Tài liệu Skkn một số biện pháp phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường trong đoàn viên, thanh niên trường thpt lê lợi

SỞ GIÁO DỤC VA ĐÁO TÁO QUẢONG TRỊ TRƯỜNG THPT LÊ LỢI SÁNG KIẾN MỘT SỐ BIỆN PHÁP PHÒNG, CHỐNG VI PHẠM PHÁP LUẬT VÀ BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG TRONG ĐOÀN VIÊN, THANH NIÊN TRƯỜNG THPT LÊ LỢI Lĩnh vực: Công tác Đoàn Tên tác giả: Đặng Văn Hải Chức vụ: Bí thư Đoàn trường Đơn vị công tác: Trường THPT Lê Lợi MỤC LỤC I. MỞ ĐẦU............................................................................................................1 1. Lý do chọn đề tài...............................................................................................1 2. Tính cấp thiết của đề tài.....................................................................................1 II. NỘI DUNG.......................................................................................................3 1.Thực trạng..........................................................................................................3 1.1.Thuận lợi..........................................................................................................3 1.2.Khó khăn.........................................................................................................3 1.3.Thực trạng chung về vấn đề vi phạm pháp luật và bạo lực học đường trong học sinh..................................................................................................................3 1.4.Nguyên nhân dẫn đến bạo lực học đường và vi phạm pháp luật.....................4 1.5.Hậu quả của bạo lực học đường và vi phạm pháp luật trong học sinh............4 1.6.Thực tế công tác giáo dục phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường ở trường THPT Lê Lợi...............................................................................5 2.Một số biện pháp phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường trong đoàn viên, thanh niên trường THPT Lê lợi...........................................................6 2.1.Ban chấp hành Đoàn trường nắm vững tình hình thực tiễn............................6 2.2.Thực hiện công tác tư vấn tâm lý để bảo đảm đoàn viên, thanh niên được phát triển toàn diện, lành mạnh cả về thể chất lẫn tinh thần.................................7 2.3.Tổ chức các hoạt động sinh hoạt tập thể, hoạt động trải nghiệm sáng tạo nhằm giúp đoàn viên, thanh niên giải trí sau giờ học, giảm áp lực từ việc học hành, tránh xa các tệ nạn xã hội............................................................................8 2.4.Thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật trên các trang mạng xã hội như zalo, facebook bằng các hình thức như: …....................................................................8 2.5.Mở thêm những “sân chơi” bổ ích, giúp học sinh có cơ hội được tiếp xúc với các quy định của pháp luật, nhằm nâng cao ý thức, hạn chế các hành vi vi phạm pháp luật nói chung và các hành vi vi pháp pháp luật liên quan đến bạo lực học đường nói riêng như:.............................................................................................8 2.6.Tổ chức cho đoàn viên thanh niên ký cam kết không vi phạm các nội dung liên quan đến bạo lực học đường và vi phạm pháp luật........................................9 2.7.Thành lập đội cờ đỏ và xây dựng mô hình “̣Cổng trường an toàn giao thông” nhằm giúp đoàn viên, thanh niên chấp hành đúng nội quy của nhà trường và đảm bảo trật tự an toàn giao thông........................................................................9 2.8. Tăng cường sự phối hợp giữa Đoàn trường với giáo viên chủ nhiệm............9 2.9. Phối hợp với các lực lượng ngoài nhà trường như: Ban đại diện cha mẹ học sinh, công an phường Đông Lễ, công an thành phố Đông Hà, chi đoànkết nghĩa P̣C02 (công an tỉnh Quảng Trị)….......................................................................11 3. Tính mới của sáng kiến...................................................................................11 4. Tính thực tiễn của sáng kiến............................................................................11 5. Hiệu quả của sáng kiến....................................................................................12 III. KẾT LUẬN VA KIẾN NGHỊ .......................................................................13 1. Kết luận...........................................................................................................13 2. Kiến nghị.........................................................................................................13 TAI LIỆU THAM KHẢÓO...................................................................................14 1 I. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Ở nước ta hiện nay, bạo lực học đường và vi phạm pháp luật trong các cơ sở giáo dục đang là mối lo ngại không những của ngành Giáo dục, các cơ quan chức năng mà còn của mỗi gia đình. Đây là một hiện tượng không mới nhưng là vấn đề mà xã hội đáng lưu tâm. Gần đây, có nhiều vụ bạo lực học đường và vi phạm pháp luật trong các cơ sở giáo dục có tính chất nguy hiểm, nghiêm trọng như: Học sinh dùng hung khí đánh nhau trong trường học; học sinh nữ đánh nhau hội đồng, làm nhục bạn học; học sinh hành hung giáo viên… gây nhiều bức xúc và trở thành chủ đề “nóng” trong xã hội. Một số vụ việc xảy ra đã gây hậu quả nghiêm trọng, gây tâm lý lo lắng, bức xúc trong đời sống của xã hội nói chung, cha mẹ học sinh và học sinh nói riêng. ̣Có thể thấy rằng, vấn đề bạo lực học đường và vi phạm pháp luật diễn ra gần đây là một trong những biểu hiện của tình trạng đạo đức học sinh đang xuống cấp. Nguyên nhân và những biểu hiện của tình trạng bạo lực học đường và vi phạm pháp cần phải được nhận diện và phân tích một cách khoa học nhằm tìm ra những giải pháp hiệu quả để phòng tránh và ngăn ngừa cho các thế hệ học sinh trong nhà trường hiện nay. Giáo dục phẩm chất, hình thành và xây dựng nhân cách làm người cho thế hệ trẻ là nhiệm vụ vô cùng quan trọng của giáo dục nói chung và trường trung học nói riêng, nhằm đạt mục tiêu giáo dục của Đảng ta: “Giáo dục thế hệ trẻ trở thành những công dân có tình yêu Tổ quốc, tình yêu quê hương thiết tha, có trí thức, có sức khoẻ, có năng lực đáp ứng sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”. Để giáo dục phẩm chất, hình thành nhân cách cho học sinh Đảng, Nhà nước đã có nhiều văn bản hướng dẫn Ngành Giáo dục & Đào tạo, các thầy giáo, cô giáo nêu cao tấm gương đạo đức, có phương pháp giáo dục đúng đắn nhằm đạt mục đích giáo dục. ̣Chính vì vậy, công tác giáo dục tư tưởng chính trị, đạo đức cho đoàn viên thanh niên thông qua các biên pháp nhằm phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường cần được cải tiến và đẩy mạnh, góp phần tích cực vào sự nghiệp giáo dục toàn diện, hài hòa đáp ứng yêu cầu mới của xã hội. Là một giáo viên làm công tác Đoàn trong những năm qua, bản thân tôi luôn có những trăn trở, băn khoăn là làm thế nào để hạn chế tối đa những hành vi vi phạm pháp luật, tình trạng bạo lực học đường, để các em có được môi trường học tập tốt nhất và quan trọng hơn là giúp các em phát triển toàn diện trong môi trường lành mạnh. ̣Chính vì điều đó mà tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường trong đoàn viên, thanh niên trường THPT Lê lợi”. 2. Tính cấp thiết của đề tài Vấn đề bạo lực học đường và vi phạm pháp luật của học sinh đã và đang được các cấp, các ngành rất quan tâm và có những chỉ đạo quyết liệt, điều đó được thể hiện ở việc ra các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn rất cụ thể như: Nghị định số 80/2017/NĐ-̣CP ngày 17/7/2017 của Thủ tướng ̣Chính phủ Quy định về môi trường giáo dục an toàn, lành mạnh, thân thiện, phòng chống bạo lực học 2 đường; ̣Chỉ thị 993/̣CT-BGDĐT ngày 12/4/2019 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc “Tăng cường giải pháp phòng, chống bạo lực học đường trong các cơ sở giáo dục”; Kế hoạch số 3817/KH-UBND ngày 22/8/2019 của của UBND tỉnh Quảng Trị về việc triển khai ̣Chương trình hành động phòng, chống bạo lực học đường trong các ̣CSGD trên địa bàn tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2019-2021; Kế hoạch số 4355/KH-UBND ngày 25/9/2020 của UBND tỉnh Quảng Trị về phòng, chống bạo lực, xâm hại trẻ em, giai đoạn 2020-2025; Kế hoạch số 824/KHSGDĐT ngày 27/5/2020 của Sở GD&ĐT Quảng Trị về tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh… Trong những năm học qua, cùng với việc quan tâm đến nâng cao chất lượng văn hóa cho học sinh, trường THPT Lê Lợi còn rất chú trọng đến công tác giáo dục phòng, chống bạo lực học đường và vi phạm pháp luật trong học sinh. Việc giáo dục pháp luật, phòng chống bạo lực học đường sẽ góp phần rất lớn vào việc nâng cao chất lượng dạy học của nhà trường, đồng thời còn góp phần hoàn thiện nhân cách và giáo dục toàn diện cho học sinh. Bên cạnh những thành tựu đã đạt được trong những năm học vừa qua thì công tác giáo dục phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường trong học sinh vẫn còn một số vấn đề hạn chế còn tồn tại như tình trạng học sinh gây gỗ, xích mích, đánh nhau, vi phạm an toàn giao thông… ̣Cho nên việc giáo dục phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường nhằm nâng cao hiệu quả rèn luyện và giáo dục học sinh trong nhà trường là hết sức cấp thiết. 