Tài liệu SHLCT - HIEN

ĐỀ TÀI: ĐỔI MỚI TIẾT SINH HOẠT LỚP CUỐI TUẦN TRONG TRƯỜNG THCS MỤC LỤC PHẦN NỘI DUNG TRANG Phần 1 Tại sao cần đổi mới tiết SHLCT trong trường THCS? ĐẶT VẤN ĐỀ 1.1- Đáp ứng yêu cầu xã hội 4 1.2- Đảm bảo mục tiêu, nhiệm vụ giáo dục 4 1.3- Khắc phục những mâu thuẫn, bất hợp lý trong việc 5 thực hiện tiết SHLCT trong trường THCS Phần 2 Đổi mới tiết SHLCT trong trường THCS như thế nào? GIẢI 2.1- Cơ sở lý luận định hướng cho việc đổi mới tiết QUYẾT SHLCT trong trường THCS VẤN 2.2- Thực trạng đổi mới tiết SHLCT ĐỀ 2.3- Các biện pháp đổi mới tiết SHLCT trong trường 10 10 11 THCS 2.4- Hiệu quả đổi mới tiết SHLCT trong trường THCS 14 Phần 3 3.1- Ý nghĩa của đề tài 43 KẾT LUẬN 3.2- Khả năng áp dụng và phát triển đề tài 43 3.3- Bài học kinh nghiệm 43 3.4- Ý kiến đề xuất 43 GV: Huỳnh Thị Phượng Hiền Trang 1 ĐỀ TÀI: ĐỔI MỚI TIẾT SINH HOẠT LỚP CUỐI TUẦN TRONG TRƯỜNG THCS DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT giáo viên: GV giáo viên chủ nhiệm: GVCN trung học cơ sở: THCS học sinh: HS giáo dục – đào tạo: GD – ĐT sinh họat lớp cuối tuần: SHLCT phụ huynh học sinh: PHHS xã hội chủ nghĩa: XHCN công nghệ thông tin: CNTT hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp: HĐGDNGLL cơ sở vật chất: CSVC sáng kiến kinh nghiệm: SKKN cán bộ (lớp): CB GV: Huỳnh Thị Phượng Hiền Trang 2 ĐỀ TÀI: ĐỔI MỚI TIẾT SINH HOẠT LỚP CUỐI TUẦN TRONG TRƯỜNG THCS GV: Huỳnh Thị Phượng Hiền Trang 3 ĐỀ TÀI: ĐỔI MỚI TIẾT SINH HOẠT LỚP CUỐI TUẦN TRONG TRƯỜNG THCS 1-Tại sao cần đổi mới tiết SHLCT trong trường THCS? 1.1- Đáp ứng yêu cầu xã hội: Thiên niên kỉ mới mở ra với bao kì vọng sáng tạo. Nhân loại đã bước vào thế kỉ XXI với nền Khoa học – Công nghệ phát triển nhảy vọt. Một thế giới năng động, hiện đại. Một xu thế giao lưu và hội nhập. Đó là quy luật tất yếu cho sự tồn tại và phát triển của mỗi quốc gia . Trong quỹ đạo sôi động ấy, Việt Nam đã và đang quyết tâm vươn mình, vượt lên với những đột phá quan trọng để tạo đà thành công cho bước chuyển táo bạo từ một đất nước nghèo nàn, lạc hậu muốn sánh ngang tầm thời đại. Một Việt Nam đổi mới trên con đường xây dựng CNXH hướng tới mục tiêu “ Dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh”. Đó là lí tưởng cao đẹp cho sự phấn đấu của mỗi người Việt Nam yêu nước, đặc biệt là thế hệ trẻ – những chủ nhân tương lai quyết định sinh mệnh của Tổ quốc . Thế hệ trẻ có hoàn thành được sứ mạng lịch sử trọng đại hay không, có lập nên những kì tích huyền diệu hay không , phần lớn là nhờ công lao của nền giáo dục nước nhà, nhờ tâm lực của đội ngũ thầy, cô giáo. Đó là nhiệm vụ vô cùng khó khăn nhưng cũng rất đỗi vinh quang dành cho mỗi nhà giáo. Xã hội đã giao phó và đòi hỏi người dạy học phải góp phần “xuất lò” những HS “chính mác thế kỉ XXI”, nghĩa là những lớp người không chỉ toàn tài mà còn phải vẹn đức – có óc thông minh, nhạy bén, có tư duy sáng tạo, năng động, có kỹ năng sống thích hợp, có nhân cách tốt đẹp, có đầy đủ những ý thức và hành vi công dân … Muốn thế phải bồi đắp tri thức và rèn luyện phẩm chất cho học sinh một cách toàn diện qua tất cả những hoạt động giảng dạy và giáo dục trong nhà trường. Trong đó, tiết SHLCT cũng là những hoạt động góp phần quan trọng giúp học sinh phát triển trí tuệ và nhân cách để có thể dễ dàng hòa nhập trong cuộc sống của xã hội hiện đại. Mặt khác, những năm gần đây, xã hội rất bức xúc về tình trạng đạo đức học sinh xuống cấp nghiêm trọng. Ai cũng nhận thấy giới trẻ ngày càng bộc lộ những non yếu về kĩ năng sống khiến chúng rất dễ phạm phải những sai lầm đáng tiếc. Nhất là lứa tuổi THCS – một giai đoạn phát triển tâm sinh lý rất phức tạp! Điều đó gióng lên một hồi chuông báo động khẩn cấp để những người làm công tác giáo dục như chúng ta cần nâng cao tinh thần trách nhiệm, tình yêu thương nhằm tìm ra thật nhiều giải pháp tích cực cho công tác chủ nhiệm nói chung và việc tổ chức tiết SHLCT nói riêng. 1.2- Đảm bảo mục tiêu, nhiệm vụ giáo dục : Tổ chức tốt các tiết SHLCT cũng chính là góp phần cho việc hoàn thành mục tiêu giáo dục trong trường THCS. Bởi theo Luật Giáo dục: Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với lý tưởng độc lập dân tộc và GV: Huỳnh Thị Phượng Hiền Trang 4 ĐỀ TÀI: ĐỔI MỚI TIẾT SINH HOẠT LỚP CUỐI TUẦN TRONG TRƯỜNG THCS chủ nghĩa xã hội; hình thành và bồi dưỡng nhân cách, phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Ở trường phổ thông nước ta, cùng với giờ chào cờ đầu tuần, tiết SHLCT là một tiết học bắt buộc được phân phối trong thời khóa biểu chính khóa hàng tuần bởi nó có vai trò vô cùng quan trọng trong quá trình giáo dục HS hướng tới mục tiêu tốt đẹp nêu trên. Việc đổi mới tiết SHLCT càng trở nên cần thiết khi hưởng ứng phong trào thi đua « Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực » theo chỉ thị của Bộ GD- ĐT (Số: 40/2008/CT-BGDĐT). Đổi mới tiết SHLCT là việc cần làm ngay để thực hiện nhiệm vụ Năm học 2010-2011 với yêu cầu của Bộ GD-ĐT về việc rèn luyện kỹ năng sống cho HS cũng như tiếp tục thực hiện chủ đề “Năm học tiếp tục đổi mới quản lý và nâng cao chất lượng giáo dục”. Đặc biệt, công tác phát động phong trào phòng chống vi phạm pháp luật trong thanh thiếu niên học sinh, sinh viên (Theo chỉ thị số 03 ngày 27/4/2011 của Thành ủy Quy Nhơn) càng cần phải được kết hợp trong việc đổi mới tiết SHLCT. 