Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Mầm non - Mẫu giáo Skkn một số biện pháp giúp trẻ 5 6 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạ...

Tài liệu Skkn một số biện pháp giúp trẻ 5 6 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường mầm non hoa pơ lang

.DOC
22
1583
91

Mô tả:

Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang I. Phần mở đầu 1. Lý do chọn đề tài. Trẻ em là thế hệ tương lai của đất nước. Vì vậy, việc phát triển toàn diện cho trẻ là vấn đề mà những nhà giáo dục cần phải quan tâm. Và giáo dục âm nhạc cho lứa tuổi mầm non đóng một vai trò không nhỏ trong việc giáo dục toàn diện cho trẻ mầm non. Hát múa, đó là hoạt động chủ yếu trong chương trình giáo dục âm nhạc ở lứa tuổi mầm non. Quá trình trẻ tiếp xúc và hoạt động âm nhạc như nghe cô hát, trẻ tự ca hát, nhẩy múa, chơi trò chơi âm nhạc… sẽ hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển toàn diện, hài hòa, đó là sự phát triển về thẩm mĩ, đạo đức, trí tuệ và thể lực có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Trẻ em ở độ tuổi mầm non rất nhạy cảm với âm nhạc, trẻ thích nghe nhạc và hứng thú tham gia vào các hoạt động âm nhạc. Giáo dục âm nhạc hình thành cho trẻ tình yêu thiên nhiên, Tổ quốc, tình yêu thương con người; hình thành và phát triển ở trẻ những thói quen tốt trong sinh hoạt tập thể như: tính tổ chức kỷ luật, tự chủ, mạnh dạn trước mọi người. Ở trường mầm non, tổ chức hoạt động âm nhạc bao gồm hoạt động hát, vận động theo nhạc và nghe nhạc. Quá trình tham gia các hoạt động với âm nhạc như nghe hát, trẻ tự hát, vận động theo nhạc, chơi trò chơi âm nhạc… sẽ hình thành ở trẻ những yếu tố của một nhân cách phát triển toàn diện, hài hòa, đó là sự phát triển về thẩm mỹ, đạo đức, trí tuệ và thể lực tạo điều kiện cho trẻ phát triển các chức năng tâm lí, năng lực hoạt động và sự hiểu biết. Âm nhạc được coi là một trong những phương tiện tạo nên sự hình thành và phát triển nhân cách toàn diện cho trẻ. Trong chương trình giáo dục hiện hành, âm nhạc là hoạt động giáo dục không thể thiếu trong các trường mầm non. Trẻ nghe hiểu âm nhạc, nắm được một số kĩ năng cơ bản, thường xuyên ca hát, vận động theo nhạc không những phát triển tính tích cực, năng động, sáng tạo mà có vai trò quan trọng trong việc phát triển năng khiếu. Giáo dục thẩm mĩ trong trường mầm non là tạo môi trường giáo dục phát triển thẩm mĩ phù hợp với lứa tuổi mầm non, những điều kiện cần thiết nhằm giúp trẻ có khả năng thể hiện cảm xúc, sáng tạo trong các hoạt động âm nhạc; đặc biệt là tạo cho trẻ niềm yêu thích, hào hứng tham gia vào các hoạt động âm nhạc. Chính vì vậy, giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển nhân cách trẻ em. Là một giáo viên, hơn ai hết tôi hiểu rõ các hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển toàn diện của trẻ. Chính vì những lý do trên, tôi đã chọn đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang”. Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào 1 Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài. - Mục tiêu của đề tài là: đưa ra một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tham gia tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang. - Nhiệm vụ của đề tài: + Tìm hiểu và nghiên cứu thực trạng, đưa ra các biện pháp sư phạm để cải thiện thực trạng. + Áp dụng một số biện pháp sư phạm trong hoạt động giáo dục âm nhạc. 3. Đối tượng nghiên cứu. Giúp trẻ 5- 6 tuổi tích cực tham gia hoạt động giáo dục âm nhạc. 4. Giới hạn của đề tài. Nội dung nghiên cứu: Một số biện pháp giúp trẻ tham gia tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc. Đối tượng khảo sát: Học sinh 5- 6 tuổi, lớp lá phân hiệu buôn Dur 1, trường Mầm non Hoa Pơ Lang xã Dur Kmăl, huyện Krông Ana, tỉnh Đăklăk. Thời gian: Từ tháng 9/2016 đến tháng 2 /2017. 5. Phương pháp nghiên cứu. a) Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận - Phương pháp phân tích – tổng hợp tài liệu; - Phương pháp khái quát hóa các nhận định độc lập. b) Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp điều tra; - Phương pháp tổng kết kinh nghiệm giáo dục; - Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm. c) Phương pháp thống kê toán học II. Phần nội dung 1. Cơ sở lý luận Giáo dục âm nhạc là một hoạt động trong lĩnh vực giáo dục phát triển thẩm mĩ cho trẻ mầm non nhằm hướng tới sự phát triển toàn diện cho trẻ mầm non, góp phần hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào học lớp 1. Giáo dục âm nhạc là một hoạt động nghệ thuật, nhằm phát triển ở trẻ khả năng cảm nhận và thể hiện cái đẹp, hoạt động âm nhạc góp phần giáo dục trẻ mối quan hệ thẩm mĩ, tình cảm thẩm mĩ. Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào 2 Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang Âm nhạc là loại hình nghệ thuật biểu hiện bằng âm thanh có sức tác động mạnh mẽ đến tình cảm của con người. Ngôn ngữ âm nhạc chính là giai điệu, âm sắc, cường độ, nhịp độ, hòa âm, tiết tấu… diễn ra cùng với thời gian đã thu hút, hấp dẫn, làm thỏa mãn nhu cầu tình cảm của trẻ, đồng thời là phương tiện giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh, phát triển ngôn ngữ, quan hệ giao tiếp, trao đổi tình cảm… Trẻ mầm non dễ xúc cảm, vốn ngây thơ, trong sáng nên tiếp xúc với âm nhạc là nhu cầu không thể thiếu. Âm nhạc ảnh hưởng đến quá trình hoàn thiện cơ thể trẻ. Trước hết, âm nhạc được coi là phương tiện hữu hiệu để phát triển tai nghe cho trẻ. Tính chất đa dạng của âm nhạc gợi ra những phản ứng gắn với sự thay đổi nhịp tim mạch, sự trao đổi máu. Vì vậy, giáo dục âm nhạc đối với trẻ mầm non là vô cùng cần thiết, đòi hỏi người giáo viên phải có trình độ chuyên môn, thường xuyên rèn luyện để có khả năng biểu diễn. Trong quá trình dạy và học cần cho trẻ làm quen với âm nhạc trong tất cả hoạt động, cùng với tầm quan trọng của giáo dục âm nhạc đối với sự phát triển toàn diện của trẻ thì cách tổ chức hình thức giáo dục âm nhạc như thế nào để phát huy được hết tất cả tính tích cực của trẻ là điều chúng ta cần quan tâm. Đối với trẻ mầm non nói chung, trẻ 5-6 tuổi nói riêng, âm nhạc là một trong những loại hình nghệ thuật phát triển năng lực cảm xúc, tưởng tượng, sáng tạo, sự tập trung chú ý, khả năng diễn tả hứng thú của trẻ. Trẻ 5- 6 tuổi có khả năng tri giác toàn vẹn hình tượng âm nhạc. Cảm giác tai nghe và kinh nghiệm nghe nhạc của trẻ cũng được tích lũy nhiều hơn. Trẻ có thể vận động theo nhạc một cách nhịp nhàng, uyển chuyển, có thể di chuyển các đội hình khác nhau, động tác truyền cảm, đôi khi có sự sáng tạo ở một mức độ nhất định. Trẻ biết thể hiện nhu cầu đối với âm nhạc và biết xác định được tính chất âm nhạc vui, buồn, âm thanh cao, thấp, to nhỏ, nhanh, chậm. Vì vậy, để mục tiêu giáo dục âm nhạc cho trẻ đạt hiệu quả cao, người giáo viên cần áp dụng các biện pháp tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc một cách linh hoạt, lấy trẻ làm trung tâm, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của trẻ. Căn cứ thông tư số 17/2009/TT-BGDĐT ngày 25 tháng 7 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành chương trình Giáo dục mầm non, quy định chương trình giáo dục mẫu giáo 3 đến 6 tuổi phát triển hài hòa về các mặt thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm, kỹ năng xã hội và thẩm mỹ chuẩn bị cho trẻ vào học ở trường Tiểu học. Căn cứ vào thông tư 36/2011/TT-BGDĐT ban hành chương trình bồi dưỡng thường xuyên giáo viên mầm non. Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào 3 Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang Căn cứ vào nhiệm vụ trọng tâm trong năm học 2016-2017 của trường Mầm non Hoa Pơ Lang. Bản thân tôi xây dựng kế hoạch, nội dung chương trình giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi, lớp lá phân hiệu buôn Dur 1 trường Mầm non Hoa Pơ Lang bao gồm: + Cảm nhận và thể hiện cảm xúc trước vẻ đẹp của thiên nhiên, cuộc sống gần gũi xung quanh trẻ và trong các tác phẩm âm nhạc. + Một số kĩ năng trong hoạt động âm nhạc (nghe, hát, vận động theo nhạc). + Thể hiện sự sáng tạo khi tham gia các hoạt động giáo dục âm nhạc. 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu Trước khi thực hiện đề tài, trong quá trình giảng dạy nhà trường luôn tạo điều kiện giúp đỡ về một số trang thiết bị, dụng cụ dạy hoạt động giáo dục âm nhạc. Trẻ ngoan ngoãn, thích tham gia vào các hoạt động do giáo viên tổ chức. Tổng số học sinh của lớp trong năm học 2016 - 2017 là: 32 trẻ Trong đó: Nữ là 16 cháu Dân tộc là 20 cháu Nữ dân tộc là 11 cháu Giáo viên chủ nhiệm: 2 giáo viên. Trình độ chuyên môn giáo viên: Đạt chuẩn. Trong đó, bản thân tôi có trình độ trên chuẩn. Khảo sát đầu năm: TT Nội dung đánh giá Đạt Chưa đạt Tổng số Tỷ lệ (%) Tổng Tỷ lệ số (%) 16/32 50 16/32 50 1 Trẻ hứng thú, tích cực tham gia giờ học 2 Trẻ hát đúng giai điệu, lời ca và thể hiện 19/32 sắc thái, tình cảm của bài hát 59,4 13/32 40,6 3 Khả năng vận động sáng tạo theo nhạc 15/32 46,9 17/32 53,1 4 Trẻ hứng thú tham gia biểu diễn văn nghệ 14/32 43,8 18/32 56,3 Qua bảng khảo sát trên, trong quá trình giảng dạy tôi nhận thấy trẻ biết tham gia các hoạt động theo hướng dẫn của cô, tuy nhiên trẻ còn thụ động chưa tích cực, chưa hứng thú, chưa sáng tạo vận động, chưa biết cách thể hiện sắc thái, tình cảm của bài hát khi tham gia vào hoạt động giáo dục âm nhạc. Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào 4 Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang * Ưu điểm: Nhà trường luôn tạo điều kiện giúp đỡ một số trang thiết bị dụng cụ, đồ dùng phục vụ hoạt động âm nhạc. Trẻ ngoan ngoãn, nhiều trẻ thích vận động, có trẻ còn rất hiếu động, thích tham gia vào các hoạt động do giáo viên tổ chức. Lớp có 2 giáo viên đạt trình độ chuẩn, trong đó bản thân tôi là một giáo viên có trình độ trên chuẩn, được đào tạo bài bản. Bản thân tôi luôn có tâm huyết với nghề, luôn có tinh thần trách nhiệm, nhiệt tình, yêu nghề mến trẻ, luôn quan sát nắm bắt đặc điểm phát triển thẩm mĩ, đặc điểm tâm sinh lý, thói quen của từng trẻ trong lớp. Giáo viên biết khắc phục những khó khăn của nhà trường, nghiên cứu kỹ chương trình và xây dựng phương pháp tổ chức giáo dục phù hợp với lứa tuổi của trẻ. * Tồn tại: Trẻ còn nhút nhát, chưa mạnh dạn tự tin, chỉ biết làm theo hướng dẫn của cô, chưa tích cực vận động. Trẻ còn thụ động khi tiếp thu kiến thức, không tự tin trong khi thực hiện các vận động, nhiều trang thiết bị, đồ dùng, dụng cụ giáo dục âm nhạc còn thiếu thốn. Giáo viên chưa có kiến thức sâu, rộng, chưa nhiều kinh nghiệm giảng dạy. Nhiều phụ huynh chưa quan tâm và chưa dành thời gian để phối hợp với giáo viên trong việc giáo dục âm nhạc cho trẻ. * Nguyên nhân chủ quan: Một số phương pháp giảng dạy của giáo viên chưa thật sự hấp dẫn, chưa lôi cuốn trẻ, chưa sáng tạo. Giáo viên chưa nắm bắt kịp thời những đặc điểm phát triển tâm sinh lý của trẻ, chưa đầu tư nhiều đồ dùng dạy học trong giờ giáo dục âm nhạc mọi lúc mọi nơi, thông qua các giờ học khác, trong các giờ học âm nhạc, giờ hoạt động góc. * Nguyên nhân khách quan: Lớp học có loa, đầu đĩa, ti vi và một số dụng cụ âm nhạc như xắc xô, mõ. Cơ sở vật chất nhà trường còn thiếu thốn như: Trang thiết bị, đồ dùng, dụng cụ phục vụ cho hoạt động giáo dục âm nhạc. Diện tích lớp học chật hẹp, chưa đúng quy định tại Điều lệ trường mầm non. 100% phụ huynh học sinh làm nghề nông, trình độ học vấn thấp, kinh tế còn nhiều khó khăn nên phụ huynh cũng không quan tâm đến việc giáo dục âm nhạc cho trẻ. Đối tượng học sinh có tới 62,5% học sinh là đồng bào dân tộc thiểu số, sống trong vùng kinh tế khó khăn, trẻ không được va chạm nhiều với làng xóm, thế giới Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào 5 Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang xung quanh vì vậy đa phần trẻ còn nhút nhát, chưa mạnh dạn, còn