SKCTKT: Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5 tuổi dân tộc thiểu số trường MN
Kim Thủy
A. Më ®Çu
V.I. Lª Nin tõng cho r»ng “Con ngêi muèn tån t¹i th× ph¶i g¾n bã víi céng
®ång. Giao tiÕp lµ mét ®Æc trng quan träng nhÊt cña con ngêi. Ng«n ng÷ lµ ph¬ng
tiÖn giao tiÕp quan träng nhÊt”. Trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn cña loµi ngêi, ng«n ng÷
lµ ph¬ng tiÖn ®Ó con ngêi hiÓu ®îc nhau vµ ho¹t ®éng cïng nhau. Nhê cã ng«n ng÷
mµ con ngêi cã thÓ truyÒn ®¹t, tiÕp thu nh÷ng kinh nghiÖm x· héi tõ ®êi nµy sang
®êi kh¸c. Nhê ng«n ng÷ mµ c¸c thao t¸c mu«n mµu mu«n vÏ cña t duy míi thùc
hiÖn ®îc. “Ng«n ng÷ lµ c¬ së cña mäi sù ph¸t triÓn trÝ tuÖ vµ lµ kho tµng cña mäi
kiÕn thøc. TÊt c¶ mäi sù hiÓu biÕt ®Òu b»ng ng«n ng÷, th«ng qua ng«n ng÷ vµ trë l¹i
còng b»ng ng«n ng÷” (Usinxki).
§èi víi trÎ em, ng«n ng÷ lµ ph¬ng tiÖn ®Ó gi¸o dôc trÎ mét c¸ch toµn diÖn.
Theo Galperin: Ng«n ng÷ gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh t©m lÝ trÎ em. Nã gióp trÎ mau
chãng trë thµnh mét thµnh viªn cña x· héi loµi ngêi. Ng«n ng÷ lµ c«ng cô h÷u hiÖu
®Ó trÎ më réng giao tiÕp víi thÕ giíi phong phó, ®a d¹ng xung quanh. Th«ng qua
®ã, trÎ biÕt ®îc tªn gäi, ®Æc ®iÓm, mµu s¾c, c«ng dông… cña chóng, biÕt ®îc c¸i
hay - dë, tèt - xÊu… ®Ó ph¶n øng cho phï hîp. §ång thêi nhê ng«n ng÷, trÎ cã thÓ
bµy tá nguyÖn väng cña m×nh tõ khi cßn rÊt nhá ®Ó ngêi lín cã thÓ ch¨m sãc, ®iÒu
khiÓn, gi¸o dôc trÎ, t¹o ®iÒu kiÖn cho trÎ tham gia vµo ho¹t ®éng nh»m gãp phÇn
h×nh thµnh nh©n c¸ch trÎ.
B. Néi dung
I. C¬ së khoa häc
Néi dung ch¬ng tr×nh ch¨m sãc gi¸o dôc trÎ theo híng ®æi míi cña ngµnh
gi¸o dôc mÇm non hiÖn nay yªu cÇu trÎ ®îc ph¸t triÓn qua 5 mÆt: ThÓ chÊt, nhËn
thøc, ng«n ng÷, thÉm mü, t×nh c¶m - x· héi. Trong ®ã néi dung ph¸t triÓn ng«n ng÷
lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô v« cïng quan träng cña gi¸o viªn mÇm non.
Ng«n ng÷ ®ãng vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh gi¸o dôc trÎ. Sù ph¸t triÓn
chËm trÔ vÒ mÆt ng«n ng÷ cã ¶nh hëng lín ®Õn sù ph¸t triÓn toµn diÖn cña trÎ. Trêng mÇm non lµ trêng häc ®Çu tiªn cña trÎ. ë ®©y trÎ cã ®iÒu kiÖn vµ c¬ héi nhiÒu
h¬n ®Ó ph¸t triÓn ng«n ng÷.
1
Gi¸o viªn: Vâ ThÞ Ng©n
Trêng MÇm non Kim Thñy
SKCTKT: Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5 tuổi dân tộc thiểu số trường MN
Kim Thủy
Tuæi mÉu gi¸o trÎ ®ang trong qu¸ tr×nh häc nãi, viÖc cung cÊp vèn ng«n ng÷
cho trÎ lµ nhiÖm vô cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn néi dung ch¬ng tr×nh ch¨m sãc gi¸o dôc
mÇm non míi nhÊt lµ TiÕng ViÖt vµ ®Æc biÖt lµ ®èi víi trÎ d©n téc thiÓu sè. Bëi v×
phÇn ®a c¸c ch¸u d©n téc thiÓu sè ®Òu dïng tiÕng mÑ ®Î trong tÊt c¶ c¸c qu¸ tr×nh
giao tiÕp, chØ khi ®îc ®Õn trêng c¸c ch¸u míi dïng TiÕng ViÖt do ®ã viÖc tiÕp thu
lêi gi¶ng cña c« b»ng ng«n ng÷ TiÕng ViÖt lµ vÊn ®Ò v« cïng khã kh¨n ®èi c¸c ch¸u
mÇm non. ChÝnh v× thÕ, viÖc ph¸t triÓn ng«n ng÷ TiÕng ViÖt cho trÎ d©n téc thiÓu sè
lµ vÊn ®Ò ®îc §¶ng vµ Nhµ níc v« cïng quan t©m nh»m h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn
nh÷ng kÜ n¨ng cÇn thiÕt cho trÎ trong viÖc häc TiÕng ViÖt kh«ng nh÷ng ë trong nhµ
trêng phæ th«ng mµ ngay c¶ trong nhµ trêng mÇm non
Tuy nhiªn, trong thùc tiÔn c«ng t¸c ch¨m sãc gi¸o dôc trÎ cho thÊy, mÆc dï
trêng mÇm non ®· chó ý viÖc ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ th«ng qua c¸c ho¹t ®éng
nhng nhiÖm vô nµy vÉn cha ®îc quan t©m ®óng møc, cha t¬ng xøng víi tÇm quan
träng cña nã. NhiÒu gi¸o viªn cha nhËn thøc ®Çy ®ñ vai trß cña c«ng t¸c nµy nªn
ho¹t ®éng ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ cha ®¹t hiÖu qu¶ cao.
II. C¬ së thùc tiÔn
N¨m häc 2009-2010, t«i ®îc nhµ trêng ph©n c«ng d¹y líp mÉu gi¸o lín ®æi
míi kÓ tõ th¸ng 10 n¨m 2009 víi tæng sè ch¸u lµ 15. HÇu hÕt c¸c ch¸u cha cã ý
thøc ham häc, kh«ng chÞu ®Õn líp ®Ó häc, b¶n th©n t«i trùc tiÕp ®Õn tõng gia ®×nh
trÎ ®Ó huy ®éng ch¸u ra líp.
§Õn líp, ®a sè trÎ kh«ng tÝch cùc tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng, kh¶ n¨ng chó ý
cña trÎ cha cao, c« vµ trÎ cã sù bÊt ®ång vÒ ng«n ng÷. §å dïng häc tËp ®èi víi trÎ
cßn nhiÒu xa l¹.
NhiÖm vô, néi dung ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ cha ®îc ®a ra mét c¸ch ®éc
lËp vµ cha ®îc quan t©m ®óng møc. MÆc dï ho¹t ®éng nµy ®îc lång ghÐp vµo trong
c¸c ho¹t ®éng kh¸c nhng cha ®ñ bëi cha ®¸p øng ®îc nhu cÇu ph¸t triÓn ng«n ng÷
cña trÎ trong giai ®o¹n hiÖn nay.
Víi t×nh h×nh thùc tÕ cña líp t«i nh vËy, b¶n th©n t«i lu«n tr¨n trë, suy nghÜ,
nhiÒu lóc thÊy v« cïng lo l¾ng kh«ng biÕt lµm g× vµ lµm nh thÕ nµo, b»ng ph¬ng
ph¸p g× ®Ó gióp trÎ nhËn biÕt, ph¸t ©m chuÈn 29 ch÷ c¸i, hiÓu vµ nãi ®îc TiÕng ViÖt
mét c¸ch tr«i ch¶y, tËp t« ch÷ c¸i thµnh th¹o. ChÝnh v× ®iÒu b¨n kho¨n, tr¨n trë Êy,
b¶n th©n t«i ®· t×m tßi, m¹nh d¹n thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p nh»m gióp trÎ ham
thÝch ®îc ®Õn líp, ham thÝch häc tËp vµ nhÊt lµ ham häc hái TiÕng ViÖt ®Ó trÎ häc
tèt tÊt c¶ c¸c m«n häc vµ t¹o ®µ cho c¸c cÊp häc sau.
2
Gi¸o viªn: Vâ ThÞ Ng©n
Trêng MÇm non Kim Thñy
SKCTKT: Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5 tuổi dân tộc thiểu số trường MN
Kim Thủy
1. ThuËn lîi
- Bé GD&§T ®· x¸c ®Þnh râ viÖc d¹y TiÕng ViÖt cho trÎ d©n téc thiÓu sè
lµ mét nhiÖm vô quan träng; Së GD&§T ®· ®a néi dung nµy vµo kÕ ho¹ch
nhiÖm vô n¨m häc 2009-2010.
- Gi¸o dôc mÇm non ngµy cµng ®îc sù quan t©m cña l·nh ®¹o c¸c cÊp, c¸c
ngµnh ®Ó n©ng cao chÊt lîng vµ hiÖu qu¶ ch¨m sãc, gi¸o dôc trÎ. Trêng mÇm non
Kim Thñy ®îc ®Çu t x©y dùng c¬ së vËt chÊt kh¸ ®Çy ®ñ, phßng häc réng, tho¸ng
m¸t, bµn ghÕ ®Ñp, ®óng quy c¸ch.
- §îc sù quan t©m cña Phßng gi¸o dôc trang bÞ cho líp mét m¸y vi tÝnh nh»m
thuËn lîi cho viÖc gi¶ng d¹y cña gi¸o viªn.
- TrÎ trong mét líp ë cïng ®é tuæi nªn dÔ tæ chøc ho¹t ®éng. §©y lµ mét tiÒn
®Ò thuËn lîi cho viÖc tæ chøc ph¸t triÓn ho¹t ®éng ng«n ng÷ cho trÎ.
- B¶n th©n lµ gi¸o viªn ®· ®¹t chuÈn nªn cã kh¶ n¨ng tiÕp thu vµ theo kÞp ch¬ng tr×nh.
- Ch¬ng tr×nh gi¸o dôc hiÖn hµnh cã nh÷ng thay ®æi, thuËn lîi cho b¶n th©n
t«i linh ho¹t lùa chän néi dung, h×nh thøc tæ chøc ho¹t ®éng cho trÎ phï hîp víi
t×nh h×nh thùc tÕ cña ®Þa ph¬ng sao cho trÎ cã thÓ ph¸t triÓn ng«n ng÷ ë mäi lóc,
mäi n¬i.
- B¶n th©n t«i nhiÒu n¨m liÒn phô tr¸ch líp mÉu gi¸o lín, lµ thµnh viªn héi
®ång thanh tra, héi ®ång chuyªn m«n cña Phßng gi¸o dôc, tham gia tÝch cùc vµo
c¸c ®ît thao gi¶ng, sinh ho¹t chuyªn m«n do Phßng gi¸o dôc, côm, Nhµ trêng tæ
chøc. Tõ ®ã, b¶n th©n t«i ®óc rót ®îc nhiÒu kinh nghiÖm.
- Mét sè phô huynh quan t©m ®Õn viÖc häc cña con, hä nhËn thøc ®îc tÇm
quan träng cña viÖc ph¸t triÓn ng«n ng÷ TiÕng ViÖt cho trÎ nh thÕ nµo.
2. Khã kh¨n
- Ch¸u thêng dïng tiÕng d©n téc, Ýt hiÓu TiÕng ViÖt nªn viÖc tiÕp thu lêi gi¶ng
cña c« hiÖu qu¶ kh«ng cao.
- Kh¶ n¨ng nhËn thøc cña trÎ kh«ng ®ång ®Òu, nhiÒu trÎ cßn h¹n chÕ vÒ mét
sè kü n¨ng: kü n¨ng ph¸t ©m, kü n¨ng nhËn biÕt mÆt ch÷,…
- Phô huynh c¸c ch¸u hÇu hÕt ®Òu kh«ng biÕt ch÷, Ýt quan t©m ®Õn viÖc häc
hµnh cña con c¸i nªn c«ng t¸c phèi kÕt hîp víi gi¸o viªn ®Ó d¹y trÎ theo mét ph¬ng
ph¸p nhÊt ®Þnh cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n.
Gi¸o viªn: Vâ ThÞ Ng©n
Trêng MÇm non Kim Thñy
3
SKCTKT: Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5 tuổi dân tộc thiểu số trường MN
Kim Thủy
- Tµi liÖu phôc vô c«ng t¸c ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ cha phong phó nªn
gi¸o viªn cha cã ®iÒu kiÖn ®Ó n¾m c¸c nhiÖm vô cña ho¹t ®éng nµy.
- §å dïng ®å ch¬i, trang thiÕt bÞ phôc vô d¹y häc cßn nhiÒu thiÕu thèn.
3. §iÒu tra thùc tiÔn
Néi dung
NhËn biÕt, ph¸t ©m ch÷ c¸i
Ph¸t triÓn vèn tõ
Tr¶ lêi c©u hái m¹ch l¹c
KÜ n¨ng t«
SL
3
2
2
3
Tèt
%
20
13.3
13.3
20
SL
4
3
2
3
Kh¸
%
26.6
20
13.3
20
§¹t yªu cÇu
SL
%
8
53.3
10
66.6
11
73.3
6
60
III. Mét sè biÖn ph¸p ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho
trÎ 5 tuæi d©n téc thiÓu sè trêng mÇm non kim
thuû
1. D¹y trÎ nhËn biÕt vµ luyÖn ph¸t ©m ®óng 29 ch÷ c¸i TiÕng ViÖt
Néi dung ph¸t triÓn ng«n ng÷ TiÕng ViÖt cho trÎ kh«ng chØ lµ d¹y trÎ ph¸t
©m, d¹y trÎ tËp t« ch÷ c¸i mµ cßn d¹y trÎ ®äc ®óng c¸c tõ, hiÓu ®îc néi dung cña tõ
vµ biÕt dïng tõ ®Ó diÔn ®¹t thµnh c©u. Muèn ®îc nh vËy, tríc hÕt ta ph¶i gióp trÎ
nhËn biÕt vµ ph¸t ©m ®óng 29 ch÷ c¸i trong TiÕng ViÖt.
