Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh qua bộ môn gdcd lớp 9...

Tài liệu Rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh qua bộ môn gdcd lớp 9

.DOC
6
86
129

Mô tả:

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM “ RÌn luyÖn kü n¨ng sèng qua ph¬ng ph¸p d¹y häc vµ qua giê häc bé m«n” I. §Æt vÊn ®Ò: - §øng tríc sù ph¸t triÓn nhanh chãng cña nhiÒu lÜnh vùc x· héi th× gi¸o dôc thêi ®¹i míi ®· vµ ®ang phÊn ®¸u ®æi míi vÒ néi dung, chÊt lîng vµ ph¬ng ph¸p sao cho ®¹t ®îc 2 môc tiªu lín lµ ®µo t¹o nguån nh©n lùc vµ ®µo t¹o kü n¨ng sèng cho häc sinh – sinh viªn. Tuy nhiªn bªn c¹nh nh÷ng thµnh tựu ®¹t ®uîc cña toµn ngµnh th× gÇn ®©y chóng ta thêng thÊy thùc tr¹ng trÎ vÞ thµnh niªn cã su híng gia t¨ng vÒ b¹o lùc häc ®êng, vÒ ph¹m téi, vÒ liÒu lÜnh, øng phã kh«ng lµnh m¹nh, dÔ mắc cac tệ n¹n x· héi, sèng Ých kû, v« t©m, khÐp m×nh,….§«ng thêi kü n¨ng thùc hµnh, kü n¨ng giao tiÕp, kü n¨ng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, kh¶ n¨ng tù phôc vô b¶n th©n gi¶m… H¬n thÕ n÷a ®øng tríc thÒm héi nhËp quèc tÕ ®ßi hái thÕ hÖ trÎ ph¶i tù tin; ph¶o l¾m b¾t kÞp thêi c¸c c¬ héi còng nh ph¶i cã mét sè kü n¨ng: sèng kháe, sèng lµnh m¹nh, giái lËp tr×nh, giái tiÕng Anh… Víi nh÷ng lý do trªn, t«i m¹nh d¹n lùa chän s¸ng kiÕn kinh nghiÖm “ RÌn luyÖn kü n¨ng sèng cho häc sinh qua ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y vµ qua giê häc bé m«n”. II. Néi dung. 1. Thùc tr¹ng t×nh h×nh nghiªn cøu 1.1 Thùc tr¹ng chung Côm tõ kü n¨ng sèng (KNS) ®îc ®Þnh nghÜa thÕ nµo? ®a vµo rÌn luyÖn cho HS ph¶i tiÕn hµnh ra sao? ®©y lµ mét vÊn ®Ò cÊn thiÕt nhng t¬ng®èi khã cho nhµ trêng, gia ®×nh vµ toµn x· héi. Thùc chÊt cho ®Õn nay vÉn cha cã mét ®Þnh nghÜa râ rµng vµ ®Çy ®ñ vÒ KNS (mÆc dï ®· cã c¸c ®ÞnhnghÜa cña WTO; UNESCO…) Nhng nÕu hiÓu ®¬n gi¶n th× kü n¨ng sèng lµ n¨ng lùc cña mçi ngêi gióp gi¶i quyÕt nh÷ng nhu cÇu vµ th¸ch thøc cña cuéc sèng mét c¸ch cã hiÖu qu¶ (c¸ch sèng tÝch cùc trong x· héi hiÖn ®¹i). VÒ b¶n chÊt th× rÌn luyÖn kü n¨ng sèng lµ qu¸ tr×nh ®a nhËn thøc (qua kiÕn thøc vµ th¸i ®é) thµnh hµnh ®éng (hµnh vi tÝch cùc) ViÖc rÌn luyÖn kü n¨ng sèng cho häc sinh lµ viÖc lµm kh«ng míi v× tõ xa xa cha «ng ta ®· dóc kÕt “ Tiªn häc lÔ, hËu häc v¨n” nhng do søc Ðp lín vÓ ch¬ng tr×nh; vÒ ®iÓm sè, hoÆc nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c nhau nã ®· bÞ gi¶m nhÑ hoÆc xao nh·ng. §øng tríc thùc tÕ x· héi nh÷ng n¨m gÇn ®©y Bé GD-§T ®· nhËnh thÊy viÖc GD (rÌn luyÖn) KNS cho häc sinh lµ viÖc cÊp b¸ch ë mäi bËc häc nhng ®Æc biÖt víi HS THPT v×: ë løa tuæi nµy: + C¸c em cÇn t×m tßi, häc hái c¸i míi, ®iÒu l¹ kh«ng ph©n biÖt nã lµ tèt hay xÊu. + §· ph¸t triÓn t×nh yªu nam, n÷ dÉn ®Õn c¸c quan hÖ kh«ng dóng mùc trong quan hÖ kh¸c giíi. + ChÞu ¸p lùc lín trong thi cö dÉn ®Õn dÔ r¬i vµo tr¹ng th¸i tiªu cùc ¶nh hëng tíi søc kháe ,tinh thÇn. + C¸c em cÇn lùa chän nghÒ nghiÑp phï hîp víi n¨ng lùc cña m×nh -> cÇn ®a ra quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n. + ThÝch béc lé c¸i t«i…. N¨m häc 2010 – 2011 lµ n¨m ®Çu tiªn Bé GD - §T ®a KNS vµo gi¶ng d¹y ®¹i trµ trong c¸c trêng häc, bËc häc qua nhiÒu h×nh tøc kh¸c nhau. Víi HS THPT lµ th× cÇn rÌn luyÖn kÜ n¨ng g×? Qua nghiªn cøu chóng t«i nhËn thÊy cã 10 KNS cÇn thiÕt ë THPT lµ: 1. Kü n¨ng x¸c lËp môc tiªu cho cuéc ®êi 2. Kü n¨ng tù phôc vô b¶n th©n, rÌn luyÖn søc kháe 3. Kü n¨ng qu¶n lý thêi gian hiÖu qu¶ 4. Kü n¨ng ®iÒu chØnh vµ qu¶n lý c¶m xóc 5. Kü n¨ng nhËn thøc vµ ®¸nh gi¸ b¶n th©n 6. Kü n¨ng giao tiÕp øng xö 7. Kü n¨ng hîp t¸c, chia sÎ 8. Kü n¨ng thÓ hiÖn tù tin tríc ®¸m ®«ng 9. Kü n¨ng ®èi diÖn øng phã khã kh¨n trong cuéc sèng 10.Kü n¨ng ®¸nh gi¸ ngêi kh¸c ViÖc RLKNS nh»m x©y dùng cho häc sinh 12 gi¸ trÞ cña cuéc sèng lµ: t«n träng, hßa b×nh, hîp t¸c, h¹nh phóc, ch©n thËt, nh©n ®¹o, t×nh th¬ng, tr¸ch nhiÖm, gi¶n dÞ, khoan dung, tù do vµ ®oµn kÕt. 1.2 Thùc tr¹ng t¹i trêng THPT An L·o a. ThuËn lîi - Bé GD - §T ®· ®æi míi vÒ néi dung gi¶ng d¹y (qua viÖc mua s¸ch gi¸o khoa)theo híng dÉn ®Ó ¸p dông, dÔ triÓn khai c¸c ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc, t¨ng thùc hµnh… - Së GD - §T ®· thùc hiÖn tËp huÊn ®æi míi ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y, kiÓm tra ®¸nh gi¸ b¸m s¸t chuÈn kiÕn thøc kÜ n¨ng - Víi trêng: + An l·o lµ trêng n»m ë vÞ trÝ trung t©m; HS vµo trêng thuéc nhiÒu x· kh¸c nhau; ®Çu ®iÓm vµo trêng t¬ng ®èi cao, ý thøc häc tËp cña c¸c em còng kh¸c nhiÒu trêng xung quanh do ®ã kh«ng cÇn Ban qu¶n sinh (tuy nhiªn cßn cã c¸c hiÖn tîng….) + HS cña trêng ®Òu thuéc c¸c x· cã ®iÒu kiÖn kinh tÕ v÷ng, cã tè chÊt, n¾m b¾t nhanh nh÷ng thay ®æi cña x· héi (theo híng tèt xÊu ngang nhau). +Trêng lu«n cã truyÒn thèng ®i ®Çu trong c«ng t¸c triÓn khai thùc hiÖn c¸c môc tiªu gi¸o dôc, c¸c phong trµo thi ®ua cña Bé cña Ngµnh. Do ®ã ngay tõ ®Çu n¨m häc chóng t«i ®· ®îc BGH triÓn khai nhiÖm vô rÌn luyÖn KNS qua c¸c ho¹t ®éng lång ghÐp vµo ch¬ng tr×nh häc, c¸c m«n häc vµ c¸c ho¹t ®éng cña nhµ trêng nh:  Ho¹t ®éng chuyªn m«n - §æi míi ph¬ng ph¸p, CLB bé m«n… - Ngoµi giê lªn líp  Ho¹t ®éng híng nghiÖp, d¹y nghÒ…  Ho¹t ®éng ®oµn thÓ: b¶o vÖ m«i trêng, an toµn giao th«ng, x©y dùng trêng xanh – s¹ch - ®Ñp; x©y dông trêng häc th©n thiÖn häc sinh tÝch cùc… H¬n n÷a nhËn thÊy tÝnh cÊp b¸ch cña viÖc rÌn luyÖn kÜ n¨ng sèng cho häc sinh. Chóng t«i c¸c gi¸o viªn cña trêng ®Òu rÊt tr¨n trë, lµm thÕ nµo ®Ó rÌn luyÖn kÜ n¨ng sèng cã hiÖu qu¶ ®Ó ®a trêng chóng t«i trë thµnh m«i trêng gi¸o dôc tin cËy cho PHHS vÒ mäi mÆt. V× vËy, nhãm tæ chóng t«i ®· m¹nh d¹n thùc hiÖn chuyªn ®Ò nµy. b. Khã kh¨n - VÒ phÝ häc sinh: c¸c em ®îc gia ®a×nh nu«n chiÒu qu¸ trë thµnh c¸c thãi quen xÊu, khã thay ®æi (cËu Êm, c« chiªu). H¬n thÕ do søc Ðp ®iÓm sè, do kú väng cña gia ®×nh c¸c em thiªn lÖch vÒ kiÕn thøc (biÕn c¸c em trë thµnh Robot chØ ¨n vµ häc). - VÒ phÝa gi¸o viªn: +Ch¬ng tr×nh gi¶ng d¹y nÆng do ®ã ph¶i nghiªng nhiÒu vÒ kiÕn thøc. + Mét sè cßn lóng tóng khi vËn dông cha thùc sù khëi ®éng, cha g¬ng mÉu, cha thùc sù b¾t kÞp nh÷ng thay ®æi cña x· héi + Cha thùc sùu n¾m v÷ng vÒ t©m lý løa tuæi mÆc dï chuyªn m«n rÊt v÷ng. Tãm l¹i rÌn luyÖn KNS ë trêng THPT lµ viÖc lµm nh»m gióp cho HS cã thãi quen xÊu vµ hµnh vi tiªu cùc trë thµnh con ngoan , trß giái, trë thnµh ngêi cã Ých cho gia ®×nh cho x· héi. 3. Gi¶i ph¸p Qua chØ ®¹o vµ qua thùc tiÔn chóng t«i thÊy ®Ó rÌn luyÖn KNS cho HS sÏ cã nhiÒu gi¶i ph¸p kh¸c nhau nh: - Phßng t vÊn - Ho¹t ®éng NGLL - Qua GVCN - Qua GV bé m«n… Chóng t«i ®· lùa chon gi¶i ph¸p lång ghÐp qua ph¬ng ph¸p d¹y häc vµ qua ®Æc thï bé m«n 3.1 RÌn KNS qua ph¬ng ph¸p d¹y häc (ph¬ng ph¸p tÝch cùc) - Ph¬ng ph¸p d¹yhäc tÝch cùc lµ ph¬ng ph¸p d¹y häc gióp häc sinh ph¸t huy tÝnh tÝch cùc, tù gi¸c, chñ ®éng, s¸ng t¹o, rÌn luyÖn thãi quen vµ kh¶ n¨ng tù häc, tinh thÇn tù gi¸c, kÜ n¨ng vËn dông kiÕn thøc vµo c¸c t×nh huèng trong häc tËp trong thùc tiÔn. Tõ ®ã t¹o niÒm vui vµ høng thó trong häc tËp. - Ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc lµ nh÷ng ph¬ng ph¸p t¹o ®iÒu kiÖn cho HS ®îc thùc hµnh ®îc tr¶i nghiÖm mét sè kÜ n¨ng sèng lµm cho giê häc nhÑ nhµnh, thiÕt thùc, bæ Ých: a, Ph¬ng ph¸p nhãm - Lµ ph¬ng ph¸p d¹y häc tÝch cùc, gi¸o viªn trë thµnh ngêi thiÕt kÕ, tæ chøc híng dÉn c¸c ho¹t ®éng ®éc lËp ®Ó häc sinh chiÕm lÜnh néi dung häc tËp, chñ ®éng ®¹t môc tiªu kiÕn thøc, kÜ n¨ng th¸i ®é theo yªu cÇu cña ch¬ng tr×nh. - Khi ¸p dông ph¬ng ph¸p ho¹t ®éng