Tài liệu Skkn biện pháp quản lí của hiệu trưởng nhằm giảm tỉ lệ học sinh bỏ học

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM BIỆN PHÁP QUẢN LÍ CỦA HIỆU TRƯỞNG NHẰM GIẢM TỈ LỆ HỌC SINH BỎ HỌC PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài: Đại hội XI của Đảng họp vào lúc toàn Đảng, toàn dân ta kết thúc thập kỷ đầu của thế kỷ XXI, thực hiện thắng lợi nhiều chủ trương, nhiệm vụ của Nghị quyết Đại hội X và đã trải qua 25 năm đổi mới, 20 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, 10 năm thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 2001 - 2010. Đại hội có nhiệm vụ kiểm điểm việc thực hiện Nghị quyết Đại hội X của Đảng, đề ra phương hướng, nhiệm vụ 5 năm 2011 - 2015; tổng kết thực hiện Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2001 - 2010, xác định Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2011 - 2020; tổng kết, bổ sung và phát triển Cương lĩnh năm 1991; kiểm điểm sự lãnh đạo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá X; bổ sung, sửa đổi Điều lệ Đảng; bầu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XI (nhiệm kỳ 2011 - 2015). Thực hiện đồng bộ các giải pháp phát triển và nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo. Đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp dạy và học, phương pháp thi, kiểm tra theo hướng hiện đại; nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, đặc biệt coi trọng giáo dục lý tưởng, giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng, đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành, tác phong công nghiệp, ý thức trách nhiệm xã hội. Xây dựng đội ngũ giáo viên đủ về số lượng, đáp ứng yêu cầu về chất lượng. Đề cao trách nhiệm của gia đình và xã hội phối hợp chặt chẽ với nhà trường trong giáo dục thế hệ trẻ. Tiếp tục phát triển và nâng cấp cơ sở vật chất - kỹ thuật cho các cơ sở giáo dục, đào tạo. Đầu tư hợp lý, có hiệu quả xây dựng một số cơ sở giáo dục, đào tạo đạt trình độ quốc tế. Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý giỏi; đội ngũ cán bộ khoa học, công nghệ, văn hoá đầu đàn; đội ngũ doanh nhân và lao động lành nghề. Đẩy mạnh đào tạo nghề theo nhu cầu phát triển của xã hội; có cơ chế và chính sách thiết lập mối liên kết chặt chẽ giữa các doanh nghiệp với cơ sở đào tạo. Xây dựng và thực hiện các chương trình, đề án đào tạo nhân lực cho các ngành, lĩnh vực mũi nhọn, đồng thời chú trọng đào tạo nghề cho nông dân, đặc biệt đối với người bị thu hồi đất; nâng cao tỉ lệ lao động qua đào tạo. Quan tâm hơn tới phát triển giáo dục, đào tạo ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn. Bảo đảm công bằng xã hội trong giáo dục; thực hiện tốt chính sách ưu đãi, hỗ trợ đối với người và gia đình có công, đồng bào dân tộc thiểu số, học sinh giỏi, học sinh nghèo, học sinh khuyết tật, giáo viên công tác ở vùng sâu, vùng xa, vùng có nhiều khó khăn. Tình hình học sinh bỏ học hiện nay đã và đang là tiếng chuông báo động trên phạm vi cả nước. Bến Tre là một trong các tỉnh thuộc khu vực Đồng bằng sông Cửu Long được đánh giá còn trong tình trạng có số lượng học sinh bỏ học khá cao. Từ nhiều năm học qua, tình trạng học sinh bỏ học giữa chừng đã được các Sở Giáo dục & Đào tạo đặc biệt quan tâm và đưa vào các tiêu chuẩn thi đua tại các đơn vị trường học. Đây cũng là một trong những tiêu chuẩn đánh giá thi đua theo đơn vị lớp, đơn vị trường, cụm, vùng. Tiêu chuẩn nầy còn được đặc biệt quan trọng hơn đối với các trường đạt danh hiệu “Trường đạt chuẩn Quốc gia”. Trường tôi thuộc cấp trung học phổ thông của khu vực vùng ven Thị trấn, nơi tập trung học sinh từ các khu vực xã lân cận nên điều kiện đi học nhiều em còn rất khó khăn, do vậy tình trạng học sinh bỏ học hiện nay vẫn là mối quan tâm chủ yếu. Là một nhà quản lí giáo dục việc đảm bảo sỉ số học sinh trong từng năm học là điều tôi rất quan tâm. Để kéo giảm tỉ lệ học sinh bỏ học là việc thể hiện “cái tâm” của những bậc làm cha, làm mẹ thứ hai của các em . Nhiều lần có dịp giao lưu với các trường bạn khi báo cáo về tình trạng học sinh bỏ học trường tôi luôn được nhận những câu hỏi xoay quanh vấn đề: “ Làm sao để duy trì tốt sỉ số học sinh bỏ học ” và thực tế trong 3 năm gần đây tỉ lệ học sinh bỏ học của trường liên tục có chiều hướng giảm. Đó là lí do tôi chọn đề tài “ Biện pháp quản lí của Hiệu trưởng nhằm giảm tỉ lệ học sinh bỏ học” với mong muốn cùng chia sẻ kinh nghiệm với đồng nghiệp trong vấn đề quản lí duy trì sỉ số học sinh, hạn chế thấp nhất tình trạng học sinh bỏ học. 2. Mục đích nghiên cứu: 2.1.Nhằm nghiên cứu thực trạng biện pháp quản lý của hiệu trưởng nhằm hạn chế tỉ lệ học sinh bỏ học của trường trung học phổ thông Trần Văn Ơn- huyện Châu Thành - tỉnh Bến Tre. 2.2. Đề ra biện pháp quản lý cụ thể của hiệu trưởng nhằm giảm số lượng học sinh bỏ học trong những năm tiếp theo của trường trung học phổ thông Trần Văn Ơn luôn luôn giữ vững một trong hai trường đạt chuẩn quốc gia đầu tiên của tỉnh Bến Tre. 3. Đối tượng nghiên cứu và khách thể được nghiên cứu : 3.1.Đối tượng được nghiên cứu : Các biện pháp quản lý nhằm giảm tỉ lệ hoc sinh bỏ học của hiệu trưởng trường trung học phổ thông Trần Văn Ơn- huyện Châu Thành - tỉnh Bến Tre. 3.2.Khách thể được nghiên cứu : Công tác quản lý học sinh trong trường trung học phổ thông Trần Văn Ơnhuyện Châu Thành - tỉnh Bến Tre. 4.Giới hạn phạm vi nghiên cứu của đề tài : 4.1.Địa bàn Trường trung học phổ thông Trần Văn Ơn- huyện Châu Thành - tỉnh Bến Tre. 4.2. Quản lý tỉ lệ học sinh bỏ học của hiệu trưởng. 5. Giả thuyết khoa học : Hiện nay hiệu trưởng các Trường trung học phổ thông trên địa bàn huyện Châu Thành- tỉnh Bến Tre đã và đang thực hiện nhiều biện pháp quản lý nhằm kéo giảm tỉ lệ học sinh bỏ học đặc biệt là các trường trung học phổ thông ở vùng sâu, vùng xa chủ yếu là các trung tâm giáo dục thường xuyên. Song trong công tác quản lý của hiệu trưởng còn nhiều bất cập. Nếu đề xuất các biện pháp quản lý chặt chẽ hơn của hiệu trưởng và kết hợp với giáo viên chủ nhiệm, bạn bè, gia đình và địa phương sẽ làm giảm tỉ lệ học sinh bỏ học ở trường trung học phổ thông. 6. Nhiệm vụ nghiên cứu : 6.1-Hệ thống hóa các vấn đề về lý luận về quản lý của hiệu trưởng trường trung học phổ thông. 6.2.Tìm hiểu thực trạng và các biện pháp quản lí của hiệu trưởng nhằm giảm tỉ lệ hoc sinh bỏ học ở trường trung học phổ thôngTrần Văn Ơn– huyện Châu Thành – tỉnh Bến Tre. 6.3.Đề xuất biện pháp quản lý của hiệu trưởng nhằm giảm tỉ lệ hoc sinh bỏ học ở trường trung học phổ thông Trần Văn Ơn– huyện Châu Thành – tỉnh Bến Tre. - Nâng cao chất lượng dạy và học, đổi mới phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, thực hiện giảng dạy theo chuẩn kiến thức kỹ năng, theo chương trình giảm tải của Bộ giáo dục và Đào tạo qui định. Tăng cường phụ đạo học sinh yếu kém, thi đua dạy tốt học tốt; - Vận động các nhà tài trợ, mạnh thường quân các doanh nghiệp, các cơ quan ban nghành đoàn thể trong và ngoài tỉnh hổ trợ học bổng, quần áo, giày tập vở… - Nhà trường phối hợp với chính quyền, các ban ngành đoàn thể xã, ấp cùng vận động các em trở lại trường. 7. Phương pháp nghiên cứu : 7.1.Phương pháp nghiên cứu lý luận (tham khảo các tài liệu, sách báo có liên ) 7.2. Phương pháp điều tra, khảo sát (thông qua phiếu trưng cầu ý kiến) 7.3. Phương pháp phân tích và tổng hợp lý thuyết 7.4. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI 1.1.Lý luận về quản lý : 1.1.1.Quản lý : Khi xã hội loài người xuất hiện, một loạt các quan hệ : quan hệ giữa con người với con người, giữa con người với thiên nhiên, giữa con người với xã hội và cả con người với chính bản thân mình xuất hiện theo. Điều này làm nảy sinh nhu cầu quản lý. Trải qua tiến trình lịch sử phát triển từ xã hội lạc hậu đến xã hội văn minh, trình độ sản xuất, tổ chức, điều hành xã hội cũng phát triển theo. Đó là tất yếu lịch sử. Ngày nay nhiều người thừa nhận rằng quản lý trở thành một nhân tố của sự phát triển xã hội. Quản lý trở thành một hoạt động phổ biến, diễn ra trong mọi lĩnh vực, ở mọi cấp độ và liên quan đến mọi người. Hiện nay, nước ta đang thực hiện cơ chế thị trường dưới sự quản lý của Nhà nước, đang tiến hành công nghiệp hóa, hiện đại hóa, cải cách mở cửa, hội nhập với khu vực và thế giới, vấn đề sử dụng và phát huy những ưu việt sẵn có xuất phát từ bản chất xã hội phần lớn phụ thuộc vào quản lý và trình độ tổ chức quản lý, vào hiệu quả và chất lượng quản lý. Theo nghĩa rộng, quản lý là hoạt động có mục đích của con người. Theo nghĩa hẹp, quản lý là sự sắp đặt, chăm nom công việc. Ngoài ra còn có nhiều cách định nghĩa khác nhau về quản lý : -Quản lý là những hoạt động cần thiết phải được thực hiện khi những con người kết hợp với nhau trong các nhóm, tổ chức nhằm đạt được mục tiêu chung. -Quản lý là quá trình cùng làm việc thông qua các cá nhân, các nhóm cũng như các nguồn lực khác để hoàn thành mục đích chung của một nhóm người, một tổ chức. -Quản lý là một nghệ thuật đạt được mục tiêu đã đề ra thông qua việc điều khiển, phối hợp, hướng dẫn, chỉ huy hoạt động của những người khác. Tóm lại, quản lý là một quá trình tác động có chủ đích của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý nhằm khai thác, lựa chọn, tổ chức, và thực hiện có hiệu quả những nguồn lực, những tiềm năng và cơ hội của tổ chức để đạt được mục tiêu của tổ chức đã đề ra trong một môi trường đầy biến động và phụ thuộc vào nhiều yếu tố : chủ thể, đối tượng, mục tiêu, phương pháp và công cụ quản lý. 1.1.2. Quản lý giáo dục : Khái niệm “quản lý giáo dục” được hiểu ở nhiều cấp độ khác nhau nhưng có hai cấp độ chủ yếu trong quản lý giáo dục thường thấy là : cấp vĩ mô và cấp vi mô. Đối với cấp vĩ mô : -Quản lý giáo dục là những tác động tự giác ( có ý thức, có mục đích, có kế hoạch, có hệ thống, hợp quy luật ) của chủ thể quản lý đến tất cả các mắc xích của hệ thống ( từ cấp cao nhất đến các cơ sở giáo dục là nhà trường ) nhằm thực hiện có chất lượng và hiệu quả mục tiêu phát triển giáo dục, đào tạo thế trẻ mà xã hội đặt ra cho ngành giáo dục. -Quản lý giáo dục là sự tác động liên tục, có tổ chức, có hướng đích của chủ thể quản lý, lên hệ thống giáo dục nhằm tạo ra tính trồi của hệ thống; sử dụng một cách tối ưu các tiềm năng, các cơ hội của hệ thống nhằm đưa hệ thống đến mục tiêu một cách tốt nhất trong điều kiện đảm bảo sự cân bằng với môi trường bên ngoài luôn biến động. -Cũng có thể định nghĩa quản lý giáo dục là một hoạt động tự giác của chủ thể quản lý nhằm huy động, tổ chức, điều phối, điều chỉnh, giám sát, . . . một cách có hiệu quả các nguồn lực giáo dục (nhân lực, vật lực, tài lực) phục vụ cho mục tiêu phát triển giáo dục, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Đối với cấp vi mô : -Quản lý giáo dục là một hệ thống những tác động tự giác ( có ý thức, có mục đích, có kế hoạch, có hệ thống, hợp quy luật ) của chủ thể quản lý đến tập thể giáo viên, công nhân viên, tập thể học sinh, cha mẹ học sinh và các lực lượng xã hội trong và ngoài nhà trường nhằm thực hiện có chất lượng và hiệu quả mục tiêu giáo dục của nhà trường. -Cũng có thể hiểu quản lý giáo dục thực chất là những tác động của chủ thể quản lý vào quá trình giáo dục (được tiến hành bởi tập thể giáo viên và học sinh, với sự hỗ trợ đắc lực của các lực lượng xã hội) nhằm hình thành và phát triển toàn diện nhân cách học sinh theo mục tiêu đào tạo của nhà trường. 1.1.3.Quản lý nhà trường : Quản lý nhà trường là thực hiện đường lối giáo dục của Đảng và Nhà nước trong phạm vị trách nhiệm của mình tức là đưa nhà trường vận hành theo nguyên lý giáo dục, để tiến tới mục tiêu giáo dục, mục tiêu đào tạo đối với ngành giáo dục, với thế hệ trẻ và với từng học sinh. 1.2. Hiệu trưởng quản lý nhằm giảm tỉ lệ học sinh bỏ học: 1.2.1. Vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của Hiệu trưởng : Trong công tác quản lý, người hiệu trưởng có vị trí, vai trò hết sức quan trọng đề ra những biện pháp quản lý khoa học, sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng đào tạo của nhà trường. Vì thế hiệu quả giáo dục, đào tạo của nhà trường nói chung phụ thuộc vào các yếu tố sau đây : -Đội ngũ giáo viên, nhân viên -Trình độ đào tạo và thâm niên nghề nghiệp của đội ngũ -Tình hình cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho hoạt động dạy học. -Trình độ giáo dục cũng như kết quả đầu vào của học sinh. -Tổ chức quản lý trường học, đứng đầu là hiệu trưởng. Theo Luật giáo dục sửa đổi và bổ sung ban hành năm 2005 tại điều 54 mục 1 quy định : “Hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm quản lý các hoạt động của nhà trường, do cơ quan Nhà nước có thẩm quyền bổ nhiệm, công nhận”. Nhiệm vụ và quyền hạn của hiệu trưởng theo Điều lệ trường phổ thông : -Xây dựng quy hoạch phát triển nhà trường; lập kế hoạch và tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học, giáo dục từng năm học; báo cáo, đánh giá kết quả thực hiện trước Hội đồng trường và các cấp có thẩm quyền; -Thành lập các tổ chuyên môn, tổ văn phòng và các hội đồng tư vấn trong nhà trường, bổ nhiệm tổ trưởng, tổ phó. Đề xuất các thành viên theo quy định; -Phân công, quản lý, đánh giá, xếp loại; tham gia quá trình tuyển dụng, thuyên chuyển, khen thưởng, thi hành kỷ luật đối với giáo viên, nhân viên theo quy định; -Quản lý hành chính; quản lý và sử dụng có hiệu quả các nguồn tài chính, tài sản của nhà trường; -Quản lý học sinh và tổ chức các hoạt động giáo dục của nhà trường; tiếp nhận, giới thiệu học sinh chuyển trường; quyết định khen thưởng, kỷ luật, phê duyệt kết quả đánh giá, xếp loại, danh sách học sinh lên lớp, ở lại, thi lại, tổ chức thanh kiểm tra trong nhà trường; -Dự các lớp bồi dưỡng chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ quản lý theo quy định. -Thực hiện quy chế dân chủ cơ sở và tạo điều kiện cho các tổ chức chính trị - xã hội trong nhà trường hhực hiện xã hội hóa giáo dục hoạt động nhằm nâng cao chất lượng giáo dục; Như vậy, mục tiêu nhiệm vụ của nhà trường thực hiện tốt hay không là tùy thuộc vào những phẩm chất và năng lực của người hiệu trưởng. Do vậy vai trò tổ chức quản lý của hiệu trưởng có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với mọi hoạt động của nhà trường. Hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm chính trong quản lý giáo dục của nhà trường mà quản lý giáo dục là quá trình nắm vững thông tin về đối tượng, môi trường trên cơ sở đó lực chọn các biên pháp quản lý phù hợp nhằm hướng tới mục tiêu đề ra. Do đó, muốn đạt được những yêu cầu này, hiệu trưởng cần phải có những phẩm chất, năng lực nhất định, để quản lý điều hành nhà trường thực hiện tốt nhiệm vụ giáo dục theo đúng quan điểm của Đảng và Nhà nước, góp phần nâng cao chất lượng dạy học đáp ứng được yêu cầu của mục tiêu giáo dục đề ra. 1.2.2. Nôi dung quản lý của Hiệu trưởng nhằm giảm tỉ lệ học sinh bỏ học: - Thực hiện công văn số: 33/ 2006 / CT-TTg của thủ tướng chính phủ v/v nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động giáo dục bằng cách tăng cường các giải pháp làm giảm tỉ lệ học sinh yếu kém và học sinh bỏ học ; xây dựng đề án xã hội học tập giai đoạn 2011- 2020. - Căn cứ công văn số: 971/KH – BGDĐT –HKHVN ngày 23/9/2011 nhằm xây dựng Ban chỉ đạo quốc gia về xây dựng xã hội học tập… quan tâm đến đối tượng học sinh nghèo- tiếp tục đẩy mạnh cuộc vận động học sinh không bỏ học, vượt khó học tốt. - Căn cứ vào kế hoạch năm học 2011-2012 của trường đảm bảo không vượt quá 2% học sinh bỏ học trong năm. Trong công tác quản lý làm giảm tỉ lệ học sinh bỏ học, người hiệu trưởng có vị trí, vai trò hết sức quan trọng đề ra những biện pháp quản lý khoa học, sáng tạo nhằm giảm tỉ lệ học sinh bỏ học của nhà trường phụ thuộc vào các nguyên nhân sau đây : - Chuyển trường do cha mẹ thay đổi chỗ ở hoặc do điều kiện làm ăn; - Xa trường, việc đi lại học hành gặp nhiều khó khăn; - Ảnh hưởng do thiên tai, dịch bệnh; - Sức khỏe kém do hoàn cảnh gia gặp nhiều khó khăn; cha mẹ phải đi làm ăn xa thiếu sự quan tâm đến việc học của các em; - Do học lực yếu kém, lười học, học sinh lưu ban dẫn đến chán học rồi bỏ học; - Do cha mẹ ly hôn không nơi nương tựa; ham chơi game, một số em sống với ông bà sự quan tâm đến việc học chưa cao; - Do nhiều nguyên nhân khác: du học, đi làm, học nghề… Hoạt động quản lý của hiệu trưởng nhằm giảm tỉ lệ học sinh bỏ học phải phân công các bộ phận thực hiện một số công việc sau đây: · Phân công bộ phận văn phòng kiểm tra sỉ số học sinh hàng buổi · Hiệu trưởng quản lý kết quả học tập của học sinh · Giáo viên chủ nhiệm sinh hoạt lớp tìm nguyên nhân học sinh bỏ học · Giáo viên bộ môn kiểm diện sỉ số học sinh trong tiết dạy · Đoàn thanh niên tạo môi trường sinh hoạt các huyên đề ngoại khóa tạo sân chơi vui tươi lành mạnh · Kết hợp với chính quyền địa phương tìm hiểu hoàn cảnh gia đình của học sinh. KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 Quản lý tỉ lệ học sinh bỏ học tại trường trung học phổ thông Trần văn Ơn tuy với địa bàn khá thuận lợi cho điều kiện đi lại, học tập của học sinh nhưng với thống kê số lượng và nguyên do học sinh bỏ học từ nhiều năm qua ngoài trường hợp do thiên tai, dịch bệnh các trường hợp nêu trên đều có xảy ra. Tuy nhiên phạm vi bài viết nầy tôi xin phép chỉ trình bày giới hạn đối với 2 diện học sinh bỏ học do hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn và bỏ học do học lực yếu kém vì đây là 2 nguyên nhân có số học sinh bỏ học chiếm tỉ lệ nhiều so với các trường hợp khác. Và chính vì nhận thấy được điều nầy nên tôi cố gắng tìm ra giải pháp nhằm ngăn chặn tình trạng bỏ học của các em để kéo giảm tỉ lệ học sinh bỏ học và mục đích cuối cùng là không để các em nghỉ học một cách đáng thương do nhận thức non kém nhất thời, do thiếu sự quan tâm hay tư vấn đúng mức của người lớn. CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA HIỆU TRƯỞNG NHẰM GIẢM TỈ LỆ HỌC SINH BỎ HỌC CỦA TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TRẦN VĂN ƠN- HUYỆN CHÂU THÀNH- TỈNH BẾN TRE 2.1. Vài nét về Trường trung học phổ thông Trần Văn Ơn : Trường THPT Châu Thành A được thành lập từ năm 1969 tại Xã Tân Thạch, huyện Châu Thành tỉnh Bến Tre. Từ năm 2000 - 2003 trường được xây mới hoàn toàn tại ấp Phú Ngãi xã Phú An Hòa với qui mô: - Diện tích sử dụng: 19.980 m2 - Có 4 dãy phòng (2 dãy học tập 1 trệt 2 lầu, gồm 32 phòng , 1 dãy hành chánh hiệu bộ, 2 dãy phòng chức năng) - 1 Hội trường có sức chứa 300 người. - 3 dãy nhà xe có sức chứa 1200 xe . - Trường có sân bóng chuyền, bóng rỗ, cầu long, quần dợt, bãi tập TDTT, khu trồng cây xanh, cây kiểng... ( diện tích trồng cây 1/3 diện tích sân trường; hiện có trên 300 cây xanh các loại như: Viết, Xanh, Cau, Phượng, Sứ, Bằng lăng, Dầu…ngay cả Hoa sửa (Hà nội) . Trường có bờ tường kiên cố bao bọc xung quanh, có 1 cổng chính (dành cho Khách, GV) 1 cổng phụ ( dành cho học sinh) - Năm học 2002-2003 trường được UBND tỉnh Bến Tre công nhận đơn vị trường học “ Đạt chuẩn Văn Hóa ” - Năm học 2006-2007 trường được UBND Tỉnh Bến Tre công nhận trường “ Đạt chuẩn Quốc gia ” - Năm học 2007-2008 trường được UBND Tỉnh Bến Tre cho phép đổi tên thành trường THPT Trần Văn Ơn. - Từ ngày thành lập 1969 đến nay đã có 8 vị tiền nhiệm làm công tác lãnh đạo ở trường ; hàng năm vào ngày 30/4 được chọn làm ngày “ Thành lập trường” để hợp mặt cựu học sinh qua các thế hệ. - Trường đã giao lưu và kết nghĩa với các đơn vị trong và ngoài Tỉnh như: Đồn biên phòng 594 Bình Đại, Chi đòan PC.25 Công an Tỉnh, THPT Ba Tri, THPT Bến Tre, THPT Châu Thành B, THPT Mạc Đỉnh Chi, THPT Nguyễn Huệ, THPT Dưỡng Điềm ( Tiền Giang),THPT Lê quý Đôn, Phân Hội Sinh viên ĐH Cần Thơ, Tổng Hội Sinh viên ĐH thành phố Hồ Chi Minh - Năm học 2010-2011 trường có 31 lớp học với 1289 học sinh theo học cả 3 khối , 82 CB,GV-CNV , 69 giáo viên trực tiếp đứng lớp ( tỉ lệ 2,22% ) - Năm học 2011-2012 trường có 3 lớp học với 1219 học sinh theo học cả 3 khối , 80 CB,GV-CNV , 67 giáo viên trực tiếp đứng lớp (tỉ lệ 2,23%) -Từ năm học 2011-2012 Trường THPT Trần Văn Ơn được công nhận trường đạt chuẩn quốc gia lần 2 2.1.1.Mạng lưới trường lớp, học sinh : Nói về mạng lưới trường lớp và qui mô phát triển học sinh của Trường THPT Trần Văn Ơn. Cho phép tôi xin được thống kê số liệu trong 03 năm (năm 2009 đến 2012) tiện cho việc so sánh đối chiếu để xây dựng biện pháp quản lý tỉ lệ học sinh bỏ học cho phù hợp, cụ thể như sau : Bảng 1 : Bảng thống kê phát triển trường lớp, học sinh năm 2009 – 2012 Số lớp và số học sinh theo khối Năm học Tổng số lớp Tổng số học sinh Lớp 10 Lớp 11 Lớp 12 Số lớp Số Hs Số lớp Số Hs Số lớp Số Hs 2009-2010 32 1386 10 450 11 455 11 481 2010-2011 31 1289 10 416 10 439 11 434 2011-2012 30 1219 10 403 10 395 10 421 Nhìn vào bảng thống kê qui mô phát triển trường lớp, học sinh của Trường trung học phổ thông Trần Văn Ơn– huyện Châu Thành – tỉnh Bến tre trong 03 năm học ( từ năm 2009 – 2012 ) có chiều hướng giảm, cụ thể : -Năm học 2009-2010 : có tổng số học sinh là 1.386, so với năm học 20102011 thì tổng số học sinh là 1.289 giảm 97 học sinh chiếm 6,99 % -Năm học 2010-2011 : có tổng số học sinh là 1.289 so với năm học 20112012 số học sinh có 1.219 giảm 70 học sinh chiếm 5,43 % -Trong 03 năm học 2009-2012: thì số học sinh có là 1.386 (2009-2010) đến thời điểm cuối năm học ( 2011- 2012 ) có số học sinh là 1.219. Như vậy trong 03 năm số học sinh giảm 167 học sinh chiếm 12,04 % (32 lớp xuống còn 30 lớp) *Nguyên nhân giảm sĩ số học sinh : -Đa số học nghỉ bỏ học là do học kém, không theo kịp thời lượng chương trình và kiến thức mới, khó hơn so với kiến thức chưa cải cách giáo khoa, -Nhiều học sinh chưa xác định đúng đắn thái độ và động cơ học tập, có lối sống đua đòi, ham chơi, hưởng thụ. -Gia đình chưa thật sự quan tâm đến việc học hành của các em phần thì do hoàn cảnh gia đình khó khăn về kinh tế, vì thế nhiều học sinh chấp nhận rời nông thôn lên thành thị lao động như lao động chính nuôi sống gia đình. - Khu công ngiệp tất bật nổi lên ảnh hưởng đến kết quả học tập của học sinh. 2.1.2. Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên : - Tổng số cán bộ, giáo viên, nhân viên : 80, trong đó -Cán bộ quản lý : 04 -Nữ : 02 -Đảng viên : 04 -Nhân viên : 07 -Nữ : 02 -Đảng viên : 02 -Giáo viên : 67 -Nữ : 31 -Đảng viên : 23 -Chuyên trách thiết bị, thí nghiệm: 02 - Nữ: 00 -Trình độ chuyên môn : Tốt nghiệp đại học 75/80 -Thâm niên giảng dạy : +Dưới 10 năm : 28 chiếm 35,0 % +Từ 10 đến 20 năm : 30 chiếm 37,5 % - Đảng viên: 01 +Trên 20 năm : 24 chiếm 27,5 % - Danh hiệu thi đua : +Lao động tiên tiến : 77 giáo viên, trong đó có 16 giao viên là chiến sỉ thi đua cấp cơ sở 02 chiến sỉ thi đua cấp Tỉnh +Hoàn thành nhiệm vụ : 03 giáo viên Trường trung học phổ thông Trần văn Ơn thuộc khu vực thị trấn, học sinh đến học từ nhiều xã lân cận, cuộc sông còn nhiều khó khăn, mỗi năm học nhà trường thống kê trung bình có khoảng 40 đến 50 học sinh thuộc diện nghèo, cận nghèo; Do vậy, để đáp ứng được nhu cầu học tập nhiều em đã phải cố gắng rất nhiều và tình trạng học sinh bỏ học đa phần bắt nguồn từ đây. Có em nghỉ học ngay từ giữa năm lớp 10, nghỉ học nhiều nhất tập trung khối 11, có năm vượt xa chỉ tiêu cho phép ( năm học 2007-2008 : 29 em bỏ học chiếm tỉ lệ 2,2 % , vượt mức qui định 0,2 % ) . So với khu vực vùng biển thì chắc hẳn còn thấp nhưng so với yêu cầu chung thì tỉ lệ học sinh bỏ học nầy quả thật là khá cao. 2.2.Thực trạng biện pháp quản lý của hiệu trưởng nhằm giảm tỉ lệ học sinh bỏ học Trường trung học phổ thông Trần Văn Ơn -Huyện Châu Thành -Tỉnh Bến Tre. 2.2.1. Các biện pháp: 2.2.1.1.Tìm hiểu nguyên nhân : * Hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn: - Đa số các em thuộc diện hộ nghèo, cận nghèo do không đất canh tác, cha mẹ sống chủ yếu bằng nghề làm thuê, làm mướn, cuộc sống bấp bênh. - Mồ côi cha hoặc mẹ, có em mồ côi cả cha lẫn mẹ. Sống nhờ vào người thân điều kiện sống thiếu cả vật chất lẫn tinh thần. - Cha mẹ đi làm ăn xa, nhiều em phải sống với ông, bà. Do vậy sự giáo huấn, theo dõi của ông bà đối với các em rất khó. Đa số các em có thể hiện tinh thần vượt khó, cố gắng vươn lên trong học tập nhưng vẫn có không ít trường hợp các em thiếu tự tin và nghị lực nên việc bỏ học giữa đường của các em là điều rất dễ xảy ra. * Học lực yếu, kém: Phân tích nguyên nhân dẫn đến kết quả học tập yếu kém cho thấy có nhiều trường hợp: - Xuất phát từ hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn, điều kiện học tập còn nhiều thiếu thốn, bản thân các em khó có điều kiện tập trung cho việc học dễ dẫn đến kết quả học tập yếu. Từ đó các em cảm thấy chán nản việc học, sợ thầy cô mỗi khi vào lớp. - Cũng không ít học sinh có hoàn cảnh kinh tế gia đình không mấy khó khăn, nhưng do cha mẹ ít quan tâm vì cuộc sống mưu sinh, làm ăn xa, không trực tiếp nuôi dưỡng, sống cùng với ông bà, người thân… bản thân các em chưa ý thức tốt tinh thần tự giác trong học tập, sa ngã trong vui chơi qua các tệ nạn xã hội hoặc do sự cám dỗ các phần tử xấu dẫn đến học yếu…. - Các trường hợp yếu kém còn xảy ra nhiều ở các đối tượng học sinh không rơi vào các trường hợp đặc biệt. Ngược lại các em có đủ điều học tập nhưng bản thân các em không siêng năng, lười biếng, hoặc tiếp thu chậm do bẩm sinh… dẫn đến học tập yếu kém. Đa số học sinh có kết quả học tập yếu kém thường nảy sinh sự tự ti, mặc cảm . Đây là trường hợp đáng lo ngại nhất và thực tế qua theo dõi công tác quản lí vấn đề học sinh bỏ học trong diện nầy đã chiếm tỉ lệ nhiều nhất. Sự tự ti, mặc cảm không chỉ đối với bản thân các em mà thể hiện qua tiếp xúc với bạn bè, thầy cô và với cả gia đình các em. Có thể chỉ một vài lần gặp phải sự quát tháo của vài giáo viên bộ môn do không thuộc bài hoặc làm bài bị điểm thấp, thêm vào đó chỉ cần bắt gặp vài cử chỉ không thân thiện - thậm chí xa lánh của bạn bè thì tư tưởng nghỉ học sẽ trỗi dậy trong suy nghĩ các em và từ đó việc đến lớp của các em thưa dần dẫn đến tình trạng đi học không liên tục và đi đến quyết định bỏ học luôn. *Nắm bắt thông tin: Tìm hiểu hoàn cảnh của học sinh là việc làm mà GVCN cần phải nắm bắt từ sự bàn giao của GVCN năm học trước ( đối với học sinh khối 11, 12); đối với khối 10 GVCN có thể tìm hiểu thông tin qua nhiều nguồn, đặc biệt qua bạn bè trong lớp khi các em còn học cấp 2. *Quan tâm đến việc nghỉ học của học sinh: Học sinh có ý định nghỉ học luôn thường thể hiện qua việc đến lớp không đều đặn bên cạnh những lí do khá hợp lí khi phụ hyunh đến xin phép vì muốn trì hoãn việc học con em mình. - Đối với các em có ý định nghỉ học luôn vì hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn: thường các em có những biểu hiện luyến tiếc, đi học không đều - lúc đầu còn xin phép, dần dần quyết định nghỉ luôn không cần xin phép. - Đối với các em có ý định nghỉ học luôn vì lí do học yếu: việc nghỉ học của các em thường diễn ra một cách có hệ thống hơn, thậm chí việc trốn tiết trong buổi học cũng là để tránh phải đối mặt với các môn mình yếu và hậu quả kiến thức vốn đã kém ngày càng kém hơn . Như vậy việc quyết định nghỉ học luôn là điều dễ hiểu. Như vậy vai trò của giáo viên chủ nhiệm sẽ như thế nào để làm chiếc cầu nối giữa 2 bên bờ khi bản thân em chắc hẳn chưa muốn bơi giữa dòng sông mênh mông nước? Biện pháp nào đã kéo giảm tỉ lệ học sinh bỏ học trong những năm qua ? 2.2.1.2 .Các biện pháp tiến hành: *Đối với Ban lãnh đạo: Kế hoạch dạy và học phụ đạo phải được triển khai đến các tổ chuyên môn ngay từ đầu năm học, cần quan tâm đến năng khiếu của giáo viên trong lĩnh vực nầy. * Đối với diện nghỉ do học yếu, kém: Chủ yếu qua đầu tư chuyên môn trong việc dạy và học phụ đạo: * Đối với GVCN: - Giới thiệu học sinh học phụ đạo cần có sự kế thừa kết quả năm học trước - Phải có sự phối hợp chặt chẽ với giáo viên bộ môn để giới thiệu các học sinh thuộc đối tượng cần được phụ đạo. - Làm công tác tư tưởng cho học sinh, tạo ý thức tự giác cho các em trong việc học phụ đạo, học nhóm. - Thường xuyên kiểm tra, thăm hỏi, theo dõi ghi nhận của giáo viên bộ môn trong từng buổi học * Đối với GVBM: + Nội dung phụ đạo cần có sự thống nhất giữa các thành viên trong tổ để có kế hoạch giảng dạy đúng trọng tâm, đúng đối tượng giúp các em có thể lấy lại kiến thức cơ bản để tiếp tục với nội dung đang học ở lớp. +Luôn quan tâm theo dõi đến kết quả học tập của các em và rất cần lời động viên khích lệ để các em học tập tích cực hơn. * Đoàn Thanh niên: Tổ chức học nhóm tại lớp, phát động phong trào đôi bạn cùng tiến qua ban chấp hành đoàn mỗi lớp. * Bản thân học sinh yếu: Phải ý thức tốt việc học phụ đạo, cởi mở với bạn bè trong những lần học nhóm. Mạnh dạn nêu ra những thắc mắc của mình để cả nhóm cùng giải quyết. * Đối với diện do hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn: Thường rơi vào hoàn cảnh các em thuộc diện hộ nghèo hoặc cận nghèo; cũng có những em thực sự khó khăn nhưng không thuộc 2 diện nói trên. Nói chung, điều kiện học tập khó khăn dẫn đến tư tưởng muốn nghỉ học dù kết quả học tập các em được thầy cô đánh giá là Trung bình, Khá thậm chí có em Tốt. Đây là đối tượng nhà trường rất quan tâm để duy trì việc học của các em. *Đối với nhà trường: - Bộ phận văn phòng: Điểm danh, theo dõi báo cáo về ban lãnh đạo thuộc bộ phận quản lí học sinh sỉ số tình hình học sinh vắng mặt trong từng buổi học, lưu ý ngay những học sinh có từ 2 buổi nghỉ trong tuần - Giáo viên chủ nhiệm: Theo dõi, cập nhật thường xuyên tình hình nghỉ học của học sinh đặc biệt đối với các trường hợp vắng không phép để thông tin kịp thời đến phụ huynh Cần tạo sự đoàn kết, hòa đồng trong tập thể lớp, tránh tâm lí tự ti mặc cảm của các em Nắm bắt thông tin một cách chính xác tình hình nghỉ học của học sinh qua việc gặp gỡ trực tiếp với phụ huynh, tìm hiểu tâm tư, suy nghĩ các em không phải qua báo cáo người khác. Cần có sự phối hợp kịp thời với chính quyền địa phương khi vừa phát hiện học sinh có tư tưởng nghỉ và trước khi xóa tên trong danh sách lớp - Giáo viên bộ môn thực dạy trên lớp: Cần thể hiện sự quan tâm, giúp đỡ, động viên, khích lệ các em. Điều nầy sẽ có ảnh hưởng tâm lí rất lớn để các em phấn đấu và tránh được mặt cảm bản thân * Bạn bè: