Tài liệu Skkn_một số biện pháp giúp giáo viên thực hiện tốt chương trình giáo dục mầm non mầm non

-1- PHẦN I. MỞ ĐẦU I. BỐI CẢNH CỦA ĐỀ TÀI: Giáo dục và đào tạo là một bộ phận đặc biệt của cấu trúc hạ tầng xã hội, là tiền đề quan trọng cho sự phát triển của lĩnh vực xã hội như: chính trị, kinh tế, văn hóa xã hội, an ninh quốc phòng. Chính vì vậy, mục tiêu của giáo dục phải được coi là một trong những mục tiêu quan trọng nhất của sự phát triển. Từ đó có sự đầu tư thỏa đáng cho giáo dục, vì đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho phát triển. Nghị quyết Trung Ương II khóa VIII đã khẳng định “Giáo dục là Quốc sách hàng đầu”. Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục Quốc dân, sự đổi mới của chương trỉnh giáo dục các cấp học, đặc biệt ở bậc tiểu học đòi hỏi giáo dục mầm non cần tạo ra sự tiếp nối có hiệu quả, chuẩn bị tốt cho trẻ vào học lớp một phổ thông và cho việc học suốt đời. II. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ nhà trẻ (3-36 tháng) và chương trình chăm sóc giáo dục mẫu giáo (3-4 tuổi, 4-5 tuổi, 5-6 tuổi) được Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành từ năm 1994, 1995 đã có những hạn chế, bất cập. Cụ thể: - Chương trình chủ yếu tập trung đề cập đến nội dung giáo dục mà chưa thể hiện đầy đủ một số thành tố khác của chương trình. - Mục tiêu giáo dục chưa chú trọng một cách đầy đủ đến giá trị nhân cách cần thiết như: tính tự tin, tư duy độc lập, tính sáng tạo. - Nội dung hoạt động giáo dục chưa mang tính tích hợp, chưa tạo sự gắn kết, thống nhất, đồng bộ đến sự phát triển của trẻ. Nội dung hoạt động học tập còn nặng nề về cung cấp kiến thức một cách riêng lẽ, chưa chú trọng đến việc hình thành và phát triển các năng lực, kĩ năng sống cho trẻ. -2- Với những lý do nêu trên, việc đổi mới chương trình chăm sóc, giáo dục mầm non là hết sức cần thiết và cấp bách, đáp ứng xu thế đổi mới giáo dục nói chung ở các nước trong khu vực và trên thế giới và trong nước, đáp ứng nhiệm vụ trong giai đọan đầu chuẩn bị nguồn nhân lực có chất lượng phục vụ cho công cuộc phát triển, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa nước nhà. Thực hiện Thông tư số 17/2009/TT-BGDĐT ngày 25/7/2009 Thông tư ban hành chương trình giáo dục mầm non của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo; được sự hướng dẫn của Phòng Giáo dục và Đào tạo, trường Mẫu giáo Châu Hưng là 1 trong 6 trường đầu tiên của huyện thực hiện chương trình giáo dục Mầm Non mới từ năm học 2009-2010. Tôi nhận thấy chất lượng giảng dạy của một vài giáo viên còn có những hạn chế như: khả năng vận dụng phương pháp đổi mới thiếu linh hoạt nhạy bén, xây dựng kế hoạch và công tác đánh giá trẻ còn lúng túng. Muốn có một đội ngũ giáo viên giảng dạy tốt, phát huy được khả năng tư duy, sáng tạo của trẻ để lôi cuốn trẻ tham gia giờ học tích cực, đạt hiệu quả. Đó là lý do tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp giúp giáo viên thực hiện tốt chương trình giáo dục mầm non mầm non”. III. PHẠM VI VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU: Giáo viên đang giảng dạy ở các khối lớp mầm, chồi, lá và học sinh 3-5 tuổi của trường mẫu giáo Châu Hưng. IV. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU: Giúp giáo viên nắm vững phương pháp dạy học, sáng tạo lựa chọn phương pháp để trẻ khắc sâu kiến thức dưới các hình thức đa dạng, đáp ứng nhu cầu, hứng thú của trẻ theo phương châm ”chơi mà học, học bằng chơi”. Chú trọng đổi mới tổ chức môi trường giáo dục nhằm kích thích và tạo cơ hội cho trẻ tích cực khám phá, thử nghiệm và sáng tạo mộ cách vui vẽ. -3- V. ĐIỂM MỚI TRONG KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU: Giúp cho giáo viên luôn nhạy bén, linh hoạt, sáng tạo trong phương pháp dạy học, phát huy khả năng sáng tạo làm đồ dùng dạy học, sử dụng khai thác các phương tiện thông tin: mạng Internet, máy tính. Trẻ được hoạt động tích cực trong hoạt động học, hoạt động vui chơi PHẦN II. NỘI DUNG I. CƠ SỞ LÝ LUẬN: Trong hệ thống giáo dục quốc dân, giáo dục mầm non có vai trò quan trọng, với mục tiêu “Hình thành cho trẻ những nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa”. Căn cứ vào đặc điểm phát triển kinh tế xã hội của địa phương, các trường mầm non từng bước thực hiện những yêu cầu ngày càng cao tiến tới thực hiện các yêu cầu chuẩn chăm sóc giáo dục trẻ toàn diện. Đây là giai đoạn chuẩn bị cho trẻ bước vào lớp một phổ thông. Trong thực tế cho thấy ở trẻ những kỹ năng hiểu biết, thói quen tốt đẹp được hình thành ở bậc học này. Chính vì vậy giáo dục mầm non là một khoa học và là một nghệ thuật nuôi dạy trẻ không ngừng phát triển. Do đó, đòi hỏi người làm công tác chăm sóc giáo dục trẻ phải có năng lực toàn diện, có phẩm chất nghề nghiệp cần thiết, mới hoàn thành được nhiệm vụ mà xã hội giao: Sự phát triển nhân cách trẻ phụ thuộc vào rất nhiều vào phẩm chất năng lực của người giáo viên mầm non. Nếu trong tập thể sư phạm có giáo viên yếu kém, hạn chế chuyên môn nghiệp vụ sẽ làm cho chất lượng đào tạo của nhà trường giảm sút, các cháu sẽ bị thiệt thòi, ảnh hưởng đến sự phát triển tư duy và tiềm năng của trẻ. II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ: Nhằm giúp trẻ em phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách; chuẩn bị cho trẻ em vào lớp -4- một; Hình thành và phát triển ở trẻ em những chức năng, tâm sinh lý, năng lực và phẩm chất mang tính nền tảng, những kỹ năng sống cần thiết, phù hợp với lứa tuổi, khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn đặt nền tảng cho việc học ở các cấp học tiếp theo và cho việc học tập suốt đời theo mục tiêu chương trình giáo dục Mầm Non. Bước đầu thực hiện chương trình giáo dục mầm non mới nhà trường có nhiều thuận lợi và không ít những khó khăn: *Về Thuận lợi: Trường có 7 lớp / 7 giáo viên, 100% giáo viên có trình độ đạt chuẩn trở lên, trong đó số giáo viên có trình độ trên chuẩn là 5; 100% các lớp thực hiện chương trình Giáo dục mầm non mới. Đa số giáo viên có sáng tạo, biết ứng dụng công nghệ thông tin để sưu tầm những hình ảnh sống động phục vụ cho chương trình giảng dạy; Cô mạnh dạn, tự