Tài liệu Skkn áp dụng phương pháp dạy học mới vào dạy học môn thủ công lớp 1 theo hướng linh hoạt lựa chọn nội dung, phương pháp và hình thức dạy học

n ÁP DỤNG PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC LINH HOẠT VÀO DẠY HỌC MÔN THỦ CÔNG LỚP 1 Phần I. §Æt vÊn ®Ò: Ngµy nay, cïng víi sù ph¸t triÓn ®i lªn cña x· héi lµ sù ph¸t trÓn nh vò b·o cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc – c«ng nghÖ th«ng tin. Nã ®· trë thµnh lùc lîng s¶n xuÊt trùc tiÕp kh«ng chØ thay thÕ cho c¸c ho¹t ®éng lao ®éng ch©n tay mµ cßn thay thÕ cho c¶ ho¹t ®éng trÝ ãc cña con ngêi. Do ®ã ®ßi hái ph¶i cã ®éi ngò c¸n bé khoa häc kü thuËt cã tr×nh ®é cao. Víi ®Æc ®iÓm nµy c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ ®ang ¶nh hëng mét c¸ch s©u s¾c vµ toµn diÖn tíi mäi lÜnh vùc ho¹t ®éng x· héi nãi chung, chÊt lîng ®µo t¹o trong nhµ trêng nãi riªng. Mét trong nh÷ng m«n häc ®¶m b¶o cho thÕ hÖ trÎ cã kh¶ n¨ng hoµ nhËp víi khoa häc c«ng nghÖ, gãp phÇn quan träng vµo viÖc rÌn luyÖn ph¬ng ph¸p suy nghÜ, ph¬ng ph¸p gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, ph¸t triÓn t duy kÜ thuËt cho häc sinh ®ã lµ ph©n m«n thñ c«ng ( kÜ thuËt ) ë tiÓu häc. §©y còng chÝnh lµ m«i trêng thuËn lîi ®Ó h×nh thµnh c¸c phÈm chÊt cÇn thiÕt cña ngêi lao ®éng míi nh : cÇn cï, cÈn thËn, cã ý thøc vît khã, lµm viÖc cã nÒ nÕp, cã kÕ ho¹ch, t¸c phong khoa häc, tÝnh tù gi¸c, ham hiÓu biÕt vµ ãc s¸ng t¹o. Chính vì vậy nên tôi đã suy nghĩ, tìm tòi và lựa chọn đề tài: Áp dụng phương pháp dạy học mới vào dạy học môn thủ công lớp 1 theo hướng linh hoạt lựa chọn nội dung, phương pháp và hình thức dạy học”. Phần II: Nội dung 1.Thùc tr¹ng vµ nguyªn nh©n 1.1 Thùc tr¹ng Trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y cña m×nh còng nh ®i dù giê cña ®ång nghiÖp, t«i nhËn thÊy hÇu hÕt GV ®· vËn dông PPDH míi vµo d¹y häc Thñ c«ng nhng cha linh ho¹t về nội dung, phương pháp và các hình thức tổ chức dạy học nên kÕt qu¶ cha cao. ViÖc ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, chñ ®éng, s¸ng t¹o trong häc tËp cña HS cßn h¹n chÕ. C¸c em thùc hµnh cha theo ®óng quy tr×nh c«ng nghÖ, cha cã kÕ ho¹ch nªn vÉn cßn mét sè s¶n phÈm cha hoµn thµnh ngay t¹i líp vµ cha ®Ñp. 1 n 1. 2 . Nguyªn nh©n Víi häc sinh líp 1, c¸c ch¸u cßn nhá d¹i, míi ë mÉu gi¸o lªn, vèn kiÕn thøc thùc tÕ cßn qu¸ Ýt ái, ®©y lµ thêi k× chuyÓn tiÕp tõ ho¹t ®éng vui ch¬i lµ chñ ®¹o sang ho¹t ®éng häc lµ chñ ®¹o nªn nhiÒu trÎ cßn rôt rÌ, thô ®éng, cha thËt sù yªu thÝch m«n häc dÉn ®Õn chÊt lîng cha cao. Mét sè GV nghÜ r»ng thñ c«ng lµ m«n phô nªn chuÈn bÞ ®å dïng d¹y häc cha chu ®¸o, cha cã tranh quy tr×nh phãng to , bµi mÉu cha ®Ñp, nguyªn vËt liÖu ®Ó híng dÉn mÉu cha ®¶m b¶o yªu cÇu lµm HS khã quan s¸t. H×nh thøc tæ chøc c¸c ho¹t ®éng trong giê häc cha phong phó. Tríc t×nh h×nh ®ã t«i rÊt b¨n kho¨n, tr¨n trë vµ tù ®Æt cho m×nh c¸c c©u hái: Lµm thÕ nµo ®Ó HS tÝch cùc chñ ®éng, s¸ng t¹o trong giê häc? §Ó c¸c em yªu thÝch m«n häc h¬n? Lµm thÕ nµo ®Ó tÊt c¶ häc sinh hoµn thµnh s¶n phÈm theo quy tr×nh ngay t¹i líp, n¾m ch¾c qui tr×nh kÜ thuËt vµ t¹o ra s¶n phÈm ®Ñp? Lµm thÕ nµo ®Ó cho nh÷ng g× HS n¾m ®îc vµ s¶n phÈm t¹o ra t¸c ®éng vµo chÝnh cuéc sèng cña c¸c em? ...Tõ nh÷ng suy nghÜ trªn t«i ®Æt ra cho m×nh mét ch¬ng tr×nh hµnh ®éng vµ ®· t×m ra gi¶i ph¸p n©ng cao chÊt lîng m«n häc thñ c«ng ë líp m×nh nh sau: 2. Gi¶i ph¸p : §Ó ®¹t ®îc nh÷ng yªu cÇu trªn th× GV phải nắm chắc Chuẩn kiến thức kĩ năng của phân môn Thủ công lớp 1 cũng như các PPDH theo hướng tích cực đồng thời ngay tõ nh÷ng buæi häc thñ c«ng ®Çu tiªn GVph¶i theo dâi, quan s¸t ®Ó n¾m ®îc t×nh h×nh häc tËp cña líp vµ ph©n lo¹i HS, tõ ®ã dùa vµo ®èi tîng HS ®Ó GV cã biÖn ph¸p båi dìng, h×nh thµnh cho c¸c em thãi quen t duy, tÝch cùc, ®éc lËp suy nghÜ, s¸ng t¹o vµ lµm viÖc theo quy tr×nh. §ång thêi ph¬ng ph¸p d¹y häc cña thÇy còng ph¶i thay ®æi ®Ó ®¶m b¶o 3 ®iÒu kiÖn: - GV ®Çu t suy nghÜ, x©y dùng hÖ thèng c©u hái phï hîp víi c¸c ®èi tîng HS: hoµn thµnh tèt, hoµn thµnh vµ cha hoµn thµnh ®Ó tÊt c¶ HS ®Òu tÝch cùc ho¸ ho¹t ®éng t duy. - HS tù lùc tiÕp cËn kiÕn thøc víi c¸c møc ®é kh¸c nhau dùa vµo t duy cña m×nh. - Qua mçi bµi d¹y thñ c«ng GV ph¶i x©y dùng cho HS mét hÖ thèng c¸c ho¹t ®éng nh»m gióp cho tõng trÎ cã thao t¸c gÊp, xÐ, c¾t, d¸n giÊy cô thÓ , phï hîp víi n¨ng lùc cña m×nh ®Ó chiÕm lÜnh tri thøc míi. §ã lµ HS ®îc ho¹t ®éng theo quy tr×nh kÜ thuËt. §èi víi b¶n th©n, GV ph¶i h×nh thµnh cho m×nh mét hÖ thèng c¸c kü n¨ng d¹y häc nh : x¸c ®Þnh môc tiªu, yªu cÇu bµi häc; lùa chän ph¬ng tiÖn thiÕt bÞ cho tõng bµi; tù lµm ®å dïng d¹y häc; phèi hîp c¸c PPDH thñ c«ng vµ kü n¨ng tiÕn hµnh bµi d¹y thñ c«ng theo c¸c m« h×nh tæ chøc kh¸c nhau ®Ó thu hót, hÊp dÉn HS vµo bµi häc ... 2 n Tõ ®ã t«i ®· ¸p dông vµo viÖc chuÈn bÞ cho bµi d¹y vµ tõng ho¹t ®éng cña tiÕt thñ c«ng nh sau: 1. PhÇn chuÈn bÞ : Trong giê thñ c«ng viÖc chuÈn bÞ cña c¶ thÇy vµ trß ®ãng mét vai trß rÊt quan träng, nã quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng cña bµi häc. Do ®ã , tríc mçi giê häc GV ph¶i chuÈn bÞ chu ®¸o: gi¸o ¸n, c¸c ®å dïng trùc quan ®Ó HS quan s¸t trùc tiÕp nh : bµi mÉu, tranh ¶nh, vËt thËt cña s¶n phÈm, tranh vÏ quy tr×nh c¸c bíc, dông cô vµ nguyªn vËt liÖu ®Ó lµm mÉu cho häc sinh, chuÈn bÞ tríc hiÖn trêng lµm viÖc ®èi víi bµi cã thÓ d¹y ë s©n trêng hoÆc vên trêng ( VD: D¹y bµi: xÐ d¸n h×nh c©y ®¬n gi¶n). §Ó ®¶m b¶o cho viÖc lµm mÉu ®îc tèt, ®óng thêi gian vµ quy tr×nh th× GV ph¶i lµm thö tríc ë nhµ tõ 1 ®Õn 2 lÇn . Ph©n tÝch, x¸c ®Þnh xem c«ng viÖc ®ã gåm nh÷ng thao t¸c, ®éng t¸c nµo. S¾p xÕp chóng theo thø tù nµo ®Ó häc sinh dÔ hiÓu. Dù ®o¸n nh÷ng sai sãt cã thÓ xÈy ra…Tõ ®ã x¸c ®Þnh thêi gian, chän läc nh÷ng lêi gi¶i thÝch vµ vÞ trÝ lµm mÉu cho phï hîp. Tríc khi häc mét bµi thñ c«ng GVcÇn th«ng b¸o cho HS biÕt ph¶ichuÈn bÞ nh÷ng g× ; bót ch×, thíc, kÐo, giÊy mµu, giÊy vë HS, keo d¸n … Cã thÓ th«ng b¸o tãm t¾t néi dung tiÕt häc s¾p tíi ®Ó c¸c em biÕt vµ quan s¸t tríc vËt thËt trong thùc tÕ hµng ngµy. 2. Ho¹t ®éng d¹y häc : Tríc khi tiÕn hµnh bµi d¹y gi¸o viªn cÇn kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS, nghiªm kh¾c nh¾c nhë nh÷ng em nµo chuÈn bÞ thiÕu chu ®¸o, cã sù ®iÒu chØnh cÇn thiÕt ®Ó cho nh÷ng em quªn kh«ng mang dông cô cã thÓ mîn cña b¹n mµ tiÕn hµnh bµi häc. Sau ®ã GV nªu c¸c quy t¾c cÇn tu©n theo ®Ó ®¶m b¶o an toµn cho c¸c em khi lµm viÖc, thËn träng khi dïng c¸c dông cô s¾c nhän nh kÐo, bót ch×, … yªu cÇu c¸c em kh«ng ®îc ®ïa nghÞch trong giê häc. a, PhÇn giíi thiÖu bµi : * Cha ¸p dông PPHD linh hoạt : PhÇn lín GV chØ giíi thiÖu trùc tiÕp b»ng lêi. ** PPDH linh hoạt:Ngay tõ ®Çu giê häc t¹o ®îc kh«ng khÝ phÊn khëi, thu hót ®îc sù chó ý vµ g©y ®îc t©m thÕ håi hép, chê ®ãn cho HS b»ng c¸ch tæ chøc c¸c trß ch¬i, ®è vui, mét bµi h¸t, mét c©u th¬, tranh ¶nh, vËt thËt …phï hîp víi néi dung bµi häc th× trÎ sÏ häc tËp víi tÊt c¶ niÒm say mª kÕt qu¶ giê häc sÏ tèt. VÝ dô 1: “XÐ , d¸n h×nh vu«ng ” GV tæ chøc cho HS gi¶i c©u ®è: 3 n “ChiÕc b¸nh chng xanh Bè lµm ngµy tÕt B¹n ¬i nãi nhanh Cã d¹ng h×nh g× ? ”. VÝ dô 2: Bµi “C¾t, d¸n h×nh ng«i nhµ ” GV tæ chøc cho HS trß ch¬i “ §æi nhµ ”. GV phæ biÕn luËt ch¬i: 3 em lµm thµnh 1 nhãm , 2 em cÇm tay gi¬ lªn cao lµm nhµ , 1 em lµm trÎ ngåi trong nhµ. Khi nghe GV h« “§æi nhµ ” th× c¸c trÎ ph¶i nhanh chãng chuyÓn sang ng«i nhµ kh¸c. GV còng vµo 1 nhµ, nÕu trÎ nµo kh«ng t×m ®îc nhµ lµ bÞ thua vµ ph¶i lµm ngêi tiÕp tôc h«. VÝ dô 3 : “ GÊp c¸c ®o¹n th¼ng c¸ch ®Òu ”. GV tù lµm 1sè ®å ch¬i b»ng giÊy ®îc gÊp tõ c¸c ®o¹n th¼ng c¸ch ®Òu nh : c¸i qu¹t giÊy, lä hoa, ®Ìn lång, con rÕt … GV cho HS quan s¸t vµ yªu cÇu: ? Gäi tªn c¸c ®å vËt nµy? (c¸i qu¹t, ®Ìn lång, lä hoa, con rÕt …). ? C¸c ®å vËt nµy ®îc lµm tõ nguyªn liÖu g×? (§îc lµm tõ giÊy). ? Quan s¸t vµ cho biÕt tõ giÊy b×a ta lµm thÕ nµo ®Ó t¹o thµnh c¸c ®å vËt nµy ? ( Tõ c¸c nÕp gÊp ). ? C¸c ®å vËt nµy cã ®Ñp kh«ng ? C¸c em cã muèn sau nµy tù m×nh sÏ lµm ®îc c¸c ®å vËt nµy kh«ng ?… Tõ c¸c nhËn xÐt cña HS, GV giíi thiÖu bµi míi vµ híng dÉn HS quan s¸t nhËn xÐt mÉu. b . Híng dÉn HS quan s¸t – nhËn xÐt * Cha ¸p dông PPDH linh hoạt: GV kh«ng chuÈn bÞ bµi mÉu hoÆc chuÈn bÞ cha chu ®¸o. **PPDH linh hoạt: GV t¨ng cêng sö dông ®å dïng trùc quan cã kÝch thíc ®ñ lín mµu s¾c hµi hoµ, râ nÐt, ®Ñp, ®¶m b¶o tÝnh thÈm mÜ, tÝnh s ph¹m ®Ó thu hót sù chó ý cña HS, lµm cho c¸c em yªu thÝch bµi mÉu, phÊn khëi, n©ng cao tinh thÇn häc tËp. KÕt hîp víi hÖ thèng c©u hái ng¾n gän , dÔ hiÓu ®Ó híng dÉn c¸ch quan s¸t, so s¸nh, ph©n tÝch, tæng hîp, t×m ra ®Æc ®iÓm vÒ h×nh d¸ng, cÊu tróc, tû lÖ, mµu s¾c cña bµi mÉu … gãp phÇn rÊt lín trong viÖc gi¸o dôc thÈm mÜ cho HS. VÝ dô 1: Bµi “XÐ , d¸n h×nh c©y ®¬n gi¶n ”. GV chia nhãm 4 HS, ph¸t cho mçi nhãm 1 bµi mÉu xÐ d¸n h×nh c©y ®¬n gi¶n do GV chuÈn bÞ. Yªu cÇu c¸c nhãm th¶o luËn theo c¸c c©u hái: ? C©y cã nh÷ng bé phËn nµo? (Th©n c©y, t¸n l¸ c©y). ? Nªu ®Æc ®iÓm h×nh d¸ng cña c¸c bé phËn? (Th©n mµu n©u, h×nh ch÷ nhËt dµi; t¸n l¸ mµu xanh, t¸n trßn hoÆc dµi). 4 n ? §Æc ®iÓm h×nh d¸ng cña c¸c lo¹i c©y nh thÕ nµo? (Kh«ng gièng nhau: c©y to, c©y nhá, c©y cao, c©y thÊp …) ? Kh¸c nhau vÒ ®Æc ®iÓm h×nh d¸ng nhng c¸c lo¹i c©y vÉn gièng nhau ë chç nµo? (§Òu cã 2 bé phËn chÝnh lµ th©n c©y vµ t¸n l¸ c©y). C¸c nhãm th¶o luËn, tr×nh bµy xong, GV hái c¶ líp: ? H·y kÓ thªm c¸c ®Æc ®iÓm cña c©y mµ m×nh ®· nh×n thÊy? (Th©n cã 1 hoÆc 2 nh¸nh, t¸n l¸ cã mµu s¾c kh¸c nhau:mµu xanh ®Ëm, mµu xanh nh¹t, mµu vµng, n©u, ®á…) GV : §Æc ®iÓm h×nh d¸ng, mµu s¾c cña c©y kh«ng gièng nhau nªn khi xÐ t¸n l¸ c©y em cã thÓ chän mµu m×nh biÕt, m×nh thÝch. VÝ dô 2 : “GÊp c¸c ®o¹n th¼ng c¸ch ®Òu ” GV ph¸t mÉu cho c¸c nhãm th¶o luËn : ? Quan s¸t c¸c nÕp gÊp vµ cho biÕt kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c nÕp gÊp nh thÕ nµo? (Chóng c¸ch ®Òu nhau ). ? Quan s¸t mÆt mµu vµ mÆt kÎ « cña mÉu h·y cho biÕt c¸c nÕp gÊp kh¸c nhau chç nµo ? (Cø 1nÕp gÊp lªn tõ mÆt mµu th× l¹i ®Õn 1 nÕp gÊp lªn tõ mÆt kÎ « …). ? Khi xÕp c¸c nÕp gÊp l¹i ta thÊy chóng nh thÕ nµo ? (Chång khÝt lªn nhau ). c . Híng dÉn mÉu *Cha ¸p dông PPDH linh hoạt : GV thao t¸c lµm mÉu kÕt hîp gi¶ng gi¶i, Kh«ng cã tranh quy tr×nh nªn HS chñ yÕu quan s¸t ®Ó b¾t chíc, lµm theo GV. Do ®ã kh«ng rÌn ®îc cho HS kü n¨ng lµm viÖc víi tranh quy tr×nh. **PPDH linh hoạt: §Ó viÖc híng dÉn mÉu ®îc tèt GV cÇn chuÈn bÞ ®Çy ®ñ giÊy ®Ó lµm mÉu còng nh, tranh quy tr×nh. Ph¶i ®îc thùc hiÖn trªn giÊy khæ lín, mµu s¾c hµi hoµ, cã kÎ « ®Ó HS dÔ quan s¸t. ViÖc chuÈn bÞ tranh quy tr×nh mÉu cã ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn kÕt qu¶ häc tËp cña HS, gióp HS dÔ dµng lµm theo quy tr×nh vµ thùc hµnh tèt. Qu¸ tr×nh GV híng dÉn mÉu vµ quan s¸t tranh quy tr×nh lµ hai c«ng viÖc cña mét qu¸ tr×nh cung cÊp kiÕn thøc cho HS. V× thÕ khi thùc hiÖn nã ®îc xen kÏ vµo nhau th× HS n¾m ®îc kiÕn thøc sÏ ch¾c h¬n. Cô thÓ, sau mçi c©u tr¶ lêi cña HS vÒ quan s¸t tranh quy tr×nh GV kh¼ng ®Þnh ®ång thêi thùc hµnh lµm mÉu theo tõng bíc víi tèc ®é võa ph¶i ®Ó HS quan s¸t vµ dÔ dµng h×nh dung.§èi víi nh÷ng ®éng t¸c míi hoÆc khã GV cã thÓ lµm lÆp l¹i vµi lÇn, híng dÉn vµ lµm mÉu tríc sau ®ã ®Æt c©u hái ®Ó HS ®èi chiÕu víi tranh quy tr×nh, chia c«ng viÖc ra c¸c bíc, thao t¸c nhá kÕt hîp gi¶ng gi¶i chÆt chÏ nh»m gióp HS n¾m ch¾c tõng thao t¸c vµ ghi nhí tr×nh tù cña chóng. VÝ dô 1: Bµi “gÊp c¸c ®o¹n th¼ng c¸ch ®Òu ”. (Có tranh quy trình kèm theo) GV treo tranh qui tr×nh – HS quan s¸t. 5 n ? §Ó gÊp ®îc c¸c ®o¹n th¼ng c¸ch ®Òu ta dïng tê giÊy h×nh g× ? C¸ch ®Æt giÊy nh thÕ nµo ? (Tê giÊy h×nh ch÷ nhËt, ®Æt däc vµ ¸p s¸t mÆt mµu vµo b¶ng hoÆc bµn). GV g¾n tê giÊy mµu h×nh ch÷ nhËt khæ lín cã kÎ « vu«ng to , râ nÐt lªn b¶ng. ? §Ó gÊp ®îc nÕp gÊp thø nhÊt ta lµm thÕ nµo?(GÊp mÐp giÊy vµo 1« theo ®êng dÊu) GV dïng que chØ vµo mÐp giÊy, ®êng dÊu, chiÒu mòi tªn vµ lµm mÉu nÕp gÊp thø nhÊt. Lu ý HS dïng tay tr¸i gi÷ chÆt mÐp giÊy, tay ph¶i miÕt mÐp giÊy cho thËt ph¼ng ? Ta ®· gÊp xong h×nh nµo ë tranh quy tr×nh ? §îc nÕp gÊp thø mÊy ? ( H×nh 1b, gÊp xong nÕp gÊp thø nhÊt ). ?H·y nªu l¹i c¸ch gÊp nÕp gÊp thø nhÊt ? ( HS quan s¸t tranh quy tr×nh vµ nªu ). ? §Ó gÊp ®îc nÕp gÊp thø 2 ta lµm thÕ nµo ?(LËt tê giÊy cho mÆt mµu ra ngoµi råi gÊp vµo 1 « theo ®êng dÊu ). ? GÊp vµo 1 « sau ®ã ta lµm g× ? (Dïng tay miÕt mÐp giÊy cho thËt ph¼ng ). ? Ta võa thùc hiÖn xong h×nh nµo ë tranh quy tr×nh ? H·y nªu l¹i c¸ch gÊp ? (Thùc hiÖn xong h×nh 3 vµ 4 , lËt tê giÊy …..) ? NÕp gÊp thø nhÊt vµ nÕp gÊp thø 2 gièng nhau chç nµo ? (§Òu gÊp vµo 1 « råi miÕt mÐp giÊy cho ph¼ng). ? Quan s¸t h×nh 5 vµ 6 ë tranh quy tr×nh, lªn b¶ng thùc hiÖn nÕp gÊp thø 3 ? (HS lªn b¶ng võa thao t¸c võa tr×nh bµy c¸ch gÊp ). GV lu ý : C¸c mÐp giÊy khi gÊp vµo ph¶i trïng lªn dßng kÎ ngang th× c¸c nÕp gÊp míi th¼ng vµ khi xÕp l¹i míi chång khÝt lªn nhau , kh«ng bÞ lÖch . ? §Ó cã c¸c nÕp gÊp tiÕp theo ta lµm thÕ nµo ?( LËt mÆt giÊy, gÊp vµo 1 « råi l¹i lËt…) HS lªn b¶ng thùc hµnh tiÕp – Líp theo dâi, nhËn xÐt : ?Ta ®· gÊp xong h×nh nµo?(H7) ? Muèn gÊp ®îc c¸c ®o¹n th¼ng c¸ch ®Òu ta lµm thÕ nµo ? (HS tr×nh bµy). Sau khi híng dÉn mÉu lÇn 1 xong GV cÇn lµm mÉu tãm t¾t toµn bé c¸c bíc víi tèc ®é b×nh thêng nh»m ghi l¹i Ên tîng vÒ tiÕn tr×nh c«ng viÖc. §Ó ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ lµm mÉu, x¸c ®Þnh møc ®é n¾m v÷ng qui tr×nh cña HS, GV cã thÓ yªu cÇu 1 HS lµm mÉu, c¶ líp quan s¸t, nhËn xÐt, tuú thuéc kÕt qu¶ lµm thö mµ chuyÓn sang thùc hµnh. §èi víi c¸c bµi kÜ thuËt xÐ, c¾t d¸n giÊy khi híng dÉn thao t¸c xÐ, c¾t c¸c ®êng th¼ng, ®êng cong GV nªn lµm chËm , døt kho¸t , chç nµo khã cã thÓ lµm nhiÒu lÇn ®Ó HS hiÓu vµ lµm ®îc. CÇn tËp cho HS thao t¸c xÐ : tay tr¸i gi÷ chÆt tê giÊy s¸t c¹nh h×nh ®· vÏ b»ng ngãn trá vµ ngãn c¸i cßn c¸c ngãn kh¸c ®ì phÝa d6 n íi tê giÊy, tay ph¶i dïng ngãn c¸i vµ ngãn trá ®Ó xÐ giÊy däc theo ®êng vÏ. Híng dÉn HS chän giÊy cã ®é dµy hay máng phï hîp néi dung tõng bµi, tõng phÇn. NÕu chän giÊy máng qu¸ khi xÐ dÔ bÞ lÖch l¹c, h×nh d¹ng sÏ bÞ ré, dêng xÐ bÞ r¨ng ca. Ngîc l¹i nÕu giÊy dµy qu¸ khi xÐ sÏ khã vµ dai. ¥ phÇn c¾t, d¸n giÊy HS b¾t ®Çu tËp c¾t b»ng kÐo, tËp cÇm kÐo ®óng b»ng tay ph¶i, biÕt vËn ®éng linh ho¹t tay tr¸i, lu«n xoay tê giÊy ®Ó tay ph¶i sö dông kÐo cho tiÖn. C¸c ®êng c¾t ph¶i th¼ng, s¾c nÐt ®óng víi ®êng ®· kÎ, vÏ s½n. Khi xÐ, c¾t xong c¸c h×nh GV híng dÉn HS s¾p xÕp c¸c phÇn ®· ®îc xÐ hay c¾t cho ®Ñp, c©n ®èi råi nhÑ nhµng, lÇn lît d¸n c¸c h×nh theo bè côc ®· s¾p xÕp .B«i hå mÆt tr¸i cÈn thËn b»ng ®Çu ngãn tay hoÆc b»ng c«ng cô nh t¨m b«ng , que giÊy, chæi phÕt hå …§ång thêi gióp trÎ nhËn biÕt vµsö dông c¸c lo¹i keo, hå d¸n. Nh vËy kÜ thuËt t¹o h×nh b»ng giÊy b×a lµ lao ®éng thñ c«ng nhÑ nhµng nhng mang tÝnh nghÖ thuË, kÜ thuËt cao. V× tõ nh÷ng m¶nh giÊy ®¬n gi¶n, cã h×nh d¹ng, kÝch thíc kh¸c nhau qua qu¸ tr×nh xÐ, gÊp, c¾t …®· t¹o ra v« sè s¶n phÈm cã h×nh d¹ng phong phó , ®a d¹ng vµ hÊp dÉn. Qua qu¸ tr×nh sö dông c¸c dông cô sù vËn ®éng, ph¸t triÓn lµm cho ®«i bµn tay trÎ trë nªn khÐo lÐo, nhanh nhÑn, linh ho¹t, chÝnh x¸c. d . Thùc hµnh – LuyÖn tËp vµ ®¸nh gi¸ * Cha ¸p dông PPDH linh hoạt : HS thùc hµnh b¾t chíc theo GV lµm mÉu, kh«ng theo quy tr×nh nªn HS lµm chËm vµ s¶n phÈm cha ®Ñp. *PPDH linh hoạt: Thùc hµnh lµ ho¹t ®éng träng t©m cña mçi bµi häc nªn GV cÇn gióp HS nhanh chãng b¾t tay vµo viÖc, yªu cÇu HS tËp trung sù chó ý vµ nç lùc trÝ tuÖ vµo viÖc suy nghÜ, lµm chÝnh x¸c ho¸ biÓu tîng, vËn dông c¸c kü n¨ng t¹o h×nh ®Ó lµm ra s¶n phÈm. Gióp trÎ ®îc rÌn luyÖn c¸c kü n¨ng ho¹t ®éng thùc tiÔn, thãi quen lµm viÖc tù gi¸c, tÝch cùc cã hiÖu qu¶. §©y lµ m«i trêng lý tëng ®Ó h×nh thµnh ë trÎ ý thøc lao ®éng, yªu lao ®éng vµ th¸i ®é t«n träng ®èi víi s¶n phÈm, víi ngêi lao ®éng. §ång thêi khi tham gia vµo ho¹t ®éng thùc hµnh víi môc ®Ých t¹o ra thø g× ®ã thËt ®Ñp cho m×nh, cho ngêi kh¸c nh lµm ®å ch¬i, ®å dïng, quµ tÆng... trÎ sÏ ®îc tr¶i nghiÖm nh÷ng c¶m xóc ®Æc biÖt nh lßng yªu th¬ng, lßng mong muèn lµm ®iÒu tèt cho ngêi kh¸c. Tõ ®ã gi¸o dôc trÎ tÝnh chu ®¸o, ý thøc céng ®ång, thãi quen chia sÎ, quan t©m ch¨m sãc ngêi kh¸c còng nh c¸c kü n¨ng giao tiÕp x· héi. Khi HS thùc hµnh GV theo dâi, nh¾c nhë c¸c em lµm ®óng quy tr×nh. §éng viªn nh÷ng em kh¸ ®Ó c¸c em phÊn khëi lµm viÖc, gióp ®ì HS yÕu b»ng c¸ch chØ ra nh÷ng chç cha ®óng, gîi ý c¸ch ®iÒu chØnh ®Ó HS tù söa ch÷a. Trong trêng hîp HS qu¸ yÕu GV kh«ng nªn tá ra khã chÞu lµm c¸c em ch¸n n¶n mµ ph¶i chØ b¶o cÆn kÏ ®Ó ®éng viªn khÝch lÖ c¸c em. Nh÷ng HS xÐ hoÆc c¾t xong tríc nªn nh¾c trÎ s¾p xÕp h×nh cho c©n ®èi , ®Ñp råi b«i hå nhÑ nhµng lªn mÆt tr¸i cña h×nh, dïng giÊy lãt ®Ó Ên cho h×nh dÝnh vµo vë thñ c«ng, thu dän giÊy vôn vµ dông cô. §éng viªn c¸c em bæ sung thªm chi tiÕt cho s¶n phÈm thªm phong phó. VÝ dô: Bµi “XÐ d¸n h×nh con gµ con ”. 7 n Khi HS xÐ ®îc c¸c bé phËn cña con gµ con, GV híng dÉn HS d¸n tuú theo vÞ trÝ cña c¸c bé phËn ®Ó t¹o ra c¸c chó gµ con cã c¸c ho¹t ®éng kh¸c nhau nh: d¸n ®Çu xuèng thÊp råi dïng bót chÊm vµo phÝa díi ch©n gµ ®Ó cã chó gµ ®ang mæ thãc hoÆc d¸n ë trªn vai t¹o thµnh chó gµ ®ang ngo¶nh ra sau. Víi c¸ch d¸n ch©n kh¸c nhau t¹o thµnh chó gµ ®ang ch¹y, ®ang ®øng hay ®ang n»m, vÏ thªm cá c©y, mÆt trêi, m©y, … ®Ó cã bøc tranh ®Ñp. (Có sản phẩm kèm theo) Khi ®· cã s¶n phÈm t¹o h×nh hoµn thiÖn GV sö dông c¸c biÖn ph¸p trß ch¬i ho¸ s¶n phÈm, chóng cã vai trß quan träng ®èi víi sù ph¸t triÓn kh¶ n¨ng tëng tîng vµ s¸ng t¹o cña trÎ. §éng c¬ lóc nµy g¾n liÒn víi ham muèn cña trÎ lµ®îc ch¬i ®îc vËn ®éng víi s¶n phÈm cña m×nh t¹o nªn .Tõ ®ã trÎ ý thøc râ h¬n vÒ ý tëng t¹o h×nh vµ cã thÓ n¶y sinh ý tëng míi. H¬n n÷a viÖc sö dông c¸c s¶n phÈm t¹o h×nh vµo c¸c t×nh huèng, vËn ®éng thùc sÏ gióp trÎ dÔ dµng nhËn xÐt ®¸nh gi¸ vµ thëng thøc c¸c gi¸ trÞ mü thuËt còng nh chÊt lîng, kü thuËt cña c¸c s¶n phÈm t¹o h×nh ®· hoµn thiÖn. VÝ dô1: D¹y bµi : “ XÐ d¸n h×nh qu¶ cam.” Khi HS ®· xÐ ®îc c¸c bé phËn cña h×nh qu¶ cam GV chia líp theo nhãm, mçi nhãm ®îc ph¸t mét tÊm b×a nhá cã vÏ h×nh chiÕc giá. HS theo nhãm d¸n qu¶ m×nh vµo ®Ó t¹o thµnh giá cam ®Ñp. . (Có sản phẩm kèm theo) VÝ dô 2: D¹y bµi : “XÐ d¸n h×nh c©y ®¬n gi¶n”. Khi HS xÐ xong h×nh các bé phËn cña c©y GV ph¸t cho mçi nhãm mét tÊm b×a HS d¸n s¶n phÈm cña c¸c b¹n theo h×nh thøc xen kÏ ®Ó t¹o thµnh rõng c©y. §èi víi nh÷ng s¶n phÈm gÊp giÊy GV cho HS tr×nh bµy thµnh hµng ®Ó c¶ líp dÔ quan s¸t, so s¸nh. Khi ®¸nh gi¸ s¶n phÈm cÇn cho HS nãi lªn c¶m nghÜ vÒ vÎ ®Ñp, sù næi bËt cña mét sè s¶n phÈm. Tøc lµ HS ®îc ®¸nh gi¸ s¶n phÈm cña m×nh vµ cña b¹n. ¥ ho¹t ®éng nµy GV nªn ®éng viªn khuyÕn khÝch HS lµ chÝnh chø kh«ng nªn chª trách. NÕu cã s¶n phÈm lµm kh«ng ®óng kü thuËt, cha hoµn thµnh GV yªu cÇu HS vÒ nhµ thùc hµnh tiÕp ®Ó tiÕt sau kiÓm tra. . (Có sản phẩm kèm theo) PHẦN III: KẾT LUẬN 1. KÕt qu¶ ®èi chøng: Qua mét thêi gian vËn dông ph¬ng ph¸p d¹y häc nªu trªn víi ph©n m«n thñ c«ng t«i thÊy hÇu hÕt c¸c em rÊt yªu thÝch m«n häc håi hép chê ®ãn m«n häc vµo thø 6 hµng tuÇn chÊt lîng t¨ng lªn râ rÖt. KÕt qu¶ cô thÓ nh sau: Sè HS cña líp : 17 em Hoµn thµnh tèt Khi cha ¸p dông PPDH Khi ®· ¸p dông PPDH linh hoạt linh hoạt Sè HS % Sè HS % 0 0 2 11,8 8 n Hoµn thµnh 11 64,7 15 88,2 Cha hoµn thµnh 6 35,3 0 0 2. Bµi häc: Tõ kÕt qu¶ ®¹t dîc ë trªn t«i rót ra kÕt luËn : kü n¨ng kü thuËt chØ cã thÓ ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së vËn dông kiÕn vµo qu¸ tr×nh thùc hµnh kü thuËt. Bëi vËy khi d¹y häc thñ c«ng GV cÇn kÕt hîp linh ho¹t nhiÒu ph¬ng ph¸p d¹y häc vµ h×nh thøc tæ chøc d¹y häc song GV cÇn chó ý dÕn 2 ph¬ng ph¸p ®Æc trng trong viÖc h×nh thµnh kü n¨ng kü thuËt lµ : lµm mÉu vµ huÊn luyÖn – luyÖn tËp. GV ph¶i lu«n ®Æt m×nh trong vai trß lµ ngêi híng dÉn, lµ nh©n tè kÝch thÝch, lµ träng tµi híng dÉn HS huy ®éng kiÕn vµ kinh nghiÖm cña b¶n th©n, cña tËp thÓ nhãm nhá hay cña c¶ líp ®Ó tù t×m ra kiÕn thøc míi. Kh¶ n¨ng tù ph¸t hiÖn cña trÎ ®Õn møc ®é nµo th× ®éng viªn khuyÕn khÝch c¸c em ph¸t hiÖn néi dung míi ®Õn møc ®ã. Muèn vËy GV ph¶i chuÈn bÞ hÖ thèng c©u hái ph¸t vÊn dùa vµo kiÕn thøc mµ HS ®· tiÕp nhËn ë bµi tríc; vµo tranh quy tr×nh, bµi mÉu, vËt thùc… vµo kiÕn thøc thùc tÕ cña HS vµ tr¸nh nh÷ng c©u hái kh«ng cã kh¶ n¨ng gióp HS ph¸t huy trÝ lùc. LÊy thùc hµnh lµm träng t©m, x©y dùng phong c¸ch lao ®éng c«ng nghiÖp, thùc hiÖn ®óng c«ng nghÖ cho HS. Trªn ®©y lµ mét sè kinh nghiÖm nhá t«i ®· rót ra trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y ph©n m«n thñ c«ng líp 1, cã thÓ vÉn cßn nhiÒu h¹n chÕ. KÝnh mong quý ®ång nghiÖp c¸c cÊp gãp ý, gióp ®ì ®Ó qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y cña t«i ngµy mét tèt h¬n. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n ! 9