thụ động trong các hoạt động. Trẻ còn hạn chế về Tiếng Việt, chưa tự tin trong giao tiếp. Chính vì những bất cập khi tổ chức các hoạt động giáo dục âm nhạc, tôi luôn băn khoăn suy nghĩ, tìm tòi, học hỏi để tìm ra những biện pháp để giúp trẻ tích cực tham gia hoạt động giáo dục âm nhạc và tôi đã tìm ra một số giải pháp như sau. 3. Nội dung và hình thức của giải pháp: a. Mục tiêu của giải pháp Xây dựng môi trường thân thiện, đầy đủ về đồ dùng, dụng cụ và một số thiết bị phục vụ hoạt động giáo dục âm nhạc. Góp phần giúp trẻ phát triển toàn diện về mặt thể chất, ngôn ngữ, nhận thức, tình cảm- xã hội, thẩm mĩ. Làm cho giờ học sinh động, lôi cuốn, giúp trẻ hứng thú, tích cực, chủ động, sáng tạo khi tham gia hoạt động, khơi dậy năng khiếu âm nhạc cho trẻ. Giúp trẻ lĩnh hội kiến thức một cách sâu sắc hơn. Trẻ được hoạt động tích cực, trải nghiệm những cảm xúc tích cực, vui tươi qua các giai điệu, lời ca, trò chơi âm nhạc cũng như giúp trẻ mạnh dạn, tự tin hơn, nói năng, ứng xử lưu loát hơn. Trẻ được trực tiếp trải nghiệm với dụng cụ âm nhạc, trang phục biểu diễn văn nghệ, những kỹ năng của trẻ cũng trở thành những kỹ xảo khi trẻ tích cực hoạt động. Giúp cho phụ huynh nhận thức được sự cần thiết phải quan tâm đến hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ. Giáo viên có nhiều kinh nghiệm hơn, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ trong hoạt động giáo dục âm nhạc. b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp. Để giúp trẻ tích cực hứng thú trong thực hiện nội dung giáo dục phát triển vận động, tôi đã thực hiện một số giải pháp, biện pháp cụ thể: * Giải pháp 1: Xây dựng môi trường giúp trẻ hoạt động âm nhạc Trẻ mầm non được tiếp xúc với hoạt động âm nhạc thông qua giờ học âm nhạc, mọi lúc mọi nơi, giờ hoạt động góc, các giờ học khác, qua biểu diễn văn nghệ. Vì thế, giáo viên cần tạo môi trường thân thiện, không khí vui tươi giúp cho trẻ hứng thú, tích cực tham gia hoạt động âm nhạc; giúp trẻ có được nhiều cảm xúc và rèn luyện những kĩ năng xã hội cho trẻ. Trường lớp đảm an toàn, gần gũi với trẻ, trang trí phòng lớp đẹp giúp trẻ hứng thú tham gia hoạt động. Cô giáo luôn chú ý đến những hành vi, cử chỉ, lời nói, thái độ của mình phải thân thiện, gần gũi trẻ, đúng tác phong sư phạm để trẻ học tập. Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào 6 Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang Giáo viên sử dụng các đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu sẵn có, quen thuộc, gần gũi với trẻ sẽ tạo cho trẻ thêm phần hứng thú tham gia hoạt động. Chuẩn bị cho trẻ nhiều đồ dùng, đồ chơi, nguyên vật liệu sẵn có, quen thuộc, gần gũi với trẻ như: tre, nứa, lá cây, hộp nhựa, sắt tây, và có thể sử dụng thìa, đũa, vung xoong, nồi, chảo, đá, chai lọ, xắc xô, các nguyên vật liệu sẵn có của địa phương như: kèn, khèn, sáo… Ví dụ: Dạy vận động bài “Lá xanh” cho trẻ cầm lá cây vận động, múa hát và chơi trò chơi về lá cây… Giáo viên có thể tự làm một số đồ dùng dụng cụ âm nhạc ví dụ như: Xúc xắc: Từ một vỏ chai nước khoáng, đổ những viên sỏi vào chai với một lượng nhất định, dùng mảnh vải màu chùm lên, buộc lại và thắt nơ phía đáy chai cho đẹp. Cầm lắc lên sẽ tạo ra tiếng kêu mà sau này có thể dùng để chơi nhiều trò khác nhau. Phách tre: Từ những đoạn tre dài khoảng một gang tay, chẻ tre ra từng mảnh to bằng ngón tay, vót tre cho mịn lớp bề mặt, quét sơn màu những đoạn tre đã vót để có những cặp phách màu sắc đẹp. Tận dụng những phế thải như: Dùng những hộp sắt tây đựng bánh, kẹo để tạo nên những tiếng kêu sinh động… Khu vực hoạt động âm nhạc cần được bố trí, sắp xếp một cách hài hòa, nhẹ nhàng, khuyến khích và tạo cơ hội cho trẻ được hoạt động tích cực, trải nghiệm những cảm xúc tích cực, vui tươi qua các giai điệu, lời ca, trò chơi âm nhạc cũng như giúp trẻ mạnh dạn, tự tin hơn, nói năng, ứng xử lưu loát hơn. Những đồ dùng, đồ chơi âm nhạc được sắp xếp theo từng nhóm riêng nhưng đảm bảo gọn gàng, đẹp mắt và thuận tiện khi giáo viên và trẻ lấy ra sử dụng. Đồ dùng, trang phục cho hoạt động hát múa, biểu diễn văn nghệ gần gũi với trẻ, đậm đà bản sắc dân tộc. * Giải pháp 2: Giúp trẻ hứng thú, tích cực hoạt động âm nhạc thông qua giờ học giờ học âm nhạc, mọi lúc mọi nơi, giờ hoạt động góc, các giờ học khác, qua biểu diễn văn nghệ. * Giáo dục âm nhạc trong giờ học âm nhạc. Một giờ dạy âm nhạc giáo viên xây dựng theo các cách khác nhau, mỗi giờ học chọn một phần trọng tâm chủ yếu trong một hoạt động. - Nếu trọng tâm là nghe hát, nghe nhạc thì giáo viên cần lựa chọn bài hát, bản nhạc phù hợp với chủ đề, lứa tuổi, thực tế ở địa phương, độ dài của bài vừa phải. Giáo viên lựa chọn các bài cho trẻ nghe trong một năm học phải khác nhau về nội dung, hình thức và thể loại. Cần tuyển chọn tác phẩm chứa đựng tính nhân đạo, đi sâu vào thế giới tình cảm của trẻ, có hình ảnh vừa sức (phù hợp) với trẻ em. Các tác phẩm nghe nhạc, nghe hát phải phong phú, không bó hẹp trong chương trình quy định. Giáo viên nên lựa chọn những bài hát mới, trẻ chưa hề được nghe thì trẻ Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào 7 Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang sẽ có sự hứng thú, tò mò và muốn khám phá. Với các bài hát quen thuộc thì trẻ có thể hòa nhập với bài ngay bằng cách hát theo, làm điệu bộ theo, nhưng nó rất dễ gây cho trẻ sự nhàm chán, mất tập trung. Để tạo không khí phấn khởi, vui tươi, hào hứng cho trẻ thì lớp học cần được trang trí một vài thứ khác với mọi ngày, có một vài đồ dùng, vật dụng, tranh ảnh phát họa nội dung bài, giáo viên mặc trang phục phù hợp với bài hát. Chuẩn bị các thiết bị, nhạc cụ hỗ trợ như âm thanh, ti vi, máy tính, máy chiếu… Ví dụ: Bài hát “Cò lả”- dân ca Bắc Bộ thì mặc trang phục dân ca vùng đồng bằng Bắc Bộ… Trong quá trình cho trẻ nghe nhạc, tất cả các hoạt động phải được diễn ra một cách liên hoàn, nhịp nhàng và linh hoạt, tránh sự nhàm chán, đơn điệu, tẻ nhạt. Khi bắt đầu tiến hành cho trẻ nghe nhạc, giáo viên cần giới thiệu bằng ngôn ngữ trong sáng, súc tích, sinh động, hấp dẫn về hình tượng âm nhạc, tên tác phẩm, tác giả, cần thiết dựa vào lời ca, sự biểu cảm hoặc vận động để khơi gợi trí tưởng tượng của trẻ. Ví dụ: Nghe hát bài “Những đám mây sẽ kể” – sáng tác Đỗ Trí Dũng Bước 1: Giới thiệu trước khi cho trẻ nghe. Giáo viên giới thiệu: Thiên nhiên trong cuộc sống của chúng ta rất tươi đẹp và thú vị: các con hãy lắng nghe bài hát sau đây của nhạc sĩ Đỗ Trí Dũng xem “những đám mây, dòng sông, mùa xuân…” kể về điều gì nhé! Hoặc dùng powerpoint trình chiếu những hình ảnh có liên quan đến nội dung bài hát “Những đám mây sẽ kể” kết hợp đàm thoại về thiên nhiên để hướng sự chú ý của trẻ tới nội dung tác phẩm sắp được nghe. Có thể cho trẻ nghe một đoạn nhạc bài hát để làm tăng thêm sự chú ý của trẻ… Bước 2: Hát cho trẻ nghe Giáo viên hát thể hiện tình cảm, hát kết hợp với nhạc không lời. Sau khi cho trẻ nghe nhạc, giáo viên hỏi trẻ về tên bài hát, tên tác giả. Cũng có thể cho trẻ tự đặt tên bài hát sáng tạo. Hỏi trẻ về tính chất âm nhạc êm dịu hay sôi nổi, vui vẻ hay êm ái… Giáo viên tâm tình với trẻ về nội dung bài hát (kèm hình ảnh minh họa nội dung bài hát). Giáo viên làm động tác, múa minh họa theo băng cát- xét, đĩa tiếng, có thể mời trẻ cùng tham gia phụ họa. Giáo viên mở nhạc có lời do ca sĩ hát, giáo viên và trẻ cùng làm động tác, múa minh họa. Mời các nhóm nam, nữ thi tài làm động tác, múa minh họa theo nhạc. Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào 8 Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang Cho trẻ xem, nghe đĩa hình bài hát “Cò lả” do ca sĩ hát. Các tổ thi đua làm động tác, múa minh họa theo nhạc. Giáo viên mời một số trẻ thể hiện tài năng hát và vận động minh họa theo nhạc… - Nếu trọng tâm là dạy hát, giáo viên cần tập trung vào nội dung chính là tập cho trẻ hát thuộc bài hát, hát rõ lời, đúng nhạc. Tùy vào đối tượng học sinh mà giáo viên lựa chọn bài hát theo chủ đề sao cho vừa sức với trẻ của lớp mình. Cần tuyển chọn các bài hát có chất lượng nghệ thuật, giàu lòng nhân ái và mang đậm tính nhân văn, gần gũi với đời sống tình cảm và đáp ứng được nhu cầu hứng thú với âm nhạc của trẻ. Giáo viên giới thiệu cho trẻ tên bài hát, tên tác giả, dẫn dắt trẻ nghe bằng các thủ thuật với mục đích tập trung sự chú ý của trẻ đến nội dung, hình tượng nghệ thuật, khơi gợi trí tưởng tượng và sự hình dung ở trẻ. Ví dụ: Bài hát nào nói lên ba con vật nuôi trong gia đình? Đó là bài hát: “Gà trống, mèo con và cún con”. Nếu là bài hát dân ca, hát ru thì giải thích cho trẻ là bài hát có nhiều người sáng tác hoặc bài hát được ra đời từ một vùng miền nào đó. Ví dụ: Bài hát “Lí cây xanh” – dân ca Nam Bộ, là do người dân sinh sống ở Nam Bộ sáng tác từ “ngày xửa ngày xưa”, “từ lâu lắm rồi”… Giáo viên giới thiệu nội dung và tính chất bài hát bằng từ ngữ, hình ảnh gần gũi với trẻ để giúp trẻ hiểu rõ hơn, ghi nhớ tốt hơn, hứng thú lắng nghe cô giới thiệu nội dung và tính chất của bài hát. Ví dụ: Chủ đề thế giới động vật, dạy bài hát “Đố bạn”có thể kết hợp cho trẻ xem clip về các con vật tương ứng với mỗi câu hát, đến câu hát về con vật nào thì trẻ xem hình ảnh tương ứng về con vật đó… Để lôi cuốn trẻ hứng thú lắng nghe cô hát mẫu bài hát thì giáo viên cần sử dụng biện pháp trực quan truyền cảm, cô biểu diễn bài hát trọn vẹn, hát đúng, hát hay, rõ lời, hát cùng với giai điệu của đàn hoặc mở đĩa nhạc không lời, để trẻ cảm thụ được bài hát theo đúng nội dung, tình cảm của bài hát cũng như từng cung bậc âm thanh của bài. Ví dụ: Cho trẻ nghe giai điệu bài hát “Rước đèn dưới ánh trăng” của Phạm Tuyên ở nhịp độ vừa phải; cần nhấn rõ vai trò tiết tấu bằng cách kết hợp tiếng trống sư tử. Trong quá trình dạy trẻ hát, giáo viên cho trẻ nghe và hát nhiều lần theo cô, theo giai điệu của bài hát trên đàn, hoặc băng đĩa nhạc không lời nhằm giúp trẻ hứng thú, tích cực học hát cùng cô và bạn. Trong quá trình cho trẻ hát, giáo viên lắng nghe để phát hiện trẻ hát sai, phát âm sai thì sau khi hát hết bài, giáo viên động Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào 9 Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang viên khuyến khích trẻ tập hát lại chỗ đó vài lần (giáo viên chú ý không chê bai trẻ khi trẻ hát sai), trong giờ học, giáo viên chú ý khen những trẻ hát đúng, hát hay, vận động thành thạo theo lời ca nhằm khuyến khích trẻ học tốt hơn, tích cực hơn trong học tập. - Nếu trọng tâm là vận động theo nhạc, giáo viên hướng dẫn trẻ cách vận động theo bài hát để tạo cho bài hát hay hơn, trẻ hứng thú hơn. Cho trẻ vận động theo nhạc nhằm giúp trẻ cảm nhận và thể hiện nhịp điệu âm nhạc bằng các vận động của cơ thể phù hợp với nhịp điệu của các bài hát, bản nhạc, qua đó giúp trẻ có cơ hội thể hiện sự sáng tạo trong hoạt động âm nhạc. Căn cứ vào nội dung của bài, giáo viên phác họa một số động tác vận động hợp lý và nhẹ nhàng, hài hòa, phù hợp với giai điệu, tiết tấu của bài hát để giúp trẻ hứng thú, tích cực tham gia vận động. Một bài hát nhanh – vui không thể có những động tác chậm chạp; ngược lại, một bài vừa phải- nhẹ nhàng không thể có những động tác nhanh được. Khi trẻ làm tốt các động tác vận động đơn giản, giáo viên hướng dẫn cho trẻ múa một số động tác cơ bản và khuyến khích trẻ sáng tạo bằng những động tác của chính mình. Ví dụ: Vận động bài hát “Bác đưa thư vui tính” - nhạc và lời: Hoàng Lân, giáo viên cho trẻ làm các động tác như sau: Động tác 1: “Kính coong, bác đưa thư đang tới nhà em. Xe đạp kêu kính kính coong. Thấy chiếc xe em chạy lon ton” 2 tay giả động tác cầm ghi đông xe đạp. Người lắc lư theo xe đi từ ngoài vào lớp. Động tác 2: “Cầm lấy thư nói cảm ơn. Này em bé ngoan” Tay phải vẫy nhẹ theo nhịp bài hát. “…Cầm ngay lá thư” Tay phải từ từ lật bàn tay, đưa thư. “….Mau đưa thư cho bố nhé!” Tay phải chỉ, dùng ngón trỏ chỉ theo nhịp bài hát. Động tác 3: “Kính coong kính coong. Bác đưa thư đi rồi” 2 tay giả động tác cầm ghi đông xe đạp người lắc lư theo xe đi ra khỏi lớp. Cô cho từng cặp hai trẻ: Một trẻ đóng vai người đưa thư, một trẻ đóng vai người nhận thư vận động theo nhạc. Sau đó cho trẻ tự sáng tạo động tác theo ý thích của trẻ. Do trẻ học thông qua bắt chước nên giáo viên phải làm mẫu nhiều lần. Những động tác múa cần rõ ràng, đúng tính chất âm nhạc, có đường nét đẹp, có diễn cảm. Nếu là hát kết hợp vận động vỗ tay, gõ… theo nhịp bài hát, phách lời ca, Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào 10 Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang phách, nhịp thì giáo viên thể hiện đồng thời một cách dễ dàng; trong tổ chức có nhiều trẻ tham gia vận động, di chuyển đội hình múa, động tác cháu trai khác cháu gái,… thì giáo viên cần phải sử dụng biện pháp trình bày kết hợp dùng lời giải thích động tác của cháu trai trước, cháu gái sau. Ví dụ: Vận động bài hát “Rước đèn dưới ánh trăng” – nhạc và lời: Phạm Tuyên. Cô đeo trống cơm và múa cho trẻ xem, động tác múa như sau: Động tác nam: Động tác 1: “Tùng dinh dinh dinh cắc tùng dinh dinh dinh” Chân trái chống gót chếch sang trái một bước, chân phải hơi khuỵu, hai tay giả làm động tác đánh trống vỗ vào phách mạnh của ô nhịp thứ hai đến “cắc tùng dinh dinh dinh” đổi bên. Động tác 2: “Rước vui theo trăng rồi phá cỗ linh đình” Hai tay chống hông chân nhảy lò cò theo nhịp bài hát từng chân một. Động tác 3: “Kìa ông trăng thanh lướt trời mây bao la” Hai tay làm hình vòng cung trên đầu quay tròn hai vòng tại chỗ. Động tác 4: “Ánh trăng vàng tươi càng thêm sáng sân nhà” Hai tay giang sang bên, lòng bàn tay nắm hờ, chân trái nhảy lò cò chân phải đá lăng, rồi đổi bên theo nhịp bài hát. Động tác nữ: Động tác 1: “Tùng dinh dinh dinh cắc tùng dinh dinh dinh” Chân trái chống gót chếch sang trái một bước vào phách mạnh ô nhịp thứ hai vào chữ “dinh” hai tay chống hông, rồi đổi bên theo nhịp bài hát. Động tác 2: “Rước vui theo trăng rồi phá cỗ linh đình” Tay trái giơ cao, tay phải đưa ngang ngực cuộn cổ tay nhảy lò cò từng chân một theo nhịp bài hát rồi đổi bên. Động tác 3: “Kìa ông trăng thanh lướt trời mây bao la” Hai tay giang sang hai bên vẫy nhẹ, quay tại chỗ một vòng. Động tác 4: “Ánh trăng vàng tươi càng thêm sáng sân nhà” Hai tay giang sang bên, lòng bàn tay nắm hờ, nhảy lò cò từng chân một theo nhịp bài hát. Cô cho trẻ hát (hai lần) theo nhạc để cô múa cho trẻ xem cả động tác nam và nữ. Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào 11 Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang Sau đó cô mời bạn nam múa với cô, bạn nữ hát theo nhạc. Cô mời bạn nữ múa với cô, bạn nam hát theo nhạc. Cho từng đôi nam – nữ múa theo nhạc… - Nếu trọng tâm là trò chơi âm nhạc, giáo viên xác định mục tiêu phát triển khả năng âm nhạc, ôn luyện kiến thức, kỹ năng cho trẻ. Thông qua trò chơi, trẻ trực tiếp thực hiện và cảm nhận sự nhanh chậm, cao thấp, to nhỏ của âm thanh một cách tự nhiên nhất. Có nhiều loại trò chơi âm nhạc, trong đó các trò chơi cho trẻ làm quen với cao độ và tiết tấu sẽ giúp trẻ bước đầu làm quen và cảm thụ âm nhạc một cách thuận lợi nhất. Khi tổ chức chơi, giáo viên giới thiệu trò chơi, phổ biến cách chơi một cách ngắn gọn, rõ ràng và chơi mẫu cho trẻ xem trước. Ví dụ: Trò chơi “Âm thanh của bé” Mục đích: Cho trẻ làm quen với tiết tấu đơn giản và phân biệt âm thanh phát ra từ vật có chất liệu khác nhau. Chuẩn bị: Một ống tre, một bát ăn bằng nhựa, một ca bằng inox, một trống cơm, một đôi đũa… Cách chơi: Xếp các đồ lần lượt theo thứ tự từ trái sang phải như sau: ống tre – bát – ca – trống. Giáo viên dùng đũa đánh mẫu tiết tấu từ dễ đến khó, mỗi tiết tấu gọi 1 đến 2 trẻ lên hỏi gõ vào đồ vật nào, rồi để trẻ gõ lại. Khi trẻ chơi quen, giáo viên gọi một trẻ lên tự sáng tạo các tiết tấu của riêng mình rồi mời trẻ khác lên gõ lại. Trong khi tổ chức cho trẻ chơi, cần khuyến khích, động viên các trẻ tham gia, cổ vũ, nâng cao dần yêu cầu chơi. Ví dụ: Trò chơi “Tai ai thính” Mục đích: Rèn luyện cho trẻ nghe phân biệt âm sắc giọng hát của bạn, âm thanh của một số dụng cụ gõ và nhận ra những bài đã học (tên bài hát, tên tác giả). Chuẩn bị: Mũ chóp kín, một số dụng cụ gõ phách tre, xắc xô, trống… và một số bài hát theo chủ đề đang thực hiện. Cách chơi: Cô gọi một trẻ lên đội mũ chóp kín và chỉ định một cháu khác hát một bài hát bất kỳ theo chủ đề đã học. Cô bỏ mũ chóp và hỏi trẻ: Bạn nào hát? Bạn hát bài gì? Những lần chơi tiếp theo có thể thay đổi và hỏi thêm: Một bạn hay nhiều bạn hát? Bạn hát và cô gõ nhạc cụ gì? Bài hát do ai sáng tác? ... Trong quá trình giảng dạy, giáo viên lựa chọn các phương pháp giáo dục âm nhạc phù hợp với tình hình thực tế của lớp, khả năng của trẻ để giúp trẻ hứng thú, tích cực tham gia trong các hoạt động. * Giáo dục âm nhạc ở mọi lúc, mọi nơi. Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào 12 Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang Khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ không thể tự phát triển, vì vậy giáo viên cần cho trẻ làm quen với âm nhạc mọi lúc mọi nơi như: Trong giờ đón trẻ, trả trẻ, giờ thể dục buổi sáng, giờ hoạt động ngoài trời, giáo viên lựa chọn các bài hát, bản nhạc nhẹ nhàng, mở đĩa với âm lượng nhỏ để làm nền khi trẻ ăn, lúc đi ngủ trưa, trong giờ chơi tự do buổi chiều… Ví dụ: Vào giờ đón trẻ, cho trẻ nghe nhạc, nghe những bài hát trong và ngoài chương trình phù hợp với lứa tuổi trẻ mầm non như: “Em đi mẫu giáo”, “Cháu đi mẫu giáo”, “Vui đến trường”, “Lời chào buổi sáng”, “Đi học”… Vào giờ thể dục buổi sáng, giáo viên lựa chọn những bài hát hành khúc có giai điệu vui, khỏe khoắn. Âm nhạc trong giờ thể dục tạo không khí sôi nổi, phấn chấn, giúp trẻ vận động nhịp nhàng với giai điệu bài hát. Giáo viên lựa chọn cho trẻ nghe nhạc và tập các động tác theo nhạc