Chóng ta biÕt trÎ nhá thêng ph¸t ©m kh«ng chÝnh x¸c (ch¼ng h¹n: ch÷ "s"
(sê) ph¸t ©m thµnh “xê”, Ch÷ "l" (lê) ph¸t ©m thµnh “nê”, nh÷ng ch÷ c¸i cã cÊu t¹o
khã "e", “r”, “g”…trÎ khã ph¸t ©m). ViÖc ph¸t ©m cña trÎ kh«ng ®óng chñ yÕu lµ do
c¬ quan ph¸t ©m cña trÎ cha linh ho¹t, cha nh¹y c¶m vµ cha chÝnh x¸c. TrÎ cha biÕt
c¸ch ®iÒu chØnh h¬i thë ng«n ng÷ vµ giäng nãi cho phï hîp víi néi dung nãi nªn
viÖc ph¸t ©m c¸c ch÷ c¸i lµ rÊt khã. MÆt kh¸c, ®Æc ®iÓm t©m lý cña trÎ mÇm non lµ
“dÔ nhí dÔ quªn”. V× vËy, c¸c kiÕn thøc míi cung cÊp cho trÎ nÕu kh«ng thêng
xuyªn «n luyÖn trÎ sÏ nhanh chãng quªn ngay khi lÜnh héi kiÕn thøc kh¸c.
V× vËy, ®Ó trÎ ph¸t ©m ®óng vµ ghi nhí ch÷ c¸i ®îc l©u cÇn ph¶i ®îc luyÖn tËp
thêng xuyªn, mäi lóc mäi n¬i vµ thêi gian l©u dµi. Tríc khi cho trÎ lµm quen mét
ch÷ c¸i míi, t«i chó ý ph¸t ©m mÉu râ rµng, chÝnh x¸c vµ sau ®ã tËp cho trÎ ph¸t ©m
4
Gi¸o viªn: Vâ ThÞ Ng©n
Trêng MÇm non Kim Thñy
SKCTKT: Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5 tuổi dân tộc thiểu số trường MN
Kim Thủy
nhiÒu lÇn. TrÎ lµm quen kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ ch÷ c¸i mµ g¾n liÒn víi c¸c tõ ng÷
cã ý nghÜa kÌm theo h×nh ¶nh hay ®å dïng trùc quan, sinh ®éng g©y høng thó cho
trÎ.
VÝ dô: Khi cho trÎ lµm quen víi ch÷ c¸i “g” trong chñ ®iÓm “Ph¬ng tiÖn giao
th«ng”, t«i cho trÎ xem tranh nhµ ga cã nhiÒu ngêi qua l¹i vµ díi bøc tranh cã tõ
“Nhµ ga”. T«i cho xuÊt hiÖn thÎ ch÷ rêi ®îc xÕp thµnh tõ “Nhµ ga”. TrÎ nhËn biÕt
trong tõ “Nhµ ga” cã bao nhiªu tiÕng? Cã mÊy con ch÷ c¸i? Sau ®ã t«i cho trÎ t×m
vµ ®äc nh÷ng ch÷ c¸i trÎ ®· ®îc häc. Cø thÕ, t«i lÇn lît giíi thiÖu ch÷ c¸i míi, ph¸t
©m mÉu vµ cho trÎ ph¸t ©m nhiÒu lÇn. T«i chó ý ph©n tÝch râ cÊu t¹o ch÷ ®Ó trÎ ghi
nhí ®îc s©u h¬n cÊu t¹o cña ch÷ c¸i vµ trÎ nhËn biÕt mét c¸ch chÝnh x¸c tõng ch÷
c¸i. MÆt kh¸c, trong ho¹t ®éng mäi lóc mäi n¬i, t«i thêng chó ý luyÖn tËp cho trÎ
nãi ®óng, s÷a sai kÞp thêi nhÊt lµ ®èi víi trÎ yÕu.
Bªn c¹nh ®ã, t«i còng chó ý gióp cho trÎ nhËn biÕt vµ ph¸t ©m ch÷ c¸i dÔ
dµng th«ng qua c¸c trß ch¬i ®¬n gi¶n nhng kh¸ høng thó ®èi víi trÎ. TrÎ ë løa tuæi
nµy c¸c ho¹t ®éng thêng ®îc tæ chøc díi h×nh thøc häc mµ ch¬i, ch¬i mµ häc. TrÎ
rÊt ham thÝch ®îc häc qua h×nh ¶nh trùc quan, tæ chøc ho¹t ®éng th«ng qua c¸c trß
ch¬i. N¾m b¾t ®îc ®Æc ®iÓm nµy, t«i ®· kh«ng ngõng su tÇm nh÷ng trß ch¬i hay,
míi l¹ trªn s¸ch b¸o, t¹p chÝ ®Ó ®a vµo d¹y trÎ phï hîp theo néi dung tõng chñ
®iÓm.
VÝ dô : Trß ch¬i luyÖn ph¸t ©m ch÷ c¸i “m”
Khi häc ch÷ c¸i “m” t«i cho trÎ ®äc c¸c bµi th¬ cã vÇn ®iÖu dÔ ®äc:
“MÌo con ®i häc
“MÑ Minh ®i chî
MÌo khãc meo meo
Mua mét c©y mÝa
MÌo mÑ mÜm cêi
MÑ mang vÒ nhµ
Meo meo meo meo”
Minh kªu: MÝa mÝa”
Ngoµi ra, t«i cßn cho trÎ nhËn biÕt vµ ph¸t ©m ch÷ c¸i qua nhiÒu trß ch¬i kh¸c
nh: “XÕp ch÷ c¸i b»ng hét h¹t”, “Nèi ch÷ c¸i víi tõ cã chøa ch÷ c¸i ®ã”, “Chän ch÷
c¸i theo yªu cÇu cña c«” g¾n trªn ®å dïng ®å ch¬i, “XÕp c¸c nÐt c¬ b¶n t¹o thµnh
ch÷ c¸i”, “T×m vµ g¹ch ch©n c¸c ch÷ c¸i cã trong tõ, c©u, bµi th¬, ®ång dao…”. Bªn
c¹nh ®ã, t«i lu«n tranh thñ thêi gian tù lµm thªm mét sè ®å dïng ®å ch¬i cho trÎ ®îc thùc hµnh tr¶i nghiÖm. T«i thiÕt nghÜ trÎ ®îc thùc hµnh tr¶i nghiÖm nhiÒu víi ®å
dïng ®å ch¬i sÏ gióp trÎ ghi nhí ch÷ c¸i mét c¸ch s©u s¾c h¬n. Tõ ®ã còng gãp
phÇn kh«ng nhá vµo viÖc cung cÊp vèn TiÕng ViÖt cho trÎ. Qua mét thêi gian thùc
Gi¸o viªn: Vâ ThÞ Ng©n
Trêng MÇm non Kim Thñy
5
SKCTKT: Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5 tuổi dân tộc thiểu số trường MN
Kim Thủy
hiÖn, líp t«i tiÕn bé râ rÖt. Ch¸u høng thó trong häc tËp, nhiÒu ch¸u thuéc ch÷ c¸i
vµ ph¸t ©m ®óng ch÷ c¸i do t«i cung cÊp.
2. Ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ th«ng qua mét sè ho¹t ®éng ( H§C, H§G,
Sinh ho¹t chiÒu, ®ãn trÎ, tr¶ trÎ…)
§a sè tÊt c¶ c¸c ho¹t ®éng ( H§C, H§G, Sinh ho¹t chiÒu, mäi lóc mäi n¬i…)
®Òu cã thÓ ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ nÕu chóng ta biÕt t×m tßi, kh¸m ph¸, lùa chän
néi dung phï hîp ®Ó truyÒn t¶i ®Õn trÎ. Trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn mét sè ho¹t ®éng u thÕ
(v¨n häc, m«i trêng xung quanh, ho¹t ®éng gãc, mäi lóc mäi n¬i…).
Ho¹t ®éng lµm quen víi v¨n häc lµ tiÕt häc chiÕm u thÕ nhÊt so víi c¸c tiÕt
häc kh¸c khi thùc hiÖn nhiÖm vô gi¸o dôc ng«n ng÷, ®Æc biÖt lµ h×nh thµnh vµ ph¸t
triÓn vèn tõ, ph¸t triÓn lêi nãi m¹ch l¹c vµ ph¸t triÓn ng«n ng÷ nghÖ thuËt. T«i lu«n
chó ý linh ho¹t trong viÖc lùa chän cho trÎ tiÕp xóc víi ca dao, ®ång dao, th¬,
truyÖn,…Khi cho trÎ lµm quen víi t¸c phÈm v¨n häc, t«i kh«ng chØ dõng l¹i ë møc
®é ®¬n gi¶n lµ cho trÎ nhí néi dung truyÖn, nhí lêi tho¹i vµ mét sè s¾c th¸i biÓu
c¶m, mµ t«i chó ý nghiªn cøu kÜ t¸c phÈm ®Ó ®a ra hÖ thèng c©u hái logÝc ®Ó trÎ dÔ
dµng tiÕp thu ®îc néi dung t¸c phÈm. H×nh thøc ®ãng kÞch vµ kÓ chuyÖn s¸ng t¹o ®îc xem lµ mét h×nh thøc ®Ó trÎ cã thÓ thÓ hiÖn l¹i mét c¸ch phong phó vµ s¸ng t¹o
nh÷ng g× trÎ thu nhËn ®îc sau khi nghe kÓ chuyÖn còng ®îc t«i chó träng. Khi trÎ
tr¶ lêi c¸c c©u hái cha trän c©u hoÆc c©u sai vÒ trËt tù tõ t«i chó ý söa sai cho trÎ,
nh¾c nhë trÎ tr¶ lêi trän c©u.
Lµm quen víi m«i trêng xung quanh còng lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng t¹o
c¬ héi cho trÎ ph¸t triÓn ng«n ng÷ th«ng qua viÖc cung cÊp cho trÎ nh÷ng biÓu tîng
vÒ thÕ giíi xung quanh. Qua ®ã trÎ biÕt ®îc nh÷ng tõ chØ tªn gäi, ®Æc ®iÓm, tÝnh
chÊt, c«ng dông, c¸ch sö dông chóng. Tõ ®ã vèn tõ cña trÎ ®îc më réng vµ phong
phó h¬n. T«i lu«n chó ý sö dông c¸c nhãm ph¬ng ph¸p trùc quan, dïng lêi, thùc
hµnh, trß ch¬i ®Ó trÎ dÔ dµng tiÕp thu kiÕn thøc, tham gia vµo ho¹t ®éng tÝch cùc
h¬n.
VÝ dô: §èi víi mét sè tiÕt häc theo chñ ®iÓm gÇn gòi víi trÎ, ch¼ng h¹n “ ThÕ
giíi thùc vËt” t«i ®· sö dông c¸c lo¹i hoa qu¶ thËt cho trÎ ®îc tri gi¸c, nÕm, ngöi
kÝch thÝch sù høng thó cña trÎ khi tham gia ho¹t ®éng. T«i sö dông ph¬ng ph¸p
dïng lêi, cho trÎ ®îc ph¸t biÓu ý kiÕn riªng cña mçi trÎ. T«i chó ý s÷a lçi ng÷ ph¸p
cho trÎ b»ng c¸ch nh¾c l¹i nh÷ng c©u trÎ nãi sai gióp trÎ s÷a l¹i cho ®óng.Trong qu¸
Gi¸o viªn: Vâ ThÞ Ng©n
Trêng MÇm non Kim Thñy
6
SKCTKT: Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5 tuổi dân tộc thiểu số trường MN
Kim Thủy
tr×nh ®µm tho¹i t«i thêng dïng nh÷ng c©u hái më ®Ó kÝch thÝch sù ph¸t triÓn t duy
cña trÎ.Cø thÕ trÎ ®îc tho¶i m¸i bµy tá nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh.
VÝ dô: C©u hái “ Ch¸u ®ang lµm g× thÕ?”, “Ch¸u thÊy trß ch¬i ®ã nh thÕ
nµo?” thay cho nh÷ng c©u hái “ Ch¸u ®ang xem tranh µ?”, “ Ch¸u cã thÝch trß ch¬i
®ã kh«ng?”
Kh«ng nh÷ng thÕ, vµo c¸c ho¹t ®éng mäi lóc mäi n¬i t«i còng dµnh
nhiÒu thêi gian r·nh rçi cung cÊp thªm cho trÎ ph¸t triÓn vèn tõ, diÔn ®¹t m¹ch l¹c.
Giê ®ãn trÎ, tr¶ trÎ t«i lu«n vui vÏ, gÇn gòi, th©n thiÖn trß chuyÖn víi trÎ vÒ
nh÷ng kiÕn thøc trÎ häc trong ngµy, nh÷ng sinh ho¹t ë gia ®×nh trÎ kÝch thÝch trÎ tr¶
lêi. Tõ ®ã t«i cã thÓ n¾m b¾t kh¶ n¨ng ph¸t triÓn ng«n ng÷ cña trÎ vµ cã biÖn ph¸p
phï hîp luyÖn tËp thªm cho trÎ.
Giê ch¬i tù do t«i hay dÉn trÎ ®Õn c¸c gãc trß chuþÖn vµ ph¸t ©m, ®äc c¸c tõ
cã trong tranh, tõ ë mçi gãc, t«i cho trÎ chØ vµo ch÷ vµ ph¸t ©m nhiÒu lÇn. Qua
nhiÒu lÇn trÎ líp t«i ph¸t ©m chuÈn h¬n, m¹nh d¹n h¬n trong giao tiÕp víi c«, víi
b¹n, b¹n biÕt chØ cho b¹n cha biÕt, hoÆc m¹nh d¹n ®Õn hái c«, trÎ líp t«i kh«ng cßn
rôt rÌ n÷a. Ngoµi ra trong giê ho¹t ®éng ngoµi trêi t«i cho trÎ «n kiÕn thøc ®· häc
qua trß chuyÖn, ®äc th¬, kÓ chuyÖn, ch¬i c¸c trß ch¬i d©n gian, cho trÎ ®äc ®ång
dao, ca dao trong ho¹t ®éng nµy gióp trÎ ph¸t ©m, ®äc thµnh th¹o h¬n, lu lo¸t h¬n.
Hay vµo c¸c giê ho¹t ®éng gãc, chñ yÕu ë c¸c gãc ph©n vai, t«i chó ý híng
dÉn gîi më cho trÎ ®îc giao lu trao ®æi mua b¸n trß chuyÖn víi nhau. Tõ ®ã kh¾c
s©u, më réng thªm cho trÎ vèn tõ, diÔn ®¹t c©u m¹ch l¹c, më réng vèn kinh nghiÖm
sèng.
Nh÷ng buæi sinh ho¹t chiÒu, t«i thêng tæ chøc cho trÎ tËp kÓ chuyÖn s¸ng t¹o
tõ nh÷ng bøc tranh. TrÎ ®îc quan s¸t, th¶o luËn cïng nhau vµ kÓ l¹i c©u chuyÖn theo
sù tëng tîng, s¸ng t¹o cña mçi trÎ. ChÝnh nhê vËy mµ líp t«i ®a sè trÎ biÕt dïng tõ
®Ó diÔn ®¹t thµnh c©u cã nghÜa trong giao tiÕp víi b¹n, víi c«.
3. Ph¸t triÓn vèn tõ, ng«n ng÷ m¹ch l¹c th«ng qua viÖc t¹o m«i trêng
ch÷ trong vµ ngoµi líp, c¸c ®å dïng ®å ch¬i, c¸c gãc
§èi víi trÎ mÇm non, líp häc chÝnh lµ m¸i nhµ thø hai cña trÎ. C¶m gi¸c ®Çu
tiªn khi trÎ bíc vµo cöa líp ®ã lµ sù gÇn gòi, th©n thiÖn gièng nhµ cña m×nh. Trong
ng«i nhµ Êy ph¶i cã sù t¬i míi, hÊp dÉn cña nh÷ng bøc tranh, bøc ¶nh trang trÝ phï
hîp theo chñ ®iÓm, phï hîp víi løa tuæi cña trÎ.
V× vËy ®Ó trÎ høng thó khi ®Õn líp t«i ®· chó ý trang trÝ tranh ¶nh, m«i trêng
ch÷ viÕt ë c¸c gãc, c¸c m¶ng trong líp ®Çy ®ñ. VÝ dô nh c¸c bµi th¬ c©u chuyÖn
7
Gi¸o viªn: Vâ ThÞ Ng©n
Trêng MÇm non Kim Thñy
SKCTKT: Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5 tuổi dân tộc thiểu số trường MN
Kim Thủy
trong vµ ngoµi ch¬ng tr×nh ®îc t«i n¾n nãt viÕt trªn khæ giÊy r« ky trang trÝ ë gãc
häc tËp cho trÎ ®îc tËp ®äc, tri gi¸c c¸c dßng ch÷. T«i thêng lùa chän c¸c cì ch÷
cho phï hîp víi gãc, d¸n ch÷ ë ®é cao võa tÇm nh×n cña trÎ ®Ó trÎ dÔ nh×n thÊy. ®Æc
biÖt kiÓu ch÷ ph¶i chuÈn, hÇu hÕt c¸c kiÓu ch÷ nµy t«i thêng ®Ó ë d¹ng ch÷ in thêng
víi mµu s¾c ®Ñp phï hîp víi m¶ng ho¹t ®éng vµ h×nh ¶nh minh häa cña gãc. Vµo
nh÷ng lóc ®ãn trÎ hoÆc tr¶ trÎ t«i thêng cïng trÎ trß chuyÖn ®µm tho¹i vÒ c¸c néi
dung trong bøc tranh, cho trÎ ®äc c¸c bµi th¬, c©u chuyÖn, c¸c dßng ch÷ chó thÝch
bøc tranh nhiÒu lÇn, cho trÎ hiÓu néi dung bøc tranh lµ g×. Tõ ®ã trÎ sÏ dÇn dÇn tri
gi¸c, ghi nhí ®îc c¸c tõ mét c¸ch chÝnh x¸c.
Ngay tõ khi nhËn líp vµ æn ®Þnh danh s¸ch líp, t«i t¹o c¬ héi ®Ó trÎ tiÕp xóc
víi ch÷, víi tõ, tªn cña m×nh b»ng c¸ch: ViÕt c¸c danh s¸ch cña ba tæ cã kÌm theo
kÝ hiÖu ®Ó trÎ biÕt tªn m×nh ë chæ nµo, cã nh÷ng b¹n nµo trong tæ cña m×nh. Ch÷ cña
trÎ t«i thêng viÕt ë d¹ng ch÷ in thêng vµ ch÷ viÕt hoa (v× ®©y lµ tªn riªng) kÌm theo
kÝ hiÖu. TrÎ ®îc kh¾c s©u h×nh ¶nh tªn cña m×nh vµ ®îc lµm quen víi c¸c kiÓu ch÷.
V× thÕ mµ trÎ dÔ dµng nhËn biÕt c¸c ®å dïng c¸ nh©n nh kh¨n mÆt, ca, cèc, vë tËp
t«, vë to¸n, vë t¹o h×nh…khi trÎ ho¹t ®éng. Hµng ngµy trÎ sö dông ®å dïng, biÕt
tªn, kÝ hiÖu cña m×nh, cña b¹n, biÕt tªn cña m×nh cã ch÷ g×, biÕt thø tù cña tõng ch÷
tõ tr¸i sang ph¶i cña c¸c ch÷ nh thÕ nµo.
Thùc tÕ cho thÊy, trÎ ®Õn trêng ngoµi ho¹t ®éng cã chñ ®Ých, ho¹t ®éng ¨n,
ngñ, cßn c¸c thêi gian kh¸c trÎ ho¹t ®éng víi m«i trêng bªn ngoµi nh: m¶ng tuyªn
truyÒn, khu vùc ®Ó ®å dïng c¸ nh©n cña trÎ. §©y lµ n¬i trÎ thêng xuyªn ho¹t ®éng
nªn cã t¸c dông «n tËp còng cè ch÷ c¸i vµ tõ rÊt tèt. VÝ dô nh n¬i ®Ó ®å dïng c¸
nh©n giµy, dÐp, mò, tói x¸ch cña trÎ t«i ®Òu quy ®Þnh vÞ trÝ cña mçi trÎ cô thÓ vµ
kÌm theo ký hiÖu tªn riªng cña mçi trÎ. Tõ ®ã mçi khi trÎ ho¹t ®éng kh«ng nh÷ng
rÌn kh¶ n¨ng tù phôc vô cho trÎ mµ cßn bæ trî rÊt hiÖu qu¶ trong viÖc ph¸t triÓn
ng«n ng÷, vèn tõ cho trÎ.
Mçi mét m«i trêng ho¹t ®éng cña trÎ, t«i ®Òu chñ ®éng t¹o m«i trêng ®Ó trÎ
cã c¬ héi ®îc luyÖn ph¸t ©m, «n luyÖn ch÷ ®· biÕt, lµm quen ch÷ míi vµ lµm quen
tõ. §©y lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc ph¸t triÓn vèn tõ cho trÎ mét c¸ch rÊt tù nhiªn,
tho¶i m¸i, kh«ng gß bã ¸p ®Æt trÎ vµ trÎ còng rÊt thÝch thó khi tham gia.
4. Cung cÊp TiÕng ViÖt th«ng qua viÖc cho trÎ tËp t«
Nghe, nãi, ®äc, viÕt lµ nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña ph¸t triÓn ng«n ng÷. Gi÷a
nh÷ng néi dung ®ã cã sù g¾n bã mËt thiÕt, bæ trî cho nhau. Ho¹t ®éng tËp t« lµ tiÒn
Gi¸o viªn: Vâ ThÞ Ng©n
Trêng MÇm non Kim Thñy
8
SKCTKT: Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5 tuổi dân tộc thiểu số trường MN
Kim Thủy
®Ò cña ho¹t ®éng tËp viÕt, lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng gãp phÇn kh«ng nhá vµo sù
ph¸t triÓn ng«n ng÷ vµ viÖc rÌn luyÖn c¸c kü n¨ng cÇn thiÕt lµm tiÒn ®Ò cho trÎ bíc
vµo häc phæ th«ng ®îc thuËn lîi, dÔ dµng. Tuy nhiªn, ®Ó tæ chøc mét ho¹t ®éng tËp
t« cã hiÖu qu¶ lµ mét ®iÒu rÊt khã, nhÊt lµ ®èi víi c¸c ch¸u d©n téc miÒn nói. Bëi v×
ho¹t ®éng tËp t« cã cÊu tróc gÇn gièng tiÕt häc ë trêng phæ th«ng nªn Ýt nhiÒu mang
tÝnh chÊt b¾t buéc, cã tæ chøc chÆt chÏ. TrÎ d©n téc miÒn nói rÊt nhót nh¸t, tù do,
kh¶ n¨ng tËp trung chó ý cha cao, kü n¨ng t« cßn nhiÒu h¹n chÕ, nhiÒu trÎ cha biÕt
c¸ch cÇm bót nh thÕ nµo, t« nh thÕ nµo. Bëi vËy, ®Ó cã ®îc sù dÉn d¾t, uèn n¾n trÎ
®óng ®¾n ®ßi hái mçi gi¸o viªn ph¶i biÕt khÐo lÐo, linh ho¹t trong tæ chøc ho¹t
®éng. T«i lu«n cè g¾ng t×m tßi nh÷ng biÖn ph¸p phï hîp ¸p dông vµo d¹y trÎ. TÊt c¶
c¸c thao t¸c t«i lu«n híng dÉn tØ mØ vµ lµm mÉu cho trÎ quan s¸t tõ ®¬n gi¶n ®Õn
phøc t¹p, tõ dÔ ®Õn khã, tËp dÇn dÇn cho trÎ. Tõ c¸ch cÇm bót thÕ nµo, c¸ch ngåi
®óng t thÕ ®Õn c¸ch gië vë, lËt tõng trang vë, c¸ch t« theo quy tr×nh con ch÷ kh«ng
lem ra ngoµi… ®Òu ®îc t«i kiªn tr× híng dÉn cho trÎ cô thÓ.
VÝ dô: Híng dÉn c¸ch t« ch÷, c¸ch cÇm bót: T«i lu«n híng dÉn trÎ t« theo
®óng quy tr×nh con ch÷, theo chiÒu mòi tªn, t« trïng khÝt lªn nÐt chÊm mê sao cho
kh«ng bÞ lem ra ngoµi, biÕt ®a m¾t khi t«. C¸ch cÇm bót b»ng tay ph¶i vµ cÇm b»ng
3 ngãn tay (ngãn c¸i, ngãn trá, ngãn gi÷a), kh«ng cÇm cao qu¸ hay thÊp qu¸, kh«ng
chÆt qu¸ hay láng qu¸… §Æc ®iÓm cña trÎ d©n téc thiÓu sè lµ tiÕp thu rÊt chËm vµ
l¹i quªn rÊt nhanh. KÕt hîp cho trÎ t« viÕt c¸c nÐt c¬ b¶n hay t« viÕt c¸c ch÷ c¸i,
mét sè tõ t«i ®Òu cho trÎ luyÖn ph¸t ©m, ®äc theo c« nhiÒu lÇn. DÇn dÇn t«i thÊy trÎ
cã phÇn tiÕn bé h¬n, ham thÝch ®îc tËp t«, nhiÒu ch¸u t« ®Ñp, ®óng quy tr×nh, tr×nh
bµy khoa häc h¬n vµ ph¸t ©m chuÈn c¸c ch÷ c¸i.
Bªn c¹nh ®ã, v× ®iÒu kiÖn miÒn nói khã kh¨n, t«i ®· tËn dông nh÷ng quyÓn vë
tËp t« cò ®Ó cho trÎ tËp t«. T«i dïng tÈy tÈy líp ch× trÎ ®· t« sau ®ã cho trÎ tËp t«
nhiÒu lÇn. §©y lµ mét h×nh thøc võa tiÕt kiÖm võa t¹o c¬ héi cho trÎ ®îc ho¹t ®éng
tho¶i m¸i.
5. Ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ th«ng qua viÖc lµm quen c«ng nghÖ th«ng
tin
§Ó ®¸p øng nhu cÇu nhËn thøc cña trÎ ®ång thêi thùc hiÖn môc tiªu nhiÖm vô
cña Nhµ trêng giao ®ã lµ viÖc øng dông c«ng nghÖ th«ng tin, gi¸o ¸n ®iÖn tö vµo
gi¶ng d¹y th«ng qua viÖc khai th¸c trß ch¬i Kidsmart, c¸c nguån d÷ liÖu thiÕt kÕ
trªn m¸y tÝnh.
Gi¸o viªn: Vâ ThÞ Ng©n
Trêng MÇm non Kim Thñy
9
SKCTKT: Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5 tuổi dân tộc thiểu số trường MN
Kim Thủy
T«i tham kh¶o trong ch¬ng tr×nh Kidsmart, cho trÎ «n ch÷ ®· häc th«ng qua
c¸c trß ch¬i: “§uæi h×nh b¾t ch÷”, “¤ ch÷ k× diÖu”, “BÐ nhanh trÝ”, “Træ tµi cïng
gÊu Pooh”, “Thö tµi cña bД. C¸c trß ch¬i nµy ®îc thiÕt kÕ s½n, cã h×nh ¶nh ®Ñp, hÊp
dÉn, phong phó, cã tÝnh thÈm mü vµ tÝnh gi¸o dôc cao, kÝch thÝch sù høng thó tham
gia cña trÎ. Cã rÊt nhiÒu trß ch¬i nhng ®iÒu quan träng lµ sö dông lµm sao cho phï
hîp vµ trÎ lu«n tá ra thÝch thó míi lµ ®iÒu quan träng. T«i lu«n t×m tßi, s¾p xÕp,
lång ghÐp sao cho trß ch¬i ph¶i phï hîp vµ cã sù bæ trî tÝch cùc cho ho¹t ®éng
chung. TrÎ ®îc ch¬i díi h×nh thøc chän ch÷ c¸i theo yªu cÇu, TrÎ quan s¸t ph¸t ©m
c¸c ch÷ c¸i t×m ®îc vµ ®äc c¸c tõ díi h×nh ¶nh, vµ ngÉu nhiªn trÎ ®îc «n luyÖn,
ph¸t triÓn ng«n ng÷ rÊt nhÑ nhµng th«ng qua c¸c trß ch¬i nµy. Kh«ng chØ bæ trî cho
ho¹t ®éng chung mµ ë c¸c ho¹t ®éng mäi lóc mäi n¬i nh ho¹t ®éng gãc, ho¹t ®éng
chiÒu t«i thêng xuyªn cho trÎ ®îc ch¬i. Nh÷ng c©u chuyÖn bµi th¬ mµ trÎ líp t«i dÔ
thuéc mµ nhí l©u còng nhê vµo c«ng nghÖ th«ng tin. C¸c c©u chuyÖn víi nh÷ng
h×nh ¶nh sãng ®éng, hÊp dÉn, lêi kÓ nhÑ nhµng truyÒn c¶m g©y høng thó lµm cho trÎ
kh«ng bao giê nhµm ch¸n. Qua ®ã t«i nhËn thÊy ®a sè trÎ rÊt høng thó vµ ®Æc biÖt
vèn tõ cña trÎ còng ®îc t¨ng dÇn lªn ®¸ng kÓ.
6. KÕt hîp víi phô huynh
Phô huynh c¸c ch¸u d©n téc miÒn nói hÇu hÕt Ýt quan t©m ®Õn viÖc häc hµnh
cña con c¸i. NhiÒu phô huynh cha phèi kÕt hîp víi gi¸o viªn ®Ó d¹y trÎ theo mét
ph¬ng ph¸p nhÊt ®Þnh. N¾m b¾t ®iÒu nµy, ngay tõ khi nhËn líp, t«i tiÕn hµnh n¾m
b¾t nhËn thøc cña trÎ vµ tiÕn hµnh tæ chøc häp phô huynh nh»m tuyªn truyÒn th«ng
b¸o vÒ kh¶ n¨ng häc lùc cña mçi trÎ. Qua ®ã yªu cÇu phô huynh kÕt hîp chÆt chÏ
víi gi¸o viªn trong viÖc d¹y dç c¸c ch¸u. Míi ®Çu phô huynh cha thùc sù quan t©m
nhng dÇn dÇn t«i tranh thñ thêi gian ®Õn tõng nhµ d©n ®éng viªn c¸c bËc phô huynh
kÌm cÆp con em m×nh nhiÒu h¬n vÒ c¸c m«n häc, ®Æc biÖt lµ ch÷ c¸i. Tuyªn truyÒn
cho c¸c bËc phô huynh biÕt mét sè c¸ch thøc tËp luyÖn ch÷ c¸i chÝnh x¸c. VÝ dô
hiÖn nay mét sè phô huynh d¹y c¸c ch¸u ph¸t ©m mét sè ch÷ c¸i cha ®óng:
+ Ch÷ “q” ®äc lµ “Cu” nhng cã mét sè phô huynh l¹i d¹y cho trÎ lµ “Quê”.
+ Hay ch÷ “l”, “m”, “n” l¹i ®äc lµ “e lê”, “e nê”, “e mê”
NÕu kh«ng thèng nhÊt trÎ sÏ giao ®éng kh«ng biÕt thÕ nµo lµ ®óng, h¬n n÷a
nÕu ®· ®äc sai th× rÊt khã s÷a.
Gi¸o viªn: Vâ ThÞ Ng©n
Trêng MÇm non Kim Thñy
10
SKCTKT: Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5 tuổi dân tộc thiểu số trường MN
Kim Thủy
Bªn c¹nh ®ã trong qu¸ tr×nh gÆp gì, trao ®æi víi phô huynh, t«i nhÊn m¹nh
tÇm quan träng cña viÖc häc ng«n ng÷ TiÕng ViÖt sÏ thuËn lîi cho trÎ rÊt nhiÒu
trong viÖc tiÕp thu bµi häc kh«ng chØ ë cÊp häc mÇm non mµ cßn c¶ cÊp häc sau
nµy. Tõ nh÷ng lêi nãi Êy ®· thóc ®Èy phô huynh quan t©m ®Õn con em h¬n. Ch¨m lo
cung cÊp vèn TiÕng ViÖt ë nhµ cho trÎ nhiÒu h¬n. Cho nªn trÎ líp t«i hiÖn nay nãi
kh¸ lu lo¸t ng«n ng÷ TiÕng ViÖt, biÕt dïng tõ, c©u ®Ó diÔn ®¹t ®iÒu trÎ muèn nãi,
kh«ng cßn trÎ nãi c©u kh«ng râ nghÜa, c©u thiÕu chñ ng÷ vÞ ng÷. TrÎ m¹nh d¹n giao
lu cïng c« cïng b¹n. §a sè phô huynh hëng øng, ñng hé nhiÖt t×nh.
IV. KÕt qu¶ ®¹t ®îc
Qua qu¸ tr×nh thùc hiÖn, b¶n th©n t«i rÊt phÊn khëi khi kÕt qu¶ ®¹t ®îc kh¸ cao.
* §èi víi trÎ:
Néi dung
NhËn biÕt, ph¸t ©m ch÷ c¸i
Ph¸t triÓn vèn tõ
Tr¶ lêi c©u hái m¹ch l¹c
KÜ n¨ng t«
SL
13
8
7
8
Tèt
%
85
53.3
46.6
53.3
SL
2
6
6
5
Kh¸
%
13.3
40
40
33.3
§¹t yªu cÇu
SL
%
1
2
2
20
13.3
13.3
NhiÒu trÎ tá ra m¹nh d¹n tù tin trong giao tiÕp, kh¶ n¨ng s¸ng t¹o ®îc béc lé
râ rÖt.
* §èi víi gi¸o viªn:
Gi¸o viªn n¾m ch¾c ph¬ng ph¸p, linh ho¹t trong c¸c tiÕt d¹y, ®óc rót ®îc nhiÒu
kinh nghiÖm cho b¶n th©n.
* §èi víi phô huynh:
§a sè phô huynh hëng øng nhiÖt t×nh. Gi÷a nhµ trêng - gi¸o viªn - phô huynh
cã sù hîp t¸c tÝch cùc. NhiÒu phô huynh ngµy cµng tin tëng, ch¨m lo h¬n ®Õn ph¬ng ph¸p gi¸o dôc trÎ, cã ý thøc ®ãng gãp ®å dïng, ®å ch¬i.
V. Bµi häc kinh nghiÖm
Qua qu¸ tr×nh thùc hiÖn, b¶n th©n t«i ®· häc tËp vµ ®óc rót ®îc nhiÒu kinh
nghiÖm quý.
Gi¸o viªn: Vâ ThÞ Ng©n
Trêng MÇm non Kim Thñy
11
SKCTKT: Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5 tuổi dân tộc thiểu số trường MN
Kim Thủy
1. TrÎ nhËn biÕt vµ luyÖn ph¸t ©m ®óng cÇn ph¶i cã sù luyÖn tËp thêng
xuyªn ë mäi lóc mäi n¬i vµ thêi gian l©u dµi.
2. CÇn biÕt n¾m b¾t nh÷ng ho¹t ®éng u thÕ, khai th¸c nh÷ng néi dung ®Ó
lång ghÐp, ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ phï hîp.
3. CÇn t¹o m«i trêng ch÷ trong vµ ngoµi líp, trªn c¸c ®å dïng ®å ch¬i ®Ó
trÎ ®îc lµm quen, ®îc tri gi¸c vµ ph¸t triÓn ng«n ng÷ ®îc tèt.
4. TËn dông vËt liªu, phÕ liÖu (vë cò), rÌn luyÖn tËp t« th«ng qua mäi lóc
mäi n¬i, chó ý rÌn luyÖn kü n¨ng t«, c¸ch cÇm bót, kü n¨ng ngåi cho trÎ.
5. T×m tßi, häc hái c«ng nghÖ th«ng tin ¸p dông cã hiÖu qu¶ trong c«ng
t¸c gi¸o dôc trÎ trªn mäi lÜnh vùc nhÊt lµ ph¸t triÓn ng«n ng÷.
6.B¶n th©n tÝch cùc phèi kÕt hîp víi phô huynh trong c«ng t¸c ch¨m sãc
gi¸o dôc trÎ, ®¨c biÖt lµ trao ®æi vÒ kiÕn thøc m«n to¸n, lµm quen ch÷ c¸i ,
c¸ch ph¸t triÓn ng«n ng÷.
c. kÕt luËn
“TiÕng ViÖt ta võa giµu l¹i võa ®Ñp. TiÕng nãi Êy l©u ®êi nh dßng gièng ViÖt
Nam, nã trë nªn thø cña c¶i v« cïng quý b¸u cña d©n téc” - Hå ChÝ Minh. U.U.
Rªz-nep-xki còng ®· tõng nãi: “Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn tiÕng mÑ ®Î ®èi víi con ngêi
kh«ng gi¸n ®o¹n theo thêi gian”. V× vËy ngay tõ tuæi mÇm non, ph¸t triÓn ho¹t ®éng
ng«n ng÷ cho trÎ lµ mét nhiÖm vô v« cïng quan träng - häc tiÕng mÑ ®Î lµ sù häc
tËp quan träng nhÊt, cÇn thiÕt nhÊt, ph¶i ®îc b¾t ®Çu sím nhÊt vµ cÇn ph¶i ®îc quan
t©m nhÊt. §Ó gióp cho trÎ mÉu gi¸o 5 tuæi vïng d©n téc thiÓu sè ph¸t triÓn ng«n ng÷
®îc tèt cÇn chuÈn bÞ cho c¸c ch¸u nhiÒu ph¬ng diÖn cÇn thiÕt ë nh÷ng møc ®é s¬
gi¶n ban ®Çu. Néi dung, ph¬ng ph¸p vµ h×nh thøc chuÈn bÞ cã h×nh thøc râ rµng,
phï hîp víi løa tuæi, t¹o ®îc sù liªn th«ng víi ch¬ng tr×nh líp 1 sÏ gãp phÇn t¹o
®iÒu kiÖn thuËn lîi gióp trÎ ph¸t triÓn ng«n ng÷.
KÕt qu¶ thùc hiÖn ho¹t ®éng ph¸t triÓn ng«n ng÷ ë líp mÉu gi¸o lín Côm
Chu«n do b¶n th©n t«i trùc tiÕp chñ nhiÖm trong n¨m häc 2009 – 2010 bíc ®Çu cã
hiÖu qu¶ ®¸ng tr©n träng nhng b¶n th©n nhËn thÊy vÉn cßn nhiÒu vÊn ®Ò tiÕp tôc
häc hái, t×m kiÕm gi¶i ph¸p, ®óc rót kinh nghiÖm cña c¸c ®¬n vÞ b¹n ®Ó kh«ng
ngõng n©ng cao chÊt lîng ho¹t ®éng ph¸t triÓn ng«n ng÷ ë trêng mÇm non Kim
Thñy nãi riªng vµ c¸c trêng mÇm non trªn ®Þa bµn LÖ Thñy nãi chung. B¶n th©n rÊt
Gi¸o viªn: Vâ ThÞ Ng©n
Trêng MÇm non Kim Thñy
12
SKCTKT: Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5 tuổi dân tộc thiểu số trường MN
Kim Thủy
mong nhËn ®îc sù gãp ý, trao ®æi ý kiÕn cña Héi ®ång khoa häc c¸c cÊp ®Ó b¶n
s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kÜ thuËt cña t«i hoµn thiÖn h¬n, ¸p dông réng r·i h¬n.
Kim Thñy, ngµy 20 th¸ng 05 n¨m 2010
Héi ®ång khoa häc nhµ trêng
Ngêi viÕt
Vâ ThÞ Ng©n
Gi¸o viªn: Vâ ThÞ Ng©n
Trêng MÇm non Kim Thñy
13
SKCTKT: Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5 tuổi dân tộc thiểu số trường MN
Kim Thủy
Môc lôc
A.Më ®Çu.....................................................................................................Trang 1
B. Néi dung..................................................................................................Trang 1
I. C¬ së khoa häc...............................................................................Trang 1
II. C¬ së thùc tiÔn..............................................................................Trang 2
1. ThuËn lîi.............................................................................Trang 2
2. Khã kh¨n.............................................................................Trang 3
3. §iÒu tra thùc tiÔn.................................................................Trang 3
III. Mét sè biÖn ph¸p n©ng cao chÊt lîng ph¸t triÓn
ng«n ng÷ cho trÎ 5 tuæi d©n téc miÒn nói....................................Trang 4
1. D¹y trÎ nhËn biÕt vµ luyÖn ph¸t ©m ®óng 29
ch÷ c¸i TiÕng ViÖt........................................................................ Trang 4
2. Ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ th«ng qua mét sè ho¹t ®éng ...Trang 5
3. Ph¸t triÓn vèn tõ, ng«n ng÷ m¹ch l¹c .................................Trang 6
4. Cung cÊp TiÕng ViÖt th«ng qua viÖc cho trÎ tËp t«.............Trang 7
5. Ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ th«ng qua viÖc lµm quen
c«ng nghÖ th«ng tin...............................................................Trang 8
6. KÕt hîp víi phô huynh........................................................Trang 9
IV. KÕt qu¶ ®¹t ®îc.........................................................................Trang 9
V. Bµi häc kinh nghiÖm.....................................................................Trang 10
C. KÕt luËn...................................................................................................Trang 10
Gi¸o viªn: Vâ ThÞ Ng©n
Trêng MÇm non Kim Thñy
14
SKCTKT: Một số biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5 tuổi dân tộc thiểu số trường MN
Kim Thủy
Gi¸o viªn: Vâ ThÞ Ng©n
Trêng MÇm non Kim Thñy
15
- Xem thêm -