Tài liệu Skkn biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động phong trào của lớp chủ nhiệm thpt.

SKKN: Biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động phong trào của lớp chủ nhiệm SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC I. THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN 1. Họ và tên: TRỊNH THỊ THÙY TRINH 2. Ngày tháng năm sinh: 02/02/1987 3. Nam, nữ: Nữ 4. Địa chỉ: Ấp 9- Sông Ray -Cẩm Mỹ- Đồng Nai 5. Điện thoại: CQ: 0613713178 ĐTDĐ: 0979415168 6. Fax: Email: [email protected] 7. Chức vụ: Giáo viên 8. Đơn vị công tác: Trường THPT Sông Ray - Cẩm Mỹ- Đồng Nai II. TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO - Học vị : Cử nhân - Năm nhận bằng: 2010 - Chuyên ngành đào tạo: Toán học III.KINH NGHIỆM KHOA HỌC - Lĩnh vực chuyên môn có kinh nghiệm: Toán học Số năm có kinh nghiệm: 2 năm - Các sáng kiến kinh nghiệm đã có trong 5 năm gần đây:………….. Người thực hiện: TRỊNH THỊ THÙY TRINH Trang 1 SKKN: Biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động phong trào của lớp chủ nhiệm BIỆN PHÁP TẠO SỰ THÍCH THÚ CHO HỌC SINH LỚP CHỦ NHIỆM THAM GIA PHONG TRÀO I/LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Cùng hòa nhịp với sự phát triển chung của toàn xã hội, nền giáo dục nước nhà không ngừng phát triển và đổi mới. Đảng luôn luôn quan tâm và coi trọng “giáo dục là quốc sách hàng đầu”.Trong giai đoạn hiện nay với sự phát triển toàn cầu nền công nghiệp hóa, hiện đại hóa, với ứng dụng công nghệ thông tin phát triển đòi hỏi người giáo viên không ngừng tìm tòi, học hỏi, trau dồi tri thức để tiếp cận sự đổi mới trong phương pháp giáo dục và quản lý lớp học. Mỗi thành viên phải tích cực thực hiện các hoạt động của nhà trường. Trước hết là hoạt động giảng dạy nâng cao chất lượng giáo dục. Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay đòi hỏi ngành giáo dục phải đào tạo ra những con người vừa hồng vừa chuyên, phát triển toàn điện, bên cạnh dạy chữ cho học sinh, người giáo viên cần rèn luyện và giáo dục đạo đức, nhân cách cho các em để trở thành người có ích cho xã hội. Hồ Chí Minh đã viết: “Hiền, dữ phải đâu là tính sẵn. Phần nhiều do giáo dục mà nên” Với thời đại phát triển vượt bậc của công nghệ thông tin, thì không ít học sinh đang được dư luận xem là xuống cấp về đạo đức, hiện tượng bạo lực học đường có xu hướng phổ biến, học sinh bỏ học, cúp tiết, tham gia các trò chơi điện tử, lôi kéo rủ rê, tụ tập đã làm ảnh hưởng không nhỏ tới phẩm chất đạo đức của học sinh, chất lượng học tập giảm sút. Là một giáo viên mới ra trường, tôi được nhận công tác chủ nhiệm lớp 10 ban cơ bản (năm nay các em đã lên lớp 11). Với những kinh nghiệm đúc kết trong năm học, có thể nói rằng các hoạt động phong trào có một vai trò quan trọng trong công tác giáo dục, đẩy lùi các tệ nạn xã hội xâm nhập học đường. Từ đó, xây dựng một môi trường học tập lành mạnh, an toàn để học sinh tập trung vào việc học tập, rèn luyện nhân cách và kỹ năng sống. Với những lý do trên nên tôi đã mạnh dạn viết sáng kiến kinh nghiệm “Biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động phong trào của lớp chủ nhiệm” nhằm góp phần xây dựng hoàn thiện “trường học thân thiện học sinh tích cực” để “ Mỗi ngày đến trường là một ngày vui” của các em học sinh, từ đó giảm thiểu các trò chơi vô bổ, kích thích học sinh tham gia tốt các phong trào của lớp, trường, từ đó phát triển được năng khiếu, sở trường của bản thân. Người thực hiện: TRỊNH THỊ THÙY TRINH Trang 2 SKKN: Biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động phong trào của lớp chủ nhiệm II/ TỒ CHỨC THỰC HIỆN ĐỀ TÀI: 1. Cơ sở lý luận: a. Vị trí vai trò của hoạt động phong trào Hoạt động phong trào là một mặt hoạt động giáo dục cơ bản được thực hiện một cách có mục đích, có kế hoạch, có tổ chức nhằm góp phần hình thành nhân cách học sinh theo mục tiêu đào tạo, đáp ứng nhu cầu đa dạng của xã hội. Hoạt động phong trào do nhà trường quản lý chỉ đạo, với sự tham gia của các lực lượng xã hội. Nó được tiến hành xen kẽ hoặc tiếp nối hoạt động dạy học trong phạm vi nhà trường hoặc trong đời sống xã hội. Hoạt động này diễn ra trong suốt năm học và cả thời gian nghỉ hè để khép kín quá trình đào tạo, làm cho quá trình này được thực hiện mọi nơi mọi lúc. Hoạt động phong trào là tổ chức cuộc sống của thanh thiếu niên để giáo dục, học tập, lao động, vui chơi…Giáo dục ngoài nhà trường là trách nhiệm của toàn xã hội, của phụ huynh học sinh, nhà trường đóng vai trò cố vấn sư phạm và phối hợp tổ chức. - Về mặt pháp lý: Theo điều lệ nhà trường phổ thông, các hoạt động giáo dục trong nhà trường phổ thông bao gồm : + Hoạt động giáo dục trên lớp thông qua việc dạy và học các môn học theo quy định. + Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp bao gồm các hoạt động ngoại khoá về khoa học, văn học, nghệ thuật, thể dục thể thao, an toàn giao thông, phòng chống tệ nạn xã hội, giáo dục giới tính, giáo dục pháp luật, giáo dục hướng nghiệp, giáo dục kỹ năng sống nhằm phát triển toàn diện và bồi dưỡng năng khiếu; các hoạt động vui chơi, tham quan, du lịch, giao lưu văn hoá, giáo dục môi trường; hoạt động từ thiện và các hoạt động xã hội khác phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh. - Về phương diện thực tiễn: + Các hoạt động phong trào có vị trí là cầu nối hai chiều giữa nhà trường và xã hội, có ảnh hưởng lớn đến công tác thi đua của nhà trường. + Hoạt động phong trào tạo điều kiện cho nhà trường phát huy vai trò của học sinh, mở ra khả năng thuận lợi để gắn học với hành, nhà trường với xã hội. + Hoạt động phong trào là điều kiện và phương tiện để huy động sức mạnh cộng đồng tham gia vào quá trình giáo dục đào tạo nhân cách học sinh. b. Vai trò của GVCN trong việc giáo dục học sinh tham gia các phong trào do nhà trường và địa phương tổ chức. - Khi đề cập đến hoạt động mang tính khoa học của người thầy, nhà giáo dục học Uyliam Batơ Dit đã nhận định: “Nhà giáo không phải là người nhồi nhét kiến thức mà đó là công việc của người khơi dậy ngọn lửa cho tâm hồn”. Đây cũng là lời nhắc nhở chân thành đối với những người thầy đang mang trọng trách lớn mà xã hội đã tôn vinh “ Kỹ sư tâm hồn”. Hãy làm việc một cách khoa học, đầy tính sáng tạo để khơi dậy ngọn lửa trong tâm hồn của những người đang lĩnh hội tri thức. Người thực hiện: TRỊNH THỊ THÙY TRINH Trang 3 SKKN: Biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động phong trào của lớp chủ nhiệm Bên cạnh đó người thầy phải dần hoàn thiện về phẩm chất, đạo đức, năng lực chuyên môn giảng dạy để đáp ứng yêu cầu của giáo dục hiện nay. - GVCN là cán bộ quản lý lớp cho nên giáo viên dạy giỏi và giáo viên chủ nhiệm giỏi không nhất thiết là một. Có thể đồng thuận, hoặc lệch pha trong thực tế là bình thường. Đối tượng quản lý lớp học là con người phải giáo hoá do đó không thể có một chương trình cài đặt sẵn. Thấy đúng thì duy trì áp dụng tiếp, thấy sai phải điều chỉnh kế hoạch kịp thời hoặc theo quy trình: Xây dựng kế hoạch  thực hiện kế hoạch kiểm tra kế hoạch  tổng kết và và rút kinh nghiệm. Điều cần nhất của giáo viên chủ nhiệm là linh hoạt, nhiệt tình, cần cù, sâu sát, nắm bắt tâm lí giỏi, có sự tư duy kế hoạch hoá, có khả năng quy tụ xây dựng đội ngũ cán sự lớp. Giáo viên chủ nhiệm phải vừa là người thầy vừa là bạn của học sinh. c. Số liệu thống kê: Một số kết quả thu nhận được thông qua Phiếu thăm do ý kiến học sinh xung quanh việc tổ chức và tham gia các hoạt động phong trào: (Tổng số phiếu thăm dò là 45 phiếu của HS lớp chủ nhiệm, được thực hiện vào tháng 03/2012) PHIẾU TRẮC NGHIỆM 1. Theo em các phong trào do nhà trường và địa phương tổ chức: a. Chỉ mang tính hình thức, không có ý nghĩa, tính giáo dục không cao b. Có ý nghĩa, thiết thực, tính giáo dục cao và thu hút được nhiều đoàn viên và thanh niên tham gia. 2. Khi có phong trào do nhà trường tổ chức. Bản thân em: a. Tham gia nhiệt tình b. Chán nản không muốn tham gia c. Dửng dưng trước các phong trào, tham gia một cách hình thức. 3. Theo em, vấn đề khen thưởng các tập thể và cá nhân đạt thành tích tốt trong các phong trào: a. Hợp lý, mang tính động viên cao b. Chưa hợp lý, còn nhiều bất cập, chưa tương xứng 4. Theo em, thời gian từ khi lên kế hoạch, phổ biến đến khi tổ chức các phong trào: a. Hợp lý b. Quá gấp, không có thời gian chuẩn bị c. Quá dài 5. Theo em, số học sinh không tham gia hoặc thỉnh thoảng mới tham gia là do: a. Vướng bận học tập b. Nhà xa c. Lười biếng không muốn tham gia 6. Chất lượng phong trào có xu hướng: a. Ngày càng đi xuống. b. Ngày càng đi lên, thu hút lượng đông đảo học sinh tham gia. Người thực hiện: TRỊNH THỊ THÙY TRINH Trang 4 SKKN: Biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động phong trào của lớp chủ nhiệm - Có 59% số học sinh được hỏi cho rằng các phong trào do nhà trường và địa phương tổ chức chỉ mang tính hình thức, không có ý nghĩa, tính giáo dục không cao; trong khi đó chỉ có 41% số học sinh được hỏi cho rằng các phong trào là rất có ý nghĩa, thiết thực, có tính giáo dục cao và thu hút được nhiều đoàn viên và thanh niên tham gia. - Có 59,7% số học sinh được hỏi cho rằng, chán nản, không muốn tham gia hoặc dửng dưng trước các phong trào do nhà trường tổ chức. - Có 50% số học sinh được hỏi cho rằng, khi tham gia các phong trào những kiến thức, kĩ năng thu được là rất ít hoặc là không thu được gì. - Có 54,8% số học sinh được hỏi cho rằng, vấn đề khen thưởng các tập thể và cá nhân đạt thành tích tốt trong các phong trào là chưa hợp lí, còn nhiều bất cập, chưa tương xứng. - Có 39,5% số học sinh được hỏi cho rằng, thời gian từ khi lên kế hoạch, phổ biến, đến khi tổ chức các phong trào quá gấp, không có thời gian luyện tập. - Có 67,7% số học sinh không tham gia hoặc thỉnh thoảng mới tham gia là do vướng bận học tập, nhà xa không có thời gian tham gia các hoạt động phong trào. - Có 47% số học sinh cho rằng, chất lượng các phong trào có xu hướng ngày càng đi xuống, ngày càng có ít học sinh tham gia; trong khi đó chỉ có 53% số học sinh cho rằng, chất lượng các phong trào có xu hướng ngày càng đi lên, thu hút lượng đông đảo học sinh tham gia. Từ kết qua trên cho thấy: + Trong các hoạt động phong trào, tuỳ khả năng, năng khiếu của học sinh nên chỉ có một bộ phận nhỏ học sinh trực tiếp tham gia, còn những học sinh khác chỉ đi cổ vũ, làm tăng tinh thần cho các bạn thi đấu. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, có những phong trào số lượng học sinh tham gia cổ vũ cho lớp còn ít. Ngoài ra, do áp lực học tập (ngoài học chính khóa, học sinh còn phải học các môn trái buổi, học thêm …) nên ít nhiều cũng ảnh hưởng đến chất lượng các phong trào của lớp, của trường. + Trong những học sinh có năng khiếu về các hoạt động phong trào, đôi khi tham gia chỉ mang tính chất đối phó, tham gia cho có nên chất lượng chưa cao. Bên cạnh đó còn có một số học sinh có năng khiếu về các phong trào nhưng lại mắc bệnh “tự kiêu”. + Trong các phong trào đòi hỏi phải có sự tham gia của tất cả các tập thể lớp trong trường, tuy nhiên có một số phong trào, nhiều lớp không tham gia, hoặc tham gia cho có lệ, chất lượng không cao và không có sự đầu tư cho các hoạt động của mình. + Khâu lập kế hoạch và tổ chức các hoạt động phong trào, đôi khi còn bị động, các thông tin về phong trào đưa về cho các lớp chưa kịp thời, các thành viên trong BTC chưa làm hết trách nhiệm của mình … nên làm ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng tham gia của các lớp. + Sự khen thưởng chưa kịp thời, không phù hợp cũng sẻ ảnh hưởng đến chất lượng các phong trào sau này. Người thực hiện: TRỊNH THỊ THÙY TRINH Trang 5 SKKN: Biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động phong trào của lớp chủ nhiệm 2. Nội dung biện pháp thực hiện các giải pháp của đề tài 2.1. Lựa chọn ban cán sự lớp: Đây là yếu tố cực kì quan trọng góp phần đưa phong trào của lớp phát triển theo hướng tích cực. Làm tốt công tác lựa chọn cán sự lớp sẽ quyết định 50% thành công của các phong trào. Ban cán sự lớp là những hạt nhân nòng cốt, là đầu tàu trong tất cả các công việc, chịu trách nhiệm trước GVCN và Ban giám hiệu nhà trường. - Cơ sở lựa chọn: + Căn cứ vào hồ sơ học bạ của HS, và thông tin từ những năm học trước. + Căn cứ sự tín nhiệm của tập thể lớp qua việc bình bầu dân chủ đầu mỗi năm học. Có sự thay đổi linh hoạt các chức vụ cho phù hợp với từng sở trường, tích cách của các em (sau 2 tháng học, tôi đã thay đổi gần hết ban cán sự lớp so với đầu năm) 2.2. Phân công nhiệm vụ cho ban cán sự lớp: - Ban cán sự lớp đại diện cho lớp, chịu trách nhiệm trước Nhà trường về toàn bộ hoạt động học tập, rèn luyện, đời sống của lớp trong thời gian học. Ban cán sự lớp do tập thể lớp bầu ra, được GVCN quyết định công nhận. - Cơ cấu của Ban cán sự lớp: lớp trưởng, lớp phó học tập, lớp phó văn - thể - mỹ, lớp phó lao động, bí thư Đoàn, các tổ trưởng … Sau đó, ban cán sự sẽ cùng GVCN soạn thảo các nhiệm vụ cho từng chức vụ, mỗi người sẽ giữ một bản, coi như cam kết về trách nhiệm. - Nhiệm vụ của lớp trưởng: Lớp trưởng là người điều hành, quản lý toàn bộ các hoạt động của lớp và từng thành viên trong lớp, cụ thể: + Tổ chức, quản lý lớp thực hiện các nhiệm vụ học tập, rèn luyện theo chương trình đào tạo của nhà trường và tham gia các hoạt động xã hội của các tổ chức đoàn thể phát động. + Theo dõi, đôn đốc lớp chấp hành đầy đủ và nghiêm chỉnh quy chế, quy định, nội quy về học tập và sinh hoạt của Bộ Giáo dục và Ðào tạo, Sở GD & ĐT và Nhà trường. + Truyền đạt và tổ chức lớp thực hiện các chỉ thị, thông báo ... của nhà trường. Chịu sự điều hành, quản lý trực tiếp của GVCN lớp + Chủ trì các cuộc họp lớp để đánh giá kết quả học tập, rèn luyện, bình xét học bổng, đề nghị thi đua khen thưởng đối với tập thể và cá nhân HS trong lớp. - Nhiệm vụ của lớp phó học tập: + Có trách nhiệm phối hợp, giúp lớp trưởng và thay mặt khi lớp trưởng vắng trong công tác điều hành và quản lý lớp. + Tổ chức các hoạt động học tập của lớp, giải bài tập khó và giảng giải cho các bạn trong lớp trong sinh hoạt 15 phút đầu giờ + Tổ chức thi tìm hiểu, giải đáp thắc mắc trong học tập, tổ chức trao đổi kinh nghiệm trong học tập, phụ trách điều khiển các tổ trưởng, các cán sự bộ môn trong lớp. Người thực hiện: TRỊNH THỊ THÙY TRINH Trang 6 SKKN: Biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động phong trào của lớp chủ nhiệm + Đề xuất ý kiến góp ý về giảng dạy và học tập ; động viên giúp đỡ những trường hợp học sinh của lớp gặp khó khăn trong học tập rèn luyện. + Phối hợp với lớp trưởng theo dõi đánh giá kết quả học tập của lớp hàng tuần, hàng tháng báo với GVCN và đề xuất biện pháp tích cực đưa lớp đi lên - Nhiệm vụ của lớp phó văn thể mỹ: + Phụ trách các hoạt động văn thể mỹ của lớp, nắm rõ thông tin các hoạt động có liên quan đến mặt văn hóa văn nghệ để lên kế hoạch và dự trù kinh phí thực hiện, sau đó xin ý kiến của GVCN. + Sau mỗi đợt phải có bản tổng kết trong đó nêu rõ những bạn không tham gia và rút ra một số kinh nghiệm. + Tổ chức các trò chơi trong giờ sinh hoạt và tập các bài hát truyền thống cho lớp. - Nhiệm vụ của lớp phó lao động: + Đôn đốc, quản lý lớp về các mặt vệ sinh lớp học, phân công công việc cụ thể cho từng cá nhân. + Tổ chức các phong trào có liên quan đến lao động, chẳng hạn “Vì môi trường xanh, sạch, đẹp”, “Dọn vệ sinh và trang trí lớp học”, … + Đánh giá kết quả đạt được, báo cáo với GVCN để khen thưởng và phê bình kịp thời. - Nhiệm vụ của Bí thư Đoàn : + Nắm các thông báo của Đoàn trường, đoàn cấp trên, hiểu và triển khai một cách có hiệu quả tại Chi đoàn. Làm công tác tư tưởng để vận động Đoàn viên thực hiện các chủ trương, chính sách, kế hoạch, hoạt động, phong trào của Đoàn trường và Đoàn cấp trên một cách nhiệt tình, tự giác trên tinh thần tình nguyện. + Mở rộng quy mô, phạm vi hoạt động của Đoàn, phát triển số lượng đoàn viên, phát triển lực lượng nòng cốt của Đoàn trong Chi đoàn lớp. + Lên kế hoạch, đôn đốc các phong trào ủng hộ, quyên góp, khuyến học… do huyện Đoàn và Đoàn trường phát động. - Nhiệm vụ của các tổ trưởng : + Theo dõi tình hình thực hiện nền nếp học tập, rèn luyện của các thành viên trong tổ. Tổng hợp hoạt động của tổ và nộp cho lớp trưởng vào cuối tuần. + Phối hợp với lớp trưởng, các lớp phó và bí thư đôn đốc các học sinh trong tổ thực hiện các hoạt động. 2.3. Quán triệt nâng cao nhận thức về nội dung phong trào trong học sinh và cha mẹ học sinh. Xây dựng kế hoạch thực hiện phong trào đối với lớp. - Nhằm nâng cao nhận thức và tạo điều kiện cho học sinh tham gia tích cực các phong trào, cũng như để tạo thuận lợi cho công tác chủ nhiệm, trong phiên họp cha mẹ học sinh (CMHS), GVCN cần thông tin đến PHHS những nội dung: + Phổ biến cho CMHS nội dung các phong trào, nêu rõ tình hình của lớp chủ nhiệm, những nội dung cần sự phối hợp giữa CMHS với nhà trường trong việc thực hiện các phong trào. Người thực hiện: TRỊNH THỊ THÙY TRINH Trang 7 SKKN: Biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động phong trào của lớp chủ nhiệm + Cho toàn thể CMHS kí cam kết thực hiện tốt cuộc vận động “Hai không” và phong trào “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. + Trực tiếp trao đổi thêm tình hình của các đối tượng cần quan tâm với cha mẹ các em. Để tiện việc trao đổi thông tin giữa giáo viên và CMHS, đề nghị CMHS cung cấp số điện thoại bàn và di động của bố mẹ để lập thành danh bạ điện thoại của lớp, cung cấp số điện thoại giáo viên chủ nhiệm, của trường cho CMHS để họ tiện liên hệ trao đổi khi cần thiết. - Đối với học sinh, ngoài những nội dung các em đã được nhà trường và Đoàn Thanh niên tổ chức học tập, quán triệt trong tiết sinh hoạt Đoàn, trong giờ sinh hoạt lớp tôi còn dành thời gian để trao đổi, giảng giải giúp các em hiểu ý nghĩa của việc tham gia các phong trào. Ví dụ, khi trường tổ chức cắm trại chào mừng 26/3, nhiều em ngần ngại không muốn tham gia, hoặc là tham gia một cách thiếu nhiệt tình, chính vì vậy trong giờ sinh hoạt tôi đã có cuộc “lên dây cót tinh thần” trước khi cả lớp lên kế hoạch cho phong trào lớn này. Khi tôi phân tích “đây là dịp để các em được gần gũi, tăng tính đoàn kết, ngoài ra các em còn được giao lưu với các bạn trong trường, lại tăng thêm tính mạnh dạn. Dù thành tích học tập của lớp không được bằng nhiều lớp, nhưng trong đợt này hãy thể hiện phong cách của lớp mình”. Vậy là các em rất hăng hái, tự giác đăng ký mang các vật dụng để cắm trại, đăng ký tham gia trò chơi. Tôi phân công lớp thành nhiều nhóm, mỗi nhóm có chức năng khác nhau (nhóm làm cổng trại, nhóm nấu ăn, nhóm vệ sinh trại, nhóm bảo vệ trại, …). Kết quả là em nào cũng có nhiệm vụ và có trách nhiệm hơn với nhiệm vụ của mình…Khi có phong trào hiến máu nhân đạo hoặc đóng góp hỗ trợ đồng bào bị lũ lụt,... tôi nói với các em “đây là phong trào giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn hơn mình, biết đâu những cử chỉ đẹp của mình lại có thể cứu sống một con người”.. Khi hiểu rõ, các em đều rất nhiệt tình tham gia, không còn mang tính bắt buộc, nhiều em còn về vận động thêm những người trong gia đình cùng tham gia. Các em học sinh tham gia “Hiến máu nhân đạo” Các em học sinh tham gia “Thi nấu cơm” trong dợt hội trại 26.3.2012 2.4. Lập kế hoạch, công tác chủ nhiệm lớp Người thực hiện: TRỊNH THỊ THÙY TRINH Trang 8 SKKN: Biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động phong trào của lớp chủ nhiệm Muốn vạch được kế hoạch chủ nhiệm thì phải dựa vào các cơ sở chủ yếu sau: - Các mục tiêu, nhiệm vụ và kế hoạch công tác giáo dục của trường, của Đoàn thanh niên. - Đặc điểm tình hình của lớp, mặt mạnh, mặt yếu, thuận lợi, khó khăn, học sinh có năng khiếu về các lĩnh vực, học sinh cá biệt... - Đặc điểm gia đình học sinh, địa bàn quản lý học sinh trong lớp. - Sau khi nắm chắc các cơ sở trên, GVCN lập kế hoạch hoạt động cho năm học, cơ cấu lớp, mục tiêu phấn đấu (học tập, nề nếp, các phong trào khác) biện pháp thực hiện. - Từ kế hoạch cả năm, GVCN lần lượt xây dựng kế hoạch cho từng tháng, tuần. 2.5. Xây dựng tập thể đoàn kết, xây dựng phong trào thi đua của lớp: - Muốn lớp tham gia nhiệt tình phong trào của trường, trước tiên cần xây dựng tốt phong trào trong lớp. Đầu năm, GVCN cần nhắc lại các thành tích của lớp ở những năm học trước, từ đó có tác dụng cổ vũ, khích lệ các em vươn lên để giữ vững truyền thống đó, tạo cho mọi thành viên có tự hào, tăng sức mạnh tập thể. - Hiện tượng chia bè, kết phái trong lớp xuất phát từ nhiều nguyên nhân: các em có cùng sở thích, niềm đam mê, học lực, hoàn cảnh gia đình, quan điểm... Việc một lớp học có những nhóm, hội cùng chung sự quan tâm, yêu thích với một số môn học, có sự tương đồng trong cách nói chuyện, ăn mặc… tạo môi trường tốt để mỗi học sinh có thể phát huy khả năng, sở trường của mình. Thông qua đó, các em cùng giúp đỡ nhau trong học tập, cuộc sống, cùng nhau tiến bộ. Nhưng đến những dịp quan trọng, ngày lễ tết, các dịp liên hoan, hay hoạt động của trường, picnic, may đồng phục lớp… cần có sự đồng lòng, nhất trí của tập thể thì cuộc chiến mới thật sự bùng nổ. Mỗi người khăng khăng một ý riêng, nếu không nghe lời nhóm thì cả hội sẽ bài trừ, mặc kệ lời hô hào của cán bộ lớp. Những lúc đó, giáo viên chủ nhiệm cần trao đổi ý kiến, uốn nắn, điều chỉnh những dư luận sai trái trong tập thể, không để các em hiểu sai về nhau, làm mất tính đoàn kết trong tập thể, phân tích tình hình để đưa ra một giải pháp hợp lý nhất. Hàng tháng, tôi còn cho các em viết “bài viết tự do” tâm sự của mình về những gì các em nghĩ, tâm sự về hoàn cảnh mà đôi lúc khó nói bằng lời. Từ đó, tôi biết được có những em gia đình bố mẹ không hòa thuận, bố hay say sỉn đánh đập em, có những em tự mình lo tiền học, và chỉ cố gắng học hết cấp 3 vì gia đình khó khăn, hay bạn bè có sự bất hòa, hay những suy nghĩ về thầy cô… Từ những gì các em viết, tôi đã có những cuộc nói chuyện riêng với các em như là một người chị khuyên bảo và góp ý để các em tháo gỡ các vấn đề. - GVCN cần tổ chức các hoạt động vui chơi, giải trí tại lớp vào thời điểm thích hợp để tạo không khí vui vẻ, sảng khoái tinh thần, đoàn kết thân ái. Hàng tuần, luân phiên các tổ tự suy nghĩ tổ chức trò chơi cho lớp, trong tổ cũng phải luân phiên các “quản trò” nhằm tạo cho các em tính tự tin, đoàn kết. Nếu không thực hiện thì cả tổ sẽ bị hình phạt do lớp đặt ra. Bên cạnh đó thì lớp phó văn thể mỹ cũng thường xuyên tìm các bài hát truyền thống để tập cho lớp. Người thực hiện: TRỊNH THỊ THÙY TRINH Trang 9 SKKN: Biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động phong trào của lớp chủ nhiệm 2.6. Biện pháp động viên, giáo dục: - GVCN cần đề ra những tiêu chí thi đua đầu năm học để học sinh trong lớp theo dõi và thực hiện. Mặt khác, Đoàn trường sẽ chấm thi đua từng học kỳ các lớp để đưa ra chỉ tiêu về hạnh kiểm, từ đó mà các em có sự phấn đấu, mỗi vi phạm của từng thành viên đều ảnh hưởng đến kết quả thi đua của cả lớp. Tôi đã chia nhỏ lớp thành 4 “lớp nhỏ”, dưới sự chỉ đạo của tổ trưởng, thực hiện thi đua giữa các tổ với nhau, có sổ chấm thi đua chéo. Hàng tuần, cho các tổ tổng kết, đánh giá vào giờ sinh hoạt; tuyên dương những tập thể tổ, cá nhân có phong trào thi đua tốt về các mặt; đồng thời cũng phê bình các cá nhân và tập thể tổ còn tiêu cực, chưa thực hiện tốt phong trào thi đua. Các hoạt động của lớp được tổ chức dưới hình thức thi đua sẽ góp phần phát huy được tính tự giác, tích cực, lòng say mê và hứng thú của học sinh. GVCN cần tổng kết, tuyên dương hàng tuần và tổ chức khen thưởng vào cuối học kỳ hoặc vào những ngày kỷ niệm như 20/11, 26/3... - GVCN vạch ra kế hoạch cho Bí thư chi đoàn tổ chức phê bình và tự phê bình trong từng học kỳ cho mỗi Đoàn viên -Thanh niên, tuyên dương và khen thưởng những Đoàn viên hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. - Từ nhận thức về vai trò của giáo viên chủ nhiệm. Nên tôi nghĩ người giáo viên chủ nhiệm như “Người mẹ hiền thứ 2”. Người mẹ ấy là một trong những nhân tố vô cùng quan trọng trong việc hình thành nhân cách cho học trò, chính vì vậy tôi luôn có gắng là tấm gương cho học sinh về tính tích cực trong phong trào. Là giáo viên mới về trường, nằm trong ban chấp hành Đoàn trường, tôi cố gắng tích cực tham gia trong các phong trào, luôn thể hiện sự nhiệt huyết trước học sinh. Chẳng hạn, tham gia là “tình nguyện viên” cho phong trào Hiến máu nhân đạo, tham gia phong trào “Vì môi trường sanh, sạch, đẹp”... Những ngày cuối năm học, Đoàn trường phát động phong trào “Sách cũ tặng bạn”, thu gom giấy vụn và sách giáo khoa cũ, lớp tôi chủ nhiệm được cử lên để phân loại sách, tôi không ngần ngại cùng làm và hướng dẫn các em, đan xen là các câu chuyện giữa cô và trò về tấm gương các học sinh nghèo học giỏi. - Cần tăng cường công tác chỉ đạo theo hướng mạnh dạn giao nhiệm vụ cho cá nhân hoặc tập thể chi Đoàn thực hiện, GVCN theo dõi, kiểm tra và giám sát. Khi uốn nắn giáo dục học sinh vi phạm cần tìm hiểu sự việc cho cặn kẽ, rõ ràng, xử lý nghiêm khắc nhưng cũng mềm dẻo, tránh trường hợp dồn các em vào bước đường cùng. Đối với tôi, càng là học sinh cá biệt, tôi càng khai thác các điểm mạnh của các em, khuyến khích các em phát triển các khả năng của mình để các em thấy mình có ích. Ví dụ, em Trần Văn Đức vốn là học sinh hay quậy phá, thường xuyên cúp tiết đi chơi, ban đầu là các biện pháp khuyên răn nhẹ nhàng, nhưng vẫn tái phạm, thường xuyên lấy lý do để xin ra ngoài. Tôi đã kết hợp với GVBM, bằng cách ghi mẩu giấy nhỏ kẹp trên sổ đầu bài “Mong quý GVBM theo dõi trường hợp em Trần Văn Đức, nếu không có lý do chính đáng không cho em ra ngoài, có vi phạm xin ghi sổ đầu bài”. Từ đó, ngoài lực lượng “mật báo”, tôi còn có sự giúp đỡ của GVBM, thông báo kịp thời cho PHHS, vi phạm có giảm nhưng sự tiến bộ chưa Người thực hiện: TRỊNH THỊ THÙY TRINH Trang 10 SKKN: Biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động phong trào của lớp chủ nhiệm cao. Đến khi tôi dùng biện pháp “lấy độc trị độc”, giao nhiệm vụ cho em Đức quản lý cơ sở vật chất (tôi đặt cho em một chức danh là “lớp phó cơ sở vật chất”) bên cạnh sự động viên khuyến khích và kết quả thật bất ngờ, em luôn có ý thức làm gương cho các bạn trong lớp, tích cực tham gia các phong trào. - Hưởng ứng phong trào “xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” để tạo một môi trường giáo dục, học tập tốt nhất, giúp học sinh vừa trao dồi kiến thức cơ bản vừa hình thành kỹ năng sống, giúp cho các em ngày càng trở nên tự tin hơn vào bản thân. Là một trường ở vùng nông thôn, phần đông học sinh có hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn, các em vì thế đều chăm chỉ lao động để phụ giúp gia đình. Xuất phát từ đặc điểm này, tôi đề xuất lớp mua hai thùng rác, một thùng đựng các rác không tái chế, một thùng chỉ chuyên đựng các giấy tờ bỏ đi, khi nào đầy thì xếp gọn vào bao để ở góc lớp, số tiền thu được để lập “quỹ kế hoạch nhỏ của lớp 11B8”, và cuối học kỳ lớp cũng có “những học bổng nhỏ” trao cho các bạn khó khăn trong lớp. Phong trào "Kế hoạch nhỏ" không chỉ có ý nghĩa với các học sinh nghèo, có hoàn cảnh khó khăn, mà các em còn được rèn luyện ý thức tiết kiệm, ý thức lao động, biết sẻ chia và cảm thông với những hoàn cảnh khó khăn. 2.7. GVCN kết hợp với chặt chẽ với gia đình và Đoàn thanh niên - GVCN cần chủ động tiếp xúc với gia đình phụ huynh học sinh, đặc biệt là những gia đình có hoàn cảnh khó khăn, neo đơn. Qua đó tạo sự gần gũi, thân thiện giúp học sinh tự tin và yên tâm hơn trong việc học tập và rèn luyện. Không ít những học sinh khó khăn nhưng ngại nói ra, các em không thể tham gia phong trào vì còn phải phụ giúp gia đình trong thời gian rảnh. Trong ngày chào mừng 8/3, tổ chức “Thi làm hoa và cắm hoa”, tôi rất yên tâm thế nào lớp mình cũng có giải vì em Nguyễn Tuyết Ninh được lớp cử đi rất khéo tay. Trước giờ chuẩn bị thi, tôi nhận được điện thoại của em nói là bố không cho đi vì hôm nay nhà em đang thu hoạch bắp mà lại có ít người. Tôi phải gọi cho bố em, xin phép cho em 2 tiếng để tham gia cùng lớp. Buổi chiều tôi cử 4 HS trong lớp ghé xuống nhà em phụ gia đình em hoàn thành công việc. Từ đó, “Ngày chủ nhật có ích” được nhân rộng trong lớp, các em sẽ tự tổ chức giúp đỡ các bạn gia đình khó khăn - GVCN cũng cần phối hợp chặt chẽ với Đoàn thanh niên, Hội LHTNVN để nắm bắt phong trào hoạt động trong từng thời điểm của năm học, từ đó có biện pháp chỉ đạo cho lớp góp phần đưa phong trào chung của nhà trường đi lên, trao đổi và cung cấp những thông tin về hoàn cảnh gia đình, về tâm tư tình cảm, nguyện vọng của các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn để Đoàn, Hội có hướng xử lý và giúp đỡ, các em sẽ thấy được sự quan tâm đối với các em là trách nhiệm của mọi người. từ đó các em trở nên ham học hơn.Vừa rồi, Đoàn huyện có 100 suất học bổng “Chắp cánh ước mơ”, tôi đã trình bày hoàn cảnh của các em lên Đoàn trường để được xem xét. - Tăng cường tuyên truyền và giáo dục học sinh hiểu rõ và nhận thực đúng đắn về tổ chức Đoàn. Đặc biệt cần làm cho học sinh thật tự hào rằng mình đang đứng trong hàng ngũ của Đoàn. Vì số Đoàn viên trong lớp còn ít (lớp 10 có 6 đoàn viên), Người thực hiện: TRỊNH THỊ THÙY TRINH Trang 11 SKKN: Biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động phong trào của lớp chủ nhiệm tôi đã thực hiện theo “phương thức 1+ 1”: một Đoàn viên mời gọi một thanh niên tham gia các họat động và bồi dưỡng giúp đỡ nhau phát triển Đoàn. III. HIỆU QUẢ ĐỀ TÀI: Có thể nói với một giáo viên nữ mới ra trường, tuổi đời chỉ hơn các em vài tuổi, lại được phân công chủ nhiệm một lớp ban cơ bản là một thách thức rất lớn đối với tôi. Học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp, cùng với sự cố gắng, sáng tạo của bản thân, bước đầu đạt được các kết quả đáng ghi nhận: - Hầu hết học sinh dám thể hiện điều suy nghĩ bằng nhiều cách khác nhau và phối hợp tham gia hiệu quả trong từng hoạt động. Qua đó tạo điều kiện thuận lợi để mỗi học sinh phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo trong học tập, tính năng động, linh hoạt và những kỹ năng sống cần thiết trong cuộc sống. Đồng thời giảm thiểu tối đa các hoạt động vô bổ lôi cuốn từ bên ngoài như game bạo lực, tụ tập... Hạn chế được việc cúp tiết, trốn học. - Tăng số lượng học sinh tiên tiến: o Năm lớp 10: học kỳ I có 2 HS đạt HSTT, học kỳ II 6HS đạt HSTT o Năm lớp 11: tăng số HSTT lên 12HS - Thực hiện được 12 lượt “Ngày chủ nhật có ích”, phụ giúp gia đình các học sinh trong lớp có hoàn cảnh khó khăn. - Đóng góp mỗi năm được 3 phần quà tết cho các em học sinh nghèo trong lớp. - Thu gom được 72 kg giấy vụn trong lớp để trao hỗ trợ học tập cho 3 HS trong lớp. Thu gom được 105 kg sách vở cũ trong phong trào “Sách cũ tặng bạn” của Đoàn trường - Phát triển thêm được 22 Đoàn viên mới. Các em còn lại đều đang cố gắng để được kết nạp Đoàn. - Các em mạnh dạn hơn trong phong trào, không còn thụ động hoặc thực hiện chống đối. Các em biết đoàn kết, yêu thương, giúp đỡ nhau. - Trong các phong trào, đều đạt các thành tích như: Ở lớp 10: o Giải III “Báo tường chào mừng 20/11” o Giải III “Vẽ tranh cổ động về chống bạo lực học đường” o Giải Nhì cuộc thi “Cắm hoa chào mừng 8/3” o Giải Nhất “Nhảy bao bố” ngày 26/3/2011 o Giải III trò chơi “Đập bong bóng” ngày 26/3/2011 Ở lớp 11: o Giải Nhất “Kéo co” trong Hội khỏe Phù Đổng. o Giải Nhất “Thi làm bánh truyền thống chào mừng 8/3”. o Tham gia 100% phong trào “Viết về GVCN và các công tác chủ nhiệm” o Tham gia 100% phong trào “Tìm hiểu về giá trị văn hóa - lịch sử Đồng Nai” o Giải nhất “Bắn đạn thật”. Người thực hiện: TRỊNH THỊ THÙY TRINH Trang 12 SKKN: Biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động phong trào của lớp chủ nhiệm o Giải Nhì trong trò chơi “Đi tìm kho báu” trong đợt hội trại 26/3/2012 o 12 lượt học sinh trong lớp tham gia “Hiến máu nhân đạo” (các em còn lại chưa đủ tuổi để được hiến) o 100% học sinh tham gia hội trại chào mừng ngày thành lập Đoàn 26/3 o 100% học sinh tham gia buổi “Giáo dục giới tính” nhiệt tình, mạnh bạo nêu các thắc mắc đẻ được giải đáp. Giải nhất món bánh Phu thê Giải nhất kéo co nam nữ trong “Hội khỏe Phù Đổng” năm 2012 IV. ĐỀ XUẤT, KHUYẾN NGHỊ KINH NGHIỆM ÁP DỤNG: 1. Đề xuất: - Mùa hè, xã nên có các buổi sinh hoạt thanh niên tạo điều kiện cho các em được giao lưu học hỏi. - Nhà trường mở các cuộc thi giữa các lớp, chẳng hạn như cuộc thi “Vui để học” dưới cờ. Hàng tháng có thể tổ chức cho các em xem những bộ phim hay, phù hợp với lứa tuổi. Nhất là trong hè nên có những buổi sinh hoạt cho các em được tham gia các trò chơi hấp dẫn mang tính hướng nghiệp, phát hiện tài năng như cuộc thi “Thiết kế đồng phục học sinh”, “Tiếng hát hoa phượng hồng”, “Viết về ước mơ của em”… - Bên cạnh “Câu lạc bộ văn học” đã có, nên tập hợp các học sinh có cùng sở thích vào các mô hình sinh hoạt sáng tạo trong nhà trường như: CLB địa lý, CLB ngoại ngữ, CLB thể dục thể thao… tạo điều kiện cho học sinh tham gia nhiều hoạt động phù hợp với sở thích nhưng cũng rất bổ ích - Hiện nhà trường vẫn còn thiếu không gian cho các em vui chơi. Nên tôi đề xuất nhà trường có thể mở rộng thêm sân chơi, bãi tập các môn thể thao như bóng chuyền, bóng bàn, bóng rổ, cầu lông… - Đưa trò chơi dân gian vào trường học và tổ chức thường xuyên các hoạt động tập thể cho học sinh, phát động giáo viên và học sinh sưu tầm các bài đồng dao, câu đố, Người thực hiện: TRỊNH THỊ THÙY TRINH Trang 13 SKKN: Biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động phong trào của lớp chủ nhiệm trò chơi dân gian… để đưa vào giảng dạy, tổ chức các cuộc thi văn nghệ, TDTT, sáng tác thơ ca… Bên cạnh đó, tổ chức tập huấn các trò chơi dân gian cho giáo viên, tổ chức thi các trò chơi dân gian, các làn điệu dân ca trong giáo viên, học sinh... - Qua thông tin đại chúng, tôi được biết Vovinam là một môn nằm trong chủ trương phát triển các môn thể thao dân tộc trong nhà trường của Bộ GD&ĐT, sẽ được đưa vào chương trình thi đấu chính thức từ Hội khỏe Phù Đổng toàn quốc lần thứ VIII2012. Tập luyện Vovinam tạo điều kiện cho học sinh có sức khỏe, thể lực tốt, tinh thần tự hào dân tộc và đẩy mạnh phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện - học sinh tích cực” trong nhà trường phổ thông. Nên tôi đề xuất trường có thể mở lớp học võ buổi tối để giáo viên và học sinh có điều kiện được luyện tập. 2. Khuyến nghị kinh nghiệm áp dụng - Muốn có một trường học tốt phải có nhiều lớp học tốt; để có một lớp học tốt, có kỷ cương, có phong trào hoạt động thi đua sôi nổi không thể không kể đến vai trò của người thầy, người cô chủ nhiệm lớp. Mỗi thầy, cô muốn hoàn thành nhiệm vụ của GVCN trước hết phải có tâm, có tấm lòng yêu thương con người, có sự độ lượng bao dung, đồng thời giỏi về tâm lý lứa tuổi, có nhiều biện pháp giáo dục tinh tế. Thông qua các hoạt động, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. - Đề ra tiêu chí thi đua, tổ chức thi đua, tổ chức ban cán sự lớp có chất lượng (học khá, giỏi, đáng tin cậy, đạo đức tốt, nhiệt tình, năng nổ và có tinh thần trách nhiệm cao trong công tác) - Lên kế hoạch chủ nhiệm cho cả năm, từng tháng, từng tuần và theo kế hoạch phát động của Đoàn trường. - GVCN phải luôn gương mẫu trước tập thể lớp; có biện pháp khuyến khích, động viên tất cả mọi thành viên trong lớp cùng tham gia và đạt được kết quả tốt nhất. Đồng thời tránh gây áp lực về mặt tâm lí làm mất đi tính hồn nhiên nơi học sinh. - Khen thưởng và phê bình sau mỗi một hoạt động. - Liên hệ chặt chẽ với GV bộ môn, PHHS, các Đoàn thể tổ chức có liên quan để kịp thời giáo dục học sinh. Luôn kiểm tra, theo dõi, đôn đốc và động viên khích lệ hoạt động của Ban các sự, của từng thành viên trong lớp. - Đối với học sinh cá biệt cần lấy sức mạnh tập thể để giáo dục, luôn phát huy những điểm tốt của những học sinh đó. - Trong lớp nên có các hoạt động thi đua thực tiễn, các phong trào có tính giáo dục nhân cách cho học sinh. Tôi luôn tâm niệm: chúng ta hãy làm hết khả năng để ghi lại được một hình ảnh đẹp về người thầy, người cô trong tâm trí của những học trò thân yêu, để sau này các em sẽ có một ký ức đẹp về thời học sinh. Cần nhận thức rõ, giáo dục một con người là một quá trình không có điểm cuối cùng. Đó là công việc kéo dài cả một đời người chứ không phải là chuyện của ngày một, ngày hai. Vì thế, người GVCN không bao giờ được chủ quan, nóng vội. Người thực hiện: TRỊNH THỊ THÙY TRINH Trang 14 SKKN: Biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động phong trào của lớp chủ nhiệm V. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1/ Luật giáo dục bổ sung chỉnh sửa – Nhà xuất bản lao động- Năm 2010 2/ Cẩm nang xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực- NXB Giáo dục Việt Nam - Năm 2009. 3/ Hồ Chí Minh sự hội tụ tinh hoa tư tưởng đạo đức nhân loại – NXB Văn hóa thông tin Hà Nội –Năm 2007 4/ Thông tư 12/2011/TT-BGDĐT về Điều lệ trường trung học cơ sở, phổ thông và trường phổ thông có nhiều cấp học do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành NGƯỜI THỰC HIỆN Trịnh Thị Thùy Trinh Người thực hiện: TRỊNH THỊ THÙY TRINH Trang 15