Tài liệu Sáng kiến kinh nghiệm ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý và giảng dạy ở trường tiểu học mai thủy

phßng gd & ®t lÖ thñy Trêng TH Mai Thñy Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt nam §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc. s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong c«ng t¸c qu¶n lý vµ gi¶ng d¹y ë trêng tiÓu häc mai thñy -------------------- Hä vµ tªn: NguyÔn ThÞ Khuyªn HiÖu trëngTrêng TiÓu häc Mai Thñy ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG CÔNG TÁC QUẢN LÝ VÀ GIẢNG DẠY Ở TRƯỜNG TIỂU HỌC MAI THỦY ----------------I- §Æt vÊn ®Ò: Giáo dục Tiểu học là bậc học nền tảng trong hệ thống giáo dục quốc dân, chính vì thế đây là bậc học vô cùng quan trọng, là cơ sở cho quá trình học tập và phát triển tư duy của học sinh, hình thành những cơ sở ban đầu của nhân cách con người mới XHCN Việt Nam và chuẩn bị những tiền đề cần thiết cho học sinh vào các cấp học trên. Chất lượng giáo dục phụ thuộc vào hai yếu tố cơ bản đó là: Phương tiện dạy học và đội ngũ giáo viên; để nâng cao chất lượng giáo dục trước hết phải nâng cao chất lượng đội ngũ, đồng thời tăng cường CSVC và trang thiết bị dạy học, xây dựng trường học theo hướng đạt chuẩn Quốc gia. “Bậc học tiểu học là cơ hội cuối cùng để duy trì, gìn giữ bản sắc dân tộc” (Hồ Ngọc Đại), nhưng cũng cần tiếp cận những thành tựu của những thành tựu khoa học hiện đại để phát triển và hội nhập, trong đó việc áp dụng công nghệ thông tin (CNTT) vào công tác quản lý và giảng dạy phải là công việc đầu tiên đối với mỗi nhà trường. Thế giới hôm nay đang chứng kiến những đổi thay có tính chất khuynh đảo trong mọi hoạt động phát triển kinh tế - xã hội nhờ những thành tựu của công nghệ thông tin (CNTT). CNTT đã góp phần quan trọng cho việc tạo ra những nhân tố năng động mới, cho quá trình hình thành nền kinh tế tri thức và xã hội thông tin. Ứng dụng tiến bộ KHKT nâng cao chất lượng dạy và học là yêu cầu bức thiết ở hầu hết các cấp học, ngành học hiện nay. Tuy nhiên, với bậc Tiểu học, việc áp dụng CNTT vào công tác quản lý và giảng dạy thì còn khá khiêm tốn. Bộ môn Tin học đã được đưa vào bậc Tiểu học, song việc dạy và học còn gặp nhiều khó khăn. Vì thế chưa bảo đảm chất lượng như mong muốn. Năm học 2008 2009, Bộ Giáo dục - Đào tạo đã chọn là năm Công nghệ thông tin bao hàm: CNTT trong quản lý, điều hành tác nghiệp và trong giảng dạy, học tập. Giáo dục Lệ Thủy đã tiến hành đẩy mạnh việc ứng dụng CNTT khá tích cực và có hiệu quả trên nhiều mặt, mở ra một hướng đi mới trong việc đổi mới phương pháp dạy học và quản lý nhà trường. Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ Giáo dục - Đào tạo Nguyễn Thiện Nhân chỉ ra những mục tiêu phải đạt được từ nay đến năm 2010 nhằm đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong GD&ĐT, đó là phải xây dựng được "4 chuẩn": Chuẩn trong nhận thức của cán bộ quản lý về lợi ích của việc ứng dụng CNTT để không còn những câu hỏi như: Tại sao phải ứng dụng CNTT hay ứng dụng CNTT trong GD&ĐT như thế nào?... Chuẩn thứ hai là phải xác định được chuẩn kỹ năng tối thiểu về CNTT; Thứ ba là chuẩn về cơ sở hạ tầng và thứ tư là chuẩn công cụ dùng để ứng dụng CNTT. Từ mục tiêu ấy, bản thân tôi đã mạnh dạn đi sâu vào nghiên cứu vấn đề: “ Ứng dụng CNTT nâng cao chất lượng quản lý và dạy học ở Trường Tiểu học Mai Thủy”. II. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIẾN CỦA VIỆC ÁP DỤNG CNTT TRONG NHÀ TRƯỜNG: 1. CƠ SƠ LÝ LUẬN: Nếu trước kia người ta nhấn mạnh tới phương pháp dạy sao cho học sinh nhớ lâu, dễ hiểu, thì nay phải đặt trọng tâm là hình thành và phát triển cho học sinh các phương pháp học chủ động. Nếu trước kia người ta thường quan tâm nhiều đến khả năng ghi nhớ kiến thức và thực hành kỹ năng vận dụng, thì nay chú trọng đặc biệt đến phát triển năng lực sáng tạo của học sinh. Như vậy, việc chuyển từ "lấy giáo viên làm trung tâm" sang "lấy học sinh làm trung tâm" sẽ trở nên dễ dàng hơn. Công nghệ phần mềm phát triển mạnh, trong đó các phần mềm giáo dục cũng đạt được những thành tựu đáng kể. Nhờ có máy tính điện tử mà việc thiết kế giáo án và giảng dạy trên máy tính trở nên sinh động hơn, tiết kiệm được nhiều thời gian hơn so với cách dạy theo phương pháp truyền thống, chỉ cần "bấm chuột", vài giây sau trên màn hình hiện ra ngay nội dung của bài giảng với những hình ảnh, âm thanh sống động thu hút được sự chú ý và tạo hứng thú nơi học sinh. Thông qua giáo án điện tử, giáo viên cũng có nhiều thời gian đặt các câu hỏi gợi mở tạo điều kiện cho học sinh hoạt động nhiều hơn trong giờ học. Những khả năng mới mẻ và ưu việt này của công nghệ thông tin và truyền thông đã nhanh chóng làm thay đổi cách sống, cách làm việc, cách học tập, cách tư duy và quan trọng hơn cả là cách ra quyết định của con người. Môi trường đa phương tiện kết hợp những hình ảnh vedeo, camera ... với âm thanh, văn bản, biểu đồ...được trình bày qua máy tính theo kịch bản vạch sẵn nhằm đạt hiệu quả tối đa qua một quá trình học đa giác quan; Kĩ thuật đồ hoạ nâng cao có thể mô phỏng nhiều quá trình, hiện tượng trong tự nhiên, xã hội trong con người mà không thể hoặc không nên để xảy ra trong điều kiện nhà trường; Công nghệ tri thức nối tiếp trí thông minh của con người, thực hiện những công việc mang tính trí tuệ cao của các chuyên gia lành nghề trên những lĩnh vực khác nhau; - Hàng ngày, trên mạng Internet đã có những ngân hàng dữ liệu khổng lồ và đa dạng được kết nối với nhau và với người sử dụng qua những mạng máy tính (kể cả Internet) có thể được khai thác để tạo nên những điều kiện cực kì thuận lợi và nhiều khi không thể thiếu để học sinh học tập trong hoạt động và bằng hoạt động tự giác, tích cực và sáng tạo, được thực hiện độc lập hoặc trong giao lưu. Những tài liệu được cung cấp bằng nhiều kênh: kênh hình, kênh chữ, âm thanh sống động làm cho học sinh dễ thấy, dễ tiếp thu và bằng suy luận có lý, học sinh có thể có những dự đoán về các tính chất, những quy luật mới. Đây là một công dụng lớn của công nghệ thông tin và truyền thông trong quá trình đổi mới phương pháp dạy học. Có thể khẳng định rằng, môi trường công nghệ thông tin đã có tác động tích cực tới sự phát triển trí tuệ của học sinh và điều này làm nảy sinh những lý thuyết học tập mới. Do đó, mục tiêu cuối cùng của việc ứng dụng CNTT trong dạy học là nâng cao một bước cơ bản chất lượng học tập cho học sinh, tạo ra một môi trường giáo dục mang tính tương tác cao chứ không đơn thuần chỉ là "thầy đọc, trò chép" như kiểu truyền thống, học sinh được khuyến khích và tạo điều kiện để chủ động tìm kiếm tri thức, sắp xếp hợp lý quá trình tự học tập, tự rèn luyện của bản thân mình. 1. CƠ SỞ THỰC TIỄN: Hiện nay, các trường phổ thông ở Lệ Thủy đều trang bị phòng máy, phòng đa năng, nối mạng Internet và Tin học được giảng dạy chính thức, một số trường còn trang bị thêm thiết bị ghi âm, chụp hình, quay phim và một số thiết bị khác, tạo cơ sở hạ tầng CNTT cho giáo viên sử dụng vào quá trình dạy học của mình. Cho đến nay, các trường học ở Lệ Thủy đều có máy vi tính để sử dụng. Trường ít thì một máy sử dụng vào công tác văn phòng (đa số là trường MN), trường nhiều thì vài ba chục máy (chủ yếu là trường THCS) để phục vụ giảng dạy cho học sinh. Hiện nay, các trường có 48 phòng máy, 755 máy vi tinh, bình quân một trường có 6 máy tính, nhiều trường đã có máy chiếu phục vụ giảng dạy bằng công nghệ thông tin. Điều đáng mừng Tổng Công ty Viễn thông Quân đội Viettel triển khai mạng giáo dục, nay đã có 88 trường học và hàng trăm gia đình cán bộ, giáo viên, nhân viên thuộc Phòng Giáo dục - Đào tạo Lệ Thủy đã kết nối mạng Internet, rất nhiều trường đã nối mạng LAN… Việc đưa CNTT ứng dụng vào lĩnh vực giáo dục và đào tạo bước đầu đã đạt được những kết quả khả quan. Chính vì vậy, để đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong giáo dục và đào tạo, tăng cường giảng dạy và đào tạo về CNTT, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ra Chỉ thị số 55/2008/CT-BGDĐT ngày 30/9/2008 về tăng cường giảng dạy, đào tạo và ứng dụng CNTT trong ngành giáo dục giai đoạn 2008-2012. Năm học 2008 – 2009 được chọn là “Năm học đẩy mạnh ứng dụng CNTT, đổi mới quản lý tài chính", tạo bước đột phá về ứng dụng CNTT trong giáo dục và tạo tiền đề phát triển ứng dụng CNTT trong những năm tiếp theo. Từ thực tiễn, lại nảy sinh ra nhiều vấn đề cần phải điều chỉnh: Tuy máy tính điện tử mang lại rất nhiều thuận lợi cho việc dạy học nhưng trong một mức độ nào đó, thì công cụ hiện đại này cũng không thể hỗ trợ giáo viên hoàn toàn trong các bài giảng của họ. Nó chỉ thực sự hiệu quả đối với một số bài giảng chứ không phải toàn bộ chương trình do nhiều nguyên nhân, mà cụ thể là, với những bài học có nội dung ngắn, không nhiều kiến thức mới, thì việc dạy theo phương pháp truyền thống sẽ thuận lợi hơn cho học sinh, vì giáo viên sẽ ghi tất cả nội dung bài học đó đủ trên một mặt bảng và như vậy sẽ dễ dàng củng cố bài học từ đầu đến cuối mà không cần phải lật lại từng slide như khi dạy trên máy tính điện tử. Những mạch kiến thức "vận dụng" đòi hỏi giáo viên phải kết hợp với phấn trắng bảng đen và các phương pháp dạy học truyền thống mới rèn luyện được kĩ năng cho học sinh. Bên cạnh đó, kiến thức, kỹ năng về công nghệ thông tin ở một số giáo viên vẫn còn hạn chế, chưa đủ vượt ngưỡng để đam mê và sáng tạo, thậm chí còn né tránh. Mặc khác, phương pháp dạy học cũ vẫn còn như một lối mòn khó thay đổi, sự uy quyền, áp đặt vẫn chưa thể xoá được trong một thời gian tới. Việc dạy học tương tác giữa người - máy, dạy theo nhóm, dạy phương pháp tư duy sáng tạo cho học sinh, cũng như dạy học sinh cách biết, cách làm, cách chung sống và cách tự khẳng định mình vẫn còn mới mẻ đối với giáo viên và đòi hỏi giáo viên phải kết hợp hài hòa các phương pháp dạy học đồng thời phát huy ưu điểm của phương pháp dạy học này làm hạn chế những nhược điểm của phương pháp dạy học truyền thống. Điều đó làm cho công nghệ thông tin, dù đã được đưa vào quá trình dạy học, vẫn chưa thể phát huy tính trọn vẹn tích cực và tính hiệu quả của nó. . Việc đánh giá một tiết dạy có ứng dụng công nghệ thông tin còn lúng túng, chưa xác định hướng ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học. Chính sách, cơ chế quản lý còn nhiều bất cập, chưa tạo được sự đồng bộ trong thực hiện. Các phương tiện, thiết bị phục vụ cho việc đổi mới phương pháp dạy học bằng phương tiện chiếu projector, ... còn thiếu và chưa đồng bộ và chưa hướng dẫn sử dụng nên chưa triển khai rộng khắp và hiệu quả. Công tác đào tạo, công tác bồi dưỡng, tự bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chỉ mới dừng lại ở việc xoá mù tin học nên giáo viên chưa đủ kiến thức, mất nhiều thời gian và công sức để sử dụng công nghệ thông tin trong lớp học một cách có hiệu quả. Tất cả những vấn đề trên đòi hỏi người cán bộ quản lý phải tìm ra con đường nhanh nhất giúp đội ngũ tiếp cận và ứng dụng CNTT một cách có hiệu quả. Trường Tiểu học Mai Thủy đang từng bước khắc phục những tồn tại trên để phát huy thế mạnh của việc ứng dụng CNTT có hiệu quả hơn trong quản lý và giảng dạy. III. THỰC TRẠNG, HÌNH NHÀ TRƯỜNG TRONG QUÁ TRÌNH THỰC HIỆN ÁP DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN: Năm học 2008 - 2009, Trường Tiểu học Mai Thủy có: 17 lớp với 506 học sinh , số điểm trường: 02; Trong đó: Khối I: 3 lớp với 89 học sinh. Khối II: 4 lớp với 103 học sinh. Khối III: 3 lớp với 95 học sinh, Khối IV: 3 lớp với 91 học sinh; Khối V: 4 lớp với 128 học sinh. Số lớp học 2 buổi/ ngày: 17 lớp đạt tỷ lệ 100%. Số lớp được học tin học: 10 lớp với 314 học sinh; Hợp đồng giáo viên dạy tin học là cô Nguyễn Thị Hương (CĐSP tin, và đang hàm thụ đại học); mức đóng góp của học sinh là 5. 000đồng/tháng. Tổng số đội ngũ: 30 người. Trong đó: quản lý: 2 người, giáo viên 26 (hợp đồng 5 người), nhân viên: 2 người. Bước vào năm học 2008 - 2009, với nền tảng là một đơn vị được công nhận chuẩn quốc gia mức độ II, trường có số phòng học: 22/17 lớp; Diện tích phòng học: 50 m2; đạt: 1,5 m2/học sinh; Diện tích thư viện; phòng đọc cho HS, cho GV: 120 m2 học sinh và giáo viên dùng chung. Có đủ các phòng chức năng theo quy định và các phòng chuyên biệt để dạy các môn Âm nhạc, Mĩ thuật, Tin học. Hoạt động thư viện khá nền nếp, có nhật ký hoạt động các phòng chức năng và thư viện; Phòng học có trang thiết bị đủ tủ đựng hồ sơ, ĐDDH .. Có 300 bộ bàn ghế cho học sinh đều loại 2 chỗ ngồi: bàn, ghế, bảng, ánh sáng đúng quy cách, có 22 cái bảng chống loá. Trường đặt nơi yên tĩnh, cao ráo, thoáng mát, đóng nơi trung tâm thuận tiện cho HS đi học và bảo các yêu cầu vệ sinh, có nguồn nước sạch: Không có hàng quán, nhà ở trong trường. Năm học 2008-2009, trường có 01 phòng vi tính với 13 máy đưa vào phục vụ học tập, 4 máy phục vụ công tác quản lý và hành chính (có 01 máy Láptop) và 01 máy chiếu đa năng, 01 máy chiếu hắt. Trường có 20 giáo viên soạn giáo án bằng vi tính của cá nhân (Chiếm 76,9%). Hầu hết các tiết thao giảng, dự thi GVDG đều trình chiếu trên máy chiếu đa năng. Trường có 95% cán bộ giáo viên có chứng chỉ tin học; giáo viên đi học chứng chỉ đều được nhà trường hỗ trợ một phần kinh phí. Bên cạnh đó, nhà trường sử dụng phòng máy để phối hợp với trường THCS Mai Thủy bồi dưỡng nâng cao trình độ sử dụng CNTT cho đội ngũ. Trường Tiểu học Mai Thủy đã là thành viên cộng tác tích cực với Trang Web của Phòng GD-ĐT. IV. MỘT SỐ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN TỐT CÔNG TÁC ÁP DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG GIẢNG DẠY VÀ QUẢN LÝ NHÀ TRƯỜNG: 1. Cần phải nâng cao nhận thức của đội ngũ về vai trò, vị trí và sự cần thiết của CNTT trong giáo dục. Ban Giám hiệu nhà trường gương mẫu thực hiện và trực tiếp chỉ đạo, tổ chức triển khai các biện pháp để đẩy mạnh ứng dụng CNTT vào công tác chuyên môn và quản lý. Phổ biến rộng rãi và quán triệt đầy đủ các quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật và các văn bản hướng dẫn, chỉ đạo về CNTT của Chính phủ và của ngành. - Ngay từ đầu năm học, Ban Giám hiệu nhà trường đã nhận thức được việc ứng dụng CNTT trong công tác quản lý, chỉ đạo, dạy và học trong năm học 2008-2009 để hưởng ứng chủ đề năm học là một nhiệm vụ trọng tâm. Tại Hội nghị cán bộ - giáo viên đầu năm, lãnh đạo nhà trường đã có kế hoạch đón đầu đi trước công tác ứng dụng công nghệ thông tin trong năm học. Nhà trường đã xây dựng kế hoạch đẩy mạnh ứng dụng CNTT đến năm 2011 và đã có bước đi cụ thể cho từng năm học, phấn đấu đến sau 2011 xây dựng được Trang Wetsite của nhà trường. - Trường đã xây dựng Kế hoạch triển khai ứng dụng CNTT theo từng lĩnh vực (quản lý, giảng dạy – học tập) và hoạch định thời gian (Từ năm học 2008-2009, phải tạo ra bước đột phá về ứng dụng CNTT trong giáo dục và tạo tiền đề phát triển ứng dụng CNTT). Để xây dựng được kế hoạch ứng dụng CNTT trong năm học, nhà trường đã tích cực tham mưu, tuyên truyền để làm chuyển biến về nhận thức trong lãnh đạo địa phương, phụ huynh học sinh để cho chủ trương cũng như kinh phí trong việc ứng dụng CNTT. Đội ngũ giáo viên trong trường đều có nhận thức ứng dụng CNTT mang lại hiệu quả rõ nhất trong các giờ dạy, trong soạn bài. Chính vì vậy, hầu hết cán bộ giáo viên hưởng ứng thực hiện việc ứng dụng CNTT trong công tác dạy và học. Bước đi có tính chất đột phá trong việc thực hiện kế hoạch có hiệu quả là ngay từ đầu năm học nhà trường đã tổ chức triển khai tập huấn về ứng dụng CNTT trong dạy học với các nội dung cơ bản sau đây: - Sử dụng phần mềm Powerpoint trong soạn giáo án điện tử - Những thao tác cơ bản mở mạng và cách lấy thông tin qua mạng Internet, nhằm tra cứu tài liệu tham khảo, phục vụ giảng dạy và cuộc sống - Cách thức tạo lập Email, tạo nên một nét mới trong việc giao lưu học hỏi… Việc tổ chức tập huấn ứng dụng CNTT đối với trường Tiểu học Mai Thủy đã gặp không ít khó khăn, vì vậy chúng tôi đã hợp đồng giáo viên Tin học có trình độ cao, thực sự nắm bắt về việc ứng dụng CNTT hiện đại vào hoạt động dạy học cũng như các nội dung khác để tập huấn cho đội ngũ. Nhờ đó, qua đợt tập huấn, cán bộ giáo viên trong trường cơ bản đã nắm bắt được các yêu cầu và kỹ năng về việc ứng dụng CNTT trong các thao tác . 2. Nhà trường đã phối hợp với Tổng Công ty Viễn thông Quân đội Viettel triển khai mạng giáo dục: kết nối Internet băng thông rộng miễn phí và tiếp tục nối mạng LAN trong nhà trường với các bộ phận, phục vụ cho công tác văn phòng và khai thác mạng. 3. Triển khai áp dụng CNTT trong dạy và học, hỗ trợ đổi mới phương pháp giảng dạy, tích hợp ứng dụng CNTT ngay trong mỗi môn học một cách hiệu quả và sáng tạo ở những nơi có điều kiện thiết bị tin học; phát huy tính tích cực tự học, tự tìm tòi thông tin qua mạng Internet của người học; tạo điều kiện để người học có thể học ở mọi nơi, mọi lúc, tìm được nội dung học phù hợp; xoá bỏ sự lạc hậu về công nghệ thông tin do khoảng cách địa lý đem lại. - Khuyến khích giáo viên soạn bài trình chiếu, bài giảng điện tử và giáo án trên máy tính; trao đổi kinh nghiệm giảng dạy qua Website của Phòng GD-ĐT Lệ Thủy . 4. Tăng cường đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong điều hành và quản lý giáo dục: Tiếp tục triển khai giảng dạy môn tin học trong nhà trường theo chương trình đã ban hành. Tổ chức xây dựng chương trình học tin học ứng dụng để có thể áp dụng cho nhiều cấp học một cách mềm dẻo, thiết thực, cập nhật nội dung công nghệ mới; tích cực khai thác và đưa phần mềm mã nguồn mở vào chương trình giảng dạy CNTT ở cấp học; tăng cường sử dụng trực tiếp chương trình đào tạo và tài liệu bằng tiếng Anh trong giảng dạy các môn CNTT. Xây dựng chương trình, tài liệu bồi dưỡng, chuẩn kiến thức và kỹ năng về CNTT phù hợp với từng nhóm đối tượng được bồi dưỡng là cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên, nhân viên ứng dụng CNTT. Triển khai phổ biến các chuẩn kiến thức và kỹ năng về CNTT của các nước tiên tiến. Ứng dụng CNTT để triển khai thực hiện cải cách hành chính và Chính phủ điện tử, thực hiện việc chuyển phát công văn, tài liệu qua mạng; Tin học hoá công tác quản lý. 5. Nhà trường đã có nhiểu hoạt động nhằm bổ trợ cho việc ứng dụng CNTT: Chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng về CNTT cho đội ngũ giáo viên và cán bộ quản lý giáo dục của nhà trường. Luôn quá triệt trong đội ngũ phải có trình độ ngoại ngữ mới ứng dụng CNTT thuận lợi và có hiệu quả (vì các thông số, thuật ngữ trên máy vi tính đều bằng Tiếng Anh). Trong năm học, trường có 6 giáo viên đi học Ngoại ngữ ở Trung tâm Dạy nghề Lệ Thủy. Trường đã thành lập Câu lạc bộ "Giáo án điện tử" để trao đổi và rút kinh nghiệm, tiếp thu những công nghệ mới trao đổi những cách làm hay. Câu lạc bộ đã liên kết với Trường THCS Mai Thủy có những hoạt động thiết thực và khá bổ ích Nhà trường và Công đoàn đã hỗ trợ kinh cho giáo viên đi đào tạo nâng cao trình độ tin học và ngoại ngữ: Trong năm học nhà trường đã hỗ trợ cho giáo viên đi học tin học và ngoại ngữ với số tiền gần 3 triệu đồng. Ngoài ra, Nhà trường khuyến khích, động viên và kêu gọi giáo viên cùng cho nhau mượn tiền để mua máy tính, Công đoàn đã cho đoàn viên mượn tiền quỹ tham quan để kịp thời sắm máy vi tính… Trường đang tiếp tục nghiên cứu để có phụ cấp cho cán bộ phụ trách phòng máy, nhằm khắc phục sự cố kịp thời và bảo quản sử dụng lâu dài (Lâu nay, trường ký hợp đồng với Công ty Máy tính Bình Minh đảm nhận việc này); Hiện tại, trường đang khuyến khích đội ngũ nghiên cứu đề tài: “Ứng dụng CNTT nâng cao chất lượng dạy và học tiếng Anh ở bậc Tiểu học”. Chú trọng bảo vệ an toàn khi sử dụng phòng máy, luôn kiểm tra an toàn của thiết bị điện và không để xẩy ra mất trộm tài sản. IV. MỘT SỐ KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC: 1. Về CSVC và các điều kiện bị phục vụ cho việc ứng dựng CNTT: - Năm học 2008-2009, trường có 01 phòng vi tính với 13 máy đưa vào phục vụ học tập, 4 máy phục vụ công tác quản lý và hành chính (có 01 máy Láptop) và 01 máy chiếu đa năng, 01 máy chiếu hắt. - Trường đã tiến hành nối mạng Internet ngày 05 tháng 4 năm 2008; đến tháng 4 năm 2009 trường đã nối mạng LAN 13 máy ở phòng máy, nâng số lượng máy được nối mạng lên 15 máy. - Tổng giá trị đầu tư cho CNTT trong hai năm qua: là 167 triệu đồng. Trong đó: Mua sắm máy tính là 140 triệu; bàn ghế vi tính: 17 triệu; thiết bị điện phục vụ phòng máy: 5 triệu; tu sửa nâng cấp máy tính: 5 triệu. - Hiện nay, 21 CB,GV, NV của trường có máy tính cá nhân, chiếm tỷ lệ 72,4%. Một số đồng chí lớn tuổi nhưng đã gương mẫu áp dựng CNTT vào giảng dạy như đ/c Nguyễn Thị Mỹ Đoài, đ/c Nguyễn Thị Tình, Nguyễn Thị Thạnh… 2. Việc ứng dụng CNTT trong giảng dạy: - Trong năm học vừa qua, giáo viên đã tiến hành soạn giáo trên máy vi tính 20/26 đồng chí (chiếm 76,9%). Đã có trên 58 tiết dạy thao giảng các chuyên đề, các tiết thanh kiểm tra bằng giáo án điện tử. Nhiều giáo viên đã biết khai thác có hiệu quả mạng Internet thông qua cơ sở vật chất liên quan đến tin học của nhà trường vào việc giảng dạy và bổ sung kiến thức về cuộc sống. - Trong đợt thẩm định GVDG cấp huyện, trường có 7 đồng chí tham gia, thì tất cả các tiết dạy đều sử dụng máy chiếu đa năng và máy chiếu hắt. Hai đồng chí Nguyễn Thị Thủy và Công Thị Lý được chọn dự thẩm định cấp tỉnh. - Đội ngũ có 95% cán bộ giáo viên có chứng chỉ tin học; Trường đã thường xuyên tiến hành rút kinh nghiệm về nhiệm vụ sử dụng CNTT qua từng kỳ. - Nhà trường là thành viên cộng tác tích cực với Trang Web của Phòng GD-ĐT lệ Thủy, đã đăng 6 giáo án, 03 SKCTKT và 05 tin bài khác đã được đăng tải. - Hội thi giáo viên dạy giỏi bậc Tiểu học huyện Lệ Thủy năm học 2006-2007, Trường Tiểu học Mai Thủy có đồng chí Công Thị Lý là một trong những người đi đầu trong việc sử dụng giáo án điện tử. Tổng kết Hội thi, đồng chí Công Thị Lý đã được Lãnh đạo Phòng Giáo dục biểu dương. 3. Triển khai dạy tin học cho học sinh: Thực tiễn triển khai chủ trương dạy tin học cho học sinh ở Trường Tiểu học Mai Thủy cho thấy, do còn có nhiều khó khăn (chủ yếu là cơ sở vật chất và đội ngũ giáo viên tin học còn thiếu), mặt khác số trường tiểu học trong huyện tổ chức đưa chương trình tin học tự chọn vào giảng dạy ở các lớp học hai buổi/ngày còn ít, nên việc cùng nhau trao đổi kinh nghiệm còn khó. Nhưng với quyết tâm đưa tin học vào nhà trường càng sớm càng tốt nên đã 3 năm nay, Trường Tiểu học Mai Thủy đã tổ chức dạy tin học cho học sinh. Năm học 2008-2009, trường vẫn tiếp tục dạy cho học sinh từ lớp 3 đến lớp 5 với số lượng 314 học sinh. Chương trình dạy học theo quy định của Bộ GD-ĐT và chủ yếu theo sách " Cùng em học Tin học” sách dùng cho học sinh tiểu học của Nhà xuất bản Giáo dục để dạy. Việc tổ chức dạy tin học cho học sinh từ lớp 3-5 của trường đã gây hứng khởi cho học sinh, giúp các em tiếp cận với CNTT. Phụ huynh đồng tình cao và cùng cộng đồng với nhà trường trong việc tổ chức các lớp tin học. Kết quả chất lượng học sinh học môn tin học cuối năm như sau: Khối TS lớp TSHS III IV V Cộng 3 3 4 10 90 94 128 312 Giỏi SL 36 28 55 119 Khá TL 38,3 31.1 13.0 38.1 SL 41 50 63 154 Trung bình TL 43,6 55,6 49,2 49,4 SL 17 12 10 39 TL 18,1 13,3 7,8 12,5 Nhờ triển khai dạy học tin học mà vừa qua, 100% học sinh từ lớp 3 trở lên được học môn tự chọn Tin học đạt chất lượng cao; 50% học sinh toàn trường được tiếp cận Internet. Trong Hội thi "Học sinh giải toán qua mạng Internet" các vòng, Trường Tiểu học Mai Thủy đã có 56 em tham gia, đặc biệt có em Lê Thị Oanh đạt giải Khuyến khích cấp tỉnh. 4. Việc ứng dụng CNTT trong quản lý: Trong công tác quản lý, bên cạnh thực hiện theo quy chế sử dụng và khai thác mạng, trang thông tin trên trang Web của Phòng GD&ĐT Lệ Thủy, nhiều công việc của các đồng chí trong Ban Giám hiệu, nhân viên kế toán, thư viện lâu nay làm thủ công nay đã được xử lý trên máy rất chính xác và thuận tiện tiết kiệm nhiều thời gian cho đội ngũ. Trong hai năm qua, việc ứng dụng CNTT thể hiện qua các hoạt động của nhà trường bước đầu đã tạo ra một khởi sắc mới trong công tác quản lý cũng như dạy và học của giáo viên và học sinh trong toàn trường góp phần nâng cao chất lượng dạy và học cũng như các hoạt động khác. -V. BÀI HỌC KINH NGHIỆM: Qua mấy năm ứng dụng CNTT vào dạy - học ở Trường Tiểu học Mai Thủy, tôi rút ra một số bài học kinh nghiệm như sau: 1. Đối với sử dụng CNTT và công tác quản lý: - Nhà trường cần tham mưu tốt với địa phương để trang bị thêm Phòng máy vi tính và đầu tư đồng bộ như: máy chiếu, máy quay, máy chụp, nối mạng, ...và hướng dẫn sử dụng, Hiệu trưởng cẩn phải luôn kiểm tra vị trí đặt máy chiếu, đèn chiếu, độ sáng….của giáo viên trong tiết dạy để có sự điều chỉnh kịp thời - Cần có kế hoạch dự phòng kinh phí cho sửa chữa nâng cấp phần cứng, phần mềm, điện, quạt cho phòng máy. - Các cấp giáo dục cần có văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các trường triển khai Ứng dụng CNTT trong dạy học (triển khai từ đâu và triển khai như thế nào?). Mỗi năm cần tổ chức hội thi "Giáo viên sử CNTT giỏi" hay giải "Bàn phím vàng", ...để kích thích lòng đam mê sáng tạo phục vụ cho sự nghiệp giáo dục. - Phải sớm đưa ra tiêu chí đánh giá tiết dạy có sử dụng công nghệ thông tin, 2. Về áp dụng CNTT tổ chức giảng dạy của giáo viên: - Giáo viên cần mạnh dạn, không ngại khó, tự thiết kế và sử dụng bài giảng điện tử của mình sẽ giúp cho giáo viên rèn luyện được nhiều kỹ năng và phối hợp tốt các phương pháp dạy học tích cực khác; - Khi thiết kế bài giảng điện tử cần chuẩn bị trước kịch bản, tư liệu, chọn giải pháp cho sử dụng công nghệ, sau đó mới bắt tay vào soạn giảng. Nếu sử dụng máy chiếu PowerPiont làm công cụ chính cần lưu ý về Font chữ, màu chữ (Xanh(đen)- trắng, vàng/đỏ) và hiệu ứng thích hợp (hiệu ứng đơn giản, nhẹ nhàng tránh gây mất tập trung vào nội dung bài giảng), với học sinh Tiểu học nên chú ý đến vấn đề này. Qua đợt thẩm định GVDG, khi dự một số tiết ở Cụm Thanh Thủy tôi thấy nhiều giáo viên lạm dụng vấn đề màu sắc mà không tính đến hiệu ứng của nó. - Nội dung bài giảng điện tử cần cô đọng, súc tích, hình ảnh, các mô phỏng cần chính xác chủ đề (trong 1 slide không nên có nhiều hình hay nhiều chữ), những nội dung học sinh ghi bài cần có qui ước (có thể dùng khung hay màu nền) sẽ khắc phục được việc ghi bài của học sinh. Nhất nhất là phải tính đến khoảng cách của học sinh ngồi sau cùng đến màn hình để có cỡ chữ to nhỏ cho phù hợp. Các phòng học ở trường Tiểu Mai Thủy vẫn có 10 phòng, mỗi phòng có chiều dài 9 mét. - Không lạm dụng CNTT nếu chúng không tác động tích cực đến quá trình dạy học và sự phát triển của học sinh, công nghệ mô phỏng nếu không phản ánh đúng nội dung, giá trị nghệ thuật và thực tế thì không nên sử dụng, Chuẩn kiến thức ở mức độ vận dụng cần kết hợp bảng và sử dụng các phương pháp dạy học khác mới có hiệu quả; Bài học này rút ra ở trường tôi là từ việc có những bài không cần sử dụng máy chiếu PowerPiont nhưng giáo viên cứ thích trình chiếu một cách không cần thiết. - Giáo viên cần học, tập huấn các lớp soạn, giảng bài giảng điện tử, thường xuyên truy vào các trang web giáo dục, nhất là trang của một số trường, một số phòng Giáo dục trong cả nước. VI - KẾT LUẬN: Đổi mới phương pháp dạy học hiện đang là vấn đề cốt lõi để nâng cao chất lượng dạy học. Đó là một trong những mục tiêu quan trọng nhất trong cải cách giáo dục ở nước ta hiện nay. Tuy nhiên, việc ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông nhằm đổi mới nội dung, phương pháp dạy học là một công việc lâu dài, khó khăn đòi hỏi rất nhiều điều kiện về cơ sở vật chất, tài chính và năng lực của đội ngũ giáo viên. Do đó, để đẩy mạnh việc ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin trong dạy học trong thời gian tới có hiệu quả, không có gì khác hơn, là tăng dần mức đầu tư để không ngừng nâng cao, hoàn thiện và hiện đại hoá thiết bị, công nghệ dạy học; đồng thời hoàn thiện hạ tầng công nghệ thông tin và truyền thông để mọi người học đều có thể kết nối vào mạng Internet. Bên cạnh đó, có sự chỉ đạo đầy đủ, đồng bộ, thống nhất bằng các văn bản mang tính pháp quy để các trường có cơ sở lập đề án, huy động nguồn vốn đầu tư cho hoạt động này, góp phần làm thay đổi nội dung, phương pháp, hình thức dạy học và quản lý giáo dục, tạo nên được sự kết hợp giữa nhà trường, gia đình, xã hội thông qua mạng, làm cơ sở tiến tới một xã hội học tập. Thực hiện tốt việc ứng dụng CNTT trong ngành sẽ là những giải pháp, những điều kiện để góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả của giáo dục đào tạo đáp ứng yêu cầu thực hiện mục tiêu của giáo dục là ''Nâng cao dân trí - đào tạo nhân lực bồi dưỡng nhân tài'' phục vụ cho sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa nước nhà. X¸c nhËn cña H§KH nhµ trêng: Mai Thñy, ngµy 20 th¸ng 5 n¨m 2009 ngêi viÕt NguyÔn ThÞ Khuyªn