SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
"KINH NGHIỆM GIÁO DỤC HỌC SINH CHƯA NGOAN"
I/. Lý do chọn đề tài:
“Trẻ em hôm nay – thế giới ngày mai”. Đó là sự đánh giá, khái quát chung của toàn
nhân loại về vị trí xã hội của trẻ em. Trong di chúc thiêng liêng của Bác Hồ đã từng căn
dặn: “ Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc làm rất quan trọng và cần
thiết…” Nhận rõ tầm quan trọng đó, trong mỗi thời kì lịch sử, Đảng và Nhà nước ta luôn
đặt sự nghiệp giáo dục – đào tạo con người là quốc sách hàng đầu trong sự nghiệp cách
mạng của dân tộc.
Trong thời điểm các hoạt động của Thanh thiếu nhi đang được Đảng , Đoàn và Nhà
nước quan tâm. Khi các hoạt động được đẩy mạnh, nhiều học sinh đã trở thành con
ngoan, trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ ở nhiều nơi và đã được nêu gương, thì đây đó vẫn
còn những học sinh chưa thật sự ngoan ngoãn, là những học sinh chưa ngoancủa lớp, của
trường cả về hạnh kiểm lẫn học lực. Trên thực tế, trong những năm học vừa qua, đã có rất
nhiều đề tài của nhiều giáo viên chủ nhiệm viết về phương pháp giáo dục học sinh chưa
ngoan và đạt hiệu quả giáo dục khá rõ nét. Bản thân tôi, qua nhiều năm công tác và giảng
dạy khối lớp 4 – 5 cũng như phụ trách Công tác Đội đã gặp và giáo dục được nhiều học
sinh cá biệt, để các em vươn lên trong học tập và đạt hạnh kiểm tốt đến cuối năm học.
Tuy hiện nay, bản thân tôi không còn trực tiếp làm công tác Đội nhưng với kinh nghiệm
đã có được trong những năm đã làm công tác chủ nhiệm tôi xin mạnh dạn trình bày một
số vấn đề mà bản thân đã áp dụng để giáo dục học sinh chưa ngoan tiến bộ. Mong rằng,
qua sáng kiến kinh nghiệm này, giáo viên chủ nhiệm có thể áp dụng để giáo dục học sinh
chưa ngoan của lớp thành công
Vậy làm thế nào để giáo dục học sinh chưa ngoantrở nên tiến bộ? Đó là câu hỏi đặt
ra cho nhiều giáo viên chủ nhiệm, và ở mỗi trường hợp học sinh chưa ngoan lại có những
biện pháp giáo dục khác nhau.
1/. Cơ sở lý luận thực tiễn:
Bảo vệ, chăm sóc giáo dục cho thế hệ trẻ là một bộ phận quan trọng trong chiến
lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, trẻ em được hưởng những chính sách ưu tiên
của Đảng và nhà nước; các quyền cơ bản của trẻ em đã được thực hiện. Đời sống tinh
thần vật chất của trẻ em được cải thiện, sự nghiệp giáo dục đã được phát triển toàn diện ở
cả 3 cấp học theo định hướng: nâng cao dân trí, bồi dưỡng nhân lực, đào tạo nhân tài cho
quê hương đất nước. Các hoạt động vui chơi, giải trí của trẻ em đã được nâng cao về thể
chất, trí tuệ và tinh thần.
Đằng sau tất cả mọi kiến thức, kỹ năng… cần trang bị và rèn luyện, còn lại là một
yêu cầu tuy không được đặt ra trong các văn bản nhưng nó lại chi phối tất cả, đó chính
là cái “tâm” của người giáo viên. Không có một tấm lòng, mọi công việc sẽ chỉ là hình
thức. Và như vậy, yêu thương chăm sóc các em không chỉ là mệnh lệnh mà còn là một
nhu cầu không thể thiếu của trái tim người thầy cô giáo, đặc biệt là người giáo viên chủ
nhiệm.
Phát huy đạo lý của dân tộc, luôn quan tâm, chăm sóc trẻ em. với nhận thức về việc
chăm lo cho thế hệ trẻ chính là chăm lo nguồn nhân lực tuơng lai được nâng cao hơn. Với
sự cam kết mạnh mẽ của toàn xã hội và của mỗi người. Hãy dành những gì tốt đẹp nhất
cho trẻ em, những chủ nhân tương lai của đất nước.
