Tài liệu Skkn hướng dẫn học sinh chuẩn bị bài ở nhà cho tiết học sau

§Ò tµi: Híng dÉn häc sinh chuÈn bÞ bµi ë nhµ cho tiÕt häc sau A. §Æt vÊn ®Ò: 1. LÝ do chä ®Ò tµi: 1.1. C¬ së lÝ luËn : “Ph¬ng ph¸p gi¸o dôc ph¶i ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, tù gi¸c, chñ ®éng, t duy s¸ng t¹o cña ngêi häc; båi dìng cho ngêi häc n¨ng lùc tù häc, kh¶ n¨ng thùc hµnh , lßng say mª häc tËp vµ ý chÝ v¬n lªn.” (LuËt Gi¸o dôc) Môc ®Ých cña viÖc ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc ë trêng phæ th«ng lµ ®æi lèi d¹y häc truyÒn thô mét chiÒu sang d¹y häc theo “ ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc” nh»m gióp häc sinh ( HS ) ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, tù gi¸c, chñ ®éng s¸ng t¹o , rÌn luyÖn thãi quen vµ kh¶ n¨ng tù häc, tinh thÇn hîp t¸c vµ kÜ n¨ng vËn dông kiÕn thøc vµo nh÷ng t×nh huèng kh¸c nhau trong häc tËp vµ trong thùc tiÔn; t¹o niÒm tin, niÒm vui, høng thó trong häc tËp . Lµm cho “ Häc “ lµ qu¸ tr×nh kiÕn t¹o ; häc sinh t×m tßi, kh¸m ph¸, ph¸t hiÖn, luyÖn tËp, khai th¸c vµ xö lÝ th«ng tin, …HS tù h×nh thµnh hiÓu biÕt, n¨ng lùc vµ phÈm chÊt . Tæ chøc ho¹t ®«ng nhËn thøc cho HS, d¹y HS t×m ra ch©n lÝ. Mét trong nh÷ng ®Æc trng cña ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc lµ d¹y häc t¨ng cêng ph¸t huy tÝnh tù tin, tÝch cùc, chñ ®éng , s¸ng t¹o th«ng qua tæ chøc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng häc tËp cña häc sinh. ChÝnh v× thÕ viÖc tæ chøc ho¹t ®éng cña HS tríc trong vµ sau tiÕt häc lµ mét ho¹t ®éng s ph¹m hÕt søc quan träng gãp phÇn ®æi míi ph¬ng ph¸p vµ néi dung tiÕt d¹y. 2.2. C¬ së thùc tiÔn: Thùc tÕ cho thÊy kh«ng ph¶i ngêi gi¸o viªn nµo còng coi träng viÖc tæ chøc ho¹t ®éng cho HS tríc tiÕt häc. NÕu cã th× hÇu hÕt còng chØ lµ h×nh thøc. T«i ®· ®i dù giê rÊt nhiÒu ®ång nghiÖp trong vµ ngoµi ®¬n vÞ m×nh c«ng t¸c , sau mçi bµi d¹y , t«i thÊy gi¸o viªn chØ nãi mét c¸ch chung chung: c¸c em vÒ nhµ häc bµi vµ chuÈn bÞ bµi míi cho tiÕt sau. HiÕm khi thÊy gi¸o viªn híng dÉn mét c¸ch cô thÓ c¸c em cÇn chuÈn bÞ nh÷ng g× cho tiÕt häc Êy ( Cã lÏ trõ nh÷ng bµi thùc hµnh) . Cßn nÕu cã th× còng cha thùc sù cã hiÖu qu¶. Bªn c¹nh ®ã HS Cha cã thãi quen chuÈn bÞ bµi ë nhµ , nÕu cã còng chØ lµ Ðp buéc . C¸c em chuÈn bÞ hÕt søc s¬ sµi, chiÕu lÖ. V× thÕ mµ chÊt lîng c¸c tiÕt häc nh×n chung cha cao. §èi víi m«n Ng÷ V¨n, th× viÖc tæ chøc ho¹t ®éng cho HS tríc tiÕt häc l¹i cµng hÕt søc quan träng . §Ó tiÕn hµnh mét giê häc V¨n cã hiÖu qu¶ th× ®ßi hái ngêi HS cÇn cã sù chuÈn bÞ chu ®¸o tríc khi ®Õn líp. ViÖc chuÈn bÞ bµi cña HS cã ®¹t ®îc hiÖu qu¶ hay kh«ng l¹i phô thuéc vµo vai trß híng dÉn cña GV. 1 N¨m häc 2012 - 2013 §Ò tµi: Híng dÉn häc sinh chuÈn bÞ bµi ë nhµ cho tiÕt häc sau Tõ c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn ®ã, t«i nhËn thøc ®îc tÇm quan trong cña viÖc híng dÉn HS chuÈn bÞ bµi ë nhµ cho tiÕt häc sau. V× thÕ t«i ®· chän ®Ò tµi nµy. B. Néi Dung : 1. Nh÷ng vÊn ®Ò chung : Ho¹t ®éng nµy ®îc gi¸o viªn thùc hiÖn cuèi mçi tiÕt häc chÝnh. Thùc chÊt ®ã lµ kh©u dÆn dß ë cuèi mçi bµi häc. GV tuú theo tõng ®¬n vÞ bµi häc mµ v¹ch kÕ ho¹ch híng dÉn cô thÓ nh÷ng nhiÖm vô HS cÇn ph¶i chuÈn bÞ tríc ë nhµ cho tiÕt häc sau. Nh÷ng néi dung ®ã ®îc GV so¹n s½n trong gi¸o ¸n hoÆc ®· ®îc chuÈn bÞ s½n trong ®Çu. Th«ng thêng ®èi víi m«n Ng÷ V¨n, GV yªu cÇu HS so¹n bµi theo hÖ thèng c©u hái trong SGK , ®äc c¸c v¨n b¶n cÇn thiÕt, chuÈn bÞ nhng bµi tËp tr×nh bµy theo nhãm , ®äc ph©n vai , su tÇm tranh ¶nh… minh ho¹ hoÆc cã thÓ lµ viÖc ®i tham quan, ®i thùc tÕ, ®i xem phim ®Ó phôc vô cho tiÕt häc…. Tuy nhiªn ph¶i tuú thuéc vµo mçi bµi häc , GV ®a ra c¸c nhiÖm vô t¬ng øng cho HS. Nhng nÕu GV chuÈn bÞ cµng kÜ, giao nhiÖm vô cµng cô thÓ, chi tiÕt th× ho¹t ®éng tríc tiÕt häc cña HS cµng ®¹t kÕt qu¶, viÖc chuÈn bÞ cho tiÕt häc cµng chu ®¸o, ®¶m b¶o sù thµnh c«ng ë møc cao. TÊt nhiªn ®iÒu ®ã cã ®¹t ®îc ®îc hay kh«ng, th× ngoµi vai trß tæ chøc ho¹t ®éng cña ngêi GV, HS ®ãng vai trß quyÕt ®Þnh trong kh©u thùc hiÖn ho¹t ®éng ®ã . Dï GV cã giao nhiÖm vô cô thÓ , chi tiÕt bao nhiªu nhng HS kh«ng tù gi¸c thùc hiÖn th× còng sÏ kh«ng ®em l¹i kÕt qu¶ g× mµ thµnh ra X«i háng bâng kh«ng . ChÝnh v× thÕ , GV cÇn ph¶i rÌn luyÖn cho HS thãi quen chuÈn bÞ bµi ë nhµ., thêng xuyªn khuyÕn khÝch , ®éng viªn kÞp thêi nh÷ng HS cã ý thøc tù gi¸c, ®«n ®èc, kiÓm tra nh÷ng HS thiÕu ý thøc hoÆc cã chuÈn bÞ nhng theo h×nh thøc ®èi phã. Vµ ®iÒu cÇn thiÕt nhÊt lµ GV cÇn ph¶i lµm cho HS thÊy viÖc chuÈn bÞ bµi ë nhµ cã tÇm quan trong nh thÕ nµo. 2. Mét sè kinh nghiÖm trong viÖc híng dÉn HS chuÈn bÞ bµi ë nhµ ®èi víi tõng ph©n m«n cô thÓ. 2.1. §èi víi häc v¨n b¶n : Trong quá trình giảng dạy môn Ngữ văn, yêu cầu chuẩn bị bài một cách nghiêm túc đã trở thành một công việc thật sự hữu ích cho quá trình học tập của mỗi HS. Với phÇn v¨n b¶n, yêu cầu này càng trở nên cấp thiết hơn bởi lẽ để tiếp cận một tác phẩm văn học cần phải hội tụ nhiều kĩ năng, phải có sự tiếp cận bề mặt văn bản trên cơ sở đó cảm nhận những giá trị thẫm mĩ ẩn chứa sau từng con chữ. Việc HS chuẩn bị tốt bài ở nhà là đã làm tốt công việc tiếp cận bề mặt văn bản. Đây có thể nói là yếu tố "nền" để khi lên lớp kết hợp với những tri thức của 2 N¨m häc 2012 - 2013 §Ò tµi: Híng dÉn häc sinh chuÈn bÞ bµi ë nhµ cho tiÕt häc sau GV cung cấp, HS sẽ có một cái nhìn tương đối trọn vẹn về tác phẩm văn học được học (ở mức độ phổ thông). Th«ng thêng khi híng dÉn HS chuÈn bÞ ë nhµ, GV thêng yªu cÇu HS so¹n theo hÖ thèng c©u hái ë phÇn §äc - hiÓu . Còng trªn c¬ së ®ã, khi híng dÉn HS so¹n mét v¨n b¶n, t«i ®a ra mét sè gîi ý nh sau: - §äc v¨n b¶n : Cã thÓ nhiÒu ngêi cho r»ng viÖc dÆn dß HS ®äc v¨n b¶n lµ thõa v× nÕu HS kh«ng ®äc th× lµm sao so¹n ®îc bµi. Nhng thùc tÕ cho thÊy nhiÒu HS ch¼ng cÇn ®äc v¨n b¶n mµ vÉn so¹n bµi ®Çy ®ñ. Nghe th× cã vÎ thiÕu c¨n cø nhng ®ã lµ sù thËt . V× hÇu hÕt HS ®Òu cã s¸ch §Ó häc tèt, viÖc tr¶ lêi c©u hái ®©u cã g× lµ khã, chØ cÇn më s¸ch ra chÐp lµ æn. VËy th× ®äc lµm g× cho ‘mÊt c«ng”. VÊn ®Ò ë ®©y xuÊt ph¸t tõ viÖc HS cha nhËn thøc ®îc tÇm quan träng cña kh©u ®äc. ViÖc ®äc hay kh«ng ®èi víi c¸c em cßn phô thuéc vµo v¨n b¶n ®ã hay hay dë (hay dë còng theo chñ quan cña c¸c em. HS thêng chØ thÝch ®äc nh÷ng t¸c phÈm truyÖn cã lêi ®èi tho¹i, cßn nh÷ng v¨n b¶n kh¸c thêng ng¹i ®äc. ). ChÝnh v× thÕ, GV cÇn h×nh thµnh cho HS thãi quen ®äc v¨n b¶n tríc khi so¹n bµi. §©y lµ mét bíc hÕt søc quan träng ( HS còng cã thÓ thùc hiÖn tríc ®ã vµo bÊt k× thêi gian nµo. §èi víi häc V¨n , ®äc kh«ng bao giê thõa . ) . Khi híng dÉn HS ®äc, GV cÇn lu ý HS ngoµi môc ®Ých tËp ®äc hoÆc tiÕp xóc s¬ bé víi t¸c phÈm th× cÇn chó träng nhiÒu h¬n vÒ ph¬ng diÖn diÔn c¶m vµ c¶m thô. Muèn lµm ®îc ®iÒu ®ã , HS cÇn kÕt hîp víi hÖ thèng c©u hái §äc - hiÓu trong bµi( hÖ thèng c©u hái ®ã cã thÓ ®îc GV thay ®æi cho phï hîp h¬n). ViÖc ®äc nãi trªn nÕu ®îc thùc hiÖn chu ®¸o ë nhµ sÏ gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc n©ng cao chÊt lîng bµi d¹y. Kh«ng nh÷ng thÕ khi häc trªn líp , GV kh«ng cÇn cho HS ®äc trµn lan nh tríc ( c¸c em chØ cÇn ®äc nh÷ng g× cÇn th«i ) nh thÕ thêi lîng ®äc ë líp sÏ ®îc rót ng¾n nhng ®iÒu quan träng lµ c¸c em vÉn rÌn luyÖn ®îc kÜ n¨ng ®äc, ®ång thêi vÉn ®¶m b¶o ®îc yªu cÇu ®äc - hiÓu. §äc b©y giê còng ®îc coi lµ mét ph¬ng ph¸p . §äc chÝnh lµ sù khëi ®Çu cña mäi c«ng ®o¹n kh¸c trong qu¸ tr×ng t×m hiÓu v¨n b¶n. V× thÕ GV kh«ng ®îc xem nhÑ. - Tãm t¾t v¨n b¶n ®èi víi truyÖn. Cã nhiÒu t¸c phÈm trong SGK kh«ng cã phÇn tãm t¾t NÕu HS tãm t¾t ®îc t¸c phÈm cã nghÜa lµ c¸c em ®· n¾m b¾t ®îc néi dung cèt truyÖn v× thÕ sÏ gióp Ých rÊt nhiÒu trong qu¸ tr×nh c¶m thô t¸c phÈm ë líp. HS kh«ng nhÊt thiÕu ph¶i so¹n vµo vë, nhng c¸c em ph¶i n¾m ®îc cèt truyÖn, hÖ thèng nh©n vËt, sù viÖc chÝnh. PhÇn hái bµi cò , GV cã thÓ dµnh mét c©u ®Ó kiÓm tra vÒ viÖc chuÈn bÞ nµy ®Ó tr¸nh viÖc HS ®èi phã. - §äc kÜ phÇn chó thÝch : : C«ng ®o¹n nµy rÊt Ýt HS ®Ó ý ngay c¶ nh÷ng HS kh¸ Giái. ViÖc t×m hiÓu chó thÝch kh«ng chØ hç trî tèt cho viÖc hiÓu v¨n b¶n mµ cßn gióp c¸c em cã thªm vèn tõ ng÷ phong phó cho m×nh ®Æc biÖt lµ tõ H¸n ViÖt. 3 N¨m häc 2012 - 2013 §Ò tµi: Híng dÉn häc sinh chuÈn bÞ bµi ë nhµ cho tiÕt häc sau VD: Khi häc v¨n b¶n: Vµo nhµ ngôc Qu¶ng §«ng c¶m t¸c cña Phan Béi Ch©u, ®Ó hiÓu nghÜa cña c©u th¬ : Dang tay «m chÆt bå kinh tÕ, nÕu HS kh«ng t×m hiÓu chó thÝch th× lµm sao cã thÓ hiÓu ®óng nghÜa cña tõ kinh tÕ theo ý cña t¸c gi¶ ViÖc t×m hiÓu chó thÝch ph¶i ®îc tiÕn hµnh tríc ë nhµ ®Ó tr¸nh mÊt thêi gian cña tiÕt häc. Tuy nhiªn ngoµi nh÷ng chó thÝch ®· cã s½n trong s¸ch gi¸o khoa, HS cÇn t×m ra nh÷ng tõ khã kh¸c ®Ó tù tra cøu ë nhµ , tr¸nh sù bë ngì trong khi häc ë trªn líp. Trong bµi d¹y, GV cã thÓ lång ghÐp kiÓm tra viÖc häc chó thÝch cña HS , nhÊt lµ nh÷ng chó thÝch quan träng. - T×m hiÓu thªm vÒ t¸c gi¶ - t¸c phÈm- thÓ lo¹i ( kh©u nµy còng cã thÓ thùc hiÖn tríc trong qu¸ tr×nh tù tÝch luü cña mçi HS , kh«ng ph¶i chØ ®Õn khi häc t¸c phÈm míi t×m hiÓu). ViÖc t×m hiÓu t¸c gi¶ - t¸c phÈm lµ kh©u quan träng kh«ng thÓ bá qua. HiÓu t¸c gi¶ sÏ gióp cho viÖc hiÓu t¸c phÈm s©u s¾c h¬n. §ång thêi HS cÇn n¾m v÷ng bèi c¶nh lÞch sö, hoµn c¶nh s¸ng t¸c cña t¸c phÈm m×nh sÏ c¶m thô v× mçi t¸c phÈm ( ®Æc biÖt lµ nh÷ng t¸c phÈm v¨n häc sö) thêng g¾n liÒn víi mét giai ®o¹n lÞch sö, t¸c phÈm thêng ph¶ hån thêi ®¹i, th«ng qua l¨ng kÝnh chñ quan, ý thøc hÖ cïng nh©n sinh quan, t¸c gi¶ göi g¾m t©m t, t×nh c¶m cña m×nh, cña d©n téc vµo t¸c phÈm. VD: - Khi häc bµi TÜnh d¹ tø - LÝ B¹ch , cÇn chó ý bµi th¬ ®îc s¸ng t¸c trong hoµn c¶nh t¸c gi¶ ë xa quª míi cã thÓ c¶m nhËn s©u s¾c næi nhí quª cña t¸c gi¶. - Khi häc bµi Håi h¬ng ngÉu th- H¹ Ttri Ch¬ng , kh«ng thÓ kh«ng chó ý tíi hoµn c¶nh s¸ng t¸c cña bµi th¬: T×nh cê viÕt nh©n vÒ th¨m quª sau h¬n 50 n¨m xa quª cña l·o quan H¹ Tri Ch¬ng - Quý Ch©n tiªn sinh. §iÒu ®ã gãp phÇn gióp cho HS c¶m nhËn hÕt ®îc nçi buån da diÕt cña t¸c gi¶ trong c¶m gi¸c bÞ l·ng quªn .Tõ ®ã thÊy hÕt ®îc t×nh c¶m s©u nÆng cña nhµ th¬ ®èi víi quª h¬ng. HS t×m hiÓu t¸c gi¶ , t¸c phÈm th«ng qua phÇn chó thÝch * trong SGK , ngoµi ra c¸c em cã thÓ t×m qua tµi liÖu tham kh¶o. TÊt nhiªn kh«ng ph¶i khi häc t¸c phÈm nµo, GV còng yªu cÇu HS t×m hiÓu vÒ t¸c gi¶ , t¸c phÈm . V× vËy GV cÇn cã sù híng dÉn cô thÓ tuú theo mçi ®¬n vÞ bµi häc. - Tr¶ lêi hÖ thèng c©u hái trong phÇn §äc - hiÓu : Thùc ra l©u nay HS so¹n bµi thêng tr¶ lêi nh÷ng c©u hái ë môc nµy. Nhng thiết nghĩ trên nền tảng gợi ý của hệ thống câu hỏi trong SGK, GV giảng dạy Ngữ văn có thể biên soạn một hệ thống câu hỏi khác cụ thể hơn, gắn liền với bài giảng của GV hơn. HS được GV cung cấp hệ thống câu hỏi cho bài học mới sau mỗi tiết dạy. Đây chính là điều kiện thuận lợi để HS có thể chuẩn bị bài tốt hơn và GV có thể tiết kiệm được nhiều thời gian trên lớp. Như vậy nếu thực hiện tốt công việc này, vấn 4 N¨m häc 2012 - 2013 §Ò tµi: Híng dÉn häc sinh chuÈn bÞ bµi ë nhµ cho tiÕt häc sau đề"cháy giáo án" trong giảng dạy Ngữ văn sẽ phần nào được giải quyết. Đồng thời từ hệ thống những câu hỏi ấy GV sẽ giúp học sinh nâng cao khả năng tự tiếp cận tác phẩm, thoát li dần và không còn phụ thuộc một cách thụ động với những sách "học tốt" 2.2. §èi víi tiÕt häc TiÕng ViÖt: T«i cßn nhí nh÷ng n¨m tríc ®©y, häc sinh hÕt søc ngì ngµng khi GV kiÓm tra vë so¹n TiÕng ViÖt. Bëi theo thãi quen cò, c¸c em chØ so¹n tiÕt häc v¨n b¶n. §Ó ®¸p øng yªu cÇu ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc hiÖn nay, bÊt k× m«n häc nµo HS còng cÇn ph¶i chuÈn bÞ tríc ë nhµ . Cã nh thÕ HS míi t¹o cho m×nh mét t©m thÕ tèt khi häc bµi míi . Ph©n m«n TiÕng viÖt còng kh«ng ph¶i lµ ngo¹i lÖ. Khi híng dÉn cho HS so¹n mét bµi häc vÒ TiÕng ViÖt, GV yªu cÇu HS nghiªn cøu c¸c ng÷ liÖu ®îc ®a ra lµm mÉu ®Ó ph©n tÝch rót ra kÕt luËn theo hÖ thèng c©u hái gîi ý sau mçi ng÷ liÖu ®ã. Ngoµi ra , HS cã thÓ t×m thªm mét sè vÝ dô kh¸c t¬ng tù cã thÓ do c¸c em tù ®Æt. HoÆc cã nh÷ng bµi häc trong phÇn luyÖn tËp cã bµi tËp viÕt ®o¹n v¨n , GV nhÊt thiÕt phÈi yªu cÇu HS viÕt tríc ë nhµ . NÕu ®îc chuÈn bÞ chu ®¸o th× ch¾c ch¾n ë trªn líp , HS sÏ cã nhiÒu thêi gian thùc hµnh luyÖn tËp víi nhiÒu d¹ng bµi kh¸c nhau. Ngay c¶ phÇn luyÖn tËp c¸c em còng cã thÓ xem trøc nh÷ng bµi ®¬n gi¶n. 2.3. §èi víi tiÕt häc TËp lµm v¨n : Còng nh c¸c tiÕt häc v¨n b¶n , TiÕng ViÖt , tiÕt häc TËp lµm v¨n muèn cã hiÖu qu¶ cao, ph¸t huy ®îc tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng cña HS , th× kh©u chuÈn bÞ bµi ë nhµ lµ cÇn thiÕt. VËy cÇn chuÈn bÞ nh÷ng g×? Th«ng thêng d¹y tËp lµm v¨n còng ®i tõ mÉu ®Õn lÝ thuyÕt. Ph©n tÝch mÉu ®Ó h×nh thµnh tri thøc lÝ thuyÕt lµ con ®êng quy n¹p trong lµm v¨n cÇn ¸p dông . MÉu ®îc ®a ra lµm ng÷ liÖu trong tËp lµm v¨n thêng lµ mét v¨n b¶n hoÆc lµ mét ®o¹n v¨n t¬ng ®èi dµi. V× thÕ tríc hÕt HS cÇn ph¶i tiÕp xóc mÉu th«ng qua ®äc sau ®ã míi ph©n tÝch mÉu ®ã. ViÖc ®äc vµ ph©n tÝch mÉu nªn ®îc HS tiÕn hµnh ë nhµ díi sù híng dÉn, gîi ý cña GV. §Æc biÖt lµ tiÕt luyÖn nãi. §©y lµ tiÕt häc cã ®Æc trng riªng. Thêi gian t¬ng ®èi Ýt chØ lµ mét tiÕt nhng HS ph¶i trùc tiÕp víi mét ®èi tîng giao tiÕp hiÖn diÖn, kho¶ng c¸ch gi÷a t duy vµ ng«n ng÷ rót ng¾n, ®ßi hái sù nhanh nh¹y, linh ho¹t trong chän tõ, s¾p ý vµ diÔn ®¹t. §· thÕ trong gêi luyÖn nãi, HS kh«ng nh÷ng ph¶i huy ®éng nh÷ng yÕu tè cÇn thiÕt nh trong mét giê lµm v¨n viÕt mµ cßn ph¶i vËn dông nhiÒu yÕu tè ®Æc thï cña lêi nãi kÕt hîp víi nh÷ng hµnh ®éng h×nh thÓ. §iÒu ®ã ®· t¹o ra khã kh¨n riªng cho tiÕt luyÖn nãi . ChÝnh v× vËy nÕu kh«ng ®îc chuÈn bÞ tríc ë nhµ th× ch¾c ch¾n r»ng tiÕt häc ®ã sÏ kh«ng thÓ ®em l¹i hiÖu qu¶ 5 N¨m häc 2012 - 2013 §Ò tµi: Híng dÉn häc sinh chuÈn bÞ bµi ë nhµ cho tiÕt häc sau nh mong muèn mµ trë nªn tÎ nh¹t, nhµm ch¸n. Khi chuÈn bÞ bµi ë nhµ, HS kh«ng chØ chuÈn bÞ bµi nãi mµ c¸c em còng cÇn tËp nãi tríc( Cã thÓ tËp nãi tríc g¬ng, cã thÓ tËp nãi tríc nh÷ng ngêi trong gia ®×nh...).§iÒu ®ã sÏ gióp cho c¸c em tù tin h¬n khi ®øng tríc líp. Trong ph©n m«n TËp lµm v¨n cßn cã tiÕt tr¶ bµi. Mét tiÕt tr¶ bµi ph¶i lµ mét giê häc sinh ®éng vµ cã t¸c dông nhiÒu mÆt. Bëi ®ã lµ mét giê häc ®îc x©y dùng thùc sù tõ lao ®«ng trùc tiÕp cña HS, tõ vèn liÕng nhiÒu mÆt cña HS. Qua giê häc nµy, HS nhËn ra nh÷ng mÆt m¹nh vµ yÕu , nhÊt lµ nh÷ng mÆt yÕu cña m×nh. V× vËy mét giê tr¶ bµi còng cÇn ®îc chuÈn bÞ chu ®¸o kh«ng chØ GV mµ ngay c¶ HS. GV chuÈn bÞ th× kh«ng cã g× ph¶i bµn, nhng HS chuÈn bÞ cã lÏ lµ ®iÒu h¬i xa l¹ ®èi víi nhiÒu GV. Theo c¸ nh©n t«i, tríc tiÕt tr¶ bµi kho¶ng 1, 2 ngµy, GV cã thÓ tr¶ bµi tríc cho HS . Trªn c¬ së lêi nhËn xÐt cña GV , HS ®äc l¹i bµi viÕt cña m×nh vµ t×m ra nh÷ng lçi trong bµi. Sau khi ®· t×m ra c¸c lçi c¬ b¶n, HS sÏ tù m×nh ch÷a l¹i phÝa sau bµi . NÕu GV t¹o ®îc cho HS ý thøc tù gi¸c trong viÖc nµy th× t«i tin ch¾c r»ng giê tr¶ bµi sÏ diÔn ra s«i næi vµ cã hiÖu qu¶. Cïng víi nh÷ng g× ®· ®îc chuÈn bÞ kÕt hîp víi nhËn xÐt cô thÓ cña GV trong tiÕt tr¶ bµi , HS sÏ kh¾c s©u ®îc nh÷ng mÆt m¹nh, thÊy râ nh÷ng mÆt yÕu cña m×nh qua bµi viÕt. C. bµi häc kinh nghiÖm 1. Bµi häc kinh nghiÖm : Híng dÉn HS chuÈn bÞ bµi ë nhµ kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò khã. C¸i khã nhÊt lµ HS cã tù gi¸c thùc hiÖn hay kh«ng. Thùc tÕ, c¸c GV ®Òu chó träng ®Õn kh©u nµy nhng cha cã hiÖu qu¶. V× kh«ng ph¶i HS nµo còng thÊy râ tÇm quan träng cña c«ng viÖc ®ã. Muèn vËy , GV cÇn ph¶i: - Cã sù híng dÉn cô thÓ, râ rµng cho HS. Tuy nhiªn ®Ó lµm ®îc viÖc ®ã ,®ßi hái GV cÇn cã sù ®Çu t, chuÈn bÞ kÜ lìng tríc ®ã. ViÖc nµy tèn kh«ng Ýt thêi gian vµ c«ng søc cña GV. V× vËy ®ßi hái GV sù t©m huyÕt vµ lßng ®am mª nghÒ nghiÖp . - CÇn cho HS thÊy râ tÇm quan träng cña kh©u chuÈn bÞ bµi, t¹o cho c¸c em cã ý thøc tù gi¸c. - §éng viªn, khuyÕn khÝch HS th«ng qua viÖc cho ®iÓm cao ®èi víi ai cã nhiÒu c©u tr¶ lêi ®óng, s¸ng t¹o trong khi häc bµi (Th«ng thêng HS nµo chuÈn bÞ bµi tèt ë nhµ th× em ®ã sÏ tÝch cùc h¬n vµ sÏ cã nhiÒu ph¸t hiÖn, s¸ng t¹o trong khi häc trong giê häc ®ã). 6 N¨m häc 2012 - 2013 §Ò tµi: Híng dÉn häc sinh chuÈn bÞ bµi ë nhµ cho tiÕt häc sau - T¨ng cêng kiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi cña HS th«ng qua viÖc kiÓm tra vë so¹n, chÊm vë so¹n. NÕu GV kh«ng trùc tiÕp kiÓm tra th× phèi hîp víi GV chñ nhiÖm giao cho Ban c¸n sù kiÓm tra vµo ®Çu buæi häc. - Cã thÓ kiÓm tra thö ®èi víi nh÷ng HS so¹n bµi ®èi phã b»ng c¸c c©u hái ®¬n gi¶n . VÝ dô khi häc v¨n b¶n “Sèng chÕt mÆc bay” ,®Ó kiÓm tra xem HS ®· ®äc v¨n b¶n hay cha , GV cã thÓ hái HS : trong v¨n b¶n “ Sèng chÕt mÆc bay” cã nh©n vËt nµo? hay Tªn quan phô mÉu hé ®ª ë ®©u?... Nh÷ng c©u hái ®ã nªn thay ®æi linh ho¹t, thêng xuyªn. Tuy nhiªn cßn cã rÊt nhiÒu c¸ch ®Ó cã thÓ biÕt ®îc HS cã tù gi¸c so¹n bµi hay kh«ng, ®ã lµ s¸ng t¹o cña mçi GV. - Đối với bài đầu tiên cña tõng ph©n m«n, GV cÇn hướng dẫn HS cách sọan bài cụ thể . Những bài sau, cứ hễ học xong bài cũ, HS tự chuẩn bị bài mới, không đợi GV nhắc nhở. GV cã thÓ lu ý HS nếu không biết trả lời câu hỏi chuẩn bị bài, có thể tham khảo các sách hướng dẫn, sách học tốt, sách tham khảo ... có bán rất nhiều ngoài nhà sách để có định hướng trả lời tốt, tóm tắt phần trả lời ấy theo ý mình vì đôi khi nó rất dài, phần nào mình biết, không cần ghi, chỉ ghi những gì đáng học, mình chưa biết, để đóng góp thêm trong giờ học chính thức.; nếu thấy bài sọan quá ngắn, có thể bổ sung phần trả lời trong phần bài tập để đóng góp phát biểu thêm trong phần làm bài tập trên lớp. 2. KÕt luËn : Tõ thùc tÕ gi¶ng d¹y nhiÒu n¨m, t«i ®· rót ra ®îc mét sè kinh nghiÖm trªn, vµ qua ¸p dông ®· thu ®îc mét sè kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh. Mét ®iÒu mµ t«i nhËn thÊy ®îc nÕu bµi häc nµo ®îc HS chuÈn bÞ bµi chu ®¸o, th× giêi häc trªn líp sÏ ®éng h¬n rÊt nhiÒu, líp ån mét c¸ch tÝch cùc. Vµ ch¾c ch¾n giê häc ®ã sÏ cã chÊt lîng cao. V× vËy t«i m¹nh d¹n ®a ra ®Ò tµi : “Híng dÉn HS chuÈn bÞ bµi ë nhµ cho tiÕt häc sau ” ®Ó c¸c ®ång nghiÖp cïng tham kh¶o. Tuy nhiªn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt . RÊt mong sù ®ãng gãp ý kiÕn cña b¹n bÌ ®ång nghiÖp còng nh Héi ®ång thÈm ®Þnh ®Ó ®Ò tµi ®îc hoµn thiÖn h¬n vµ cã thÓ ¸p dông réng r·i. Xin ch©n thµnh c¶m ¬n! 7 N¨m häc 2012 - 2013 §Ò tµi: Híng dÉn häc sinh chuÈn bÞ bµi ë nhµ cho tiÕt häc sau 8 N¨m häc 2012 - 2013