Tài liệu Skkn khai thác và vận dụng tư tưởng đạo đức hồ chí minh ở một số bài học gdcd lớp 10 .

Khai thác và vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh ở một số bài học GDCD lớp 10 ------------------------------------------------------------------------------------------------------ SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỒNG NAI Trường THPT Nam Hà Mã số: ........... SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM KHAI THÁC VÀ VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ MINH Ở MỘT SỐ BÀI HỌC GIÁO DỤC CÔNG DÂN LỚP 10 Người thực hiện: TRẦN THỊ THANH HẰNG Lĩnh vực nghiên cứu: - Quản lý giáo dục  - Phương pháp dạy học bộ môn: .....GDCD.... - Lĩnh vực khác: Có đính kèm:  Mô hình Phần mềm  Phim ảnh  ..............................................   Hiện vật khác Năm học: 2010 - 2011 ------------------------------------------------------------------------------------------------------GV thực hiện: Trần Thị Thanh Hằng Trang 1 Khai thác và vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh ở một số bài học GDCD lớp 10 ------------------------------------------------------------------------------------------------------ SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC I. THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN 1. Họ và tên: TRẦN THỊ THANH HẰNG 2. Ngày tháng năm sinh: 03 / 12 / 1982 3. Nam, nữ: Nữ 4. Địa chỉ: 197/10 Phạm Văn Thuận, TP Biên Hòa, T Đồng Nai 5. Điện thoại: 0613.950365/ 0613.818585; ĐTDĐ: 01233700727 6. Fax: E-mail: 7. Chức vụ: Giáo viên 8. Đơn vị công tác: Trường THPT Nam Hà II. TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO - Học vị (hoặc trình độ chuyên môn, nghiệp vụ) cao nhất: Cử nhân - Năm nhận bằng: 2005 - Chuyên ngành đào tạo: Giáo dục chính trị. III. KINH NGHIỆM KHOA HỌC - Lĩnh vực chuyên môn có kinh nghiệm: Giảng dạy. Số năm có kinh nghiệm: 7 năm - Các sáng kiến kinh nghiệm đã có trong 5 năm gần đây: + “Sử dụng phương pháp đóng vai trong giảng dạy môn giáo dục công dân ở bậc trung học phổ thông” + “Lồng ghép giáo dục pháp luật trong giảng dạy môn giáo dục công dân lớp 10” ------------------------------------------------------------------------------------------------------GV thực hiện: Trần Thị Thanh Hằng Trang 2 Khai thác và vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh ở một số bài học GDCD lớp 10 ------------------------------------------------------------------------------------------------------ KHAI THÁC VÀ VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG ĐẠO ĐỨC HỒ CHÍ MINH Ở MỘT SỐ BÀI HỌC GDCD LỚP 10 I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI Những năm gần đây, đất nước ta nói chung và ngành giáo dục nói riêng đã có những bước phát triển rất mạnh mẽ. Quá trình công nghiệp hóa – hiện đại hóa của đất nước đòi hỏi ngành giáo dục phải đào tạo được nguồn nhân lực năng động, sáng tạo, có năng lực, chủ động nắm bắt tri thức. Điều này đã đặt lên vai người giáo viên trực tiếp giảng dạy bộ môn GDCD một trách nhiệm to lớn, đó là phải giáo dục đạo đức, giúp các em từng bước hình thành và hoàn thiện nhân cách, trở thành những công dân tốt phục vụ quá trình Công nghiệp hóa – hiện đại hóa của đất nước. Tỉnh Đồng Nai nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, có tốc độ phát triển cao và đô thị hoá nhanh đã thu hút nhiều lao động từ các địa phương trong cả nước đến làm ăn sinh sống. Cùng với sự phát triển và chuyển dịch cơ cấu kinh tế xã hội, sự tác động mặt trái của kinh tế thị trường đã ảnh hưởng đến đạo đức, văn hóa ứng xử và những mối quan hệ của cuộc sống. Chính vì lẽ đó, học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là một trong những biện pháp để phát huy những mặt tích cực, khắc phục những tiêu cực về đạo đức, lối sống trong lứa tuổi học sinh. Tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh là tấm gương đạo đức của một vĩ nhân, một lãnh tụ cách mạng vĩ đại, một người cộng sản vĩ đại, nhưng đồng thời cũng là tấm gương đạo đức của một người Việt Nam chân chính, bình thường, giản dị, gần gũi, ai cũng có thể làm theo, học theo để trở thành một người công dân tốt hơn trong xã hội. Kiến thức thì vô tận mà sự hiểu biết của con người thì có hạn. Với một giáo viên mà tuổi nghề còn quá ít như tôi thì quá trình viết lên kinh nghiệm này chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy rất mong ------------------------------------------------------------------------------------------------------GV thực hiện: Trần Thị Thanh Hằng Trang 3 Khai thác và vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh ở một số bài học GDCD lớp 10 ------------------------------------------------------------------------------------------------------ quý thầy cô góp ý cho những thiếu sót ấy để tôi ngày càng hoàn thiện hơn trong quá trình giảng dạy của mình. ------------------------------------------------------------------------------------------------------GV thực hiện: Trần Thị Thanh Hằng Trang 4 Khai thác và vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh ở một số bài học GDCD lớp 10 ------------------------------------------------------------------------------------------------------ II.THỰC TRẠNG TRƯỚC KHI THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP CỦA ĐỀ TÀI 1.Thuận lợi: Bác Hồ, người cha già kính yêu của dân tộc Việt Nam, bằng cuộc đời cách mạng gắn bó với tổ quốc và nhân dân, Người đã để lại cho nhân dân ta tài sản vô giá là tư tưởng và tấm gương đạo đức trong sáng, mẫu mực, cao đẹp, kết tinh những giá trị truyền thống của dân tộc, của nhân loại và thời đại, để mọi người Việt Nam học tập và noi theo. Cuộc vận động Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh do Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam phát động đã trở thành phong trào phát triển sâu rộng trong toàn xã hội, thu được nhiều thành quả tốt đẹp. Học đi đôi với hành, lý luận gắn liền với thực tiễn là vấn đề thiết thực mà Đảng, Nhà nước và ngành giáo dục rất quan tâm trong giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước hiện nay. Bên cạnh đó, trong điều kiện phát triển của các phương tiện truyền thông, khoa học công nghệ; trong bối cảnh hội nhập, mở rộng giao lưu quốc tế, học sinh được tiếp nhận nhiều nguồn thông tin đa dạng, phong phú từ nhiều mặt của cuộc sống. Điều đó làm cho các em hiểu biết nhiều hơn, linh hoạt hơn và thực tế hơn, giúp cho các em chủ động lĩnh hội tri thức khoa học. Là học sinh THPT, bản thân các em có ý thức tự giác chủ động tiếp nhận những thông tin đa chiều làm phong phú thêm bài dạy của giáo viên. Những điều kiện mà nhà nước, nhà trường mang lại đã tạo ra cho các em môi trường học tập tiến tiến, rất thuận lợi cho việc lĩnh hội tri thức. 2. Khó khăn ------------------------------------------------------------------------------------------------------GV thực hiện: Trần Thị Thanh Hằng Trang 5 Khai thác và vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh ở một số bài học GDCD lớp 10 ------------------------------------------------------------------------------------------------------ Việc chủ động tiếp nhận các thông tin đa chiều của học sinh mặc dù tạo cho các em tính tự học cao nhưng cũng đặt ra cho giáo viên những khó khăn nhất định, đó là phải mất thời gian để định hướng nội dung bài học, đồng thời phải có kiến thức vững vàng để hướng các em đến với những tri thức khoa học. Bên cạnh đó, nội dung chương trình GDCD lớp 10 không đề cập nhiều đến những nội dung cơ bản về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh, do vậy, để vừa đảm bảo nội dung bài học, vừa vận dụng tư tưởng và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh cho các em học sinh thì đòi hỏi người giáo viên phải chủ động, linh hoạt, nắm vững kiến thức về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Bác. III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI 1. Cơ sở lí luận: Hiện nay, đất nước đã trải qua chặng đầu tiên của tiến trình hội nhập quốc tế với nhiều cam go vất vả và đã đạt được những thành tựu nhất định trong một số lĩnh vực. Quá trình giao lưu kinh tế, văn hóa, khoa học kĩ thuật đã đặt nước ta trước những vận hội mới và thử thách mới, đó là để đưa đất nước đạt đến những yêu cầu phát triển toàn diện, chúng ta phải có những con người phẩm chất đạo đức, có trình độ, năng lực, trí tuệ để thực hiện thành công quá trình hội nhập. Để thực hiện được điều đó thì cần phải có sự đóng góp của tất cả các ngành nghề trong xã hội và ngành Giáo dục luôn giữ vị trí hàng đầu trong việc đào tạo con người xã hội chủ nghĩa vừa hồng vừa chuyên. Đối với học sinh phổ thông, việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức của Bác Hồ là nhiệm vụ rất quan trọng và thường xuyên, được thực hiện thông qua các môn học, nhằm giáo dục cho học sinh đạo đức, lối sống, rèn luyện hành vi tích cực theo tấm gương đạo đức của Bác. ------------------------------------------------------------------------------------------------------GV thực hiện: Trần Thị Thanh Hằng Trang 6 Khai thác và vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh ở một số bài học GDCD lớp 10 ------------------------------------------------------------------------------------------------------ Xuất phát từ tầm quan trọng này, từ năm học 2010 – 2011, Bộ Giáo dục và Đào tạo bắt đầu triển khai thực hiện chương trình tích hợp nội dung “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” ở một số môn học, trong đó có môn Giáo dục công dân. Bên cạnh đó, trước yêu cầu tăng cường công tác tư tưởng trong tình hình mới, Hội nghị lần thứ 12 Ban Chấp hành Trung ương khóa IX đã quyết định triển khai chỉ đạo thực hiện cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” trong cán bô, Đảng viên và nhân dân, đúc rút kinh nghiệm để tiến hành cuộc vận động lớn trong toàn Đảng về vấn đề này sau Đại hội X của Đảng. Đây là một chủ trương lớn, vừa mang tính cấp bách trong bối cảnh tình hình hiện nay, vừa có ý nghĩa lâu dài đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Sẽ khó hình thành được thế giới quan, phương pháp luận, những phẩm chất đạo đức cũng như kỉ năng và thái độ cần thiết cho học sinh nếu như không đổi mới phương pháp dạy – học theo hướng phát huy tính tích cực, gắn hoạt động dạy – học với hoạt động xã hội, hoạt động lao động sản xuất với các hoạt động thực tiễn khác, đặc biệt là người giáo viên phải biết khai thác và vận dụng những giá trị tư tưởng đạo đức trong sáng, cao đẹp của Bác để học sinh cảm nhận và noi theo. 2. Cơ sở thực tiễn: Cuộc vận động Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh do Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam phát động đã trở thành phong trào phát triển sâu rộng trong toàn xã hội, thu được nhiều kết quả tốt đẹp. “Tiên học lễ, hậu học văn” – Trước khi dạy cho học sinh biết làm các phép toán, dạy cho các em cách cảm thụ văn học thì phải dạy cho các em cách làm người, giúp các em hình thành nhân cách, biết đối nhân xử ------------------------------------------------------------------------------------------------------GV thực hiện: Trần Thị Thanh Hằng Trang 7 Khai thác và vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh ở một số bài học GDCD lớp 10 ------------------------------------------------------------------------------------------------------ thế, trở thành những công dân có đạo đức, có ích cho đất nước. Và môn GDCD là một trong những môn học thực hiện nhiệm vụ ấy, là môn học giúp hình thành nhân cách, đạo đức cho học sinh, giúp các em trở thành những con người xã hội chủ nghĩa vừa hồng vừa chuyên, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. “Học đi đôi với hành, lý luận gắn liền với thực tiễn” – nguyên lý ấy vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay. Và để giúp học sinh thực hiện được những hành vi đạo đức, gắn bài học với đời sống thì người giáo viên phải biết cách đưa nội dung bài học ấy vào thực tiễn cuộc sống hằng ngày, làm cho tiết học trở nên sinh động, nhẹ nhàng, gần gũi, cuốn hút học sinh chú tâm vào môn học vốn bị coi là khô khan này. 3. Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài: 3.1. Xây dựng nội dung cần lồng ghép: Để xây dựng nội dung cần lồng ghép vào bài học thì: Thứ nhất, giáo viên phải xác định rõ bài học có những yêu cầu gì, yêu cầu nào là trọng tâm, xác định những nội dung cần truyền đạt, nội dung nào phù hợp với phương pháp nào, từ đó mới xác định và xây dựng nội dung lồng ghép cho hợp lí. Thứ hai: Cần định hướng cho học sinh cách học tập chủ động, giáo viên không nên thuyết trình nhiều vì pháp luật mà chỉ nói suông thì sẽ rất khó nhớ, mà phải thông qua các tình huống nhất định, giáo viên có thể đưa ra tình huống và yêu cầu học sinh giải quyết tình huống nhưng cũng cần hướng dẫn để các em không bị sa đà, lạc đề. Thứ ba: Xây dựng các câu hỏi khai thác từ tình huống để học sinh trả lời. Nội dung câu hỏi cần hướng đến nội dung bài dạy một cách gần gũi và rõ ràng. ------------------------------------------------------------------------------------------------------GV thực hiện: Trần Thị Thanh Hằng Trang 8 Khai thác và vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh ở một số bài học GDCD lớp 10 ------------------------------------------------------------------------------------------------------ (Trong phần này, giáo viên cần dự trữ những phương án trả lời phát sinh vì các em sẽ có những cách giải quyết khác nhau, tuỳ theo mặt bằng lớp, theo cách các em cảm nhận từ thực tiễn cuộc sống) Cần lưu ý: Tuỳ theo nội dung từng vấn đề mà nội dung lồng ghép có thể dài hay ngắn, song phải phù hợp với nội dung bài học, trình độ học sinh và thời lượng tiết học. Quá trình áp dụng cũng cần linh hoạt, hài hoà với nội dung bài học. Việc sử dụng cần tránh sa đà, lạm dụng và cần chuẩn bị những phương án phát sinh. 3.2. Thực hiện bài dạy có nội dung lồng ghép: 3.2.1. Một số yêu cầu: - Về phía Giáo viên: + Chuẩn bị nội dung cần lồng ghép vào bài học và xây dựng tình huống. + Phải dành thời gian phù hợp cho các em chuẩn bị câu trả lời. + Thiết lập hệ thống câu hỏi; chuẩn bị các phương pháp dạy học khác và phương tiện hỗ trợ. + Khi giải quyết tình huống, học sinh sẽ hiểu và có những ý kiến trái chiều, do tiếp nhận những thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, do vậy, giáo viên phải có kiến thức chắc chắn và bản lĩnh vững vàng, đồng thời lường trước được hướng trả lời của học sinh để không mất thời gian tiết dạy và làm lệch trọng tâm bài học. - Về phía HS: + Xem trước nội dung SGK. + Rút ra nội dung bài học và kết luận. + Vận dụng và liên hệ được với thực tiễn xung quanh. ------------------------------------------------------------------------------------------------------GV thực hiện: Trần Thị Thanh Hằng Trang 9 Khai thác và vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh ở một số bài học GDCD lớp 10 ------------------------------------------------------------------------------------------------------ 3.2.2. Thực hiện: Chương trình GDCD lớp 10 ở học kì I là các vấn đề về thế giới quan và phương pháp luận, còn ở học kì II, các em được trang bị những kiến thức xã hội về đạo đức, về tình yêu, hôn nhân, gia đình. Trước tình hình xuống cấp về đạo đức của một bộ phận thanh thiếu niên trong giai đoạn hiện nay thì việc khai thác và vận dụng giá trị tư tưởng đạo đức cơ bản của chủ tịch Hồ Chí Minh cho các em là thật sự cần thiết. Để khai thác những giá trị cao đẹp trong tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh vào bài học thì chúng ta phải xác định rõ bài học có những nội dung trọng tâm gì, xác định những nội dung cần truyền đạt, nội dung nào phù hợp với những giá trị đạo đức nào, từ đó mới xây dựng nội dung bài học có lồng ghép tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh. Ở bài 9 “Con người là chủ thể của lịch sử, là mục tiêu phát triển của xã hội” (SGK GDCD lớp 10 trang 53), ta có thể khai thác tư tưởng của Bác về phát triển con người, Bác Hồ mong muốn phấn đấu: “... sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành”. Bên cạnh đó, Bác còn nhận thấy rõ vai trò chủ thể lịch sử của con người trong việc sáng tạo nên các giá trị vật chất và tinh thần của xã hội, chủ tịch Hồ Chí Minh nói: “Quần chúng là những người sáng tạo, công nông là người sáng tạo. Nhưng, quần chúng không phải chỉ sáng tạo ra những của cải vật chất cho xã hội. Quần chúng còn là người sáng tác nữa... Những câu vè, ca dao rất hay là những sáng tác của quần chúng... những sáng tác ấy là những hòn ngọc quý.” Ở bài 10 “Quan niệm về đạo đức” ( SGK GDCD lớp 10 trang 62), học sinh được học về khái niệm đạo đức, đồng thời phải phân biệt được đạo đức và pháp luật. Pháp luật và đạo đức là hai lĩnh vực khác nhau thuộc hình thái ý thức xã hội. Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, hai vấn đền ------------------------------------------------------------------------------------------------------GV thực hiện: Trần Thị Thanh Hằng Trang 10 Khai thác và vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh ở một số bài học GDCD lớp 10 ------------------------------------------------------------------------------------------------------ này có mối quan hệ mật thiết với nhau. Pháp luật là một biện pháp để khẳng định một chuẩn mực đạo đức; ngược lại đạo đức là những nguyên tắc, chuẩn mực, định hướng giá trị được xã hội thừa nhận, có tác dụng chi phối, điều chỉnh hành vi con người trong quan hệ với người khác, nhưng nhiều khi rất cần sự hỗ trợ của pháp luật. Bởi vì nếu không kết hợp với tính nghiêm minh, khoa học của pháp luật thì giáo dục đạo đức trở thành vô nghĩa. Tư tưởng và tấm gương Hồ Chí Minh cho ta thấy rõ điều này. Trước khi ký lệnh bác đơn chống án của Trần Dụ Châu, với một trái tim độ lượng, bao dung, Hồ Chí Minh rất đau lòng, suy nghĩ nhiều đêm. Nhưng rồi cuối cùng Người cũng quyết định xử bắn với tội tham nhũng của Trần Dụ Châu. Hồ Chí Minh thường nhắc lời của Mạnh Tử : “Ai cũng tham lợi thì nước sẽ nguy”. Tư tưởng Hồ Chí Minh là nặng về giáo dục, nhẹ về xử phạt, nhưng cái gì cũng không dùng đến xử phạt thì không nên, sẽ mất cả kỷ luật. Trọn đời Hồ Chí Minh là một cuộc đời giáo dục mọi người làm người, lấy đức làm gốc. Người luôn nhấn mạnh vai trò quan trọng và tích cực của đạo đức trong đời sống xã hội. Năm 1966, khi nói chuyện với đảng viên mới, Bác nói con người ta sống trước hết phải có đạo đức, đọc bao nhiêu sách nhưng không yêu thương nhau thì cũng chỉ là giáo điều... Ở bài 11 “Một số phạm trù cơ bản của đạo đức học” ( SGK GDCD lớp 10 trang 67), học sinh được tìm hiểu về những giá trị của con người như nghĩa vụ, lương tâm, danh dự, nhân phẩm, hạnh phúc. Hồ Chí Minh quan niệm: Con người không phải là thần thánh, ai cũng có chỗ hay, chỗ dở, có cả cái tốt và cái xấu, ai cũng có thiện, có ác ở trong mình. Bởi vậy, phải “làm cho phần tốt trong mỗi con người nảy nở như hoa mùa xuân và phần xấu bị mất dần đi”. Người yêu cầu phải thức tỉnh, tái tạo lương tâm, đánh thức những gì tốt đẹp trong con người. Cùng với việc xây dựng đạo đức mới, bồi dưỡng những phẩm chất tốt đẹp, nhất thiết phải chống ------------------------------------------------------------------------------------------------------GV thực hiện: Trần Thị Thanh Hằng Trang 11 Khai thác và vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh ở một số bài học GDCD lớp 10 ------------------------------------------------------------------------------------------------------ những biểu hiện đạo đức sai trái, xấu xa, không phù hợp với những chuẩn mực của đạo đức mới. Trong giáo dục, vấn đề quan trọng là phải khơi dậy ý thức đạo đức lành mạnh trong mỗi người, để mỗi người nhận thức được và tự giác thực hiện. Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn luôn quan tâm để biểu dương người tốt việc tốt. Người đã phát động cuộc thi đua “3 xây, 3 chống”, viết sách “người tốt, việc tốt” để tuyên truyền, giáo dục về đạo đức, lối sống. Ở bài 13 “Công dân với cộng đồng” ( SGK GDCD lớp 10 trang 86), ta có thể khai thác tấm gương nhân nghĩa của Bác Hồ. Bác là một tấm gương lớn về nhân nghĩa, Bác luôn yêu thương, quan tâm, chăm sóc mọi người. Hồ Chí Minh từng nói: “Nghĩ cho cùng, mọi vấn đề... là vấn đề ở đời và làm người. Ở đời và làm người phải là thương nước, thương dân, thương nhân loại đau khổ bị áp bức”. Xuất phát từ tình yêu thương ấy mà Người đã đi tìm con đường giải phóng cho dân tộc, giải phóng khỏi mọi áp bức, bất công. Tình yêu thương con người ở Hồ Chí Minh không chỉ giới hạn ở nhân dân Việt Nam mà là tình bác ái bao la. Người từng nói: “Trừ bọn Việt gian bán nước, trừ bọn phát xít thực dân, là những ác quỷ mà ta phải kiên quyết đánh đổ, đối với tất cả những người khác thì ta phải yêu quý, kính trọng, giúp đỡ...” Hồ Chí Minh có tình thương yêu bao la với tất cả mọi kiếp người, chia sẻ với mỗi người những nỗi đau. Người nói: “Mỗi người, mỗi gia đình đều có một nỗi đau khổ riêng và gộp cả những nỗi đau khổ riêng của mỗi người, mỗi gia đình lại thì thành nỗi đau khổ của tôi”. Ngay cả những người bị lầm đường lạc lối, Hồ Chí Minh cũng tỏ rõ sự khoan dung, độ lượng: “Năm ngón tay cũng có ngón vắn, ngón dài. Nhưng vắn dài đều họp lại nơi bàn tay. Trong mấy triệu người cũng có người thế này, thế khác, nhưng thế này hay thế khác đều đòng dõi của tổ tiên ta. Vậy nên ta phải khoan hồng đại độ.” ------------------------------------------------------------------------------------------------------GV thực hiện: Trần Thị Thanh Hằng Trang 12 Khai thác và vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh ở một số bài học GDCD lớp 10 ------------------------------------------------------------------------------------------------------ Ở bài 14 “Công dân với nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ tổ quốc” ( SGK GDCD lớp 10 trang 95), học sinh được giáo dục về lòng yêu nước thông qua tấm gương yêu nước nồng nàn của Bác. Chủ tịch Hồ Chí Minh là người có lòng yêu quê hương, đất nước thiết tha. Bác đã cống hiến cả cuộc đời mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người. Ngay từ thủa thiếu thời, Hồ Chí Minh đã lựa chọn một cách rõ ràng mục tiêu phấn đấu là vì nước, vì dân. Trong cả cuộc đời hoạt động cách mạng lâu dài và gian khổ, Người đã chấp nhận mọi hy sinh, không quản gian nguy, kiên định, dũng cảm và sáng suốt để vượt qua mọi khó khăn, thách thức, thực hiện bằng được mục tiêu đó. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Các Vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ lấy nước”. Bấy nhiêu đức tính cao cả chung đúc lại trong một con người đã làm cho tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trở nên siêu việt, vô song “khó ai có thể vượt hơn”. Nhưng cũng chính từ sự kết hợp của những đức tính đó, Người là tấm gương cụ thể, gần gũi mà mọi người đều có thể noi theo. IV. HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ TÀI Việc lồng ghép kiến thức pháp luật tạo hứng thú cho học sinh trong việc tiếp cận các nội dung của bài học. Bởi nội dung môn học vốn khô khan, giáo viên bằng năng lực của mình cần phải tìm tòi, vận dụng các phương pháp để sao cho bài giảng đạt kết quả cao nhất. Qua đó lôi cuốn học sinh vào việc tự tìm ra tri thức và tham gia chủ động vào quá trình học, học sinh sẽ nhớ bài lâu, không thuộc lòng một cách đối phó, thụ động, máy móc. Trong quá trình dạy học vận dụng phương pháp mới, giáo viên không còn đóng vai trò đơn thuần là người truyền đạt kiến thức, mà là người thiết kế, tổ chức, hướng dẫn để học sinh tự lực lĩnh hội nội dung bài học, chủ động đạt các mục tiêu kiến thức, kĩ năng, thái độ… ------------------------------------------------------------------------------------------------------GV thực hiện: Trần Thị Thanh Hằng Trang 13 Khai thác và vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh ở một số bài học GDCD lớp 10 ------------------------------------------------------------------------------------------------------ Việc lồng ghép kiến thức pháp luật có tác dụng: Giúp cho giờ dạy trở nên sinh động hơn, hấp dẫn hơn. Có thể thấy ngay tác động và hiệu quả của lời nói hoặc việc làm của các tình huống mà giáo viên đưa ra. Giúp học sinh hiểu được sự phát triển hợp qui luâ ât của tự nhiên và xã hô âi , vâ ân dụng sáng tạo những hiểu biết vào hoạt đô nâ g thực tiễn . Tạo cho các em sự hiểu biết để khi ra đời sẽ thực hiê ân tốt nhiê âm vụ của người công dân đối với tổ quốc . Đưa các em dần đến viê âc tiếp thu và hiểu biết những kiến thức pháp luật để các em có thể điều chỉnh hành vi của mình cho phù hợp. ------------------------------------------------------------------------------------------------------GV thực hiện: Trần Thị Thanh Hằng Trang 14 Khai thác và vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh ở một số bài học GDCD lớp 10 ------------------------------------------------------------------------------------------------------ V. ĐỀ XUẤT, KHUYẾN NGHỊ KHẢ NĂNG ÁP DỤNG: Để giúp học sinh nắm vững những kiến thức pháp luật, đòi hỏi người giáo viên phải hiểu rõ và nắm vững những nội dung cơ bản của các bộ luật, cũng như phải có trình độ chuyên môn sâu rộng, trình độ sư phạm lành nghề mới có thể tổ chức, hướng dẫn các hoạt động của học sinh mà nhiều khi diễn biến ngoài dự kiến của giáo viên. Sử dụng các tình huống để lồng ghép kiến thức pháp luật trong giảng dạy môn GDCD có những ưu điểm là huy động được các giác quan tham gia quá trình nhận thức, tạo điều kiện cho học sinh dể hiểu, nhớ lâu, tạo sự thoải mái, phát triển óc tư duy, sáng tạo, liên hệ giữa lý thuyết với thực tế… Tuy nhiên, khi sử dụng phương pháp này giáo viên cần chú ý: Phải đầu tư suy nghĩ, lựa chọn một cách công phu các tình huống phục vụ cho nội dung bài giảng. Tình huống phải phù hợp với chủ đề bài học,phù hợp với lứa tuổi và trình độ của học sinh. Giáo viên cũng có thể hướng dẫn học sinh phân tích, tổng hợp, khái quát thành những vấn đề lý luận nhằm phát triển nhận thức cho học sinh. Giáo viên cũng cần chủ động, nắm vững kiến thức, thu thập nhiều thông tin và lường trước những thông tin đa chiều trong giải quyết vấn đề từ phía học sinh. Tình huống có thể dài hay ngắn, tuỳ từng nội dung vấn đề, song phải phù hợp với nội dung cần truyền đạt, vừa sức với trình độ học sinh và thời lượng tiết học. ------------------------------------------------------------------------------------------------------GV thực hiện: Trần Thị Thanh Hằng Trang 15 Khai thác và vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh ở một số bài học GDCD lớp 10 ------------------------------------------------------------------------------------------------------ VI. KẾT LUẬN. “Tiên học lễ, hậu học văn” – Trước khi dạy cho học sinh biết làm các phép toán, dạy cho các em cách cảm thụ văn học thì phải dạy cho các em cách làm người, giúp các em hình thành nhân cách, biết đối nhân xử thế, trở thành những công dân có đạo đức, có ích cho đất nước. Và để giúp học sinh thực hiện được những hành vi đạo đức, gắn bài học với đời sống thì người giáo viên phải biết cách khai thác những giá trị trong tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh, lồng ghép vào từng bài học cụ thể và đưa nội dung bài học ấy vào thực tiễn cuộc sống hằng ngày, để các em học sinh học tập và noi theo tấm gương đạo đức sáng ngời của Bác, từ đó giúp các em rèn luyện phẩm chất đạo đức để trở thành những con người xã hội chủ nghĩa vừa hồng vừa chuyên, phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước Hiện nay, thế giới đã chuyển sang thời kì kinh tế tri thức, cho nên đầu tư cho chất xám sẽ là cách đầu tư hiệu quả nhất cho sự hưng thịnh của mỗi quốc gia. Vì lẽ đó, nhu cầu học tập của người dân ngày càng cao, xã hội học tập đang hình thành và phát triển… Do vậy, trong ngành giáo dục, mỗi giáo viên cần phải năng động, sáng tạo, không ngừng tìm tòi để việc dạy học đạt hiệu quả cuối cùng: góp phần tạo nên những con người mới có tri thức, có kỹ năng, có đạo đức, lối sống... Đáp ứng yêu cầu cấp thiết về nguồn nhân lực trong sự phát triển của đất nước. Trong quá trình thực hiện đề tài chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế, rất mong nhận được sự đóng góp bổ sung của quý thầy cô và đồng nghiệp. Tôi xin chân thành cảm ơn. ------------------------------------------------------------------------------------------------------GV thực hiện: Trần Thị Thanh Hằng Trang 16 Khai thác và vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh ở một số bài học GDCD lớp 10 ------------------------------------------------------------------------------------------------------ VII. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Phương tiện dạy học - Tô Xuân Giáp - Nhà xuất bản Giáo Dục - 1996 2. Làm chủ phương pháp giảng dạy - Madeline Hunter - Robin Hunter Nguyễn Đào Quý Châu (dịch) - Nhà xuất bản Đại học quốc gia TP.HCM - 2005 3. Một số tư liệu tham khảo trên trang web của Bộ giáo dục: www.edu.net.vn 4. Tài liệu bồi dưỡng giáo viên môn GDCD 10– Bộ GD-ĐT - Nhà xuất bản Giáo dục. 5. Hướng dẫn thực hiện chương trình môn GDCD 10– Nguyễn Hữu Khải (chủ biên) - Nhà xuất bản Giáo dục. 6. Sách giáo khoa GDCD lớp 10– Nhà xuất bản Giáo dục. 7. Các bộ luật của nước CHXHCN Việt Nam. NGƯỜI THỰC HIỆN TRẦN THỊ THANH HẰNG ------------------------------------------------------------------------------------------------------GV thực hiện: Trần Thị Thanh Hằng Trang 17 Khai thác và vận dụng tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh ở một số bài học GDCD lớp 10 ------------------------------------------------------------------------------------------------------ MỤC LỤC 1.Sơ lược lý lịch khoa học. 2. I. Lý do chọn đề tài. Trang 1 3. II. Thực trạng trước khi thực hiện các giải pháp của đề tài. Trang 3 4. III. Tổ chức thực hiện đề tài Trang 4 5. III-1. Cơ sở lý luận. Trang 4 6. III-2. Cơ sở thực tiễn Trang 5 7. III-3. Nội dung, biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài. Trang 7 8. III-3.1 Xây dựng nội dung cần lồng ghép. Trang 7 9. III-3.2 Thực hiện bài dạy nội dung lồng ghép. Trang 8 10. IV. Hiệu quả của đề tài. Trang 14 11.V. Đề xuất, khuyến nghị khả năng áp dụng. Trang 15 12. VI. Kết luận. Trang 16 13. VII.Tài liệu tham khảo. Trang 17 14. Mục lục Trang 18 15. Phiếu nhận xét, đánh giá SKKN ------------------------------------------------------------------------------------------------------GV thực hiện: Trần Thị Thanh Hằng Trang 18