1.3- Khắc phục những mâu thuẫn, bất hợp lý trong việc thực hiện tiết SHLCT trong trường THCS: Tiết SHLCT có vai trò quan trọng, ý nghĩa to lớn trong hoạt động giáo dục của trường THCS. Người xưa bảo Tiên học lễ hậu học văn thì tiết SHLCT đem đến cho HS cả Lễ lẫn Văn. Phương châm giáo dục ngày nay đề cao Học phải đi đôi với hành thì tiết SHLCT là cơ hội lý tưởng để HS được cả Học lẫn Hành. Cuộc sống hiện đại thổi luồng sinh khí năng động thì tiết SHLCT là không gian vàng cho lứa tuổi mới lớn thể hiện tài năng sáng tạo. Người lớn than phiền tuổi ô mai dở dở ương ương khó hiểu thì tiết SHLCT là điểm hẹn tuyệt vời cho sự sẻ chia tâm hồn giữa các thế hệ. Các cơ quan pháp luật đau đầu vì HS vi phạm pháp luật thì tiết SHLCT có thể tác động giảm thiểu nguy cơ đáng sợ ấy. Thế nhưng trong thực tế ở trường THCS, tiết SHLCT chưa được quan tâm và đầu tư ngang tầm với vai trò, ý nghĩa của nó. Các cấp quản lý chưa có sự chỉ đạo sát sao, chưa tổ chức, hướng dẫn, trang bị cho GVCN những kiến thức, kĩ năng để đảm nhiệm công tác chủ nhiệm nói chung và tổ chức tiết SHLCT nói riêng. Trang Web Giaoduc.edu.vn (Thứ Tư, 19/01/2011, 14:36 (GMT+7) cũng phản ánh bất cập đó. Với cái tít : Chuyện học đường – Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh: Yếu từ khâu giáo viên, chuyện được phản ánh văn tắt như sau: “Thực tế hiện nay, đội ngũ GVCN vẫn chưa được đào tạo bài bản, chưa qua các khóa học rèn luyện kỹ năng sống cho HS. GV: Huỳnh Thị Phượng Hiền Trang 5 ĐỀ TÀI: ĐỔI MỚI TIẾT SINH HOẠT LỚP CUỐI TUẦN TRONG TRƯỜNG THCS Thiếu kỹ năng công tác chủ nhiệm lớp: Có thể nói, GVCN là người đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối nhà trường với HS; là người gần gũi, tiếp xúc thường xuyên với HS; là kênh truyền đạt những mong muốn, suy nghĩ của các em tới BGH nhà trường và ngược lại. Cũng bởi trọng trách nặng nề đó nên GVCN được ví như những người “làm dâu” để xử lý mọi việc làm, tình huống diễn ra trong lớp học. Trong tuần, GVCN có ít nhất một tiết sinh hoạt chủ nhiệm vào đầu hoặc cuối tuần để gặp gỡ, trao đổi với HS của mình. Nhưng hầu hết những giờ sinh hoạt chủ nhiệm đều bị HS đánh giá là khô khan, nhàm chán chỉ đơn thuần là nhắc nhở, xử lý các trường hợp vi phạm, ít có sự sáng tạo để mối quan hệ giữa thầy với trò thực sự vui vẻ... Mới đây, trong một cuộc hội thảo về công tác chủ nhiệm lớp ở các trường phổ thông khu vực phía Nam (do Bộ GD-ĐT tổ chức), các đại biểu tham dự đều cho rằng việc bồi dưỡng, đào tạo ở các trường sư phạm đang bị bỏ ngỏ. Ngành sư phạm chưa quan tâm đúng mức tới việc rèn luyện nghiệp vụ sư phạm, đặc biệt là công tác chủ nhiệm lớp. Trong công tác đào tạo GV chưa chú trọng đúng mức đến kỹ năng giáo dục hay kỹ năng làm công tác chủ nhiệm cho sinh viên, dẫn đến tình trạng nhiều GV trẻ rất lúng túng với công tác này. Trong khi đó, GVCN lại là cầu nối trung gian giữa nhà trường và gia đình HS. Không chỉ hiểu, họ còn là người phải tổ chức cho HS những giờ học kỹ năng trong tiết sinh hoạt lớp nhằm giúp HS hoàn thiện nhân cách của mình...” Đối chiếu với chủ đề các năm học gần đây “... đổi mới quản lý và nâng cao chất lượng giáo dục” thì từ Ban giám hiệu đến GVCN vẫn chưa đổi mới quản lý, chưa nâng cao được chất lượng giáo dục trong tiết SHLCT. Đối chiếu với việc thực hiện phong trào thi đua Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực thì tiết SHLCT có lẽ là khâu bất ổn nhất. Hãy nghe những lời tâm sự của các em HS thì rõ: TUỔI TEEN Cập nhật: 13/09/2008 - 00:13 - Nguồn: Kenh14.vn Khi sinh hoạt lớp trở thành “món khó nuốt” Đều đặn hàng tuần, các tiết sinh hoạt lớp diễn ra trong những cái ngáp dài; những “tiết mục” tuyên dương, phê bình nhạt nhẽo. Bắt đầu từ toàn cảnh tiết sinh hoạt… ... “Tất nhiên là chúng tớ bao giờ chả đoán được nội dung của tiết sinh hoạt! Cô giáo chủ nhiệm với cả mấy nhân cán bộ lớp sẽ đều đều tổng kết lại tất cả - bằng cách diễn tả một version khác dài dòng hơn về những gì trong sổ Nam tào (sổ ghi đầu bài) trong tuần trước rồi blah blah phê bình kiểm điểm trước lớp. Cái mới duy nhất của mỗi tiết phụ mà chính này là nín thở chờ xem tuần này anh em nào của ta bị “lên thớt” và xui tới đâu với mấy hình phạt.” “Lớp tớ thầy chủ nhiệm nghiêm có tiếng rồi nên tiết sinh hoạt im phăng phắc, thầy chỉ định ai phát biểu, kể lể tình hình, báo cáo gì thì mới được nêu ý kiến, còn lại đừng ai nghĩ đến việc xung phong đứng lên yêng hùng kiểu “Thưa thầy, GV: Huỳnh Thị Phượng Hiền Trang 6 ĐỀ TÀI: ĐỔI MỚI TIẾT SINH HOẠT LỚP CUỐI TUẦN TRONG TRƯỜNG THCS con nghĩ khác cơ ạ!” – Văn Mạnh (lớp 12A10 trường N.T.M.K) lắc đầu ngán ngẩm. Cậu bạn thừa nhận nhiều lúc muốn “có nhời” với mấy kiểu áp đặt của thầy chủ nhiệm đối với những hoạt động của lớp lắm, nhưng rồi nghĩ “một cánh én nhỏ chẳng làm nên mùa xuân” nên lại thôi ngay ý định. Điều tệ nhất là trong lớp của Mạnh cũng có nhiều “cánh én” khác nghĩ thầm trong đầu hệt như bạn ấy, và thế là cả một tập thể đã “nối giáo” cho buổi sinh hoạt trở thành một chiều, vô cùng thụ động và chẳng có tác dụng gì nhiều . Những tiết sinh hoạt là để teen ... ngủ và nghe nhạc!? “Với tớ và hội bạn ở lớp thì tiết sinh hoạt lại nhẽ nhõm lắm, vì không phải là tiết học môn gì cả, tha hồ xả hơi với cả tranh thủ chép bài tập về nhà cho kịp các tiết sau. Cô giáo vừa hiền ít nói lại chả mấy khi tham gia tiết sinh hoạt, giao hết cho cán bộ lớp điều hành. Tụi cán bộ lớp cũng chả muốn chơi nổi làm gì, nên nói qua qua cho xong, rồi cũng yên phận về chỗ.”. “Phần lớn các teen tỏ ra uể oải vào giờ sinh hoạt, người thì nghĩ kiến thức chẳng được dung nạp cái gì nên gục xuống lén… khò khò cho qua tiết, người khác lại nghĩ có rỗi hơi mới tham gia sôi nổi vào buổi tổng kết, động viên, phê và tự phê, vào đầu tuần và cuối tuần lặp đi lặp lại đó. Tất cả đều tỏ ra thờ ơ với một tiết học nghĩa vụ không hơn không kém”. Đó là những thông tin từ Internet, còn trong thực tế tai nghe, mắt thấy, chúng ta cũng dễ dàng thừa nhận có rất nhiều tiết SHLCT diễn ra trong trường THCS với những bộ mặt cau có đăm đăm, những trạng thái stret vì tức giận, buồn phiền, những hành vi la mắng, thậm chí đánh đòn HS của GVCN; những đôi mắt thờ ơ, vô cảm, những trạng thái ấm ức, chán nản, những hành vi nghịch ngợm, quậy phá của HS… Thật phản tác dụng! Có thể nói không ngoa rằng trong tiết SHLCT, hai chữ thân thiện và tích cực quả là hiếm hoi vô cùng. Nếu cứ cho đó chỉ là những hiện tượng rải rác, không phản ánh vấn đề bao quát thì hiện nay, phần đông GVCN và HS THCS vẫn thực hiện tiết SHLCT một cách đều đều với trình tự như sau : - Ổn định lớp. - Lớp trưởng giới thiệu, điều khiển diễn biến của tiết sinh hoạt lớp. - Các tổ trưởng nhận xét từng mặt hoạt động trong tuần qua về học tập, nề nếp tác phong, thể dục, vệ sinh, … - Các lớp phó nhận xét từng mặt theo sự phân công. - Cả lớp tham gia đóng góp ý kiến. - Lớp trưởng đánh giá chung. Tuyên dương khen ngợi, động viên, nhắc nhở các bạn. Tổ chức bình chọn HS xuất sắc, tổ xuất sắc. Triển khai công tác tuần đến, tháng đến, phát động thi đua theo chủ điểm, theo đợt thi đua. GV: Huỳnh Thị Phượng Hiền Trang 7 ĐỀ TÀI: ĐỔI MỚI TIẾT SINH HOẠT LỚP CUỐI TUẦN TRONG TRƯỜNG THCS - GVCN nhận xét chung qua phần đánh giá của lớp trưởng (động viên, nhắc nhở, khen ngợi học sinh). Hướng dẫn, chỉ đạo những giải pháp thực hiện thi đua trong tuần đến, tháng đến. Rõ ràng là cách tổ chức những tiết SHLCT như thế cho thấy rằng ngoài ưu điểm đảm bảo tương đối đầy đủ những nội dung theo quy định đồng thời giúp cho GV và HS đỡ vất vả, đỡ phải bỏ công sức, tâm huyết, thì khi đối chiếu với lý luận dạy-học, với mục tiêu và nguyên lý giáo dục , những tiết SHLCT ấy đã bộc lộ những nhược điểm cơ bản như sau : - Chưa tích cực hóa một cách hiệu quả những hoạt động của chủ thể học sinh. - Chưa tạo được cho HS hoàn cảnh giao tiếp thuận lợi trong không khí hào hứng của lớp học và thái độ dễ hợp tác của những người cùng tham gia … - Chưa tạo cho HS nhu cầu muốn hoạt động, muốn được bộc lộ … - Chưa thể hiện được vai trò quan trọng của giáo viên trong việc hướng dẫn, tổ chức tiết sinh hoạt … - Chưa nâng cao được hiệu quả giáo dục từ tiết sinh hoạt. Tất nhiên, chúng ta không thể phủ nhận những nguyên nhân dẫn đến sự đơn điệu, nhạt nhẽo của tiết SHLCT. Có biết bao khó khăn từ nhiều phía như: - GVCN tuy đã nhận thức được tầm quan trọng, ý nghĩa của tiết SHLCT, được tiếp cận với Tài liệu tập huấn HĐGDNGLL và đã từng tổ chức các tiết học HĐGDNGLL nhưng hầu như chưa tích cực vận dụng vào việc tổ chức tiết SHLCT hoặc rất nhiệt tình nhưng lại thiếu kinh nghiệm, kĩ năng tổ chức; thiếu thời gian, sức lực, thiếu sự hỗ trợ ... - HS chưa chủ động và tự tin khi tham gia hoạt động tập thể trong tiết SHLCT. Thậm chí, còn một số học sinh quậy phá, thiếu ý thức tập thể. - Cơ sở vật chất, trang thiết bị trong nhà trường THCS còn thiếu thốn. - Quan hệ phối hợp giữa GVCN với PHHS và các lực lượng xã hội chưa chặt chẽ, kịp thời, hiệu quả. Dẫu khó khăn trùng điệp như vậy cũng không thể để thầy trò trong trường THCS lê thê điệp khúc SHLCT là khó khổ là khô khan là nhạt nhẽo là chán phèo … Trong khi tất cả các môn học, kể cả tiết HĐGDNGLL đều được chỉ đạo, hướng dẫn và GV đã thực hiện đổi mới để nâng cao chất lượng giáo dục thì tiết SHLCT vẫn còn là mặt trận bỏ ngỏ. Phải đổi mới tiết SHLCT! Đó là việc cấp thiết của rất nhiều người. Riêng tôi, tôi thực hiện đề tài ĐỔI MỚI TIẾT SINH HOẠT LỚP CUỐI TUẦN TRONG TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ với mong muốn được chia sẻ một số ý kiến nho nhỏ, được đóng góp vài kinh nghiệm thực tiễn nhằm thúc đẩy quá trình đổi mới đồng bộ. Tôi hy vọng đề tài này sẽ gợi mở để quý đồng nghiệp tự trải nghiệm những tiết SHLCT hấp dẫn nhằm đem lại niềm vui cho HS cũng như cho chính mình. GV: Huỳnh Thị Phượng Hiền Trang 8 ĐỀ TÀI: ĐỔI MỚI TIẾT SINH HOẠT LỚP CUỐI TUẦN TRONG TRƯỜNG THCS GV: Huỳnh Thị Phượng Hiền Trang 9 ĐỀ TÀI: ĐỔI MỚI TIẾT SINH HOẠT LỚP CUỐI TUẦN TRONG TRƯỜNG THCS 2- ĐỔI MỚI TIẾT SHLCT TRONG TRƯỜNG THCS NHƯ THẾ NÀO? 2.1-Cơ sở lý luận định hướng cho việc đổi mới tiết SHLCT trong trường THCS: 2.1.1 - Nguyên tắc chung đổi mới tiết SHLCT: - Ưu tiên hàng đầu cho việc giáo dục đạo đức nhưng không tách rời với các hoạt động dạy – học và rèn luyện kỹ năng sống cho HS THCS nhằm đảm bảo mục tiêu, tính chất, nguyên lý giáo dục của nhà trường XHCN. - Phát huy tối đa tính tích cực của chủ thể HS. - Phát huy thế mạnh của hoạt động nhóm/tổ. - Chú trọng quan tâm đến tất cả các đối tượng học sinh . - Tạo được không khí tự nhiên, thoải mái, nhẹ nhàng và lựa chọn nội dung hấp dẫn để lôi cuốn các em vào hoạt động tập thể . - Đầu tư thật kỹ cho khâu chuẩn bị trước của cả giáo viên lẫn HS. 2.1.2 - Định hướng chung về đổi mới phương pháp tổ chức tiết SHLCT ở THCS : - Bám sát mục tiêu giáo dục ở trường THCS. - Phù hợp với nội dung hoạt động cụ thể. - Phù hợp với đặc điểm lứa tuổi HS THCS. - Đảm bảo tính thực tiễn, phù hợp với cơ sở vật chất, các điều kiện tổ chức hoạt động của nhà trường. - Phù hợp với việc đổi mới đánh giá kết quả hoạt động của HS. - Tăng cường việc sử dụng linh hoạt các thiết bị, phương tiện dạy học và đặc biệt là ứng dụng công nghệ thông tin. * Định hướng chung về đổi mới phương pháp dạy học (PPDH) đã được quy định trong Luật giáo dục, đó là : “phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học tập cho học sinh”. Cho nên, có thể coi quan điểm phát huy tính tích cực của HS là định hướng chung cho việc đổi mới phương pháp tổ chức tiết SHLCT ở THCS. 2.2/ Thực trạng đổi mới tiết SHLCT: Trong thực tế, khi đổi mới tiết SHLCT, thuận lợi cũng nhiều mà khó khăn cũng lắm. Qua trải nghiệm, tôi nhận thấy như sau: GV: Huỳnh Thị Phượng Hiền Trang 10 ĐỀ TÀI: ĐỔI MỚI TIẾT SINH HOẠT LỚP CUỐI TUẦN TRONG TRƯỜNG THCS 2.2.1-Thuận lợi: - HS ủng hộ hết mình, PHHS đồng tình và có sự hỗ trợ nhất định. - Xã hội có nhiều kênh thông tin phong phú, ngành cung cấp nhiều phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực ... làm cơ sở để GVCN vận dụng vào tiết SHLCT. 2.2.2- Khó khăn: - Cơ sở vật chất: Trang thiết bị thiếu thốn. Nguồn tài chính chi cho SHLCT không có nên phải khéo léo vận động PHHS. - Về HS: Sĩ số đông, HS quá hiếu động nên rất khó quản lý khâu trật tự. Bên cạnh đó, một số HS lại quá thụ động, nhút nhát nên phải bỏ nhiều thời gian, công sức quan tâm đến đối tượng này. Ngoài ra, GVCN còn phải tìm cách phân công hợp lý, khai thác năng lực HS phù hợp để giải quyết hiện tượng một số HS (cán sự bộ môn, cán bộ lớp) phải làm việc nhiều, có thể dẫn đến quả tải. - Về bản thân GVCN: Áp lực công việc nhiều nên lắm lúc muốn tặc lưỡi bỏ qua những nhu cầu chính đáng của HS trong tiết SHLCT, cho các em sinh hoạt qua loa chiếu lệ cho xong việc. Đôi khi, còn không tránh khỏi tâm lý e ngại vì chưa nhận được sự đồng thuận, khích lệ của các cấp quản lý cũng như đồng nghiệp trong nhà trường. Đặc biệt là GVCN thiếu kinh nghiệm, kĩ năng tổ chức: chẳng hạn như làm thế nào để quản lý và đảm bảo an toàn khi HS chuẩn bị và tham gia sinh hoạt; làm thế nào để đảm bảo thời lượng trong một tiết sinh hoạt 45 phút với nhiều nội dung; làm thế nào để hình thức tổ chức luôn luôn mới mẻ, hấp dẫn; làm gì khi gặp những tình huống phức tạp hay những sự cố ngoài ý muốn ... 2.3/ Các biện pháp đổi mới tiết SHLCT trong trường THCS: 2.3.1 Đổi mới nội dung: - Cần lựa chọn nội dung sinh hoạt một cách linh hoạt, đạt hiệu quả. - Vừa bám sát vào nhiệm vụ dạy – học của nhà trường vừa vận dụng tình hình của địa phương, vừa căn cứ vào nhiệm vụ và đặc điểm của lớp, của các đối tượng học sinh để có thể lựa chọn nội dung trong tiết SHLCT một cách phù hợp nhất. - Tài liệu gợi ý để GVCN tham khảo, vận dụng trong việc lựa chọn nội dung là Chương trình HĐGDNGLL do Bộ GD-ĐT ban hành cho các khối lớp ở trường THCS và Nội dung của phong trào thi đua « Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực » (Số: 40/2008/CT-BGDĐT) . - Sau đây là một số nội dung chủ yếu trong tiết SHLCT: + Sơ kết, tổng kết công tác (nhận xét, đánh giá, bình chọn, kiểm điểm ...) GV: Huỳnh Thị Phượng Hiền Trang 11 ĐỀ TÀI: ĐỔI MỚI TIẾT SINH HOẠT LỚP CUỐI TUẦN TRONG TRƯỜNG THCS + Phổ biến công tác (của trường, lớp, đoàn thể...) Thảo luận, bàn bạc về kế hoạch và biện pháp thực hiện nhiệm vụ. + Vui chơi, giải trí (trò chơi, văn nghệ, thể thao ...) + Lao động (vệ sinh trường lớp, tôn tạo, bảo quản cơ sở vật chất trường lớp). + Bổ sung, củng cố kiến thức, kĩ năng (kiến thức học đường, kiến thức xã hội, kĩ năng học tập, kĩ năng sống ...) + Hoạt động từ thiện, công ích ... Có thể linh hoạt lồng ghép các nội dung trên sao cho tiết sinh hoạt luôn phong phú, mới mẻ, hấp dẫn và có tác dụng giáo dục cao. 2.3.2- Đổi mới phương pháp: Phương pháp tổ chức tiết SHLCT ở THCS rất đa dạng và phong phú. Ở đây có sự phối hợp giữa phương pháp giáo dục với phương pháp dạy học, trên cơ sở đó GV vận dụng cho phù hợp với nội dung và hình thức hoạt động đã lựa chọn. Dựa theo Tài liệu tập huấn HĐGDNGLL, có thể vận dụng một vài phương pháp cơ bản sau đây : 1. Phương pháp thảo luận nhóm 2. Phương pháp đóng vai 3. Phương pháp giải quyết vấn đề 4. Phương pháp tình huống 5. Phương pháp giao nhiệm vụ 6. Phương pháp trò chơi 7. Phương pháp tổ chức hoạt động giao lưu 8. Phương pháp diễn đàn 2.3.3- Đổi mới vai trò nhân sự: Vai trò của GVCN và HS trong tiết SHLCT: - Học sinh : Trong tiết SHLCT, người hoạt động chủ yếu là HS. HS phải là những chủ nhân thực sự, chiếm lĩnh hầu hết các hoạt động trong tiết học. Các em không những là diễn viên hoàn toàn làm chủ sân khấu với những hình thức phong phú, đa dạng mà còn cùng hợp tác với GVCN trong khâu dựng kịch bản cũng như làm đạo diễn. - Giáo viên : Nói chung, đối với tiết SHLCT, GVCN nên tránh hai khuynh hướng sau : GV: Huỳnh Thị Phượng Hiền Trang 12 ĐỀ TÀI: ĐỔI MỚI TIẾT SINH HOẠT LỚP CUỐI TUẦN TRONG TRƯỜNG THCS + Cho rằng giờ sinh hoạt là của HS, dành cho HS hoạt động là chính; từ đó GV không làm gì cả, khoán trắng, phó mặc cho HS muốn làm thế nào cũng được dẫn đến sự đơn điệu, buồn tẻ, mất tác dụng. + Quá chuyên quyền nên không cho HS được trình bày, được bộc lộ ý kiến, hoặc chỉ cứng nhắc tập trung vào việc diễn giảng, thuyết lý về đạo đức, thậm chí tiết sinh hoạt nào cũng rầy la, trách mắng không ngớt về những sai phạm của học sinh. Trong tiết SHLCT, GV chỉ cần làm việc rất ít để trao quyền ưu tiên cho HS hoạt động với thời lượng tối đa có thể được; thậm chí hầu như GV không làm gì cả. Nhưng ở đây, không làm gì cả không có nghĩa là khoán trắng, phó mặc HS kiểu như đã nói ở trên; mà GV vẫn là người bao quát, chỉ đạo sát sao để đảm bảo cho hoạt động của HS đúng hướng và đạt hiệu quả cao. * Nói chung cả GVCN và học sinh cùng hợp tác đồng tổ chức để tạo ra những hoạt động sôi nổi, tích cực trong tiết SHLCT. Nhưng quan trọng hơn cả là đồng tổ chức theo phương châm: “ Trò tự thiết kế - Trò tự thi công” 2.3.4 - Đổi mới hình thức : - Đổi mới không gian, địa điểm sinh hoạt: + Thay đổi, sắp xếp lại bàn ghế để tạo những kiểu không gian khác nhau. + Trang trí phòng học theo những kiểu khác nhau. + Chọn những địa điểm ngoài phòng học một cách thích hợp như sân trường, hành lang, khu lao động, bãi cỏ gần trường ... - Đổi mới vị trí của HS trong tiết sinh hoạt : Thay đổi chỗ ngồi. + Tự chọn theo sở thích của HS. + Theo sự phân công của người điều khiển cho phù hợp với hoạt động. - Đổi mới cách thức triển khai nội dung hoạt động: vô cùng biến hóa. + Hình thức thưởng, phạt được thay đổi thường xuyên. + Cách tổ chức sinh nhật luôn mới mẻ. + Các trò chơi đa dạng. + Hình thức diễn đàn, tọa đàm, giao lưu... phong phú. 2.3.5- Đổi mới trong các bước thực hiện tiết SHLCT: * Bước chuẩn bị : Thực hiện khâu chuẩn bị trước khi tiến hành tiết SHLCT: Trước hết, xin được nhấn mạnh tầm quan trọng của khâu chuẩn bị trước khi tiến hành tiết sinh hoạt trên lớp. Có thể nói yếu tố quyết định thành công GV: Huỳnh Thị Phượng Hiền Trang 13 ĐỀ TÀI: ĐỔI MỚI TIẾT SINH HOẠT LỚP CUỐI TUẦN TRONG TRƯỜNG THCS hay thất bại của giờ SHLCT theo hướng đổi mới chính là ở khâu này. Cả GVCN và HS cùng hợp tác để làm tốt khâu chuẩn bị. - Xây dựng đội ngũ cán bộ lớp (tìm kiếm nhân sự, phương pháp làm việc, hệ thống sổ sách ...) - Xây dựng kế hoạch chung cho việc thực hiện các tiết SHLCT trong cả năm học: chuẩn bị về các nội dung hoạt động, phương pháp và hình thức thực hiện các hoạt động ... - Chuẩn bị nguồn tài chính hỗ trợ cho các hoạt động ở tiết SHLCT. - Thiết lập các mối quan hệ mật thiết với PHHS. Chú ý: Những việc trên cần được GVCN và HS thảo luận rồi nhất thiết phải được trình bày một cách khéo léo, cụ thể ở cuộc họp đầu năm để PHHS cùng thống nhất, chia sẻ, quan tâm, giúp đỡ. - Kế hoạch thực hiện các tiết SHLCT trong từng tháng, từng tuần: GVCN cần định hướng cho HS trong việc chuẩn bị về cả nội dung và cách thức ( Chuẩn bị cái gì ? Chuẩn bị như thế nào, bằng cách nào?) nhưng cần phát huy tối đa sự sáng tạo, tích cực của HS; có thể để các em tự lựa chọn những nội dung, cách thức cụ thể, phù hợp. Cũng cần phân công cụ thể cho các đối tượng HS, nhưng chủ yếu là chỉ đạo thông qua đội ngũ cán bộ lớp. * Bước tiến hành tiết SHLCT (theo giờ phân công ở thời khóa biểu): - HS được chủ động thực hiện tất cả những hoạt động trong tiết sinh hoạt theo hướng đổi mới nội dung, đổi mới phương pháp, đổi mới hình thức … như đã nêu ở trên. * Bước kết thúc, rút kinh nghiệm: - GV cần thăm dò ý kiến của HS về các HĐ trong tiết SHLCT để điều chỉnh, đáp ứng nhu cầu chính đáng của các em. Có nhiều cách để nhận được thông tin phản hồi từ phía HS: GV trực tiếp trò chuyện với HS, yêu cầu HS điền phiếu, nhờ cán bộ lớp trao đổi với các bạn ... - GVCN cùng cán bộ lớp, cùng tập thể HS thảo luận tìm kiếm những cách thức để tiết SHLCT luôn luôn mới mẻ, hấp dẫn ... 2.4- Hiệu quả đổi mới tiết SHLCT trong trường THCS: 2.4.1- Quá trình áp dụng : Tôi áp dụng tiết SHLCT theo hướng đổi mới với nhiều đối tượng trong trường THCS suốt từ năm học 2001-2002 đến nay: - Đã từ lâu, tôi cảm thấy mỗi tiết SHLCT thật nặng nề, đơn điệu đối với cả cô và trò. Vì thế, từ năm học 2001-2002, tôi bắt đầu thử nghiệm để làm mới nội dung cũng như hình thức cho tiết sinh hoạt vốn khô khan, nhàm chán. Năm học ấy, tôi cùng với tập thể lớp 6A7 của trường THCS Nhơn Bình (TP Quy Nhơn, Bình Định) đã trải nghiệm những giây phút thú vị, tuy nhiên còn khá hiếm hoi GV: Huỳnh Thị Phượng Hiền Trang 14 ĐỀ TÀI: ĐỔI MỚI TIẾT SINH HOẠT LỚP CUỐI TUẦN TRONG TRƯỜNG THCS vì cô trò chưa mạnh dạn, hơn nữa cũng chưa có nhiều kinh nghiệm để đều đặn đổi mới những tiết SHLCT. Hai năm học tiếp theo (2002-2003, 2003-2004), tôi lần lượt chủ nhiệm lớp 9A2, lớp 9A5 của trường THCS Nhơn Bình (TP Quy Nhơn, Bình Định); và số lượng tiết SHLCT được đổi mới đã xuất hiện nhiều hơn. - Sau đó, tôi chuyển công tác về trường THCS Ngô Mây (TP Quy Nhơn, Bình Định). Năm học 2004-2005, 2005-2006, tôi chủ nhiệm theo lớp từ 8A5 lên 9A5. Tôi cùng học sinh đổi mới liên tục, cho nên tiết SHLCT ngày càng phong phú hơn. - Từ năm học 2006-2007 đến 2009-2010, tôi chủ nhiệm theo lớp 4 năm liền, từ 6A1 lên 9A1. Đây là điều kiện khá thuận lợi để cô trò chúng tôi phối hợp ăn ý cho những tiết SHLCT ngày càng thêm phần hấp dẫn, bổ ích. - Năm học này (2010-2011), tôi chủ nhiệm lớp 8A4. Những tiết SHLCT tiếp tục được đổi mới, cô trò chúng tôi ngày càng có thêm nhiều niềm vui bên nhau. * Các lớp ở những năm học nêu trên thuộc nhiều đối tượng HS, có lớp nhiều HS khá giỏi, có lớp nhiều HS yếu kém, thậm chí là nhiều HS cá biệt, quậy phá ... nhưng qua thực tế trải nghiệm, tôi nhận thấy đều có thể áp dụng đổi mới tiết SHLCT. * Ngoài sự trải nghiệm hàng chục năm của bản thân, gần đây, tôi truy cập thông tin trên mạng Internet thì bên cạnh những lời than về sự tẻ nhạt của tiết SHLCT qua tâm sự của một số HS, cũng đã có vài tín hiệu đáng mừng từ một số GVCN và tập thể HS với những tiết sinh hoạt lớp vui vẻ, hấp dẫn, bổ ích ở trường THPT, THCS, Tiểu học. Tôi càng thêm vững tin rằng đổi mới tiết SHLCT nhất định là thu được những kết quả tốt đẹp. 2.4.2- Kết quả cụ thể khi đổi mới tiết SHLCT : Tôi xin mô tả một số hoạt động được tổ chức trong tiết SHLCT theo hướng đổi mới mà tôi và các em HS đã thực hiện trong những năm qua. Đây chỉ là những gợi ý để quý đồng nghiệp và các em học sinh tham khảo, vận dụng một cách linh hoạt .  Sinh hoạt học tập: - Mục đích: giúp HS củng cố kiến thức các môn được học trong nhà trường; mở rộng kiến thức xã hội, rèn luyện kỹ năng sống. - Cách thức: + Phân công công việc, vai trò đảm nhiệm cho các đối tượng HS trong lớp. Thường xuyên luân phiên để HS được trải nghiệm trong các vai trò khác nhau. + Phân công biên soạn, tuyển chọn nội dung kiến thức cần củng cố, ôn tập. GVCN chỉ dạy và am hiểu sâu một môn mà mình giảng dạy cho nên khó bao quát nội dung do các em biên soạn. Do đó, tôi đã hướng dẫn các em rất kĩ GV: Huỳnh Thị Phượng Hiền Trang 15 ĐỀ TÀI: ĐỔI MỚI TIẾT SINH HOẠT LỚP CUỐI TUẦN TRONG TRƯỜNG THCS lưỡng về quy trình biên soạn, thẩm định câu hỏi, bài tập và đáp án để giảm thiểu tối đa những sai sót. Ví dụ như cần dựa vào những nguồn tài liệu đáng tin cậy, tham khảo GV bộ môn khi cần thiết. Không nhất thiết lúc nào cũng phân công HS khá, giỏi biên soạn mà có thể huy động cả lớp tham gia, kể cả HS trung bình, yếu kém để nguồn đề và đáp án phong phú cũng như không quá dồn việc vào một số em. Tất nhiên khâu tuyển chọn thì phải có HS khá, giỏi làm nòng cốt để đảm bảo độ chính xác và chất lượng của chương trình sinh hoạt học tập. + Ban tổ chức chọn những hình thức tổ chức vừa vui vừa học để tránh làm cho HS thêm quá tải, căng thẳng sau cả tuần học như đố vui, hội thi, trò chơi, dựng tiểu phẩm, đóng kịch ... Phần này tôi phát huy cao độ tinh thần chủ động, sáng tạo của HS bởi thực ra tuổi trẻ vô cùng nhanh nhạy với cái mới nên các em nghĩ được khá nhiều hình thức mới mẻ, hấp dẫn. + Phân công chuẩn bị những vật dụng cần thiết như bảng phụ, phiếu học tập, bảng con, bảng chấm điểm, bàn ghế, đồ trang trí...(Tập hợp sức mạnh tập thể, mỗi em mỗi việc) + Về thời lượng: tùy thời điểm trong năm học, tùy đối tượng HS và tình hình lớp mà chọn thời lượng cho hoạt động này một cách phù hợp. Có khi thực hiện trong cả tiết, cũng có khi chỉ xen kẽ với các HĐ khác trong một thời lượng ngắn ... - Kết quả: HS rất hào hứng tham gia với nhiều vai trò khác nhau như cố vấn chương trình, giám khảo, ban tổ chức, MC, thí sinh, nhà tài trợ, khán giả ... Tôi xin giới thiệu một số hoạt động học tập đã thực hiện cụ thể trong các tiết SHLCT: * Vui cùng Tiếng Anh – Lớp 6A7, THCS Nhơn Bình (Năm học 20012002) Đối tượng HS: HS đầu cấp, mới bước đầu làm quen với môn Tiếng Anh lại đa phần ở xa trường, thuộc vùng nông thôn, con nhà lao động nghèo, rất nhiều em nhút nhát nên gặp khó khăn vô cùng khi học Tiếng Anh, nhất là phần nghe – nói. Đến nỗi đã giữa học kì I mà nhiều em trong lớp vẫn không phát âm được từ ngữ Tiếng Anh nên hầu như sợ hãi khi phải học môn ngoại ngữ này. Tôi rất lo lắng và hết sức động viên nhưng tình hình vẫn không biến chuyển. GV bộ môn phàn nàn rất nhiều. Cán sự bộ môn Tiếng Anh ( em Lê Vũ Anh Thảo – một HS rất giỏi Tiếng Anh) đã tích cực truy bài các bạn trong 15 phút đầu buổi nhưng chả mấy tác dụng bởi vì có đến cả 2/3 số HS của lớp không mở miệng nói được câu Tiếng Anh nào. Suy nghĩ mãi, rồi nhân dịp xem những cuộc thi trên Truyền hình, tôi nảy ra ý tưởng mới. Không ngờ khi trao đổi với cán bộ lớp, các em đã tán thành GV: Huỳnh Thị Phượng Hiền Trang 16 ĐỀ TÀI: ĐỔI MỚI TIẾT SINH HOẠT LỚP CUỐI TUẦN TRONG TRƯỜNG THCS ngay và triển khai ý tưởng của tôi một cách vô cùng sáng tạo. Thế là chương trình Vui cùng Tiếng Anh do em Lê Vũ Anh Thảo làm nòng cốt đã ra đời và có tác dụng lạ lùng: cả GVCN lẫn tập thể lớp đều phấn khởi trong không khí chan hòa, vui vẻ. Cách làm của các em là tổ chức các trò chơi Tiếng Anh như thi hát, thi gọi tên đồ vật, cây cối, muông thú, hiện tượng thiên nhiên,... Theo định hướng của GVCN, các em làm việc khá đều tay. Anh Thảo không chỉ đóng vai trò làm cố vấn về nội dung mà còn đảm nhiệm vai MC rất dễ thương. Cô bé lớp phó học tập này không chỉ giỏi Tiếng Anh mà còn có phong thái rất duyên dáng, nói năng nhẹ nhàng khéo léo nên dễ hòa đồng và lôi cuốn các bạn vào hoạt động vừa vui vừa học. Còn Phương Thảo có đủ cái uy nghiêm nghị của lớp trưởng nên thường trổ tài trị những chàng mất trật tự thái quá. Mấy cô bé như Thanh Tâm, Thu Thủy, ...thì rất chịu khó, đảm đang và khéo tay nên chế biến quà tặng và dụng cụ trò chơi rất đa dạng. Thật ra, hồi ấy không dám vận động sự hỗ trợ tài chính của PHHS nên hầu như tự chế là chính. Các em tận dụng mọi thứ để phục vụ cho chương trình sinh hoạt học tập Vui cùng Tiếng Anh. Chẳng hạn như móc chiếc túi đựng bút, làm cái hộp nhốt dế, thắt chiếc nơ cài đầu, xếp hình con hạc, tàu thủy... Hoặc có em thì đem vài quả ổi vườn, vài trái me trái khế ... để được làm nhà tài trợ cho chương trình thêm vui. Đồ dùng cũng ngộ nghĩnh không kém, toàn là những thứ dễ kiếm, dễ làm như đồ dùng học tập, trang phục, đồ vật trong gia đình ... Vì mới bắt đầu thử nghiệm nên thực sự cô trò chúng tôi thực hiện chưa được đều đặn lắm nhưng rõ ràng là chương trình ấy đã dần dần lôi cuốn được HS trong lớp, thậm chí cả những em nhút nhát, yếu kém Tiếng Anh cũng từng bước tham gia và ngày càng tích cực. Chất lượng học tập bộ môn ngày càng được cải thiện. Cái được rõ thấy nhất là tâm thế học tập của các em đã thay đổi. Đa số HS lớp 6A7 đã tự tin và tiến bộ dần trong môn học. Kết quả cuối năm số HS yếu kém môn Tiếng Anh đã giảm đáng kể. *Teen thông thái – Lớp 9A2, THCS Nhơn Bình (Năm học 2002-2003) Đối tượng HS: Đối với HS cuối cấp, nhiệm vụ học tập khá nặng nề; thế nhưng trong lớp 9A2 lại có quá nhiều HS lười học, ham chơi, ít gắn bó với trường lớp. Tuy nhiên, cũng có vài em chăm chỉ, học giỏi. Cách thức: - Tổ chức 2 lần/ tháng. - Chỉ đạo chung và giữ vai trò nòng cốt là em Nguyễn Hải Linh (lớp phó học tập) và Nguyễn Phương Linh (lớp trưởng). Bên cạnh đó, có sự tham gia tích cực của cả lớp. - Lớp 9A2 thường tổ chức theo hình thức Hái hoa dân chủ, Đố vui để học hoặc mô phỏng theo chương trình Bảy sắc cầu vồng (Truyền hình), ... - Việc chuẩn bị quà tặng, dụng cụ thường cũng là tự chế biến, tận dụng kiểu như lớp 6A7 ở trên. GV: Huỳnh Thị Phượng Hiền Trang 17 ĐỀ TÀI: ĐỔI MỚI TIẾT SINH HOẠT LỚP CUỐI TUẦN TRONG TRƯỜNG THCS Kết quả: những sinh hoạt học tập như thế không chỉ có tác dụng làm cho không khí học tập của lớp thêm sôi nổi, chất lượng học tập các bộ môn có tiến bộ đáng kể mà còn tạo sự gắn bó với trường lớp, bạn bè; lôi cuốn được cả những HS vốn hay nghỉ học, cúp tiết như em T.T.N. L, P.V. H ... (vì sợ vi phạm nội quy sẽ bị phạt không được tham gia sinh hoạt cùng lớp). * Đấu trường 40 – Lớp 7A1, THCS Ngô Mây (Năm học 2007-2008) Đây chỉ là một HĐ tiêu biểu trong số rất nhiều HĐ học tập của lớp 7A1. Lớp có nhiều HS khá giỏi nên có nhiều thuận lợi khi tổ chức sinh hoạt học tập. Cách thức: + Lớp có sĩ số 45 HS thì phân công 5 HS đóng vai trò cố vấn, MC, người giám sát kết quả; còn lại 40 HS trong vai trò người chơi. + Mô phỏng hình thức Đấu trường 100 (Truyền hình). + Chuẩn bị bảng con (40 cái) để trình bày kết quả. + Quà tặng đã được chuẩn bị và trao rất trang trọng (trích từ số tiền do Chi hội phụ huynh hỗ trợ). Kết quả: nhiều HS để lại dấu ấn đậm nét trong từng vai trò như những người chơi xuất sắc: Hồng Hà, Mỹ Trinh, Minh Hiếu...; những cố vấn sắc sảo: Hữu Đức, Xuân Châu...; những MC tự tin, hóm hỉnh: Minh Tú, Thanh Hằng, Quỳnh Trâm... Không khí sinh hoạt cực kỳ sôi động với đầy đủ những yếu tố bất ngờ, thú vị và quan trọng là đọng lại những kiến thức bổ ích cho quá trình học tập của từng cá nhân. Kể cả GVCN cũng thu nhận được khá nhiều kiến thức từ chương trình sinh hoạt của các em. * Hội thi Rung chuông vàng. – Lớp 8A4, THCS Ngô Mây (Năm học 2010-2011) Đối tượng HS: lớp 8A4 có khá nhiều HS lanh lợi, hoạt bát và có trình độ vi tính tương đối tốt (các em đã được học môn Tin học 3 năm liền từ lớp 6 đến lớp 8); đồng thời trường THCS Ngô Mây hiện đã có 3 đèn chiếu được đưa vào sử dụng trong năm học 2010-2011 cho nên chương trình nào của các em cũng có sự hỗ trợ của CNTT. Việc ứng dụng CNTT giúp cho các em tiết kiệm được GV: Huỳnh Thị Phượng Hiền Trang 18 ĐỀ TÀI: ĐỔI MỚI TIẾT SINH HOẠT LỚP CUỐI TUẦN TRONG TRƯỜNG THCS thời gian chuẩn bị dụng cụ và tha hồ thực hiện chương trình bằng nhiều dạng bài tập, câu hỏi khác nhau (khai thác từ các phần mềm trên mạng). Kỹ thuật trình chiếu của HS cũng ngày càng đa dạng. Cách thức: + Phân công: một tổ đảm nhiệm vai trò Ban tổ chức, ba tổ còn lại sẽ là người dự thi (phân công luân phiên những vai trò trên cho các tổ). Ban Tổ chức lại phân công lẫn nhau để chia sẻ các công việc từ khâu tập hợp, tuyển chọn, chỉnh sửa đề và đáp án, thiết kế chương trình, điều khiển, theo dõi Hội thi, giữ trật tự, lo quà tặng, trang trí ... + Các tổ tập hợp đề bài và đáp án cho ban tổ chức hạn chót vào thứ 5 trong tuần (các cá nhân thuộc 3 tổ dự thi đều được phân công soạn đề, đáp án). + Ban tổ chức sẽ cử người tuyển chọn, chỉnh sửa và thiết kế chương trình Hội thi bằng các phần mềm vi tính (chủ yếu là Powpoit, Violet). + Thời lượng thực hiện: khoảng 30-40 phút trong tiết SHLCT. Kết quả: Hội thi Rung chuông vàng đã được tổ chức 5 lần/ 5 tháng trong năm học 2010-2011 (ngoài ra, còn dùng nhiều hình thức sinh hoạt học tập khác). Lần đầu tiên do lớp trưởng Nguyễn Ngọc Uyên trực tiếp biên soạn đề, đáp án và thiết kế chương trình bằng phần mềm PowerPoint. Sau đó, Ngọc Uyên hướng dẫn cho các bạn; các tổ thực hiện rất tích cực và chất lượng chương trình rất tốt. Việc ứng dụng CNTT giúp cho các em tiết kiệm được thời gian chuẩn bị dụng cụ và tha hồ thực hiện chương trình bằng nhiều dạng bài tập, câu hỏi khác nhau (khai thác từ các phần mềm trên mạng). Kỹ thuật trình chiếu của HS cũng ngày càng thành thạo, sinh động. Lần nào diễn ra Hội thi, HS cũng dự thi với tất cả sự hào hứng, vui thích. Bao nhiêu gương mặt bấy nhiêu sự hồi hộp, phấn khích. Nhất là những khi các em nhận được câu hỏi do chính mình biên soạn. Thế mà cũng có lúc, vui quá, láu táu quá, hồi hộp quá nên trả lời sai để rồi chắp hít tiếc nuối như cô bé Bảo Phú: Em rất tiếc vì trả lời không đúng dù đó chính là câu hỏi của em soạn ra . Cũng có khi mới chưa hết 10 câu đầu tiên mà đã hết thí sinh, phải dùng đến quyền cứu trợ của cô giáo. Cô trò gần gũi, gắn bó vô cùng! Thú vị hơn nữa là lần tổ chức trước khi thi HK II, các tổ biên soạn hầu hết những câu hỏi, bài tập theo đề cương hướng dẫn của thầy cô giáo bộ môn và em nào cũng cố học thuộc đáp án khi soạn đề cho nên đã trình chiếu hết 35 câu mà thí sinh vẫn còn nhiều quá chừng, nên thật khó quyết định trao giải thưởng cho thí sinh xuất sắc. Không khí sôi động lạ thường, các em không chịu dừng cuộc chơi; thời gian cũng vẫn còn. GVCN thoáng bối rối nhìn ban tổ chức. Chỉ một phút hội ý, các trò nhỏ đã nghĩ ngay ra cách. Thái Thuận, Hoàng Quân (tổ 3) đã đồng thanh tuyên bố hóm hỉnh: Cuộc thi Phóng Tên lửa Tri thức bắt đầu! Luật thi như sau: trong vòng 5 phút, ghi nhanh câu hỏi và đáp án vào tờ giấy rồi xếp hình tên lửa phóng lên bảng. Ban Tổ chức chỉ chọn 10 tên lửa được phóng lên trước để chấm và chọn 3 tên lửa đạt điểm cao nhất để trao giải thưởng. GV: Huỳnh Thị Phượng Hiền Trang 19 ĐỀ TÀI: ĐỔI MỚI TIẾT SINH HOẠT LỚP CUỐI TUẦN TRONG TRƯỜNG THCS Cuối cùng 3 phần quà đã được trao cho 3 thí sinh xứng đáng. Tiếng vỗ tay chúc mừng vang lên giòn giã. Những phần quà cũng nhanh chóng được chia nhau rồi gấp gáp giòn rụm trong tiếng cười giòn tan của lũ nhóc ...  Sinh hoạt lao động: - Mục đích: giáo dục HS tình yêu lao động, biết quý trọng công sức của người lao động, có kĩ năng lao động, có ý thức cải tạo những thói hư tật xấu ... - Cách thức: cho HS biết ý nghĩa công việc sẽ làm, chọn đối tượng HS tham gia lao động, chọn công việc vừa sức, hướng dẫn HS cách làm việc hiệu quả ... - Kết quả: cá nhân HS và tập thể lớp thấm thía ý nghĩa giáo dục, rút được những bài học và kỹ năng sống. Tạo được sự đồng tình, ủng hộ của PHHS và tập thể lớp. Sau đây xin giới thiệu một số hoạt động lao động cụ thể được thực hiện trong tiết SHLCT: * Siêu nhân tấn công ban đỏ – Lớp 8A4, THCS Ngô Mây (Năm học 2010-2011) Sau Tết Tân Mão (2011), nhiều HS lớp 8A4 phải nghỉ học dài ngày vì sốt phát ban và thủy đậu. GVCN đã phối hợp với bộ phận y tế của trường để hướng dẫn HS thường xuyên làm vệ sinh lớp học bằng dung dịch sát khuẩn. Đối tượng trực tiếp tham gia lao động: tổ trực nhật (khoảng 10 HS). Tổ trưởng theo dõi, nhắc nhở và báo cáo với GVCN để nghiệm thu công việc. Trong khi tổ trực trong vai trò những siêu nhân tấn công ban đỏ thì các tổ khác xuống sân sinh hoạt vui chơi giải trí (các trò chơi vận động). Kết quả: HS hăng hái, tích cực làm việc trong thời lượng khoảng 20-30 phút và hoàn thành công việc quét nền nhà, lau cửa kính, bàn ghế bằng thuốc sát khuẩn (thực hiện 4 lượt trong vòng 2 tháng bùng phát dịch phát ban)...Các em thi đua nhau làm thật nhanh, thật sạch để còn được xuống sân chơi cùng lớp. * Đội tu sửa phòng học – Lớp 9A1, THCS Ngô Mây. Chuẩn bị dụng cụ lao động như búa, đinh, ốc, khuy... Chọn những đối tượng HS phù hợp và nhất thiết GVCN phải trang bị cho các em về tinh thần trách nhiệm, có ý thức kỷ luật, kỹ năng lao động. Có như thế mới đảm bảo an toàn trong lao động. Tất nhiên phải có sự giám sát chặt chẽ của GVCN trong suốt thời gian các em làm việc. Tiến hành thường xuyên trong suốt năm học mỗi khi trong phòng có dấu hiệu hư hỏng cơ sở vật chất như rèm cửa, chân ghế, hộc bàn, cửa sổ ... Khi Đội tu sửa làm việc thì những HS còn lại sẽ tham gia sinh hoạt ở địa điểm khác như sân trường, phòng nghe nhìn ... Kết quả: CSVC của phòng học được bảo quản tương đối tốt, tu sửa kịp thời nên giảm được những thiệt hại đáng kể. GV: Huỳnh Thị Phượng Hiền Trang 20