Tài liệu Skkn các giải pháp giao tiếp đã làm trong trường mầm non có chất lượng hiệu quả

PHẦN MỞ ĐẦU I- LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI: Trong niềm vui phấn khởi của cả nước Việt Nam trở thành thành viên thứ 150 gia nhập WTO. Đó là cơ hội song cũng là thách thức với chúng ta. Khi gia nhập tổ chức thương mại WTO. Quá trình này được các nhà đứng đầu đất nước tiếp tục giao tiếp trao đổi trên nhiều lĩnh vực của cuộc sống nên chúng ta mới được như ngày hôm nay. Đối với ngành giáo dục chúng ta đang thực hiện cuộc vận động “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục” thể hiện đổi mới trong tư duy và nhận thức. Chúng ta phải học thật, nói thật, hiểu rõ đối tượng để giáo dục truyền đạt chính xác các thông tin tới người học. Giao tiếp chiếm vị trí quan trọng trong cuộc sống xã hội, xã hội càng phát triển thì giao tiếp càng rộng rãi để nắm bắt thông tin kịp thời. Đối với trường mầm non là một ngành tự nguyện vì vậy trong giao tiếp không thể dùng bằng văn bản mà phải giải thích, thuyết phục, vận động, phối kết hợp với các ban ngành để họ ủng hộ nhà trường. Giáo dục mầm non là một bộ phận trong hệ thống giáo dục quốc dân. Giáo dục mầm non giúp trẻ phát triển toàn diện hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách con người chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1 phổ thông. Vì vậy người quản lý CBGV phải có hoạt động giao tiếp đúng mực hợp lý trong giao tiếp với từng loại đối tượng trong từng trường hợp mới giúp trẻ phát triển toàn diện được. Xuất phát từ thực trạng đối tượng giáo viên, học sinh là người dân tộc thiểu số nên trong việc giao tiếp thông thạo tiếng Anh, tiếng dân tộc, ngoại ngữ, tin học lại càng khó khăn hơn. Với tinh thần nhằm tìm ra những giải pháp cần thiết mang tính khả thi trong việc tổ chức hoạt động giao tiếp ở trường mầm non. Vì vậy tôi chọn đề tài này góp phần nâng cao giao tiếp đáp ứng yêu cầu của ngành học mầm non trong tình hình hiện nay. II- MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU: Đúc rút kinh nghiệm trong việc tổ chức hoạt động giao tiếp hiện nay nhằm đưa lại kết quả mong muốn nhất đó là xây dựng nhà trường đạt các yêu cầu mà cấp trên đề ra trong thời kỳ đổi mới. III- NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU: Khảo sát thực trạng giao tiếp của tập thể sư phạm trường mầm non, những 1 mỗi quan hệ trong và ngoài nhà trường rút kinh nghiệm của người quản lý cần thực hiện để cải thiện chất lượng giao tiếp giúp công tác quản lý trường học được tốt hơn. IV- ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU: Nghiên cứu kết quả về các giải pháp giao tiếp đã làm trong trường mầm non có chất lượng hiệu quả. Phù hợp với tình hình hiện nay để đúc rút kinh nghiệm. V- PHẠM VI NGHIÊN CỨU : Do thời gian có hạn và hạn chế của bản thân nên tôi chỉ nghiên cứu đề tài “Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức hoạt động giao tiếp ở trường mầm non 1 Môn Sơn” nơi tôi công tác. VII- PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU : - Phương pháp điều tra khảo sát. - Phương pháp nghiên cứu tài liệu, văn bản pháp quy, các tài liệu nghiên cứu tài liệu liên quan đến đề tài. - Phương pháp đàm thoại trao đổi, toạ đàm. - Phương pháp rút kinh nghiệm tổng kết. PHẦN 2: NỘI DUNG CHÍNH. CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn của ngành học nói chung trường mầm non 1 Môn Sơn nói riêng. 