3 II. NỘI DUNG 1. Thực trạng 1.1. Thuận lợi Đội ngũ giáo viên của trường có phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống và năng lực công tác tốt, đa số năng nổ, nhiệt tình trong công tác, tâm huyết với nghề nghiệp, chịu khó nghiên cứu và học hỏi. ̣Cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ dạy và học ngày càng được hoàn thiện. Đa số các em học sinh đều chăm ngoan, ham học, yêu trường, yêu lớp, có động cơ và thái độ học tập nghiêm túc, có ý thức kỷ luật cao. Đoàn trường THPT Lê Lợi nhận được sự quan tâm chỉ đạo và tạo điều kiện của ̣Chi bộ, ban giám hiệu nhà trường trong quá trình hoạt động. Mặt khác, Đoàn cấp trên thường xuyên có kế hoạch chỉ đạo hoạt động hiệu quả, kịp thời. Lực lượng ḄCH Đoàn trường là những đoàn viên năng động, tích cực tham gia các hoạt động phong trào. 1.2. Khó khăn ̣Chất lượng tuyển sinh đầu vào lớp 10 của trường còn thấp, bên cạnh đó gần một nửa số học sinh nhà trường thuô ̣c diê ̣n hô ̣ nghèo, câ ̣n nghèo, thường trú tại các xã thuô ̣c diê ̣n vùng khó, địa bàn cư trú rô ̣ng, công tác tâ ̣p hợp thanh niên trong các hoạt động còn gặp nhiều khó khăn. Hoạt động dạy và học những năm học vừa qua chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch ̣Covid-19. ̣Các đồng chí trong ḄCH Đoàn trường đều làm công tác kiêm nhiệm nên một số đồng chí về kỹ năng hoạt động Đoàn còn hạn chế. Sự phối hợp giữa các đồng chí trong ḄCH chưa đạt hiệu quả cao. ḄCH Đoàn trường phần lớn là học sinh nên trong quá trình hoạt động còn thiếu kinh nghiệm, tinh thần phê và tự phê chưa cao. ̣Chi đoàn giáo viên có 28 đoàn viên trong đó hầu hết đều lớn tuổi và có con nhỏ cho nên khó khăn cho việc dành thời gian cho công tác đoàn. 1.3. Thực trạng chung về vấn đề vi phạm pháp luật và bạo lực học đường trong học sinh Vi phạm pháp luật và bạo lực học đường trên thế giới cũng như các nước đang phát triển trong đó có Việt Nam đang trở thành vấn đề quan tâm của nhiều người. Tỷ lệ phạm pháp của đối tượng gia tăng và ngày càng bộc lộ tính nguy hiểm, phức tạp gây bức xúc trong dư luận xã hội. Đối tượng bạo lực học đường rất khác nhau gồm có học sinh với học sinh; giáo viên với học sinh và ngược lại; cha mẹ học sinh và các đối tượng khác với học sinh. Trong đó, bạo lực giữa học sinh với học sinh phổ biến nhất. Hình thức, biểu hiện bạo lực học đường gồm ba loại như sau: Bạo lực về thân thể; bạo lực về tinh thần và bạo lực về vật chất. Bạo lực về thân thể không chỉ là đánh đập, hành hạ, ngược đãi, đe dọa bằng dao hoặc vũ khí mà còn là hành vi cố ý khác xâm hại đến sức khoẻ, tính mạng người khác. Bạo lực về vật chất là hành vi chiếm đoạt, huỷ hoại, đập phá hoặc có hành vi khác cố ý làm hư hỏng tài sản riêng. Trong khi đó vi phạm pháp luật cũng có mối quan hệ chặt chẽ với hành vi bạo lực học đường, nó cũng có thể xuất phát từ chính yếu tố bạo lực học đường 4 hoặc là các hành vi khác từ bên ngoài như đánh nhau, trộm cắp, vi phạm an toàn giao thông, ma túy, thuốc lá, rượu bia, buôn bán sử dụng pháo nổ… 1.4. Nguyên nhân dẫn đến bạo lực học đường và vi phạm pháp luật Thứ nhất, ảnh hưởng của môi trường xã hội. Tác động tiêu cực của internet, game bạo lực, văn hóa phẩm xấu, hiện tượng suy thoái đạo đức và những hành vi bạo lực trong phim ảnh, xã hội, gia đình đã vô hình đã dạy học sinh cách cư xử bạo lực và được chúng mang vào trường học. Thứ hai, công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật hiệu quả chưa cao; ̣Chưa thật sự quan tâm nhiều đối với những học sinh cá biệt. Thứ ba, từ phía gia đình. Một số gia đình thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý con cái hoặc nuông chiều con quá mức. ̣Có những gia đình có hoàn cảnh đặc biệt, bố mẹ ly hôn, cờ bạc, cãi nhau trước mặt con cái… nên ngay từ nhỏ đã tiêm nhiễm vào các em những hành vi bạo lực từ đó dẫn đến những hành vi vi phạm pháp luật. Thứ tư, từ chính bản thân người chưa thành niên. Do đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi, nhân cách và tâm lý chưa hoàn thiện, thể chất phát triển mạnh mẽ, tâm sinh lý thay đổi, dễ nổi nóng gây ra những hành động bộc phát, dễ bị lôi kéo, gây kích động, muốn thể hiện mình, có khi dùng bạo lực xem như một cách nổi trội khác với bạn bè… Thứ năm, những năm gần đây đại dịch ̣Covid-19 đã ảnh hưởng đến tất cả các mặt kinh tế - xã hội trong đó có cả hoạt động giáo dục. Nhiều thời gian các nhà trường phải chuyển từ hình thức dạy học trực tiếp sang hoạt động dạy học trực tuyến, điều đó đã ảnh hưởng lớn đến việc tổ chức các hình thức tổ chức dạy học trong đó có hoạt động giáo dục phòng, chống bạo lực học đường và vi phạm pháp luật. 1.5. Hậu quả của bạo lực học đường và vi phạm pháp luật trong học sinh Thứ nhất, ảnh hưởng đến những học sinh bị hại. ̣Các em phải chịu tổn thương về thể xác, tinh thần. Những trường hợp nhẹ là thâm tím người, nặng hơn là gây ra những thương tích, đau lòng hơn là có thể cướp đi sinh mạng để lại những tổn thất lớn cho gia đình, bạn bè, người thân. Những em bị bị bạo lực có tâm lý sợ hãi, hoang mang, chán nản, lo âu…dần dần bị stress, gây nên bệnh trầm cảm, dẫn đến thiếu ăn, thiếu ngủ, ảnh hưởng đến sức khỏe và kết quả học tập. Thứ hai, ảnh hưởng đến gia đình. Những gia đình có con em bị bạo lực, gây ra bạo lực và vi phạm pháp luật sẽ xáo trộn, cảm thấy bất an, mất tiền của để chăm sóc người bị hại, có trường hợp người thân can ngăn cũng bị thương tích, thiệt mạng. Thứ ba, ảnh hưởng đến tương lai của chính các em gây ra bạo lực và vi phạm pháp luật. ̣Các em cũng chịu ảnh hưởng về sức khỏe, tâm lí, thậm chí có thể nhận kỷ luật đuổi học, tù tội… Thứ tư, ảnh hưởng đến nhà trường. Hành vi bạo lực và vi phạm pháp luật không chỉ tác động xấu đến nạn nhân mà còn khiến không khí trường học trở nên nặng nề, bất an, ảnh hưởng đến thành tích, danh dự của trường cũng như các thầy cô giáo. 5 Thứ năm, ảnh hưởng đến xã hội. Bạo lực học đường và vi phạm pháp luật trong học sinh đã càng làm xấu đi những nét văn hóa truyền thống của xã hội, một phần không nhỏ làm mất trật tự xã hội. 1.6. Thực tế công tác giáo dục phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường ở trường THPT Lê Lợi Trong những năm gần đây, đi đôi với việc phấn đấu nâng cao chất lượng học tập của học sinh, trường THPT Lê Lợi luôn chú trọng đến công tác giáo dục phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường để tạo môi trường thuận lợi cho các em học tập và rèn luyện. ̣Công tác phối hợp giữa nhà trường với gia đình học sinh, với các lực lượng bên ngoài ngày càng được coi trọng. ̣Chi bộ nhà trường thường xuyên quan tâm, chỉ đạo Ban giám hiệu, các tổ chức đoàn thể trong nhà trường xây dựng các kế hoạch, đề ra các giải pháp và phối hợp thực hiện để có thể mang lại hiệu quả cao nhất. Đặc biệt BGH nhà trường đã xây dựng, ban hành, chỉ đạo rất sát sao thông qua hệ thống các văn bản, hướng dẫn, kế hoạch như: - Kế hoạch số: 104/KH-THPT ngày 29 tháng 8 năm 2019 Về chương trình hành động phòng, chống bạo lực học đường giai đoạn 2019- 2021. - Kế hoạch số: 82/KH-THPT ngày 11 tháng 6 năm 2020 về tăng cường các biện pháp đảm bảo an ninh trật tự, an toàn trường học, an toàn giao thông và phòng, chống tai nạn thương tích, đuối nước. - Kế hoạch số: 89/KH-THPT ngày 22 tháng 6 năm 2020 Triển khai thực hiện Kế hoạch số 824/KH-SGDĐT ngày 27/5/2020 của Sở GD&ĐT Quảng Trị về tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh. - Kế hoạch số: 139/KH-THPT ngày 31/8/2020 về Triển khai thực hiện kế hoạch số 824/KH-SGDĐT về thực hiện ̣Chỉ thị số 31/̣CT-TTg về tăng cường giáo dục đạo đức lối sống cho học sinh. - Quyết định số 176/QĐ-THPT ngày 22 tháng 9 năm 2020 về việc kiện toàn tổ tư vấn tâm lí học đường năm học 2020-2021. - Kế hoạch số: 177/KH-THPT ngày 22 tháng 9 năm 2020 về kế hoạch hoạt động tư vấn tâm lí học đường năm học 2020-2021. - Quyết định số 225/QĐ-THPT ngày 19 tháng 11 năm 2020 ban hành nội quy dành cho học sinh. - Kế hoạch số: 229/KH-THPT ngày 24 tháng 11 năm 2020 về phòng ngừa, hỗ trợ, can thiệp bạo lực, xâm hại tình dục trẻ em của Trường THPT Lê Lợi giai đoạn 2020 – 2025 - Kế hoạch số: 70/KH-THPT ngày 01 tháng 3 năm 2021 về triển khai thực hiện Phong trào thi đua bảo đảm trật tự, an toàn giao thông giai đoạn 2021 – 2025. - Kế hoạch số: 81/KH-THPT ngày 12 tháng 3 năm 2021 về tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2021 - Kế hoạch số: 205/KH-THPT ngày 27 tháng 5 năm 2021 về triển khai Tháng hành động vì trẻ em năm 2021 - Kế hoạch số: 311/KH-THPT ngày 25 tháng 8 năm 2021 về tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật năm học 2021-2022 6 - Kế hoạch số: 312/KH-THPT ngày 25 tháng 8 năm 2021 triển khai nhiệm vụ và phối hợp với các cơ quan chức năng trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật năm học 2021-2022 - Kế hoạch số: 400/KH-THPT ngày 20 tháng 9 năm 2021 thực hiện công tác phòng chống mua bán người, phòng, chống xâm hại trẻ em và phòng, chống tội phạm vi phạm pháp luật liên quan đến người dưới 18 tuối giai đoạn 20212025. - Quy định về việc khen thưởng và kỷ luật học sinh năm học 2020-2021 số 235/QĐ-THPT ngày 30/11/2020. Nhờ vậy, công tác giáo dục phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường của học sinh đã được cải thiện đáng kể, tỷ lệ học sinh vi phạm pháp luật và bạo lực học đường có nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, việc triển khai thực hiện giáo dục phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường trên thực tế còn gặp không ít khó khăn như: ̣Cơ sở vật chất vẫn còn thiếu một số hạng mục để bảo đảm an toàn cho học sinh; công tác tuyên truyền bị hạn chế do thời lượng bị cắt giảm cho các hoạt động khác và ảnh hưởng của dịch bệnh ̣Covid-19; việc tổ chức hoạt động ngoại khóa, hoạt động trải nghiệm cho học sinh thiếu cả về không gian, thời gian và kinh phí tổ chức; Sự tham gia phối hợp của các lực lượng xã hội với nhà trường vẫn còn những hạn chế. 2. Một số biện pháp phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường trong đoàn viên, thanh niên trường THPT Lê lợi 2.1. Ban chấp hành Đoàn trường nắm vững tình hình thực tiễn Muốn tổ chức giáo dục tốt công tác phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường, trước hết những đồng chí làm trong Ban thường vụ, Ban chấp hành Đoàn trường phải nắm chắc những quan điểm chỉ đạo của Đoàn cấp trên về các hoạt động phong trào trong năm học, mục tiêu giáo dục của nhà trường, đội ngũ giáo viên làm công tác Đoàn, đặc biệt là tình hình đặc điểm cụ thể của từng chi đoàn mà mình quản lí. ̣Cụ thể trong năm học 2021-2022, trường THPT Lê Lợi có: - Tổng số học sinh: 1309 - Tổng số đoàn viên: 939 + Đoàn viên giáo viên: 28 + Đoàn viên học sinh: 911 + Đảng viên sinh hoạt Đoàn: 12 - Tổng số chi đoàn: 35 (34 chi đoàn học sinh, 01 chi đoàn giáo viên) - Tổng số lớp: 34 - Đội cờ đỏ và trực an toàn giao thông: 34 - ̣Cụ thể các khối lớp Khối lớp 10 11 12 Số học sinh 416 421 472 Đoàn viên 117 330 464 Số lớp 11 11 12 7 Với những số liệu trên các đồng chí trong Ban thường vụ họp bàn và đưa ra những kế hoạch hoạt động trong năm học cho phù hợp với đặc điểm tình hình của nhà trường. 2.2. Thực hiện công tác tư vấn tâm lý để bảo đảm đoàn viên, thanh niên được phát triển toàn diện, lành mạnh cả về thể chất lẫn tinh thần - Ngay từ đầu năm học dưới sự chỉ đạo của BGH nhà trường, ḄCH đoàn trường đã triển khai các hoạt động tư vấn, tổ chức chương trình tư vấn như “Tập huấn cho cán bộ, giáo viên về kỹ năng tư vấn, hỗ trợ tâm lý cho học sinh trong bối cảnh dịch bệnh ̣Covid-19” do đồng chí Trần Thị Thanh Hương – ̣Chi đoàn giáo viên phụ trách với 4 chuyên đề về nâng cao kỹ năng tư vấn cho giáo viên chủ nhiê ̣m và các thành viên tổ tư vấn, bao gồm: Nhận diện những vấn đề tâm lý học sinh phổ thông trong đại dịch ̣Covid-19; Hướng dẫn kỹ năng tư vấn hỗ trợ tâm lý cho học sinh trong đại dịch ̣Covid-19 và sau khi quay lại trường học; Nguy cơ tổn thương tâm lý trên không gian mạng và những phương thức giáo viên, phụ huynh tư vấn hỗ trợ; Hướng dẫn các kỹ thuật cân bằng công việc và gia đình cho cán bộ, giáo viên. Tiếp thu từ những kiến thức này, giáo viên chủ nhiệm và tổ tư vấn sẽ lựa chọn những kiến thức phù hợp để lồng ghép vào việc tư vấn cho học sinh, từ đó góp phần phòng ngừa được những diễn biến tâm lý lệch lạc có thể dẫn đến bạo lực học đường và vi phạm pháp luật trong đoàn viên, thanh niên. (Đ/C Trần Thị Thanh Hương – Chi đoàn giáo viên: Báo cáo các chuyên đề trong buổi tập huấn Tư vấn, hỗ trợ tâm lý học sinh trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19) - Tổ “Tư vấn tâm lý học đường” mà nòng cốt là các đồng chí trong ban chấp hành đoàn trường và GṾCN thường xuyên theo dõi, nắm bắt tư tưởng tâm sinh lý của học sinh nhằm có những hỗ trợ tâm lý nhanh nhất, kịp thời giúp học sinh vượt qua các tình huống khó khăn, vướng mắc, các mâu thuẫn cần giải quyết để tránh xảy ra những sự việc đáng tiếc không đáng có có thể xảy ra. Trong học kỳ 1 năm học 2021-2022 tổ “Tư vấn tâm lý học đường” đã nhận được 5 lá thư từ hòm thư góp ý, nhận được 7 tin nhắn trực tiếp từ học sinh đến các thành viên tổ tư vấn và góp ý, giải quyết 5 sự việc, mâu thuẫn của học sinh có nguy cơ dẫn đến bạo lực học đường. 8 2.3. Tổ chức các hoạt động sinh hoạt tập thể, hoạt động trải nghiệm sáng tạo nhằm giúp đoàn viên, thanh niên giải trí sau giờ học, giảm áp lực từ việc học hành, tránh xa các tệ nạn xã hội. ḄCH Đoàn trường đã chủ động xây dựng các kế hoạch và tổ chức, phát động nhiều hoạt động sinh hoạt tập thể, các hoạt động trải nghiệm sáng tạo, tham gia các cuộc thi bổ ích nhằm giúp các đoàn viên, thanh niên giải trí, giảm áp lực học hành đồng thời tránh xa các tụ điểm, các hoạt động thiếu lành mạnh bên ngoài dễ dẫn tới bị lôi cuốn vào các tệ nạn xã hội và bạo lực học đường. Trong học kỳ 1 năm học 2021-2022 ḄCH Đoàn trường đã tổ chức và phát động một số cuộc thi, hoạt động nổi bật như: Tham gia chiến dịch truyền thông "Trend anti covid - áo xanh hành động đẩy lùi covid" - Tham gia cuộc thi "Tinh hoa Việt Nam" - Tham gia dự thi ̣Cuộc thi "Tuổi trẻ học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ ̣Chí Minh" - Tổ chức diễn đàn "Ý tưởng khởi nghiệp trong thanh niên trường học". - Tổ chức diễn đàn " Hiến kế nâng cao chất lượng Bí thư chi đoàn". - Tham gia cuộc thi "Tìm hiểu Nghị quyết Đại hội 13 của Đảng". - Tổ chức chuyên đề "chung tay bảo vệ thế hệ trẻ khỏi hiểm hoạ ma túy". - Tổ chức cuộc thi thiết kế sản phẩm chúc mừng 20/11. - Tổ chức chương trình Hưởng ứng ngày thế giới tưởng niệm các nạn nhân tử vong do tai nạn giao thông năm 2021. - Tổ chức chuyên đề Hưởng ứng tháng hành động quốc gia phòng chống HIV/AIDS năm 2021. - Thành lập ̣CLB lý luận trẻ, thành lập ̣CLB đồ họa. - Tổ chức cuộc thi " Học sinh - sinh viên với ý tưởng khởi nghiệp" cấp trường - Tổ chức cuộc thi viết "Những kỉ niệm sâu sắc về thầy cô mà mái trường"… 2.4. Thực hiện phổ biến, giáo dục pháp luật trên các trang mạng xã hội như zalo, facebook bằng các hình thức như: đăng tải các quy định pháp luật, xây dựng các câu chuyện, tiểu phẩm pháp luật, các tình huống pháp luật… Thông qua trang fanpage facebook Đoàn trường THPT Lê Lợi, các nhóm messenger điều hành: Bí thư, lớp trưởng, cờ đỏ… ḄCH Đoàn trường và ban biên tập đã liên tục đăng tải các nội dung liên quan đến giáo dục pháp luật và các nội dung liên quan đến các kĩ năng phòng, chống bạo lực học đường. 2.5. Mở thêm những “sân chơi” bổ ích, giúp học sinh có cơ hội được tiếp xúc với các quy định của pháp luật, nhằm nâng cao ý thức, hạn chế các hành vi vi phạm pháp luật nói chung và các hành vi vi pháp pháp luật liên quan đến bạo lực học đường nói riêng như: Tổ chức cuộc thi tìm hiểu pháp luật trực tuyến, tổ chức các “phiên tòa giả định”; riêng trong năm 2021 ḄCH Đoàn trường THPT Lê Lợi phối hợp với ̣Chi đoàn Tòa án nhân dân thành phố Đông Hà lần đầu tiên tổ chức một phiên tòa lưu động trong trường học đã có ảnh hưởng rất tích cực đến việc giáo dục học sinh tránh xa tệ nạn buôn bán, tàng chữ trái phép chất ma túy... 9 2.6. Tổ chức cho đoàn viên thanh niên ký cam kết không vi phạm các nội dung liên quan đến bạo lực học đường và vi phạm pháp luật Dưới sự chỉ đạo của Ban giám hiệu, Đoàn trường đã tổ chức cho đoàn viên, thanh niên ký các cam kết về các nội dung liên quan đến phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường như: - ̣Cam kết xây dựng trường đạt tiêu chuẩn “An toàn về an ninh, trật tự” năm học 2021-2022. - ̣Cam kết chấp hành các quy định pháp luật về an toàn giao thông; phòng chống ma túy, tệ nạn xã hội; đảm bảo an ninh trật tự, an toàn trường học, phòng chống bạo lực học đường; thực hiê ̣n nghiêm túc nô ̣i dung về quản lý, sử dụng pháo và Luật An ninh mạng năm học 2021-2022. - ̣Cam kết thực hiện Mô hình “Trường học văn minh, học sinh thân thiện, không tệ nạn xã hội”. 2.7. Thành lập đội cờ đỏ và xây dựng mô hình “Cổng trường an toàn giao thông” nhằm giúp đoàn viên, thanh niên chấp hành đúng nội quy của nhà trường và đảm bảo trật tự an toàn giao thông Nhằm nâng cao hiểu biết, tạo ý thức tự giác chấp hành pháp luật, xây dựng nét văn hóa trong đoàn viên thanh niên khi tham gia giao thông; phát huy vai trò xung kích của đoàn viên thanh niên trong công tác bảo đảm trật tự an toàn giao thông (ATGT) nhằm góp phần giảm thiểu về số vụ, số người chết và số người bị thương do tai nạn giao thông. Đoàn trường THPT Lê Lợi phối hợp cùng với nhà trường đã thành lập Đội cờ đỏ và ATGT với mô hình “̣Cổng trường ATGT” của trường Lê Lợi với 68 đoàn viên tham gia. Nhiệm vụ của Đội cờ đỏ và ATGT là đảm bảo an toàn giao thông tại cổng trường vào những giờ cao điểm. ̣Các thành viên trong Đội cờ đỏ và ATGT sẽ hướng dẫn giao thông cho đoàn viên, thanh niên đi đúng làn đường, dừng đỗ xe đúng nơi quy định, không làm ách tắc giao thông ở khu vực cổng trường trong giờ cao điểm (đầu buổi học và giờ tan học). Tổ chức cho đoàn viên thanh niên ký cam kết không vi phạm trật tự, ATGT. Vận động học sinh không điều khiển xe mô tô, xe gắn máy và các loại tương tự như xe mô tô, xe gắn máy khi chưa đủ tuổi theo quy định. ̣Các thành viên trong Đội cờ đỏ và ATGT sẽ có mặt trước cổng trường trước giờ cao điểm 15 phút kịp thời phát hiện, chấn chỉnh những trường hợp đoàn viên thanh niên vi phạm về ATGT và an ninh học đường đồng thời tổng hợp để đưa vào đánh giá thi đua các lớp trong tuần. ̣Chính nhờ vào sự hướng dẫn, giám sát của Đội cờ đỏ và ATGT với mô hình “̣Cổng trường ATGT” mà đoàn viên, thanh niên trường THPT Lê Lợi đã có ý thức chấp hành luật ATGT, tình trạng vi phạm luật ATGT của đoàn viên thanh niên như đi xe máy không đội mũ bảo hiểm, chở người quá quy định đã giảm rất nhiều. 2.8. Tăng cường sự phối hợp giữa Đoàn trường với giáo viên chủ nhiệm Giáo viên chủ nhiệm (GṾCN) lớp là giáo viên của nhà trường được Hiệu trưởng phân công làm công tác quản lí, giáo dục học sinh của một lớp tại đơn vị. GṾCN là cầu nối giữa Ban giám hiệu, các tổ chức trong nhà trường, các giáo viên bộ môn với tập thể học sinh lớp chủ nhiệm. Nói cách khác, GṾCN là người đại diện hai phía, một mặt đại diện cho các lực lượng giáo dục của nhà trường, 10 mặt khác đại diện cho tập thể học sinh. Do đó, GṾCN là người quản lí toàn diện lớp học, nắm vững những đặc điểm cụ thể về học sinh lớp chủ nhiệm như: Hoàn cảnh và những thay đổi, những tác động của gia đình đến học sinh. Hiểu biết những đặc điểm của từng em học sinh (về sức khỏe, sinh lý, trình độ nhận thức, năng lực hoạt động, năng khiếu, sở thích, nguyện vọng, quan hệ xã hội, bạn bè…). Nắm vững mục tiêu, chương trình, nội dung giáo dục cấp học, lớp học và khả năng thực hiện, kết quả của lớp phụ trách so với mục tiêu giáo dục về mọi mặc (học tập, rèn luyện đạo đức, thể dục thể thao, văn nghệ và các hoạt động khác…). Khi đại diện cho các lực lượng giáo dục của nhà trường, GṾCN có trách nhiệm truyền đạt tới học sinh của lớp mình phụ trách tất cả những yêu cầu, kế hoạch giáo dục của nhà trường. Khi đại diện cho tập thể lớp mình phụ trách, GṾCN là người tập hợp ý kiến, nguyện vọng của từng học sinh trong lớp phản ánh với Ban giám hiệu, với các tổ chức trong nhà trường và với các giáo viên bộ môn. ̣Chính vì vậy, để làm tốt công tác chủ nhiệm lớp, GṾCN phải tăng cường sự phối hợp với Đoàn trường để nắm bắt chủ trương, kế hoạch chung của Đoàn lồng ghép triển khai, tuyên truyền, đôn đốc thực hiện trong tiết sinh hoạt chủ nhiệm. Trong trường THPT Lê Lợi, Đoàn trường còn có nhiệm vụ quản lí về mức độ chuyên cần, nề nếp tác phong, an toàn giao thông, an ninh học đường, tư vấn tâm lý…. Do vậy, GṾCN có thể thông qua tổ chức Đoàn để nắm bắt rõ hơn về đặc điểm tình hình của học sinh lớp mình. Sự phối hợp này giúp GṾCN kịp thời uốn nắn, xử lý những sai phạm về đạo đức, về nề nếp tác phong, các hành vi có thể dẫn đến bạo lực học đường hoặc vi phạm pháp luật …Thông qua sự phối hợp thiết thực này góp phần giáo dục toàn diện cho học sinh, trong đó có phòng chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường cho học sinh, hoàn thành mục tiêu giáo dục đề ra. Để sự phối hợp giữa GṾCN với Đoàn trường ngày càng chặt chẽ hơn, không chỉ GṾCN chủ động nắm bắt mọi chủ trương, kế hoạch của Đoàn mà còn chủ động chia sẻ, tham mưu cho Đoàn trường những ý kiến để hoạt động phong trào cũng như việc quản lí đoàn viên, thanh niên đạt hiệu quả cao hơn. ̣Chính từ nguồn thông tin của GṾCN chia sẽ, phản ánh sẽ giúp cho Ban chấp hành, Ban thường vụ Đoàn trường có những điều chỉnh hoạt động phong trào và tư vấn tâm lý, An ninh học đường, An toàn giao thông phù hợp với điều kiện thực tế hơn. Tuy nhiên, sự phối hợp này không chỉ một phía GṾCN mà phải còn có sự chủ động của các đồng chí làm trong công tác Đoàn trường. Nếu làm công tác Đoàn mà điều hành cứng nhắc, theo kiểu ra văn bản, chỉ thị từ xa thì tất yếu phong trào Đoàn không thể phát triển đúng thực chất dù có đầu tư tốt đến đâu. Do đó, người làm công tác Đoàn cần phải linh hoạt, sáng tạo, khéo léo trong cách triển khai kế hoạch của đoàn viên, thanh niên trong ̣Chi đoàn mà GṾCN quản lí. Như vậy GṾCN và Đoàn trường phải tăng cường sự phối hợp để đạt được mục tiêu giáo dục mà nhà trường đã đề ra. 11 2.9. Phối hợp với các lực lượng ngoài nhà trường như: Ban đại diện cha mẹ học sinh, công an phường Đông Lễ, công an thành phố Đông Hà, chi đoànkết nghĩa PC02 (công an tỉnh Quảng Trị)… - Đối với Ban đại diện cha mẹ học sinh: Đoàn trường cử đại diện làm việc với Ban đại diện cha mẹ học sinh để kêu gọi tạo điều kiện về thời gian cho con em họ được tham gia các hoạt động bổ ích của Đoàn trường. Gia đình phải có trách nhiệm kiểm tra, kiểm soát các đồ dùng học tập, sách vở của các em trước khi đến trường, không cho các em mang theo hung khí, không cho các em sử dụng xe máy phân khối lớn đến trường khi chưa có giấy phép lái xe. Thực hiện kí cam kết thực hiện nội quy giữa nhà trường và gia đình ngay từ đầu năm học. - Đối với công an phường Đông Lễ, công an thành phố Đông Hà: Đoàn trường đã phối hợp chặt chẽ với các lực lượng công an để quản lí, giáo dục luật an toàn giao thông và an ninh học đường cho đoàn viên thanh niên trong toàn trường thông qua những việc làm cụ thể, thiết thực như: + Thường xuyên tổ chức các chuyên đề để mời các đồng chí công an tuyên truyền cho đoàn viên thanh niên về tình hình an toàn giao thông và an ninh trật tự xã hội của địa phương. + Phối hợp chặt chẽ với các lực lượng công an để kịp thời nắm bắt và có biện pháp ngăn chặn, xử lý các trường hợp vi phạm nghiêm trọng về an toàn giao thông và an ninh học đường. - Phối hợp với chi đoàn kết nghĩa P̣C02 – công an tỉnh thực hiện mô hình “Đồng hành cùng học sinh” nhằm giúp đỡ, kèm cặp thêm các em học sinh chậm tiến bộ, các em học sinh có hoàn cảnh đặc biệt. Thông qua sự phối hợp với các lực lượng ngoài nhà trường, Đoàn trường THPT Lê Lợi đã kịp thời nắm bắt, ngăn chặn được những hành vi vi phạm luật an toàn giao thông và an ninh học đường của đoàn viên, thanh niên trong nhà trường. Điều đó đã góp phần hoàn thành mục tiêu giáo dục của nhà trường đề ra. 3. Tính mới của sáng kiến Phòng, chống bạo lực học đường và vi phạm pháp luật trong học sinh là vấn đề không còn mới và hầu như đều có trong các cơ sở giáo dục. Tuy nhiên, trên cơ sở phát huy những biện pháp và thế mạnh của công tác giáo dục phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường cho đoàn viên, thanh niên trường THPT Lê Lợi những năm học trước, phân tích đúng thực trạng thì bản thân tôi đã vận dụng tổng thể 9 biện pháp nói trên đặc biệt là việc tham mưu, góp ý cùng với ban giám hiệu nhà trường để xây dựng các kế hoạch giáo dục phòng chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường đồng thời chủ động xây dựng, triển khai các kế hoạch, hoạt động cho đoàn viên, thanh niên phù hợp với thực tế hơn, góp phần tích cực vào việc làm giảm bớt tình trạng bạo lực học đường và vi phạm pháp luật trong học sinh nhà trường trong năm học 2021-2022 . 4. Tính thực tiễn của sáng kiến Với chức năng, nhiệm vụ của đoàn trường được chi bộ, ban giám hiệu giao phó, cùng với việc phân tích đúng thực trạng tình hình thực tế từ đó đề ra được các biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường của đoàn trường THPT Lê Lợi được áp dụng phù hợp với đối tượng học sinh, đúng chức năng nhiệm vụ của đoàn thanh niên đã được áp dụng 12 trong năm học 2021-2022 mang lại hiệu quả tích cực trong công tác giáo dục phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường cho học sinh góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh. 5. Hiệu quả của sáng kiến Đoàn trường đã chủ động hơn trong việc xây dựng chương trình, kế hoạch hoạt động, các hoạt động đều bám sát sự chỉ đạo của Đoàn cấp trên, ̣Chi bộ, Ban giám hiệu, đồng thời phối hợp chặt chẽ với các lực lượng ngoài nhà trường nên hiệu quả hoạt động tốt hơn. Đã làm chuyển biến một cách tích cực trong công tác phòng chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường nói riêng và đạo đức học sinh nói chung. THỐNG KÊ CÁC VỤ VIỆC LIÊN QUAN ĐẾN VI PHẠM PHÁP LUẬT VÀ BẠO LỰC HỌC ĐƯỜNG Học kỳ 1 năm học 2020-2021 và học kỳ 1 năm học 2021-2022 Số vụ việc Số vụ việc xích xích mích Sô HS vi Số HS sử SL HS bị mích, gây trên phạm dụng kỷ luật gổ trực mạng xã ATGT thuốc lá tiếp hội NĂM HỌC 10 03 03 04 3 2020 - 2021 NĂM HỌC 08 02 01 02 0 2021 - 2022 Thông qua các số liệu thống kê có thể thấy rằng, số lượng các vụ việc liên quan đến vi phạm pháp luật và bạo lực học đường khi so sánh giữa học kỳ 1 năm học 2020-2021 và năm học 2021-2022 đều có xu hướng ngày càng giảm, cụ thể: Số lượng học sinh bị xử lý kỷ luật do vi phạm giảm 02 học sinh; số vụ việc xích mích, gây gổ trực tiếp có thể dẫn tới bạo lực học đường giảm 01; số vụ việc xích mích trên mạng xã hội có nguy cơ dẫn tới bạo lực học đường giảm 02; số học sinh vi phạm ATGT giảm 02; số học sinh sử dụng thuốc lá giảm 03. THỐNG KÊ TỈ LỆ XẾP LOẠI HẠNH KIỂM Học kỳ 1 Năm học 2020 – 2021 và học kỳ 1 năm học 2021 - 2022 TRUNG TỐT KHÁ YẾU SĨ BÌNH SỐ SL TL SL TL SL TL SL TL NĂM HỌC 1336 1043 78.07% 264 19.76% 24 1.80% 5 0.37% 2020 - 2021 NĂM HỌC 1309 1027 78.46% 255 19.25% 28 2.14% 2 0.15% 2021 - 2022 Theo thống kê về chất lượng xếp loại hạnh kiểm khi so sánh giữa học kỳ 1 năm học 2020-2021 và học kỳ 1 năm học 2021-2022 cũng có sự chuyển biến rõ rệt do có số học sinh vi phạm giảm: Tỉ lệ Tốt tăng 0,39%, tỉ lệ Yếu do bị kỷ luật liên quan đến các vi phạm giảm 03 học sinh, tương đương 0,22%. 13 III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận Trường học không chỉ là nơi truyền thụ kiến thức cho học sinh mà còn là nơi để giáo dục, rèn luyện đạo đức cho các em, góp phần hình thành nhân cách của những con người mới, những chủ nhân tương lai của đất nước vừa có đức vừa có tài, lại vừa hồng vừa chuyên để có thể đưa đất nước ta ngày càng phát triển. ̣Công tác phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường của đoàn trường nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục đạo đức học sinh hiện nay là một vấn đề hết sức cần thiết, góp phần đắc lực vào công tác quản lí, giáo dục của nhà trường. Nhận thức được điều đó, những người làm công tác Đoàn luôn luôn tự hoàn thiện mình về tư duy, phong cách làm việc để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Trên cơ sở nghiên cứu về lí luận và thực tiễn trong công tác giáo dục đạo đức nói chung và phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường nói riêng đối với học sinh trong trường THPT Lê Lợi, tôi xin đề xuất một số giải pháp nâng cao việc phòng, chống vi phạm pháp luật và bạo lực học đường của đoàn trường nhằm nâng cao hiệu quả rèn luyện và giáo dục học sinh, bước đầu thực hiện và đạt được những kết quả nhất định. Tuy rằng đây chưa phải là những giải pháp tối ưu nhưng với mong muốn chia sẻ, trao đổi cùng quý thầy, cô để bản thân có thể hoàn thiện đề tài và phát huy những kết quả đạt được trong thời gian tới. 2. Kiến nghị - Đối với Đoàn trường: Tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động phong trào để làm tốt công tác vận động, tập hợp đoàn viên, thanh niên học sinh. Qua đó, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của các đối tượng học sinh để công tác quản lí, giáo dục các em đạt hiệu quả cao. - Đối với giáo viên chủ nhiệm: ̣Cần nâng cao hơn nữa tinh thần trách nhiệm của mình đối với việc quản lí học sinh, cần tăng cường mối liên hệ với Đoàn trường để có những biện pháp kịp thời, linh hoạt để xử lí những học sinh vi phạm. 14 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Tham khảo số liệu, tư liệu từ internet. 2. Nội quy dành cho học sinh trường THPT Lê Lợi, năm học 2021-2022. 3. Tiêu chí thi đua học sinh trường THPT Lê Lợi, năm học 2021 – 2022. 4. Báo cáo tổng kết công tác Đoàn và phong trào thanh niên Đoàn trường THPT Lê Lợi, năm học 2020-2021. 15 XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ Quảng Trị, ngày 01 tháng 3 năm 2022 Tôi xin cam đoan đây là Sáng kiến của mình viết, không sao chép nội dung của người khác. Đặng Văn Hải