2. Những thuận lợi và khó khăn khi thực hiện sáng kiến kinh nghiệm này:
a/. Khó khăn:
Trong những năm trực tiếp giảng dạy, tôi thường được nhà trường phân công chủ
nhiệm khối 4 – 5. Đây là các lớp cuối cấp Tiểu học. Ở lứa tuổi này, các em dễ bị tự ái,
hay phê phán và cũng dễ tiêm nhiễm cái xấu, là lứa tuổi cơ động. Tâm lý học gọi lứa tuổi
này là “ tuổi vươn lên làm người lớn”. Các em dễ bị tiếp thu cái mới nhưng cũng chóng
quên. Khả năng làm chủ bản thân chưa cao nên dễ bị bên ngoài lôi cuốn. Nếu được sự
chăm sóc của thầy cô thì ở trường các em rất tốt, xong rời khỏi cổng trường các em lại
văng tục, đánh lộn, vô lễ với người lớn… Vả lại, trong một lớp học lứa tuổi các em
thường không đồng đều, các em ở khôi lớp 4 – 5 thường có độ tuổi từ 10 đến 13. Do độ
tuổi các em chênh lệch không đều nhau, nên tâm sinh lý của các em cũng không giống
nhau và có nhiều diễn biến về tâm lý phức tạp.
Trường học nơi tôi công tác là vùng thôn quê của xã Phước Hải. Các em lớp cuối
cấp có thể làm và kiếm tiền. Nên các em dễ xa đà vào các hoạt động vui chơi chưa được
lành mạnh, cũng ảnh hưởng đến sự giáo dục của gia đình và nhà trường.
b/. Thuận lợi:
Trong việc giáo dục đạo đức cho học sinh, cũng chính là giáo dục nhân cách con
người. nên việc giáo dục học sinh chưa ngoan luôn được Ban giám hiệu các trường tạo
điều kiện quan tâm giúp đỡ. Bên cạnh đó, sự phối hợp với phụ huynh học sinh cùng các
ban ngành đoàn thể trong nhà trường đã tạo nên sự đồng bộ trong việc giáo dục cho các
em phát triển toàn diện.
Sự tận tuỵ với nghề nghiệp của mỗi giáo viên luôn là nguồn động lực lớn, giúp cho
mỗi thầy cô giáo hoàn thành tốt nhiệm vụ dạy học và giáo dục nhân cách sống cho các
em.
Các phong trào hoạt động tập thể đã tạo ra không khí thi đua sôi nổi trong nhà
trường, giúp các em tham gia hoà nhập với bạn bè sẽ tránh đi được sự mặc cảm, rụt rè
cho các em.
II/. Các biện pháp tiến hành:
Trong tất cả các hoạt động thì hoạt động nào cũng cần phải có biện pháp cụ thể để
thực hiện. Đối với kinh nghiệm giáo dục học sinh chưa ngoan, bản thân tôi cũng đã áp
dụng một số biện pháp sau đây thành công để giúp học sinh tiến bộ.
1/. Tìm hiểu hoàn cảnh
Bất kỳ một học sinh nào, cho dù là học sinh bình thường nhất đều có những hoàn
cảnh sinh sống không giống nhau, không giống với các bạn khác trong lớp học.
Kinh nghiệm cho thấy: ở lứa tuổi các em cấp 3, vấn đề tiền bạc không phải là quan trọng
bậc nhất, với các em thì một gia đình hạnh phúc, yên ấm, vui vẻ chính là điều mà các em
cần nhất, do vậy, GVCN cần phải xác định em nào có một gia đình chưa hoàn toàn hạnh
phúc, có xung đột giữa các thành viên trong gia đình... vì đấy có thể là nguyên nhân
khiến cho các em trở nên "chưa ngoan" hoặc cũng có thể trở thành "tự kỷ"...
Đã có những gia đình trong đó, cha mẹ đều là những người thành đạt nhưng con
của họ lại là những học sinh bị gọi là "học sinh cá biệt" do người cha và mẹ đi công tác
liên tục, không có thời gian chăm sóc, gần gũi con để con có thể tâm sự, trao đổi, để hỏi
han tình hình học tập, vui chơi của con. Những học sinh này thường sống với một người
chăm sóc riêng hoặc chung sống với ông, bà và các em sẽ cảm thấy thiếu đi bàn tay
người mẹ, ánh mắt người cha...
Người lớn chỉ biết đáp ứng đầy đủ, thậm chí là dư giả nhu cầu tiền bạc, vật chất
cho con và xem đây là điều kiện tiên quyết cho con học hành, thực sự thì hành động này
đã có thể vô tình đầy con của mình vào con đường lêu lỏng, ăn chơi và trở thành học
sinh cá biệt, đến lúc phát hiện được thì có thể đã muộn rồi!
