Tài liệu Skkn một số biện pháp giúp giáo viên nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc cho trẻ 5 6 tuổi tại trường mầm non hoa phượng

Một số biện pháp giúp giáo viên nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi tại trường Mầm non Hoa Phượng --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP GIÁO VIÊN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG MÔN GIÁO DỤC ÂM NHẠC CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI TẠI TRƯỜNG MẦM NON HOA PHƯỢNG I. Phần mở đầu. 1. Lý do chọn đề tài. Như chúng ta đã biết, âm nhạc là loại hình nghệ thuật xuất hiện rất sớm trong lịch sử loài người, nó gắn bó với con người và trở thành nhu cầu không thể thiếu. Âm nhạc phản ánh cuộc sống con người bằng những hình tượng âm nhạc. Âm nhạc còn phản ánh niềm vui, nổi buồn, khát vọng, ước mơ của con người. Đối với trẻ mầm non, âm nhạc có vai trò vô cùng quan trọng. Âm nhạc là phương tiện giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh, phát triển ngôn ngữ, quan hệ giao tiếp, trao đổi tình cảm, âm nhạc là thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc. Trẻ được tiếp cận với âm nhạc từ lúc còn trong nôi. Những làn điệu dân ca, lời ru của bà, của mẹ, những câu hát mộc mạc, gần gũi đã nuôi lớn tâm hồn trẻ. Âm nhạc là một trong những loại hình nghệ thuật phát triển năng lực, cảm xúc, tưởng tượng, sáng tạo, sự tập trung chú ý, khả năng diễn tả hứng thú của trẻ bằng những ngôn ngữ riêng đó là giai điệu, âm sắc, cường độ, nhịp điệu, hòa âm tiết tấu ...Qua lời ca trong sáng ,những giai điệu trầm bổng ,tiết tấu nhịp nhàng, tự nhiên, cùng với thời gian thu hút hấp dẫn, làm thỏa mãn nhu cầu tình cảm của trẻ. Âm nhạc giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, quan hệ giao tiếp, trao đổi tình cảm... Đối với trẻ âm nhạc là thế giới đầy kỳ diệu, đầy cảm xúc, là nhu cầu không thể thiếu. Thế giới âm thanh muôn màu không ngừng chuyển động tạo điều kiện cho trẻ phát triển các chức năng tâm lí, năng lực hoạt động và sự hiểu biết của trẻ. Hơn nữa, trong chương trình giáo dục mầm non, Giáo dục âm nhạc là một lĩnh vực nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu thích, là nguồn cảm hứng mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật. Vì vậy giáo viên phải có khả năng, kiến thức âm nhạc, biết biểu diễn, nắm được đặc điểm tâm sinh lý, sức khỏe, khả năng của trẻ để vận dụng những phương pháp, biện pháp phù hợp nhất để khơi dậy nguồn cảm hứng âm nhạc cho trẻ. Để âm nhạc thực sự là món ăn tinh thần của trẻ. Nên tôi lựa chọn đề tài “Một số biện pháp giúp giáo viên nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi tại trường Mầm non Hoa Phượng” 2. Mục tiêu, nhiê êm vụ của đề tài * Mục tiêu của đề tài: - Nhằm đưa ra một số biện pháp để giúp giáo viên nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi tại trường Mầm non Hoa Phượng, ----------------------------------------------------------------------------------------------------Người thực hiện: Trần Thị Vinh 1 Trường Mầm non Hoa Phượng Một số biện pháp giúp giáo viên nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi tại trường Mầm non Hoa Phượng --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - Phát huy tính tích cực, sáng tạo của đội ngũ giáo viên trong quá trình tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc và năng lực cảm nhận nghệ thuật âm nhạc của trẻ thông qua đó giáo dục trẻ phát triển toàn diện. * Nhiệm vụ của đề tài: - Nhằm nghiên cứu một số biện pháp giúp giáo viên nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc trong trường mầm non, hiểu được tầm quan trọng của việc đưa giáo dục âm nhạc đến với trẻ. - Đưa ra những phương pháp, biện pháp phù hợp với đặc điểm khả năng của trẻ để giúp trẻ cảm nhận âm nhạc tốt nhất. - Tạo điều kiện cho trẻ được tìm tòi, được trải nghiệm và đồng thời thể hện hết khả năng của mình. 3. Đối tượng nghiên cứu - Một số biện pháp giúp giáo viên nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc. 4. Giới hạn của đề tài - Một số biện pháp giúp giáo viên nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi trường Mầm non Hoa Phượng 5. Phương pháp nghiên cứu + Phương pháp điều tra, khảo sát. + Phương pháp nghiên cứu lý thuyết. + Phương pháp nghiên cứu tài liệu. + Phương pháp nghiên cứu thực tiễn. + Phương pháp kiểm tra đánh giá chất lượng. II. Phần nô êi dung 1. Cơ sở lí luâ ên Như chúng ta đã biết, Giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu được Đảng, nhà nước và toàn dân coi trọng. Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khóa XI đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Giáo dục Mầm non là ngành học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân chiếm vị trí quan trọng. Để đáp ứng với thời kỳ đổi mới toàn diện giáo dục và đào tạo thì trong đó giáo dục âm nhạc góp rất lớn vào việc giáo dục phát triển nhân cách cho trẻ. Âm nhạc đối với trẻ là một thế giới kỳ diệu đầy cảm xúc. Như chúng ta đã biết âm nhạc tác động vào con người ngay từ khi còn nằm trong nôi khi được nghe tiếng ru à ơi của mẹ. Tâm hồn trẻ ngây thơ trong sáng, luôn luôn vui vẻ cho nên tiếp xúc với âm nhạc là nhu cầu không thể thiếu với trẻ. Bởi chính ở đây ----------------------------------------------------------------------------------------------------Người thực hiện: Trần Thị Vinh 2 Trường Mầm non Hoa Phượng Một số biện pháp giúp giáo viên nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi tại trường Mầm non Hoa Phượng --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- âm nhạc được coi như một phương tiện giáo dục toàn diện nhân cách trẻ. Trong chương trình giáo dục mầm non, bộ môn giáo dục âm nhạc là một bộ môn nghệ thuật hết sức gần gũi với trẻ, là hoạt động được trẻ yêu thích, là nguồn hứng thú mạnh mẽ để trẻ cảm thụ nghệ thuật và nó còn là phương tiện thiết thực cho các hoạt động giáo dục khác. Có thể coi âm nhạc là một bộ phận không thể tách rời với công tác chăm sóc, giáo dục trẻ. Giáo dục âm nhạc trong trường mầm non là giáo dục cho trẻ lòng yêu âm nhạc, biết cảm thụ âm nhạc thông qua các hoạt động âm nhạc phong phú như: Ca hát, vận động, nghe hát, trò chơi âm nhạc. Thông qua âm nhạc giúp trẻ linh họat, mạnh dạn, thông minh qua việc sáng tạo các động tác minh họa kết hợp khi hát, khi vận động theo nhạc sẽ thúc đấy sự vận động cơ thể, sự nhanh nhẹn khéo léo, bền bỉ và dẻo dai qua các động tác. Âm nhạc có sức lay động tâm hồn mạnh mẽ, không có gì có thể đánh thức tâm hồn con người bằng âm nhạc. Nó phản ánh cuộc sống sinh hoạt, tâm tư tình cảm của con người và nó gần gũi với con người, được đông đảo công chúng yêu thích. Âm nhạc cảm hóa con người cùng hướng tới cái đẹp, sống hướng thiện, yêu quê hương đất nước… Song âm nhạc không chỉ đơn thuần là để vui chơi, giải trí mà còn thúc đẩy sự phát triển trí tuệ của trẻ. Tuy nhiên lòng yêu thích âm nhạc và sự hiểu biết của trẻ lại ở nhiều mức độ khác nhau. Có một số trẻ yêu đến độ say mê, có một số trẻ khác lại rất thờ ơ khi nhạc vang lên. Mức độ yêu âm nhạc phần lớn do hoàn cảnh cuộc sống, giáo dục của người lớn xung quanh. 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu Trường Mầm non Hoa Phượng đóng trên địa bàn thị trấn, điều kiện cơ sở vật chất tương đối đầy đủ, đội ngũ giáo viên có trình độ chuyên môn đạt chuẩn trở lên, nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ, có khả năng học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn, hiểu được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ. Được sự quan tâm tạo điều kiện của ban giám hiệu, nhà trường đã thường xuyên tổ chức bồi dưỡng chuyên môn và các đợt chuyên đề, hội giảng, thao giảng ,hội thi đồ dùng đồ chơi tự tạo cho giáo viên học tập và rút kinh nghiệm. Các lớp có tương đối đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng đồ chơi phục vụ cho các môn học, có 02 giáo viên/ lớp. Được sự tín nhiệm, tin tưởng của phụ huynh học sinh. Tuy nhiên trường có nhiều điểm lẻ nằm rải rác ở các Thôn, Buôn. Đa số giáo viên trẻ mới vào nghề nên kinh nghiệm còn ít, khả năng tổ chức hoạt động âm nhạc còn lúng túng trong việc sử dụng nhạc cụ, âm thanh và khả năng thể hiện nhạc phẩm còn hạn chế… Khi tổ chức hoạt động nhiều lúc giáo viên chưa phát huy hết tính sáng tạo của trẻ… ----------------------------------------------------------------------------------------------------Người thực hiện: Trần Thị Vinh 3 Trường Mầm non Hoa Phượng Một số biện pháp giúp giáo viên nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi tại trường Mầm non Hoa Phượng --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Trường có 50% trẻ là con em dân tộc thiếu số (Ê đê) đa số trẻ chưa học chương trình 3-4 tuổi; 4-5 tuổi; năm đầu tiên đến trường nên trẻ chưa có các kỹ năng cơ bản như; nề nếp, lễ giáo… Một số trẻ phát âm còn ngọng chưa rõ Tiếng Việt. Khả năng chú ý của trẻ còn hạn chế, không đồng đều; Một số trẻ chưa mạnh dạn còn nhút nhát, thiếu tự tin, kinh nghiệm sống còn nghèo nàn . Một số phụ huynh chưa thật sự quan tâm đến việc học tập của con em mình * Ngay từ đầu năm học tôi và giáo viên chủ nhiệm khối lá tổ chức khảo sát khả năng hoạt động âm nhạc của trẻ tại lớp lá 1: - Kết quả khảo sát thực trạng cho thấy: Khả năng Sĩ số Số trẻ Tỉ lệ % đạt yêu cầu Số trẻ Tỉ lệ % chưa đạt yêu cầu Trẻ cảm nhận và thể hiện thái độ, tình cảm khi nghe âm thanh, giai điệu của bài hát 30 18 60 % 12 40 % Nghe và nhận ra sắc thái: Vui tươi, tình cảm của bài hát 30 19 63 % 11 37 % Trẻ hát đúng giai điệu, đúng lời ca và thể hiện sắc thái phù hợp với các bài hát 30 17 57 % 13 43 % Vận động nhịp nhàng theo giai điệu, nhịp điệu với các bài hát 30 19 63% 11 37% Sử dụng các dụng cụ gõ đệm theo nhịp, tiết tấu nhanh, chậm phối hợp… 30 15 50% 15 50% - Đa số trẻ chưa đáp ứng được yêu cầu của hoạt động âm nhạc đề ra ----------------------------------------------------------------------------------------------------Người thực hiện: Trần Thị Vinh 4 Trường Mầm non Hoa Phượng Một số biện pháp giúp giáo viên nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi tại trường Mầm non Hoa Phượng --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - Trẻ chưa biết thể hiện cảm xúc phù hợp với sắc thái của bài hát, vận động chưa linh hoạt, sử dụng nhạc cụ kết hợp còn lóng ngóng chưa phối hợp được nhạc cụ với tiết tấu của bài hát… - 100% học sinh là con em của gia đình làm nông, điều kiện kinh tế còn khó khăn . Một số trẻ ở với ông bà, bố mẹ đi làm ăn xa… - 50% học sinh là con em đồng bào dân tộc thiếu số, khả năng nói tiếng phổ thông còn hạn chế, khi đến trường trẻ mới sử dụng tiếng phổ thông. Môi trường tiếp xúc với cuộc sống bên ngoài chưa nhiều, trẻ còn nhút nhát, rụt rè nên trẻ không thực sự tích cực trongh oạt động âm nhạc. Vốn từ của trẻ chưa phong phú. * Nguyên nhân chủ quan: - Giáo viên chưa thực sự lấy trẻ làm trung tâm phát huy tính tích cực của trẻ. - Giáo vên đôi lúc chưa thật sự linh hoạt, năng khiếu thể hiện âm nhạc còn hạn chế. - Giáo viên thường tổ chức cho trẻ chơi để nhằm đạt một số kỹ năng theo yêu cầu bài học. - Xây dựng kế hoạch giáo dục chưa thật sự phù hợp với tình hình và khả năng của trẻ. Hình thức tổ chức giáo dục âm nhạc còn rập khuôn, cứng nhắc, quá trình tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc nói chung chỉ xoay quanh chủ đề. - Khả năng sử dụng nhạc cụ (đánh đàn, chơi trống…)của giáo viên còn hạn chế . - Trong khi dạy trẻ giáo viên thường hay chú ý đến việc dạy trẻ thuộc bài hát để nhận xét, đánh giá mà chưa chú ý đến quá trình hoạt động của trẻ trong cả một tiết học. * Nguyên nhân khách quan: - Khả năng chú ý tiếp thu của trẻ còn hạn chế, một số trẻ chưa mạnh dạn, thiếu tự tin, kinh nghiệm sống của trẻ còn nghèo nàn. Trẻ còn thụ động, còn thờ ơ không có biểu cảm trước những bài hát hay giai điệu nhạc. - Chất lượng đội ngũ giáo viên chưa đồng đều, giáo viên chưa linh hoạt sáng tạo trong vận dụng phương pháp tổ chức các hoạt động. - Cơ sở vật chất chưa thật sự đầy đủ, phòng lớp còn chật hẹp, trẻ chưa qua chương trình lớp 3-4 tuổi; 4-5 tuổi, trẻ còn nhút nhát, phát âm Tiếng Việt chưa rõ lời. * Đánh giá thực trạng Qua thực trạng cho thấy giáo viên chưa nắm vững được phương pháp tổ chức giáo dục âm nhạc, chưa linh hoạt xử lý tình huống, chưa chú ý dạy phát ----------------------------------------------------------------------------------------------------Người thực hiện: Trần Thị Vinh 5 Trường Mầm non Hoa Phượng Một số biện pháp giúp giáo viên nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi tại trường Mầm non Hoa Phượng --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- triển theo khả năng của trẻ, chưa thật sự lấy trẻ làm trung tâm và nhu cầu thích hoạt động của trẻ. Do đó sự sáng tạo và linh hoạt trong quá trình tổ chức giáo dục âm nhạc chất lượng, hiệu quả chưa cao. Chính vì vậy chưa lôi cuốn và thu hút được trẻ tham gia vào hoạt động, trẻ chưa hứng thú với hoạt động. Bên cạnh đó giáo viên chưa mạnh dạn, chưa tự tin để đổi mới hình thức giảng dạy theo suy nghỉ của mình, chưa thường xuyên cho trẻ tiếp xúc với âm nhạc trong các hoạt động mọi lúc, mọi nơi với nhiều loại hình âm nhạc ngoài chương trình như; các làn điệu dân ca, hát ru, nghe nhạc không lời…. Trẻ mới được tiếp xúc với âm nhạc bỏ gọn trong chương trình qua các hoạt động âm nhạc khi giáo viên tổ chức. 3. Nội dung và hình thức của giải pháp a. Mục tiêu của giải pháp Để thực hiên nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 4 tháng 11 năm 2013 về đổi mới căn bản toàn diện giáo dục đào tạo. Trước hết chúng ta phải khẳng định giáo viên là yếu tố hàng đầu quyết định chất lượng giáo dục. Luâ ât giáo dục (điều 15 chương I) nêu rõ "Nhà giáo giữ vai trò quyết định trong viê âc đảm bảo chất lượng giáo dục. Nhà giáo phải không ngừng học tâ âp, rèn luyê nâ , nêu gương tốt cho người học…". Để phát triển toàn diện học sinh, người giáo viên mầm non chính là lực lượng trực tiếp thực hiện chương trình giáo dục của cấp học. Chất lượng giáo dục của nhà trường phần lớn do đội ngũ giáo viên quyết định. Do đó việc bồi dưỡng, phát triển chuyên môn cho giáo viên vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển nhà trường. giúp giáo viên tìm những phương thức tổ chức hoạt động dạy học theo quan điểm “lấy người học làm trung tâm” đòi hỏi phải có phương pháp dạy học phù hợp. Lối học này hình thành ở trẻ sự mạnh dạn, có tính cách, tự tin, biết cách giao tiếp xã hội, thích hoạt động, dẫn đến sự năng động và sáng tạo trong tư duy. Tuy nhiên, để thực hiện hiệu quả quan điểm dạy học này trước hết phải bồi dưỡng cho giáo viên nắm được cách dạy của chương trình mầm non mới để họ chuyển biến rõ rệt từ nhận thức đến hành động; tích cực, chủ động vận dụng linh hoạt trong khi tổ chức hoạt động, chuẩn bị cơ sở vật chất, đặc biệt là phương tiện, học liệu phù hợp với nội dung yêu cầu của hoạt động giáo dục âm nhạc vì: Âm nhạc có ảnh hưởng đến quá trình hoàn thiện cơ thể trẻ. Trước hết, âm nhạc được coi là phương tiện tốt nhất để phát triển tai nghe. Tính chất đa dạng của âm nhạc gợi ra những phản ứng gắn với sự thay đổi nhịp tim mạch, sự trao đổi máu. Vì vậy, giáo dục âm nhạc đối với trẻ 5- 6 tuổi là vô cùng cần thiết, đòi hỏi cô giáo phải chu đáo, yêu nghề, cho trẻ làm quen với âm nhạc trong tất cả các hoạt động. Giáo viên không nhất thiết phải thật giỏi múa hát mới thành công trong việc dạy âm nhạc, đức tính quan trọng nhất của một giáo viên là có một thái độ tích cực, trân trọng các biểu hiện của trẻ. Giáo viên phải biết động viên, khen ngợi trẻ kịp thời, tạo cho trẻ bầu không khí tin tưởng bằng những hành động sáng tạo. Khi trẻ nhận ra rằng cô giáo tôn trọng và hoan nghênh các biểu hiện cá ----------------------------------------------------------------------------------------------------Người thực hiện: Trần Thị Vinh 6 Trường Mầm non Hoa Phượng Một số biện pháp giúp giáo viên nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi tại trường Mầm non Hoa Phượng --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- nhân của chính mình, thì trẻ sẽ tự tin hơn. Khi có được sự tự tin, trẻ tự thấy hài lòng và mong muốn được tham gia vào các hoạt động khác. Giáo viên có nhận thức đúng đắn về vai trò của việc tổ chức các hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi, từ đó có ý thức tự học, bồi dưỡng rèn luyện khả năng âm nhạc, trau dồi thêm kiến thức, chuyên môn nghiê âp vụ. Đổi mới, sáng tạo phương pháp tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc, phát huy tính tích cực của trẻ, giúp trẻ cảm nhận và thể hiện cảm xúc trước vẻ đẹp của những tác phẩm nghệ thuật. Trẻ thể hiện sự sáng tạo khi tham gia các hoạt động nghệ thuật âm nhạc. Bổ sung thêm đồ dùng, phương tiện giáo dục âm nhạc, tạo môi trường phong phú giúp trẻ hứng thú khi tham gia hoạt động. Phát triển kỹ năng hoạt động âm nhạc như học hát, nghe hát, vận động theo nhạc cho trẻ. Những giải pháp, biê ân pháp này nhằm giúp giáo viên nâng cao chất lượng giáo dục âm nhạc. khuyến khích trẻ phát huy tính tích cực, chủ đô nâ g, sáng tạo khi hoạt đô nâ g, khơi dậy tiềm năng âm nhạc cho trẻ. b. Nô êi dung và cách thức thực hiê ên giải pháp * Biện pháp 1: Tổ chức Hội thi đồ dùng đồ chơi tự tạo phục vụ hoạt động âm nhạc. Ngay từ đầu năm học nhà trường đã xây dựng kế hoạch thi đua làm đồ dùng đồ chơi để phục vụ cho công tác day và học trong nhà trường và yêu cầu mỗi giáo viên làm một bộ đồ dùng phục vụ môn giáo dục âm nhạc đồng thơi thế hiện phong trào thi đua hai tốt. Khuyến khích giáo viên làm đồ dùng đồ chơi từ các phế liệu đã thải bỏ như xốp, can nước rửa bát, các vỏ hộp, vài vụn, lon bia, hộp sữa để trở thành những đồ dùng dạy học như; Xúc xắc, đàn, trống … Cùng với sự đánh giá kết quả công bằng, chính xác của hội đồng chấm đồ dùng dạy học đã chọn và xếp loại các đồ dùng đẹp, chất lượng, đa dạng Thông qua việc tổ chức hội thi nhằm khích lệ sự thi đua của giáo viên. Qua đó giáo viên được thể hiện mình trước tập thể, được học hỏi những điều mới, những sáng tạo của đồng nghiệp. Giáo viên mần non chịu khó, kiên nhẫn và biết không chỉ một nghề mà rất nhiều nghề như; bác sỹ, ca sỹ, họa sỹ đòi hỏi giáo viên phải luôn tâm huyết với nghề, luôn tìm tòi khám phá ra cái mới, cái hay để làm ra những bộ đồ dùng đưa vào các tiết học giúp trẻ hứng thú hơn với giờ hoạt động âm nhạc. Đồ dùng đồ chơi tự tạo (thanh tre, hòn sỏi, lon bia, hộp sữa…) khi tham gia hoạt động âm nhạc trẻ vừa hát vừa gõ đệm xúc xắc, thanh tre… trên tay theo nhịp điệu bài hát âm thanh phát ra từ những đồ dùng đó với cường độ to, nhỏ khác nhau giữa các đồ vật giúp trẻ hứng thú và say mê với bài học. Qua đây giúp giáo viên, biết cách làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho các hoạt động và chủ động sáng tạo hơn trong tổ chức các hoạt động âm nhạc hàng ngày cho trẻ. ----------------------------------------------------------------------------------------------------Người thực hiện: Trần Thị Vinh 7 Trường Mầm non Hoa Phượng Một số biện pháp giúp giáo viên nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi tại trường Mầm non Hoa Phượng --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ----------------------------------------------------------------------------------------------------Người thực hiện: Trần Thị Vinh 8 Trường Mầm non Hoa Phượng Một số biện pháp giúp giáo viên nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi tại trường Mầm non Hoa Phượng --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- * Biện pháp 2: Tổ chức chuyên đề giáo dục âm nhạc cấp trường. Sau khi khảo sát tình hình thực tế của nhà trường tôi tham mưu với Hiệu trưởng tổ chức chuyên đề cấp trường môn giáo dục âm nhạc. Chuyên đề là dịp để giáo viên trong nhà trường trao đổi kinh nghiệm, học tập lẫn nhau và tìm ra các phương pháp, hình thức tổ chức các nội dung của chuyên đề một cách linh hoạt, khéo léo, thu hút trẻ tham gia vào các hoạt động một cách tích cực, chủ động. (Một số hình ảnh dạy chuyên đề môn giáo dục âm nhạc) ----------------------------------------------------------------------------------------------------Người thực hiện: Trần Thị Vinh 9 Trường Mầm non Hoa Phượng Một số biện pháp giúp giáo viên nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi tại trường Mầm non Hoa Phượng --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- (Giáo viên dạy chuyên đề: Nguyễn Thị Như Ngọc và học sinh lớp lá 1) Sau khi dự giờ xong tất cả giáo viên tập trung thảo luận góp ý, các ý kiến xoay quanh các vấn đề như: Xây dựng kế hoạch, tổ chức hoạt động phù hợp với đối tượng học sinh, mức độ tập trung hứng thú của trẻ và sự đổi mới, sáng tạo giờ học, phong cách lên lớp của giáo viên, khả năng bao quát lớp, thời lượng phân bổ cho các hoạt động... (Một số hình ảnh tập trung thảo luận góp ý kiến cho chuyên đề) ----------------------------------------------------------------------------------------------------Người thực hiện: Trần Thị Vinh 10 Trường Mầm non Hoa Phượng Một số biện pháp giúp giáo viên nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi tại trường Mầm non Hoa Phượng --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Thông qua tiết dạy chuyên đề giáo dục âm nhạc. Tạo điều kiện cho giáo viên có cơ hội tích lũy kinh nghiêm cho bản thân và nâng cao trình độ chuyên ----------------------------------------------------------------------------------------------------Người thực hiện: Trần Thị Vinh 11 Trường Mầm non Hoa Phượng Một số biện pháp giúp giáo viên nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi tại trường Mầm non Hoa Phượng --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- môn nghiệp vụ. Sau khi dự giờ được tham gia đánh giá nhận xét, góp ý giờ dạy của đồng nghiệp trong quá trình tổ chức hoạt động, phân tích cụ thể các tiết dạy đó đã đổi mới chưa, đổi mới thế nào, phong cách lên lớp của giáo viên, kỹ năng truyền đạt, hình thức tổ chức, quá trình tham gia hoạt động của trẻ…để rút kinh nghiệm. Qua buổi dự chuyên đề giáo viên có cơ hội giao lưu trao đổi kinh nghiệm. Đây là một hình thức bồi dưỡng chuyên môn vô cùng quan trọng. Đồng thời qua những lần chuyên đề tôi nhận xét rất cụ thể, chỉ ra cho giáo viên thấy những mặt được và những mặt còn hạn chế trong việc vận dụng phương pháp và và hình thức tổ chức. Qua đó giúp giáo viên hiểu sâu hơn về đổi mới phương pháp, thực sự mang lại hiệu quả trong quá trình tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ 5- 6 tuổi, giúp giáo viên chủ động mạnh dạn thay đổi hình thức tổ chức linh hoạt, tránh rập khuôn máy móc, tạo sự hứng thú cho trẻ tự nguyện tham gia vào hoạt động. Để làm tốt điều này đòi hỏi người giáo viên phải tâm huyết với nghề, thường xuyên có tinh thần tự học tự rèn luyện bằng nhiều hình thức. * Biện pháp 3. Tổ chức dự giờ, kiểm tra đánh giá Sau khi giáo viên được dự chuyên đề tôi bắt đầu lên kế hoạch thao giảng để nhằm kiểm tra đánh giá khả năng vận dụng của giáo viên vào thực tế giảng dạy của mình để có kế hoạch giúp đỡ, uốn nắn kịp thời. Muốn nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc trẻ 5- 6 tuổi được tốt thì người quản lý không thể bỏ qua khâu kiểm tra, đánh giá. Để thấy rõ được chất lượng giảng dạy của cô và chất lượng học của trẻ từ đó có kế hoạch bồi dưỡng phù hợp với từng đối tượng cụ thể nhằm đạt được kết quả như mong muốn. Trên cơ sở đó khuyến khích giáo viên phát huy những ưu điểm khắc phục những hạn chế giúp giáo viên nâng cao về chuyên môn nghiệp vụ . Đối với những giáo viên năng lực còn hạn chế, tôi tăng cường dự giờ tìm hiểu những mặt còn hạn chế để rút kinh nghiệm và bồi dưỡng kịp thời, Để tổ chức tốt hoạt động giáo dục âm nhạc giáo viên phải sử dụng phương pháp dạy học linh hoạt, mềm dẻo theo chương trình mầm non mới. Trong quá trình giảng dạy cần gây hứng thú cho trẻ, phát huy khả năng tích cực hoạt động của trẻ như: Hát cùng cô, vận động minh hoạ theo lời bài hát, trò chơi âm nhạc, giúp trẻ thể hiện khả năng sáng tạo, nhanh nhẹn như; trẻ tự biểu diễn minh hoạ theo ý thích của trẻ ứng với bài hát, qua đó trẻ thế hiện năng khiếu của mình. Tất cả các hoạt động trong giờ âm nhạc giúp trẻ vui tươi, hồn nhiên, tinh thần sáng khoái, nhẹ nhàng và bổ ích. Tạo cho trẻ cảm giác mong muốn và chờ đợi được tham gia hoạt động âm nhạc của ngày tiếp theo . Ví dụ: Chủ đề “Nghề nghiệp”. Dạy bài hát “ Chú bộ đội ” Nghe hát bài “ màu áo chủ bộ đội” Cô động viên trẻ thể hiện tình cảm yêu mến, sự vui tươi thích được làm chú bộ đội, đồng thời thế hiện động tác dứt khoát phù hợp với lời bài hát và hình ảnh chú bộ đội và qua đó tạo cho trẻ mong muốn khi lớn lên được làm chú bộ đội để bảo vệ tổ quốc … ----------------------------------------------------------------------------------------------------Người thực hiện: Trần Thị Vinh 12 Trường Mầm non Hoa Phượng Một số biện pháp giúp giáo viên nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi tại trường Mầm non Hoa Phượng --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- * Biện pháp 4: Giáo dục âm nhạc trong các hoạt động hằng ngày. + Giờ đón trẻ: Giờ đón trẻ là lúc cần tạo không khí vui vẻ, lôi cuốn trẻ đến trường, vì các các cháu chưa tự giác. Giai đoạn này trẻ còn lưu luyến chưa muốn bứt ra từ ba mẹ những tình cảm âu yếm mà ba mẹ dành cho để đến trường với cô giáo, lúc này âm nhạc góp phần tác động rất lớn đến trẻ. giáo viên phải lựa chọn đưa ra những bài hát có nội dung vui tươi và hào hứng để tạo cho trẻ cảm giác thích đến lớp như: bài hát:“Vui đến trường” của Hồ Bắc. “ Con chim nó hót líu lo, líu lo….Em rửa mặt thật sạch…mẹ đưa em đến trường….vui vui vui” bài “Ngày đầu tiên đi học” của Nguyễn Ngọc Thiện… bởi vì bài hát có nhịp điệu vừa phải, sắc thái vui vẻ, lời ca gần gũi, dễ nhớ . Thông qua những ca khúc này trẻ yêu thích đến lớp cũng như giúp trẻ tăng khả năng cảm thụ âm nhạc… Cho trẻ nghe những bài trẻ có thể hát theo được như ở trên. Ngoài tác động âm nhạc còn giúp trẻ làm quen, củng cố các bài trong chương trình. + Bắt đầu vào giờ ngủ trưa: Sử dụng những ca khúc hát ru nhẹ nhàng, sâu lắng để dần dần đưa trẻ vào giấc ngủ sâu, khi trẻ ngủ ngon cô tắt nhạc để cho trẻ ngủ. Ví dụ bài hát: “Mẹ yêu con” của Nguyễn Văn Tý; bài “Ru con” Dân ca nam Bộ… + Trong giờ trả trẻ: cho trẻ nghe những bài có làn điệu vui tươi để tạo cho trẻ tâm trạng vui vẻ sau một ngày xa bố mẹ mà trẻ vẫn có cảm giác an toàn, vui vẻ và tạo sự yêu thích trường lớp về với bố mẹ mà vẫn nhớ cô, nhớ các bạn. mong muốn ngày mai được đi học. Ví dụ bài hát: “Trường chúng cháu là trường mầm non” của Phạm Tuyên; bài hát “Cô giáo miền xuôi” của Mộng Lân tạo cho trẻ sự yêu mến trường lớp yêu cô giáo và mong muốn sáng mai được đến trường… * Biện pháp 5: Phối hợp tuyên truyền đến phụ huynh và cộng đồng Theo từng chủ đề, ngày lễ, ngày hội nhà trường tổ chức tổ chức chương trình văn nghệ nhằm tạo sân chơi lành mạnh và giáo dục kỹ năng sống cho trẻ biết yêu cuộc sống có những mơ ước và mong muốn tốt đẹp cho tương lai, có cuộc sống hướng thiện, tốt bụng biết giúp đỡ nhau trong cuộc sống, bảo vệ và gìn giữ các nét đẹp văn hóa và những truyền thống uống nước nhớ nguồn, tiếp bước cha anh để bảo vệ tổ quốc: Để tổ chức tốt các hoạt động cần có sự phối kết hợp với phụ huynh học sinh vì đặc điểm của trẻ mau nhớ nhưng rất mau quên. Vì vậy giáo viên cần trao đổi với phụ huynh về khả năng tiếp thu của từng cháu và nhờ phụ huyên luyện tập thêm cho cháu ở nhà và đặc biệt động viên cháu đi học đều thường xuyên để cháu được tham gia tập luyện đầy đủ… Ví dụ: Chủ đề nghề nghiệp nhân 22/12 ( ngày thành lập QĐNDVN) nhà trường tổ chức chương trình “Ước mơ làm chiến sĩ ” Trẻ được tham gia văn nghệ chào mừng ngày 22/12, được đóng vai các chiến sỹ tí hon“ mô phỏng” ----------------------------------------------------------------------------------------------------Người thực hiện: Trần Thị Vinh 13 Trường Mầm non Hoa Phượng Một số biện pháp giúp giáo viên nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi tại trường Mầm non Hoa Phượng --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- hình ảnh của các chú bộ đội qua các động tác tập luyện mà trẻ cảm thấy quen thuộc hàng ngày qua tranh ảnh, ti vi…; Ví dụ: Chủ đề tết và mùa xuân nhà trường tổ chức chương trình “Bé vui đón xuân” trẻ được tham gia văn nghệ mừng xuân, được tham gia vào các công việc để giúp người lớn cùng chuẩn bị để đón tết và tham gia trò chơi ngày tết lành mạnh, thiết thực thông qua các chủ đề giúp trẻ phấn khởi, năng động, tự tin thế hiện bản lĩnh và khả năng của mình trẻ không còn thờ ơ vô cảm khi nghe âm thanh của các bài hát, trẻ không còn tự ti, rụt rè mà khả năng Tiếng Việt của trẻ lưu loát hơn… Khi tổ chức các chương trình nhà trường mời đại diện cấp ủy, ban tự quản , các đoàn thể trong thôn trên địa bàn và ban đại diện cha mẹ học sinh cùng đông đảo phụ huynh đến dự. Qua chương trình giúp phụ huynh và cộng đồng nhận thấy tầm quan trọng của giáo dục mầm non và đặc biệt môn giáo dục âm nó nhạc gắn liền với đời sống của con người nói chung và trẻ em nói riêng, Phụ huynh thấy con em mình tiến bộ và thay đổi không còn rụt rè, nhút nhát phụ huynh rất phấn khởi và từ đó có sự động viên chia sẻ với cô giáo và đánh giá cao chất lượng giáo dục và thay đổi suy nghĩ “mầm non chỉ trông trẻ” c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp Các biê nâ pháp có mối quan hệ mật thiết và theo một quy luật nhất định từ dễ đến khó từ đơn giản đến phức tạp và đều hổ trợ nhau để đưa ra những phương pháp, biện pháp tốt nhất phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý và nhận thức của trẻ để nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc cho trẻ trong trường mầm non và đặc biệt đến với trẻ 5-6 tuổi. Muốn thực hiện các biện pháp, giải pháp có hiệu quả thì giáo viên cần nắm vững phương pháp, hình thức tổ chức các hoạt đô nâ g, phải yêu thích âm nhạc, yêu nghề, mến trẻ, tự tìm tòi sáng tạo, học hỏi đồng nghiê âp. Giáo viên phải có kỹ năng tuyên truyền cho phụ huynh hiểu được tầm quan trọng của giáo dục mầm non. Đặc biệt hoạt động âm nhạc cho trẻ, từ đó có được sự ủng hô â và sự đồng thuận của phụ huynh học sinh d. Kết quả khảo nghiê êm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu * Kết quả khảo nghiê âm sau khi áp dụng các biện pháp nghiên cứu: Khả năng Sĩ số Số trẻ Tỉ lệ % đạt yêu cầu Trẻ cảm nhận và thể hiện thái độ, tình cảm khi nghe âm thanh, giai điệu của 30 25 Số trẻ Tỉ lệ % chưa đạt yêu cầu 83 % 5 17% ----------------------------------------------------------------------------------------------------Người thực hiện: Trần Thị Vinh 14 Trường Mầm non Hoa Phượng Một số biện pháp giúp giáo viên nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi tại trường Mầm non Hoa Phượng --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- bài hát Nghe và nhận ra sắc thái: Vui tươi, tình cảm của bài hát 30 27 90% 3 10% Trẻ hát đúng giai điệu, đúng lời ca và thể hiện sắc thái phù hợp với các bài hát 30 23 77 % 7 23 % Vận động nhịp nhàng theo giai điệu, nhịp điệu với các bài hát 30 24 80% 6 20% Sử dụng các dụng cụ gõ đệm theo nhịp, tiết tấu nhanh, chậm phối hợp… 30 22 73% 8 27% Qua kết quả khảo nghiệm sau khi áp dụng các biện pháp tôi nghiên cứu và áp dụng tại đơn vị trường Mần non Hoa Phượng cho thấy rất phù hợp với điều kiện thực tế của giáo viên và học sinh như sau: * Đối với giáo viên: - Biết được đặc điểm tâm sinh lý của trẻ cũng như nhu cầu và khả năng của trẻ để chủ động trong việc lựa chọn nội dung giảng dạy phù hợp với nhận thức của trẻ - Biết tạo tình huống để lôi cuốn sự chú ý của trẻ trong giờ học - Chất lượng giảng dạy của giáo viên nâng lên rõ rệt, phương pháp lên lớp nhẹ nhàng đáp ứng nhu cầu dạy học theo chương trình mầm non mới. - Giúp giáo viên nắm chắc hơn phương pháp tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc. * Đối với học sinh: - Trẻ hứng thú hoạt động âm nhạc, kĩ năng hát, nghe nhạc, biểu diễn tiến bộ hơn nhiều . - Trẻ tự tin mạnh dạn và biết thế hiện đúng giai điệu, sắc thái tình cảm của bài hát . - Trẻ yêu thích môn âm nhạc và mong muốn được thế hiện mình trước mọi người. * Đối với phụ huynh: ----------------------------------------------------------------------------------------------------Người thực hiện: Trần Thị Vinh 15 Trường Mầm non Hoa Phượng Một số biện pháp giúp giáo viên nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi tại trường Mầm non Hoa Phượng --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- - Quan tâm hơn đến việc học tập của con em mình, phối hợp tốt với nhà trường trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. - Được phụ huynh học sinh và cộng đồng hướng ứng và quan tâm hơn đến công tác giáo dục mầm non. 4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu III. Phần kết luâ ên, kiến nghị 1. Kết luâ ên Một số hình thức hoạt động nghệ thuật trong trường mầm non như: Hát, nghe nhạc, vận động sáng tạo, trò chơi ...có tác dụng rất lớn trong việc tạo sự hưng phấn, phát triển nhận thức, trí tưởng tượng, giáo dục những tình cảm xã hội lành mạnh, làm phong phú thế giới nội tâm của trẻ, hình thành phát triển tình cảm thẩm mĩ, kích thích khả năng sáng tạo của trẻ trong quá trình khám phá, tìm hiểu thế giới xung quanh. Do vậy, giáo viên mầm non cần trau dồi kiến thức, kĩ năng cảm nhận và thể hiện cái đẹp xung quanh hơn nữa, phải có lòng yêu nghề, mến trẻ, linh hoạt, sáng tạo, vận dụng hài hòa, phù hợp với điều kiện của lớp, để vận dụng tổ chức tốt các hình thức cho trẻ tập hát, nghe nhạc, vận động, chơi trò chơi đóng vai, đóng kịch phù hợp, hiệu quả hơn với trẻ. - Thường xuyên tổ chức cho trẻ được hoạt động với âm nhạc và động viên khích lệ trẻ kịp thời để tạo sự tự tin, mạnh dạn cho trẻ. Để trẻ có cơ hội thế hiện mình và phát triển hết năng khiếu âm nhạc của trẻ. 2. Kiến nghị - Nhà trường cần đầu tư cơ sở vật chất, đồ dùng để phục vụ các môn học. - Tổ chức thêm các hoạt động ngoài giờ để trẻ có cơ hội tham gia và thông qua đó rèn kỹ năng sống cho trẻ. - Hàng năm tiếp tục tổ chức chuyên đề cho giáo viên được tham dự. - Giáo viên cần bồi dưỡng kỹ năng sử dụng nhạc cụ trong quá trình tổ chức hoạt động âm nhạc. - Giáo viên tăng cường công tác dự giờ đồng nghiệp và rút kinh nghiệm. Trên đây là một số kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên, được đúc kết qua những kinh nghiệm trong công tác hàng ngày tại trường Mầm non Hoa Phượng. Rất mong được sự đóng góp ý kiến của hội đồng sáng kiến các cấp. Để bản thân tôi có kinh nghiệm hơn trong công tác của mình. Buôn Trấp, ngày 15 tháng 3 năm 2017 Người viết Trần Thị Vinh ----------------------------------------------------------------------------------------------------Người thực hiện: Trần Thị Vinh 16 Trường Mầm non Hoa Phượng Một số biện pháp giúp giáo viên nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi tại trường Mầm non Hoa Phượng --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN ----------------------------------------------------------------------------------------------------Người thực hiện: Trần Thị Vinh 17 Trường Mầm non Hoa Phượng Một số biện pháp giúp giáo viên nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi tại trường Mầm non Hoa Phượng --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- TÀI LIỆU THAM KHẢO TT Tên tài liệu Tên tác giả 01 Luật Giáo dục Nhà xuất bản chính trị Quốc gia. 02 Một số vấn đề quản lý giáo dục Mầm non NXB Đại học quốc gia Hà nội 03 Tâm lý học lứa tuổi mầm non tập 1,2,3 Nguyễn Thị Ánh Tuyết- NXB Giáo dục 2011 04 Tài liệu hướng dẫn tổ chức ngày NXB Hà Nội lễ, ngày hội trong trường mầm non 05 Tài liệu tổ chức hoạt động giáo dục âm nhạc cho trẻ mầm non theo hướng tích cực của trung tâm nghiên cứu chiến lược và chương trình phát triển mầm non Tiến sĩ Lê Thu Hương (chủ biên) ----------------------------------------------------------------------------------------------------Người thực hiện: Trần Thị Vinh 18 Trường Mầm non Hoa Phượng Một số biện pháp giúp giáo viên nâng cao chất lượng môn giáo dục âm nhạc cho trẻ 5-6 tuổi tại trường Mầm non Hoa Phượng --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- MỤC LỤC Tên mục I. Phần mở đầu 1. Lý do chọn đề tài 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài 3. Đối tượng nghiên cứu 4. Giới hạn của đề tài 5. Phương pháp nghiên cứu II. Phần nội dung 1. Cơ sở lý luận 2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu 3. Nội dung và hình thức của giải pháp a. Mục tiêu của giải pháp b.Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp d. Kết quả khảo nghiệm giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu 4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm III. Phần kết luận, kiến nghị 1. Kết luận 2. Kiến nghị Trang 1 1 2 2 2 2 2 2 3 6 6 7 14 14 16 16 16 16 ----------------------------------------------------------------------------------------------------Người thực hiện: Trần Thị Vinh 19 Trường Mầm non Hoa Phượng