Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Skkn - biện pháp nâng cao giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh thcs...

Tài liệu Skkn - biện pháp nâng cao giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh thcs

.DOC
22
188
108

Mô tả:

MỤC LỤC Nội dung PHẦN I : ĐẶT VẤN ĐỀ PHẦN II: NỘI DUNG VÀ BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT Trang 2 VẤN ĐỀ: 1. Thực trạng ban đầu của vấn đề : 2. Biện pháp và quá trình tổ chức tiến hành: 2.1 Tăng cường công tác tuyên truyền giáo dục ý thức 4 6 của học sinh và công tác giáo dục lồng ghép của nhà trường: 2.2 Tổ chức lao động thường xuyên, định kỳ và giáo dục môi trường, giáo dục kỹ năng sống trong các tiết học: 3. Nêu các tồn tại nẩy sinh & cơ sở thực tiễn của vấn đề: 3.1 Tồn tại: 3.2 Cơ sở lí luận: 4. Kết quả đạt được: 4.1 Về cảnh quan sư phạm: 4.2 Về đội ngũ giáo viên: 4.3 Về học sinh: 5. Tác dụng của SKKN qua thực tiễn áp dụng: 6. Phạm vi tác dụng của sáng kiến kinh nghiệm: 7. Những bài học kinh nghiệm: PHẦN III: KẾT LUẬN: PHẦN IV: ĐỀ XUẤT, KIỆN NGHỊ: 1. Đối với cấp lãnh đạo: 2. Đối với cha mẹ học sinh: 1 4 6 12 14 14 14 15 15 16 16 16 17 17 17 18 18 19 PHẦN I : ĐẶT VẤN ĐỀ Trong những năm gần đây, Việt Nam có tốc độ phát triển kinh tế vượt trội trong khu vực, nhanh chóng hòa nhập với nền kinh tế toàn cầu. Khoa học kỹ thuật, công nghiệp- hiện đại hóa đất nước phát triển giúp người lao động thủ công thay thế bằng những máy móc hiện đại. Năng suất lao động tăng, nâng cao mức sống con người ngày càng cao, đời sống của người dân ngày càng cải thiện rõ rệt. Nhưng bên cạnh những thành tựu, lợi ích mà con người đạt được cũng không ít tác hại riêng của nó, đó là những chất thải công nghiệp, nông nghiệp ( những chất thải không phân hủy được......đã gây ảnh hưởng cho môi trường ngày càng cao và đã trở thành một vấn nạn nhức nhối của nhân loại. Kinh tế tăng trưởng xã hội phát triển dân số nhanh, sinh hoạt con người phong phú đa dạng, nhu cần ăn ngon mặc đẹp càng cao dẫn đến chất thải trong sinh hoạt ngày càng nhiều. Chính vì những nhu cầu đó con người đã vận dụng khoa học kỹ thuật cao để phục vụ cho mình, thậm chí áp dụng khai thác tàn phá thiên nhiên như chặt phá rừng hàng loạt, khai thác tài nguyên đất đai triệt để (thực hiện canh tác nông nghiệp 3 vụ/ năm), lạm dụng thuốc trừ sâu, phân hóa học để mang lợi nhuận nông nghiệp cho cá nhân, sử dụng các mạch nước ngầm một cách tự do trái phép, vứt rác bừa bãi làm ô nhiễm nguồn nước sạch... làm cho môi trường sinh thái biến đổi, tài nguyên thêm cạn kiệt. Tất cả các điều kiện trên gây ô nhiễm môi trường, dẫn tới tốc độ trong thiên nhiên cũng thay đổi, ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe của con người, có nhiều bệnh lạ, bệnh khó chữa xuất hiện. Đứng trước tình trạng này, con người phải có biện pháp làm sạch môi trường sống, bởi mục tiêu đào tạo con người trong giai đoạn mới ở nước ta là phát triển con người toàn diện " Cao trí tuệ, cường tráng về thể chất, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức". Chính vì thế nhà trường cần làm tốt việc giáo dục bảo vệ môi trường, nó có vai trò quan trọng bởi vì lực lượng thanh, thiếu niên là lực lượng nồng cốt, là tương lai của đất nước chiếm với lực lượng khá đông trong xã hội vào khoảng 1/3 nhân loại. Chúng ta phải giáo dục bảo vệ môi trường với toàn thể học sinh vì lực lượng này rất năng động, nó có hai mặt: xấu là tự tàn phá thiên nhiên, tiếp tay gây ô nhiễm môi trường mất cân bằng sinh 2 thái. Tốt là nếu nhận thức của mỗi thành viên có ý thức, thực hiện tốt đó cũng là lực lượng bảo vệ, khôi phục thiên nhiên, góp phần xóa đói giảm nghèo, cải thiện sức khỏe con người. Tôi nhận định " đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng với yêu cầu của đất nước, phục vụ thiết thực cho sự phát triển kinh tế - xã hội nói chung, từng ngành, từng vùng, từng địa phương nói riêng là nhiệm vụ của các trường học. Các em học sinh khi ra trường sẽ trở thành các nhà quản lý, những người ra quyết định, những nhà kỹ thuật, cán bộ nghiên cứu, tham gia vào các tổ chức kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, y tế hay đơn thuần chỉ là "trách nhiệm của bản thân đối với môi trường sống". Vì vậy công tác bảo bệ môi trường cho đối tượng học sinh THCS với mục đích hình thành tính cách " lắng nghe môi trường, thấu hiểu môi trường và có hành động thiết thực bảo vệ môi trường". Môi trường giáo dục luôn có tác động rất lớn đến sự hình thành và phát triển nhân cách của học sinh. Trong mỗi chúng ta, ai không mong muốn được sống, được học tập, được vui chơi trong một môi trường thật sự xanh, sạch, đẹp và an toàn. Trường học xanh, sạch, đẹp, an toàn tạo ra môi trường học tập, sinh hoạt và vui chơi, thú vị, hấp dẫn đối với các em học sinh, làm cho các em càng thêm yêu quý trường lớp, thầy cô và bạn bè. Trường học xanh - sạch - đẹp - an toàn còn có ý nghĩa thiết thực trong việc giáo dục học sinh ý thức, thói quen giữ gìn bảo vệ môi trường và tạo sự lan tỏa đến với môi trường gia đình cộng đồng nơi các em đang sống, đồng thời góp phần hình thành nhân cách tốt đẹp và lối sống văn minh, văn hóa cho thế hệ trẻ ngay từ tuổi học đường. Trường học xanh - sạch - đẹp - an toàn làm các em ham thích đến trường, làm cho các em thấy được: " Tự hào ngôi trường mình đang học tập" Tuy nhiên, giáo dục ý thức học sinh không thể nào một sớm một chiều có thể đạt được kết quả như mong muốn, đặc biệt là học sinh bậc THCS. Vì trong tiềm thức các em chưa thấu hiểu được tác hại to lớn của việc hủy hoại môi trường sống, sống thờ ơ, vô cảm với môi trường. Bản thân tôi là một nhà giáo, là người trực tiếp truyền thụ kiến thức chuyên môn để các em có thể bước vào đời một 3 cách vững tin. Bên cạnh, tôi cũng là một bí thư chi đoàn nhiều năm. Tổ chức Đoàn - Đội phát huy vai trò đoàn thể trong nhà trường. Tạo sân chơi lành mạnh, bổi ích , thực hiện phần việc có ích cho xã hội thông qua các hoạt động phong trào góp phần từng bước giáo dục và thay đổi cách nhận thức của học sinh về môi trường. Từ đó, các phong trào Đoàn - Đội , chúng ta sẽ giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, tạo vẽ mỹ quan trong nhà trường cũng như trong cộng đồng. PHẦN II: NỘI DUNG VÀ BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Thực trạng ban đầu của vấn đề : Theo dự báo đến năm 2015, tổng khối lượng chất thải rắn phát sinh tại vùng kinh tế trọng điểm ĐBSCL khoảng 4.600 tấn/ngày và con số này sẽ tăng lên 7.550 tấn/ngày vào năm 2020. Nguồn phát sinh chất thải rắn ở các đô thị ngày càng lớn, trong đó tỉ lệ thu gom trung bình của các thành phố trên chỉ đạt trên 90% và xử lý chủ yếu vẫn là chôn lấp. Các chuyên gia khẳng định, với tốc độ phát triển hiện nay thì chỉ một thời gian ngắn nữa, Việt Nam sẽ không thể giải quyết và khó kiểm soát được lượng rác thải phát sinh. Đáng lưu ý khác là hiện nay, không chỉ ở các đô thị lớn mà các vùng nông thôn cũng đã bắt đầu... ngập rác; trong khi đó, những khu vực này lại thiếu bãi chôn lấp và công nghệ xử lý. Do đó, phần lớn chưa tổ chức thu gom, xử lý chất thải rắn, các chất thải rắn ở khu vực này chủ yếu vứt bừa bãi ra môi trường tự nhiên như ao, hồ, sông ngòi... Với tất cả diễn biến này, các chuyên gia môi trường kiến nghị VN cần sớm có cơ chế, chính sách đặc thù để quản lý chất thải rắn, đồng thời phải có quy hoạch quản lý chất thải rắn một cách rõ ràng như tỉ lệ lệ tái chế, tái sử dụng đảm bảo các quy định về môi trường. Đồng thời, cải tiến công tác thu gom và vận động người dân thực hiện tốt việc phân loại rác thải từ đầu nguồn. Bộ trưởng Bộ giáo dục và Đào tạo đã ban hành chỉ thị số 40/2008/CTBGDĐT ngày 22/7/2008 về việc phát động phong trào thi đua; “Xây dựng 4 trường học thân thiện, học sinh tích cực” trong các nhà trường phổ thông giai đoạn 2008-2013. nội dung xây dựng có 5 tiêu chí, trong đó tiêu chí thứ ba: Rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh. Hàng năm dựa vào công văn số 1741/BGDĐT-GDTrH V/v hướng dẫn đánh giá kết quả phong trào thi đua: ‘Xây dựng trường học thiện, học sinh tích cực”, Dựa vào kế hoạch của Ban giám hiệu xây dựng kế hoạch hoạt động năm học về việc tiếp tục phát động phong trào thi đua: “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực". Song song với phong trào thi đua xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm cho toàn thể cán bộ, giáo viên, công nhân viên và các em học sinh trong việc xây dựng ngôi nhà chung ngày càng phát triển. Mặc dù, các văn bản hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học của Bộ, Sở và phòng giáo dục trong năm năm trở lại đây, trong phần nhiệm vụ trọng tâm cũng đã đặc biệt nhấn mạnh việc tiếp tục thực hiện tốt các cuộc vận động lớn do ngành phát động trong đó có phong trào thi đua: “Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Tất cả các văn bản ấy không ngoài mục đích là làm sao để tất cả học sinh đến trường được học tập và vui chơi trong một ngôi trường thân thiện với đúng nghĩa của các nội dung mà Bộ Giáo dục đã đưa ra trong chỉ thị 40/2008 ngày 22 tháng 07 năm 2008. Trong thực tế, một phần do nguyên nhân khách quan, một phần do chủ quan, cuộc vận động xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực vẫn chưa thực sự hiệu quả, một số trường vẫn chưa tạo được cảnh quan môi trường tốt đẹp cuốn hút học sinh. Nhiều trường vẫn còn tình trạng học sinh đánh nhau, chửi thề, nói tục, hàng ngày học sinh vẫn còn thói quen xả rác ra sân trường, khuôn viên chưa nơi xử lý rác an toàn.....mà đơn vị nơi tôi công tác cũng không ngoại lệ. Đúc kết từ thực tiễn đó. Tôi mạnh dạn chia sẻ đề tài: "Biện pháp nâng cao giáo dục ý thức bảo vệ môi trường quanh ta" nhằm cùng với đồng nghiệp gần xa góp phần xây dựng vườn hoa giáo dục nhà trường ngày đua hương khoe sắc xứng đáng là nơi gieo hạt giống tâm hồn cho thế hệ mai sau ngày càng hiệu quả. 5 Hình 1. Sự vô thức của học sinh với môi trường tại trường học 2. Biện pháp và quá trình tổ chức tiến hành: 2.1 Tăng cường công tác tuyên truyền giáo dục ý thức của học sinh và công tác giáo dục lồng ghép của nhà trường: - Tuyên truyền giáo dục là một phương pháp không thể thiếu trong quà trình giáo dục, nó có vai trò và tác dụng lớn góp phần thực hiện thành công nội dung giáo dục. Trong đó, Đoàn thanh niên giữ vai trò tham mưu cho BGH và được BGH tạo điều kiện thực hiện kế hoạch, xây dựng kế hoạch phong trào giáo dục ý thức học sinh. Người BTCĐ sẵn sàng vạch kế hoạch, tham gia và kiểm tra kế hoạch. Từ đó, có kế hoạch khen thưởng và phê bình cụ thể nhằm giáo dục tinh thần trách nhiệm của học sinh với hành động của bản thân. Để kế hoạch thành công, Bí thư chi đoàn phát huy vai trò đoàn thể đi đầu, phối hợp công tác với Đội thiếu niên và giáo viên chủ nhiệm. - Công tác tuyên truyền giáo dục thực hiện phong trào xây dựng: “ Trường học xanh, sạch, đẹp, an toàn” được thực hiện với các hình thức cụ thể như: 6 - Tuyên truyền trong giờ chào cờ đầu tuần: nhận xét, đánh giá, nhắc nhở, khen thưởng, động viên, trao cờ thi đua, thi hái hoa dân chủ dười cờ, tổ chức hoạt cảnh dưới cờ. - Từng bước giáo dục ý thức học sinh , thay đổi thói quen và có nhận thức đúng về môi trường thông qua BCH Chi đoàn thực hiện kế hoach "Đổi rác lấy quà học tập". Nhằm phân loại rác, rác phân hủy được như: lá cây trong khuôn viên nhà trường ủ lại để làm phân bón vào các bồn hoa và kiểng trong khuôn viên nhà trường. Rác không phân hủy được như: ống hút, ly nhựa, muỗng nhựa, bọc ni lông, chai nhựa (thu gom và bán lại cho các cơ sở phế liệu, nhằm lấy tiền để hoạt động theo kế hoạch và hộp xốp thu gom, đốt vào ngày học sinh nghỉ học). - Xây dựng biểu mẫu cụ thể, để ghi nhận, kiểm tra kế hoạch. a) Mẫu kế hoạch "Đổi rác lấy quà" 7 ĐOÀN TNCS HỒ CHÍ MINH CHI ĐOÀN THCS ....... Số: 0.../ KHCĐ ............, ngày.... tháng.... năm 201... KẾ HOẠCH "ĐỔI RÁC LẤY QUÀ" TRONG KHUÔN VIÊN NHÀ TRƯỜNG I. Mục đích yêu cầu: - Hưởng ứng chiến dịch "Làm cho thế giới sạch hơn năm 20......" - Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường , tạo vẻ mỹ quan trong nhà trường cũng như trong cộng đồng. Qua đó, Chi đoàn tạo sân chơi lành mạnh, bổ ích , thực hiện phần việc có ích cho xã hội. - Chi Đoàn vạch ra kế hoạch "Đổi rác lấy quà " cho học sinh và đoàn viên giáo viên như sau: II. Thành phần tổ chức: - BCH Chi đoàn - Cùng ......... GVCN trong nhà trường III. Nội dung kế hoạch: 1. Thời gian: - Thời gian phát động kế hoạch: từ tuần ...... (thời gian cụ thể) - Thời gian thu gom: 1lần/ ngày (nhận đầu giờ học tại phòng số..... và gửi lại rác vào cuối giờ học tại nhà kho. - Thời gian nhận quà: 1 lần/ tuần (vào giờ sinh hoạt lớp) 2. Hình thức thực hiện kế hoạch: - Mỗi ngày lớp trưởng nhận túi đựng rác đầu giờ học tại phòng số..... và gửi lại rác vào cuối giờ học tại nhà kho .....(thu gom , phân loại, gửi lại cho bộ phận nhận rác) - Bộ phận nhận rác có nhiệm vụ phát túi đựng rác đầu giờ học, thu nhận rác cuối giờ học, ghi nhận số lượng rác vào sổ. - Bộ phận nhận rác sẽ trao quà dựa trên số rác lớp đổi vào giờ sinh hoạt lớp hàng tuần (lớp trưởng liên hệ người thu gom rác). 8 - Bộ phận nhận rác sẽ thanh lí rác 1 lần/ tuần (....giờ....phút thứ bảy hàng tuần). Số tiền thu được sẽ làm nguồn kinh phí hoạt đông kế hoạch. 3. Địa điểm thực hiện kế hoạch : khuôn viên trường THCS 4. Đối tượng tham gia kế hoạch: học sinh và CB- CNV - GV trường THCS - Mỗi thành viên của tập thể trường THCS .........sẽ góp phần gìn giữ, là tấm gương sáng cho gia đình và xã hội. 5. Cách thức đổi quà: a) Loại rác thu gom: bọc(túi) ni lông, vỏ ly nhựa, ống hút, chai nước suối. b) Qui đổi quà: Tên loại rác Ống hút (nhỏ, lớn) Vỏ ly Chai nước suối Bọc ni lông + hộp cơm Số lượng 10 Đổi quà 1 cục kẹo (giấy bài kiểm 20 05 1 bọc tra) 1 viết xanh 1 cây thước 1 viết chì 2B Ni lông(2kg) * Chi Đoàn kết hợp đội trực cờ đỏ kiểm tra sau giờ ra chơi, tập thể nào còn các loại rác như trên thì tập thể đó sẽ bị phạt tương đương với mức qui đổi quà. (sẽ qui ra thành tiền và gửi lại vào giờ sinh hoạt lớp hàng tuần) 6. Dự trù kinh phí : - Tổng chi: + Thùng chứa rác : 240.000đ x 02 cái = 480.000đ + Găng tay+khẩu trang : 15.000đ x 10 đôi = 150.000đ (01 đôi/ tháng) + Túi chứa rác ( dùng bao + ruột đựng phân đã giặt sạch) + Tiền mua quà : 200.000đ/ tuần - Tổng thu : sẽ được công bố dưới cờ sau mỗi tuần thanh lí. 7. Phân công cụ thể: - Mua quà : - Thanh lí rác : - Mở & đóng nhà kho: 9 - Phát túi rác: (các lớp trưởng nhận ở phòng số 8 - nhận trước 7 giờ buổi sáng và trước 13 giờ buổi chiều) - Nhận rác: tại nhà kho số 1 Thứ Phát túi rác Thu túi rác Mở kho Đóng kho 2+4 3+5 6 +7 * Thanh lí theo tuần: 1 lần / tuần / tháng. Hãy vì ngôi trường thân yêu, chúng ta cùng nhau " làm cho trường ta sạch hơn, đẹp hơn. Hãy nói " KHÔNG" với rác.Trên đây là kế hoạch "Đổi rác lấy quà của chi Duyệt của BGH Đoàn THCS........ TM. BCH CHI ĐOÀN HT BTCĐ b) Biểu mẫu kiểm tra kế hoạch (theo trình tự buổi sáng - buổi chiều trên một trang nhằm giúp người kiểm tra dễ theo dõi) ĐOÀN TNCS HỒ CHÍ MINH CHI ĐOÀN THCS .......... BÁO CÁO THU GOM RÁC- ĐỔI QUÀ THỨ ..............TUẦN .......THÁNG........... TT LỚP Ống hút Vỏ ly Chai Bọc ni lông + nước suối 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 6A1 6A2 6A3 6A4 6A5 6A6 9A1 9A2 9A3 9A4 9A5 10 hộp cơm ĐỔI QUÀ (SL) 12 7A1 13 7A2 14 7A3 15 7A4 16 7A5 17 8A1 18 8A2 19 8A3 20 8A4 21 8A5 22 8A6 * Ghi chú: Qui đổi quà: (tổng kết số lượng sau mỗi ngày Tên loại rác Ống hút (nhỏ, lớn) Vỏ ly Chai nước suối Bọc ni lông + hộp Số lượng 10 20 05 1 bọc cơm Ni lông Đổi quà 1 cục kẹo 1 viết xanh 1 cây thước 1 viết chì 2B NGƯỜI THU GOM Ghi chú TM. BCH CHI ĐOÀN N Lưu ý: nên đóng tập, ghi chép hàng tuần. Tổng kết sau mỗi tuần, khen thưởng kịp thời. Thường xuyên động viên, nhắc nhở học sinh để các em có được ý thức và tự nguyên tham gia vào hoạt động thu gom rác trong khuôn viên nhà trường. Như một tất yếu, lâu ngày hành động trở thành thói quen hằng ngày trong cuộc sống. - Xây dựng kế hoạch "CHĂM SÓC CÂY KIỂNG- TRỒNG HOA" trong khuôn viên nhà trường, nhằm giáo dục ý thức bảo vệ môi trường, tạo vẻ mỹ quan trong nhà trường cũng như trong cộng đồng lồng ghép chủ điểm phong trào (ví dụ " chào mừng 20/11), theo quy trình cụ thể: - Giai đoạn 1 (cho hai tuần): cho vào đất các bồn đất + làm sạch cỏ, rác các chậu kiểng trong khuôn viên nhà trường. - Giai đoạn 2 (1 tuần): các lớp nhận chậu kiểng + bồn hoa chăm sóc (bóc thăm), cho thành phần phân vào chậu và bồn hoa của lớp mình. - Giai đoạn 3 (nên chọn ngày học sinh không có tiết học) trồng hoa vào bồn 11 và chậu kiểng. - Giai đoạn 4 (cho hai tuần ) chăm sóc hoa - kiểng. - Giai đoạn 5 : Hoàn tất kế hoạch. Hình 2 Hình 3 Hình 2 & hình 3 :Học sinh thực hiện trồng cỏ- trồng cây xanh năm học 2012 -2013 - Xây dựng kế hoạch "CHỦ NHẬT XANH - LÀM NGƯỜI CÓ ÍCH" giáo dục ý thức xây dựng trường lớp "xanh - sạch - đẹp", qua đó tạo cảnh quan trong nhà trường. Nâng cao tinh thần đoàn kết trong học sinh. 12 Hình 4 Hình 5 Hình 4 & hình 5 : Học sinh tham gia " Chủ nhật xanh" - Xây dựng kế hoạch " Xây dựng- thực hiện- bảo quản nơi xử lí rác có hiệu quả" + Tăng cường rác thùng rác trong khuôn viên nhà trường. + Dựa trên tình hình thực tế trong nhà trường chọn khu vực xây dựng nơi xử lí rác. + Có kế hoạch dự chi thực hiện nơi xử lí rác ( thực hiện 2 hộc rác, dài 5 m và ngang 2,3m với kinh phí 13.525.000đ (Mười ba triệu năm trăm hai mươi lăm ngàn đồng). + Kinh phí từ xã hội hóa (thực hiện công trình thanh niên cho chi đoàn). + Thu gom rác có phân loại trước khi xử lí rác. Từ kế hoạch này, chúng ta sẽ dần giáo dục học sinh để rác đúng nơi quy định, không còn thói quen vứt rác bừa bãi. Có ý thức phân loại rác phân hủy và không phân hủy. Có trách nhiệm với môi trường, xây dựng trường học xanh sạch - đẹp. 2.2 Tổ chức lao động thường xuyên, định kỳ và giáo dục môi trường, giáo dục kỹ năng sống trong các tiết học: Ngay từ đầu năm học nhà trường xây dựng kế hoạch lao động. Phân công trách nhiệm cụ thể cho từng lớp phụ trách từng khu vực, giáo viên chủ nhiệm chịu trách nhiệm trước nhà trường về nhiệm vụ được giao. Các lớp vừa có trách nhiệm lao động, vệ sinh khu vực được phân công hàng 13 ngày, đồng thời cũng thực hiện nhiệm vụ bảo vệ sinh khu vực của mình. Kịp thời phát hiện và báo cáo với người phụ trách nếu có học sinh lớp khác làm mất vệ sinh khu vực của lớp mình quản lý. Cùng với việc hướng dẫn học sinh lao động, tập thể thầy cô giáo cũng ra sức đóng góp công sức vào việc cải tạo, xây dựng cảnh quan sư phạm nhà trường vì một số công việc nặng học sinh THCS không thể làm được, đội ngũ cán bộ giáo viên, công nhân viên của đơn vị coi nhà trường là ngôi nhà chung của cả tập thể sư phạm từ đó ra sức cống hiến. Việc tổ chức lao động thường xuyên, định kỳ đảm bảo cho khuôn viên trường, phòng học, phòng chức năng và các phòng hành chính luôn luôn được giữ gìn sạch sẽ hàng ngày, vườn hoa, cây cảnh luôn được xanh tốt. Hình 6: Học sinh tham gia lao động định kỳ - Giáo dục môi trường, giáo dục kỹ năng sống trong các tiết học Hiện nay việc tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường, giáo dục kỹ năng sống trong một số tiết học là bắt buộc. Nếu các thầy cô giáo biết cách lồng ghép thường xuyên vấn đề này trong các bài giảng của mình thì hiệu quả chắc chắn không phải là nhỏ. Sở dĩ như vậy vì thầy cô giáo vừa là những tấm gương rất thuyết phục, vừa là những người có sức lay động, cảm hóa sâu sắc. Một lời nói của thầy cô có thể tác động trực tiếp và lớn lao hơn cả những chương trình 14 truyền thông khô cứng. Để chỉ đạo thực hiện có hiệu quả nội dung trên thì nhà trường tổ chức tập huấn các chuyên đề bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng cho giáo viên về giáo dục môi trường nhằm nâng cao khả năng tích hợp, lồng ghép giáo dục môi trường trong các giờ học chính khóa. Tổ chức giảng mẫu cho giáo viên toàn trường rút kinh nghiệm. Tổ chức thao giảng theo các tổ khối để giáo viên trong tổ cùng bàn bạc để đưa ra những phương pháp giảng dạy phù hợp với đối tượng học sinh từng khối. Ban giám hiệu thường xuyên dự giờ và góp ý cho giáo viên cách thực thực hiện để đạt mục tiêu đề ra. Đặc biệt chú ý giáo viên đến việc giáo dục bằng những tình huống cụ thể tránh nói lý thuyết suông. Qua các tiết học có giáo dục môi trường thì giáo viên cung cấp cho học sinh những kiến thức cơ bản về môi trường, đó là những hiểu biết về môi trường tự nhiên, sự ô nhiễm môi trường, phương pháp bảo vệ môi trường. Đặc biệt qua các tiết học này giúp cho học sinh có ý thức giữ gìn, bảo vệ môi trường sống và các kỹ năng bảo vệ môi trường, kĩ năng tự vệ bản thân. Từ đó, học sinh sẽ tác động đến cộng đồng học sinh đang sinh hoạt. 3. Nêu các tồn tại nẩy sinh và cơ sở thực tiễn của vấn đề: 3.1 Tồn tại: Thu gom rác thì không khó, còn xử lý rác như thế nào lại là chuyện đáng phải bàn. Lượng rác của nhà trường thu gom được trong ngày không phải là ít. Ở địa phương nơi tôi công tác vẫn chưa có hệ thống xử lý rác có hiểu quả, nên biện pháp chủ yếu để xử lý rác là đốt. Cơ sở vật chất chỉ cho phép nhà trường xây dựng các lò đốt rác ngay trong khu vực trường học. Mà khi chúng ta xử lý rác bằng cách đốt thì gây ô nhiễm môi trường xung quanh. Nhưng lại khó cho các trường học có quỹ đất hẹp, nên lò đốt rác buộc phải đặt ngay cạnh lớp học, kinh phí ít nên ống Khói của lò xử lý rác không thể vươn quá tầng một của khu phòng học... Nên khi đốt rác cho sạch trường thì giáo viên và học sinh lại phải chịu đựng một bầu không khí độc hại do khói gây ra. 3.2 Cơ sở lí luận: 15 Xây dựng trường học "Xanh - sạch - đẹp" đã và đang phát triển rộng khắp trong toàn ngành giáo dục nói chung và nơi đơn vị tôi công tác nói riêng, góp phần tích cực làm cho bộ mặt sư phạm của nhà trường ngày càng đổi mới, khang trang sạch đẹp hơn. Và đi cùng quá trình đó là vấn đề xử lý rác thải trong trường học đã nổi lên như là một bài toán khó đối với các nhà quản lý giáo dục. Vì vậy, các cấp lãnh đạo cần quan tâm đến vấn đề nan giải này. Nhằm hướng tới tương lai trong lành , không khói bụi và độc hại. 4. Kết quả đạt được: 4.1 Về cảnh quan sư phạm: Khuôn viên của nhà trường ngày càng “ Xanh – sạch – đẹp ”, thoáng mát, có đủ không gian xanh - sạch để học sinh vui chơi, giải trí, hàng ngày được học sinh giữ gìn sạch sẽ, sân trường hạn chế có rác, vườn hoa, cây xanh đã phát triển tốt tạo được môi trường học tập, vui chơi cho học sinh thoải mái. Hình 7: Cảnh quanh nhà trường trong buổi sáng Số lượng rác trong khuôn viên nhà trường giảm dần thông qua kế hoạch "Đổi rác lấy quà". Kế hoạch tạo sân chơi bổ ích cho học sinh, nâng cao nhận 16 thức của học sinh trong việc làm trường lớp xanh - sạch - đẹp và giảm dần sự vô thức đối với môi trường, số lượng rác thu gom vào tháng đầu tiên thực hiện kế hoạch như sau: Báo cáo số lượng thu gom rác trong tháng 10 Tuần 1 2 3 4 Ống hút 7951 6322 5777 3289 Vỏ ly Chai nước suối Bọc ni lông + hộp 101 99 53 43 cơm 4 bao 2 bao 2 bao 1 bao 1659 982 673 338 4.2 Về Đội ngũ giáo viên: Có thái độ phấn khởi, nhiệt tình trong công tác khi được phục vụ trong một ngôi trường thân thiện. Có kỹ năng truyền thụ, rèn luyện kỹ năng sống về giáo dục bảo vệ môi trường, vận dụng các phương pháp thích hợp để hình thành cho học sinh thái độ và hành động bảo vệ môi trường một cách hiệu quả. Sẵn sàng quan tâm chia sẻ đóng góp đồng nghiệp chân thành. Đoàn kết trong nội bộ và có thái độ gần gũi thân thiện với học sinh. 4.3 Về học sinh: Thông qua các biện pháp giáo dục các em biết chăm sóc giữ gìn sức khỏe cho bản thân, biết giữ gìn vệ sinh cá nhân, vệ sinh lớp học, vệ sinh sân trường, đi vệ sinh đúng cách … góp phần làm cho khuôn viên trường, lớp học luôn sạch, đẹp, thoáng mát. 5. Tác dụng của SKKN qua thực tiễn áp dụng: Thông qua phong trào , chúng tôi giáo dục ý thức của học sinh đối với việc bảo vệ môi trường. Thông qua kế hoạch "Đổi rác lấy quà hàng tuần". Học sinh có thói quen tốt bảo vệ môi trường như ăn quà xong biết lấy giấy gói bọc bó vào thùng rác, không vứt rác bừa bãi. Mỗi khi ăn quà bánh biết phân loại rác, thường xuyên nhắc nhở bạn bè và cộng đồng xung quanh. Mỗi tuần đơn vị chúng tôi thu 17 gom hơn 6.000 ống hút nhựa, hơn 3.000 ly nhựa, hơn 5 bao bọc ni lông và hộp xốp. Học sinh cũng nâng cao tinh thần trách nhiệm bằng cách tự nguyện tham gia hoạt động "Đội đặc nhiệm" thường xuyên quét dọn, thu gom và phân loại rác để thanh lí phế liệu sau mỗi tuần. Không cần nhắc nhở, học sinh tự ý thức tưới nước, nhổ cỏ, bắt sâu cây kiểng và hoa trong khuôn viên nhà trường. Tạo không khí thân thiện, gần gũi trong môi trường học tập. Mỗi ngày đến trường là một niềm vui, tự hào của học sinh đối với ngôi trường mình học tập. 6. Phạm vi tác dụng của sáng kiến kinh nghiệm: Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh như là giải pháp cần thời gian lâu dài. Không thể nào có hiểu quả trong một sớm một chiều. Đối tượng giáo dục ý thức bảo vệ môi trường đạt hiểu quả cao nhất vẫn là học sinh đầu cấp. Vì đối tượng này mới và nhỏ, nên thường ngoan và dễ dàng giáo dục. 7. Những bài học kinh nghiệm: Qua việc thực hiện đề tài trên tôi rút ra được một số kinh nghiệm trong công tác giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho học sinh bậc THCS: Thứ nhất: Thầy cô giáo phải là những người gương mẫu nhất, giác ngộ nhất trong việc xây dựng cảnh quan sư phạm nhà trường, sẵn sàng hưởng ứng cũng như tham gia các phong trào lao động trong nhà trường thì hiệu quả sẽ tăng lên gấp bội. Phải có một bộ phận chuyên trách,theo dõi và thường xuyên kiểm tra đôn đốc việc thực hiện kế hoạch đã đề ra. Có kế hoạch phê bình và khen thưởng cụ thể để động viên, khuyến khích sự tham gia hoạt động phong trào của học sinh. Thứ hai: Phải có sự đồng thuận cao và sự phối hợp chặt chẽ của tất cả các thành viên trong nhà trường và của cha mẹ học sinh. Thứ ba: Các thầy cô nên khuyến khích học trò tự giám sát việc bảo vệ môi trường với nhau. Chỉ bằng những hành động nhỏ như nhắc nhở, tuyên dương cũng đã góp phần hình thành ý thức môi trường ở những công dân nhỏ tuổi. Thứ tư: Phải tạo được phong trào xã hội hóa để huy động được nguồn tài chính, để thực hiện hiệu quả. 18 Thứ năm: Cán bộ quản lý nhà trường phải thường xuyên quan tâm kiểm tra, giám sát việc thực hiện các nội dung về giáo dục môi trường, coi đó như một hoạt động chuyên môn thường xuyên, liên tục của nhà trường. PHẦN III: KẾT LUẬN: Đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng với yêu cầu của đất nước, phục vụ thiết thực cho sự phát triển kinh tế - xã hội nói chung, của từng ngành, từng lĩnh vực, từng địa phương nói riêng là nhiệm vụ của các trường học. Giáo dục ý thức bảo vệ môi trường đối với học sinh bậc THCS càng có ý nghĩa quan trọng. Vì đây là đối tượng dễ dàng tiếp thu và thực hiện cho hiện tại và mai sau. Cũng là đối tượng dễ dàng tác động cộng đồng. Hiện nay, vấn đề bảo vệ môi trường trở thành vấn đề thời sự cấp bách đối với mọi quốc gia, mọi cộng đồng trên hành tinh. Đây là vấn đề sống còn của nhân loại. Vì vậy, việc nâng cao nhận thức và ý thức bảo vệ môi trường cho tầng lớp học sinh bậc THCS là mục tiêu cần được chú ý và ưu tiên. Bảo vệ môi trường để phát triển bền vững đã trở thành một xu thể tất yếu của thời đại. Việc nâng cao ý thức bảo vệ môi trường cho cộng đồng và học sin, sinh viên là việc làm có ý nghĩa thiết thực nằm đảm bảo sự trường tồn của trái đất - ngôi nhà chung của chúng ta. PHẦN IV: ĐỀ XUẤT, KIỆN NGHỊ: 1. Đối với cấp lãnh đạo: Cấp lãnh đạo cần quan tâm, thăm hỏi, động viên về mặt tinh thần công tác Đoàn - Đội. Tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động Đoàn - Đội nơi cơ quan được phát triển như: có ngân sách cho công tác Đoàn từng năm. Thường xuyên kiểm tra đôn đốc các phong trào trong học sinh cũng như tổ chức hoặc người phụ trách kế hoạch. Chỉ đạo thực hiện có hiệu quả nội dung trên thì nhà trường phải tổ chức tập huấn các chuyên đề bồi dưỡng kiến thức và kỹ năng cho giáo viên về giáo dục 19 môi trường nhằm nâng cao khả năng tích hợp, lồng ghép giáo dục môi trường trong các giờ học chính khóa. Tổ chức giảng mẫu cho giáo viên toàn trường rút kinh nghiệm. Tổ chức thao giảng theo các tổ khối để giáo viên trong tổ cùng bàn bạc để đưa ra những phương pháp giảng dạy phù hợp với đối tượng học sinh từng khối. Ban giám hiệu thường xuyên dự giờ và góp ý cho giáo viên cách thực hiện để đạt mục tiêu đề ra. Đặc biệt chú ý tính nêu gương trong cán bộ, giáo viên, công nhân viên của trường bằng những tình huống cụ thể tránh nói lý thuyết suông. 2. Đối với cha mẹ học sinh: Phụ huynh học sinh là một thành tố không thể thiếu trong ba thành tố để thực hiện công tác giáo dục học sinh đó là Nhà trường – Gia đình – Xã hội. Vì vậy ngay từ đầu năm học trong các cuộc họp phụ huynh học sinh lớp, họp phụ huynh học sinh trường cùng với việc triển khai các nội dung khác thì nhà trường đặc biệt chú ý đến vấn đề xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực mà nội dung phụ huynh học sinh có thể tham gia phối hợp nhiều nhất có lẽ là xây dựng: “Trường học xanh, sạch, đẹp, an toàn”. Ở đây nhà trường đặc biệt chú trọng đến việc huy động sức lực, kinh phí xã hội hóa để thực hiện tốt phong trào: Trong công tác phối hợp với phụ huynh học sinh nhà trường đặc biệt chú ý chỉ đạo giáo viên phát huy cao công tác chủ nhiệm lớp. Chủ động phối hợp với cha mẹ học sinh của lớp mình trong việc giáo dục học sinh bảo vệ môi trường; chấp hành nội qui, qui định của nhà trường để đảm bảo an toàn trong vui chơi; chấp hành luật khi tham gia giao thông, khi đưa rước con em … đồng thời để tranh thủ sự đóng góp về kinh phí, về nhân lực để thực hiện các nội dung xây dựng “Trường học xanh, sạch, đẹp, an toàn” một cách nhanh, bền, hiệu quả. Trên đây là một số kinh nghiệm được rút ra từ thực tiễn quá trình tổ chức thực hiện “ Nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường của học sinh Trung học cơ sở” ở trường chúng tôi. Tuy nhiên do năng lực bản thân nên chắc chắn rằng sẽ không tránh khỏi những thiếu sót. Tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến và bổ sung thêm của các đồng nghiệp. 20
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan