Tài liệu Skkn duy trì sĩ số trong công tác chủ nhiệm ở tiểu học

A. PHẦN MỞ ĐẦU 1. L ý do chọn sáng kiến: Tên sáng kiến: “Duy trì sí số đảm bảo chuyên cần” Đất nước ta đang trong thời kì xây dựng và phát triển công nghiệp hóa – Hiện đại hóa đất nước. Đây là một định hướng chiến lược để đưa đất nước ta tiến vào một thế kỉ mới phù hợp với yêu cầu của thời đại – Một thời đại mà trí tuệ con người được xem như một tài sản quý báu, để tạo nên mặt bằng cao về dân trí. Trong đó giáo dục đóng vai trò quan trọng để thực hiện mục tiêu chiến lược phát triển quốc gia. Chính vì vậy việc duy trì sĩ số, đảm bảo chuyên cần ở trường tiểu học đóng một vai trò rất quan trọng trong việc học tập của học sinh nói riêng và trong việc thực hiện phổ cập giáo dục nói chung.việc duy trì sĩ số, đảm bảo chuyên cần là nền tảng giúp các em lĩnh hội kiến thức một cách đầy đủ và mang lại kết quả học tập tốt. Nhưng hiện nay, một số học sinh trong địa phương thuộc con em gia đình lao động nghèo, một số dân từ các huyện vùng cao xuống xã Nâm Cẩn sinh sống, đa phần là tự hạ sơn không đủ đất đai canh tác, vì cuộc sống mưu sinh phải đi làm thuê, họ gửi con em vào trường tiểu học Nâm Cẩn để học. Chính vì mãi lo cho kinh tế gia đình một số phụ huynh ít quan tâm đến việc học tập của con em. Nên việc các em nghỉ học, bỏ học trong thời gian nhiều ngày ảnh hưởng đến việc tiếp thu bài và kết quả học tập là điều không tránh khỏi. Trong những năm gần đây tình trạng học sinh bỏ học ngày càng phổ biến. Cấp học càng cao tỷ lệ học sinh bỏ học càng lớn. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng học sinh bỏ học nhưng trong đó nguyên nhân chính là các em học tập yếu kém nên không thích đi học, không thích đến trường dẫn đến duy trì sĩ số và chuyên cần không đảm bảo. Xã hội ngày càng phát triển, thì yêu cầu về giáo dục cũng được nâng cao. Đòi hỏi trong xã hội ai cũng được học hành, được tiếp thu kiến thức kĩ năng, kĩ xảo từ nhà trường để phục vụ cuộc sống sau này. Chúng ta ngày đêm đang ra sức phổ cập giáo dục ở các cấp học. Nhưng trên thực tế có biết bao nhiêu học sinh bỏ học giữa chừng. Biết bao nhiêu trẻ em không biết đọc, biết viết hoặc đọc viết không thông thạo mà đã bỏ học. Tất cả đều là sản phẩm của nhà trường, do không quan tâm chưa đúng mức đến học sinh, không có biện pháp để giúp đỡ học sinh yếu kém để duy trì sĩ số và đảm bảo chuyên cần. Vì thế, qua nhiều năm công tác bản thân tôi luôn suy nghĩ và đặt cho mình câu hỏi: “Làm thể nào để duy trì sĩ số và đảm bảo chuyên cần?”. Đây cũng là một vấn đề giúp các em tiếp thu bài đầy đủ, có kết quả tốt trong học tập và tiếp tục con đường học vấn của mình. Đó là lý do tôi viết sáng kiến “Duy trì sí số đảm bảo chuyên cần”. 2. Nhiệm vụ của sáng kiến Tìm ra những nguyên nhân tại sao việc học sinh chán học và hiện tượng học sinh có nguy cơ bỏ học vì học yếu vẫn còn. Nhằm đánh giá lại môi trường giáo dục, chất lượng giảng dạy học sinh yếu kém ở trường tiểu học Nâm Cẩn trong những năm qua và hiện nay. Đưa ra một số giải pháp trong việc đổi mới phương pháp giúp đỡ học sinh yếu kém học tập có tiến bộ hơn, tạo môi trường học thân thiện gần gũi giúp học sinh ham thích học tập, thích đi học nhiều hơn.(Nhằm duy trì sĩ số, đảm bảo chuyên cần). 3. Đối tượng nghiên cứu bao gồm : Các phương pháp , biện pháp giảng dạy giúp đỡ học sinh yếu kém ở lớp học do giáo viên chủ nhiệm đảm nhiệm. Cách thức tổ chức các hoạt động phong trào của trường, của chuyên môn, của các tổ chức có liên quan nhằm nâng cao chất lượng giáo dục học sinh yếu kém để duy trì dĩ số và đảm bảo chuyên cần. Sự quan tâm, giáo dục của các ban ngành đoàn thể, phụ huynh học sinh đối với việc giúp đỡ học sinh học tập ở gia đình. 4. Phạm vi nghiên cứu. Địa bàn xã Nâm Cẩn , ở trường TH Nâm Cẩn. Thời gian : Năm học 2012 –2013 và năm học 2013-2014. Học sinh các lớp thuộc trường Tiểu học Yên Hà. Đội ngũ thầy, cô cùng tổng phụ trách đội. Các ban ngành trong xã, Phụ huynh học sinh ở xã Yên Hà. Các phương pháp , biện pháp giảng dạy giúp đỡ học sinh yếu kém ở lớp học do giáo viên chủ nhiệm đảm nhiệm. Cách thức tổ chức các hoạt động phong trào của trường, của chuyên môn, của các tổ chức có liên quan nhằm nâng cao chất lượng giáo dục học sinh yếu kém. Sự quan tâm, giáo dục của phụ huynh học sinh đối với việc giúp đỡ học sinh học tập ở gia đình.(Nhằm duy trì sĩ số, đảm bảo chuyên cần). 5. Phương pháp nghiên cứu. - Phương pháp lấy tư liệu : Trong quá trình nghiên cứu cần rất nhiều ý kiến, thông tin, tư liệu. Các ý kiến từ giáo viên, giáo viên chủ nhiệm, hiệu trưởng, phụ huynh học sinh ..…Trong quá trình làm công tác giảng dạy, công tác đội,PCGD, một số kinh nghiệm từ đồng nghiệp là nền tảng giúp tôi nghiên cứu đề tài này. - Phương pháp học mà chơi, chơi mà học : Tổ chức nhiều sân chơi, nhiều cuộc thi, đây là phương pháp giúp học sinh tham gia nhiều vào các hoạt động nhóm và tập thể, giúp các em có hứng thú trong học tập, vui chơi từ đó bớt rụt rè, e thẹn và có thêm tự tin. - Phương pháp đàm thoại : Đây là phương pháp nhằm tiếp thu ý kiến của phụ huynh, học sinh, của giáo viên chủ nhiệm. Đối với học sinh khi chúng ta trò chuyện trực tiếp với các em tạo cho các em sự gần gũi, thương yêu, Từ đó các em nói lên tâm tư tình cảm của mình về sự học tập, từ đó hiểu được nguyên nhân vì sao các em học yếu. Sàng lọc học sinh thành nhiều cấp độ nhận thức và nắm bắt được cụ thể các học sinh yếu kém cá biệt. - Phương pháp xử lý thông tin : Hàng ngày tôi kịp thời xử lý các thông tin, kết quả thu thập được trong quá trình nghiên cứu nhằm loại bỏ các biện pháp không thích hợp, đi sâu các biện pháp có tác dụng tích cực. Có được những hiểu biết sâu hơn về vấn đề đang nghiên cứu. - Phương pháp thực nghiệm : Đề xuất với giáo viên chủ nhiệm, với phụ huynh một số phương pháp đổi mới nhằm nâng cao kết quả học tập cho học sinh yếu kém. Sau đó cùng nhau phối hợp đánh giá. - Phương pháp cải tiến : Qua việc tìm ra nguyên nhân của vấn đề nghiên cứu từ đó đưa ra một số phương pháp cải tiến để tìm ra giải pháp tốt nhất làm cơ sở nghiên cứu. Tổ chức nhiều sân chơi, nhiều cuộc thi, đây là phương pháp giúp học sinh tham gia nhiều vào các hoạt động nhóm và tập thể, giúp các em có hứng thú trong học tập, vui chơi từ đó bớt rụt rè, e thẹn và có thêm tự tin. B. PHẦN NỘI DUNG I. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA SÁNG KIẾN 1. Cơ sở thực tiễn Năm học 2013 - 2014 trường Tiểu học Nâm Cẩn có 38 cán bộ, giáo viên ( trong đó có 2 hợp đồng) giáo viên trực tiếp giảng dạy 31, cán bộ quản lí có 3 (01 hiệu trưởng, 02 hiệu phó). Trường có 1 điểm trường chính và 06 điểm trường lẻ. Cơ sở vật chất nhà trường tương đối ổn định, phòng học, bàn ghế đảm bảo đúng quy cách đội ngũ giáo viên: trình độ đạt từ chuẩn, trên chuẩn trở lên, có đội ngũ giáo viên giỏi cấp trường , cấp huyện. Trường Tiểu học Nâm Cẩn cũng như cũng như một số trường trong huyện Tân Uyên, là trường thuộc vùng nông thôn, dân trí một số thôn còn thấp, số hộ nghèo còn nhiều, học sinh dân tộc ít người lại đông chiếm hơn 35% số học sinh toàn trường. Trong cuộc sống hàng ngày các em còn phải phụ giúp cha mẹ công việc gia đình. Trình độ học sinh trong một lớp không đồng đều, số học sinh khá, giỏi thì rất ít, số học sinh yếu thì nhiều. phụ huynh chưa quan tâm đến việc giáo dục con cái, thường khoán trắng cho nhà trường. Hoặc là giáo dục không đúng phương pháp làm ảnh hưởng nhiều đến nhân cách của các em. Trong nhiều năm qua có rất nhiều em trong trường học yếu kém, các em không thích đến trường, tới lớp (các em đi học vì sự bắt buộc của gia đình, vì sợ bố mẹ nhiều hơn tự nguyện đến trường). Nhiều em rất run sợ khi gặp thầy cô, thụ động trong giờ học, chán học và trốn học, đi học không đều. Năm học 2012 - 2013; năm 2013 - 2014 trường đã áp dụng các chương trình dạy học như chương trình hiện hành, mô hình trường học mới VNEN, Công nghệ. Đây cũng là cơ hội để học sinh được tham gia các hình thức học tập mới và là cơ hội để phụ huynh và cộng đồng tham gia vào việc học của học sinh. Sự ham thích học tập ở học sinh chủ yếu hình thành thông qua các hoạt động thực tế như hoạt động giao lưu, tập thể và nhóm. Qua sự tác động của môi trường cơ sở vật chất như trường, lớp, qua thái độ của thầy cô, bạn bè. Do đó trong nhà trường chúng ta phải tìm ra những giải pháp thích hợp để giáo dục đối với từng đối tượng học sinh, định hướng đúng đắn cho học sinh trong các hoạt động giáo dục, dạy học và vui chơi của học sinh một cách phù hợp nhất, tạo một bầu không khí, một môi trường thật thân thiện để mỗi học sinh thấy vui thích và trông đợi được đến trường. Xem trường lớp như ngôi nhà thứ hai của mình. Chúng ta không thể áp dụng cách thức giáo dục giống như THCS hay THPT cho học sinh tiểu học. Trong mỗi giai đoạn phát triển khác nhau của học sinh chúng ta cũng không thể áp dụng một cách cứng nhắc, dập khuôn hình mẫu phát triển của học sinh trong giai đoạn đó mà còn tuỳ thuộc vào tố chất, năng lực, thể lực của học sinh đó cũng như những tác động của gia đình và xã hội của mỗi một cá nhân học sinh mà ta có những cách thức giáo dục thích hợp nhất cho các em để các em có thể phát triển một cách hài hoà trong học tập, nhận thức và hành vi khi các em tham gia vào các mối quan hệ với cộng đồng xã hội trong tương lai. 2. Cơ sở khoa học : - Đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh tiểu học : Học sinh tiểu học lứa 6 đến 10 tuổi các em rất nghịch hiếu động, chưa làm chủ được bản thân, chưa nhận thức được điều gì là đúng và điều gì là sai, hay bắt chước và chịu tác động của mọi việc xảy ra xung quanh mình. Khả năng tiếp thu kiến thức nhanh hay chậm của từng nhóm đối tượng học sinh cũng khác nhau. Ở các em ý thức học tập chưa có, chưa hiểu rõ mục đích của việc học. Các em đi học phần lớn là do sự bắt buộc của gia đình, chỉ một phần nhỏ là ham thích đi học (vì đi học được cô khen, được điểm 10, được chơi cùng bạn …). Do đó ý thức tự giác học tập của các em chưa có (với những em đi học vì sự bắt buộc của gia đình) nên các em thiếu sự cần cù, sự cố gắng vượt qua khó khăn để học tập dễ sinh ra lười biếng, ham chơi và dẫn đến học yếu, chán học và bỏ học… Ở lứa tuổi học sinh tiểu học tính tò mò phát triển, các em thường ham thích cái mới, cái lạ. Dễ nhàm chán trong các hoạt động kéo dài, không thay đổi hình thức. Nếu chúng ta những người làm công tác giáo dục biết quan tâm tạo sự ham thích cho các em trong học tập, trong các hoạt động ở trường, lớp thì mới có động lực thúc đẩy việc học, nâng cao được khả năng tiếp thu, và thực hành các kĩ năng, kĩ xảo mà chúng ta cung cấp cho các em. Từ đó các em học tập có tiến bộ. Ở lứa tuổi học sinh tiểu học tâm sinh lý các em rất hiếu động, hay bắt chước, dễ thích nghi với môi trường sinh hoạt ở trường, lớp. Đây là điều kiện tốt để giáo viên tạo sự hứng thú cho các em. Nếu hàng ngày khi đến trường các em được thầy cô ân cần chỉ bảo. Trong học tập các em được hoạt động nhóm, được làm thí nghiệm, chơi các trò chơi học tập thì các em sẽ ham học hơn và thích đi học hơn. II. GIẢI PHÁP THỰC HIỆN VẪN ĐỀ NGHIÊN CỨU 1. Mục tiêu đạt được khi áp dụng sáng kiến vào thực tế trong quá trình công tác. Tìm ra những nguyên nhân để khắc phục làm thế nào để duy trì sĩ số, đảm bảo chuyên cần ở học sinh bậc tiểu học. a. Về phía học sinh : Những nguyên nhân học sinh đi học không chuyên cần : - Học sinh ham chơi điện tử, game, các trò chơi khác… xao lãng việc học. Mà gia đình chưa quan tâm thích đáng. - Do điều kiện kinh tế gia đình còn khó khăn, một số em nhà ở còn cách xa trường, các em chỉ đến trường tham gia buổi học chính khóa. - Học sinh thích thể hiện cá tính của mình bằng cách chống đối : chống đối trường lớp, thầy cô, cha mẹ và chống lại việc học. - Bị mất kiến thức do không đảm bảo chuyên cần … hoặc do một nguyên nhân nào đó mà học sinh không đi học được… khi học những bài học sau không hiểu từ đó sinh ra chán học, dẫn đến học tập yếu kém. b. Do giáo viên: - Còn một số giáo viên chưa thực sự chú ý đúng mức đến đối tượng học sinh yếu, kém. Chưa theo dõi sát sao và xử lý kịp thời các biểu hiện sa sút của học sinh. - Tốc độ giảng dạy kiến thức mới và luyện tập còn nhanh khiến cho học sinh yếu kém không theo kịp. - Một số giáo viên chưa thật sự chịu khó, tâm huyết với nghề, chưa thật sự “giúp đỡ” các em thoát khỏi yếu kém. Từ đó các em cam chịu, dần dần chấp nhận với sự yếu kém của chính mình không tự vươn lên... - Một số giáo viên còn thiếu nghệ thuật cảm hoá học sinh yếu kém, không gây hứng thú cho học sinh thích học... c. Về phía phụ huynh: - Do gia đình vì một lí do nào đó (về kinh tế, tình cảm .....) không quan tâm đến sự học hành của con cái. Phó mặc mọi việc cho nhà trường. Dẫn đến các em không có ý thức tự giác trong học tập. - Do trong gia đình có sự thay đổi lớn như: bố mẹ li dị, hay không hòa thuận, gia đình tan vỡ ..… Làm cho trẻ bị thay đổi về tâm lí dẫn đến chán học… - Một số phụ huynh quá nuông chìu con cái, quá tin tưởng vào con em nên học sinh lười học xin nghỉ để làm việc riêng (như đi chơi hay đi du lịch...) cha mẹ cũng đồng ý cho phép nghỉ học, vô tình là đồng phạm góp phần làm học sinh lười học, mất dần căn bản...và rồi yếu kém dẫn đến chán học. Để đổi mới phương pháp dạy học sinh yếu kém thì việc đầu tiên nhà trường luôn quan tâm đến việc tạo sự hứng thú cho học sinh trong học tập, tạo sự ham thích trong học tập, ham thích được đi đến trường và cần chú ý những phương pháp, biện pháp sau: d.Về phía ban ngành đoàn thể trong xã Phối kết hợp chưa đồng đều về biện pháp khi có học sinh có hiện tượng nghỉ, bỏ học. Chưa có hướng và biện pháp khi gia đình có học sinh nghỉ, bỏ học. 2. Những giải pháp và cách thức thực hiện a. Phương pháp xử lý thông tin. Ngay từ đầu năm học Tôi chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm, giáo viên thống kê được số lượng học sinh yếu kém có nguy cơ trở thành học sinh không đảm bảo duy trì sĩ số và chuyên cần ở lớp mình. Phải tìm ra những nguyên nhân dẫn đến sự yếu kém đó ở học sinh. Phân loại học sinh yếu kém theo những nguyên nhân chủ yếu và có kế hoạch giúp đỡ thích hợp với từng loại. VD: Học sinh yếu kém vì mất kiến thức căn bản từ lớp dưới… học sinh yếu kém vì ham chơi với bạn xấu, ham chơi game… học sinh học yếu vì hoàn cảnh gia đình… Từ đó giáo viên có kế hoạch giảng dạy thích hợp, giải quyết sự yếu kém của học sinh từ những nguyên nhân trên. VD: Học sinh yếu vì mất kiến thức từ lớp dưới thì tổ chức phụ đạo cho các em lấy lại kiến thức, học sinh yếu vì ham chới thì quản lí các em tốt hơn tổ chức các hình thức vui chơi để các em ham thích học tập… học sinh học yếu vì hoàn cảnh gia đình thì giáo viên phối hợp với phụ huynh để tìm biện pháp tháo gỡ… Giáo viên cần xác định được mức độ học sinh yếu kém, như các em yếu môn gì ? kiến thức gì ? giáo viên có hồ sơ để theo dõi từng em học sinh yếu ở lớp mình… biện pháp đã đề ra, sự chuyển biến của học sinh theo từng tháng… b. Phương pháp dạy học bằng tình thương: Đối với học sinh yếu kém thông thường giáo viên luôn có ác cảm. Vì các em mà giáo viên phải bỏ công sức nhiều hơn, thành tích lớp bị hạ thấp, danh hiệu thi đua bị cắt… cho nên khi kèm cặp học sinh yếu tại lớp mình giáo viên thường bực bội có thái độ không tốt như chửi mắng, nói nặng nói nhẹ thậm chí nhiều giáo viên còn dùng những lời lẽ, hình phạt không phù hợp với giáo dục hiện nay. Như vậy thì học sinh không thể nào học tốt được, mỗi lần thầy cô lại gần là sợ bị chửi mắng .. nên học yếu lại càng học yếu hơn. Một số giáo viên hiện nay về phương pháp giáo dục còn mang ảnh hưởng cách giáo dục xưa. Như còn dùng, hình phạt, nhục mạ học sinh trước lớp làm cho các em không có thiện cảm đối với giáo viên, với trường lớp, sinh ra chán học. Để giúp đỡ học sinh yếu kém giáo viên phải biết sử dụng lời nói, cử chỉ, tổ chức các hoạt động dẫn dắt các em vào bài học, giúp các em yêu mến bạn bè, trường lớp, thầy cô...Giáo viên muốn học sinh ham thích học thì trong tiết dạy điều cần thiết là phải thể hiện được tác phong sư phạm mẫu mực, gần gũi, ân cần với học sinh. Tôn trọng và đối xử công bằng với học sinh. Trong giảng dạy giáo viên lưu ý lời nói phải nhẹ nhàng, giữa giáo viên và học sinh luôn có sự ăn ý nhịp nhàng, khi giảng bài giáo viên phải luôn quan sát học sinh trong lớp, đặc biệt những em học yếu hay nghịch ngợm. Mỗi lần học sinh có ý kiến nếu trả lời sai thì phải giúp học sinh hiểu cái sai, không nên để cho học sinh ngồi xuống mà không biết mình sai điểm nào, đừng để học sinh bị mất mặt trước bạn bè, làm trò cười cho lớp học. Biết động viên, khích lệ học sinh dù các em chưa thật sự tiến bộ hay tiến bộ rất chậm. Giáo viên biết sử dụng năng khiếu của mình làm tiết học thêm sinh động. Ví dụ: Tìm những câu truyện vui kể cho các em, để các em cảm thấy thoải mái... Một tiết học mà học sinh hoạt động vui vẻ, sẽ có hiệu quả hơn những tiết học mà học sinh quá nghiêm túc. Để các em yếu mạnh dạn hơn thì giáo viên phải biết yêu thương, gần gũi, tạo sự thân tình để các em hòa đồng vào môi trường học tập ở trường lớp. Để từ đó các em có ấn tượng tốt với trường lớp, thầy cô mà ham thích học tập. Giáo viên phải biết gần gũi tâm sự, và trò chuyện với những học sinh yếu, không chuyên cần đặc biệt những em nhút nhát. Hỏi các em về chuyện gia đình, về chuyện học hành, để các em cảm thấy thân thiện với giáo viên hơn và qua đó giáo viên sẽ hiểu được nguyên nhân vì sao các em học yếu, không muốn đi học hiểu về tâm tư tình cảm, hoàn cảnh các em để có biện pháp giáo dục tốt hơn. Ví dụ : Nhà em ở đâu? Bố mẹ làm gì ? Hôm nay em đi học cùng ai, bằng phương tiện nào? Hôm nay em có hiểu bài không? Có cần thầy, cô giúp gì không ..... Nhiều khi chỉ một câu nói, một cử chỉ của thầy cô mà thay đổi cả cuộc đời các em. Làm cho các em thấy thầy cô luôn quan tâm đến mình, không ghét bỏ mình và các em thêm gần gũi, yêu mến thầy cô, tự tin vào bản thân mình (Như một lời khen hay một lời khuyến kích, động viên, một cử chỉ thân mật). Đối với những em còn thiếu tự tin thì giáo viên nên tìm lấy một ưu điểm nào đó của các em để khen ngợi động viên. Hãy luôn khen học sinh, cố tìm ưu điểm dù nhỏ nhất để khen. Ngoài ra cuối năm học cần phải chức khen thưởng cho các em học yếu mà học tập có tiến bộ. Nhằm động viên các em có thêm hứng thú trong học tập. Vì vậy trong các bổi sinh hoạt chuyên môn của tổ tôi thường tổ chức cho các giáo viên chủ nhiệm giao lưu học hỏi đưa ra những hình thức cách thức tổ chức hay nhất nhằm thu hút sự ham thích đến trường cho các em. c. Phương pháp giao việc cho học sinh yếu kém. Để học sinh yếu kém học tập có kết quả tiến bộ chúng ta cần cho học sinh thấy các em luôn được thầy cô tin tưởng, thương yêu, được làm việc có ích cho trường, lớp thầy cô bằng cách giao việc cho các em làm. Giáo viên thường xuyên tìm những việc nhỏ, thích hợp hàng ngày ở lớp để giao các em làm. Đặc biệt những học sinh yếu lại có tính nhút nhát, rụt rè và tự ti, để các em mạnh dạn, gần gũi thầy cô hơn. Và các em này sẽ rất vui, rất tự hào và cảm thấy mình đã làm việc có ích và từ đó học tập được tốt hơn. Ví dụ : Nhờ các em thông báo họp sao. Nhờ tưới cây, khiêng bàn ghế, chuyển thông báo..…Làm cho các em thêm gần gũi với thầy cô và cảm thấy mình được thầy cô tin tưởng giao phó nhiệm vụ trước lớp từ đó các em có thêm tự tin vào bản thân mình, gần gũi trường, lớp hơn. Ham học và cố gắng học tập hơn... Đặt biệt là những học sinh học yếu vì ham chơi, vì không chịu học thì chúng ta cần làm cho các em này yêu thích trường lớp, rồi mới yêu thích học tập. d. Phương pháp thư giản (vui chơi) trong các tiết học Trong học tập có rất nhiều môn học khô khan, nặng về kiến thức như toán, tập làm văn, luyện từ và câu..…Đối với học sinh yếu thường không có hứng thú học những môn này (trừ những em giỏi thì ham học vì có điểm cao). Như vậy để tạo được sự hứng thú, ham thích việc học ở học sinh yếu giáo viên cần tăng cường các trò chơi, hình thức học tập sinh động trong tiết học. Khi tổ chức một trò chơi thì học sinh yếu sẽ tham gia hết mình và qua trò chơi giáo viên giúp học sinh nắm được kiến thức, hiểu được bài hơn. Ngoài các trò chơi giáo viên cần tổ chức các hình thức học tập sinh động khác để giúp học sinh yếu có hứng thú trong học tập như đóng kịch, phỏng vấn… Trong các tiết ôn, tiết rèn giáo viên đều phải tổ chức giờ học sinh động, vui tươi như vậy mới mang được hiệu quả cao. Nhiều hình thức học tập sinh động khi tổ chức không nên cầu kì quá dẫn đến mất thời gian, tốn kém… giáo viên nên chọn các hình thức học tập đơn giản nhưng mang hiệu quả cao… Trong thời gian chuyển tiết giữa các môn học giáo viên cần phải dành từ 5-7 phút cho học sinh vui chơi (chơi trò chơi, múa hát, kể chuyện, đóng kịch, thi đố…). Để tạo cho học sinh những giây phút thư giãn giữa các tiết học, tạo cho các em sự hưng phấn, thoải mái trở lại sau giờ học căng thẳng… Để tổ chức trò chơi và các hình thức học tập sinh động khác giáo viên lưu ý phải để cho học sinh yếu kém tham gia phải biết được trong hình thức học tập đó học sinh yếu có thể tham gia ở phần nào. e. Tạo môi trường giáo dục tốt: Với trường lớp khang trang như hiện nay, đội ngũ GV nhiệt tình, sự quan tâm của BGH, sân chơi rộng rãi thoáng mát đó là một thuận lợi rất lớn để xây dựng một môi trường sư phạm tốt cho học sinh vui chơi, học tập. Phải tùy hoàn cảnh cụ thể, tạo khung cảnh giáo dục tốt làm cho học sinh ngồi trong lớp học thấy vui tươi, thích thú không nặng nề, sợ sệt. Tôi luôn lưu ý xem tài sản của trường, chăm sóc trường lớp như nhà của mình để cùng nhau lao động, làm vệ sinh, trang trí trường lớp.... Giờ ra chơi, cho giáo viên, hoặc tổng phụ trách đội tổ chức hướng dẫn các em vui chơi tập thể, đọc sách báo để tạo sự gắn bó thương yêu trong học sinh và sự gần gũi thân mật giữa học sinh với giáo viên nhà trường. Trong chương trình kế hoạch hàng tháng tổ chức những buổi vui học cuối tuần trong tiết sinh hoạt sao nhi đồng, sinh hoạt chủ điểm với hình thức đố vui, ôn tập, hái hoa, thể dục thể thao... Các hoạt động ngoại khóa như tham quan, thi kể chuyện, vẽ tranh, hát …. Trong những năm qua, bằng hình thức này tôi đã chỉ đạo cho giáo viên tạo cho các em sự vui thích, tìm tòi tham gia tích cực cho phong trào của lớp của trường, chức. Vì vậy cứ đến ngày cuối tuần là các em rất buồn vì sắp phải xa không khí học tập, hứng thú ấy và mong gặp nhau trong những tuần học tới, kể cho nhau nghe những gì vui nhất mà các em đã tham gia và chứng kiến . Tôi cũng thường xuyên quan tâm đến hoàn cảnh sống của một số em học sinh nghèo nhằm tìm ra phương pháp khắc phục khó khăn. kêu gọi giáo viên học sinh trong trường quyên góp mua dụng cụ học tập, quần áo giúp các em tiếp tục đến trường. Liên lạc, trực tiếp trao đổi với phụ huynh học sinh về việc học tập, tâm tư, tình cảm của các em. Từ đó động viên khuyến khích phụ huynh học sinh có hướng khắc phục cho con em đến trường đều đặn (đối với những gia đình ít quan tâm đến việc học tập của con cái hoặc có ý định cho con nghỉ học). Giáo dục riêng đối với những trường hợp học sinh trốn học, nghỉ học không phép, hay liên tục nghỉ học nhiều ngày và báo về để gia đình kịp thời nắm rõ có biện pháp kết hợp với nhà trường quản lý các em. g. Phương pháp tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp. Để giúp đỡ học sinh yếu kém ngoài các tiết học chính khóa, giáo viên cần thông qua các tiết hoạt động ngoài giờ lên lớp. Như tiết sinh hoạt lớp các hoạt động ngoài trời…Vì vậy ngay từ đầu năm khi lên lịch báo giảng tôi đã xắp xếp trong mỗi lớp có tiết hoạt động ngoài giờ và tiết năng khiếu ( thêm tiết âm nhạc) và yêu cầu : Trong tiết sinh hoạt lớp giáo viên có thể tổ chức tuyên dương các em học yếu (dù đó là những tiến bộ nhỏ nhất) nhằm làm cho các em có thêm hứng thú trong học tập và để cho các em thấy mọi nổ lực các em luôn được giáo viên và bạn bè đánh giá cao. Giáo viên chủ nhiệm cần phối hợp với tổng phụ trách đội tổ chức các hội thi giữa các lớp để giúp các em lấy lại kiến thức… Chú ý nội dung thi chỉ dành cho học sinh yếu và câu hỏi đơn giản các em có thể trả lời được. Tránh các cuộc thi chỉ có các em giỏi tham gia. VD : Như thi về kiến thức tiểu học, an toàn giao thông, phòng tránh bênh tật… Qua cuộc thi giúp các em ôn lại kiến thức và giúp cho các em yếu ham học hơn. Phối hợp với tổng phụ trách tuyên dương các em yếu kém có tiến bộ qua buổi chào cờ… Hoặc giáo viên có thể tổ chức cho lớp mình hoạt động độc lập. Giáo viên có thể soạn một số câu hỏi (Nội dung câu hỏi là các kiến thức các em chưa nắm bắt được) giao cho các em yếu đại diện cho các tổ về học và tìm hiểu để hôm sau lên thi…Và khi nhận trách nhiệm này các em yếu sẽ cố gắng học để và tìm hiểu để hôm sau lên thi đua với các bạn. Một khi có hình thức thi đua trong các hoạt động sẽ luôn kích thích các em cố gắng và làm những việc hàng ngày các em không làm được… VD: trong lớp 3 một số em chưa thuộc bảng nhân, giáo viên giao cho các em đó về học để hôm sau thi với các tổ khác. Tất nhiên khi được giao các em đó sẽ cố gắng về học để thi được tốt hơn… i. Phương pháp Phong trào “Giúp bạn vượt khó ” Khi năm bắt các lớp có học sinh vì hoàn cảnh gia đình quá khó khăn, thiếu điều kiện học tập, thiếu tình yêu thương của bố mẹ, làm cho các em buồn nản, tủi thân mà không muốn đến lớp. phát động phong trào các em làm kế hoạch nhỏ, tiết kiệm tiền, quà bánh hàng ngày đóng góp lại mua sách, vở, bút, áo quần,..… Mục đích giáo dục các em tinh thần tương thân tương ái giúp bạn có điều kiện học tập tiến bộ, vơi đi những khó khăn mà các em phải ghánh chịu. Món quà dù ít nhưng đó là nguồn an ủi, động viên rất lớn đối với các em có hoàn cảnh khó khăn giúp các em vui vẻ và thích đi học hơn. Bên cạnh đó, trong kỳ họp phụ huynh học sinh tôi đã kêu gọi, động viên những phụ huynh có điều kiện kinh tế gây quỹ phụ huynh học sinh giúp đỡ những học sinh nghèo, bất hạnh để các em được đến trường. Đồng thời tôi đã mạnh dạn đề bạt trong Ban Giám Hiệu, Ban chấp hành Công đoàn, Hội Khuyến học chăm lo : quần áo, đồ dùng học tập, quà tết,…cho các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn trong cuộc sống và tích cực trong học tập. Ngoài ra, yêu cầu giáo viên chủ nhiệm hàng tuần trong giờ sinh hoạt lớp giáo viên nhắc nhở học sinh không nghỉ học với những lý do không chính đáng như đi chơi, …. Tôi tổng kết ngày nghỉ của các em từ các lớp phân tích cho các em thấy nghỉ học như thế nào là chính đáng và không chính đáng, và việc nghỉ học của mình làm ảnh hưởng đến lớp, thầy cô bạn bè phiền lòng như thế nào, đến kết quả học tập và hạnh kiểm của bản thân vào các tiết chào cờ. Vì vậy, mà các em có lý do không chính đáng vẫn cố gắng đến lớp chứ không dám nghỉ học. Đối với các em bị khuyết tật (khó khăn nói, khó khăn nghe, khó khăn về vận động, khó khăn về nhìn, …) giáo viên giáo dục cho học sinh không chế nhạo bạn, mà phải tìm mọi cách để giúp đỡ bạn, để các bạn đó vui vẻ không mặc cảm về tât của mình mà hòa nhập với tập thể lớp không bỏ học, đi học đều bằng cách lồng ghép những câu chuyện kể liên quan trong các môn đạo đức hay giáo dục quyền trẻ em qua các buổi sinh hoạt chủ điểm. h. Phương pháp Phối hợp với phụ huynh học sinh: Học sinh học giỏi hay yếu trước hết phụ thuộc vào rất nhiều từ phía gia đình, gia đình thiếu sự quan tâm trong việc giáo dục, chăm lo việc học hành của con em mình. Thêm vào đó, những tác động xấu của môi trường xã hội đã lôi kéo các em như ham chơi, đua đòi, nghe bạn bè xấu rủ rê, dẫn đến lơ là việc học hành, không có kiến thức căn bản gây nên chán nản, bỏ học. Một gia đình êm ấm, hòa thuận, cha mẹ biết chăm lo cho con cái, tạo điều kiện thuận lợi để con em học hành, biết giáo dục con cái hiểu được ích lợi của việc học thì học sinh sẽ học tốt hơn. Ví dụ: Một học sinh không có vở viết, không có vở viết đến trường, học sinh đó sẽ sợ đi học vì không có vở viết không chép bài, làm bài được, có thể sợ cô chửi, phạt. Nếu cha mẹ kịp thời mua vở cho con, yêu cầu con cẩn thận hơn thì học sinh đó sẽ vui vẻ đi học. Nếu bố mẹ chửi mắng hoặc không mua viết thì sẽ làm cho em đó đi học với tâm trạng lo sợ thầy cô chửi và phạt có thể trốn học. Từ đó trở thành học sinh yếu kém, chán học trở thành nguy cơ nghỉ học nhiều ngày, bỏ học. Vậy nhà trường cần biết phối hợp với phụ huynh trong việc tạo sự ham thích cho học sinh khi đến trường. Hiện nay một số phụ huynh không biết cách giáo dục con cái, thường chửi, mắng, khi con em mình mắc phải một lỗi lầm nào đó ở trường lớp (như bị điểm kém, đánh nhau với bạn), làm cho các em sợ sệt, ức chế khả năng học tập, ở các em, giảm đi niềm ham thích học tập. Do đó giáo viên chủ nhiệm cần trao đổi, hướng dẫn phụ huynh nên tạo điều kiện tốt để cho con em mình đến trường (bảo đảm thời gian đến trường, sắm dụng cụ học tập, giúp con học ở nhà, biết động viên kịp thời những tiến bộ của con em mình, nhắc nhở con em về thời gian học…), khi giáo dục con em nên nhẹ nhàng, cần cho các em hiểu việc đó đúng sai thay vì chửi mắng trừng phạt. Việc quan tâm đến bạn bè của con em cũng rất quan trọng. Chơi với bạn xấu trước sau các em cũng nhiễm thói xấu. Phụ huynh chú ý đến những thời gian rảnh rỗi của con em mình, cần biết các em đi đâu, chơi chỗ nào. Đừng cho các em quá nhiều thời gian tự do một mình mà cha mẹ không biết. Cần thường xuyên liên lạc với giáo viên chủ nhiệm để biết tình hình của con em mình, như có đến trường không? Đến đúng giờ không? Có hành vi gì cần sửa chữa không ..... Khi học sinh yếu kém phụ huynh cần giúp con em lấy lại niềm tin học tập nhận thức được học là một hoạt động đầy hứng thú. Cần có sự ham thích mới học tốt được. Giúp con em thấy được từ những bài học trên lớp sẽ học được rất nhiều điều thú vị mà đều là những tri thức có lợi cho bản thân. Cần giúp trẻ vượt qua khó khăn để lấy lại kiến thức đã mất, động viên con em khi bị điểm kém thì cũng không nên chán nản, mà nên tìm ra nguyên nhân để lần sau cố gắng làm bài tốt hơn. k. Phương pháp giúp học sinh khó khăn trong học tập: Ngay từ đầu năm học tôi đã kết hợp với BGH, các tổ trưởng và các giáo viên tổ chức khảo sát chất lượng đầu năm, phân loại đối tượng học sinh lên kế hoạch phụ đạo học sinh. Tổ chức các cuộc hội thảo chuyên môn đưa ra các biện pháp phụ đạo từng đối tượng học sinh. Yêu cầu giáo viên dạy môn nào phải phân loại học sinh từ đó có hướng thiết kế bài dạy cho các tiết học buổi chiều. Hàng tháng kết hợp với các tổ trưởng kiểm tra giáo án nhất là giáo án buổi chiều và kiểm tra sự tiến bộ của từng học sinh. III.KẾT QUẢ Qua việc thực hiện các biện pháp trên để giúp đỡ học sinh yếu kém. Kết quả cho thấy học sinh ham học hơn, học tập có tiến bộ, năng động trong học tập cũng như sinh hoạt vui chơi. Năm học 2012-2013 có 03 học sinh có nguy cơ bỏ học và vận động được 03 em trở lại trường duy trì sĩ số đạt 100%, chuyên cần đảm bảo 89% Chỉ tiêu: Năm học 2013-2014 số học sinh có nguy cơ bỏ học không có, duy trì sĩ số đạt 100%, chuyên cần đảm bảo 95% Tóm lại, cần tạo được môi trường thân thiện trong nhà trường.Sự gắn bó mật thiết giữa thầy với trò, giữa học sinh với học sinh, tạo được không khí vui vẻ học tập, vui chơi trong suốt thời gian ở trường thì chắc chắn các em sẽ đến lớp đến trường đều đặn, bằng sự tự giác, tích cực và sẽ cảm thấy tiếc nuối khi phải bỏ học, nghỉ học. C. PHẦN KẾT LUẬN Ưu điểm: Để duy trì sĩ số và đảm bảo chuyên cần đạt kết quả cao, mỗi giáo viên, ban giám hiệu luôn tìm tòi biện pháp thích hợp cho từng năm học từng đối tượng học sinh của từng lớp phải nắm bắt và hiểu tâm tư nguyện vọng của các em. Bản thân tôi luôn coi trọng những biện pháp đã trình bày ở trên. Những gì viết trong bài này có thể ứng dụng đối với giáo viên chủ nhiệm, cũng như giáo viên bộ môn, tổng phụ trách. Đối với ban giám hiệu áp dụng nội dung bài viết trong nhà trường để thực hiện kế hoạch xây dựng “Trường học không có học sinh bỏ hoc, học sinh không đảm bảo chuyên cần”, qua đó tạo sự ham thích học tập, ham thích đến trường ở học sinh nhằm giảm thiểu số học sinh bỏ học giữa chừng. Điều cần thiết là nên tổ chức thành buổi chuyên đề, hay tập huấn cho giáo viên những nội dung trên để giáo viên định được hướng đi trong việc giúp đỡ học sinh suy trì sĩ số, đảm bảo chuyên cần.. Qua bao năm tận tụy với nghề nghiệp, hết lòng yêu nghề, mến trẻ thực hiện phương châm “Tất cả vì học sinh thân yêu” và theo định hướng của bộ giáo dục và đào tạo về xây dựng “trường học thân thiện, học sinh tích cực”.Kết hợp với kinh nghiệm gắn bó với nghề tôi đã phối hợp tốt với giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, tổng phụ trách đội với ban giám hiệu đưa ra nhiều biện pháp duy trì sĩ số lớp chủ nhiệm và sỉ số học sinh toàn trường. Đây là một trong những tác động lớn đã đưa tôi đến việc nghiên cứu đề tài thiết thực hơn nhằm thực hiện đề tài viết sáng kiến kinh nghiệm đạt kết quả cao nhất. Nhược điểm: Tất nhiên nội dung bài viết chưa được sâu, và còn nhiều mặt chưa được đề cập đến việc thực hiện với thời gian còn ngắn. Nên khi vận dụng cần cố gắng rút thêm kinh nghiệm từ thực tế trường mình vì mỗi trường có một điều kiện khác nhau để công việc đạt kết quả hơn. Tôi tin rằng những phương pháp đã thực hiện trong hiện tại và tương lai tỉ lệ duy trì sĩ số, đảm bảo chuyên cần của trường Tiểu học Nâm Cẩn ngày càng được nâng cao. Song không tránh khỏi những thiếu sót. Vậy tôi rất mong nhận được sự đóng góp quý báu của các hội đồng khoa học để sáng kiến của tôi hoàn thiện và đưa vào áp dụng mang lại nhiều hiệu quả cao hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Nâm Cẩn, ngày 17 tháng 9 năm 2013 Người viết sáng kiến Nguyễn Văn S Phê duyệt của tổ khối chuyên môn ……………………………………………………………………………………….. .... …………………………………………………………………………………….... ……………………………………………………………………………….............. .................................................................................................................................... Xác nhận của nhà trường ………………………………………………………........................................... ……………………………………………………………………………………... ……………………………………………………………………………….............. ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... Xác nhận của phòng GD&ĐT ………………………………………………….......................................................... ……………………………………………………………………………………...... ……………………………………………………………………………….............. ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... ...................................................................................................................................... Lưu ý: - Quý thầy cô cho ý kiến về sáng kiến kinh nghiệm này nhé. Nếu thầy cô nào thấy sáng kiến kinh nghiệm này hay, áp dụng vào điều kiện thực tế có hiệu quả cao thì hãy ủng hộ cho tôi bằng cách thầy cô mua thẻ nạp điện thoại mệnh giá 20.00đ, cào và gửi mã số thẻ nạp hoặc bắn số tiền 20.000đ vào số điện thoại 01697.353.276. Hoặc thầy cô mua thẻ nạp điện thoại mệnh giá 20.000đ, cào và gửi mã số thẻ nạp vào địa chỉ gmail là: [email protected] Tôi sẽ gửi cho thầy cô bản cần chỉnh sửa, tôi có rất nhiều loại sáng kiến, thầy cô cần loại nào tôi gửi cho loại đó. Xin chân thành cảm ơn thầy cô.