S¸ng kiÕn kinh nghiÖm: §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y nghe
m«n tiÕmg Anh bËc T.H.C.S Tu Yen - Song Lo
A - PhÇn më ®Çu
I - §Æt vÊn ®Ò:
* Lý do chän ®Ò tµi:
Môc tiªu cña m«n tiÕng Anh lµ nh»m h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ë häc sinh
nh÷ng kiÕn thøc kü n¨ng c¬ b¶n vÒ tiÕng Anh vµ nh÷ng phÈm chÊt trÝ tuÖ cÇn
thiÕt ®Ó tiÕp tôc häc lªn hoÆc ®i vµo cuéc sèng lao ®éng. V× vËy SGK tiÕng Anh
THCS míi tõ líp 6 ®Õn líp 9 ®Òu ®îc biªn so¹n theo cïng mét quan ®iÓm x©y
dùng ch¬ng tr×nh, ®ã lµ quan ®iÓm chñ ®iÓm ( thematic approach ) vµ ®Ò cao c¸c
ph¬ng ph¸p häc tËp tÝch cùc chñ ®éng cña häc sinh.
C¶ bèn kü n¨ng nghe, nãi, ®äc, viÕt ®Òu ®îc quan t©m vµ ®îc phèi hîp
trong c¸c bµi tËp vµ c¸c ho¹t ®éng trªn líp.
Mét trong 4 kü n¨ng mµ ngêi häc tiÕng Anh nãi chung, häc sinh THCS
nãi chung nãi riªng, thêng gÆp nh÷ng khã kh¨n nhÊt ®Þnh trong qu¸ tr×nh häc ®ã
lµ kü n¨ng nghe.
Trªn thùc tÕ ®Ó cã ®îc kü n¨ng nghe tiÕng Anh th× ngêi häc ngo¹i ng÷
ph¶i cã qu¸ tr×nh luyÖn tËp nghe thêng xuyªn, l©u dµi víi nh÷ng h×nh thøc vµ néi
dung nghe kh¸c nhau. ViÖc d¹y vµ häc nghe m«n tiÕng Anh tuy kh«ng cßn míi
mÏ nhng khã ®èi víi tÊt c¶ gi¸o viªn vµ häc sinh bËc THCS. Theo ch¬ng tr×nh,
SGK cò th× tiÕt d¹y nghe kh«ng cã. ViÖc d¹y nghe m«n tiÕng Anh míi chØ ®îc ®a vµo trong ch¬ng tr×nh, SGK tõ n¨m häc 2002- 2003
Víi viÖc nghiªn cøu ®Ò tµi nµy, t«i mong muèn sÏ phÇn nµo gióp gi¸o viªn
dÇn kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n trªn ®Ó tiÕn hµnh d¹y nghe m«n tiÕng Anh cã
hiÖu qu¶ tèt h¬n, häc sinh tÝch cùc, chñ ®éng trong viÖc tiÕp thu, lÜnh héi kiÕn
thøc cña bµi häc. §ã còng lµ lý do mµ t«i chän ®Ò tµi nµy.
II - NhiÖm vô nghiªn cøu:
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Nguyen Ba Manh
1
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm: §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y nghe
m«n tiÕmg Anh bËc T.H.C.S Tu Yen - Song Lo
§Ó thùc hiÖn tèt ®Ò tµi nghiªn cøu, ngêi thùc hiÖn ®Ò tµi nµy cÇn ph¶i thùc
hiÖn c¸c nhiÖm vô sau.
1- Nghiªn cøu c¸c tµi liÖu híng dÉn tiÕng Anh, c¸c kü thuËt d¹y nghe.
2- Thao gi¶ng, d¹y thö nghiÖm
3- Dù giê ®ång nghiÖp , trao ®æi, rót kinh nghiÖm.
4- KiÓm tra, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ viÖc n¾m bµi cña häc sinh ®Ó tõ ®ã cã sù
®iÒu chØnh, bæ sung hîp lý.
III- Ph¹m vi nghiªn cøu:
§Ò tµi xoay quanh ®Ò tµi nghiªn cøu gi¶ng d¹y vµ häc tËp m«n nghe tiÕng
Anh cña gi¸o viªn vµ häc sinh bËc THCS ë c¸c líp 6,7,8,9 truêng THCS Hång
Thñy. Song ®èi tîng nghiªn cøu ®iÓn h×nh mµ t«i ®· m¹nh d¹n ¸p dông ®Ò tµi
nµy lµ hai líp 73 vµ líp 91
IV- Môc ®Ých nghiªn cøu :
Víi viÖc nghiªn cøu thµnh c«ng ®Ò tµi, s¸ng kiÕn kinh nghiÖm sÏ gióp gi¸o
viªn cã ®îc nh÷ng kinh nghiÖm sau:
1. C¸ch thøc tæ chøc mét tiÕt d¹y nghe cã hiÖu qu¶
2. C¸c bíc tiÕn hµnh mét tiÕt d¹y nghe cã hiÖu qu¶
3. Híng dÉn häc sinh tù luyÖn tËp, rÌn luyÖn ®Ó cã kü n¨ng vµ kû x¶o
nghe tiÕng Anh.
V- Ph¬ng ph¸p nghiªn cøu:
1. Ph¬ng ph¸p quan s¸t: Ngêi thùc hiÖn ®Ò tµi tù t×m tßi nghiªn cøu, tiÕn
hµnh dù giê th¨m líp cña ®ång nghiÖp.
2. Ph¬ng ph¸p trao ®æi, th¶o luËn: Sau khi dù giê cña ®ång nghiÖp, ®ång
nghiÖp dù giê ngêi thùc hiÖn ®Ò tµi, ®ång nghiÖp vµ ngêi thùc hiÖn ®Ò tµi tiÕn
hµnh trao ®æi, th¶o luËn ®Ó tõ ®ã rót ra nh÷ng kinh nghiÖm cho tiÕt d¹y.
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Nguyen Ba Manh
2
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm: §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y nghe
m«n tiÕmg Anh bËc T.H.C.S Tu Yen - Song Lo
3. Ph¬ng ph¸p thùc nghiÖm: Gi¸o viªn tiÕn hµnh d¹y thÓ nghiÖm theo
tõng môc ®Ých yªu cÇu cô thÓ mét sè tiÕt d¹y nghe.
4. Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra: Gi¸o viªn ®Æt c©u hái ®Ó kiÓm tra ®¸nh gi¸ viÖc
n¾m néi dung bµi häc cña häc sinh.
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Nguyen Ba Manh
3
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm: §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y nghe
m«n tiÕmg Anh bËc T.H.C.S Tu Yen - Song Lo
B - PhÇn néi dung
I/ c¬ së lý luËn:
1- Môc ®Ých d¹y häc:
Môc ®Ých cña viÖc d¹y ngo¹i ng÷ kh«ng ph¶i lµ cung cÊp cho häc sinh
kiÕn thøc cña ng«n ng÷ ®ã, mµ môc ®Ých cuèi cïng cña viÖc d¹y ngo¹i ng÷ nãi
chung, tiÕng Anh nãi riªng lµ d¹y häc sinh kh¶ n¨ng giao tiÕp b»ng tiÕng Anh.
Kh¶ n¨ng giao tiÕp cña häc sinh thÓ hiÖn qua c¸c kü n¨ng: Nghe, Nãi, §äc, ViÕt.
Kü n¨ng nghe tiÕng Anh cña häc sinh ®îc h×nh thµnh qua mét qu¸ tr×nh häc tËp
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Nguyen Ba Manh
4
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm: §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y nghe
m«n tiÕmg Anh bËc T.H.C.S Tu Yen - Song Lo
rÌn luyÖn trong m«i trêng Anh ng÷. Ngoµi viÖc häc tËp ë trêng líp, häc sinh ph¶i
tù häc tËp rÌn luyÖn nghe th«ng qua c¸c h×nh thøc vµ c¸c ph¬ng thøc kh¸c nhau.
Kü n¨ng nghe lµ kh¶ n¨ng sö dông kiÕn thøc ng«n ng÷ vµo môc ®Ých nghe
hiÓu b»ng tiÕng Anh.
2-C¸c yÕu tè c¬ b¶n trùc tiÕp t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ cña tiÕt d¹y nghe.
a- Gi¸o viªn:
- Víi ph¬ng ph¸p d¹y häc míi, tÝch cùc th× gi¸o viªn ®ãng vai trß chØ ®¹o,
®iÒu khiÓn häc sinh ho¹t ®éng trong giê häc.
- §Ó tiÕn hµnh mét tiÕt d¹y nghe cã hiÖu qu¶ th× gi¸o viªn cÇn thùc hiÖn
tèt c¸c yÕu tè c¬ b¶n sau:
+ Chän vµ sö dông linh ho¹t c¸c kû thuËt d¹y nghe phï hîp víi tõng néi
dung bµi d¹y.
+ Tæ chøc, ®iÒu khiÓn líp häc, ph©n bè thêi gian hîp lý.
+ Sö dông thµnh th¹o c¸c ph¬ng tiÖn, c¸c ®å dïng d¹y häc phôc vô d¹y
nghe.
+ S¸ng t¹o ra c¸c ®å dïng d¹y häc phï hîp phôc vô cho tiÕt d¹y.
+ TruyÒn c¶m, l«i cuèn, hÊp dÉn häc sinh.
b- Ph¬ng ph¸p - kü thuËt d¹y nghe (Listening Techniques)
Ph¬ng ph¸p d¹y nghe ( Listening techniques) ®îc quy ®Þnh bëi néi dung
d¹y nghe, nãi c¸ch kh¸c, néi dung bµi d¹y nghe chi phèi viÖc lùa chän, vËn dông
phèi hîp c¸c ph¬ng ph¸p, c¸c kü thuËt d¹y nghe. Mçi kü thuËt d¹y häc phï hîp
víi mét h×nh thøc bµi d¹y cô thÓ ( d¹y ng÷ ph¸p, d¹y nãi,d¹y viÕt ....)
c- C¸c ph¬ng tiÖn thiÕt bÞ ®å dïng d¹y häc phôc vô cho viÖc d¹y nghe:
- ViÖc sö dông thiÕt bÞ tranh ¶nh hç trî cho d¹y häc ®èi víi m«n ngo¹i
ng÷ nãi chung vµ tiÕng Anh nãi riªng ®îc coi lµ mét ph¬ng tiÖn thÓ hiÖn mét
phÇn néi dung chÝnh cña SGK. Trong tÊt c¶ ®¬n vÞ bµi häc ch¬ng tr×nh SGK míi
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Nguyen Ba Manh
5
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm: §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y nghe
m«n tiÕmg Anh bËc T.H.C.S Tu Yen - Song Lo
phÇn néi dung cña bµi nghe ®îc ghi trong b¨ng c¸t sÐt cßn SGK chØ in c¸c bµi
tËp luyÖn nghe. Muèn thùc hiÖn tèt c¸c bµi luyÖn nghe nµy th× ngêi häc ph¶i ®îc
nghe c¸c néi dung bµi häc trong b¨ng . H¬n thÕ n÷a, thiÕt bÞ d¹y häc cßn lµ ph¬ng tiÖn tÝch cùc trong viÖc ®æi míi ph¬ng ph¸p d¹y häc, thóc ®Èy ®éng c¬ vµ
g©y høng thó häc tËp.
* C¸c thiÕt bÞ cÇn cho m«n häc:
- M¸y thu ph¸t b¨ng cassette.
- M¸y ghi ©m c¸c bµi ®äc vµ nghe theo SGK.
- Tranh ¶nh minh ho¹ néi dung bµi häc trong SGK
- C¸c tranh ¶nh ®å dïng gi¸o viªn tù t¹o....
d- Häc sinh:
Trong mèi t¬ng quan gi÷a c¸ch d¹y vµ c¸ch häc: Gi¸o viªn lµ ngêi tæ
chøc, ®iÒu khiÓn häc sinh tù chiÕm lÜnh tri thøc b»ng chÝnh nh÷ng thao t¸c,
nh÷ng hµnh ®éng trÝ tuÖ cña riªng m×nh díi vai trß tæ chøc ®iÒu khiÓn cña gi¸o
viªn .
§Ó tiÕt d¹y nghe ®îc tèt th× häc sinh cÇn ph¶i cã nh÷ng kü n¨ng cÇn thiÕt
trong viÖc nghe hiÓu b»ng tiÕng Anh.
II- Thùc tr¹ng d¹y nghe m«n tiÕng anh trêng THCS Hång
thñy
1. ¦u ®iÓm
MÆc dï cã nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸ch quan vµ chñ quan ¶nh hëng trùc tiÕp
trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y nhng chóng t«i ®· biÕt kh¾c phôc vît lªn nh÷ng khã
kh¨n tríc m¾t, tõng bíc n©ng cao chÊt lîng giê d¹y nghe m«n tiÕng Anh nh»m
®¸p øng môc ®Ých ch¬ng tr×nh, SGK míi
a- VÒ phÝa gi¸o viªn:
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Nguyen Ba Manh
6
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm: §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y nghe
m«n tiÕmg Anh bËc T.H.C.S Tu Yen - Song Lo
- Bíc ®Çu ®· tiÕp cËn sö dông t¬ng ®èi tèt c¸c kü thuËt d¹y häc ®Æc trng kü thuËt d¹y nghe.
- §· quen vµ chñ ®éng víi c¸ch thøc tæ chøc mét tiÕt d¹y nghe
- Phèi hîp kh¸ linh ho¹t c¸c kü thuËt d¹y häc
- S¸ng t¹o ra nhiÒu ®å dïng d¹y häc phï hîp víi néi dung c¸c tiÕt d¹y, v×
vËy nhiÒu tiÕt d¹y nghe trë nªn sinh ®éng , cã søc l«i cuèn vµ ®¹t hiÖu qu¶ cao.
- Sö dông vËn hµnh c¸c trang thiÕt bÞ d¹y häc hiÖn ®¹i phôc vô tèt cho qu¸
tr×nh d¹y nghe: b¨ng ®Üa h×nh m¸y cassette, ®Çu video, ®Ìn chiÕu..
b- VÒ phÝa häc sinh:
- Häc sinh ®· ®îc quen dÇn víi m«n häc nghe.
- NhiÒu häc sinh ®· nghe vµ nhËn biÕt ®îc giäng ®äc, nãi cña ngêi b¶n
ng÷.
- PhÇn lín häc sinh nghe ®îc nh÷ng bµi nghe cã néi dung ®¬n gi¶n, võa
ph¶i thùc hiÖn ®îc c¸c yªu cÇu, bµi tËp cña gi¸o viªn sau khi nghe lÇn 3
- Mét sè häc sinh ®· h×nh thµnh kü n¨ng, kü x¶o trong häc tËp.
2- Tån t¹i:
a- Gi¸o viªn:
VÉn cßn mét sè gi¸o viªn gÆp mét sã khã kh¨n nhÊt ®Þnh trong viÖc thùc
hiÖn c¸c thao t¸c, kü thuËt d¹y nghe, trong viÖc lùa chän c¸c kü thuËt cho phï
hîp víi tõng tiÕt d¹y, tõng giai ®o¹n cña tiÕt d¹y.Cßn ng¹i sö dông hoÆc sö dông
cha thµnh th¹o ®å dïng d¹y häc phôc vô cho tiÕt d¹y nghe ( ®µi cassett, h×nh
minh häa...)
b- Häc sinh:
- §éng c¬ ®Ó nghe hiÓu b»ng tiÕng Anh cßn h¹n chÕ.
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Nguyen Ba Manh
7
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm: §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y nghe
m«n tiÕmg Anh bËc T.H.C.S Tu Yen - Song Lo
- NhiÒu em Ýt cã c¬ héi ®Ó nghe, Ýt tiÕp cËn víi c¸c th«ng tin ®¹i chóng mµ
qua ®ã cã thÓ nghe tiÕng Anh.
- Mét sè em cßn ng¹i nghe vµ nãi b»ng tiÕng Anh, cßn sî bÞ m¾c lçi.
- M«n nghe hiÓu cßn míi víi c¸c em, nhÊt lµ häc sinh líp 6,7.
- Häc sinh cha quen víi tèc ®é ®äc, nãi trong b¨ng cña ngêi Anh.
c- Ph¬ng tiÖn ®å dïng d¹y häc:
- §å dïng d¹y häc phôc vô cho viÖc gi¶ng d¹y cßn qu¸ Ýt, mét sè cßn
thiÕu: tranh, ¶nh, b¨ng, ®µi casstte.
- ChÊt lîng b¨ng th©u cha tèt, giäng ®äc cßn cha râ, tiÕng ån nhiÒu.
d- §iÒu tra cô thÓ:
Trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y, b¶n th©n t«i ®¶m nhËn khèi 7 vµ khèi 9. Víi ý
thøc võa nghiªn cøu ®Æc ®iÓm t×nh h×nh häc tËp bé m«n cña häc sinh võa tiÕn
hµnh, rót kinh nghiÖm. Ngay tõ ®Çu n¨m häc t«i ®· ®Þnh híng cho m×nh mét kÕ
ho¹ch vµ ph¬ng ph¸p cô thÓ ®Ó chñ ®éng ®iÒu tra t×nh h×nh häc tËp cña häc sinh
do líp m×nh phô tr¸ch. Qua ®iÒu tra, t«i ®· nhËn ra r»ng hÇu hÕt c¸c em n¾m tõ
vùng kh«ng ch¾c, kü n¨ng nghe vµ giao tiÕp b»ng tiÕng Anh cßn h¹n chÕ. KÕt
qu¶ ®iÒu tra cô thÓ nh sau:
Giái
9
Líp
TSHS
73
9
T.B×nh
Kh¸
YÕu
KÐm
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
43
2
4,7
6
14,0
30
69,8
11
25,6
2
4,7
37
1
2,7
7
18,9
25
67,6
9
24,3
3
8,1
III- Mét sè gi¶i ph¸p thùc tÕ ®Ó tiÕn hµnh mét tiÕt d¹y nghe
®¹t hiÖu qu¶
1- LËp kÕ ho¹ch cho mét tiÕt d¹y nghe:
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Nguyen Ba Manh
8
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm: §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y nghe
m«n tiÕmg Anh bËc T.H.C.S Tu Yen - Song Lo
a- §èi víi gi¸o viªn
§Ó mét tiÕt d¹y nghe ®îc tèt th× ngêi gi¸o viªn cÇn thùc hiÖn c¸c bíc
sau:
- Nghiªn cøu c¸c kû néi dung tiÕt d¹y tõ s¸ch gi¸o khoa, s¸ch gi¸o viªn:
SGK, SGV lµ c¬ së quan träng, ®Ó gi¸o viªn ho¹ch ®Þnh gi¶ng d¹y cña
m×nh cho tiÕt häc.
ViÖc nghiªn cøu kü SGK, SGV sÏ gióp cho gi¸o viªn tæ chøc, ®iÒu khiÓn
tiÕt d¹y nghe ®i ®óng träng t©m, träng ®iÓm; ph©n bè thêi gian cho c¸c bíc, c¸c
ho¹t ®«ng mét c¸ch khoa häc.
- Nghiªn cøu môc ®Ých yªu cÇu cña tiÕt d¹y:
Môc ®Ých, yªu cÇu cña tiÕt d¹y lµ ®Ých mµ c¶ gi¸o viªn vµ häc sinh cÇn
ph¶i ®¹t ®îc sau tiÕt d¹y häc. §èi víi tiÕt d¹y nghe, th«ng thêng môc ®Ých, yªu
cÇu cña tiÕt d¹y lµ gióp häc sinh luyÖn tËp vµ ph¸t triÓn c¸c kü n¨ng: Listening
(nghe), Speaking (nãi), Reading ( ®äc), Writing (viÕt) ( trong ®ã kü n¨ng nghe lµ
chñ yÕu), sau khi kÕt thóc phÇn nghe häc sinh hiÓu ®îc néi dung chÝnh cña bµi
nghe vµ thùc hiÖn mét sè yªu cÇu hay bµi tËp ng«n ng÷ nµo ®ã.
- Lùa chän vµ phèi hîp c¸c kü thuËt d¹y nghe (Listening Techniques) mét
c¸ch linh ho¹t vµ phï hîp:
ViÖc lùa chän kü thuËt d¹y nghe ph¶i ®îc x¸c ®Þnh trªn c¨n cø lµ néi dung
cña tiÕt d¹y, ®Æc ®iÓm, n¨ng lùc cña líp häc vµ c¸c giai ®o¹n trong tiÕn tr×nh d¹y
nghe gåm cã 3 giai ®o¹n: Giai ®o¹n tríc khi nghe (Pre-Listening), giai ®o¹n
trong khi nghe (While-listening), giai ®o¹n luyÖn tËp " Post- listening ". Trong
mçi giai ®o¹n cã c¸c kü thuËt d¹y nghe ®Æc trng phï hîp víi tõng giai ®o¹n ®ã.
Sö dông tèt c¸c ph¬ng tiÖn, ®å dïng d¹y häc phôc vô cho tiÕt d¹y nghe:
* Sö dông m¸y cassett:
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Nguyen Ba Manh
9
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm: §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y nghe
m«n tiÕmg Anh bËc T.H.C.S Tu Yen - Song Lo
+ Tríc khi thùc hiÖn d¹y häc cÇn chuÈn bÞ m¸y tèt, b¨ng râ vµ pin dù
phßng khi mÊt ®iÖn
+Ph¶i ®¶m b¶o tÝnh an toµn khi thao t¸c.
+ TuyÖt ®èi kh«ng ®Ó häc sinh tù ý sö dông nÕu cha ®îc híng dÉn
+ Xem xÐt sù cÇn thiÕt, hiÖu qu¶ mang l¹i, thêi gian cô thÓ cho tõng c«ng
®o¹n...
* Sö dông tranh minh ho¹:
+ Canh h×nh trong SGK:
Mét trong nh÷ng thÕ m¹nh cña bé SGK biªn so¹n theo ch¬ng tr×nh míi lµ
cã nhiÒu tranh h×nh minh ho¹. ViÖc tËn dông ®Õn møc tèi ®a c¸c tranh h×nh trong
SGK ®Ó gióp häc sinh hiÓu bµi häc míi lµ viÖc cÇn chó träng trong tÊt c¶ c¸c bµi
häc.
+Tranh h×nh minh häa: ( tù t¹o hoÆc mua ) ®Ó giíi thiÖu vµ luyÖn tËp bµi
míi lµ yªu cÇu b¾t buéc. Kh«ng yªu cÇu h×nh minh häa ph¶i ®¶m b¶o tÝnh thÈm
mÜ cao, nhng ph¶i cã sù liªn hÖ thùc tÕ gÇn gòi víi néi dung bµi häc. NÕu kh«ng
cã ®iÒu kiÖn mua th× cã thÓ phãng to tranh minh ho¹ trong SGK
- CÇn ph¶i lªn mét gi¸o ¸n hîp lý, khoa häc.
Gi¸o viªn cÇn ho¹ch ®Þnh râ ho¹t ®éng cña thÇy, ho¹t ®éng cña trß, thêi
gian cho c¸c ho¹t ®éng, c¸c yªu cÇu cña tõng bµi tËp, c¸c ph¬ng ¸n tr¶ lêi cña
häc sinh
- Trao ®æi, th¶o luËn vÒ ph¬ng ¸n gi¶ng d¹y.
HiÖu qu¶ cña tiÕt d¹y nghe sÏ ®îc n©ng cao h¬n nÕu ph¬ng ¸n gi¶ng d¹y
®îc ®a ra th¶o luËn cïng ®ång nghiÖp tríc khi d¹y viÖc lµm nµy kh«ng chØ mang
l¹i kÕt qu¶ tÝch cùc cho tiÕt d¹y nghe mµ kü n¨ng kh¸c còng cã kÕt qu¶ nh vËy.
b- §èi víi häc sinh
Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh chuÈn bÞ tèt cho tiÕt häc tíi b»ng c¸ch:
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Nguyen Ba Manh
10
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm: §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y nghe
m«n tiÕmg Anh bËc T.H.C.S Tu Yen - Song Lo
- Ra hÖ thèng c¸c c©u hái gîi më vÒ bµi mµ c¸c em s¾p ®îc häc ®Ó häc
sinh cã thêi gian suy nghÜ , t×m hiÓu tµi liÖu....
- Yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn mét sè bµi tËp liªn quan ®Õn néi dung tiÕt
d¹y nghe mµ ®èi víi c¸c tiÕt d¹y kü n¨ng kh¸c còng cã kÕt qu¶ nh vËy.
- KhuyÕn khÝch, ®éng viªn häc sinh tù tin, chñ ®éng, s¸ng t¹o nªu ra
nh÷ng vÊn ®Ò, c©u hái cã liªn quan ®Õn néi dung bµi d¹y
2 Thùc hiÖn tèt tiÕn tr×nh d¹y nghe
§èi víi mét tiÕt d¹y ng÷ ph¸p hay tõ vùng, th«ng thêng trong tiÕn tr×nh
cña tiÕt d¹y cã 3 giai ®o¹n ®ã lµ: Presentation - Practie - Production. TiÕn tr×nh
cña mét tiÕt d¹y nghe còng ph¶i tr¶i qua 3 giai ®o¹n: Pre - Listening, While Listening, vµ Post - Listening. TiÕn tr×nh d¹y häc nµy kh«ng nh÷ng gióp häc
sinh n¾m hiÓu bµi mµ cßn gióp c¸c em sö dông kü n¨ng nghe trong giao tiÕp thùc
tÕ. Song vÊn ®Ò tiªn quyÕt lµ gi¸o viªn cÇn ph¶i x¸c ®Þnh rá rµng môc ®Ých yªu
cÇu cÇu cña tõng bµi nghe cô thÓ ®Ó tõ ®ã ®Þnh híng cho häc sinh thùc hiÖn tèt
nhiÖm vô trong nh÷ng giai ®o¹n tiÕp theo.
a. Pre - Listening: ( about 10 - minutes)
( True/ Frediction, Open Prediction, Ordering, Pre- Questions)
Lµ giai ®oan gióp häc sinh cã ®Þnh híng, suy nghÜ vÒ ®Ò tµi hay t×nh
huèng tríc khi häc sinh nghe.
- Gi¸o viªn nªn t¹o t©m thÕ chuÈn bÞ lµm bµi nghe cho häc sinh b»ng c¸ch
dÉn d¾t gîi hái vÒ chñ ®Ò bµi nghe, yªu cÇu häc sinh quan s¸t tranh, ®äc tõ vµ
®o¸n xem c¸c em chuÈn bÞ nghe chñ ®Ò g×, ai s¾p nãi víi ai …
- Gi¸o viªn cã thÓ yªu cÇu häc sinh lµm viÖc theo nhãm ®o¸n s¬ bé vÒ néi
dung s¾p nghe th«ng qua tranh hay t×nh huèng bµI nghe.Cã thÓ c¸c em nãi
kh«ng chÝnh x¸c víi nhÜng g× c¸c em s¾p nghe nhng vÊn ®Ò ®Æt ra lµ c¸c em cã
høng thó tríc khi nge.
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Nguyen Ba Manh
11
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm: §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y nghe
m«n tiÕmg Anh bËc T.H.C.S Tu Yen - Song Lo
- Gi¸o viªn gióp c¸c em lêng tríc nh÷ng khã kh¨n cã thÓ gÆp ph¶I vÒ ph¸t
©m hay cÊu tróc míi,c¸c kiÕn thøc nÒn…
- Cuèi cïng gi¸o viªn nãi râ cho hä sinh biÕt c¸c em sÏ ®îc nghe bao
nhiªu lÇn vµ híng dÉn yªu cÇu nhiÖm vô khi nghe ( chän ®óng, sai, tr¶ lêi c©u
hái…)
b. While - Listening: (about 20 - minutes)
( Selecting, Deliberate Mistakes,Grids, Listen and Draw, Comprehension
Questions)
§©y lµ giai ®o¹n mµ ë ®ã häc sinh cã c¬ héi luyÖn tËp. ë giai ®oan nµy
gi¸o viªn ®a ra c¸c d¹ng bµi tËp, yªu cÇu häc sinh thùc hiÖn. Häc sinh cã thÓ m¾c
lçi ë giai ®o¹n nµy v× vËy gi¸o viªn chó ý cÇn s÷a lçi cho häc sinh vµ ®a ra c¸c
ph¬ng ¸n tr¶ lêi ®óng.
Gi¸o viªn bËt b¨ng hay ®äc bµi nghe 2 ®Õn 3 lÇn ( nÕu néi dung khã cã
thÓ cho c¸c em nghe 4 lÇn ). LÇn ®Çu góp häc sinh lµm quen víi bµi nghe hiÓu
bao quo¸t néi dung bµi nghe ( pendown ). LÇn thø hai nghe th«ng tin chÝnh x¸c
®Ó hoµn thµnh bµi tËp. LÇn thø ba nghe vµ kiÓm tra l¹i bµi tËp ®· lµm. Môc tiªu
chÝnh cña nghe hiÓu lµ häc sinh nghe lÊy néi dung chÝnh hay lÊy th«ng tin chi
tiÕt ®ång thêi hiÓu ®îc th¸i ®é quan ®iÓm cña t¸c gi¶. Do ®ã gi¸o viªn cho häc
sinh nghe c¶ bµi ®Ó hä n¾m ®îc ý chung còng nh bè côc c¶ bµi vµ lµm bµi tËp,
sau ®ã cã thÓ cho nghe l¹i tõng ®o¹n ®Ó n¾m kÕt qu¶ hoÆc nghe l¹i nh÷ng chæ
khã ®Ó kh¼ng ®Þnh ®¸p ¸n. Nªn h¹n chÕ cho häc sinh nghe tõng c©u, hoÆc tõng tõ
mét v× lµm nh vËy sÏ khiÕn ngêi häc cã thãi quen ph¶I hiÓu nghÜa tõng tõ tõng
c©u khi nghe.
c. Post - Listening (at least 15 minutes)
( Roleplay, Recall the story, Write- it- up, Further practice ...)
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Nguyen Ba Manh
12
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm: §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y nghe
m«n tiÕmg Anh bËc T.H.C.S Tu Yen - Song Lo
- §©y lµ giai ®o¹n luyÖn tËp sau khi nghe. ë giai ®o¹n nµy häc sinh sö dông
nh÷ng kiÕn thøc, kü n¨ng ng«n ng÷ ®· ®îc luyÖn tËp ë giai ®o¹n " While Listening" vµo c¸c t×nh huèng giao tiÕp thùc tÕ, cã ý nghÜa. Sau khi nghe häc
sinh cÇn thùc hiÖn mét sè bµi tËp nh: b¸o c¸o tríc líp hay trong nhãm vÒ kÕt qu¶
bµi tËp, c¸c häc sinh kh¸c nghe cho ý kiÕn nhËn xÐt hoÆc ch÷a bµi cho b¹n. Gi¸o
viªn cÇn ph¶i kÕt hîp c¸c kü n¨ng kh¸c ®Ó ph¸t triÓn më réng thªm bµi nghe nh
recall, write-it-up, discussion.....
* - vËn dông ph¬ng ph¸p ®æi míi d¹y nghe vµo mét tiÕt d¹y cô thÓ
Period:17
Planing:
Teaching:
Unit 3:
Atrip to the countryside
Lesson 3:
listen ( P 25 )
Aims:
-Practice listening for specific information about Ba and his family’s trip
To their home village in the countryside.
Ojectives:
- By the end of the lesson students will be able to write a short paragraph
about the trip.
Teaching skills:
- Listening, writing
Teaching aids:
- Text books, pictures,word cards, map, poster, cassette, tape.
Stages:
Teacher
Students
Board taking notes
A- Warm- up
Airport
C©y ®a
* Matching
Store
S©n bay
(Use a poster)
Pond store
Tr¹m x¨ngdÇu
- Divide the class in to Bamboo forest
B·i ®ç xe
two groups
Dragon bridge
§êng quèc lé 1
Parking lot
Cöa hµng
Higway No1
Luü tre
? Match
the English Gas station
Hå
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Nguyen Ba Manh
13
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm: §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y nghe
m«n tiÕmg Anh bËc T.H.C.S Tu Yen - Song Lo
words with their meaning Banyantree
in Vietnamese
- One by one of two
- Evaluate
groups
CÇu rång
B- New lesson:
I- Pre-listening:
1- Pre-teach:
a- Elicit vocab
-Guess the words
I-Vocabulary:
- situation
- (to) pick S.O up
- translation
- (to) continue
- picture
- (to) cross
- translation
- westwards (adv)
- example ( gas, oil...)
- fuel (n)
*-Checkstress & pronun-
-Listen and repeat
ciation
? Copy
-Copy down
b- Check vocab: R.O.R
-Rewrite the words
2-Picture ordering predic
tion
*-set the scene:
Ba and his family took a
bus from their house in
the city to their home
Village in the countryII- Picture ordering
-side.
?Guess the order of the
( pictures )
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Nguyen Ba Manh
14
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm: §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y nghe
m«n tiÕmg Anh bËc T.H.C.S Tu Yen - Song Lo
pictures about their route
- Divide the class in to - Five students of two
two groups ( prepare groups use the pictures to
pictures for two groups
make the order prediction
II- While listening:
III- Matching
*- Matching
-Hang the map 4- P25 on
( map 4- P25 )
the board
A- Banyantree
- Prepare nine wordcards
B- Airport
about the names of the
C- Highway No1
places
D- Dragon bridge
? Listen,match the words
E- Gas station
-cards with the correct
F- Store
places on the map
G- Pond
- Turn on the cassette
- Listen check their pre H- Bamboo forest
-First time
-diction ( pendown)
I- Parking lot
? check your prediction
- Second time
-Taking note - compare
? Listen and match
with their partners
- Feed back
- Give the answers they
Third time
hear
? Listen and correct your
answer.
- Feed back
-Match the names with
- Correct
the places (one by one go
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Nguyen Ba Manh
15
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm: §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y nghe
m«n tiÕmg Anh bËc T.H.C.S Tu Yen - Song Lo
to the board match the
wordcards
with
the
places)
-Evaluate the two groups’
Prediction
(Call
one
student
to
replace the wrong order
if necessary)
III-Post- Listening:
IV- Further exercise:
-Divide the class in to -In groups of 4 students
Ex:
groups of 4
write
down
on
their At 6.30 in the morning
? Use the correct order of posters
Ba and his family took a
the pictures to rewrite - Compare with others
bus to their home village
about Ba and his family’s
in the coutryside. The
trip
bus ran on the highway
Feed back
No1 to the north..............
Have 3- 4 groups’ posters
Hung on the board
- Exchange corretion
Correct- evaluate
C- Homework:
- Rewrite the paragraph
- Do exercise B2 P20-21 in the exercise book
- Prepare lesson 4: Read (P25- 26)
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Nguyen Ba Manh
16
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm: §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y nghe
m«n tiÕmg Anh bËc T.H.C.S Tu Yen - Song Lo
IV- Nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®îc sau khi ¸p dông ®Ò tµi:
ViÖc vËn dông s¸ng kiÕn kinh nghiÖm nµy b¶n th©n t«i ®¶ ®¹t ®îc mét sè
kÕt qu¶ hÕt søc kh¶ quan. Tríc hÕt nh÷ng kinh nghiÖm nµy rÊt phï hîp víi ch¬ng
tr×nh, SGK míi. Häc sinh cã høng thó häc tËp h¬n, tÝch cùc chñ ®éng s¸ng t¹o ®Ó
më réng vèn hiÓu biÕt, ®ång thêi còng rÊt linh ho¹t trong viÖc thùc hiÖn nhiÖm
vô lÜnh héi kiÕn thøc vµ ph¸t triÓn kü n¨ng. Kh«ng khÝ häc tËp s«i næi nhÑ nhµng.
Häc sinh cã c¬ héi ®Ó kh¼ng ®Þnh m×nh, kh«ng cßn lóng tóng, lo ng¹i khi bíc
vµo giê häc. §©y còng chÝnh lµ nh÷ng nguyªn nh©n ®i ®Õn nh÷ng kÕt qu¶ t¬ng
®èi kh¶ quan cña ®ît kh¶o s¸t häc k× I võa qua, cô thÓ lµ:
Giái
Líp
TSHS
73
91
T.B×nh
Kh¸
YÕu
KÐm
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
43
5
11.6
13
30.2
35
81,4
8
18.6
0
0
36
6
16.7
8
22.2
31
86,1
5
13.9
0
0
Líp 73
Lo¹i
Líp 91
Giái
T¨ng 6,9%
T¨ng 14,0%
Kh¸
T¨ng 16,2%
T¨ng 16,7%
TB×nh
T¨ng 11,6%
T¨ng 18,5%
YÕu
Gi¶m 7,0%
Gi¶m 9,6%
KÐm
Gi¶m 4,7%
Gi¶m 10,4%
V- Bµi hoc kinh nghiÖm
Sau khi ¸p dông thµnh c«ng ®Ò tµi nµy b¶n th©n t«i ®· gÆt ®îc nh÷ng kÕt qu¶
®¸ng kÓ vµ nh÷ng kinh nghiÖm quý b¸u cho b¶n th©n nh sau:
1- Gi¸o viªn ph¶i lu«n t¹o m«i trêng ngo¹i ng÷ trong giê häc vµ ph¶i sö
dông tiÕng Anh nh lµ ng«n ng÷ chÝnh ®Ô giao tiÕp. Tïy theo khèi líp vµ ®èi tîng
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Nguyen Ba Manh
17
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm: §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y nghe
m«n tiÕmg Anh bËc T.H.C.S Tu Yen - Song Lo
häc sinh, gi¸o viªn cã thÓ sö dông nh÷ng c©u tiÕng Anh ng¾n gän, ®¬n gi¶n, dÓ
hiÓu, dÓ nhí, dÓ thuéc.
- Gi¸o viªn ph¶i lu«n biÕt khÝch lÖ häc sinh sö dông kiÕn thøc ®· häc ®Ó sö
dông trong giao tiÕp.
- Gi¸o viªn kh«ng nªn qu¸ chó ý ®Õn lçi cña häc sinh trong khi nãi. H·y
®Ó c¸c em nghe vµ nãi tù nhiªn. §õng bao giê buéc häc sinh ph¶i dõng nãi trong
khi häc sinh ®ã ®ang cè g¾ng diÔn t¶ ý nghÜa cña m×nh b»ng tiÕng Anh, lµm nh
vËy sÏ khiÕn c¸c em c¶m thÊy sî m¾c lçi khi nghe vµ nãi.
- Gi¸o viªn nªn lßng ghÐp c¸c ho¹t ®éng nghe vµ nãi tiÕng Anh víi h×nh
thøc " võa ch¬i - võa häc".
- Trong thêi gian ë nhµ híng dÉn c¸c em tËp nghe tiÕng Anh qua ®µi, tivi,
nghe c¸c bµi h¸t b»ng tiÕng Anh ....
B»ng viÖc t¹o ra c¸c m«i trêng ngo¹i ng÷ nh vËy th× häc sinh míi cã thÓ
luyÖn tËp tèt kü n¨ng nghe vµ c¸c kü n¨ng giao tiÕp kh¸c.
2- Gi¸o viªn cÇn sù l«i cuèn, thu hót häc sinh vµo néi dung bµi nghe b»ng
c¸c h×nh thøc ho¹t ®éng, c¸c kü thuËt d¹y nghe phï hîp cho tõng giai ®o¹n cña
mét tiÕt d¹y nghe
3- S¸ng t¹o nh÷ng ®å dïng nghe phï hîp víi néi dung cña bµi nghe: tranh
¶nh, m« h×nh, b¨ng ...
( Cô thÓ b¶n th©n t«i ®· thùc hiÖn thu mét bµi nghe tiÕng Anh tõ dÜa 3 ®Õn
4 lÇn ®iÒu nµy rÊt thuËn tiÖn trong thao t¸c vµ tiÕt kiÖm thêi gian trªn líp )
4- Gi¸o viªn cÇn ph¶i chän, sö dông vµ phèi hîp linh ho¹t c¸c ph¬ng ph¸p,
kü thuËt d¹y nghe trong tiÕn tr×nh cña giê d¹y. ë giai ®o¹n luyÖn tËp sau khi
nghe, ngoµi c¸c bµi tËp s¸ch gi¸o khoa, gi¸o viªn cÇn ®a ra c¸c bµi tËp phï hîp,
cã tÝnh n¨ng giao tiÕp thùc tÕ cao.
Tãm l¹i:
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Nguyen Ba Manh
18
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm: §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y nghe
m«n tiÕmg Anh bËc T.H.C.S Tu Yen - Song Lo
§Ó thùc hiÖn mét tiÕt d¹y nghe cã hiÖu qu¶ th× gi¸o viªn cÇn lu ý nh÷ng
vÊn ®Ò sau ®©y:
- Ng÷ c¶nh cÇn ph¶i ®îc giíi thiÖu rá rµng
- Nªn t¨ng cêng sö dông ®å dïng d¹y häc, m¸y ghi ©m ®Ó gióp häc sinh
nghe ®îc giäng ®äc cña ngêi b¶n ng÷ .
- NÕu bµi nghe do gi¸o viªn ®äc, ph¶i ®îc ®äc chuÈn x¸c, rá rµng tèc ®é
trung b×nh kh«ng nhanh qu¸ kh«ng chËm qu¸.
- CÇn t¹o c¬ héi cho häc sinh luyÖn c¸c kü n¨ng cÇn thiÕt trong khi nghe
nh ®o¸n tõ, ®o¸n néi dung trong ng÷ c¶nh, nghe ghÐp th«ng tin víi tranh, nghe
®iÒn th«ng tin vµo b¶ng...
- §èi víi mét sè bµi nghe cã néi dung phøc t¹p h¬n th× gi¸o viªn cè g¾ng
¸p dông tèt 3 bíc nghe hiÓu ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t huy kh¶ n¨ng nghe hiÓu vµ sö
dông ng«n ng÷ cña häc sinh.
- C¸c kü n¨ng cÇn ®îc phèi hîp linh ho¹t trong qu¸ tr×nh d¹y nghe.
VI- nh÷ng kiÕn nghÞ:
XuÊt ph¸t tõ c¬ së lý luËn, thùc tiÓn, môc ®Ých d¹y häc còng nh nh÷ng
thµnh c«ng vµ h¹n chÕ trong khi thùc hiÖn ®Ò tµi, ®Ó gãp phÇn cho viÖc d¹y tiÕng
Anh nãi chung, d¹y nghe nãi riªng ®¹t chÊt lù¬ng ngµy cµng c¶i thiÖn b¶n th©n
t«i cã nh÷ng kiÕn nghÞ thiÕt thùc sau:
*VÒ phÝa c¬ së:
- Lµ m«i trêng ngo¹i ng÷ cho nªn c¸c kü n¨ng ph¶i ®îc luyÖn tËp theo ®¨c
trng cña ph¬ng ph¸p d¹y häc, v× vËy cÇn ph¶i cã phßng bé m«n ®Ó tr¸nh g©y
tiÕng ån cho nh÷ng líp häc bªn c¹nh còng nh kh«ng bÞ t¸c ®éng cña tiÕng ån tõ
ngoµi vµo. ( cã thÓ cho kÕt hîp víi c¸c phßng bé m«n kh¸c)
- HÖ thèng ®iÖn cÇn ph¶i ®îc tu s÷a ®Ó ®¶m b¶o tÝnh h÷u dông vµ an toµn
khi s÷ dông.
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Nguyen Ba Manh
19
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm: §æi míi ph¬ng ph¸p d¹y nghe
m«n tiÕmg Anh bËc T.H.C.S Tu Yen - Song Lo
- CÇn cung cÊp thªm ®µi, b¨ng cassett (b¨ng ®µi kh«ng cã nªn gi¸o viªn tù
thu tõ ®Üa CD v× vËy chÊt lîng ©m thanh kh«ng ®¶m b¶o)
* VÒ phÝa l·nh ®¹o cÊp trªn:
CÇn t¹o ®iÒu kiÖn cho gi¸o viªn cã c¬ héi giao lu häc hái vµ rót kinh
nghiÖm qua c¸c héi th¶o chuyªn ®Ò.
C - KÕt luËn
ë bËc THCS viÖc ®a tiÕt d¹y nghe m«n tiÕng Anh vµo ch¬ng tr×nh lµ ®iÒu
kiÖn tèt ®Ó häc sinh cã thÓ ph¸t triÓn mét c¸ch ®Çy ®ñ c¸c kü n¨ng ng«n ng÷.
Song d¹y vµ häc nghe TiÕng Anh cßn "míi "®èi víi c¶ häc sinh vµ gi¸o viªn, v×
vËy trong nh÷ng n¨m ®Çu thùc hiÖn, c¶ gi¸o viªn vµ häc sinh kh«ng thÓ tr¸nh
khái nh÷ng khã kh¨n, bì ngì ban ®Çu. Víi s¸ng kiÕn kinh nghiÖm nµy, t«i hy
väng sÏ gãp mét phÇn nhá vµo viÖc gióp gi¸o viªn vµ häc sinh trêng chóng t«i
nãi riªng, c¸c ®ång nghiÖp vµ häc sinh c¸c trêng b¹n nãi chung kh¾c phôc dÇn
khã kh¨n, thùc hiÖn viÖc d¹y vµ häc nghe m«n tiÕng Anh ®¹t hiÖu qu¶ tèt h¬n.
VÒ phÝa b¶n th©n, t«i xin høa sÏ tiÕp tôc thõa kÕ vµ ph¸t huy nh÷ng kÕt qu¶ ®·
®¹t ®îc cña viÖc thùc hiÖn ®Ò tµi, ®ång thêi kh«ng ngõng häc hái rót kinh
nghiÖm, kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n trong gi¶ng d¹y ®Ó ®¸p øng yªu cÇu ®æi míi
ch¬ng tr×nh, ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y m«n tiÕng Anh cña Bé Gi¸o Dôc §µo T¹o.
Gi¸o viªn thùc hiÖn: Nguyen Ba Manh
20
- Xem thêm -
.DOC 
26 
3 
114 