tin hơn khi thực hiện chương trình để truyền thụ kiến thức cho trẻ. Trẻ tích cực, nhanh nhẹn và tự tin trong giờ học. Được Phòng Giáo dục và Đào tạo cấp kinh phí mua sắm trang thiết bị đồ dùng, đồ chơi tối thiểu cho các lớp. Được sự ủng hộ nhiệt tình của quí phụ huynh. *Những khó khăn: Một vài giáo viên lớn tuổi, khả năng ứng dụng công nghệ thông tin chưa nhạy bén nên tiết học còn trầm, trẻ còn thụ động; việc xây dựng kế hoạch hoạt động chưa nhạy bén khi thực hiện chương trình mới. Còn 01 lớp học ghép hai độ tuổi nên gặp nhiều khó khăn trong việc truyền thụ kiến thức cho trẻ; Một số trẻ nhút nhát, chậm phát triển, ít tham gia phát biểu; - Trang thiết bị phục vụ chương trình GDMN mới chưa đầy đủ, trường chưa có máy đèn chiếu. -5- - Trang thiết bị phục vụ công tác chăm sóc giáo dục chưa đáp ứng yêu cầu; III. CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ: Phát huy các điều kiện thuận lợi và khắc phục những khó khăn trên. Tôi đã áp dụng một số biện pháp tổ chức thực hiện chương trình giáo dục Mầm Non như sau: 1/.Nâng cao nhận thức trong đội ngũ cán bộ giáo viên của nhà trường về chương trình giáo dục Mầm Non, giúp cán bộ giáo viên nắm vững những vấn đề chung của việc đổi mới chương trình giáo dục Mầm Non về quan điểm, nội dung, phương pháp và hướng dẫn giáo viên xây dựng đựơc kế hoạch chăm sóc giáo dục mầm non phù hợp với độ tuổi và kiến thức của trẻ theo nhóm, lớp phụ trách. 2/.Phổ biến kịp thời cho giáo viên các văn bản pháp quy của nhà nước, những chỉ đạo mới nhất của ngành và thông qua các lớp bồi dưỡng chuyên môn, dự các tiết minh họa, sinh hoạt chuyên môn do Sở và Phòng Giáo dục và Đào tạo đã triển khai. 3/.Tạo điều kiện cho giáo viên giao lưu học tập chuyên môn chương trình giáo dục Mầm Non ở các đơn vị bạn trong và ngoài huyện về những thủ thuật hay khi lên lớp, cách đặt những câu hỏi gợi mở phát huy tính tích cực của trẻ trên giờ học, cách soạn giáo án trên máy tính, cách làm và sử dụng đồ dùng dạy học, phong cách giảng dạy của các cô, việc sưu tầm, sáng tác các câu hò vè, trò chơi dân gian để chuyển tiếp tích hợp vào các hoạt động giáo dục trẻ phù hợp và sinh động. 4/.Giáo viên có sự phối hợp tốt với phụ huynh trong việc sưu tầm các đồ dùng từ thiên nhiên của địa phương, đồ dùng đã qua sử dụng để tạo ra đồ chơi hay, mới lạ, hấp dẫn trẻ. Thực hiện đánh giá sự phát triển của trẻ (bao gồm đánh giá hằng ngày, đánh giá theo chủ đề) nhằm theo dõi sự phát triển -6- của trẻ làm cơ sở cho việc xây dựng kế hoạch và kịp thời điều chỉnh kế hoạch giáo dục cho phù hợp với trẻ. 5/.Trong công tác bồi dưỡng chuyên môn, ban giám hiệu có phân loại giáo viên để thực hiện có hiệu quả chương trình giáo dục Mầm Non mới, ví dụ: đối với giáo viên giỏi, khá cần bồi dưỡng thủ thuật lôi cuốn trẻ trong giờ học, giờ chơi và đút rút kinh nghiệm cho giáo viên khác học tập. Đối với giáo viên dạy đạt yêu cầu, nhà trường bồi dưỡng nhiều về phương pháp dạy cụ thể của từng lĩnh vực phát triển, thường xuyên tổ chức các tiết thao giảng, hội giảng để học tập, quan tâm giúp đỡ, khuyến khích, động viên mỗi khi thấy giáo viên có sự tiến bộ để giúp giáo viên chuyển biến tốt. Tổ chức bồi dưỡng chỉ đạo giáo viên thực hiện tốt các nội dung tích hợp Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, giáo dục kỹ năng sống, Tạo hình, âm nhạc và hướng dẫn giáo viên lồng ghép nội dung GDBVMT thông qua các môn học. 6/.Nhà trường luôn theo sát việc thực hiện chuyên môn của giáo viên để sửa chữa, góp ý hoàn chỉnh như: gợi ý giáo viên bổ sung phương pháp gợi tạo hứng thú cho trẻ khi giới thiệu bài hoặc hướng dẫn trong một tiết học, cách đặt câu hỏi ngắn gọn, dễ hiểu để phát huy được tính tích cực học tập ở trẻ, giúp trẻ dễ dàng nắm bắt được những kiến thức do cô truyền thụ…, đều quan trọng nhất là phát huy được óc sáng tạo, tính thẩm mỹ tích cực của trẻ và chất lượng của trẻ cũng được nâng lên rõ rệt. 7/.Thường xuyên kiểm tra kế hoạch giảng dạy của giáo viên để chỉnh sửa, bổ sung kịp thời. 8/.Tạo tính đoàn kết thống nhất trong tập thể và sự nhiệt tình hỗ trợ của các đồng nghiệp. 9/.Làm tốt việc tham mưu với lãnh đạo các cấp để bổ sung thêm trang thiết bị tối thiểu phục vụ cho việc dạy học đạt hiệu quả như: năm học 20102011 được Phòng giáo dục cấp kinh phí 56.355.480 đồng để mua sắm ti vi, -7- đầu đĩa, thiết bị dạy học… để phục vụ tiết dạy giáo án điện tử. Năm học 2011-2012 được Sở giáo dục trang bị đồ dùng đồ chơi cho các lớp với tổng kinh phí trên 70.000.000 đồng 10/.Thường xuyên duy trì và tổ chức cho trẻ tham quan theo các chủ điểm nhằm giúp trẻ được làm quen với môi trường thiên nhiên và xã hội, BGH nhà trường đã tổ chức cho trẻ được tham quan các chủ đề như: tham quan Doanh trại bộ đội tỉnh đội, Công viên Bến Tre, tham quan trường tiểu học, tham quan Đền thờ Huỳnh Tấn Phát và một số chủ đề khác để trẻ được thử nghiệm và trãi nghiệm trong thực tế và thông qua các hội thi: Bé tìm hiểu an toàn giao thông, Bé nhanh trí, Bé bảo vệ môi trường, Bé khỏe-bé ngoan, kể chuyện theo sách. Từ đó, giúp trẻ hứng thú tham gia giờ học một cách tích cực. IV. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM: Từ những biện pháp trên, việc thực hiện chương trình giáo dục mầm non đã mang lại những hiệu quả như sau: Chất lượng đội ngũ giáo viên được nâng cao, 100% đội ngũ có trình độ chuyên môn nghiệp vụ vững vàng, khả năng nghiên cứu để vận dụng phương pháp giảng dạy sáng tạo phù hợp theo hướng đổi mới, hoàn thành tốt chuyên môn theo kế hoạch đề ra. Đặc biệt nổi bật về chất lượng dạy và học, chất lượng thi giáo viên giỏi, Bé khỏe-Bé ngoan các cấp hàng năm, cụ thể là: Năm học 2009-2010: Giáo viên dạy giỏi cấp trường có 04 cô; cấp huyện có 03 cô; cấp tỉnh có 01cô. Bé khỏe-Bé ngoan cấp trường có 27 trẻ, tỷ lệ: 77,14%, trẻ phát triển đạt yêu cầu: 93,3% Năm học 2010-2011: Giáo viên dạy giỏi cấp trường có 05 cô; cấp huyện có 02 cô; cấp tỉnh có 01cô. Bé khỏe-Bé ngoan cấp trường có 40 trẻ, tỷ lệ: 83,33%, trẻ phát triển đạt yêu cầu: 94,3 %. -8- Năm học 2011-2012: Giáo viên giảng dạy có nhiều tiến bộ, kết quả kiểm tra chuyên môn, đa số các tiết dạy đạt từ khá trở lên, trong đó số tiết tốt chiếm 89%. Giáo viên dạy giỏi cấp trường nhà trường sẽ tổ chức vào cuối tháng 02/2012. PHẦN III. KẾT LUẬN I. NHỮNG BÀI HỌC KINH NGHIỆM: *Qua 3 năm thực hiện chương trình giáo dục mầm non tôi rút ra một số kinh nghiệm buớc đầu như: 1/.Giáo viên nhận thức đầy đủ những vấn đề đổi mới của chương trình giáo dục mầm non và lập được kế hoạch chăm sóc giáo dục trẻ. 2/.Ban giám hiệu có biện pháp tác động cụ thể nhằm phát huy được năng lực và giúp đỡ giáo viên khắc phục những thiếu sót trong thực hiện chương trình giáo dục mầm non. 3/.Ban giám hiệu phải nghiên cứu kỹ nội dung chương trình chăm sóc giáo dục ở 3 độ tuổi để hướng dẫn giáo viên thực hiện; Tổ chức thao giảng, học tập kinh nghiệm với các đơn vị bạn; Xây dựng được tổ chuyên môn vững mạnh, tạo tính đoàn kết thống nhất trong tập thể giáo viên; Tạo mọi điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất khang trang, cung cấp trang thiết bị giảng dạy phục vụ chương trình giáo dục mầm non tối thiểu cho các khối lớp. Đẩy mạnh công tác tự làm đồ dùng đồ chơi, sưu tầm, sáng tác thơ ca, hò vè; làm tốt công tác vận động xã hội hóa giáo dục. 4/.Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình, nhà trường và cộng đồng để chăm sóc giáo dục trẻ ngày càng tốt hơn. II. Ý NGHĨA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM: Giúp giáo viên có thêm cơ hội để học hỏi, tìm tòi, nghiên cứu phương pháp giảng dạy mới và tham gia thi tay nghề các cấp đạt kết quả tốt, giữ vững danh hiệu giáo viên dạy giỏi các cấp. -9- Giúp trẻ phát huy khả năng tìm tòi, trí tưởng tượng, sáng tạo khi tham gia giờ học, giờ chơi. III. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG VÀ TRIỂN KHAI: Thông qua những việc làm cụ thể trường mẫu giáo Châu Hưng, bản thân có nhận thức đúng đắn về tầm quan trọng của đội ngũ giáo viên đối với chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ, đội ngũ giáo viên năng động và tích cực hơn, có ý chí vươn lên kịp sánh vai cùng các bạn trường trọng điểm, có khả năng triển khai, áp dụng trong toàn huyện để thực hiện. IV. NHỮNG KIẾN NGHỊ - ĐỀ XUẤT: *Để việc thực hiện chương trình giáo dục mầm non đạt kết quả tốt hơn trong thời gian tới. Tôi có một vài kiến nghị: 1/Đối với Phụ huynh: cần phối hợp chặt chẽ với nhà trường trong công tác chăm sóc giáo dục các cháu, hỗ trợ đồ dùng, đồ chơi cho các lớp. 2/Đối với giáo viên: Thường xuyên tự học, tự bồi dưỡng thông qua các tài liệu học tập, để nắm bắt kịp thời các văn bản chỉ đạo của ngành, nhà nước mà biết vận dụng một cách phù hợp. 3/Đối với Ban giám hiệu: Tạo điều kiện tối đa cho giáo viên tham gia các lớp đào tạo, lớp bồi dưỡng chuyên môn, tổ chức cho giáo viên được tham quan học tập các trường trọng điểm trong và ngoài huyện. 2/Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo: Tiếp tục đầu tư kinh phí và trang thiết bị chương trình tối thiểu cho các lớp 3-4 tuổi và 4-5 tuổi. Trên đây là một vài biện pháp giúp giáo viên thực hiện chương trình giáo dục mầm non. Rất mong được sự chia sẽ của bạn đồng nghiệp. - 10 -