các bài hát phù hợp với chủ đề như: Chủ đề thực vật, cho trẻ tập các động tác hô hấp, tay, chân, bụng, bật theo nhạc bài hát “Em yêu cây xanh”… Hoạt động ngoài trời cũng cần cho trẻ làm quen với âm nhạc; lựa chọn các bài hát trong lúc dạo chơi có giai điệu vui tươi, trong sáng, nội dung gần gũi, dễ hiểu, phù hợp với phong cảnh thiên nhiên, sự vật hay hiện tượng trẻ đang tiếp xúc. Hát khi đi dạo làm tăng khả năng cảm thụ của trẻ trước vẻ đẹp của thiên nhiên. Cho trẻ hát những bài hát có nội dung theo chủ đề, qua đó giáo dục cho trẻ thông qua nội dung lời ca của các bài hát đó. Ví dụ: Giờ hoạt động ngoài trời: Quan sát vườn hoa. Sau khi cho trẻ quan sát xong, giáo viên cho trẻ hát bài “Hoa trường em”, qua đó, trẻ được củng cố lại bài hát đã được học. Giáo dục cho trẻ biết chăm sóc vườn hoa, hình thành ở trẻ tình yêu thiên nhiên, môi trường xung quanh, biết vâng lời cô giáo, yêu trường mến lớp. Vào giờ trẻ ăn cùng bạn bè, cho trẻ nghe bài hát như: Mời bạn ăn (Trần Ngọc)… thay cho lời mời và động viên nhau ăn ngon miệng. Trước giờ đi ngủ là thời điểm thích hợp cho trẻ nghe từ bài có tính chất nhắc nhở như “Đi ngủ” của Hoàng Văn Yến, đến những bài hát ru: Ru con (Nguyễn Văn Tý), khúc hát ru của người mẹ trẻ (Phạm Tuyên)… giúp trẻ đi vào giấc ngủ đầm ấm, dễ chịu. Buổi chiều, sau khi ngủ dậy, trẻ cũng cần được nghe các bài ca, bản nhạc không lời mang tính chất vui vẻ, thanh thản, nhộn nhịp. Trẻ được nghe nhạc sau khi ngủ dậy giúp cho trẻ tỉnh táo hơn sau giấc ngủ trưa. Trong hoạt động chiều, cô có thể tổ chức cho trẻ hoạt động âm nhạc theo ý muốn, trẻ hát, múa, chơi trò chơi âm nhạc, cô động viên khuyến khích tất cả trẻ Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào 13 Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang trong lớp cùng tham gia để trẻ có cơ hội học hỏi lẫn nhau, chia sẻ cảm xúc và cùng hợp tác biểu diễn. Trong giờ chơi tự do và chờ bố mẹ đến đón về, giáo viên cho trẻ nghe những bài hát mà trẻ ưa thích, nội dung bài lành mạnh: dân ca, ca khúc thiếu nhi, hoặc nghe củng cố bài đã học,sắp học. Trẻ được nghe nhạc nhiều lần sẽ cảm nhận được giai điệu của bài hát, thích nghe hát, muốn được thể hiện bài hát, hát được như bạn… Như vậy, ở trường mẫu giáo từ lúc hát đến trường cho đến khi bố mẹ đón, âm nhạc luôn luôn xuất hiện bên trẻ tạo không khí tươi mát. Nếu vắng bóng lời ca tiếng hát thì trường lớp đối với các cháu thật buồn tẻ. Âm nhạc là chu kỳ thời gian, là nhịp sống hàng ày của trẻ, làm cho trẻ thêm linh hoạt, tươi vui. Âm nhạc thực sự là người bạn thân của trẻ thơ. * Giáo dục âm nhạc thông qua các giờ học khác. Trong mọi hoạt động, âm nhạc là một trong các nội dung bổ trợ nhằm gây hứng thú cho trẻ vào học nội dung mới, giáo viên có thể tích hợp với giáo dục âm nhạc theo từng bài học phù hợp với chủ đề. Ví dụ: Giờ hoạt động làm quen văn học. Đề tài: Thơ “Làm anh”, giáo viên cho trẻ hát bài “Cả nhà thương nhau”, “Nhà mình rất vui”… khi trò chuyện dẫn dắt, chuyển hoạt động, khi tổ chức trò chơi… qua đó giúp trẻ làm quen một số bài hát mới hoặc củng cố những bài hát đã học, không những giúp trẻ làm quen âm nhạc mà còn làm cho trẻ hứng thú hơn trong giờ học. Giờ tổ chức hoạt động khám phá khoa học: Đề tài: Trò chuyện về một số động vật nuôi trong gia đình, có các hát bài “Gà trống, mèo con và cún con”; “Ai cũng yêu chú mèo”; “Con gà trống”; “Một con vịt”… qua đó hình thành cho trẻ tình cảm đối với các con vật, giáo dục trẻ biết lợi ích của vật nuôi đối với đời sống con người, cách chăm sóc và bảo vệ các con vật nuôi… Giờ tổ chức cho trẻ hoạt động tạo hình: Đề tài: Vẽ con gà trống, nghe nhạc kết hợp “Con gà trống” – nhạc sĩ Tân Huyền. Đề tài: Xé, dán đàn cá, nghe nhạc kết hợp “Cá vàng bơi” – nhạc sĩ Hà Hải. Trong hoạt động làm quen với toán, giáo viên có thể sử dụng âm nhạc giúp trẻ làm quen với các con số một cách tự nhiên, nhẹ nhàng thông qua các trò chơi với lời ca có số, số người tham gia… Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào 14 Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang Tích hợp âm nhạc trong các hoạt động giáo dục thể chất thì các vận động của trẻ trở nên dễ dàng và giúp trẻ học hứng thú hơn nhiều. Giáo viên có thể mở những đoạn nhạc có tiết tấu nhịp nhàng cho các vận động chạy, nhảy, hay nhạc vui nhộn hoặc nhẹ nhàng cho các hoạt động tinh… Mọi tiết học đều có thể tích hợp giáo dục âm nhạc, ngoài việc ôn lại các bài hát đã học, làm quen các bài hát mới, việc tích hợp giáo dục âm nhạc còn giúp cho giờ học nhẹ nhàng, lôi cuốn, hấp dẫn giúp trẻ thoải mái ham thích học hơn. * Giáo dục âm nhạc thông qua giờ hoạt động góc. Trong một giờ hoạt động chung, tất cả trẻ không thể hát thuộc và vận động thành thạo bài hát, vì lứa tuổi này trẻ rất dễ nhớ nhưng mau quên. Cần cho trẻ làm quen âm nhạc mọi lúc mọi nơi đặc biệt là hoạt động ở góc. Trong giờ hoạt động góc, trẻ chơi rất hồn nhiên, mạnh dạn, thích hát múa lại những bài hát đã được học và thích phản ảnh lại những việc làm của người lớn. Hoạt động góc giúp trẻ ôn luyện, củng cố, vận dụng kĩ năng vào các trò chơi, hoạt động sáng tạo. Giáo viên giúp trẻ thực hiện các hoạt động nghệ thuật: Nghe nhạc, xem đĩa hình, sử dụng nhạc cụ, diễn kịch. Ví dụ: Trong ngày thứ 5, sau giờ học âm nhạc, học hát bài “Cô giáo miền xuôi”, thì khi đến giờ hoạt động góc, ở góc phân vai cho trẻ chơi trò chơi: Cô giáo, cô dạy hát bài “Cô giáo miền xuôi”, “cô và mẹ”… trẻ rất thích thú chơi và đóng vai cô giáo, học sinh, dạy hát và làm theo các cử chỉ của cô như trẻ là cô giáo thật. Ở góc âm nhạc, trẻ cũng được hát, vận động, biểu diễn các bài hát trẻ đã được học, những bài hát trẻ yêu thích trong chủ đề, trẻ hứng thú thể hiện vai nhạc công, vai ca sĩ… * Giáo dục âm nhạc thông qua các hoạt động biểu diễn văn nghệ. Biểu diễn văn nghệ được tổ chức sau mỗi chủ đề và biểu diễn vào các ngày lễ hội. Thông qua biểu diễn văn nghệ, trẻ được củng cố, rèn luyện các kĩ năng hoạt động nghệ thuật, qua đó trẻ được trải nghiệm những cảm xúc mới mẻ, tăng cường khả năng cảm thụ âm nhạc, mở rộng nhận thức cho trẻ. Biểu diễn văn nghệ còn giúp trẻ mạnh dạn, tự tin trình bày trước người khác cũng như sự phối hợp giữa các thành viên trong nhóm. Biểu diễn văn nghệ theo chủ đề: Cuối mỗi chủ đề, giáo viên khuyến khích trẻ thể hiện lại những bài hát, điệu múa, trò chơi… cô cùng tham gia với trẻ dưới hình thức biểu diễn văn nghệ. Trước khi tổ chức biểu diễn văn nghệ 1-2 ngày, giáo viên dặn dò trẻ ngày mai đi học mặc quần áo đẹp hơn, sạch sẽ hơn. Giáo viên và trẻ cùng tạo ra một số sản phẩm để trang trí lại lớp học và góc âm nhạc nhằm nhấn mạnh nội dung chủ đề hơn, bên cạnh đó giúp trẻ hào hứng, tích cực tham gia hoạt động. Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào 15 Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang Ví dụ: Ở chủ đề thực vật biểu diễn bài hát “Màu hoa” cô giáo có thể trang trí ở lớp một số loại hoa tươi, một số loại hoa được làm từ giấy màu, giấy nhún, màu nước… để thu hút trẻ. Biểu diễn văn nghệ trong dịp lễ hội như: Ngày hội đến trường, tết trung thu, ngày nhà giáo Việt Nam… Giáo viên sưu tầm, tập cho trẻ thêm những bài hát, điệu múa ngoài chương trình từ vài tuần trước để các cháu là hạt nhân văn nghệ trong lớp tham gia biểu diễn văn nghệ do nhà trường tổ chức… Trẻ biễu diễn một số bài phù hợp với chủ đề; các hình thức đơn ca, song ca, tốp ca, múa phụ họa…xen kẽ hài hòa; trang phục có màu sắc tươi sáng, sặc sỡ, chú ý phù hợp với nội dung của tiết mục biểu diễn, phù hợp với vùng miền, dân tộc. Ví dụ: Trong ngày lễ hội đến trường, cho trẻ biểu diễn bài hát “Ngày vui của bé”, “Ngày đầu tiên đi học”… Trong ngày tết trung thu, cho trẻ biểu diễn bài hát “Rock vầng trăng”, “Chiếc đèn ông sao”… Sự cảm thụ tích cực của trẻ với âm nhạc không chỉ ở việc cho trẻ hát lại những bài hát được cô giáo truyền thụ. Những tri thức, kỹ năng âm nhạc ở trẻ sẽ được hình thành và tồn tại lâu bền hơn khi trẻ được rèn luyện thường xuyên và được tham gia biểu diễn… Tất cả các hình thức biểu diễn tác phẩm âm nhạc như: đồng ca, đơn ca, hát kết hợp múa, hát kết hợp trò chơi, vận động theo nhạc… đều tạo cho trẻ cảm hứng tích cực, hứng thú tham gia hoạt động. * Giải pháp 3: Tuyên truyền, trao đổi với phụ huynh về công tác giáo dục âm nhạc cho trẻ tại nhà. Ở lớp, một tiết hoạt động âm nhạc ngắn ngủi không đủ thời gian cho trẻ thể hiện hết khả năng, năng lực của trẻ, vì vậy việc phối kết hợp với phụ huynh rất quan trọng trong việc chăm sóc giáo dục trẻ. Bởi vì cha mẹ trẻ là người hiểu rõ khả năng của trẻ, hỗ trợ giáo viên trong việc thực hiện các yêu cầu giáo dục âm nhạc của trường mầm non tại nhà. Cha mẹ trẻ là người xây dựng môi trường giáo dục âm nhạc phù hợp, an toàn cho trẻ tại gia đình. Vì thế, thông qua giờ đón trẻ, trả trẻ, ban đại diện hội cha mẹ học sinh của lớp, các cuộc họp cha mẹ học sinh để giáo viên tuyên truyền, trao đổi, phối hợp với cha mẹ trẻ giáo dục âm nhạc cho trẻ tại gia đình. Lên bảng tin về chương trình dạy trẻ theo chủ đề và thay tin hàng tuần để phụ huynh biết và phối hợp với giáo viên rèn luyện thêm cho trẻ. Tuyên truyền, trao đổi với phụ huynh hướng dẫn, động viên, khuyến khích trẻ thực hiện tích cực các nhiệm vụ vận động của trẻ tại gia đình, nhằm củng cố và phát triển kết quả hoạt động giáo dục âm nhạc mà giáo viên đã giảng dạy. Ví dụ: Phụ huynh có thể hỏi trẻ “Hôm nay đến lớp con được cô dạy bài hát gì? Con hãy hát cho bố mẹ cùng nghe nào”… Tùy vào quá trình học tập của trẻ, có thể phụ huynh hướng dẫn cho trẻ thêm hoặc cho trẻ nghe nhạc, xem video các bài Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào 16 Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang hát thiếu nhi lứa tuổi mầm non nhằm giúp trẻ mở rộng kiến thức và phát triển tài năng âm nhạc sau này… Phụ huynh cho trẻ tham gia các buổi lễ hội ở trong buôn làng như: lễ hội “Mừng được mùa”, lễ hội “Cồng chiêng” … qua đó trẻ được cảm nhận nét âm nhạc đậm đà bản sắc dân tộc, vùng miền. Trẻ ở độ tuổi mầm non thường trú trọng vào các kỹ năng cảm thụ âm nhạc, vận động trong môi trường “Học bằng chơi, chơi mà học”. Vì vậy, phụ huynh có thể sưu tầm, mua những đĩa nhạc dành cho em bé, hoặc những link nhạc cổ điển êm diệu như các bản Sonate của Mozart trên Youtube để cho trẻ nghe tại nhà. Các bậc phụ huynh cũng có thể sử dụng những bản nhạc êm dịu để ru trẻ ngủ, tập cho trẻ có thói quen nghe những loại âm nhạc lành mạnh cũng giống như việc tập cho trẻ yêu đọc sách hay. Trẻ được tham gia với các hoạt động giáo dục âm nhạc còn giúp trẻ hình thành sự nhạy cảm âm nhạc và tăng chỉ số EQ ở trẻ. Ví dụ: Vận động phụ huynh hỗ trợ vật liệu mở để làm đồ dùng dạy học giáo dục âm nhạc như: thùng giấy, lon sửa, bóng, chai nhựa, quần áo cũ, dụng cụ hóa trang… Vì thế giáo viên cần trao đổi, tuyên truyền với phụ huynh tạo mọi điều kiện tốt nhất để trẻ được phát triển tiềm năng cảm thụ âm nhạc. Sự phối hợp giữa môi trường âm nhạc ở trường lớp, từ cô giáo và tại gia đình cùng phụ huynh sẽ tạo điều kiện cộng hưởng cho trẻ tiếp thu tốt giai điệu âm nhạc. Âm nhạc chính là một ngôn ngữ, một kỹ năng, một thế giới tốt đẹp cho trẻ học tập, bồi dưỡng và phát triển năng khiếu. c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp Giải pháp đầu là tiền đề; giải pháp thứ hai là giải pháp giữ vai trò quan trọng, then chốt quyết định cho sự thành công của đề tài khi khảo nghiệm, thử nghiệm và áp dụng thực tiễn; giải pháp cuối cùng là giải pháp hỗ trợ cho giải pháp hai đạt kết quả tốt nhất. Và giữa chúng có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, phối hợp đồng bộ và sát với tình hình thực tế nhằm mục đích là giúp trẻ tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc. d. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu, phạm vi và hiệu quả ứng dụng. Khi vận dụng linh hoạt sáng tạo các phương pháp trong hoạt động giáo dục âm nhạc giúp trẻ phát triển về thẩm mĩ, đạo đức, trí tuệ và thể lực một cách rõ rệt. Trẻ tham gia học tập một cách tích cực, hứng thú, biết hát đúng giai điệu, lời ca và thể hiện tốt sắc thái, tình cảm của bài hát, biết vận động sáng tạo theo nhạc từ đó hình thành ở trẻ những kĩ năng, kĩ xảo trong hoạt động âm nhạc. Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào 17 Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang Kết quả thu được trong quá trình nghiên cứu thực hiện đề tài đó là: TT Nội dung đánh giá Khảo sát đầu năm Đạt Tỷ lệ CĐ (%) Khảo sát cuối năm Tỷ lệ Đạt (%) Tỷ lệ CĐ (%) Tỷ lệ (%) 1 Trẻ hứng thú, tích cực 16/32 tham gia giờ học 50 16/32 50 32/32 100 0 2 Trẻ hát đúng giai điệu, lời 19/32 ca và thể hiện sắc thái, tình cảm của bài hát 59,4 13/32 40,6 31/32 96,9 1/32 3,1 3 Khả năng vận động sáng tạo theo nhạc 15/32 46,9 17/32 53,1 30/32 93,8 2/32 6,2 4 Trẻ hứng thú tham gia 14/32 biểu diễn văn nghệ 43,8 18/32 56,3 30/32 93,8 2/32 6,2 Qua bảng khảo sát trên tôi nhận thấy chất lượng giáo dục âm nhạc tăng rõ rệt, chứng tỏ việc vận dụng các giải pháp, biện pháp trên có hiệu quả cao. Đối với trẻ: Trẻ mạnh dạn, hòa đồng với các bạn, thích tham gia vào các hoạt động cùng với các bạn, có mối quan hệ gần gũi, cởi mở với cô giáo. Trẻ tích cực, hứng thú tham gia vào các hoạt động giáo dục âm nhạc. Trẻ có khả năng cảm nhận vẻ đẹp trong thiên nhiên, cuộc sống gần gũi xung quanh trẻ và trong tác phẩm nghệ thuật; có khả năng thể hiện cảm xúc, sáng tạo trong các hoạt động âm nhạc; yêu thích, hào hứng tham gia vào các hoạt động âm nhạc. Nhận thức của trẻ cũng tăng lên, ngôn ngữ của trẻ phong phú hơn, yêu thích cái đẹp, thích đến trường tới lớp mầm non đồng thời trẻ cũng khỏe mạnh, nhanh nhẹn, hoạt bát, trẻ mạnh dạn, tự tin hơn, nói năng, ứng xử lưu loát hơn. Đối với cô: Có thêm kiến thức và nhiều kinh nghiệm giảng dạy, có sự linh hoạt, sáng tạo trong bộ môn giáo dục âm nhạc. Biết xây dựng kế hoạch phù hợp với tình hình thực tế của trẻ trong lớp, nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Đối với phụ huynh: Nhận thấy được sự cần thiết phải giúp trẻ phát triển tốt về mặt nhận thức thẩm mĩ nói chung, giáo dục âm nhạc nói riêng. Thường xuyên trao đổi với cô giáo về cách giáo dục âm nhạc cho trẻ khi ở nhà, để mang đến sự phát triển tốt nhất về khả năng cảm thụ âm nhạc, phát triển năng khiếu cho trẻ. III. Phần kết luận, kiến nghị 1. Kết luận: Việc sử dụng linh hoạt sáng tạo các giải pháp trong hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ rất quan trọng và cần thiết. Giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non nói chung và trẻ 5 - 6 tuổi trường Mầm non Hoa Pơ Lang nói riêng, có nhiệm vụ hết Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào 18 Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang sức đặc trưng là hình thành nhằm phát triển ở trẻ khả năng cảm nhận và thể hiện cái đẹp, hướng tới sự phát triển toàn diện cho trẻ mầm non, góp phần hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào học ở trường Phổ thông. Trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài cho trẻ ở lớp tôi, tôi nhận thấy rằng cô giáo cần chuẩn bị nhiều đồ dùng đồ chơi cho hoạt động giáo dục âm nhạc được linh động và sáng tạo về phương pháp giảng dạy. Nội dung dẫn dắt vào các hoạt động phải tùy vào từng đề tài, lồng ghép theo chủ đề và chú trọng tích hợp các môn học khác. Khi thực hiện chú ý đến tính chủ động của trẻ, không gò bó hay áp đặt trẻ. Thông qua việc áp dụng đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang” vào thực tế, tôi nhận thấy tất cả trẻ trong lớp mạnh dạn tự tin, đi học chuyên cần hơn, tích cực tham gia vào mọi hoạt động, sáng tạo trong hoạt động âm nhạc. Bản thân tôi có nhiều kinh nghiệm trong việc tổ chức các hình thức giáo dục âm nhạc cho trẻ. Xây dựng kế hoạch cụ thể, rõ ràng, thống nhất. Giáo viên có nhiều hiểu biết, kiến thức sâu, rộng về chăm sóc, giáo dục trẻ. Biết cách xử lý tình huống, chịu khó nghiên cứu tài liệu giảng dạy. Nâng cao chất lượng giáo dục cho trẻ mầm non là bài học giúp giáo viên có kiến thức vững vàng trong công cuộc xây dựng và đổi mới giáo dục hiện nay trong đó có giáo dục mầm non. Vì vậy, không ngừng phát huy những thành tích đã đạt được, giáo viên tiếp tục tìm tòi, sáng tạo trong cách nghĩ cách làm để nâng cao hiệu quả giảng dạy. Các bậc phụ huynh học sinh biết quan tâm đến việc học tập của con em mình, chủ động phối hợp với giáo viên trong việc chăm sóc giáo dục trẻ. 2. Kiến nghị: Đối với Phòng giáo dục: Tổ chức nhiều tiết dạy mẫu cho các trường tham gia học hỏi kinh nghiệm nhằm nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và giáo dục âm nhạc nói riêng. Đối với nhà trường: Bổ sung đồ dùng đồ chơi, trang thiết bị phục vụ cho các môn học nói chung và môn giáo dục âm nhạc nói riêng nhằm giúp trẻ tích cực, hứng thú trong học tập, vui chơi. Trên đây là những kinh nghiệm khi tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc mà tôi đã thực hiện nhằm phát huy tích cực hứng thú của trẻ. Trong quá trình nghiên cứu thực hiện đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang” không tránh những thiếu sót, rất mong được sự đóng góp của Ban giám hiệu nhà trường, của các cấp quản lí giáo dục và các bạn đồng nghiệp để sáng kiến của tôi ngày càng hoàn thiện và mang lại kết quả cao nhất cho trẻ. Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào 19 Một số biện pháp giúp trẻ 5-6 tuổi tích cực trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường Mầm non Hoa Pơ Lang Durkmăl, ngày 27 tháng 2 năm 2017 Người viết Nguyễn Thị Hồng Đào NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... TM/ CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG KHOA HỌC Hiệu trưởng Người thực hiện: Nguyễn Thị Hồng Đào 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan