Mô tả:
S¸ng kiÕn kinh nghiªm
Ph¬ng ph¸p d¹y so s¸nh hai ph©n sè kh¸c mÉu sè
C¸c ph¬ng ph¸p d¹y so s¸nh hai ph©n sè
kh¸c mÉu sè cho häc sinh líp 5
I/ §Æt vÊn ®Ò
D¹y to¸n ë tiÓu häc lµ ®¶m b¶o cung cÊp tri thøc, kû n¨ng to¸n
häc phæ th«ng, cã hÖ thèng phï hîp víi ®iÒu kiÖn nhµ trêng hiÖn
nay.
D¹y to¸n lµ n©ng cao tr×nh ®é khoa häc cña néi dung gi¸o dôc
to¸n b»ng c¸ch hiÖn ®¹i ho¸ mét c¸ch hîp lý quan ®iÓm x©y dùng
ch¬ng tr×nh, tr×nh bµy c¸c néi dung c¬ b¶n cña m«n to¸n trong s¸ch
gi¸o khoa theo tinh thÇn cña lý thuyÕt tËp hîp vµ cÊu tróc to¸n häc
qu¸n triÖt tÝnh thèng nhÊt cña to¸n häc hiÖn ®¹i mµ cha sö dông
ng«n ng÷ ký hiÖu cña to¸n häc hiÖn ®¹i.
D¹y to¸n lµ gi¶i quyÕt mèi quan hÖ gi÷a phæ cËp vµ n©ng cao,
gi÷a lý thuyÕt vµ thùc hµnh, võa ch¨m lo d¹y tri thøc vµ kû n¨ng c¬
b¶n, cÇn thiÕt cho tÊt c¶ häc sinh cho nªn b¶n th©n t«i chon ®Ò tµi
nµy.
_____________________________________________________
S¸ng kiÕn kinh nghiªm
Ph¬ng ph¸p d¹y so s¸nh hai ph©n sè kh¸c mÉu sè
II/ NhËn thøc cñ, gi¶i ph¸p cñ.
1) NhËn thøc cñ.
D¹y to¸n lµ quan t©m ®Õn viÖc h×nh thµnh mét sè t duy, ph¬ng
ph¸p suy nghÜ vµ lµm viÖc khoa häc gãp phÇn rÌn luyÖn nh÷ng ®øc
tÝnh cÇn thiÕt cña ngêi lao ®éng viÖt nam. B»ng c¸ch sö dông hîp
lý nh÷ng ®Æc tr¬ng cña m«n to¸n trong qu¸ tr×nh thÓ hiÖn nh÷ng
néi dung cña s¸ch gi¸o khoa trong luyÖn tËp thùc hµnh. §Õn n¨m
1986 trong ph¹m vi gi¸o dôc cÊp 1 ®· cã nhu c©u ®iÒu chØnh mét
sè néi dung cña m«n to¸n nhng do s¸ch gi¸o khoa s¸ch híng dÉn
gi¶ng d¹y cha cã ®iÒu kiÖn chØnh lý nªn nh÷ng híng dÉn ®iÒu
chØnh cha ®îc qu¸n triÖt trong ®«ng ®¶o giaã viªn.
tõ khi chuyÓn tõ cÊp 1 thµnh bÆc tiÓu häc th× nhu cÇu ®iÒu chØnh
cµng cÇn thiÕt h¬n nhng trong qóa tr×nh ®iÒu chØnh th× ®· chó träng
®Õn c¸c yÕu tè lý luËn, Ýt thiÕt thùc víi sè ®«ng häc sinh, ®· g©y
mÊt sù c©n ®èi gi÷a néi dung träng t©m vµ néi dung kh«ng träng
t©m t¹o ra sù qu¸ t¶i ®èi víi häc sinh, lµm h¹n chÕ rÌn luyÖn kû
n¨ng thùc hµnh, tÝnh vµ gi¶i to¸n. kh«ng Ýt néi dung thùc tÕ cña
s¸ch gi¸o khoa kh«ng phïhîp víi®iÒu kiÖn hoµn c¶nh xu thÕ gi¸o
dôc cña ®Êt níc, khu vùc vµ thÕ giíi nªn ®ßi hái viÖc ®æi míi néi
dung ch¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa vµ ph¬ng ph¸p d¹y häc ®Ó phï
hîp ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh cña ®Êt níc, khu vùc vµ thÕ giíi lµ rÊt cÇn
thiÕt.
2) Gi¶i ph¸p cò: Trong qu¸ tr×nh d¹y häc to¸n cho häc sinh ë
bËc tiÓu häc th× gi¸o viªn chØ ¸p dông ph¬ng ph¸p d¹y häc truyÒn
thèng. §ã lµ gi¸o viªn lÊy häc sinh lµm trung t©m gi¸o viªn lµm
mÉu häc sinh thùc hµnh theo lµm cho häc sinh tiÕp thu mét c¸ch
thô ®éng gièng nh mét cæ m¸y lµm theo lµm gi¶m kh¶ n¨ng t duy
_____________________________________________________
S¸ng kiÕn kinh nghiªm
Ph¬ng ph¸p d¹y so s¸nh hai ph©n sè kh¸c mÉu sè
s¸ng t¹o cña häc sinh vµ kh«ng ph¸t huy®îc tÝnh tÝch cùc cña häc
sinh trong qu¸ tr×nh häc tËp.
III/ NhËn thøc míi, gi¶i ph¸p míi.
1/ NhËn thøc míi.
Nh chóng ta ®· biÕt: Sè lîng häc sinh tiÓu häc ®«ng h¬n so víi
c¸c bËc häc kh¸c. Ngµy nay xu thÕ chung cña ph¸t triÓn tiÓu häc
thÕ giíi lµ thùc hiÖn ®æi míi gi¸o dôc víi néi dung thõa kÕ ®óng
møc truyÒn thèng. D¹y häc to¸n cña ®Êt níc ®ang tõng bíc thùc
hiÖn ®æi míi néi dung d¹y häc theo quan ®iÓm “cËp nhËt ho¸”
nghÜa lµ lµm cho viÖc d¹y häc to¸n g¾n bã víi nh÷ng øng dông
thiÕt thùc vµ khoa häc céng ®ång vµ thÕ giíi, lµm cho néi dung d¹y
häc to¸n cã tÝnh thùc tiÓn cao, gióp hs cã nh÷ng ph¬ng ph¸p häc
tËp, tù ph¸t triÓn n¨ng lùc t duy s¸ng t¹o cña m×nh gãp phÇn n©ng
cao chÊt lîng cuéc sèng.
V× v©y ®æi míi gi¸o dôc to¸n ë bËc tiÓu häc ®ang thùc sù trë
thµnh nhu cÇu vµ nguyÖn väng cña gi¸o viªn, häc sinh vµ nÒn gi¸o
dôc níc nhµ. D¹y häc to¸n nã ®ãng mét vai trß quan träng trong
viÖc h×nh thµnh ph¸t triÓn t duy s¸ng t¹o cho häc sinh tiÓu häc.
D¹y vµ häc to¸n ë bËc tiÓu häc nãi chung vµ phÇn ph©n sè ë líp
5 nãi riªng lµ mét vÊn ®Ò quan träng trong ch¬ng tr×nh to¸n 5 ë bËc
tiÓu häc. NÕu ë líp 5 c¸c em kh«ng n¾m v÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ
céng, trõ, nh©n, chia vµ so s¸nh hai ph©n sè th× viÖc häc tiÕp theo
vÒ kiÕn thøc ph©n sè v« cïng khã kh¨n. §Æc biÖt lµ c¸ch so s¸nh
hai ph©n sè kh¸c mÉu sè. V× vËy, ®øng tríc nh÷ng b¨n kho¨n tr¨n
trá lµm trªn, ®Ó häc sinh n¨m v÷ng kiÕn thøc vÒ ch¬ng ph©n sè nãi
chung vµ c¸ch so s¸nh hai ph©n sè kh¸c mÉu sè nãi riªng mét c¸ch
thµnh th¹o. §ã lµ ®iÒu mµ t«i tõng suy nghÜ rÊt nhiÒu trong nh÷ng
n¨m d¹y líp 5 vµ c¶ ®ång nghiÖp t«i còng vËy.
_____________________________________________________
S¸ng kiÕn kinh nghiªm
Ph¬ng ph¸p d¹y so s¸nh hai ph©n sè kh¸c mÉu sè
Trong qu¸ tr×nh d¹y so sanh hai ph©n sè kh¸c mÉu sè, ®Ó gióp
hs còng cè kiÕn thøc, rÌn luyÖn kû n¨ng thùc hµnh, ph¬ng ph¸p suy
luËn l« rÝch vµ øng dông vµo cuéc sèng. Gióp c¸c em ph¸t triÓn trÝ
th«ng minh s¸ng t¹o vµ t¹o høng thó trong häc tËp.
2/ Gi¶i ph¸p míi.
Trong nÒn gi¸o dôc hiÖn ®¹i th× viÖc d¹y häc ®ang tõng bíc ®æi
míi néi dung ph¬ng ph¸p d¹y häc ®ã lµ lÊy häc sinh lµm trung t©m
nh»ng ph¸t huy tÝnh tÝch cùc ho¸ viÖc häc tËp cña häc sinh. HS tù
kh¸m ph¸ t×m tßi ra kiÕn thøc ®Ó lÜnh héi vµ ph¸t huy tÝnh tù gi¸c
häc tËp cho b¶n th©n ®Ó øng dông vµo cuéc sèng. Cßn gi¸o viªn chØ
lµ ngêi ®Þnh híng lµ ngêi tæ chøc , lµ ngêi träng tµi cho häc sinh.
Trong thùc tÕ nh÷ng n¨m chñ nhiÖm vµ gi¶ng d¹y líp 5 th× b¶n
th©n t«i ®· rót ra mét sè ph¬ng ph¸p khi d¹y so s¸nh hai ph©n sè
kh¸c mÉu sè nh sau:
a/ Ph¬ng ph¸p 1: Quy ®ång mÉu sè cña hai ph©n sè®Ó so s¸nh
“khi so s¸nh hai ph©n sè cïng mÉu sè th× ph©n sè nµo cã tö sè lín
h¬n th× ph©n sè ®ã lín h¬n”.
VÝ dô: So s¸nh ph©n sè
Ta cã:
V×
4 4.7 28
;
5 5.7 35
4
5
vµ 75
5 5.5 25
7 7.5 35
28 25
4 5
nªn
35 35
5 7
Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông réng r¶i cho häc sinh khi so sanh hai
ph©n ssã kh¸c mÉu sè.
b) Ph¬ng ph¸p 2: Quy ®ång tö sè cña hai ph©n sè “khi so s¸nh
hai ph©n sè cïng tö sè ph©n sè nµo cã mÉu bÐ h¬n th× ph©n sè ®ã
lín h¬n”.
_____________________________________________________
S¸ng kiÕn kinh nghiªm
Ph¬ng ph¸p d¹y so s¸nh hai ph©n sè kh¸c mÉu sè
VÝ dô 1: So s¸nh ph©n sè
3
8
3
4
vµ
C1: ¸p dông ph¬ng ph¸p 1 =>
3
8
.
<
3
4
.
C2: Ta so s¸nh mÉu sè: Ta thÊy 8>4 nªn
VÝ dô 2: So s¸nh ph©n sè
2
6
C1: ¸p dông ph¬ng ph¸p 1 =>
C2: ¸p dông ph¬ng ph¸p 2:
1
4
vµ
2
6
2
6
3
8
<
3
4
1
4
<
1
3
.
.
>
1
4
.
= 13 ta cã
nªn
2
6
>
1
4
.
Ph¬ng ph¸p nµy ¸p dông nhanh cho bµi so s¸nh hai ph©n sè
cïng tö sè.
c) Ph¬ng ph¸p 3: So s¸nh hai ph©n sè ®ã víi ®¬n vÞ ®Ó rót ra
kÕt qu¶.
VÝ dô 1: So s¸nh ph©n sè
5
3
vµ
2
5
.
C1: ¸p dông ph¬ng ph¸p 1.
C2: ¸p dông ph¬ng ph¸p 2.
C3: Ta thÊy
5
3
>1;
2
5
<1 nªn
VÝ dô 2: So s¸nh ph©n sè
¸p dông ph¬ng ph¸p 3.
9
4
9
4
5
3
2
5
>
vµ
>1;
3
5
3
5
.
.
<1 nªn
9
4
>
3
5
.
d) Ph¬ng ph¸p 4: So s¸nh hai ph©n sè díi d¹ng hçn sè (so
s¸nh phÇn thªm).
VÝ dô 1: So s¸nh ph©n sè
7
5
vµ
9
7
.
C1: ¸p dông ph¬ng ph¸p 1.
_____________________________________________________
S¸ng kiÕn kinh nghiªm
Ph¬ng ph¸p d¹y so s¸nh hai ph©n sè kh¸c mÉu sè
C2: ¸p dông ph¬ng ph¸p 2.
C3: Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh lµm nh sau:
7
2
2 9
2
2
1 1 ; 1 1 .
5
5
5 7
7
7
Ta cã
2 2
5 7
nªn
7 9
5 7
VÝ dô 2: So s¸nh ph©n sè
Ta cã
V×
18
13
vµ
32
27
.
18
5 32
5
1 ;
1
13
13 27
27
5
5
13 27
nªn
18 32
.
13 27
Ph¬ng ph¸p nµy so s¸nh hai hçn sè cã phÇn nguyªn b»ng nhau
cßn ph©n sè nµo cã phÇn thªm lín h¬n th× ph©n sè ®ã lín h¬n.
e) Ph¬ng ph¸p 5: ph¬ng ph¸p so s¸nh phÇn bï “Ph©n sè nµo
cã phÇn bï lín h¬n thi ph©n sè ®ã bÐ h¬n”.
VÝ dô : So s¸nh ph©n sè
5
9
vµ
7
11
.
C1: ¸p dông mét trong c¸c ph¬ng ph¸p trªn.
C2: Gi¸o viªn ®Þnh híng häc sinh t×m ra c¸ch gi¶i sau:
Ta thÊy
5
4 7
4
1 ;
1
.
9
9 11
11
v×
4
4
.
9 11
nªn
5
9
<
7
11
.
g) Ph¬ng ph¸p 6: Ph¬ng ph¸p b¾c cÇu “So s¸nh hai ph©n sè
víi cïng mét ph©n sè thø 3”.
VÝ dô : So s¸nh ph©n sè
Ta thÊy
Ph©n sè
3 3 2
4 5 5
3
5
nªn
3
4
3 2
4 5
vµ
2
5
.
.
lµ ph©n sè b¾c cÇu.
_____________________________________________________
S¸ng kiÕn kinh nghiªm
Ph¬ng ph¸p d¹y so s¸nh hai ph©n sè kh¸c mÉu sè
Ph¬ng ph¸p nµy gi¸o viªn híng dÉn häc sinh gäi ph©n sè
ph©n sè thø nhÊt,
2
5
lµ ph©n sè thø 2 cßn
3
5
3
4
lµ
lµ ph©n sè b¾c cÇu cã
tö sè lµ tö sè cña ph©n sè 1, mÉu sè lµ mÉu sè cña ph©n sè 2 vµ ngîc l¹i.
IV/ kÕt qu¶ sau khi ¸p dông.
Trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y b¶n th©n t«i ®· ®em ¸p dông ph¬ng
ph¸p nµy khi so s¸nh hai ph©n sã kh¸c mÉu sè th× häc sinh ®· tiÕp
thu vµ lÜnh héi ®îc kiÕn thøc tõ ®ã ¸p dông nhanh trong kû n¨ng
rÌn luyÖn thùc hµnh, ®· gióp cho bµi d¹y thªm sinh ®éng vµ phong
phó vÒ c¸ch gi¶i.
¸p dông thùc tiÓn trong n¨m häc 2004-2005 ë líp 5D.
§Ò bµi kiÓm tra trong hai qu¸ tr×nh.
C©u 1: So s¸nh c¸c phan sè.
a)
2
3
vµ
3
4
b)
5
11
vµ
5
17
c)
43
37
vµ
52
46
d)
1212
1213
vµ
1125
1126
C©u 2: S¾p xÕp c¸c ph©n sè theo thø tù tõ bÐ ®Õn lín.
1 2 3 6
1
; ; ; ;1;
5 3 5 5 10
.
KÕt qu¶ kiÓm tra thÓ hiÖn ë b¶ng sau:
Tæng sè häc
Cha ¸p dông s¸ng kiÕn
sinh ®îc
KiÓm Tra
§¹t TB trë lªn
§· ¸p dông s¸ng kiÕn
§¹t TB trë lªn
Sè lîng
%
Sè lîng
%
30
12
40%
28
93%
Qua hai lÇn kiÓm tra th× ta thÊy lÇn hai sè em lµm bµi ®óng vµ
cã nhiÒu c¸ch gi¶i hay vµ nhanh h¬n.
_____________________________________________________
S¸ng kiÕn kinh nghiªm
Ph¬ng ph¸p d¹y so s¸nh hai ph©n sè kh¸c mÉu sè
VËy qua thùc tÕ t«i ®· thö nghiÖm víi c¸c ph¬ng ph¸p trªn. NÕu
chóng ta biÕt ¸p dông vµo ®Ó gi¶ng d¹y th× t«i tin kÕt qu¶ häc t¹p
cña häc sinh sÏ ®¹t kÕt qu¶ cao.
V/ Bµi häc kinh nghiÖm.
Trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y bµi so s¸nh hai ph©n sè kh¸c mÉu sè
th× tuú tõng néi dung bµi tËp mµ chóng ta ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p
gi¶i kh¸c nhau ch¬ nhÊt thiÕt kh«ng nªn rËp khu«n. Mµ chóng ta
ph¶i ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña häc sinh trong d¹y häc th× hiÖu qu¶
bµi d¹y sÏ cao, míi t¹o ®îc høng thó häc tËp cho häc sinh nh»m
gióp häc sinh lÜnh héi ®îc kiÕn thøc ph¸t triÓn tèt t duy s¸ng t¹o vµ
rÌn luyÖn kû n¨ng thùc hµnh. §Ó d¹y häc to¸n nãi chung vµ ®Ó d¹y
vÒ so s¸nh hai ph©n sè kh¸c mÉu sè nãi riªng ®¹t ®îc kÕt qu¶ tèt th×
gi¸o viªn ph¶i cÇn ph¶i t©m huyÕt víi nghÒ, ph¶i nghiªn cøu kû néi
dung s¸ch gi¸o khoa, nghiªn cøu kû tÝnh chÊt ®Æc trng cña kiÕn
thøc bµi d¹y t ®ã mµ lùa chän c¸c ph¬ng ph¸p d¹y häc mét c¸ch
phï hîp.
Trªn ®©y lµ mét sè ph¬ng ph¸p nhá cña b¶n th©n t«i ®· tÝch luü
®îc. Trong ®Ò tµi kh«ng tr¸nh khái sai lÇm vµ thiÕu sãt mong c¸c
®ång nghiÖp vµ chuyªn m«n gãp ý vµ bæ sung ®Ó ®Ò tµi ®îc hoµn
thiÖn h¬n.
Xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
_____________________________________________________
- Xem thêm -
.DOC 
8 
96 
100 