Cũng có những gia đình, do xung đột giữa các thành viên trong gia đình diễn ra
trước mắt của các em, khiến cho các em trở nên cộc cằn, hoặc xấu hổ với bạn bè... có
những hành vi bắt chước người lớn trong khi giải quyết các xung đột với các bạn cùng
lớp và như vậy, vô tình người lớn đã đẩy các em trở thành học sinh cá biệt.
Đã có trường hợp xung đột giữa Ông bà với Cha mẹ khiến cho các em mất lòng tin
vào đấng sinh thành và trở nên hỗn láo, khó bảo, thường xuyên dùng vũ lực nhằm giải
quyết các xung đột với bạn học.
Cũng có trường hợp gia đình của các em quá khó khăn, các em phải lo phụ giúp
gia đình để kiếm sống và thời gian học bài của các em ở nhà bị hạn chế, khiến sức học
các em bị đuối dần, thế là các em trở thành học sinh cá biệt...
Nếu như GVCN nắm bắt được kịp thời hoàn cảnh sống của học sinh, chắc chắn sẽ
có biện pháp kết hợp với gia đình để cùng nhau đưa ra các biện pháp giáo dục phù hợp
hơn nhằm đưa học sinh trở lại chính mình
2/. Điều tra thông tin:
Qua nhiều năm công tác , tôi nhận thấy không khi nào giáo viên chúng ta được tiếp
nhận một lớp với tập thể học sinh toàn diện không cần nguồn giáo dục nào nữa. Học sinh
chúng ta có trở thành người chủ tương lai được hay không? Là do do kết quả tổng thể của
mọi nguồn lực giáo dục. Cho nên, với tấm lòng yêu nghề mến trẻ và nhiệt tình công tác,
tôi mong muốn sẽ cảm hoá dần dần những học sinh chưa ngoan, giúp các em có cơ sở
đạo đức vững chắc, một nếp nghĩ đúng đắn và kiến thức đầy đủ, làm hành trang tốt khi các
em bươc vào ngưỡng cửa Trung học cơ sở.
Với suy nghĩ ấy, vào đầu mỗi năm học, tôi thường điều tra thông tin qua sổ chủ
nhiệm của năm trước để lại, sổ điểm và gặp gỡ những giáo viên đã trực tiếp giảng dạy
các em ở các lớp dưới để nắm được đặc điểm của từng em, cũng như tìm hiểu về sức học
và hoàn cảnh của từng em để có biện pháp phù hợp, nhằm giúp các em phát huy các năng
lực sở trường đã có sẵn và ngăn chặn những hành vi không tốt xảy ra trong học đường ở
năm học mới. Cũng qua điều tra nắm thông tin như vậy, nên chỉ trong 3 tháng tôi đã nắm
được đặc điểm của từng em, cũng như mức độ chưa ngoan mà một số em mắc phải ở lớp
dưới. Thông qua điều tra, nắm thông tin tìm ra những biện pháp phù hợp để giúp đỡ từng
em cụ thể.
Từ việc điều tra sơ khảo đã nắm được mặt mạnh, mặt yếu của lớp từ đó có biện
pháp giáo dục thích hợp: Tổ chức cho lớp bầu ra ban cán sự mới, ban cán sự phải là
người có học lực khá giỏi, đối xử hoà đồng với bạn bè, nhiệt tình trong công việc được
giao.
Ngoài ra giáo viên còn có kế hoạch phân loại học sinh ngay từ đầu năm học. Các
em yếu về mặt nào, môn nào để còn kịp bồi dưỡng nâng cao trình độ đồng đều của lớp.
Đối với học sinh yếu kém thì phân ra từng nhóm:
* Nhóm 1: Những học sinh yếu kém nhưng có thái độ học tập tích cực.
* Nhóm 2: Những học sinh có tư duy bình thường nhưng có thái độ học tập chưa
tốt.
-
Những em yếu kém chậm tiến bộ thì xếp các em ngồi trên bàn đầu đồng thời xếp
một em khá giỏi ngồi bên cạnh, giao nhiệm vụ cho em khá giỏi kèm bạn yếu qua từng tiết
học, bài học trong mọi giờ học. Đồng thời cũng tiện cho giáo viên theo dõi hướng dẫn
học sinh học tập và theo dõi kết quả học tập của các em qua từng bài học. Đặc biệt cần
chú ý phát triển tư duy nâng cao kiến thức bồi dưỡng học sinh khá giỏi, học sinh có năng
lực đặt biệt.
3/. Phối hợp với phụ huynh học sinh:
Một trong các biện pháp nhằm giáo dục và giúp đỡ học sinh tiến bộ, đó là giáo viên
phải phối kết hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh. Thường xuyên liên hệ thông qua gặp
trực tiếp hoặc qua phiếu liên lạc, hoặc có thể qua điện thoại, qua các cuộc họp mặt cha
mẹ học sinh, để trao đổi với phụ huynh học sinh sẽ giúp giáo viên hiểu rõ hoàn cảnh gia
đình các em, hiểu rõ tính nết của các em những lúc ở nhà cũng như khi bộc lộ trên lớp.
Đến thăm gia đình các em, tôi mới thấy được nhiều gia đình không cùng nhà trường giáo
dục con em mình trở thành người tốt, học tốt. Mà một số gia đình lo làm nông hoặc lên
núi làm than, bỏ bê con cái nên một số gia đình dễ dàng biến các em thành những đứa tre
chưa ngoan. Xung quanh em là những đứa trẻ nghỉ học sớm đi làm có tiền, lêu lỏng ăn
chơi. Có nhiều gia đình khi tôi đến thăm nhà, thấy nhà cửa trống hoang, ăn ở không hợp
vệ sinh, cha mẹ đi làm suốt cả ngày, để tiền lại cho các em tự mua đồ ăn sáng và trưa, tối
thì cha mẹ mới về. Nên các góc học tập của các em không có. Có gia đình, khi được giáo
viên đến liên hệ tha thiết muốn cùng gia đình giáo dục con em, lại được nghe lời phát
biểu: “ Trăm sự cũng nhờ thầy cô, coi cháu như con em, nó sai gì, thầy cô cứ việc đánh,
đánh nó tôi cám ơn, tôi không làm khó dễ gì đâu…”. Đối với những gia đình ấy, việc giáo
dục và giáo dưỡng con em mình đều khoán trắng cho nhà trường. Dù giáo viên có giải
thích hoạ hoằn lắm chỉ được sự nhất trí về quan điểm giáo dục trong nhất thời mà thôi.
Họ cũng nhắc nhở con em trong việc học hành, hoà nhã với bạn bè khi đến lớp. Nhưng
do phải mưu sinh nên có ít điều kiện để chăm lo cho con cái.
Đối với những học sinh thuộc các gia đình nói trên, thì sự yêu thương, động viên
khích lệ của thầy cô và bạn bè sẽ là nguồn cổ vũ động viên lớn lao giúp cho các em tiến
bộ.
Hay như trường hợp của em Nguyễn Văn Phơi ( năm học 2008 – 2009 ), gia đình
có hai anh em. Cha mẹ đi làm núi. Gặp gỡ, trao đổi với cha mẹ về việc thường xuyên
vắng học không phép và không học bài, hay đi vào các tụ điểm chơi game, qua trao đổi
cùng gia đình nói: “ Tôi không biết chữ, nên việc dạy dỗ đều trông mong hết cả vào thầy
cô”. Em này cũng có ý định nghỉ học, sau khi gặp gia đình, phân tích cho gia đình em
hiểu lợi ích của việc con cái biết chữ, biết tính toán và quyền lợi của trẻ em được quy
định trong luật chăm sóc bào vệ trẻ em như thế nào. Gia đình em đã hiểu ra và nhờ giáo
viên quan tâm giúp đỡ. Biết em ngoài giờ học thường tụ tập tại các quán game, tôi yêu
cầu gia đình không cho tiền ăn quà vặt, và tôi yêu cầu một số em nam học giỏi trong lớp
đến nhà em Phơi cùng chơi cùng học với em để em lấy lại những phần kiến thức bị hỏng.
Đầu năm học em là một học sinh có kết quả học yếu nhưng đến cuối năm em vươn lên
học sinh trung bình, nhiều môn học còn đạt điểm tốt.
Năm học 2009 – 2010, lớp tôi chủ nhiệm có em Đỗ Phương Phụng là học sinh
chưa ngoan của Trường ( vì em này thường gây gổ, bắt nạt bạn bè, học yếu, không nghe
lới chỉ dạy của thầy cô giáo…). Qua tìm hiểu, tôi được biết em là đứa con thứ ba trong
gia đình, cha thì mất sớm, mẹ tần tảo lên núi làm than về nuôi 4 đứa con, nên không có
điều kiện quan tâm đến học hành của em, mẹ lại ít học nên việc dạy cho con học tại nhà
gặp khó khăn ( năm nay em học lớp 5 đã 12tuổi). Tôi đã thường xuyên ghé thăm gia đình
em, gặp mẹ em ( và có cả em) trao đổi những mặt tích cực của em đã thể hiện trên lớp.
Thấy được sự quan tâm của giáo viên chủ nhiệm tới con mình, mẹ em đã thường xuyên
nhắc nhở em học tập. Còn em, ở những năm học trước đó, giáo viên tới thăm thường
xuyên trốn, vì các giáo viên trước đó không khen mà chỉ nêu ra các mặt tiêu cực của em.
Từ đó em sinh ra chán nản, hay vắng học không phép, tỏ ra chai lì trước sự dạy bảo của
thầy cô và gia đình. Nhưng với biện pháp tôi đã áp dụng ở trên, em Phụng đã có bước
tiến bộ rõ nét. Em cũng không mặc cảm sợ bạn bè xa lánh, thầy cô rầy la.
Trong năm học 2010 – 2011 lớp của Tôi đảm nhận có một số em ngỗ ngược từ các
lớp dưới do giáo viên năm trước cung cấp lại, như trường hợp của em Nguyễn Công Đô,
luôn nói tục, nhổ cây của lớp khác trồng, là một giáo viên chủ nhiệm ai cũng muốn
những đứa học trò của mình ngoan ngoãn những không như chúng ta mong muốn.Nhiều
lần tôi cũng đã trao đổi cùng em và em đã nghe ra dần dần có sự chuyển biến tích cực.
Trên đây, chỉ là ba trong số rất nhiều trường hợp mà tôi đã phối hợp với phụ huynh
học sinh giúp các em tiến bộ về học lực và hạnh kiểm. Trong phạm vi bài viết này, tôi xin
phép được dành thời gian để liên hệ đến các biện pháp khác.
4/. Tạo cho học sinh tự tin ở bản thân mình:
Qua sách báo tham khảo, tôi nhớ nhất quan điểm giáo dục của nhà giáo dục lỗi lạc
Xô - viết Xu-khôm-lin-xki: “ Tạo cho học sinh thành công ban đầu là gieo vào lòng học
sinh tự tin ở bản thân mình, để nỗ lực đạt kết quả cao hơn…”. Tôi đã áp dụng và đạt kết
quả rất khả quan. Tôi xin kể sơ qua câu chuyện của em Nguyễn Hồng Thái lớp tôi chủ
nhiệm năm học 2004 – 2005. Em Thái là một học sinh thông minh nhưng nổi tiếng cẩu
thả, chây lười ở các lớp dưới, em thường bị các giáo viên cũ nhắc nhở. Để chữa thói chủ
quan và xây dựng tinh thần làm chủ bản thân, đồng thời giúp em phát huy những năng
lực sẵn có, tôi luôn động viên và khuyến khích những việc làm tốt của em. Và cũng thật
nghiêm khắc sửa chữa nhung sai lầm mà em mắc phải. Một mặt, tôi đề xuất cho em làm
lớp trưởng và yêu cầu em phải hoàn thành nhiệm vụ khi được giáo viên và tập tể lớp tín
nhiệm. Thấy em làm được, tôi tuyên dương ngay trước lớp. Được tin yêu, càng ngày em
càng phát triển khả năng chỉ huy của mình. Trong quá trình góp ý với các bạn, em đã tự
giáo dục mình rất tốt. Chẳng bao lâu, hiện tượng chây lười, cẩu thả ở em không còn nữa,
các hoạt động của lớp em đều tham gia sôi nổi, nhiệt tình và có hiệu quả. Trong các giờ
học có trao đổi, thảo luận nhóm, em thường tỏ rõ quan điểm của mình trước các bạn cùng
tổ và có những phân tích rất lôgic, hợp lý và chính xác và tổ của em luôn đạt điểm cao
trong các tiết học có thảo luận nhóm. Riêng em cuối năm là học sinh giỏi, và còn tham dự
cuộc thi viết chữ đẹp do cấp Trường tổ chức, em đoạt giải và được nằm trong đội tuyển
viết chữ đẹp của trường để tiếp tục tham gia cuộc thi viết chữ đẹp cấp Huyện. Em đã rèn
được tính cẩu thả của mình.
5/. Giáo dục nâng cao lòng tự trọng cho học sinh:
Song song với các biện pháp giáo dục đã nêu ở trên, tôi còn tạo nhiều tình huống
mâu thuẫn đạo đức rồi hướng cho các em phân tích. Cuối cùng do yêu cầu của bản thân,
các em tự chọn và vươn lên. Đối với tập thể lớp, tôi thường nêu những việc làm được của
các lớp khác. Vì sao lớp kia đạt được điều này, đạt được điều kia tốt? Có phải là do lớp
đó có nhiều học sinh khá giỏi hơn không? Các em có thể vươn lên như các bạn không?
Muốn tiến bộ, các bạn ấy phải thế nào?... Qua cách lật ngược vấn đề và hướng dẫn các
em giải thích, tôi thấy tác dụng rất cao. Các em thấy rằng thực hiện những việc tốt không
khó, chỉ cần chú ý đến việc đó và tự nỗ lực sẽ đạt kết quả ngay.
Biết tâm lý lứa tuổi này hay tự ái, tôi luôn thể hiện lòng tin yêu đối với từng em và
đặc biệt giúp các em nâng cao lòng tự trọng. Ở lớp tôi chủ nhiệm năm học 2009 – 2010
có em Ngô Thị Nên là một học sinh yếu, cha mẹ đều là dân biển ít có thời gian kiểm soát
việc học của em. Em Nên lại chưa có thói quen tự lực học tập. Để luyện tinh thần tự học
cho em, tôi thường xuyên cho bài làm ở nhà và có kế hoạch kiểm tra sát sao. Những lần
đầu, em không làm tôi cố gắng giảng giải cho em hiểu. Nhưng hiện tượng không làm bài
vẫn tiếp diễn. Cuối cùng, tôi phải gặp trực tiếp cha mẹ em. Dù rất bận việc làm ăn mẹ em
cũng gặp đến trường gặp tôi. Sau khi cho em thấy sự quan tâm của mọi người đối với em
và niềm vui em sẽ mang lại cho mọi người, vừa khóc em vừa hứa trước tập thể lớp, trước
mẹ em và trước tôi sẽ tự lực học tập. Và tôi phân công những em học giỏi ngồi gần em
kèm cặp giúp đỡ em ngay tại lớp. Tôn trọng lời hứa, em thực hiện khâu tự lực rất tốt và
sẵn đà tiến em vươn lên. Điều ấy, khiến cha mẹ em rất ngạc nhiên và đã công nhận cùng
tôi.
6/. Xây dựng đội ngũ cán bộ lớp:
Ngoài mối quan tâm chăm sóc từng em ra, tôi còn xây dựng đội ngũ cán bộ lớp. Vì
tôi nghĩ, muốn xây dựng đội ngũ cán bộ lớp tốt cần phải xây dựng nhân tố điển hình của
lớp và từ những nhân tố điển hình này tôi nhân diện rộng khắp. Tôi chú ý bồi dưỡng đội
ngũ cán bộ lớp. Lúc đầu, tôi phải hướng dẫn các em từng li, từng tí một.Nhưng qua học
kỳ II là các em có thể tự hoạt động theo kế hoạch của lớp, lúc ấy giáo viên chủ nhiệm sẽ là
cố vấn cho các em trong các hoạt động của lớp.
Việc xây dựng được một đội ngũ cán bộ lớp năng động, sáng tạo sẽ giúp cho giáo
viên chủ nhiệm rất nhiều trong việc điều hành, quản lý lớp. Các em sẽ là những nhân tố
tích cực trong các hoạt động của lớp, của trường.
Bên cạnh đó, các hình thức thi đua trong lớp do giáo viên chủ nhiệm và ban cán sự
lớp phát động đã kích thích tích cực, tự giác của các em trong lớp. Thông qua đó, xây
dựng bạn bè trong lớp, tinh thần tương trợ giúp đỡ lẫn nhau trong học tập và các hoạt
động khác, để cùng nhau thực hiện nguyện vọng của cá nhân và tập thể. Hướng dẫn cho
ban cán sự lớp tổ chức cho các bạn trong lớp đăng kí danh hiệu thi đua như: con ngoan
trò giỏi, cháu ngoan Bác Hồ, thực hiện hoàn thành chương trình rèn luyện đội viên do
liên đội phát động… Chính nhờ những hình thức hoạt động phong phú đã tạo cho các em
gắn bó với tập thể lớp, tin vào tập thể, tin vào khả năng của mình sẽ thành công trong các
công việc được tập thể giao cho.
Muốn lớp mình có nề nếp tốt thì giáo viên chủ nhiệm phải lên kế hoạch cho cả năm
học, từng tháng, từng tuần dựa trên kế hoạch của nhà trường. Xây dựng được nề nếp tự
quản, bầu chọn được đội ngũ cán sự cốt cán của lớp gồm: Lớp trưởng, 3 lớp phó phụ
trách từng mặt, lớp được chia làm 4 tổ, mồi tổ bầu một em làm tổ trưởng, một em làm tổ
phó. Sau khi bầu xong, giáo viên họp đội ngũ cán bộ lớp để phân công quán triệt rõ
nhiệm vụ cho từng em, đồng thời cho các em tự đăng kí các danh hiệu thi đua và biện
pháp thực hiện từ đó có phương hướng chỉ đạo để học sinh thực hiện tốt.
Mỗi tổ có một quyển sổ theo dõi học tập và các mặt hoạt động của từng tổ viên
trong tổ. Cuối tuần các tổ trưởng tổng hợp báo cáo cho lớp trưởng, lớp trưởng tổng hợp
báo cáo cho giáo viên chủ nhiệm vào tiết sinh hoạt chủ nhiệm cuối tuần. Lớp trưởng nhận
xét tình hình học tập trong tuần rồi đến giáo viên nhận xét chung tình hình học tập của
lớp: về ưu điểm và tồn tại. Sau đó nhận xét đánh giá tình hình học tập cùng với nề nếp,
tác phong, vệ sinh của từng em để các em tự rút kinh nghiệm và khắc phục trong tuần
tiếp theo. Ngoài ra còn giáo dục các em phải: “Nói lời hay, làm việc tốt”, “Gọi bạn xưng
mình”. Thường xuyên giáo dục các em có tính tự giác, chấp hành tốt nội quy của lớp, của
trường. Muốn các em thực hiện tốt, nghiêm túc thì người giáo viên chủ nhiệm lớp phải
thực sự gương mẫu về mọi mặt, phải là: “Tấm gương sáng cho học sinh noi theo”, nói
phải làm, đề ra phải thực hiện và khen chê đúng mực. Vì học sinh tiểu học các em đang ở
lứa tuổi nhỏ nên giáo dục phải nhẹ nhàng, nghiêm túc, nghiêm khắc nhưng cởi mở gần
gũi độ lượng, luôn vị tha đối với học sinh biết nhận lỗi và sửa lỗi, tuyệt đối không trù ém
mắng nhiếc học sinh.
Trong học tập không những chú trọng rèn luyện cho học sinh bằng nhiều hình thức
khác nhau mà còn chú trọng khâu nề nếp ngay từ đầu năm như truy bài đầu giờ, trật tự
nghe giảng trong giờ học, trong lớp tổ tự quản kiểm tra bài tập về nhà của các bạn trong
tổ ... Vì nề nếp tốt là cực kì quan trọng, nó góp một phần lớn quyết định kết quả học tập
của học sinh. Chính vì thế ngay từ đầu năm học giáo viên phải quán triệt nề nếp bằng
cách: Cho cả lớp học nội quy lớp học, và mọi quy định của giáo viên. nội quy của nhà
trường đề ra:
III/. Kết quả:
Tất cả những việc tôi đã làm và thực hiện trong những năm làm công tác chủ nhiệm
lớp, đều dựa vào kế hoạch từng tháng của nhà trường, dựa vào từng chủ đề của đội. Đầu
tháng, khi có kế hoạch trong tay là tôi tự vạch cho mình nội dung cùng biện pháp thực
hiện. Ở mỗi phần việc, tôi tự xác định yêu cầu, xác định thời gian hoàn tất. Dù bất cứ
hoàn cảnh nào tôi cũng phải linh hoạt thực hiện cho bằng được. Đây cũng là một điều tôi
phải tự rèn luyện thành thói quen: cái thói quen hứa là làm, đề ra là phải thực hiện…
những việc tôi đã làm được trong những năm làm công tác chủ nhiệm cũng đã góp phần
cùng với các lực lượng giáo dục khác trong và ngoài nhà trường hình thành nhân cách tốt
đẹp cho học sinh, Những chủ nhân tương lai của đất nước.
Các lớp do tôi chủ nhiệm trong những năm tôi chủ nhiệm hằng năm đều có chất
lượng lên lớp thẳng cao. Là một trong những lớp luôn dẫn đầu trong các phong trào hoạt
động tập thể. Có nhiều cá nhân là nhóm nòng cốt trong các phong trào hoạt động của liên
đội.
IV/. Bài học kinh nghiệm:
Qua nhiều năm công tác chủ nhiệm lớp, bản thân tôi đã rút được một số bài học
kinh nghiệm như sau:
1/. Muốn làm tốt công tác chủ nhiệm, trước hết giáo viên phải hết lòng tin và yêu
học sinh. Phải tạo được thành công ban đầu cho học sinh, giúp các em tự tin vào bản
thân mình để từ đó các em phấn đấu đạt kết quả cao hơn.
2/. Người giáo viên chủ nhiệm tránh dài tay và sẽ chỉ đạo được công tác chủ nhiệm
khi học sinh đã hình thành tổ chức chặt chẽ và đã nêu cao được tinh thần tự quản. Lúc
ấy bằng nhiều phương pháp linh hoạt, giáo viên chủ nhiệm phát huy tính chủ động của
học sinh là chính.
3/. Luôn luôn học tập, vận dụng sáng kiến kinh nghiệm của đồng nghiệp và tự đúc
rút kinh nghiệm cho bản thân, nhất là trong công tác giảng dạy và chủ nhiệm lớp.
4/. Bên cạnh sự nỗ lực của giáo viên, phải có sự khích lệ đúng mức của Ban giám
hiệu nhà trường, và giáo viên chủ nhiệm phải tìm mọi cách tranh thủ kịp thời những hỗ
trợ cần thiết của các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường trong công tác chủ
nhiệm của mình.
5/. Không ngừng nâng cao sự hiểu biết, không tự mãn với những thành quả đạt
được ban đầu. Luôn trao dồi đạo đức cách mạng, rèn luyện tác phong để trở thành tấm
gương sáng cho học sinh noi theo. Phải gây được uy tín với các em, với phụ huynh và với
tập thể giáo viên.
6/. Để làm tốt công tác giáo dục học sinh chưa ngoan, cần phải có sự phối hợp
đồng bộ giữa các bộ phận, giữa các Thầy Cô. Vai trò của Thầy Cô chủ nhiệm là rất quan
trọng. Trong lớp, Thầy Cô chủ nhiệm như là cha mẹ của các em, có tiếng nói điều chỉnh
kịp thời các hành vi chưa đúng của các em, là tấm gương cho các em noi theo
KẾT LUẬN CHUNG:
Trên đây là một vài điều phân tích về một số kinh nghiệm giáo dục học sinh chưa
ngoan trong nhà trường Tiểu học mà tôi đã đúc kết được từ thực tiễn giảng dạy.
Vấn đề giáo dục học sinh chưa ngoan trong nhà trường luôn luôn là đề tài nóng hổi,
được sự quan tâm của hầu hết Thầy Cô, đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm.
Để có thể giáo dục tốt các em học sinh chưa ngoan, cần phải có sự phối hợp cả gia
đình, xã hội và nhà trường. Vai trò giáo dục của gia đình và xã hội giữ vị trí quan trọng,
vai trò giáo dục của nhà trường mang yếu tố quyết định giúp các em có thể có những định
hướng đúng đắn, để sau này trở thành những người con có ích cho xã hội, hiếu thảo trong
gia đình và chính các em sẽ là tấm gương tốt cho các em học sinh khác mà người Thầy sẽ
luôn lấy các em ra làm ví dụ khi giáo dục các học sinh khác
Xã hội hoá giáo dục sự nghiệp chăm sóc, giáo dục trẻ em chắc chắn sẽ đạt hiệu quả
cao hơn nếu nâng cao hơn nữa chất luợng giáo dục học đường, các môi trường giáo dục
gia đình, nhà trường, xã hội được coi trọng hơn nữa. Các gia đình cùng các đoàn thể, các
tổ chức xã hội cùng chung sức tổ chức hướng dẫn cho các em được hưởng các thú vui mà
học, giải trí mà bổ ích cho kiến thức, tâm hồn nảy nở các năng khiếu bằng việc đọc sách
báo, xem phim ảnh lành mạnh, sinh hoạt các câu lạc bộ, vui chơi mà bổ ích cũng như lao
động chân tay vừa sức và tham gia các hoạt động xã hội từ thiện… Tạo được môi trường
lành mạnh toàn diện cho trẻ em một cách tốt nhất là tránh cho trẻ em khỏi quá tải, ốm yếu
bởi sách vở, thi cử nặng nề. Khỏi phí thời gian, sức lực vào các trò chơi có hại cho sức
khoẻ và không lành mạnh, cũng như tránh khỏi tình trạng lang thang chơi bời, không
được kiểm soát dẫn tới tai hoạ… hiện là những điều lo ngại cho mọi người.
Học sinh chúng ta chỉ là những cành cây non, đang muốn vươn lên trở thành cành
cây vững chắc, hãy tạo điều kiện cho các em thể hiện mình, vươn lên nơi có ánh sáng
vững bền, hãy giáo dục các em bằng thái độ thân thiện và tích cực.
Bảo vệ, chăm sóc thật tốt cho con em chúng ta, không chỉ là chăm lo cho tương lai
dân tộc, mà còn là nuôi lớn hàng ngày niềm hy vọng và hạnh phúc hiện tại của mỗi gia
đình và toàn xã hội…
Rất mong sáng kiến kinh nghiệm này được phổ biến, áp dụng rộng rãi để giúp cho
giáo viên chủ nhiệm lớp có các biện pháp giáo dục học sinh chưa ngoan đạt hiệu quả cao.
Rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của Hội đồng khoa học để sáng kiến
kinh nghiệm hoàn chỉnh nhằm góp phần chung vào sự nghiệp “ trồng người”.
Tôi xin chân thành cảm ơn.
- Xem thêm -