Tài liệu Skkn một số biện pháp an toàn phòng chống cháy nổ ở trường thpt anh hùng núp

 Sáng kiến kinh nghiệm: Môi trường  Phần một ĐẶT VẤN ĐỀ I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: Từ trước tới nay, xã hội vẫn nghĩ phòng chống cháy nổ là trách nhiệm của lực lượng phòng cháy chữa cháy. Nhưng thực tế sau mỗi vụ cháy, nổ cho thấy trách nhiệm phòng chống cháy nổ không phải của riêng ai, mà là của toàn xã hội, trong đó, đầu tiên và quan trọng nhất vẫn là tự ý thức của mỗi công dân. Nhiều vụ cháy lớn xảy ra liên tiếp Từ xa xưa, cha ông ta đã sắp xếp thứ tự "Thủy, Hỏa, Thiên tai, Đạo tặc", như vậy là Hỏa (cháy nổ) được xếp hàng thứ hai sau Thủy (lũ lụt) và được xếp trên Thiên tai và Đạo tặc. Điều đó cho thấy vấn đề nghiêm trọng của cháy, nổ và ý thức phòng chống cháy nổ từ xa xưa đã được cha ông ta hết sức coi trọng. Chỉ cần một chút bất cẩn, sơ xảy, thiếu ý thức phòng cháy chữa cháy là "bà Hỏa" có thể ập đến bất kỳ lúc nào và ở bất cứ đâu, thậm chí dẫn đến những hậu quả hết sức khôn lường. Công tác phòng chống cháy nổ đòng một vai trò hết sức quan trọng trong sự nghiệp phát triển kinh tế- xã hội, là một bộ phận của công tác bảo vệ an ninh trật tự và an toàn xã hội, làm tốt công tác phòng chống cháy nổ là chứng ta đã góp phần vào ổn định cuộc sống bền vững. Chính vị vậy phòng chống cháy nổ là trách nhiệm chung của toàn xã hội. Luật phòng chống cháy nổ đã ra đời góp phần tích cực vào quá trình phát triển kinh tế đất nước và đảm bảo an ninh trật tự xã hội. tuy nhiên công tác phòng chống cháy nổ thời gian qua vẫn chưa được xã hội quan tâm đúng mức, chính vì vậy hàng năm trên toàn quốc vẫn còn xẩy ra hàng nghìn vụ cháy, nổ lớn nhỏ đã làm bị thương và cướp đi sinh mạng của hàng chục thậm chí hàng trăm người nó gây thiệt hại hàng trăm, hàng nghìn tỷ đồng về tài sản của nhà nước. Nhận thức được tầm quan trọng, sự nguy hiểm của cháy nổ và tình hình thực tế của trường, ở địa phương. Là một giáo viên, làm công tác Đoàn Giáo viên: Thái Hữu Lợi - Trường THPT Anh Hùng Núp Trang 1  Sáng kiến kinh nghiệm: Môi trường  trường học, phụ trách đội phòng chống cháy nổ với trách nhiệm là phải xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện an toàn phòng chống cháy nổ ở trường học . Tôi luôn suy nghĩ làm thế nào để một ngôi trường thật sự thân thiện, an toàn và học sinh tích cực? Trong 5 năm thực hiện phòng chống cháy nổ ở trường học tôi nhận thấy: Muốn đạt được hiệu quả cao cần phải làm tốt công tác xây dựng an toàn phòng chống cháy nổ cán bộ giáo viên, nhân viên, học sinh ở trường . Đây là một trong những nội dung tất yếu, quan trọng trong phong trào “XDTHTT-HSTC”. Vì thế tôi đưa ra “Một số biện pháp an toàn phòng chống cháy nổ ở trường THPT Anh Hùng Núp” nhằm góp phần nâng cao cảnh giác với phương châm "Phòng cháy hơn chữa cháy" câu nói đã được đức kết từ lâu. Có nghĩa là tích cực phòng ngừa không để cháy nổ xảy ra sẵn sàng chữa cháy có hiệu quả để hạn chế tổn thất ở mức độ nhỏ nhất. Chúng ta nên quan tâm tới các biện pháp phóng chống cháy nổ ở mức độ cao nhất và thường xuyên, không chỉ ở trường học mà còn tất cả các địa điểm khác. Một khi đám cháy nổ xuất hiện đó là khi chúng ta biết được công tác an toàn của chúng ta chưa thực hiện tốt. 1. Cơ sở lý luận: Cơ quan, trường học là những nơi đông người làm việc và học tập nỗi lo về công tác phòng chống cháy, nổ. Đặc biệt đối với các cơ sở trường học, nơi có số lượng học sinh tập trung tương đối lớn nhưng cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho công tác phòng cháy chữa cháy (PCCC) không phải nơi nào cũng đạt tiêu chuẩn theo quy định. Các trường còn lại chỉ có phương án thoát hiểm trên giấy chứ chưa một lần thực tế tổ chức diễn tập. Nguy hiểm hơn, có trường cứ đến giờ ra chơi, chuông báo cháy lại reo inh ỏi do sự nghịch phá của học sinh. Khi xảy ra hỏa hoạn thật, tín hiệu chuông báo cháy không còn tác dụng, giáo viên và học sinh thiếu kiến thức ứng biến với tình huống khẩn cấp, thiệt hại sẽ vô cùng. Giáo viên: Thái Hữu Lợi - Trường THPT Anh Hùng Núp Trang 2  Sáng kiến kinh nghiệm: Môi trường  Vấn đề bất cập hiện nay là theo quy định, những trường học, cơ sở giáo dục từ ba tầng trở lên hoặc có khối tích tổng cộng từ 5.000m3 trở lên, nhà trẻ, mẫu giáo có từ 100 cháu trở lên hoặc có khối tích tổng cộng từ 1.000m3 trở lên mới được thẩm duyệt về an toàn PCCC. Những nơi còn lại, công tác PCCC chủ yếu dựa vào ý thức và sự chủ động của người đứng đầu đơn vị. Do đó mới xảy ra tình trạng nơi diễn tập một năm 2, 3 lần nhưng có nơi nhiều năm chưa từng bao giờ diễn tập. Vừa qua, Sở GD-ĐT Gia Lai đã có công văn đề nghị lãnh đạo các đơn vị trường học tăng cường công tác tuyên truyền kiến thức về phongfchoongs cháy nổ cho cán bộ, giáo viên, học sinh - sinh viên trong đơn vị, thường xuyên tổ chức thực tập phương án chữa cháy và cứu nạn để kịp thời phát hiện những sơ hở, thiếu sót và đề ra biện pháp xử lý nhằm hạn chế nguy cơ cháy, nổ. Đặc biệt, trong các ngày cao điểm Tết Nguyên đán và cao điểm mùa khô phải duy trì chế độ thường trực sẵn sàng chiến đấu ở mức độ cao, đảm bảo xử lý kịp thời và có hiệu quả mọi tình huống cháy, nổ. Lý do được nhiều lãnh đạo đơn vị đưa ra để giải thích vì sao ít tổ chức diễn tập PCCC là không có thời gian và tài chính tổ chức các buổi diễn tập. “Hàng năm, học sinh đều được tham gia ít nhất hai hoạt động ngoại khóa, an ninh học đường,sức khỏe sinh sản vị thành niên, nên thời gian dành cho phòng chống cháy nổ rất ít. Nếu tổ chức thì phải nhiều lần chứ không thể một lần mà hướng dẫn hết tất cả học sinh”, Môt hiệu trưởng ở trường THPT đã bày tỏ. Do đó, dù nhận thức được tầm quan trọng của công tác PCCC nhưng nhiều trường chưa thể thực hiện. công tác phòng chống cháy nổ là hoạt động nằm trong chương trình “Đảm bảo công tác an toàn trường học”. Theo đó, Hàng năm có đội PCCC Ở An Khê vào kiểm tra luôn chỉ đạo các trường thực hiện trang bị các thiết bị phòng chống cháy nổ, xây dựng phương án tập luyện và tổ chức tổng diễn tập cho, cán bộ giáo viên nhân viên học sinh ít nhất 1 lần/năm học. Song hiện nay, các trường mới chỉ xây dựng phương án trên giấy, còn tổng diễn tập thì nơi Giáo viên: Thái Hữu Lợi - Trường THPT Anh Hùng Núp Trang 3  Sáng kiến kinh nghiệm: Môi trường  không, nơi có. Cũng theo ông Á, các trường không nhất thiết phải mời đội cảnh sát PCCC về trường gây tốn kém về mặt kinh phí. Thay vào đó, chỉ cần tạo hiện trường giả là một đám cháy nhỏ ở gầm cầu thang, căng tin trong sân trường, có sự tham gia hỗ trợ chuyên môn của đội PCCC cũng đủ làm nên một buổi diễn tập, giúp học sinh có kiến thức về phòng chống cháy nổ. Ước tính toàn Tỉnh Gia Lai hiện có khoảng 1/3 số trường học nằm trong các khu dân cư, chợ, hẻm, nguy cơ cháy nổ cao. Trong khi đó, công tác phòng chống cháy nổ chưa được các trường quan tâm đúng mức. Khi xảy ra hỏa hoạn rất dễ xảy ra tình trạng hoảng loạn, giẫm đạp lên nhau để thoát thân. Cháy nổ, chập điện… là những sự cố có thể xảy ra bất kỳ lúc nào và bất kỳ nơi đâu, đặc biệt là trong khu vực thành phố đông dân cư, cơ quan, trường học. Tuy nhiên, xử lý tình huống đúng cách, kịp thời thì không phải ai cũng có thể thực hiện, nhất là các em học sinh. 2. Cơ sở thực tiễn: * Khái quát về tình hình, địa phương, nhà trường: Huyện Kbang có 14 xã, thị trấn với tổng diện tích tự nhiên là 184.074,83 ha có hơn 62.339 khẩu. Tổng số trường học là 48 trường từ trường mầm non đến trường THPT. Từ ngày thành lập huyện tháng 5/1985 đến nay ngành GD&ĐT huyện Kbang từng bước ổn định và không ngừng phát triển cả quy mô lẫn chất lượng. Năm học 2008-2009 trường THPT Anh Hùng Núp được thành lập trên cơ sở tách ra từ trường THPT Kbang, vị trí đặt tại xã Kông Lơng Khơng, huyện Kbang nhằm đáp ứng nhu cầu học tập của con em nhân dân 4 xã phía Nam của huyện, phần lớn phụ huynh học sinh là dân lao động, trình độ học vấn của nhân dân trên địa bàn còn thấp, kinh tế trên địa bàn nhìn chung còn chậm phát triển, thu nhập chủ yếu trên địa bàn đều từ nông nghiệp. Giáo viên: Thái Hữu Lợi - Trường THPT Anh Hùng Núp Trang 4  Sáng kiến kinh nghiệm: Môi trường  Cơ sở vật chất: Tổng diện tích 3 ha, trường mới xây, khang trang thoáng mát với tổng số: 16 phòng học, 4 phòng đa chức năng đựơc trang bị tương đối đầy đủ về phương tiện phòng chống cháy nổ. II. PHẠM VI ĐỀ TÀI, KẾ HOẠCH VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU: Vậy làm thế nào để một mái trường an toàn không có cháy nổ. Một mái trường được trang bị đầy đủ mội phương tiện phòng chống cháy nổ, trang bị cho con người đầy đủ về mọi kiến thức kỷ năng phòng ngừa đó là điều cần thiết. Vậy để làm được điều đó ta cần phải hiểu được tầm quan trọng trong việc phòng chống cháy nổ đối với các địa điểm trường học thường xuyên tập trung đông người, song song với việc chấp hành nghiêm ngặt quy định an toàn PCCC, người đứng đầu cơ quan, tổ chức, cơ sở có các công trình nêu trên cần thực hiện các biện pháp sau đây: Có niêm yết nội quy PCCC, biển cấm lửa, cấm hút thuốc, tiêu lệnh chữa cháy ở những nơi cần thiết. Có quy định về đảm bảo an toàn PCCC trong việc sử dụng nguồn lửa, thiết bị sinh lửa, sinh nhiệt. Không đưa xăng, dầu, khí ga và các chất nguy hiểm cháy, nổ khác vào công trình; trường hợp cần thiết phải sử dụng thì hạn chế tối đa số lượng và phải có các giải pháp, biện pháp đảm bảo an toàn PCCC. Không sử dụng vật liệu dễ cháy để làm vách ngăn, ốp trần, tường, trang trí nội thất, cách âm...; phông màn, rèm cửa phải được xử lý bằng chất chống cháy. Phải lắp đặt thiết bị bảo vệ (aptomat) cho hệ thống điện của toàn bộ công trình, từng khu vực, từng phòng và từng thiết bị điện có công suất lớn; Giáo viên: Thái Hữu Lợi - Trường THPT Anh Hùng Núp Trang 5  Sáng kiến kinh nghiệm: Môi trường  bóng đèn điện chiếu sáng, trang trí, chấn lưu đèn nê ông phải đặt cách xa vật cháy tối thiểu 0,5m. Thiết kế lắp đặt hệ thống chống sét theo đúng tiêu chuẩn chống sét cho từng loại công trình. Có tường, trần và khoang đệm ngăn cháy giữa các khu vực. Cửa đi, cửa sổ ở tường ngăn cháy làm bằng vật liệu không cháy. Công trình có yêu cầu mặt bằng rộng không thể xây tường ngăn cháy thì lắp đặt hệ thống ngăn cháy bằng màn nước. Hộp, ống kỹ thuật thông tầng hoặc thông giữa các hệ thống phải làm bằng vật liệu không cháy và được chèn kín bằng vật liệu không cháy. Lắp đặt hệ thống báo cháy, chữa cháy tự động hoặc bán tự động đảm bảo chữa cháy trên toàn bộ diện tích. Lối thoát nạn phải đảm bảo các yêu cầu sau: Bố trí đủ cầu thang, hành lang thoát nạn, phòng lánh nạn tạm thời; cửa vào buồng thang thoát nạn, phòng lánh nạn tạm thời làm bằng vật liệu không cháy và có cơ cấu tự động đóng. Có giải pháp ngăn lửa và chống tụ khói cho hệ thống lối thoát nạn. Có sơ đồ chỉ dẫn thoát nạn cho toàn bộ công trình, từng khu vực, từng tầng; có hệ thống đèn chiếu sáng sự cố, đèn chỉ dẫn hướng và đường thoát nạn. Xây dựng và tổ chức thực tập phương án chữa cháy, thoát nạn, cứu người ở tình huống cháy phức tạp nhất. Thành lập đội PCCC cơ sở, bố trí lực lượng thường trực chữa cháy tại các ca làm việc. Tổ chức huấn luyện nghiệp vụ PCCC cho cán bộ quản lý, lực lượng PCCC cơ sở, an toàn viên và những người làm việc trực tiếp tại những nơi có nhiều nguy hiểm cháy, nổ. Giáo viên: Thái Hữu Lợi - Trường THPT Anh Hùng Núp Trang 6  Sáng kiến kinh nghiệm: Môi trường  Trang bị phương tiện, dụng cụ chữa cháy cứu người tại chỗ phù hợp với quy mô, tính chất cháy nổ của công trình; Khi xảy ra cháy tìm mọi cách báo cháy nhanh nhất cho Cảnh sát PCCC (số máy 114), báo cho chính quyền hoặc Công an nơi gần nhất đồng thời tìm mọi cách dập cháy và tổ chức việc thoát nạn, cứu người theo phương án./. 1. Mục đích của đề tài: Nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh về công tác an toàn, phòng chống cháy nổ, tổ chức buổi tuyên truyền, huấn luyện nghiệp vụ phòng cháy, chữa cháy cán bộ, nhân viên, học sinh biết để đề phòng là chính. Nội dung chủ yếu nâng cao ý thức trách nhiệm và sự hiểu biết về Luật PCCC, nguyên nhân gây ra cháy nổ, nắm vững các kỹ thuật, chiến thuật chữa cháy, đặc biệt trang bị kiến thức cơ bản về cách xử lý một đám cháy. Biết cách lập phương án PCCC. nhận thức được tầm quan trọng của công tác PCCC và biết sử dụng thành thạo các phương tiện chữa cháy tại chỗ, đủ khả năng chữa cháy kịp thời khi có cháy xảy ra. 2. Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp tổng hợp phân tích tài liệu: - Phương pháp quan sát, - Phương pháp tổ chức thực hiện: - Phương pháp phỏng vấn - Phương pháp đàm thoại: - Phương pháp kiểm tra đánh giá: Giáo viên: Thái Hữu Lợi - Trường THPT Anh Hùng Núp Trang 7  Sáng kiến kinh nghiệm: Môi trường  Trong sáng kiến này tôi sử dụng phương pháp kiểm tra và phương tổ chức thực hiện, để kiểm tra và đánh giá hiệu quả một số biện pháp, giải pháp, rút kinh nghiệm, sửa chữa khuyết điểm thường mắc trong buổi thực hành. Trong năm học chúng tôi kiểm tra đánh giá 3 lần, rút ra kinh nghiệm trong việc thực hiện xây dựng kế hoạch an toàn, phòng chống cháy nổ và đưa ra những việc đã làm được, việc chưa làm được để tiếp điều chỉnh, thực hiện tốt phương châm "Phòng cháy hơn chữa cháy". 3. Thời gian nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu: - Thời gian : Thực hiện từng năm một . - Đối tượng: Cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh nói riêng và toàn xã hội nói chung. - Địa điểm: Tại Trường THPT Anh Hùng Núp – Kông Lơng Khơng Kbang – Gia Lai . - Trang thiết bị, tranh ảnh: Bình chữa cháy, các dụng cụu dùng để chữa cháy.... Phần hai NỘI DUNG NGHIÊN CỨU I. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU, TỔNG KẾT KINH NGHIỆM: * Đặc điểm tình hình: 1. Thuận lợi: Trường được lập được 6 năm luôn được sự quan tâm, hỗ trợ tích cực của UBND Tỉnh, Sở GD&ĐT Gia Lai, Huyện uỷ, UBND 4 xã phía Nam có con em đang học tập tại trường. Đội ngũ giáo viên cơ bản đủ về số lượng, có năng lực giảng dạy và giáo dục; đội ngũ giáo viên cốt cán, tổ trưởng chuyên môn đã có nhiều năm công tác có kinh nghiệm trong giảng dạy và giáo dục học sinh. Năm học 2012-2013 trường THPT Anh Hùng Núp được biên chế 12 lớp. + Khối lớp 10: 4 lớp Giáo viên: Thái Hữu Lợi - Trường THPT Anh Hùng Núp Trang 8  Sáng kiến kinh nghiệm: Môi trường  + Khối lớp 11: 4 lớp + Khối lớp 12: 4 lớp * Cơ sở vật chất nhà trường: + Phòng học: : 12 phòng + Phòng thư viện: 01 phòng + Phòng thiết bị: 04 phòng + Văn phòng: 01 phòng + Kế toán: 01 phòng + Phòng đoàn: 01 phòng + Phòng Hiệu trưởng-PHT: 03 phòng + Căn tin: : 01 phòng + Phòng bảo vệ: 01 phòng 1/Thuận lợi: Hoạt động giáo dục nhà trường luôn vững chắc không ngừng vươn lên, đoàn kết nhất trí trong cơ quan thực hiện tốt kế học nhiệm vụ năm học đã đề ra. Đội ngũ giáo viên cán bộ nhà trường tương đối đầy đủ,lực lường giáo viên đa số trẻ, khỏe năng động nhiệt tình trông công tác. Nề nếp ý thức học sinh chăm ngoan, lễ độ phẩm chất đạo đức tốt. 2/ Khã kh¨n: - Häc sinh nhµ trêng thuéc vïng n«ng th«n, ®iÒu kiÖn kinh tÕ cßn khã kh¨n. - CSVC ®¶m b¶o cho c«ng t¸c PCCC cßn thiÕu vµ yÕu - C«ng t¸c tËp huÊn, rÌn luyÖn kû n¨ng PCCC cho CBGV vµ häc sinh cßn ph¶i lång ghÐp vµo c¸c bé m«n häc chÝnh kho¸. - C¬ së vËt chÊt cña nhµ trêng cßn thiÕu vµ yÕu. Trong 8 phßng häc chØ cã 2 phßng kiªn cè cßn 6 phßng do x©y dùng ®· l©u nªn xuèng cÊp nghiªm träng. Qua 3 năm thực hiện nhiệm vụ, nhà truờng đã thành lập ban chỉ đạo “Xây dựng Trường học thân thiện - Học sinh tích cực” trong đó đặc biệt chú Giáo viên: Thái Hữu Lợi - Trường THPT Anh Hùng Núp Trang 9  Sáng kiến kinh nghiệm: Môi trường  trọng về môi trường xanh, sạch, đẹp, an toàn, xây dựng được khối đoàn kết, nhất trí trong tư tưởng và hành động, tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy cá nhân hoàn thành tốt nhiệm vụ. Trường mới xây nên về cơ bản có đủ số lượng phòng học, phòng vi tính, phòng thí nghiệm đảm bảo để tiến hành dạy học. 2. Khó khăn: Nhà trường đóng chân trên địa bàn xã đặc biệt khó khăn, xa khu dân cư, đường xá đi lại phức tạp, đặc biệt là vào mùa mưa lũ gây ảnh hưởng không tốt đến tâm lý của nhiều phụ huynh và học sinh. 100% học sinh của nhà trường là con em gia đình nông dân thuộc khu vực xã đặc biệt khó khăn, kinh tế thu nhập của gia đình quá thấp, nhiều gia đình thường ít quan tâm đến việc học của con em mình. Phần lớn học sinh là người dân tộc thiểu số đặc biệt là con em người BaNa mức độ tiếp thu còn chậm do bất đồng ngôn ngữ. Tuy trường mới xây dựng song vẫn chưa có khu hiệu bộ, chưa có nhà đa năng, chất lượng công trình, bàn ghế học sinh kém. Đặc biệt là chưa có cây xanh bóng mát trong và ngoài khuôn viên trường. Do chưa có nhà tập thể học sinh bán trú nên tạm thời lấy phòng học để làm nhà học sinh, chưa có thùng đựng rác để nơi quy định, hố rác đổ bừa bãi, chưa phân loại được rác thải nên gây ảnh hưởng rất lớn đến cảnh quan môi trường sư phạm của nhà trường. Do vậy bản thân tôi có một số nội dung cần giải quyết. II. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU, TỔNG KẾT KINH NGHIỆM: Để thực hiện đề tài một cách khoa học thì ngay từ đầu năm học tôi tiến hành khảo sát, đánh giá thực trạng của trường bám theo hướng dẫn số 1741/BGD&ĐT – GDTrH ngày 5/3/2009 đánh giá kết quả phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” ở bậc học THPT, Việc khảo sát này giúp cho tôi thấy rõ tình hình, điều kiện của trường mình khi thực hiện nội dung “ Xây dựng trường lớp xanh, sạch, đẹp, an toàn”. Kết quả khảo Giáo viên: Thái Hữu Lợi - Trường THPT Anh Hùng Núp Trang 10  Sáng kiến kinh nghiệm: Môi trường  sát là căn cứ giúp tôi đề ra kế hoạch thực hiện trong năm học này và những năm tiếp theo. Quá trình khảo sát được thực hiện với các phương pháp chủ yếu đó là phương pháp thống kê, quan sát, trao đổi với giáo viên và học sinh, phương pháp tổ chức thực hiện, kiểm tra đánh giá. Nội dung tiến hành khảo sát tập trung vào những vấn đề gồm: Tìm hiểu những ưu điểm, hạn chế trong việc thực hiện nội dung trên trong năm học 2009- 2010 thông qua các dữ liệu lưu trữ của từng năm học: như báo cáo tổng kết năm học của Hiệu trưởng, các tham luận, báo cáo tổng kết việc thực hiện phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, bảng điểm chấm thi đua của các phong trào… ; khảo sát thực trạng cơ sở vật chất của nhà trường; quan sát thực tế việc thực hiện của giáo viên, học sinh nội dung trên trong thời gian qua. 1. Khảo sát về cơ sở vật chất, môi trường xung quanh trường học, lớp học. Cơ sở vật chất nhà trường mới được xây dựng, khang trang, khuôn viên sạch đẹp, có hàng rào, cổng trường kiên cố, có đầy đủ các phòng học, phòng chức năng, nhà vệ sinh đúng qui cách, hệ thống nước sạch tốt … Tuy vậy cũng có nhiều điểm nhà trường cần chú ý cụ thể đó là: Quanh bờ rào nhà trường chưa có cây xanh chắn gió, đất rất cằn khó trồng cây xanh cần bổ sung đất và tăng cường phân chuồng, hệ thống cây xanh của nhà trường chưa được phong phú, nhiều khu đất còn bỏ trống chưa được trồng cây phủ xanh bóng mát, bồn hoa, cây cảnh, chậu cảnh, trang trí trong lớp vẫn còn mới mẽ chưa có gì, trong lớp chưa có cây xanh, yếu tố “Xanh” trong nhà trường cần phải bổ sung, chưa có ảnh Bác Hồ, chưa có khẩu hiệu, dưới ngăn bàn luôn luôn có giấy bỏ đầy ngăn, sân trường luôn có rác, chưa có hố đổ rác, thùng đựng rác ngoài trời, nhà vệ sinh rất bẩn, chưa thành lập đựơc đội môi trường tự quản để phân loại rác thải làm kế hoạch nhỏ. Qua khảo sát các lớp học cụ thể như sau: Khối 10: Gồm lớp: 10A, 10B, 10C, 10D, 10E; Khối 11: Gồm lớp: 11A, 11B, 11C, 11D; Khối 12: Gồm lớp: 12A, 12B, 12C, 12D. Kết quả Giáo viên: Thái Hữu Lợi - Trường THPT Anh Hùng Núp Trang 11  Sáng kiến kinh nghiệm: Môi trường  khảo sát cho thấy số lớp đạt yêu cầu về “Môi trường xanh, sạch, đẹp, an toàn, thân thiện” đạt chưa cao, đang thiếu trầm trọng cần phải bổ sung thêm.. 2. Khảo sát về các hoạt động cụ thể của giáo viên, học sinh trong việc thực hiện nội dung “ Xây dựng trường lớp xanh, sạch, đẹp, an toàn”. Qua việc nắm bắt tình hình thực tế tôi nhận thấy hầu hết giáo viên đã có ý thức cao trong việc giáo dục học sinh thực hiện bảo vệ môi trường thông qua các bài giảng có tích hợp giáo dục môi trường, thông qua các hoạt động thực tế như trực nhật, quét lớp, lau cửa kính …. Các hoạt động phối hợp của Đoàn thanh niên, với giáo viên chủ nhiệm để thực hiện nội dung trên khá đa dạng. Cụ thể như giáo dục học sinh thông qua sinh hoạt dưới cờ, tổ chức ngày “Chủ nhật xanh”, “Mùa hè xanh” đi tham quan dã ngoại, qua các hoạt động lao động định kỳ, thường xuyên, các hội thi cắm hoa, cắm trại ngày 26/3 …qua đó đa số các em học sinh thực hiện tốt việc giữ gìn môi trường, bảo vệ, giữ gìn trường lớp sạch, đẹp. Tuy nhiên qua khảo sát kỹ năng thực hành giữ gìn, bảo vệ môi trường, phòng chống tai nạn thương tích của học sinh trong thực tế còn có những hạn chế nhất định. Cụ thể như hầu hết khi hỏi các em học sinh “Để giữ gìn trường lớp sạch, đẹp em phải làm gì ?” thì các em đều trả lời được là không được vứt rác bừa bãi,… tuy nhiên thực tế các em biết nhưng một số em vẫn không thực hành những nội dung các em đã trả lời. Ví dụ: Một số em ăn quà xong bỏ vỏ ni lông vào bồn hoa thay vì bỏ vào thùng rác, một số em còn vẽ bậy lên tường, ăn kẹo cao su nhả bã kẹo bừa bãi… Việc giáo dục môi trường, giáo dục kỹ năng sống của giáo viên bên cạnh những ưu điểm cũng còn có những mặt hạn chế, cụ thể là giáo viên chưa chú trọng đến giáo dục hành vi thực tế ngoài cuộc sống cho các em học sinh mà chủ yếu là truyền đạt lý thuyết trên lớp học. Chưa thực hiện tốt phương châm “Học thông qua hành động”. Giáo viên: Thái Hữu Lợi - Trường THPT Anh Hùng Núp Trang 12  Sáng kiến kinh nghiệm: Môi trường  Trên cơ sở khảo sát nắm bắt tình hình thực tế của nhà trường trong việc thực hiện nội dung xây dựng trường lớp “Xanh, sạch, đẹp, an toàn” tôi đưa ra một số biện pháp trọng tâm nhằm thúc đẩy, phát huy hết các ưu điểm mà nhà trường đã đạt được và khắc phục các tồn tại, hạn chế trong việc thực hiện nội dung này. III. BIỆN PHÁP THỰC HIỆN: 1. Phối hợp với đội ngũ cán bộ, giáo viên lên kế hoạch thực hiện. Qua khảo sát tôi nắm bắt kịp thời những khó khăn, thuận lợi trong quá trình thực hiện môi trường bên trong và môi trường bên ngoài khối lớp cũng như tâm tư nguyện vọng của đội ngũ giáo viên chủ nhiệm phụ trách dạy. Tôi tổ chức phối hợp với đoàn thể trong nhà trường, đội ngũ giáo viên và đặc biệt phối hợp chặt chẻ giữa 14 học sinh phụ trách lao động của lớp để lên kế hoạch thực hiện công tác này đối với nhà trường, giáo viên, phụ huynh học sinh (PHHS), Ban đại diện cha mẹ học sinh ( BĐDCMHS) và các khối lớp học sinh.v.v… Sau khi tiến hành họp để bàn bạc đi đến thống nhất thực hiện các nội dung nổi cộm để ráo riết triển khai thực hiện đó là: Thứ nhất: Tăng cường trồng, bảo vệ chăm sóc cây xanh. Thứ hai: Trang trí trong lớp học. Thứ ba: Đảm bảo nhà vệ sinh sạch sẽ. Thứ tư: Giữ gìn sân trường, lớp học sạch đẹp, không có rác thải vứt bừa bãi. Thứ năm: Thành lập ban lao động, thực hiện phân loại rác để làm kế hoạch nhỏ. Tóm lại: Việc quán triệt chủ trương và phối hợp thực hiện là bước đi đầu tiên rất quan trọng để thực hiện thành công kế hoạch đề ra. Vì qua việc làm này mọi thành viên có liên quan nhận thức rõ điều mình sắp thực hiện, thấy vai trò trách nhiệm của bản thân trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao. Từ nhận thức đúng sẽ đi đến hành động đúng. Giáo viên: Thái Hữu Lợi - Trường THPT Anh Hùng Núp Trang 13  Sáng kiến kinh nghiệm: Môi trường  * Bước 1: Đối với giáo viên và các đoàn thể: Dựa trên kế hoạch nhà trường, kế hoạch của Đoàn thanh niên, tôi tiếp tục đưa các tiêu chí môi trường xanh, sạch, đẹp vào kế hoạch thực hiện, đồng thời tham mưu với BGH phối hợp với Ban đại diện cha mẹ học sinh của lớp để vận động PHHS đóng góp kinh phí được thỏa thuận với nhà trường trong đại hội PHHS để cải tạo môi trường, hàng rào, bồn hoa, chậu kiểng, các loại cây trồng xung quanh hàng rào, các vị trí đã quy hoạch ở trong khuôn viên trường để trồng và chăm sóc vào đầu năm học, hàng tuần phối hợp với nhân viên bảo vệ, người dọn dẹp nhà vệ sinh, học sinh toàn trường lao động để cải tạo đất, chăm sóc cây trồng, san vời mặt bằng sân bóng đá, bóng chuyền, sửa chữa trang thiết bị hư hỏng của lớp. Đoàn Trường thảo luận đưa ra các tiêu chí “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” * Bước 2: Đối với phụ huynh: PHHS có trách nhiệm đóng góp và quản lí các khoản tiền đóng góp đã được bàn bạc, thỏa thuận trước cuộc họp. Hợp đồng và quản lí việc cải tạo sân sửa chữa…v.v. ở các lớp. Ủng hộ các loại cây trồng, chậu hoa, bình nước cho học sinh uống cho các lớp... * Bước 3: Đối với học sinh: Thực hiện bảo vệ môi trường, trang trí lớp học, chăm sóc cây xanh theo sơ đồ đã phân công. Thực hiện nhặt thu gom, phân loại rác, giấy, lọ chai Giáo viên: Thái Hữu Lợi - Trường THPT Anh Hùng Núp Trang 14  Sáng kiến kinh nghiệm: Môi trường  thường thường xuyên để thực hiện kế hoạch nhỏ gây quỷ lớp, ủng hộ tiền, sách vở cho các em học sinh nghèo vượt khó... HS thu gom rác, lọ chai, giấy... làm kế hoạch nhỏ gây quỷ lớp và tặng quà cho các em HS giỏi ở làng Stơr Anh Hùng Núp 2. Tăng cường công tác tuyên truyền giáo dục ý thức của học sinh. Tuyên truyền giáo dục là một phương pháp không thể thiếu trong quá trình giáo dục, nó có vai trò và tác dụng lớn góp phần thực hiện thành công nội dung giáo dục. Trong Đoàn viên, thanh niên mà trung tâm là đồng chí Bí thư, trưởng ban lao động giữ vai trò chủ chốt trong công tác này và phối hợp với giáo viên chủ nhiệm tổ chức thực hiện. Công tác tuyên truyền giáo dục thực hiện phong trào xây dựng “ trường học xanh, sạch, đẹp, an toàn” được thực hiện với các hình thức cụ thể như: Tuyên truyền trong giờ chào cờ đầu tuần: Nhận xét, đánh giá, nhắc nhở, khen thưởng, động viên kịp thời… Phát động cho học sinh trồng cây xanh trong lớp và tự trang trí lớp học. Tuyên truyền thông qua trong cuộc họp cờ đỏ, sinh hoạt đoàn, sinh hoạt lớp; giáo viên nhắc nhở giáo dục học sinh có thói quen vệ sinh chung, bảo vệ của công, chống lãng phí, xây dựng ban lao động lớp, ban trực cờ đỏ, lớp trực cổng trường.v.v, để bảo vệ môi trường bên trong và bên ngoài lớp xanh, sạch, đẹp. Tìm kiếm huy động các cây cảnh tặng cho trường, đầu năm ban Giáo viên: Thái Hữu Lợi - Trường THPT Anh Hùng Núp Trang 15  Sáng kiến kinh nghiệm: Môi trường  lao động ra chỉ tiêu mỗi học sinh phải nạp cho nhà trường 10kg phân chuồng/1 học sinh để bón cây xanh. Tuyên truyền giáo dục HS thực hiện phong trào xây dựng “ Trường học xanh, sạch, đẹp, an toàn” trong giờ chào cờ đầu tuần Kết quả kế hoạch được các lớp nhất trí cao và thực hiện đầy đủ chỉ tiêu về số lượng, cũng như chất lượng. Tóm lại: Tuyên truyền là một trong các biện pháp mang lại hiệu quả cao vì nó tác động vào ý thức giữ gìn môi trường, bảo vệ cây xanh, bảo vệ lớp học, … của từng em học sinh. Đa số các em học sinh thông qua tuyên truyền giáo dục ý thức các em sẽ thực hiện theo nội dung tuyên truyền một cách nghiêm túc. 3. Tổ chức thực hiện các phong trào: a. Trồng, bảo vệ chăm sóc cây xanh. Một trường học, lớp học xanh mát, ngập tràn sắc màu thiên nhiên, để mỗi ngày đến lớp, các em học sinh có cảm giác như mình đang vào công viên. Quả là tâm trạng tuyệt vời. Nhìn ở phương diện khoa học: Cây cỏ, lá hoa được ví như lá phổi thanh lọc những khí chất độc hại cho cơ thể. Ở góc độ đời sống tinh thần, màu xanh thiên nhiên có tác dụng giúp tâm hồn thư giãn, sảng khoái … Để thực hiện phong trào tưởng ban lao động giao cho mỗi lớp phụ trách một bồn hoa, sơ đồ chăm sóc cây xanh. Đây là vấn đề thường xuyên liên Giáo viên: Thái Hữu Lợi - Trường THPT Anh Hùng Núp Trang 16  Sáng kiến kinh nghiệm: Môi trường  tục các em cùng chung tay góp sức vào việc chăm sóc, bón phân, nhặt cỏ, bảo vệ. Giao cho bảo vệ thực hiện việc tưới cây hàng ngày, chăm sóc cây nhất là vào mùa nắng đảm bảo các bồn hoa luôn xanh tốt. Học sinh, trồng và bảo vệ chăm sóc cây xanh theo sơ đồ đã phân công của lớp của mình phụ trách. Phong trào đã giúp cho hệ thống cây kiểng, cây xanh của nhà trường luôn được bảo vệ, chăm sóc xanh tốt. Tạo nên khuôn viên nhà trường mát mẻ, sảng khoái. b. Trang trí trong lớp học. Không chỉ chú trọng phát triển mảng xanh trong khuôn viên trường, xây dựng môi trường học tập hiệu quả còn được đặt ra ở từng lớp học và nhiệm vụ này do chính giáo viên, học sinh đảm nhận. Nhà trường phát động các lớp trồng cây xanh, trang trí trong lớp học. Giáo viên, học sinh tìm cây xanh, hoa lá trang trí trong lớp học. Tạo lập, rèn luyện cho học sinh thói quen quan tâm đến tập thể, môi trường, thiên nhiên. Đến lúc các em có thể cảm nhận : Có thêm chậu cây, lớp học như thêm bạn. Hoa lá trong lớp dần trở thành góc khám phá vô tận: hình như, có thêm một mầm non, một chiếc lá sắp nhú; hình như, có chiếc lá đã già cỗi, bắt đầu ngả vàng; hình như thân cây đã dài thêm được một đoạn … Chan hòa cùng sắc màu thiên nhiên, căng thẳng, mệt mỏi trong học tập vì thế giãn ra rất nhiều. Giáo viên: Thái Hữu Lợi - Trường THPT Anh Hùng Núp Trang 17  Sáng kiến kinh nghiệm: Môi trường  Học sinh trang trí lớp học, lau cửa kính của lớp Các lớp thực hiện sắp xếp bàn ghế thẳng lối, thẳng hàng hàng ngày. Thứ sáu hàng tuần thực hiện lau sạch sẽ bàn ghế, định kỳ lau cửa kiếng … Phong trào đã rèn luyện tinh thần vì tập thể của học sinh, cùng nhau xây dựng lớp học gọn gàng, sạch đẹp như chính ngôi nhà của các em. c. Đảm bảo nhà vệ sinh sạch sẽ. Vấn đề nhà vệ sinh trường học là một vấn đề nổi cộm của trường học trong thời gian vừa qua. Các báo, đài cũng thường xuyên đề cập tới vấn đề này. Sở giáo dục đào tạo, đã có các văn bản chỉ đạo thực hiện việc không được để nhà vệ sinh học sinh dơ bẩn. Vì vậy nhà trường đặc biệt chú ý kiểm tra đôn đốc và chỉ đạo thực hiện ráo riết nội dung này. Việc làm đầu tiên là giáo dục ý thức của học sinh với các nội dung cụ thể như Đi tiểu: đúng nơi qui định, tiểu xong múc nước dội sạch, đi đại tiện: vào khu vực qui định, sử dụng giấy vệ sinh phải bỏ vảo sọt đựng, xả nước khi đi đại tiện, tạo thành thói quen có văn hóa khi đi vệ sinh. Thứ ba là kiểm tra, nhắc nhở thường xuyên việc quét dọn nhà vệ sinh của nhân viên phục vụ, đảm bảo không để nhà vệ sinh dơ bẩn. Ít nhất một ngày phải thực hiện ba lượt vệ sinh, cụ thể là sau giờ nghỉ tiết buổi sáng, sau giờ nghỉ tiết buổi chiều và khi học sinh tan học. Qua việc thực hiện phong trào thì nhà vệ sinh của nhà trường luôn được vệ sinh sạch sẽ. 4. Tổ chức lao động thường xuyên, định kỳ. Giáo viên: Thái Hữu Lợi - Trường THPT Anh Hùng Núp Trang 18  Sáng kiến kinh nghiệm: Môi trường  Ngay từ đầu năm học nhà trường xây dựng kế hoạch lao động. Phân công trách nhiệm cụ thể cho từng lớp phụ trách từng khu vực, giáo viên chủ nhiệm chịu trách nhiệm trước nhà trường về nhiệm vụ được giao. Các lớp vừa có trách nhiệm lao động, vệ sinh khu vực được phân công hàng ngày, đồng thời cũng thực hiện nhiệm vụ bảo vệ, vệ sinh khu vực của mình. Kịp thời phát hiện và báo ban nề nếp. Ngoài ra phân công lớp trực tuần thực hiện vệ sinh quét dọn toàn bộ khuôn viên trường. Lớp lao động phạt thực hiện theo lịch phân công của ban lao động. Thầy, cô và học sinh lao động, trồng chăm sóc cây xanh, nhặt rác vệ sinh thường xuyên, định kỳ. Tóm lại: Việc tổ chức lao động thường xuyên, định kỳ đảm bảo cho khuôn viên trường, phòng học, phòng chức năng và các phòng hành chính luôn luôn được giữ gìn sạch sẽ hàng ngày. 5. Giáo dục môi trường, giáo dục kỹ năng sống trong các tiết học. Hiện nay việc tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường, giáo dục kỹ năng sống trong một số tiết học là bắt buộc. Nếu các thầy cô giáo biết cách lồng ghép thường xuyên vấn đề này trong các bài giảng của mình thì hiệu quả chắc chắn không phải là nhỏ. Sở dĩ như vậy vì thầy cô giáo vừa là những tấm gương rất thuyết phục, vừa là những người có sức lay động, cảm hóa sâu sắc. Một lời nói của thầy cô có thể tác động trực tiếp và lớn lao hơn cả những chương trình truyền thông khô cứng. Giáo viên: Thái Hữu Lợi - Trường THPT Anh Hùng Núp Trang 19  Sáng kiến kinh nghiệm: Môi trường  Tóm lại: Qua các tiết học có giáo dục môi trường thì giáo viên cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản về môi trường, đó là những hiểu biết về môi trường tự nhiên, sự ô nhiễm môi trường, phương pháp bảo vệ môi trường. Đặc biệt qua các tiết học này giúp cho học sinh có ý thức giữ gìn, bảo vệ môi trường sống và các kỹ năng bảo vệ môi trường. 6. Phối hợp với phụ huynh học sinh xây dựng nhà trường “Xanh, sạch, đẹp, an toàn” Phụ huynh học sinh là một thành tố không thể thiếu trong ba thành tố để thực hiện công tác giáo dục học sinh đó là Nhà trường - Gia đình - Xã hội. Vì vậy ngay từ đầu năm học trong các cuộc họp phụ huynh học sinh lớp, họp phụ huynh học sinh trường cùng với việc triển khai các nội dung khác thì nhà trường đặc biệt chú ý đến vấn đề xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực mà nội dung phụ huynh học sinh có thể tham gia phối hợp nhiều nhất cõ lẽ là xây dựng “Trường học xanh, sạch, đẹp, an toàn”. Ở đây nhà trường đặc biệt chú trọng đến việc huy động sức lực, kinh phí xã hội hóa để thực hiện tốt phong trào. Ví dụ: Vấn đề dọn dẹp nhà vệ sinh, để đảm bảo nhà vệ sinh luôn được sạch sẽ nhà trường đề xuất hỗ trợ thêm kinh phí cho người làm công tác vệ sinh, tiền mua nước uống cho học sinh, ủng hộ cây xanh, cây cảnh…và nhận được sự đồng tình ủng hộ của phụ huynh học sinh trong cuộc họp phụ huynh học sinh. Trong công tác phối hợp với phụ huynh học sinh nhà trường đặc biệt chú ý chỉ đạo giáo viên phát huy cao công tác chủ nhiệm lớp. Chủ động phối hợp với cha mẹ học sinh của lớp mình trong việc giáo dục học sinh bảo vệ môi trường; chấp hành nội qui, qui định của nhà trường để đảm bảo an toàn trong vui chơi; chấp hành luật khi tham gia giao thông …đồng thời để tranh thủ sự đóng góp về kinh phí, về nhân lực để thực hiện các nội dung xây dựng “Trường học xanh, sạch, đẹp, an toàn”. Giáo viên: Thái Hữu Lợi - Trường THPT Anh Hùng Núp Trang 20