nhãm cÇn chó ý: + Kü n¨ng lµm viÖc nhãm + X©y dùng, ph¸t triÓn t×nh thÇn nhãm + L·nh ®¹o nhãm + C¸c xung ®ét nhãm - Ho¹t ®éng nhãm lµ mét ho¹t ®éng gióp cho tõng thµnh viªn béc lé ý kiÕn, suy nghÜ, hiÓu biÕt, th¸i ®é c¶u m×nh qua ®ã ®îc tËp thÓ uèn n¾n ph¸t triÓn t×nh b¹n, ý thøc céng ®ång, n©ng cao ý thøc kØ luËt, t×nh thÇn t¬ng trî, hîp t¸c….Th«ng qua ho¹t ®éng nhãm x©y dùng m« h×nh hîp t¸c trong x· héi ®Ó häc sinh quen dÇn víi sù ph©n c«ng, hîp t¸c lao ®éng x· héi - Víi ho¹t ®éng nhãm ®Ó hoµn thµnh phiÕu häc tËp hoÆc tr¶ lêi c¸c c©u hái cña gi¸o viªn …. ®Òu gãp phÇn rÌn luyÖn cho häc sinh c¸c kÜ n¨ng. b, Ph¬ng ph¸p trùc quan vÊn ®¸p, t×m tßi (hay d¹y häc b»ng c¸c ho¹t ®éng kh¸m ph¸ cã híng dÉn) - Ngêi häc ph¸t hiÖn l¹i nh÷ng tri thøc vµ loµi ngêi ®· kh¸m ph¸ b»ng nghiªn cøu khoa häc – rÌn kuyÖn kÜ n¨ng tù häc . - Ngêi häc ®îc sù híng dÉn cña ngêi d¹y. - HS hiÓu s©u, nhí l©u ph¸t triÓn kÜ n¨ng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò, kÜ n¨ng tr×nh bµy t¹o høng thó cho häc tËp. 3.2 RÌn luyÖn kÜ n¨ng sèng qua giê häc bé m«n - ViÖc lång ghÐp qua tiÕt d¹y bé m«n cã thÓ ®îc tiÕn hµnh ë nhiªu bé m«n nh sinh häc, anh v¨n, tin häc….nhng kh«ng thÓ ¸p dông ®îc ë tÊt c¶ c¸c chi tiÕt, c¸c bµi ®îc. Do ®ã gi¸o viªn thùc hiÖn ph¶i nghiªn cøu kÜ néi dung ch¬ng tr×nh; ph¶i lu«n liªn hÖ néi dung bµi häc víi thùc tÕ cuéc sèng vµ ®Æc biÖt ph¶i tËn dông sù ®æi míi ph¬ng ph¸p. - RÌn kÜ n¨ng sèng qua giê häc bé m«n lµ néi dung khã nhÊt vµ phô thuéc nhiÒu vµo gi¸o viªn bé m«n vµ néi dung bµi häc. - M«n sinhhäc lµ m«n khoa häc thùc nghiÖm c¸c kiÕn thøc sinh häc ®îc h×nh thµnh chñ yÕu b»ng ph¬ng ph¸p quan s¸t thÝ nghiÖm nªn c¸c kÜ n¨ng häc tËp cña bé m«n, kiªn sthøc bé m«n sÏ gãp phÇn vµo viÖc rÌn luyÖn kÜ n¨ng sèng cho HS. 4. KÕt qu¶ Qua ®æi míi ph¬ng ph¸p gi¶ng d¹y vµ qua tõng giê häc bé m«n chóng t«I ®· bíc ®Çu gióp ®ì häc sinh rÌn luyÖn c¸c kü n¨ng sang c¬ b¶n. + Thêng xuyªn hät ®éng nhãm, ®· gióp c¸c em tiÕn bé vÒ kü n¨ng hîp t¸c, giao tiÕp øng sö, n¾ng nghe, ®¸nh gi¸…cã tr¸ch nhiÖm, cã kü n¨ng qu¶n lý vÒ thêi gian trong häc tËp tèt h¬n. - B»ng ph¬ng poh¸p kh¸c: gióp c¸c em lµm viÖc víi SGK, thc hµnh, su tÇm thu thËo kiÕn thøc, rÌn kü n¨ng tù häc, t×m kiÕm sö lý th«ng tin tèt h¬n. - BiÕt vËn dông kiÕn thøc ®· häc ®Ó b¶o vÖ m«I trêng, b¶o vÖ søc kháe, gi¶I thÝch c¸c hiÖn tîng thùc tiÔn, biÕt gióp ®ì, ®oµn kÕt, duy tr× cuéc sèng an toµn…
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan