Tài liệu Skkn giải pháp góp phần hạn chế tỉ lệ học sinh yếu kém ở trường thpt an biên năm 2011-2012

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: " GIẢI PHÁP GÓP PHẦN HẠN CHẾ TỈ LỆ HỌC SINH YẾU KÉM Ở TRƯỜNG THPT AN BIÊN NĂM HỌC 2011 – 2012" 1 PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ 1/ Bối cảnh của đề tài Trong mọi thời đại giáo dục – đào tạo đều có vai trò rất quan trọng, là nền tảng của quá trình phát triển lịch sử loài người. Ở nước ta trong giai đoạn hiện nay muốn xây dựng và phát triển đất nước không thể không phát triển giáo dục. Hơn lúc nào hết toàn Đảng và toàn dân đang ra sức quan tâm chăm lo phát triển sự nghiệp giáo dục- đào tạo, thực sự coi giáo dục là quốc sách hàng đầu. Nghị quyết Hội nghị Trung ương II khoá VIII đã khẳng định "Muốn tiến hành Công nghiệp hóa, hiện đại hóa thắng lợi, phải phát triển mạnh giáo dục - đào tạo, phát huy nguồn lực con người, yếu tố cơ bản của sự phát triển nhanh và bền vững". Qua các văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc luôn đề cao vai trò của ngành giáo dụcđào tạo. Phương hướng, nhiệm vụ phát triển đất nước 05 năm( 2011- 2015) được trình bày trong Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI nêu rõ “ Thực hiện đồng bộ các giải pháp phát triển và nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, phương pháp thi, kiểm tra theo hướng hiện đại; nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đặc biệc coi trọng giáo dục lý tưởng, truyền thống lịch sử cách mạng, đạo đức lối sống”. Để thực hiện vai trò, sứ mệnh cao cả trên ngành giáo dục- đào tạo đã đề ra nhiều giải pháp tích cực, trong đó “ Đổi mới giáo dục- đào tạo” là quan điểm chỉ đạo xuyên suốt và cốt lõi để nâng cao chất lượng giáo dục- đào tạo đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn hiện nay. Hàng năm Bộ giáo dục và đào tạo chỉ đạo đổi mới giáo dục- đào tạo thông qua nhiệm vụ năm học, cùng với các trường THPT trong toàn tỉnh, trường THPT An Biên đang phấn đấu, nỗ lực thực hiện tốt nhiệm vụ năm học mà Bộ Giáo dục và đào tạo đề ra. 2 2/ Lý do chọn đề tài Công cuộc đổi mới toàn diện ngành giáo dục - đào tạo đang diễn ra mạnh mẽ ở các cấp học. Đối với giáo dục bậc THPT nhiệm vụ trọng tâm là đổi mới phương pháp dạy học, đổi mới kiểm tra đánh giá, đổi mới công tác quản lý..., góp phần nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo. Cùng với các trường THPT trong tỉnh Trường THPT An Biên nổ lực thực hiện các nội dung đổi mới để nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo của đơn vị. Tuy nhiên trong quá trình tổ chức thực hiện gặp nhiều khó khăn như năng lực đội ngũ giáo viên không đồng đều, chất lượng một số bộ môn còn thấp, nhất là tỉ lệ học sinh yếu kém, lưu ban cao… Để từng bước xây dựng Trường THPT An Biên trở thành trường chất lượng cao về giáo dục – đào tạo, đạt chuẩn quốc gia giai đoạn 2015- 2020, theo tôi cần phải có kế hoạch mang tính chiến lược, có lộ trình, kế hoạch cụ thể. Trước hết phải nghiên cứu tìm ra các biện pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên; giảm dần tỉ lệ học sinh yếu kém, tỉ lệ học sinh bỏ học; tăng dần tỉ lệ học sinh khá giỏi, tỉ lệ học sinh tốt nghiệp THPT, tỉ lệ đỗ vào các trường đại học cao đẳng. Trong năm học 2011- 2012 với vai trò là một cán bộ quản lý, tôi đã chỉ đạo thực hiện một số giải pháp để nâng cao chất lượng giáo dục – đào tạo ở đơn vị, trong đó chọn khâu đột phá giảm tỉ lệ học sinh yếu kém, nên tôi mạnh dạn chọn đề tài “Giải pháp góp phần hạn chế tỉ lệ học sinh yếu kém ở trường THPT An Biên năm học 2011- 2012”. 3/ Đối tượng nghiên cứu, phạm vi đề tài Đội ngũ giáo viên và học sinh trường THPT An Biên. Trong đề tài này chỉ tập trung nghiên cứu các giải pháp góp phần hạn chế tỉ lệ học sinh yếu kém. Theo tôi để đạt được mục đích của đề tài cần phải kết hợp nhiều giải pháp tác động đến cả người dạy lẫn người học thì mới mang lại hiệu quả; đề tài chỉ tập trung 3 nghiên cứu một số giải pháp như tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho học sinh; bồi dưỡng nâng cao ý thức trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ của đội ngũ giáo viên; đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá học sinh; thường xuyên phối hợp với cha mẹ học sinh để thực hiện các biện pháp giáo dục; phát huy vai trò của Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh và Hội liên hiệp thanh niên trong trường. Trong đề tài này chỉ nghiên cứu các giải pháp thực hiện ở Trường THPT An Biên trong năm học 2011- 2012. Trong quá trình nghiên cứu có sử dụng số liệu của một số năm học trước để so sánh, đối chiếu. 4/ Mục đích của đề tài Nghiên cứu thực trạng, nguyên nhân làm cho tỉ lệ học sinh yếu kém cao, từ đó đề ra các giải pháp góp phần hạn chế tỉ lệ học sinh yếu kém. Nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên thông qua công tác giáo dục chính trị tư tưởng; bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ và đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá học sinh. 5/ Nhiệm vụ nghiên cứu Nghiên cứu ý thức trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ của giáo viên và học sinh; hệ thống các kế hoạch; phân tích thực trạng từ đó đề ra các giải pháp cụ thể để thực hiện. Từ kết quả đạt được, có một số kiến nghị với các cấp nhằm làm nâng cao chất lượng giáo dục –đào tạo ở trường THPT An Biên. 4 PHẦN II: NỘI DUNG I/ CƠ SỞ LÝ LUẬN - Giáo dục là quá trình được tổ chức có ý thức, hướng tới mục đích biến đổi nhận thức, năng lực, tình cảm, thái độ của người dạy và người và người học theo hướng tích cực. Nghĩa là góp phần hoàn thiện nhân cách người học bằng những tác động có ý thức từ bên ngoài, góp phần đáp ứng các nhu cầu tồn tại và phát triển của con người trong xã hội đương đại. - Giáo dục bao gồm hoạt động dạy và học. Người thực hiện quá trình dạy học gọi là giáo viên. Giáo viên là người trực tiếp giảng dạy, thực hiện nhiệm vụ được quy định tại Điều lệ trường THCS, trường THPT cụ thể là: Đối với giáo viên bộ môn có những nhiệm vụ sau đây: + Dạy học và giáo dục theo chương trình, kế hoạch giáo dục, kế hoạch dạy học của nhà trường theo chế độ làm việc của giáo viên do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định; quản lý học sinh trong các hoạt động giáo dục do nhà trường tổ chức; tham gia các hoạt động của tổ chuyên môn; chịu trách nhiệm về chất lượng, hiệu quả giáo dục; tham gia nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng; + Rèn luyện đạo đức, học tập văn hoá, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ để nâng cao chất lượng, hiệu quả giảng dạy và giáo dục; vận dụng các phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo, rèn luyện phương pháp tự học của học sinh; + Thực hiện Điều lệ nhà trường; thực hiện quyết định của Hiệu trưởng, chịu sự kiểm tra, đánh giá của Hiệu trưởng và các cấp quản lý giáo dục; 5 + Giữ gìn phẩm chất, danh dự, uy tín của nhà giáo, gương mẫu trước học sinh; thương yêu, tôn trọng học sinh, đối xử công bằng với học sinh, bảo vệ các quyền và lợi ích chính đáng của học sinh; đoàn kết, giúp đỡ đồng nghiệp; tạo dựng môi trường học tập và làm việc dân chủ, thân thiện, hợp tác, an toàn và lành mạnh; + Phối hợp với giáo viên chủ nhiệm, các giáo viên khác, gia đình học sinh, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh dạy học và giáo dục học sinh; + Thực hiện các nhiệm vụ khác theo quy định của pháp luật. Đối giáo viên chủ nhiệm, ngoài các nhiệm vụ của giáo viên bộ môn, còn có những nhiệm vụ sau đây: + Xây dựng kế hoạch các hoạt động giáo dục thể hiện rõ mục tiêu, nội dung, phương pháp giáo dục bảo đảm tính khả thi, phù hợp với đặc điểm học sinh, với hoàn cảnh và điều kiện thực tế nhằm thúc đẩy sự tiến bộ của cả lớp và của từng học sinh; + Thực hiện các hoạt động giáo dục theo kế hoạch đã xây dựng; + Phối hợp chặt chẽ với gia đình học sinh, với các giáo viên bộ môn, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, các tổ chức xã hội có liên quan trong việc hỗ trợ, giám sát việc học tập, rèn luyện, hướng nghiệp của học sinh lớp mình chủ nhiệm và góp phần huy động các nguồn lực trong cộng đồng phát triển nhà trường; + Nhận xét, đánh giá và xếp loại học sinh cuối kỳ và cuối năm học; đề nghị khen thưởng và kỷ luật học sinh; đề nghị danh sách học sinh được lên lớp thẳng, phải kiểm tra lại, phải rèn luyện thêm về hạnh kiểm trong kỳ nghỉ hè, phải ở lại lớp; hoàn chỉnh việc ghi sổ điểm và học bạ học sinh; + Báo cáo thường kỳ hoặc đột xuất về tình hình của lớp với Hiệu trưởng. 6 - Đội ngũ giáo viên là lực lượng chủ yếu, quan trọng nhất trong tập thể sư phạm nhà trường làm nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục trong nhà trường, là nhân tố quyết định chất lượng đào tạo của nhà trường. - Giáo viên trong trường THPT được tổ chức thành tổ chuyên môn theo môn học hoặc nhóm môn học, mỗi tổ chuyên môn có một tổ trưởng. Tổ trưởng và tổ phó chuyên môn có vai trò quan trọng, nòng cốt trong hoạt động chuyên môn của tổ. Nhiệm vụ của tổ trưởng là xây dựng kế hoạch hoạt động của tổ, hướng dẫn và quản lý kế hoạch của từng giáo viên trong tổ theo kế hoạch dạy học, tổ chức bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ tổ chức kiểm tra, đánh giá chất lượng thực hiện nhiệm vụ của giáo viên... Tổ trưởng sử dụng các buổi sinh hoạt chuyên môn để thực hiện các nhiệm vụ quản lý của mình. - Đặc điểm về lao động sư phạm là loại hình lao động đặc thù: + Đối tượng lao động sư phạm không phải như với các ngành nghề khác như thợ may, thợ hồ là những mãnh vãi hay viên gạch…mà đối tượng lao động của nghề dạy học là con người có tình cảm, suy nghĩ…Đối tượng lao động của nghề dạy học ở các trường THPT là học sinh ở lứa tuổi từ 15 đến 19. Theo tổ chức Y tế Thế giới WHO độ tuổi vị thành niên từ 10 đến 19 tuổi, ở Việt Nam thì từ 10 đến 18 tuổi, như vậy học sinh bậc THPT còn trong độ tuổi vị thành niên, ở giai đoạn này các em phát triển sớm về thể chất, sinh lý, là thời kì chuyển tiếp từ trẻ em sang người lớn, các em có xu hướng tự khẳng định mình, có ý thức tự làm chủ bản thân, muốn tìm tòi, khám phá, muốn quyết định công việc của mình mà không cần sự chỉ bảo của người lớn. Bên cạnh đó nhu cầu giao tiếp với bạn bè rất lớn, có xu hướng thành lập nhóm bạn có cùng sở thích, tính tình để vui chơi, có những lúc những nơi các em có những hành động không đúng. Trong lứa tuổi này quá trình phát triển sinh lý ảnh hưởng nhiều đến tính cách như: các em dễ bị xúc động, dễ bị lôi kéo hay kích động, khả năng tự kiềm chế yếu. Mặc khác ở lứa tuổi này 7 tính tình các em không ổn định khi thì quá sôi nổi nhiệt tình nhưng khi có trở ngại thì dể buông xuôi, chán nản. Chính vì vậy, các thầy cô giáo, các bậc phụ huynh và xã hội phải có trách nhiệm quan tâm sát sao, động viên kịp thời để hướng các em có những suy nghĩ và hành động đúng. + Công cụ lao động sư phạm cũng rất đặc thù. Đó là nhân cách, kiến thức, ngôn ngữ người thầy cùng các thiết bị dạy học, trong đó nhân cách người thầy có vai trò quan trọng nhất. Nhân cách trong sáng, thanh cao là công cụ đặc biệt mang lại hiệu quả rất lớn trong công tác giáo dục. + Yêu cầu lao động sư phạm không chỉ đảm bảo đúng quy định trong chương trình mà cần mang tính năng động, sáng tạo cộng với niềm say mê nghề nghiệp và tinh thần trách nhiệm trước thế hệ trẻ và toàn xã hội. + Sản phẩm lao động sư phạm là những con người có kiến thức, đạo đức, sức khỏe tốt, nói chung là con người được phát triển toàn diện. - Lao động sư phạm của người giáo viên vừa mang tính khoa học, vừa mang tính nghệ thuật và tính nhân đạo cao cả. Nó mang tính đặc thù của nghề sư phạm đồng thời có sự liên kết, cộng tác, phối hợp với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường. Bởi vì sự hình thành và phát triển nhân cách của người học sinh cũng chịu sự chi phối của tổng hoà các mối quan hệ xã hội, trong tập thể sư phạm nhà trường là lực lượng giáo dục chuyên biệt, có hệ thống, thường xuyên và cơ bản nhất. - Ý thức trách nhiệm đó là thể hiện trong mối quan hệ với nhiệm vụ được giao, với công việc phải làm. Khi được giao việc gì, bất kì to hay nhỏ, khó hay dễ, đều phải dồn hết tâm quyết làm đến nơi đến chốn, tự giác làm. Nếu làm việc theo lối cẩu thả, dễ làm, khó bỏ, làm cho qua chuyện, gặp sao làm vậy... là không có tinh thần trách nhiệm. Ý thức 8 trách nhiệm còn thể hiện không thụ động, trông chờ, ỷ lại, phải chủ động nắm vững đường lối, chính sách của Đảng và Chính phủ, thực hiện đúng đường lối quần chúng. II/ THỰC TRẠNG CỦA ĐỀ TÀI 1/ Đặc điểm Trường THPT An Biên - Trường THPT An Biên được thành lập năm 1979. Hơn 30 năm hoạt động đã đạt được nhiều thành tựu trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, là trường trọng điểm của huyện An Biên ở bậc THPT. - Năm học 2011- 2012 có 66 cán bộ, giáo viên; trình độ giáo viên đạt chuẩn 100%, trên chuẩn 4,5%, hiện đang có 01 cán bộ quản lý theo học chương trình sau đại học; có 45% giáo viên có thâm niên công tác từ 15 năm trở lên nên có nhiều kinh nghiệm trong công tác giảng dạy cũng như giáo dục đạo đức cho học sinh; phần lớn nhân sự của trường là cán bộ trẻ rất năng động và nhiệt tình công tác. - Năm học 2011 - 2012 Trường có 26 lớp với 1069 học sinh, trong đó khối 10 có 12 lớp, khối 11 có 8 lớp, khối 12 có 6 lớp; trung bình 41,1 học sinh/ lớp. 2/ Thực trạng 2.1/ Thuận lợi - Trường có vị trí địa lý thuận lợi, nằm ở trung tâm của huyện, giao thông đi lại thuận lợi. - Đội ngũ giáo viên đạt chuẩn và trên chuẩn cao, giáo viên nhiệt tình, tích cực, có nhiều kinh nghiệm trong công tác giáo dục. - Cơ sở vật chất đáp ứng được như cầu giảng dạy của các bộ môn và ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy. 9 2.2/ Khó khăn Tỉ lệ học sinh xếp loại học lực yếu, kém chiếm tỉ lệ cao. Nguyên nhân dẫn đến học sinh bị xếp loại yếu kém là: - Một số giáo viên chậm đổi mới phương pháp dạy học, ứng dụng công nghệ thông tin vào trong giảng dạy còn nhiều lúng túng; một bộ phận giáo viên tinh thần trách nhiệm trong công tác chưa cao; chưa tìm hiểu kỉ hoàn cảnh từng đối tượng học sinh để đề ra biện pháp phù hợp. - Về phía học sinh là do một số đông học sinh không lĩnh hội được kiến thức cơ bản của môn học, không chuyên cần, hứng thú trong học tập, ham chơi mà từ đó dẫn đến kết quả học tập không cao; một số học sinh nhà ở xa trường, các em ở trọ để đi học, sống xa gia đình và người thân nên hàng ngày học sinh phải tự lập nhiều việc, không có sự hướng dẫn của phụ huynh nên rất dễ dẫn đến quyết định sai lầm, có điều kiện để tiếp xúc môi trường sống xung quanh với nhiều vấn đề phức tạp ảnh hưởng đến quá trình phát triển tâm lí, cũng như đạo đức lối sống, ý thức học tập; xã hội ngày càng phát triển, đời sống vật chất tương đối đầy đủ nên học sinh có suy nghĩ trông chờ, ỉ lại, thích hưởng thụ, lười lao động, dễ bị ảnh hưởng các thói hư tật xấu, vui chơi quá đà mà không chú tâm vào việc học. - Về phía cha mẹ học sinh do phải lo làm ăn nên phần lớn các bậc cha mẹ học sinh có ít thời gian quan tâm việc học của con mà phó mặc cho nhà trường và thầy cô; ngoài ra thì với yêu cầu kiến thức hiện nay phần lớn cha mẹ học sinh không thể hướng dẫn, kiểm tra việc học của học sinh tại gia đình. - Chất lượng tuyển sinh lớp 10 còn thấp so với các trường khác trong tỉnh. Kết quả tuyển sinh đầu cấp qua 02 năm học, tỉ lệ học sinh đạt từ 5,0 điểm trở lên ở 03 môn thi tuyển( Ngữ văn, Toán, Tiếng Anh) đều dưới 15%. 10 - Bên cạnh đó chương trình cải cách giáo dục, nội dung trong một tiết dạy nhiều, nên giáo viên phải truyền đạt cho hết lượng kiến thức theo quy định, không có thời gian để hướng dẫn, kèm cập học sinh yếu kém trên lớp; phương pháp kiểm tra đánh giá năng lực học sinh ở các cấp học chưa thống nhất, nên chưa phân loại được đối tượng học sinh, nhất là đối tượng học sinh yếu kém từ cấp trung học cơ sở để từ đó định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Như vậy, học sinh có năng lực học tập yếu kém là một thực tế khách quan. Do nhiều nguyên nhân, không kể nguyên nhân do đâu, phụ đạo, giúp đỡ học sinh yếu kém là rất cần thiết, là nhiệm vụ của giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục. Để hạn chế tỉ lệ học sinh yếu kém cần có kế hoạch cụ thể, lộ trình hợp lý, không nóng vội, phải áp dụng nhiều giải pháp. Trong năm học 2011- 2012 tôi đã chỉ đạo thực hiện một số giải pháp góp phần hạn chế tỉ lệ học sinh yếu kém, bước đầu mang lại hiệu quả, mong được chia sẽ kinh nghiệm với quý đồng nghiệp; cũng như tiếp tục áp dụng cho những năm học tiếp theo. III/ MỘT SỐ GIẢI PHÁP GÓP PHẦN HẠN CHẾ TỈ LỆ HỌC SINH YẾU KÉM 1/ Tăng cường công tác tuyên truyền giáo dục chính trị tư tưởng cho học sinh Trong giai đoạn hiện nay, đời sống nhân dân được nâng cao, các bậc phụ huynh chăm lo đầy đủ hơn về vật chất, nên học sinh phát triển tốt về trí lực và thể lực. Học sinh cũng có điều kiện tiếp cận với tri thức của nhân loại, nhiều loại hình giải trí khác nhau qua nhiều phương tiện như sách báo, phát thanh, truyền hình, mạng Internet. Trong điều kiện đó nếu những học sinh nào được hướng dẫn, có ý thức thì sẽ hỗ trợ rất tốt cho việc học. Ngược lại những học sinh không có người định hướng, không biết cách khai thác thông tin bổ ích qua các phương tiện này mà lợi dụng để vui chơi, tìm hiểu các hình thức giải trí không lành mạnh, lâu dần sẽ bị “nghiện” tất yếu sẽ bỏ bê học tập, tìm cách trốn 11 học để đi chơi...từ đó không nắm được kiến thức cơ bản của bộ môn, về nhà không học bài, làm bài, năng lực học tập giảm sút. Chính vì vậy công tác tuyên truyền có vai trò quan trọng, giúp học sinh nắm được các chủ trương chính sách, qui định về nhiệm vụ, quyền hạn, những điều không được làm để từ đó học sinh thấy được vai trò trách nhiệm của bản thân, phân biệt được cái lợi, cái hại của việc mình làm mà có những suy nghĩ, nhận thức và hành động đúng đắn, để từ đó đầu tư cho học tập. - Thường xuyên giáo dục truyền thống xây dựng và phát triển của đơn vị, điển hình các tấm gương vượt khó học tốt, các thế hệ học sinh của trường đã thành đạt có nhiều cống hiến cho quê hương; giáo dục truyền thống cách mạng của địa phương qua đó giúp học sinh có thêm tình yêu quê hương, đất nước và phát huy những truyền thống tốt đẹp của nhà trường, từ đó mà các em tự điều chỉnh thái độ, hành vi của bản thân, phấn đấu vượt qua khó khăn học tốt. - Công tác tuyên truyền giáo dục chính trị tư tưởng cho học sinh được tiến hành bằng nhiều hình thức khác nhau như lồng ghép vào nội dung các buổi chào cờ đầu tuần để giáo dục ý thức học tập cũng như thực hiện các quy định của trường của ngành; kết hợp với các tổ chức đoàn thể trong trường mời những cô chú đã từng sống, chiến đấu ở địa phương kể lại những trận chiến đấu đã đi vào lịch sử, những tấm gương anh dũng hy sinh vì quê hương đất nước ở địa phương; thông qua khen thưởng những học sinh đạt thành tích cao trong học tập, những tấm gương vượt khó học giỏi hay là những em đỗ vào các trường đại học của năm học trước; phong trào thi đua dạy tốt học tốt hay là qua các đợt vận động đóng góp “Quỹ vì bạn nghèo”, hiến máu nhân đạo… 2/ Bồi dưỡng nâng cao ý thức trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ của đội ngũ giáo viên 12 - Chất lượng giáo dục của đơn vị phụ thuộc rất lớn vào tập thể sư phạm, trong đó yếu tố con người(người thầy) đóng vai trò quyết định, thầy giỏi thì mới có trò giỏi. Người thầy cần giỏi về chuyên môn đồng thời lại phải có nhân cách đạo đức trong sáng mới thực hiện tốt nhiệm vụ của mình, thực sự trở thành những kĩ sư tâm hồn và là tấm gương sáng cho học sinh noi theo. - Đội ngũ giáo viên ở đơn vị phần lớn đều đạt trình độ chuẩn. Tuy nhiên mỗi người có một hoàn cảnh sống, năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm, nhận thức vấn đề, ý thức thực hiện nhiệm vụ khác nhau; bộ phân nhỏ ý chí phấn đấu không cao, có tâm lý bằng lòng với thực tại. Do đó công tác quản lý đội ngũ giáo viên gặp rất nhiều khó khăn phức tạp, đòi hỏi người quản lý phải dành nhiều thời gian nghiên cứu thực hiện các biện pháp nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ, xây dựng một tập thể đoàn kết thống nhất, giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Thực tế cho thấy khi một giáo viên làm việc cách tự nguyện, vui vẽ, nhiệt tình, có trách nhiệm, tự giác thì hiệu quả công việc cao hơn, khó khăn nào cũng vượt qua và ngược lại. Chính vì vậy mà trong đơn vị trường học khi tập thể giáo viên phải đoàn kết, thống nhất, từng cá nhân nâng cao ý thức trách nhiệm thì chất lượng giáo dục từng bước được nâng cao. Để nâng cao nâng cao ý thức trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ của đội ngũ giáo viên trong năm học 2011- 2012 tập trung một số nội dung sau: + Bồi dưỡng nâng cao nhận thức về vai trò của người thầy trong việc thực hiện mục tiêu, chiến lược phát triển giáo dục. Mục tiêu của nền giáo dục chúng ta là đào tạo những con người phát triển toàn diện, phải tạo ra chất lượng mới cho nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Phải làm cho giáo viên thấy được “Họ” là yếu tố quyết định chất lượng giáo dục của nhà trường. Muốn làm tròn sứ mệnh cao cả đó, bản thân mỗi người thầy phải luôn luôn học tập, rèn luyện và nâng cao tinh thần trách 13 nhiệm trong công việc. Để bồi dưỡng nâng cao nhận thức về vai trò của người thầy trong việc thực hiện nhiệm vụ trồng người phải tiến hành bằng nhiều hình thức như tổ chức học tập chính trị, triển khai nghị quyết của Đảng và chính sách của Nhà nước, sinh hoạt đoàn thể, phong trào thi đua... + Công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho đội ngũ giáo viên là rất quan trọng và cần thiết trong mọi công việc nhất là công tác giáo dục, phải cho cán bộ giáo viên hiểu được các chủ trương, chính sách để họ có những suy nghĩ và hành động đúng. Chính vì vậy trước khi tổ chức thực hiện vấn đề gì tôi chỉ đạo cho các bộ phận trực thuộc phải triển khai đầy đủ các văn bản hay quy định của cấp trên, giải thích, phân tích rõ nội dung, mục đích yêu cầu nhằm giúp giáo viên hiểu rõ vấn đề, hiểu được những mặt thuận lợi cũng như những khó khăn từ đó giúp họ ý thức được trách nhiệm của bản thân, là phải làm như thế nào để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Năm học 2011- 2012 Sở giáo dục và đào tạo chỉ đạo tổ chức phụ đạo cho học sinh chia theo nhóm đối tượng dựa vào năng lực của học sinh, theo sự hướng dẫn của Sở thì phải sắp xếp biên chế lớp phân công lại giáo viên giảng dạy các nhóm đối tượng và hưởng chế độ sau khi thực hiện đủ số tiết qui định và trường THPT An Biên tổ chức thực chủ trương trên. Đây là một trong các giải pháp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục cho tỉnh nhà, thực tế khi thực hiện ở học kì I cho khối 12 thì có nhiều ý kiến khác nhau, trong đó còn có ý kiến không tán thành, e ngại. Vào học kì II tôi chỉ đạo tiếp tục thực hiện kế hoạch phụ đạo học sinh chia theo các nhóm đối tượng, trong đó chú trọng( bắt buộc) vào nhóm đối tượng xếp loại học lực trung bình, yếu kém còn đối tượng khá giỏi ở khối 11, 10 cho học sinh đăng kí tự nguyện( tức là đăng kí học những môn còn chưa nắm vững về kiến thức). Đối với những học sinh khá, giỏi ở khối 12 tổ chức ôn tập nâng cao kiến thức chuẩn bị cho thi đại học. Trước khi tổ chức thực hiện kế hoạch, trong hội nghị sơ kết học kì I, tôi phân tích những thuận lợi, khó khăn, so sánh kết quả xếp loại học lực của lớp 12 năm học 2011- 2012 với 14 kết quả xếp loại những năm trước; qua phân tích, giải thích giúp giáo viên hiểu được mục đích ý nghĩa của chủ trương của cấp trên, thấy được hiệu quả mang lại, nên tập thể đều thống nhất tiếp tục thực hiện mặc dù chế độ thấp hơn. Tóm lại trong mọi công việc, công tác giáo dục chính trị tư tưởng cho đội ngũ giáo viên là rất quan trọng phải cho cán bộ giáo viên hiểu được các chủ trương, chính sách để họ có những suy nghĩ và hành động đúng. + Phân công nhiệm vụ cho cán bộ, giáo viên một cách khoa học, khách quan công bằng, dựa trên năng lực của từng thành viên trong đơn vị, từ đó phát huy những thế mạnh của từng giáo viên và tập hợp được sức mạnh của tập thể. Để phân công nhiệm vụ cho giáo viên hợp lý phải dựa vào cơ sở (tổ chuyên môn), ý kiến của tập thể các tổ chuyên môn trong đơn vị. Trước khi bổ nhiệm tổ trưởng phải tổ chức hội nghị cấp tổ để các thành viên trong tổ thống nhất giới thiệu những giáo viên có năng lực chuyên môn giỏi, được giáo viên bộ môn tín nhiệm, tin tưởng; còn đối với phân công nhiệm vụ cho giáo viên căn cứ vào kết quả các mặt công tác của năm học trước và dựa trên đề nghị của tổ trưởng chuyên môn. + Bên cạnh đó cần phải tăng cường công tác kiểm tra nội bộ, nhất là kiểm tra thực hiện quy chế chuyên môn, kế hoạch giảng dạy của giáo viên. Về Kế hoạch thực hiện công tác kiểm tra nội bộ, đã được thống nhất từ đầu năm học, thông báo đến toàn thể giáo viên, Hiệu trưởng ủy quyền cho tổ trưởng kiểm tra hàng tuần, mỗi tháng Hiệu trưởng sẽ trực tiếp kiểm tra hồ sơ chuyên môn của một tổ chuyên môn. Phối hợp với Ban thanh tra nhân dân kiểm tra, giám sát thực hiện quy chế chuyên môn của giáo viên. Qua công tác kiểm tra sẽ giúp cho Hiệu trưởng đánh giá được mức độ chấp hành quy định của cơ quan cũng như của ngành, ý thức trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ của giáo viên, chấn chỉnh kịp thời những thiếu sót của giáo viên. 15 + Nâng cao nhận thức đội ngũ giáo viên làm công tác chủ nhiệm. Giáo viên chủ nhiệm có vai trò quan trọng việc nâng cao chất lượng giáo dục – đào tạo, là người trực tiếp quản lý, gần gũi học sinh nên rất dễ tìm hiểu tâm tư nguyện vọng, hoàn cảnh cũng như năng lực của học sinh từ đó có biện pháp giáo dục phù hợp, kịp thời. Vì thế trong công tác quản lý cần phải làm tốt các việc sau: phân công giáo viên chủ nhiệm đòi hỏi cán bộ quản lý phải chọn những giáo viên vững vàng về lập trường tư tưởng chính trị, có phẩm chất đạo đức tốt, có nhiều kinh nghiệm, tâm huyết với nghề, yêu thương học trò, hết lòng vì học sinh thân yêu; vào đầu năm học tổ chức hội nghị triển khai chỉ thị năm học, nhiệm vụ quyền hạn của giáo viên chủ nhiệm; thảo luận nội dung thi đua, thống nhất thang điểm đánh giá quá trình rèn luyện của học sinh để có cơ sở giáo viên chủ nhiệm thực hiện tốt hơn nhiệm vụ được giao; chỉ đạo cho giáo viên liên lạc thường xuyên với phụ huynh học sinh nhằm thông tin hai chiều về kết quả học tập và kết quả rèn luyện đạo đức, để từ đó có biện pháp giải quyết một cách kịp thời tránh những hậu quả xấu xảy ra. Bên cạnh đó phải phê bình, nhắc nhỡ những giáo viên còn sai sót, có biểu hiện thiếu trách nhiệm trong công việc. + Có những chính sách khuyến khích, động viên giáo viên kịp thời như đề nghị tăng lương trước thời hạn cho giáo viên đạt được thành tích xuất sắc trong nhiều năm liền, giới thiệu cho Chi bộ chăm bồi kết nạp đảng, khen thưởng giáo viên đạt nhiều thành tích trong các hoạt động của đơn vị như khen thưởng giáo viên chủ nhiệm khi lớp đạt thứ hạng cao trong các đợt thi đua, khen thưởng giáo viên dạy giỏi cấp trường....Phối hợp với công đoàn thường xuyên chăm lo, quan tâm đến đời sống vật chất và tinh thần của cán bộ giáo viên, kịp thời thăm hỏi động viên những giáo viên lúc ốm đau, tai nạn. Những chính sách tuy không lớn nhưng tác động rất lớn vào ý thức, tinh thần, tình cảm của giáo viên 16 + Thực hiện nghiêm túc Quy chế dân chủ ở trong đơn vị, công khai theo quy định nhất là về thu chi tài chính, tuyển sinh, đào tạo, nhân sự...Đây là việc làm thường xuyên ở đơn vị, nội dung được tiến hành trong các cuộc họp hàng tháng, sơ kết học kì, tổng kết năm và niêm yết bảng tin. Thực hiện tốt Quy chế dân chủ góp phần điều hành cơ quan hoạt động nhịp nhàng, kết quả hoạt động của nhà trường đạt được nhiều kết quả khả quan. Cán bộ, viên chức nhà trường đoàn kết, thân ái, hòa đồng. Mọi thắc mắc của cán bộ, viên chức đều được lãnh đạo nhà trường khuyến khích trình bày và được giải đáp tận tình, chu đáo, có căn cứ. Từ đó giúp giáo viên nhận thức vai trò quan trọng của bản thân trong xây dựng tập thể vững mạnh, nâng cao ý thức trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ. 3/ Tăng cường quản lý đổi mới phương pháp dạy học và kiểm tra, đánh giá học sinh 3.1/ Đổi mới phương pháp dạy học Đổi mới phương pháp dạy học được hiểu là tổ chức các hoạt động học tập tích cực cho người học. Từ đó khơi dậy và thúc đẩy lòng ham muốn, phát triển nhu cầu tìm tòi, khám phá, từ đó phát huy khả năng tự học của học sinh. Để thực hiện đổi mới phương pháp dạy học đòi hỏi giáo viên không ngừng tìm tòi, khai thác, xây dựng các hoạt động sao cho phù hợp với từng bài, từng đối tượng học sinh, hướng dẫn cho học sinh hoạt động nhằm phát huy tính chủ động, sáng tạo. Thực hiện nhiệm vụ năm học, nhằm từng bước nâng cao chất lượng giáo dục của đơn vị, năm học 2011- 2012 tôi tập trung chỉ đạo thực hiện một số nội dung trọng tâm như sau: - Đổi mới phương pháp dạy học thông qua công tác bồi dưỡng, dự giờ, thao giảng, tổ chức hội thi giáo viên dạy giỏi cấp trường. Công tác bồi dưỡng chuyên môn cho giáo 17 viên có vai trò quan trọng, có ý nghĩa quan trọng đối với việc nâng cao chất lượng dạy và học ở đơn vị, bởi lẽ lao động sư phạm mang tính chất đặc thù đòi hỏi người lao động phải có kiến thức sâu và toàn diện, phải luôn có cập nhật bổ sung kiến thức mới đáp ứng được yêu cầu đổi mới hiện nay. Công tác bồi dưỡng được tiến hành nhiều hình thức như: + Thứ nhất là thông qua dự giờ, thao giảng, tổ chức hội thi giáo viên dạy giỏi cấp trường. Các hoạt động này giúp bồi dưỡng cho giáo viên các kĩ năng quan trong của nghề dạy học như kĩ năng xây dựng kế hoạch giảng dạy( giáo án), trình bày kế hoạch (dạy học) trên lớp, sử dụng phương pháp dạy học và thiết bị dạy học, đồng thời giúp giáo viên lựa chọn hình thức tổ chức dạy học cho phù hợp với năng lực học tập của học sinh để đạt được mục tiêu giáo dục. Qua tiết dạy giúp giáo viên dạy cũng như giáo viên dự thấy được những ưu điểm mà phát huy và học hỏi, phát hiện những hạn chế cùng nhau khắc phục cho những tiết dạy sau. Để thực hiện bồi dưỡng giáo viên tôi đã xây dựng kế hoạch dự giờ, thao giảng, tổ chức hội thi giáo viên dạy giỏi cấp trường từ đầu năm học với thời gian thực hiện cụ thể rõ ràng, thông báo cho toàn thể giáo viên biết để từng cá nhân giáo viên lên kế hoạch thực hiện. Qui định dạy cho đồng nghiệp dự 04 tiết và đi dự đồng nghiệp 18 tiết, trong đó phải có ít nhất 02 tiết dạy dự giờ có ứng dụng công nghệ thông tin. + Thứ hai là tạo điều kiện cho giáo viên tự bồi dưỡng( tự học) bằng cách đầu tư tài liệu, sách tham khảo, máy vi tính có nối mạng Internet... + Thứ ba là thông qua viết sáng kiến kinh nghiệm ( nghiên cứu khoa học), để viết một sáng kiến kinh nghiệm đòi hỏi giáo viên phải nghiên cứu nhiều tài liệu có liên quan, học hỏi kinh nghiệm từ người khác, rút kinh nghiệm từ những giải pháp đề ra từ đầu năm học...Vào đầu năm học nhà trường phối hợp với công đoàn tổ chức cho giáo viên đăng ký tên đề tài nghiên cứu, trong các buổi sinh hoạt ở tổ chuyên môn giáo viên đã đăng kí đề 18 tài trình bày phương pháp thực hiện để giáo viên trong tổ đóng góp ý kiến, có điều chỉnh khi giải pháp không phù hợp. Như vậy nghiên cứu khoa học có tác dụng rất lớn đến nâng cao ý thức trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ cũng như bồi dưỡng năng lực chuyên môn của giáo viên. - Đổi mới phương pháp dạy học thông qua ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học. Năm 2001 Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo có Chỉ thị 29/2001/CT-BGD&ĐT ngày 30/7/2001 đã nêu rõ: ”Ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin trong giáo dục và đào tạo sẽ tạo ra một bước chuyển cơ bản trong quá trình đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp giảng dạy, học tập và quản lý giáo dục” Bản thân tôi ý thức sâu sắc rằng công nghệ thông tin là công cụ hỗ trợ đắc lực và hữu hiệu cho các hoạt động giáo dục. Trong đó xác định mục tiêu đích của việc ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học là: Nâng cao một bước cơ bản chất lượng học tập cho học sinh, tạo ra một môi trường giáo dục mang tính tương tác cao, khắc phục tình trạng “thầy đọc, trò chép”, học sinh được khuyến khích và tạo điều kiện để chủ động tìm kiếm tri thức, sắp xếp hợp lý quá trình tự học tập, tự rèn luyện của bản thân mình, bước đầu áp dụng thu được một số kết quả nhất định. Để thực hiện tốt cần phải tập trung một số nội dung sau: + Trong kế hoạch thực hiện nhiệm vụ năm học cần phải chỉ rõ nhiệm vụ ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học của giáo viên, mỗi giáo viên phải dạy 02 tiết có ứng dụng công nghệ thông tin; trong bài dạy cần lựa chọn những hình ảnh, ví dụ minh họa gần gũi để học sinh dễ nhớ, dễ tiếp thu; chọn những tổ bộ môn phù hợp chỉ đạo thực hiện dạy học có ứng dụng công nghệ thông tin, qua công tác dự giờ sẽ đóng góp ý kiến rút kinh nghiệm trong năm học sau đó nhân rộng ở các năm học tiếp theo. + Tích cực tham gia các cuộc thi ứng dụng công nghệ thông tin do ngành tổ chức, như dự thi các sản phẩm là bài giảng điện tử. Khi tham gia hội thi yêu cầu sản phẩm cũng 19 đòi hỏi người tham gia cuộc thi phải có sự đầu tư nhiều hơn về thời gian, công sức, chất xám và cả việc phải học hỏi ở những người giỏi hơn. Như vậy sẽ giúp rèn kỹ năng tự học, sáng tạo của đội ngũ giáo viên. + Đầu tư trang thiết bị phục vụ cho ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy như lắp đặt máy chiếu, ti vi màn hình lớn tại phòng học; nâng cấp sửa chữa những máy tính hư hỏng, xuống cấp; kết nối mạng Intrenet vào máy vi tính của giáo viên để thuân lợi, dễ dàng hơn khi sử dụng. - Chú trọng công tác phụ đạo học sinh yếu kém, đây là nhiệm vụ quan trọng của cán bộ quản lý giáo dục và giáo viên cần phải thực hiện. Muốn hạn chế được học sinh yếu kém thì tăng cường phụ đạo kiến thức cho học sinh. Tục ngữ Việt Nam có câu “ Dốt đến đâu học lâu cũng biết” câu tục ngữ khẳng định vai trò của việc học, chỉ có học mới biết, học hôm nay không biết thì cố gắng học tiếp ngày mai sẽ biết, mỗi ngày học một ít tích góp từ từ thì cũng đạt được kết quả như mong muốn. Nhất là đối với học sinh đầu cấp, các em có nhiều bởi ngỡ, chưa quen với môi trường học tập mới, chưa quen với phương pháp giảng dạy của thầy cô do đó mà học sinh khó tiếp thu kiến thức. Xuất phát từ nhận thức trên tôi rất chú trọng công tác phụ đạo học sinh yếu kém, công tác này phải được tổ chức thường xuyên, có kế hoạch cụ thể, lộ trình, không nóng vội. Để tổ chức tốt công tác phụ đạo học sinh yếu kém cần phải: + Phân loại đối tượng học sinh dựa trên năng lực học tập, chỉ đạo giáo viên xây dựng kế hoạch giảng dạy cụ thể phù hợp với năng lực tiếp thu của học sinh. Riêng đối với nhóm học sinh yếu kém, trong một tiết dạy chỉ cần một vài đơn vị kiến thức cơ bản trọng tâm, tiến độ tiết dạy vừa phải, yêu cầu giáo viên truyền thụ kiến thức theo trình tự từ dễ đến khó, từ lý thuyết đến thực hành, hướng dẫn những kĩ năng cần thiết để làm bài với các hình thức khác nhau, mục đích để cho học sinh có thể trả lời được những câu hỏi ở 20