cảm là rất cần thiết trong chương trình giáo dục trẻ mầm non hiện nay. Page 3 II. NỘI DUNG ĐỀ TÀI 1. Tên đề tài: “Một số giải pháp dạy trẻ 24 - 36 tháng lớp D2 trường mầm non Mỹ Hưng đọc thơ diễn cảm”. 2. Lý do chọn đề tài: a. Cơ sở lý luận: Đọc thơ diễn cảm là một quá trình từ thấp đến cao với các giai đoạn mang những đặc trưng khác nhau tuỳ thuộc vào từng độ tuổi của trẻ, bởi thơ chính là sự tiếp nối của tâm hồn và rất dễ đi vào lòng người. Ngay từ thủa lọt lòng những nhịp điệu của những vần thơ đã được thể hiện qua những lời ru ngọt ngào của bà, của mẹ để đưa trẻ vào những giấc ngủ ngon lành. Dù trẻ chưa biết thưởng thức những nhịp điệu êm dịu của thơ, nhưng thông qua những nhịp điệu êm dịu của thơ trong lời ru ngọt ngào đó, đã góp phần tạo nên cho trẻ một thế giới tình cảm và sẽ mở ra cho trẻ một cuộc sống với một xã hội và thiên nhiên phong phú, với các mối quan hệ qua lại của con người rất đa dạng, giúp trẻ nhận thức được thế giới xung quanh, từng bước tích luỹ những kinh nghiệm sống, mở rộng tầm nhìn và trẻ biết yêu quý mọi vật xung quanh mình hơn. Với nhiệm vụ khơi dậy ở trẻ mầm non, đặc biệt là trẻ 24 - 36 tháng tình yêu đối với từ ngữ nghệ thuật thông qua việc dạy trẻ đọc thơ diễn cảm sẽ giúp trẻ say mê hơn với các tác phẩm thơ và với yêu cầu này cần đòi hỏi ở trẻ phải có vốn từ phong phú, các kỹ năng tổng hợp, tập trung chú ý và nói biểu cảm. Những kỹ năng này trẻ sẽ được lĩnh hội trong quá trình nhận thức có hệ thống, bằng con đường luyện tập đọc thơ diễn cảm dưới sự hướng dẫn của cô giáo trong các hoạt động hàng ngày của trẻ ở trường. Từ những cơ sở lý luận trên tôi đã đi sâu vào nghiên cứu để tìm ra “Một số giải pháp hữu hiệu để dạy trẻ 24 36 tháng tuổi tại lớp D2 trường mầm non Mỹ Hưng đọc thơ diễn cảm”. b. Cơ sở thực tiễn: * Thuận lợi: - Tôi luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo sát sao và tạo điều kiện giúp đỡ về chuyên môn của Phòng Giáo dục - Đào tạo Huyện Thanh Oai, Ban Giám hiệu trường mầm non Mỹ Hưng và một số chị em giáo viên có nhiều kinh nghiệm trong trường, các bậc phụ huynh trong lớp. Page 4 - Đã được nhà trường tập trung đầu tư cơ sở vật chất, kinh phí và trang bị tương đối đầy đủ đồ dùng, trang thiết bị phục vụ cho các hoạt động chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục trẻ của lớp. - Thường xuyên được nhà trường tạo điều kiện cho đi dự và học tập các chuyên đề do Phòng giáo dục - Đào tạo và nhà trường tổ chức. - Bản thân luôn tâm huyết với nghề của mình đã chọn, thực sự yêu nghề, mến các cháu, luôn có tinh thần tự giác học hỏi về chuyên môn từ đồng nghiệp và các phương tiện truyền thông, sách báo... - Số trẻ trong lớp đi học chuyên cần, ngoan, có ý thức học tập và tiếp thu bài tương đối nhanh. - Lớp học sạch sẽ, thoáng mát. * Khó khăn: - Tuy nhiên đã được Phòng Giáo dục - Đào tạo và Ban Giám hiệu nhà trường hết sức tạo điều kiện về mọi mặt so với những năm học trước đây. Song bản thân tôi tự xét thấy cơ sở vật chất của nhà trường còn gặp rất nhiều khó khăn, cụ thể như sau: + Phòng học của trẻ còn chật chội chưa đạt chuẩn. + Còn khá đông số lượng phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến con em của họ. + Trong lớp số trẻ từ 18 - 24 tháng, từ 24 - 26 tháng vẫn phải học chung và ghép 2 độ tuổi. Do vậy đã ảnh hưởng rất lớn đến việc tiếp thu kiến thức của trẻ trong lớp tôi. + Bản thân chưa có nhiều kinh nghiệm trong công tác xã hội hoá và thực hiện quy chế chuyên môn. + Đồ dùng phục vụ cho các hoạt động dạy và học của cô giáo và trẻ chưa phong phú, chưa sáng tạo. + Việc sử dụng và ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động giáo dục trẻ của giáo viên còn hạn chế, các góc cho trẻ hoạt động còn thiếu, chưa phong phú, chưa sáng tạo. + Môi trường học tập và môi trường vệ sinh chưa đảm bảo và còn thiếu thốn. + Kinh tế của một số gia đình có con học tại lớp còn gặp nhiều khó khăn. - Nhận thức của trẻ trong lớp còn chưa đồng đều, hầu hết trẻ trong lớp chưa được học qua chương trình học của trẻ 18 - 24 tháng, do vậy việc giao tiếp của trẻ còn nhút nhát, nói chưa đủ câu, chưa rõ ràng. Bước đầu trẻ hoà nhập với môi trường mới (trường lớp mầm non) còn nhút nhát, chưa có kỹ năng đọc thơ diễn cảm và trẻ còn nói ngọng nhiều, trẻ phát âm chưa được rõ ràng... * Tóm lại: Từ thuận lợi và lhó khăn trên, tôi nhận thấy muốn giúp cho các cháu của lớp tôi hứng thú tham gia vào các hoạt động học tập tại lớp hàng ngày, Page 5 đặc biệt là hoạt động đọc thơ diễn cảm, là người giáo viên tôi cần phải suy nghĩ và tìm ra những giải pháp hữu hiệu nhất, để dạy trẻ của lớp tôi đọc thơ diễn cảm. Và tôi đã chọn đề tài “Một số giải pháp dạy trẻ 24 - 36 tháng của lớp D2 trường mầm non Mỹ Hưng đọc thơ diễn cảm” để thực hiện trong năm học 2014 - 2015. 3. Phạm vi và thời gian thực hiện đề tài: Đề tài được áp dụng và thực hiện tại nhóm trẻ 24 - 36 tháng lớp D2 khu Phượng Mỹ trường mầm non Mỹ Hưng - Huyện Thanh Oai - Thành phố Hà Nội năm học 2014 - 2015. III. QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN ĐỀ TÀI 1. Tình trạng thực tế khi chưa thực hiện: * Về cơ sở vật chất: - Đã được cấp trên đầu tư kinh phí tu sửa lại phòng học, do vậy phòng học đã tương đối sạch đẹp và mát. Nhà trường đã trang bị tương đối đầy đủ các loại đồ dùng, thiết bị tối thiểu cho giáo viên và các cháu như: Tủ đồ chơi, giá đồ chơi, bàn ghế, đồ dùng, đồ chơi, ti vi... Tuy nhiên thực tế của lớp vẫn còn gặp nhiều khó khăn vì diện tích lớp còn quá chật chội, chưa đảm bảo diện tích theo yêu cầu chuẩn, mà số trẻ trong lớp cũng khá đông, đồ dùng, đồ chơi đã có đủ cho trẻ hoạt động hàng ngày, nhưng chưa được bền và đẹp và chưa thu hút trẻ tích cực tham gia vào các hoạt động của cô giáo tổ chức. * Về phía giáo viên: - Ngay từ đầu năm học đã được Ban giám hiệu nhà trường sắp xếp 2 giáo viên/lớp theo đúng định biên trong đó cả 2 giáo viên đều nhiệt tình, yêu nghề và khéo tay. - Tích cực học hỏi và nghiên cứu tài liệu, tư liệu để tìm ra các biện pháp dạy hay và cách làm đồ dùng sáng tạo phục vụ cho hoạt động dạy và học. - Tuy nhiên về năng lực giảng dạy vẫn còn hạn chế, chưa có nhiều kinh nghiệm và kỹ năng sư phạm còn nhiều hạn chế, đặc biệt là việc dạy trẻ đọc thơ diễn cảm. - Khi dạy trẻ đọc thơ diễn cảm còn chưa linh hoạt, chưa thường xuyên phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của trẻ, phương pháp dạy trẻ đọc thơ diễn cảm còn cứng nhắc, dập khuôn và chưa sáng tạo. - Việc áp dụng và sử dụng công nghệ thông tin vào trong các hoạt động giảng dạy còn khó khăn và chưa linh hoạt. * Về phía phụ huynh: - Đa số phụ huynh của lớp tôi đều làm nông nghiệp do vậy sự nhận thức và trình độ hiểu biết của họ còn hạn chế, nên vẫn chưa thực sự quan tâm đến trẻ. - Việc đóng góp và ủng hộ kinh phí để mua bổ sung đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho các hoạt động học tập của trẻ còn chậm chạp. * Về phía trẻ: Page 6 - Tổng số trẻ của lớp: 11 cháu trong đó có 8 trẻ nam, 3 trẻ nữ. - Đa số trẻ trong lớp đi học đều, chuyên cần, ăn ngủ ở lớp có nề nếp. - Có nhiều trẻ nhanh nhẹn, thông minh và nhận thức nhanh. Bên cạnh đó cũng vẫn còn một số trẻ vì do sức khoẻ yếu, nên việc tiếp thu kiến thức trong các hoạt động của trẻ còn chậm và chưa đồng đều, đặc biệt là hoạt động đọc thơ diễn cảm. - Do điều kiện về cơ sở vật chất chưa có đủ phòng học cho trẻ, nên trẻ của lớp tôi vẫn phải học ghép 2 độ tuổi 18 - 24 và 24 - 36 tháng, do vậy việc tiếp thu kiến thức của trẻ chưa đồng đều. - 100% trẻ trong lớp đều mới tuyển vào trường năm đầu tiên, nên khi trẻ đến trường đầu năm còn nhút nhát, chưa tích cực tham gia các hoạt động, nói chưa đủ câu, chưa rõ ràng, chưa lễ phép, đặc biệt là trẻ chưa có kỹ năng đọc thơ diễn cảm, nói còn ngọng, việc đọc thơ của trẻ còn tuỳ tiện, chưa tập trung chú ý khi vào tiết học. Với thực tế của trẻ lớp tôi như vậy, ngay từ đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát về hoạt động dạy trẻ đọc thơ diễn cảm, kết quả đạt được thể hiện như sau. Tổng số trẻ được khảo sát: 11 cháu. TT Nội dung thử nghiệm Đạt TS trẻ Không đạt Tỷ lệ % TS trẻ Tỷ lệ % 1 Trẻ hứng thú tham gia hoạt động. 3 27% 8 73% 2 Biết đọc thơ diễn cảm cùng cô. 2 18% 9 82% 3 Phát âm rõ ràng mạch lạc. 4 36% 7 64% 4 Biết cảm nhận giai điệu của thơ 2 18% 9 82% và biết thể hiện giọng điệu của các nhân vật. Từ kết quả khảo sát trên, để giúp các cháu của lớp tôi hứng thú tham gia hoạt động và có kỹ năng tốt trong việc đọc thơ diễn cảm, tôi đã rất băn khoăn và suy nghĩ, mình nên phải làm như thế nào để tìm ra “Những giải pháp hữu hiệu nhất để giúp các cháu đọc thơ diễn cảm” và tôi đã đề ra một số biện pháp thực hiện sau: * Biện pháp 1: Dạy trẻ đọc thơ có nghệ thuật. * Biện pháp 2: Trao đổi, gợi mở, sử dụng các phương tiện trực quan để giúp trẻ đọc thơ diễn cảm. * Biện pháp 3: Tạo môi trường hoạt động cho trẻ đọc thơ diễn cảm. * Biện pháp 4: Tuyên truyền phối hợp với phụ huynh trong việc dạy trẻ đọc thơ diễn cảm. 2. Nội dung thực hiện các biện pháp: Page 7 a. Biện pháp 1: Dạy trẻ đọc thơ có nghệ thuật. Như chúng ta đã biết, với trẻ mầm non đặc biệt là trẻ 24 - 36 tháng chưa biết đọc, chưa biết viết, khi nói năng chưa rõ ràng, chưa đủ ý, đủ câu, nói còn ngọng và chưa thường xuyên tập trung chú ý vào hoạt động dạy của cô, trẻ đến lớp thường chỉ với những tâm trạng đón đợi và luôn hướng về sự hướng dẫn của cô giáo. Do vậy tôi đã xác định là người giáo viên, tôi phải có nghệ thuật đọc thơ diễn cảm để làm nhịp cầu nối giữa trẻ đến với các tác phẩm thơ trong chương trình giáo dục trẻ 24 - 36 tháng, phương pháp này có thể nói đó là phương pháp chủ đạo nhất. Việc dạy trẻ đọc thơ diễn cảm có nghệ thuật chính là sự sáng tạo của người dạy làm cho tác phẩm nghệ thuật như sống dậy và có ý nghĩa hơn. Do vậy khi dạy trẻ đọc thơ diễn cảm tôi cần sử dụng mọi sắc thái âm điệu giọng của mình cùng các hình thức biểu hiện khác nhau để thể hiện, nhằm giúp trẻ tái tạo lại những giọng điệu, sắc thái, biểu cảm...của cô với tác phẩm. Ví dụ: Khi dạy trẻ đọc thơ diễn cảm với bài “Gà gáy” của tác giả Phạm Hổ - chủ đề thế giới động vật. Khi dạy trẻ đọc thơ diễn cảm bài thơ này, trước hết tôi phải đọc mẫu thật diễn cảm, ngắt nghỉ sao cho đúng câu và thể hiện đúng giọng điệu của bài thơ thật vui tươi dí dỏm. Đối với hoạt động dạy trẻ đọc thơ diễn cảm, thì nghệ thuật đọc thơ diễn cảm của cô giáo đọc mẫu cho trẻ nghe là rất cần thiết. Vì cô giáo chính là người trung gian truyền thụ các tác phẩm thơ đến cho trẻ, thông qua giọng đọc của cô sẽ giúp trẻ hình dung được những điều trẻ đã được nghe và gợi lên cho trẻ những tình cảm và cảm xúc nhất định ở trẻ. Do vậy với mỗi bài thơ, tôi luôn phải nghiên cứu và xác định giọng đọc của mình sao cho phù hợp với nội dung của từng bài thơ và luyện giọng đọc của mình nhằm thể hiện đúng nhịp điệu, ngữ điệu của bài thơ để dạy trẻ. * Tóm lại: Khi dạy trẻ đọc thơ có nghệ thuật, điều trước tiên ngôn ngữ của cô giáo phải là một phương tiện trực quan sinh động, ngôn ngữ đọc thơ diễn cảm của cô phải mạch lạc, rõ ràng, tình cảm, vang vọng hòa quện giữa âm thanh và nghĩa của từ, giữa giọng điệu và sự biểu lộ sắc thái của tâm hồn sẽ làm hiện lên trong tâm hồn trẻ những hình ảnh tình ý, mối tương quan một cách sáng tỏ mà chính mắt trẻ đã được nhìn thấy, tai của trẻ đã được nghe thấy. Có như vậy mới phát huy được sự chú ý nghe của trẻ khi được cô dạy đọc thơ diễn cảm. Trên cơ sở đó sẽ giúp trẻ hứng thú hơn và cảm thụ các bài thơ cô dạy một cách thoải mái tự tin, từ đó mới có thể giúp trẻ đọc được thơ diễn cảm hay hơn và có nghệ thuật hơn. b. Biện pháp 2: Trao đổi gợi mở, sử dụng các phương tiện trực quan để giúp trẻ đọc thơ diễn cảm. Muốn trẻ đọc thơ diễn cảm một cách có nghệ thuật, thì điều trước tiên cô giáo phải là người kích thích trẻ bằng các hoạt động nhận thức dưới hình thức trao đổi và gợi mở. Muốn vậy thì điều trước tiên cô giáo phải biết lôi cuốn và thu hút trẻ tham gia trao đổi cùng cô để bộc lộ những suy nghĩ và cảm nhận Page 8 riêng của mình đối với từng bài thơ. Nói cách khác là cô giáo phải biết khêu gợi, nhằm giúp trẻ bộc lộ cảm xúc của mình một cách tự do và hồn nhiên khi thể hiện. Muốn thực hiện được điều này tôi phải chuẩn bị để trao đổi với trẻ một hệ thống câu hỏi có lô gích và khéo léo để kích thích và lôi cuốn trẻ cùng tham gia. Muốn có những câu hỏi hay mang tính chất gợi mở, thì trước tiên tôi phải đi sâu vào nghiên cứu để hiểu sâu về tác phẩm đó và nắm rõ mục đích yêu cầu của tiết học như Biêlinxki đã nói “Người đem tác phẩm văn học đến cho người khác, trước hết phải là người có cảm xúc và tự tin vào nghệ thuật”. Để chứng minh điều đó là đúng, trong các hoạt động dạy trẻ đọc thơ diễn cảm, khi trao đổi với trẻ về tác phẩm mình định dạy trẻ, tôi thường tạo cho trẻ có sự gần gũi, cởi mở, tự nhiên như một cuộc trò chuyện có định hướng. Ví dụ: Với bài thơ “Yêu mẹ” (chủ điểm gia đình thân yêu của bé) câu hỏi mở để khi trao đổi với trẻ về nội dung bài thơ tôi sẽ hỏi như sau: - Mẹ đã phải vất vả như thế nào để nuôi lớn em bé? - Để đáp lại công lao vất vả của mẹ thì em bé đã làm gì? Với dạng câu hỏi như trên, khi gợi ý để trẻ trả lời xong tôi tiếp tục dùng hình ảnh minh hoạ trên màn chiếu, nhằm giúp trẻ khắc sâu hơn về hình ảnh của mẹ đang làm những công việc vất vả để nuôi lớn em bé và hình ảnh em bé đang yêu mẹ của mình trong bài thơ. Dưới đây là hình ảnh hoạt động: dạy trẻ đọc thuộc diễn cảm bài thơ “Yêu mẹ” dưới hình thức trao đổi gợi mở, có sử dụng công nghệ thông tin và các phương tiện trực quan để giúp trẻ đọc thơ diễn cảm. Ảnh 1: Hình ảnh minh họa cho nội dung bài thơ “Yêu mẹ” dưới hình thức trao đổi, gợi mở có sử dựng CNTT được trình chiếu trên màn hình. Page 9 Đối với trẻ của lớp tôi, ngoài những phương tiện trực quan khi cho trẻ tiếp xúc với tác phẩm thơ là tranh ảnh, màn chiếu các con rối...thì ngôn ngữ hình thể của cô giáo cũng được coi là một phương tiện trực quan hỗ trợ, bổ sung để làm sâu sắc hơn và sống dậy hình tượng của các tác phẩm thơ. Khả năng cảm xúc, hiểu biết tác phẩm của cô giáo phải được bộc lộ qua ngôn ngữ, ánh mắt, cử chỉ, điệu bộ khi thể hiện tác phẩm thơ, khiến trẻ cảm nhận tác phẩm thơ và thể hiện tác phẩm đó theo cô giáo một cách diễn cảm và có nghệ thuật. Còn nếu khi cô giáo đọc thơ cho trẻ nghe mà nét mặt thờ ơ, lạnh nhạt, không có sự giao cảm và không có cảm xúc với người nghe, thì bài thơ đó dù có hay đến mấy cũng rất khó lôi cuốn và thu hút người nghe * Tóm lại: Để giúp trẻ đọc thơ diễn cảm có nghệ thuật, thì vấn đề môi trường xung quanh gắn với tác phẩm thơ vẫn là một thực tế sinh động. Do vậy tất cả các loại đồ dùng như tranh, ảnh, con rối, hình ảnh trên màn chiếu, ngôn ngữ và hình thể của cô giáo đều được gọi là đồ dùng trực quan. Nhưng khi sử dụng các loại đồ dùng đó để minh hoạ cho nội dung của các tác phẩm thơ, bắt buộc phải đạt trình độ nghệ thuật cao thì mới thu hút trẻ tham gia hoạt động một cách có hiệu quả. c. Biện pháp 3: Tạo môi trường hoạt động cho trẻ đọc thơ diễn cảm. Với trẻ mầm non đặc biệt là trẻ 24 - 36 tháng, môi trường hoạt động để giúp trẻ đọc thơ diễn cảm là rất cần thiết trong chương trình giáo dục mầm non. Do đó nếu cô giáo tái tạo được một môi trường tốt cho trẻ hoạt động, sẽ giúp trẻ say mê tìm hiểu và khám phá các bài thơ và thể hiện bằng giọng đọc diễn cảm của mình được. Đồng thời sẽ kích thích trẻ phát triển về ngôn ngữ mạch lạc thông qua các lời thơ diễn cảm và từ đó sẽ giúp trẻ hứng thú hơn khi tiếp xúc với các tác phẩm thơ trong chương trình. Để tạo được một môi trường tốt cho trẻ khi thể hiện các tác phẩm văn học bằng giọng đọc thơ diễn cảm. Ngay từ đầu năm học tôi đã đi sâu vào nghiên cứu để tạo ra một môi trường tốt nhất cho trẻ bằng cách vẽ, sưu tầm tranh ảnh, thiết kế các nhân vật rối bằng bìa, vải nhồi bông, xốp các loại... ứng với nội dung các bài thơ trong chương trình của từng chủ điểm, rồi đưa vào góc hoạt động của trẻ. Dưới đây là hình ảnh góc văn học có rất nhiều các hình ảnh, các nhân vật rối bằng bìa, vải nhồi bông, xốp...mà tôi đã thiết kế để cho trẻ hoạt động góc Page 10 Ảnh 2: Góc bé làm quen với văn học có các loại nhân vật rối do cô giáo đã tạo ra bằng các loại nguyên phế liệu cho trẻ hoạt động. Page 11 Đồng thời tôi còn tạo cảnh trên mảng tường để khi trẻ thực hiện hoạt động góc hoặc trong các giờ chơi...trẻ có thể tự ôn và đọc diễn cảm các bài thơ mà cô đã dạy, kết hợp với sử dụng các hình ảnh nhân vật để minh hoạ, nhờ đó đã giúp trẻ lớp tôi hứng thú họat động hơn và đạt kết quả cao hơn. Dưới đây là hình ảnh các bé của lớp tôi đang sử dụng các hình ảnh, nhân vật rối tại góc nghệ thuật để thể hiện các bài thơ mà tôi đã dạy: Ảnh 3: Hình ảnh các cháu lớp D2 đang hoạt động tại góc bé làm quen với văn học trong giờ hoạt động góc. Ví dụ: Với bài thơ “Cháu chào ông ạ” tôi đã thiết kế hình ảnh các nhân vật rối như: Gà con nhỏ xíu, hình ảnh anh cóc vàng, chú chim dễ thương và hình ảnh ông già sau đó đưa về góc. Đến giờ hoạt động góc hoặc họat động chiều tôi có thể gợi ý cho trẻ về góc và hướng dẫn trẻ sử dụng các nhân vật để tập đọc thơ diễn cảm và minh hoạ cho bài thơ. - Tương tự với các bài thơ về các chủ điểm của năm học, để củng cố lại nội dung và giúp trẻ ôn lại cách đọc thơ diễn cảm, tôi cũng sưu tầm các hình ảnh và vẽ thành từng nội dung của các bài thơ lên tranh minh hoạ rồi dán vào góc để cho trẻ hoạt động. Mục đích của tôi là để trẻ nhìn vào tranh rồi đoán được tên bài thơ và trẻ có thể nhìn vào tranh để tập đọc thơ diễn cảm theo ý thích của mình. * Tóm lại: Với hình thức tạo môi trường hoạt động cho trẻ của lớp tôi đọc thơ diễn cảm như vậy, đã giúp cho các cháu tham gia hoạt động một cách say xưa và thích thú, khi được tự mình sử dụng các hình ảnh nhân vật mà tôi đã tự thiết kế cho trẻ tại góc chơi để thể hiện và tái tạo lại các bài thơ mà trẻ đã được học trong các hoạt động chính. Từ đó cũng giúp cho các cháu của lớp tôi có Page 12 thêm kỹ năng đọc thơ diễn cảm khi thể hiện các tác phẩm thơ một cách có nghệ thuật. d. Biện pháp 4: tuyên truyền phối hợp với phụ huynh trong việc dạy trẻ đọc thơ diễn cảm. Như chúng ta đã thấy, môi trường tiếp xúc của trẻ chủ yếu là gia đình và nhà trường. Vì vậy sự phối kết hợp giữa gia đình và nhà trường là một biện pháp quan trọng không thể thiếu được trong việc giáo dục toàn diện cho các cháu. Tôi cho rằng phụ huynh chính là nhân tố quyết định để tạo nguồn nguyên liệu cho các cháu có một môi trường hoạt động tốt, nhằm mục đích để phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Để thực hiện được điều này, ngay từ buổi họp phụ huynh đầu năm học, tôi đã đưa vào kế hoạch để tuyên truyền cho phụ huynh thấy rõ được tầm quan trọng của sự phát triển ngôn ngữ cho trẻ thông qua hoạt động cho trẻ làm quen với văn học, đặc biệt là việc dạy trẻ đọc thơ diễn cảm. Hàng tuần, hàng tháng tôi đều có kế hoạch cụ thể và dán trước cửa lớp để thông báo cho phụ huynh biết tuần này các cháu đã được học gì, sau đó tôi còn trao đổi với phụ huynh cần phải quan tâm đến trẻ hơn khi về gia đình, bằng cách yêu cầu trẻ có thể đọc lại những bài thơ mà cô giáo đã dạy ở lớp cho gia đình nghe. Qua đó phụ huynh cũng thấy được kết quả việc con em mình được đi học tại trường có lợi ích và có tác dụng giúp cho con em họ được phát triển toàn diện về mọi mặt, đồng thời cũng là để tác động và kích thích phụ huynh tạo điều kiện và giúp trẻ tái tạo và ôn lại các bài thơ mà cô đã dạy ở trường, nhằm giúp trẻ đọc thuộc thơ và thể hiện thơ một cách diễn cảm và tự tin hơn, đồng thời cũng là để phát triển thêm về ngôn ngữ cho trẻ tại gia đình. Dưới đây là hình ảnh giáo viên đang trao đổi với phụ huynh một số phương pháp dạy trẻ đọc thơ diễn cảm ở nhà: Page 13 Ảnh 4: Hình ảnh giáo viên đang trao đổi với phụ huynh một số phương pháp dạy trẻ đọc thơ diễn cảm ở nhà. Ngoài ra để xây dựng góc xem tranh ảnh, truyện...cho trẻ được phong phú dần theo thời gian, tôi đã thường xuyên trao đổi và tuyên truyền với phụ huynh tham gia đóng góp, ủng hộ sách, tranh, truyện thiếu nhi... để xây dựng góc xem tranh, truyện, ảnh cho trẻ hoạt động hàng ngày và cũng được phụ huynh ủng hộ rất nhiệt tình. * Tóm lại: Có thể nói công tác tuyên truyền phối kết hợp với gia đình và nhà trường là một việc làm thiết thực và vô cùng quan trọng trong công tác chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục các cháu mầm non tại trường. Đặc biệt là dạy trẻ đọc thơ diễn cảm đối với trẻ 24 - 36 tháng nhằm mục đích để phát triển ngôn ngữ mạch lạc và nói đủ câu, đủ ý và nói chính xác cho trẻ ở lớp tôi. 3. Kết quả thực hiện: Qua quá trình tự bồi dưỡng học hỏi và được sự giúp đỡ tạo điều kiện của Ban Giám hiệu nhà trường, sự chia sẻ của các chị em đồng nghiệp trong Hội đồng nhà trường và sự nỗ lực phấn đấu của bản thân, qua một năm học 2014 2015 tôi đã thu được những kết quả sau: * Về cơ sở vật chất: Được sự quan tâm của nhà trường lớp tôi đã được trang bị tương đối đầy đủ trang thiết bị đồ dùng phục vụ cho các hoạt động dạy và học của cô và trẻ, đặc biệt là các loại đồ dùng phục vụ cho chuyên đề văn học. Page 14 Bản thân tôi đã tích cực sưu tầm nguyên phế liệu và đã thiết kế được tương đối nhiều các loại đồ dùng, đồ chơi sáng tạo phục vụ cho các hoạt động của trẻ. * Về phía giáo viên: Qua quá trình tự học và tự nghiên cứu tài liệu, tư liệu...bản thân tôi đã có được nhiều kinh nghiệm trong công tác giảng dạy trẻ, đặc biệt là kinh nghiệm dạy trẻ đọc thơ diễn cảm và tôi tự thấy mình trưởng thành hơn, tự tin hơn khi đứng trước trẻ để truyền thụ kiến thức...và tôi đã thực sự say sưa và yêu thích hoạt động cho trẻ làm quen với các tác phẩm văn học hơn. - Trong khi dạy đã biết linh hoạt lồng ghép và tích hợp các nội dung giáo dục vào trong tất cả các hoạt động hàng ngày của trẻ ở trường. - Phương pháp dạy đã mềm dẻo và lôi cuốn trẻ, sử lý các tình huống sư phạm khéo néo hơn. - Sử dụng đồ dùng trực quan linh hoạt và khéo néo hơn. - Đã áp dụng công nghệ thông tin một cách thường xuyên và thành thạo hơn, trong năm học 2014 - 2015 tôi đã tự thiết kế và xây dựng được 9 bài giảng điện tử để dạy trong các dịp thao giảng, thi giáo viên dạy giỏi, dạy mẫu các chuyên đề và các đợt kiểm tra của nhà trường và Phòng giáo dục và đào tạo. * Về phía phụ huynh: Đa số phụ huynh trong lớp đều rất tin tưởng, thường xuyên quan tâm và theo sát các hoạt động của giáo viên và con em họ hơn. Vấn đề vận động phụ huynh đóng góp, ủng hộ kinh phí, vật chất... để mua sắm thêm đồ dùng, đồ chơi cho các cháu đã được phụ huynh ủng hộ rất nhiệt tình. * Về phía trẻ: Đa số trẻ đi học đều, ăn ngủ ở lớp có nề nếp, trẻ nhanh nhẹn, khoẻ mạnh, thông minh, nhận thức và tiếp thu kiến thức nhanh. Sau đây là kết quả đánh giá trẻ cuối năm học so với đầu năm. Tổng số trẻ được đánh giá: 11 cháu. Đầu năm TT Nội dung thử nghiệm Đạt TS Cuối năm Không đạt TS trẻ Tỷ lệ % Đạt Không đạt trẻ Tỷ lệ % TS trẻ Tỷ lệ % TS trẻ Tỷ lệ % 1 Trẻ hứng thú tham gia hoạt động 3 27 8 73 10 91 1 9 2 Biết đọc thơ diễn cảm cùng cô 2 18 9 82 9 82 2 18 3 Phát âm mạch lạc 4 36 7 64 8 73 3 27 4 Biết cảm nhận giai điệu của thơ và biết rõ ràng, Page 15 thể hiện giọng điệu cảu các nhân vật 2 18 9 82 8 73 3 27 BÀI HỌC KINH NGHIỆM Bản thân tôi luôn nhớ mãi lời dạy của LêNin “Học, học nữa, học mãi”, bởi vậy tôi luôn tự xác định cho mình là người giáo viên nếu có lòng yêu nghề, tâm huyết với nghề mà mình đã chọn thì bắt buộc tôi phải đầu tư thời gian, chịu khó tìm tòi tư liệu và nghiên cứu tài liệu, tích cực học hỏi đồng nghiệp và phải có tinh thần phấn đấu vươn lên để nâng cao nhận thức của bản thân. Do vậy qua quá trình nghiên cứu và áp dụng thực hiện các biện pháp trên vào việc dạy trẻ đọc thơ diễn cảm, tôi đã rút ra được những bài học kinh nghiệm sau: - Thường xuyên tự trau dồi cho mình về kiến thức chuyên môn nghiệp vụ, tích cực học hỏi chị em đồng nghiệp đã có nhiều kinh nghiệm trong giảng dạy. - Thường xuyên cập nhật và nâng cao trình độ sử dụng và áp dụng công nghệ thông tin để xây dựng bài giảng điện tử vào giảng dạy. - Nghiên cứu và học hỏi cách làm đồ dùng, đồ chơi sáng tạo để đưa vào giảng dạy. - Trong các hoạt động giảng dạy giáo viên phải thường xuyên biết phát huy tính chủ động và sáng tạo của trẻ, sử dụng đồ dùng trực quan một cách linh hoạt, sáng tạo và nhất thiết phải quan tâm đến vấn đề sử lý các tình huống sư phạm một cách linh hoạt. - Cần nghiên cứu môi trường học tập cho trẻ theo hướng tích hợp. - Linh hoạt lồng ghép, tích hợp nội dung, phát triển ngôn ngữ nói chung và hoạt động cho trẻ đọc thơ diễn cảm nói riêng vào các hoạt động của trẻ tại trường ở mọi lúc mọi nơi. - Tích cực làm tốt công tác tuyên truyền, phối hợp tốt với phụ huynh để huy động sự hảo tâm đóng góp và ủng hộ kinh phí, nguyên phế liệu để làm đồ dùng, đồ chơi, tạo môi trường học tập phong phú cho trẻ hoạt động... IV. NHỮNG KHUYẾN NGHỊ VÀ ĐỀ XUẤT * Đối với Ban giám hiệu nhà trường: Kiến nghị Ban giám hiệu nhà trường thường xuyên tổ chức cho đội ngũ giáo viên được đi tham quan, giao lưu và học tập tại các trường bạn trong Huyện và Thành phố, thường xuyên tổ chức thực hiện việc bồi dưỡng chuyên môn và xây dựng tiết mẫu cho giáo viên theo từng chuyên đề, đặc biệt là chuyên đề làm quen với các tác phẩm văn học. - Xây dựng thư viện sách, tủ sách của nhà trường để giáo viên có thêm nhiều tài liệu tham khảo. - Trang bị đầy đủ máy tính, màn chiếu cho các lớp để giáo viên có điều kiện tiếp cận thường xuyên hơn với công nghệ thông tin hiện đại nhằm áp dụng vào công tác giảng dạy của bản thân. Page 16 * Đối với Phòng giáo dục và Sở giáo dục: - Thường xuyên mở các lớp tập huấn bồi dưỡng chuyên môn cho cán bộ quản lý và giáo viên các trường. - Đầu tư kinh phí để xây dựng cơ sở vật chất trang bị đồ dùng hiện đại cho giáo viên và các cháu. - Tiếp tục quan tâm đến chế độ đãi ngộ và chính sách ưu tiên cho đội ngũ giáo viên, nhân viên và các cháu tại các trường mầm non công lập. Trên đây là đề tài kinh nghiệm của bản thân trong năm học 2014 - 2015, trong quá trình thực hiện sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong được nhận sự đóng góp ý kiến của Hội đồng khoa học các cấp, để bản thân tôi có thêm vốn kinh nghiệm và làm tốt hơn nữa trong công tác giảng dạy những năm học tiếp theo. Xin trân trọng cảm ơn .!. XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Mỹ Hưng, ngày 18 tháng 03 năm 2015 Tôi xin cam đoan đây là SKKN của mình viết, không sao chép nội dung của người khác Tác giả Nguyễn Thị Bích Hằng Ý kiến nhận xét đánh giá và xếp loại của Hội đồng khoa học cơ sở ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………. Chủ tịch Hội đồng Ý kiến nhận xét đánh giá và xếp loại của Hội đồng khoa học Huyện Page 17 ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… Chủ tịch Hội đồng TÀI LIỆU THAM KHẢO - Tuyển tập thơ ca, câu truyện, câu đố cho trẻ 24 - 36 tháng tuổi. - Tâm lý học trẻ em. - Phương pháp phát triển lời nói trẻ em (NXB ĐHSP Hà Nội). - Phương pháp dạy trẻ học nói như thế nào. - Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ từ 24 - 36 tháng tuổi. - Văn học và phương pháp giúp trẻ làm quen với tác phẩm văn học. - Tài liệu bồi dưỡng giáo viên THCTĐMHT Tổ chức HĐGD Trẻ 24 - 36 tháng tuổi. - Cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học (NXB ĐHQG Hà nội). - WWW. Mầm non. Com. Page 18 Page 19