1- Cơ sở lý luận : Vị trí của trường mầm non trong hệ thống giáo dục quốc dân theo xu thế tiến bộ của thời đại là khâu đầu tiên của quá trình giáo dục thường xuyên cho mọi người. - Giao tiếp được coi là một dạng hoạt động đặc biệt của con người trong đời sống xã hội, ngay từ khi con người cất tiếng khóc chào đời đã cần sự giao tiếp. Con người nếu không có giao tiếp bằng ngôn ngữ với nhau sẽ không thể trở thành người, nó xác lập mỗi quan hệ giữa người với người trong đó mỗi người đều có thể là chủ thể, những người tham gia vào quá trình giao tiếp tác động lẫn 2 nhau và chịu ảnh hưởng của nhau về mặt tâm lý, ý thức. Do đó nó mang lại tính xã hội và tham gia hình thành nhân cách. - Giao tiếp là một dạng hoạt động đặc thù của người lãnh đạo quản lý. Mỗi lần giao tiếp với đối tượng có tính chất khác nhau người lãnh đạo đều cần đến một cách thức, một giọng điệu, một cảm xúc, một lý lẽ riêng. Trong xã hội loài người tiếp xúc tâm lý và sự gặp gỡ của các quan hệ giữa người với người các quan hệ này không phải tự nhiên có mà phải được xác lập nên và một khi đã được xác lập thì không phải ngẫu nhiên chúng cứ tồn tại mà phải vận hành, điều khiển, làm phong phú lên. Hoạt động giao tiếp nó tồn tại với tư cách là một hoạt động kép giữa hai chủ thể khi tiến hành giao tiếp cả hai chủ thể đều có mục đích tâm tư, tình cảm và tính cách khác nhau. Quá trình giao tiếp bao giờ cũng mang một nội dung nhất định và nhằm tạo một mục đích nhất định. Tuy nhiên điều đó còn phụ thuộc vào các mức độ quan hệ giữa con người với nhau. 2- Trường mầm non là đơn vị cơ sở giáo dục mầm non, sự tồn tại và phát triển của trường phụ thuộc vào nhiều yếu tố trong và ngoài nhà trường đòi hỏi người cán bộ quản lý phải biết nhanh nhạy nắm bắt thông tin vào thực tiễn của trường mình. Xuất phát từ nhiệm vụ giao tiếp trong nhà trường đa dạng phong phú như các quan hệ với các cơ quan chuyên ngành cấp trên, hoặc ngang cấp, các cơ quan lãnh đạo chủ quản, các ngành các cấp chính quyền địa phương, các tổ chức xã hội đặc biệt là cha mẹ học sinh. Đây cũng là một hình thức để hiệu trưởng nhà trường tiến hành hoạt động quản lý. Trong quá trình giao tiếp người hiệu trưởng thiết lập những mỗi quan hệ với đối tượng giao tiếp ( nhân viên, những người lãnh đạo ngang cấp đại diện các tổ chức nhà trường cần quan hệ…) Đây là khâu quan trọng giúp người quản lý tìm ra các giải pháp giao tiếp phù hợp có hiệu quả. Thông qua giao tiếp giúp người quản lý thực hiện tốt chức năng quản lý. Người quản lý trường mầm non phải không ngừng học hỏi rút kinh nghiệm để có vốn kiến thức kinh nghiệm về giao tiếp. Trong cuộc sống cũng như trong quản lý, lãnh đạo con người có nhiều yếu tố chủ quan và khách quan ảnh hưởng đến hiệu quả giao tiếp. 3 Những tác động của các yếu tố bên ngoài đối với trường mầm non được biểu thị bằng biểu đồ sau: Sự quản lý chỉ đạo của các chính quyền địa phương, các cơ quan chủ quản. Sự quản lý chỉ đạo của cơ quan quản lý giáo dục Trường Mầm non Sự tương trợ của bạn về chuyên môn nghiệp vụ Sự giúp đỡ hỗ trợ của các tổ chức đoàn thể xã hội, các cơ quan trên địa bàn. Sự giúp đỡ hỗ trợ của cha mẹ học sinh Những yếu tố bên ngoài nhà trường : Đó là cơ sở vật chất và chất lượng của nhà trường. Cơ cở vật chất được tạo nên bởi nhiều nguồn như do nhà nước cấp, do cha mẹ trẻ đóng góp, do các tổ chức xã hội hỗ trợ. Chất lượng của nhà trường trước hết do đội ngũ tập thể nhà trường tạo ra do sự chỉ đạo hướng dẫn của cơ quan quản lý chuyên môn, do sự giúp đỡ của cơ quan chủ quản, do sự hỗ trợ của cha mẹ học sinh có thể biểu thị bằng sơ đồ sau: Chất lượng của nhà trường Cơ sở vật chất thiết bị đồ dùng đồ chơi Con người (cán bộ 4 nhân viên, giáo viên, học sinh) Tài chính Để những yếu tố trên phát huy tác dụng rất cần có sự quản lý chặt chẽ, sáng tạo. Trường mầm non Yếu tố Ngoài nhà trường Yếu tố Trong nhà trường Quản lý 2- Cơ sở thực tiễn : Trong trường mầm non thực trạng hiện nay một số Hiệu trưởng Trường mầm non do quen tác phong làm việc với trẻ nhỏ hoặc nhẹ nhàng với mọi thành viên trong trường. Khi tiếp xúc với các cấp lãnh đạo cũng giữ phong cách đó nếu không cẩn thận bị đánh giá là thiếu tự tin. Nhìn chung phần lớn đội ngũ cán bộ quản lý nói chung và đội ngũ những người Hiệu trưởng nhà trường nói riêng đều là những người luôn tạo cho mình một phong cách lãnh đạo và giao tiếp một cách có văn hoá. Các cuộc giao tiếp đều được xác định có mục đích lựa chọn phương pháp cách thức tiến hành cho phù hợp với nội dung của từng đối tượng giao tiếp, xem 5 xét kết quả, đối chiếu với mục đích đề ra để tìm cách giải quyết nhằm đạt được mục đích. Người hiệu trưởng không thể tiến hành giao tiếp một cách tuỳ tiện. Trong quản lý trường Mầm non người Hiệu trưởng phải điều hành nhiều cuộc họp, tiếp khách, tiếp xúc với cha mẹ học sinh, với các thành viên trong nhà trường, với nhiều mỗi quan hệ và mỗi đối tượng quan hệ lại có những đặc điểm riêng. Bên cạnh đó Hiệu trưởng trường Mầm non lại là nữ nên phải luôn xác định phong cách thái độ sao cho phù hợp với sở thích của đối tượng giao tiếp mà vẫn đúng mực vừa là nhà sư phạm vừa là phụ nữ. Trên những quan điểm đó việc nghiên cứu đề tài “Một số kinh nghiệm trong việc tổ chức hoạt động giao tiếp rong trường Mầm non” nếu có kết quả tốt thì chính là thực tiễn góp phần xây dựng hoàn thiện lý luận khoa học về giao tiếp. Từ những cơ sở trên là điểm mẫu chốt để bản thân tôi suy nghĩ tìm ra các nguyên nhân thực trạng chủ yếu của ngành học Mầm non nói chung và thực trạng trường Mầm non 1 Môn Sơn nơi tôi phụ trách nói riêng để có biện pháp tiến hành các hoạt động giao tiếp. CHƯƠNG II THỰC TRẠNG, NGUYÊN NHÂN VÀ KẾT QUẢ VỀ TRƯỜNG MẦM NON 1 MÔN SƠN – HUYỆN CON CUÔNG. I- ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH CỦA ĐỊA PHƯƠNG VÀ NHÀ TRƯỜNG. 1- Tình hình địa phương: Môn Sơn là một xã vùng sâu, vùng xa, xã đặc biệt khó khăn của huyện, nằm sát biên giới Việt Lào. 95% dân cư là dân tộc thiểu số, người dân ở đây chủ yếu làm ruộng, hoạt động giao tiếp còn hạn chế, họ còn giao tiếp với nhau trong phạm vi hẹp và hầu hết sử dụng tiếng mẹ đẻ, điều kiện để tiếp xúc với các phương tiện thông tin đại chúng còn nhiều mặt hạn chế, mặc dầu khoa học phát triển, các phương tiện thông tin đại chúng đã và đang phát triển mạnh, song do điều kiện đặc thù của vùng miền quá khó khăn cho nên chất lượng truyền tin chưa đầy đủ, điều đó phần nào ảnh hưởng đến khả năng và quá trình giao tiếp. 2- Tình hình của nhà trường : * Về đội ngũ : Trình độ đào tạo Chỉ đạo chất lượng đội ngũ 6 Năm học 2004-2005 2005-2006 2006-2007 Đại học Cao đẳng Trung cấp CS thi đua GV giỏi 0 1 2 0 2 4 13 10 7 0 0 1 2 2 4 GV dạy giỏi 4 4 5 * Về học sinh : Năm học Số trẻ Bé chuyên cần Bé chăm ngoan 2004 – 2005 165 85% 80% 2005 – 2006 178 86% 82% 2006 – 2007 185 90% 87% Số phòng học Lưu ý * Cơ sở vật chất : Năm học Nhu cầu của trường Kiên cố Cấp 4 Tranh tre 2004 - 2005 11 phòng học 0 2 4 5 lớp học ở nhà dân 2005 – 2006 11 phòng học 0 3 5 3 lớp học ở nhà dân 2006 – 2007 11 phòng học 4 3 4 0 * Về tài chính : Năm học Thu kinh phí từ học sinh Kinh phí cấp trên hỗ trợ HĐGD Sự hỗ trợ của chính quyền địa phương Tổng cộng 2004 - 2005 3.300.000 4.000.000 1.500.000 8.800.000 2005 – 2006 7.120.000 6.000.000 3.000.000 16.120.000 2006 – 2007 7.400.000 7.000.000 5.000.000 19.400.000 7 II - THỰC TRẠNG CÁC MỐI QUAN HỆ TRONG NHÀ TRƯỜNG. 1 - Quan hệ với cán bộ, giáo viên. Tập thể cán bộ giáo viên của một nhà trường bao gồm những con người có tính cách khác nhau hoàn cảnh sở thích và những nhu cầu khác nhau. Vì thế trong quản lý người quản lý phải hiểu đặc điểm tâm lý của từng người và có phương pháp đối xử khác nhau để phù hợp với từng người, mỗi con người là một nhân cách phức tạp cá biệt và đa dạng không người nào giống người nào, con người làm việc có mục đích, có động cơ. 2 - Quan hệ với tổ chức Công đoàn: Quan hệ giữa Công đoàn và hiệu trưởng là mối quan hệ cộng tác ở trong nhà trường, tôn trọng lẫn nhau, Hiệu trưởng luôn tạo điều kiện ủng hộ và khuyến khích chỉ đạo giáo viên thực hiện các phong trào do công đoàn phát động, ngược lại công đoàn là người nhiệt tình và tích cực ủng hộ tham gia thực hiện các nhiệm vụ, mục tiêu chăm sóc giáo dục trẻ do nhà trường đề ra. Hiệu trưởng luôn tạo điều kiện cho công đoàn hoạt động như ủng hộ kinh phí, các phương tiện để đội ngũ giáo viên thực hiện nhiệm vụ của mình. Vì lẽ đó mà hiệu trưởng là thủ trưởng nhà trường nhưng cũng là người lao động, là đoàn viên công đoàn do vậy luôn luôn mẫu mực và thực hiện các nghị quyết của công đoàn tham gia các hoạt động cụ thể do công đoàn tổ chức. Vì thế luôn luôn phối hợp chặt chẽ với công đoàn và tạo điều kiện thuận lợi cho Công đoàn hoạt động và sẽ tạo nên sức mạnh của tập thể nhà trường và tạo môi trường thuận lợi để hiệu trưởng thực hiện nhiệm vụ quản lý của mình. Là nhân tố quan trọng để nhà trường hoàn thành tốt kế hoạch và mục tiêu đào tạo . 3 - Quan hệ với đoàn thanh niên. Đoàn thanh niên trong trường mầm non là một tổ chức chính trị của đoàn thanh niên. Đại diện cho quyền làm chủ và quyền chính đáng của đoàn viên, giáo viên và thanh niên trong trường. Đoàn cũng là một cơ sở tổ chức cho việc thực hiện quyền làm chủ và bảo vệ lợi ích chính đáng của họ. Tổ chức đoàn là một thành viên của hệ thống chính trị trong xã hôi và là một thành viên của hệ thống giáo dục nhà trường. Đoàn thanh niên cộng sản Hồ Chí 8 Minh là một đội ngũ tin cậy của Đảng chịu sự lãnh đạo của Đảng và đoàn cấp trên. Đoàn thanh niên công sản Hồ Chí Minh là nòng cốt của phong trào thanh niên. III- GIAO TIẾP QUẢN LÝ TRONG TẬP THỂ: - Việc bắt đầu giao tiếp như thế nào là điều rất quan trọng nó chi phối toàn bộ diễn biến của cuộc giao tiếp nhất là khi đối tượng giao tiếp mà ta không hiểu biết lắm. Để mở đầu câu chuyện được cởi mở, nhà quản lý cần lưu ý mấy điểm sau: - Không nên nhấn mạnh sự khác nhau về chức vụ. - Có thái độ bình tĩnh tự phê phán những thiếu sót của bản thân, những điểm chưa ổn trong công tác lãnh đạo của mình nếu có liên quan đến cuộc giao tiếp. - Nêu ý kiến của mình dưới hình thức lời khuyên. - Không cắt ngang, biết chú ý lắng nghe người nói chuyện với mình và có một vài cử chỉ biểu hiện tán thành. - Xử sự một cách tự nhiên khi trò chuyện, trước khi giao tiếp nên mời ngồi, mời nước… 1- Giao tiếp trong điều khiển họp hành hội nghị : Họp hành hội nghị là một hình thức không thể thiếu được trong lãnh đạo quản lý. Trước khi tiến hành cuộc họp, hội nghị người quản lý cần lưu ý. - Chuẩn bị kỹ nội dung, xác định đối tượng mục đích rõ ràng. - Dự kiến diễn biến các bước. - Chuẩn bị cách thức duy trì cuộc họp để các ý kiến phát triển công khai, công bằng, dân chủ. - Dự kiến trước một số chiều hướng ý kiến. - Có biện pháp phát huy những ý kiến tốt, ngăn chặn sự tấn công cá nhân, hiện tượng 3 phải, bè cánh. - Định rõ trách nhiệm của người đi họp. - Sơ bộ ý kiến những ý kiến tổng hợp, nhận định chung. - Xác định vị trí vai trò các thành phần trong cuộc họp, hội nghị như chủ toạ, thư ký, người tham dự, đại biểu mời. Nhiệm vụ chính là lôi kéo mọi người giúp đỡ họ tập trung phát biểu ý kiến, hướng dẫn và ngăn chặn những ý kiến có tính chất công kích phê phán cá nhân 9 để tránh gây ra bầu không khí tâm lý căng thẳng, mất đoàn kết do đó người quản lý cần chú ý. - Bình tĩnh, thẳng thắn, công bằng trung thực. - Nói ít, cố gắng kìm hãm xúc cảm cá nhân: Cởi mở tin tưởng. - Khéo léo tế nhị trong ứng xử khi gặp trường hợp ngang ngược, đi muộn, chống đối. * Chú ý tránh : - Không thiên vị khi chỉ định người phát biểu. - Tránh những xúc cảm, cử chỉ, hành vi không phù hợp. - Không nên cho người đi muộn phát biểu ngay. - Không nên phê phán công kích dù họ phát biểu sai. - Không nên tạo sự đối đầu, tránh sự “đối co”. 2- Giao tiếp với cấp dưới: Nếu không có những cuộc giao tiếp với cấp dưới người lãnh đạo không thể đạt được mục đích đề ra: Những cuộc giao tiếp với cấp dưới chủ yếu nhằm mục đích: - Kiểm tra sự thực hiện nghị quyết, chương trình kế hoạch của đơn vị mình lãnh đạo. - Đánh giá tiến độ công việc trong đơn vị. - Nhằm tìm hiểu ở cấp dưới về phẩm chất đạo đức, năng lực làm việc, khả năng tổ chức. - Hiểu rõ tâm tư nguyện vọng và bầu không khí tâm lý của đơn vị, của từng người để có biện pháp nâng đỡ, giáo dục để đạt được mục đích trên trong quá trình giao tiếp người quản lý cần có thái độ gần gũi, thân mật trong giao tiếp để xoá đi hàng rào tâm lý ngăn cách. Nói năng nhẹ nhàng lúc ngọt ngào lúc thẳng thắn nghiêm nghị để tạo ra sự thân mật nhưng không suồng sã, lả lơi, nghiêm trang đứng đắn lịch sự nhưng không lạnh nhạt. Cuối cùng cần nhấn mạnh lại rằng một cuộc giao tiếp mở đầu và kết thúc chân tình tốt đẹp có thể giúp giáo viên lấy lại sự cân bằng, giúp họ trở về tâm trạng làm việc bình thường gây ấn tượng tốt cho giáo viên, nếu giáo viên thấy ở chúng ta (nhà quản lý) chân thành quan tâm có sự rung động với điều gì xẩy ra và thông cảm với giáo viên thì cuộc giao tiếp sẽ có hiệu quả tốt đẹp và mục đích cuối cùng là mang lại sự đoàn kết nhất trí cao trong nội bộ nhằm đưa chất lượng của nhà trường đi lên về mọi mặt. 10 3- Giao tiếp đối với trẻ. Trong trường Mầm non người quản lý cũng có nhiều dịp để tiếp xúc với trẻ qua (thăm lớp dự giờ, qua các ngày hội, ngày lễ, qua các hội thi của trẻ…) người quản lý phải chuẩn bị cách trò chuyện và nội dung trò chuyện với trẻ khác hẳn với người lớn, nội dung giao tiếp phải đơn giản và dễ hiểu thân tình với trẻ, giao tiếp với trẻ trong những ngày hội, ngày lễ phải gần gũi hoà đồng, tạo không khí vui tươi cho trẻ, giao tiếp trò chuyện với trẻ như chính con mình như thế mới gây được cảm tình, làm trẻ tin tưởng, nghe lời cô giáo, yêu trường lớp đó cũng là một cách tạo dụng lòng tin của cha mẹ trẻ đối với nhà trường và từ đó nhà trường thu hút số lượng trẻ đến lớp ngày càng đông. 4- Giao tiếp với hội cha mẹ học sinh và nhân dân địa phương. Những kết quả mà nhà trường đạt được thì không thể không nói đến vai trò quan trọng của các bậc cha mẹ học sinh và sự đóng góp của nhân dân địa phương nơi mình công tác. Mà sự giao lưu giao tiếp chủ yếu là người quản lý. Trước hết người quản lý phải ân cần niềm nở, biết chọn đúng thời điểm, đúng lúc cụ thể vào những giờ đón trả trẻ, những buổi họp phụ huynh ở các kỳ trong năm học, những cuộc họp thôn bản…đó là lúc thuận lợi cho việc giao tiếp có hiệu quả nhất. Người quản lý phải lắng nghe khi họ thắc mắc về một vấn đề nào đó liên quan đến con cái hoặc nhà trường như công tác chăm sóc nuôi dưỡng hoặc các khoản đóng góp thu nộp của nhà trường. Nếu người quản lý biết bình tĩnh lắng nghe ý kiến của họ rồi giải thích cặn kẽ thì sẽ làm cho họ thoải mái, họ hiểu rõ hơn về nhà trường gây lòng tin cho họ và họ tin tưởng gửi con vào nhà trường và tự giác đóng góp, ủng hộ nhà trường những cái cần thiết cũng chính thông qua những cuộc gặp gỡ tiếp xúc như vậy người quản lý có thể hiểu thêm về tâm tư, nguyện vọng của cha mẹ học sinh để thấy được mình cần phải rèn luyện thêm những phẩm chất nào để làm tốt hơn trong công tác quản lý nhà trường. 5- Giao tiếp với cơ quan lãnh đạo chủ quản, các cấp, các ngành chính quyền địa phương. Trong nhà trường giao tiếp không chỉ đơn thuần là giao tiếp với đồng nghiệp, với cấp dưới, với trẻ, với phụ huynh mà nhà trường cũng có các mỗi quan hệ rất phong phú đa dạng như với các cấp, các ngành, chính quyền địa phương và các tổ chức xã hội. 11 Tính chất công việc của mỗi đơn vị trên không giống nhau nên phong cách cũng khác nhau đòi hỏi người quản lý trường Mầm non phải linh hoạt nhạy bén trong quá trình giao tiếp để thiết lập được những mỗi quan hệ tốt đẹp, bền vững có lợi cho nhà trường với mục đích đưa chất lượng, hiệu quả của nhà trường ngày một đi lên. Qua tình hình thực tế của địa phương và bảng tổng hợp thống kê tình hình của nhà trường trong 3 năm qua và những kết quả nhà trường đã thu được thì nhà trường cũng gặp một số thuận lợi và khó khăn như sau: a. Về khó khăn: Trường nằm trên địa bàn xã đặc biệt khó khăn, 95% người dân, phụ huynh, cán bộ giáo viên và trẻ là người dân tộc Thái, Đan lai, ngôn ngữ giao tiếp còn hạn chế, bất đồng với nhau đặc biệt là bản thân tôi là người Kinh, kinh nghiệm công tác quản lý còn hạn chế (3 năm) điều kiện kinh tế của người dân khó khăn, cơ sở vật chất và các nguồn thu của nhà trường quá ít và nghèo nàn dẫn đến khó khăn trong việc chỉ đạo hoạt động của nhà trường. Chất lượng đội ngũ còn non trẻ, ít kinh nghiệm, nắm bắt chuyên môn còn chậm, do bất đồng ngôn ngữ và ít có thời gian nghiên cứu tài liệu, sách vở nên hoạt động giao tiếp còn hạn chế. Những năm trước đây sự quan tâm của chính quyền địa phương đối với nhà trường còn lơ là họ không chú trọng về bậc học Mầm non, chỉ chú trọng Tiểu học, THCS, nên phần nào ảnh hưởng đến hoạt động của nhà trường. b. Thuận lợi : - Về bản thân : Tuy còn ít kinh nghiệm trong quản lý chỉ đạo nhưng bản thân có sức khoẻ, nhiệt tình năng nổ ham học hỏi và tâm huyết với nghề nghiệp có trách nhiệm với nhà trường, cố gắng học tập cách chỉ đạo quản lý và hoạt động giao tiếp của bạn bè đồng nghiệp và các chị đi trước giàu kinh nghiệm. - Đội ngũ giáo viên : Ham học tập để nâng cao trình độ chuyên môn, luôn nghiên cứu sách vở tài liệu để mở mang kiến thức cho bản thân trong hoạt động giao tiếp ở trường. 100% có trình độ chuyên môn đạt chuẩn, biết đoàn kết nhất trí, có tinh thần thương yêu giúp đỡ lẫn nhau. Toàn trường xây dựng được khối đoàn kết nhất trí, thống nhất quan điểm cùng nhau hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. - Về phụ huynh học sinh : Nhận thức sâu sắc về bậc học Mầm non đặc biệt là đối với phụ huynh có trẻ 5 tuổi chuẩn bị vào lớp 1 phổ thông. 12 Biết thông cảm chia sẻ với những thuận lợi và khó khăn của nhà trường gây được niềm tin ở họ, họ tin tưởng đưa con đến trường ngày một đông hơn và sẵn sàng đóng góp đầy đủ các loại quỹ mà trường và cấp trên đề ra. - Về trẻ : Trẻ thích đi học, trẻ tin tưởng nghe lời cô giáo, yêu trường yêu lớp và tỷ lệ trẻ chuyên cần và chăm ngoan hàng năm được nâng lên. Bên cạnh đó sự quan tâm chỉ đạo của chuyên môn bậc Mầm non, các cấp lãnh đạo, chính quyền địa phương và người dân ở đây. Họ đã dần từng bước nhận thức đúng đắn về ngành học đặc biệt là đối với bậc học Mầm non họ đã đầu tư xây dựng CSVC, trang thiết bị cho nhà trường ngày một đầy đủ và khang trang đây là vấn đề quan trọng tạo tiền đề cho tôi trong việc quản lý chỉ đạo nhà trường ngày một đi lên đáp ứng với yêu cầu của ngành giáo dục thời kỳ đổi mới. CHƯƠNG III MỘT SỐ KINH NGHIỆM TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP TRONG TRƯỜNG MẦM NON Như đã trình bày ở trên người Hiệu trưởng để có được kinh nghiệm giao tiếp là cả một quá trình phấn đấu liên tục cả trí tuệ và tâm lý công sức học hỏi, giao lưu, tiếp xúc với các yếu tố trong và ngoài nhà trường. Nói chung rất phức tạp vì vậy vấn đề kinh nghiệm trong giao tiếp phải có biện pháp. Xin đề xuất biện pháp của mình để đúc rút kinh nghiệm giải quyết của người Hiệu trưởng trong trường Mầm non. 1- Hiểu đối tượng giao tiếp : Đối tượng giao tiếp của Hiệu trưởng trường Mầm non rất đa dạng họ là những con người mang những đặc điểm cá tính khác nhau, đồng thời có những vai trò khác nhau. Có người chỉ là danh nhân cá nhân, nhưng có người lại là đại diện của một tập thể hay một tổ chức trong những cuộc giao tiếp để đạt được mục đích bằng nhiều cách người Hiệu trưởng phải tìm hiểu xem người đối thoại với mình có sở thích gì, thuộc kiểu người nào, có đặc điểm cá tính gì để lựa cách đặt vấn đề cho họ dễ chấp nhận. Hiểu đối tượng giao tiếp cũng có nghĩa là phải hiểu mình, biết mình dạng ở vị trí nào, đảm nhận vai trò gì trong cuộc giao tiếp. Thông thường với những cơ quan, tổ chức bên ngoài nhà trường, trường Mầm non có mỗi quan hệ là cấp bị quản lý hoặc ngang cấp cần sự giúp đỡ, hỗ trợ phía các cơ quan tổ chức đó. 13 Người hiệu trưởng trường Mầm non không ra lệnh hay bắt buộc họ mà phải kết hợp các quyết định trong các văn bản pháp quy với vận động thuyết phục. Với đặc điểm của ngành học Mầm non, sự giúp đỡ hỗ trợ từ các cấp chính quyền, địa phương và các tổ chức xã hội chủ yếu mang tính tự nguyện, vậy không thể chỉ đơn giản là xuất trình những văn bản mà còn phải giải trình thuyết phục, vận động thì mới có thể đạt được những kết quả theo ý mình. Trong trường Mầm non đối tượng giao tiếp của Hiệu trưởng là những người dưới quyền, những đoàn thể, những tổ chuyên môn. Hiệu trưởng là người ra quyết định, là người lãnh đạo giải quyết những vướng mắc hay xung đột. Với những giáo viên đã công tác lâu năm trong nghề, có ý thức tự giác hiệu trưởng không cần giảng giải kỹ càng và không cần phải giám sát nhắc nhở nhiều để tránh làm họ tự ái. Ngược lại với những người mới vào làm việc thì cần sự chỉ dẫn cặn kẽ với người không cẩn thận hoặc không tự giác phải luôn kiểm tra giám sát. Trong những cuộc giao tiếp không chính thức phần lớn là những cuộc trò chuyện tâm tình hoặc giải quyết mâu thuẫn, việc tìm hiểu nguyện vọng cá tính người đối thoại càng quan trọng nó giúp cho người Hiệu trưởng tiếp cận với người đối thoại một cách dễ dàng làm cho họ cởi mở bộc bạch tâm tư, từ đó mọi người có thể hiểu nhau và tìm được những câu trả lời cho vấn đề cần giải quyết. Thông thường chị em phụ nữ chỉ giải bày tâm sự với những người họ tin tưởng, hoặc hay suy diễn nên làm cho sự việc trầm trọng thêm. Người hiệu trưởng được chị em tin tưởng thì sẽ được bầu không khí và đoàn kết trong tập thể nhà trường. Trong trường Mầm non người Hiệu trưởng phải tiếp xúc với trẻ qua các buổi thăm lớp dự giờ, các ngày hội ngày lễ cách trò chuyện và nội dung trò chuyện với trẻ khác hẳn với người lớn, phải đơn giản dễ hiểu thân tình thì mới gây được cảm tình làm trẻ tin tưởng, nghe lời, trường hợp đó cũng chính là một cách tạo dựng lòng tin của cha mẹ đối với nhà trường. 2- Cách truyền đạt rõ ràng : Truyền đạt chính là cách những người tham gia giao tiếp trao đổi tin cho nhau bằng lời nói, thái độ, cử chỉ…kết quả giao tiếp phải phụ thuộc rất nhiều vào cách truyền đạt của những người tham gia giao tiếp. 14 Khi điều khiển một cuộc họp hoặc thảo luận về một vấn đề nào đó phụ nữ thường giải thích dài dòng hơn nam giới do đó hay làm lu mờ tâm của vấn đề hoặc làm người nghe sốt ruột dần đến mất trật tự không tập trung lắng nghe. Hiệu trưởng trường Mầm non cần phải thuyết phục động viên tuỳ từng vấn đề mà quyết định cách trao đổi bàn bạc. Vì vậy khi truyền đạt mọi thông tin người cán bộ quản lý cần chú ý: - Thông báo rõ ràng, đúng trọng tâm của vấn đề. - Tránh những xúc cảm không phù hợp với vấn đề nhất là không gây căng thẳng cho người đối thoại. - Lựa chọn hình thức truyền đạt phù hợp với đặc điểm của từng người, từng nhiệm vụ và tình huống. 3- Tạo môi trường giao tiếp phù hợp : Môi trường giao tiếp tác động vào ý thức và thái độ của người giao tiếp. Vì vậy thiết kế cho từng loại hình giao tiếp phải được thực hiện cẩn thận nhất là cho những hội nghị, ngày hội ngày lễ. Mặt khác nói trao đổi tâm tình, ấm cúng, thân tình vì sẽ làm cho những người tham gia thấy yên tâm dễ đồng cảm. 4- Thái độ của Hiệu trưởng : Thái độ làm nên bầu không khí của cuộc giao tiếp và điều chỉnh hướng đến kết quả giao tiếp. Dù trong các hội nghị hay khi tiếp khách hoặc lúc trò chuyện với mọi người thì sự cởi mở, thân thiện đều cần thiết cho mọi người cảm thấy gần nhau hơn, dễ chia sẻ hơn. Tuỳ nội dung và hình thức của những cuộc giao tiếp mà Hiệu trưởng có thái độ thích hợp. - Vui vẻ, cởi mở, thân thiện khi trò chuyện với mọi người nhất là cấp dưới và cha mẹ học sinh. - Nghiêm túc khẩn trương trong khi điều khiển hội nghị nhưng lắng nghe ý kiến bàn bạc của mọi người. - Nhẹ nhàng nhưng kiên quyết khi góp ý kiến cho những thành viên trong nhà trường. - Không chấp nhặt, không để bụng, khoan dung với những ai biết sửa khuyết điểm. 15 - Ân cần mến khách nhưng không sàm sỡ. - Không hách dịch, cửa quyền. PHẦN KẾT LUẬN: Trong quản lý trường Mầm non giao tiếp là một công việc quan trọng để người quản lý nhà trường thực hiện những chức năng quản lý do có tính chất đặc biệt của giáo dục Mầm non nên giao tiếp trong quản lý trường Mầm non cũng có những đặc điểm riêng, ngoài những tiêu chuẩn về cách ứng xử chung còn mang tính sư phạm, tính mẫu mực, các quyết định đúng đắn hiệu quả là các sản phẩm tốt, chất lượng. Các quy định quản lý và quá trình lao động của họ. Vì vậy người cán bộ quản lý phải là người có năng lực thực sự, năng lực chuyên môn và năng lực quản lý năng lực giao tiếp để có những quyết định đúng. Biết lựa chọn nội dung và hình thức để có thái độ phù hợp khi giao tiếp; với cha mẹ học sinh và cấp dưới cần vui vẻ cởi mở chân tình, thân thiện, biết thông cảm chia sẻ với họ, với hội nghị cần nghiêm túc khẩn trương và biết lắng nghe ý kiến bàn bạc của mọi người nhẹ nhàng nhưng cương quyết khi góp ý kiến cho những thành viên trong nhà trường, không chấp vặt, không để bụng, khoan dung với những ai biết sửa chữa khuyết điểm, với cấp trên phải vui vẻ ân cần và cần mạnh giạn tự tin nhưng không cứng nhắc. Những tiêu chuẩn đó đòi người quản lý trường Mầm non phải không ngừng học hỏi, rút kinh nghiệm để có vốn kiến thức kinh nghiệm về giao tiếp. KIẾN NGHỊ ĐỀ XUẤT Để hoạt động giao tiếp của người quản lý trong nhà trường đạt kết quả tốt với ý kiến của bản thân tôi xin lãnh đạo cấp trên tổ chức các đợt giao lưu giao tiếp cấp ngành, tạo điều kiện cho cấp quản lý giáo dục nói chung và bậc học Mầm non nói riêng có cơ hội giao lưu tiếp xúc học hỏi kinh nghiệm trong công tác giao lưu, giao tiếp nhằm đưa chất lượng, phong trào của nhà trường ngày một đi lên. 16 Đây là một vấn đề mới của xã hội trong xu thế mới về kinh nghiệm trong việc tổ chức hoạt động giao tiếp ở trường Mầm non nơi tôi công tác. Vì thời gian quá hạn hẹp, với khả năng có hạn, trình độ lý luận chưa cao, kinh nghiệm chưa nhiều, những vấn đề mà tôi quan tâm đến để giải quyết chắc không tránh khỏi những hạn chế. Tôi rất mong sự quan tâm góp ý của các ban ngành cấp trên. Con Cuông, tháng 01 năm 2007 Người viết Nguyễn Thị Hợi TÀI LIỆU THAM KHẢO - Luật giáo dục - Điều, lệ trường mầm non - Quyết định 55 của Bộ giáo dục đào tạo - Chỉ thị 40/BBT ngày 15/6//2004 về tăng cường công tác Bồi dưỡng cán bộ quản lý và giáo viên - Tâm lý học xã hội trong quản lý của Ngô Công Hoàn trường Đại học Quốc gia - NXB GD Hà Hội năm 1996 - Tâm lý học dành cho người lãnh đạo của Học viên chính trị Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh. - Một số tập bài giảng của lớp bồi dưỡng cán bộ quản lý. 17 TRƯỜNG CAO ĐẲNG SƯ PHẠM NGHỆ AN –––––––––––––––––––––– Tên đề tài: MỘT SỐ KINH NGHIỆM TRONG VIỆC TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG GIAO TIẾP Ở TRƯỜNG MẦM NON ---------------------- Người thực hiện: Nguyễn Thị Hợi Lớp : Bồi dưỡng CBQL Mầm non khoá 4 đợt 1 Đơn vị công tác: Trường Mầm non 1 Môn Sơn Huyện Con Cuông – tỉnh Nghệ An Giáo viên hướng dẫn: Nguyễn 18 Năm học 2006 – 2007 Văn Quang MỤC LỤC Phần mở đầu I- Lý do chọn đề tài: II- Mục đích nghiên cứu: III- Nhiệm vụ nghiên cứu: IV- Đối tượng nghiên cứu: V- Phạm vi nghiên cứu : VII- Phương pháp nghiên cứu : Phần 2: Nội dung chính. Chương I: Cơ sở lý luận và thực tiễn 1- Cơ sở lý luận : 2- Cơ sở thực tiễn : Chương II: 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 5 6 Thực trạng, nguyên nhân và kết quả về trường mầm non 1 Môn sơn – huyện Con Cuông. 19 6 I- Đặc điểm tình hình của địa phương và nhà trường. II - Thực trạng mối quan hệ trong nhà trường III- Giao tiếp quản lý trong tập thể: 6 6 8 9 Chương III Một số kinh nghiệm tổ chức hoạt động giao tiếp trong trường Mầm non 13 Phần kết luận: Kiến nghị đề xuất Tài liệu tham khảo 16 16 17 20