PhÇn I: Lêi nãi ®Çu
Nh chóng ta ®· biÕt, c¸c ngµnh kinh tÕ cña ViÖt Nam ®· cã rÊt nhiÒu
nh÷ng thµnh tùu lín trong ®ã cã ngµnh Th¬ng M¹i, ngµnh nµy ®· cã nh÷ng ®ét
ph¸ vµ ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ rÊt quan träng tõ khi thùc hiÖn ®êng lèi ®æi míi.
Quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i kh«ng ngõng ®îc më réng. Héi nhËp kinh tÕ Quèc TÕ
®îc tiÕn hµnh chñ ®éng vµ ®¹t ®îc nhiÒu kÕt qu¶: ký hiÖp ®Þnh Th¬ng M¹i víi 80
níc. §iÓm l¹i c¸c mèc lÞch sö ®· qua, chóng ta thÊy ngµnh Th¬ng M¹i sau 55
n¨m x©y dùng vµ trëng thµnh ®· cã nh÷ng ®ãng gãp ®¸ng kÓ vµo sù nghiÖp x©y
dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc ViÖt Nam. Ph¹m vi ho¹t ®éng Th¬ng M¹i ngµy cµng ph¸t
triÓn vµ më réng ë trong níc còng nh níc ngoµi. C¬ cÊu tæ chøc cña ngµnh Th¬ng M¹i tõ trung ¬ng ®Õn ®Þa ph¬ng kh«ng ngõng ®îc cñng cè vµ hoµn thiÖn.
LuËt Th¬ng M¹i lµ m«n häc cã quan hÖ chÆt chÏ víi m«n luËt kinh doanh còng
nh luËt t ph¸p, lµ m«n khoa häc chñ yÕu vµ rÊt cÇn thiÕt víi nh÷ng sinh viªn
ngµnh kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ nh÷ng sinh viªn qu¶n lý - kinh doanh, nh÷ng ngêi
qu¶n lý kinh tÕ t¬ng lai, nh÷ng th¬ng nh©n t¬ng lai th× viÖc häc m«n luËt Th¬ng
M¹i lµ rÊt quan träng, trong bèi c¶nh nÒn kinh tÕ níc ta khi mµ chÝnh phñ 2 níc
ViÖt - Mü ®· th«ng qua hiÖp ®Þnh Th¬ng M¹i Quèc TÕ vµ ®ang tõng bíc chuÈn
bÞ nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Ó tham gia WTO. LuËt Th¬ng M¹i ®îc gi¶ng d¹y nh»m ®¹t
yªu cÇu: B¶o ®¶m cho ngêi häc n¾m ®îc nh÷ng kiÕn thøc ph¸p lý c¬ b¶n vÒ Th¬ng M¹i, c¸c tËp qu¸n, th«ng lÖ Quèc TÕ liªn quan ®Õn c¸c giao dÞch Th¬ng M¹i
víi th¬ng nh©n níc ngoµi , trªn c¬ së trªn c¬ së ®ã bíc ®Çu lµm quen víi viÖc
vËn dông luËt Th¬ng M¹i vµo nh÷ng t×nh huèng cô thÓ ®Æt ra, trong Th¬ng M¹i
giao dÞch Quèc tÕ ®Ó phßng tr¸nh nh÷ng rñi ro, tæn thÊt cã thÓ gÆp ph¶i trong
quan hÖ Th¬ng M¹i Quèc TÕ víi c¸c chñ thÓ kh¸c. Do ®ã viÖc häc vµ nghiªn cøu
vÒ luËt Th¬ng M¹i lµ v« cïng cÇn thiÕt.Trong xu híng toµn cÇu ho¸, héi nhËp
kinh tÕ Quèc TÕ th× vai trß cña viÖc giao dÞch bu«n b¸n trong níc còng nh ngoµi
níc trë nªn rÊt quan träng. Víi t c¸ch lµ mét sinh viªn nghiªn cøu vµ häc tËp
trong ngµnh kinh tÕ, em nhËn thøc ®îc viÖc häc tËp, t×m hiÓu vÒ luËt Th¬ng M¹i
sÏ rÊt cÇn thiÕt cho c«ng viÖc cña em sau nµy, khi ®· thµnh mét nhµ doanh
nghiÖp trÎ. ChÝnh v× vËy cho nªn em ®· chän cho m×nh ®Ò tµi: QuyÒn vµ nghÜa
vô cña Th¬ng Nh©n ViÖt Nam theo ph¸p luËt ViÖt Nam.
PhÇn II: néi dung
A. Kh¸i niÖm vÒ Th¬ng nh©n
1. Kh¸i niÖm :
Th¬ng nh©n lµ c¸ nh©n tõ ®ñ 18 tuæi trë lªn cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù
®Çy ®ñ, ph¸p nh©n, tæ hîp t¸c, hé gia ®×nh cã ®ñ yªu cÇu ho¹t ®éng Th¬ng M¹i
theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt nÕu cã yªu cÇu ho¹t ®éng Th¬ng M¹i th× ®îc c¬
1
quan cã thÈm quyÒn cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh vµ trë thµnh th¬ng
nh©n(Theo ®iÒu 17 môc 3 luËt Th¬ng M¹i níc ViÖt Nam). Ngoµi ra, t¹i nghÞ
®Þnh sè 57/1998/N§-CP cña chÝnh phñ ban hµnh ngµy 31-7-1998 trong môc vÒ
kinh doanh xuÊt nhËp khÈu còng quy ®Þnh: “ Th¬ng nh©n lµ c¸c doanh nghiÖp
thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®îc thµnh lËp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®îc phÐp
xuÊt khÈu, nhËp khÈu hµng ho¸ theo ngµnh nghÒ ®· ®¨ng ký trong giÊy chøng
nhËn kinh doanh”
Nh vËy th¬ng nh©n cã thÓ hiÓu lµ c¸c c¸ nh©n vµ ph¸p nh©n kinh doanh ®îc thµnh lËp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ ®îc phÐp quan hÖ trao ®æi Th¬ng
M¹i víi c¸c th¬ng nh©n níc ngoµi .
Theo luËt Th¬ng M¹i Quèc TÕ : th¬ng nh©n lµ c¸c bªn tham gia vµo c¸c
ho¹t ®éng Th¬ng M¹i Quèc TÕ ®Ó hëng c¸c quyÒn vµ c¸c nghÜa vô nhÊt ®Þnh
2. Ph©n tÝch kh¸i niÖm:
- So víi luËt Th¬ng M¹i ViÖt Nam, th× luËt Th¬ng M¹i Ph¸p l¹i cã kh¸i
niÖm h¬i kh¸c mét chót, theo bé luËt Th¬ng M¹i Ph¸p th× th¬ng nh©n lµ ngêi
thùc hiÖn nh÷ng hµnh vi th¬ng m¹i vµ ®ã lµ nghÒ th¬ng xuyªn cña hä. LuËt Th¬ng M¹i Ph¸p cßn lµm râ thªm lµ mét ngêi muèn ®îc x¸c ®Þnh lµ th¬ng nh©n th×
kh«ng nh÷ng hä ph¶i thùc hiÖn nh÷ng hµnh vi th¬ng m¹i mµ c«ng viÖc ®ã ph¶i lµ
nghÒ nghiÖp thêng xuyªn cña hä.
-Mét sè quèc gia kh¸c cßn ®a thªm mét dÊu hiÖu cña th¬ng nh©n lµ ph¶i
thùc hiÖn c¸c hµnh vi Th¬ng M¹i nh©n danh m×nh vµ lîi Ých cña b¶n th©n m×nh.
-Theo ®iÒu 104 Bé luËt Th¬ng M¹i Hoa Kú th× th¬ng nh©n lµ nh÷ng ngêi
thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô ®èi víi mét lo¹i nghÒ nghiÖp nhÊt ®Þnh lµ ®èi tîng cña
c¸c hîp ®ång Th¬ng M¹i .
Trong phÇn kh¸i niÖm vÒ th¬ng nh©n nµy, chóng ta cÇn ph¶i hiÓu râ mét sè
kh¸i niÖm sau:
a.C¸ nh©n:
- C¸ nh©n muèn trë thµnh th¬ng nh©n ph¶i tho¶ m·n mét sè ®iÒu kiÖn do
ph¸p luËt quy ®Þnh.
- LuËt Th¬ng M¹i ViÖt Nam quy ®Þnh: C¸ nh©n ®ñ 18 tuæi trë lªn cã n¨ng
lùc hµnh vi ®©n sù ®Çy ®ñ nÕu cã yªu cÇu ho¹t ®éng Th¬ng M¹i th× ®îc c¬ quan
nhµ níc cã thÈm quyÒn cÊp giÊy phÐp thµnh lËp doanh nghiÖp t nh©n, giÊy chøng
nhËn ®¨ng ký kinh doanh vµ trë thµnh th¬ng nh©n. Theo luËt cña ta th× nh÷ng ngêi cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù lµ nh÷ng nhêi cã n¨ng lùc ph¸p luËt tøc lµ nh÷ng
ngêi ®îc ph¸p luËt trao cho quyÒn vµ n¨ng lùc hµnh vi tøc lµ kh¶ n¨ng cña ngêi
®· ®îc ph¸p luËt giao quyÒn. Theo bé luËt d©n sù cña ViÖt Nam, ngêi cha ®ñ 18
tuæi khi giao kÕt vµ thùc hiÖn c¸c hîp ®ång d©n sù ph¶i ®îc ngêi ®¹i diÖn theo
ph¸p luËt ®ång ý, trõ c¸c hîp ®ång d©n sù phôc vô cho nhu cÇu sinh ho¹t hµng
2
ngµy phï hîp víi løa tuæi. Ngêi ®ñ15 tuæi trë lªn cha ®ñ 18 tuæi mµ cã tµi s¶n
riªng ®ñ ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn nghÜa vô th× cã thÓ tù m×nh ký kÕt thùc hiÖn hîp
®ång d©n sù mµ kh«ng cÇn cã sù ®ång ý cña ngêi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt trõ trêng hîp cã c¸c quy ®Þnh kh¸c. Ngêi nghiÖn ma tuý hoÆc nghiÖn c¸c chÊt kÝch
thÝch kh¸c dÉn ®Õn ph¸ s¶n cña gia ®×nh, nÕu toµ ¸n tuyªn bè bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc
hµnh vi th× viÖc giao kÕt c¸c hîp ®ång d©n sù cã liªn quan ®Õn tµi s¶n cña hä
ph¶i cã sù ®ång ý cña ngêi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt trõ hîp ®ång d©n sù nhá
nh»m môc ®Ých phôc vô nhu cÇu sinh ho¹t hµng ngµy. So víi ta th× ph¸p luËt cña
c¸c níc ph¬ng t©y cã 2 ®iÒu kiÖn : ®iÒu kiÖn con ngêi vµ ®iÒu kiÖn liªn quan tíi
nghÒ nghiÖp, c«ng viÖc vµ ho¹t ®éng cña hä. VÒ ®iÒu kiÖn liªn quan tíi con ngêi,
ph¸p luËt c¸c níc nãi chung ®Òu thèng nhÊt lµ: C¸ nh©n muèn lµ th¬ng nh©n ph¶i
cã n¨ng lùc ph¸p luËt vµ n¨ng lùc hµnh vi - ®iÒu nµy gièng víi luËt cña ta. VÒ
®iÒu kiÖn liªn quan tíi c«ng viÖc, ho¹t ®éng cña th¬ng nh©n, ph¸p luËt c¸c níc
quy ®Þnh kh«ng gièng nhau.
VÝ dô: LuËt cña NhËt B¶n quy ®Þnh “th¬ng nh©n lµ mét ngêi nh©n danh
b¶n th©n m×nh tham gia vµo c¸c giao dÞch Th¬ng M¹i nh lµ mét nhµ kinh doanh”
(§iÒu 4 Bé luËt Th¬ng M¹i NhËt B¶n - luËt sè 48 ngµy 9/3/1899)
b. Ph¸p nh©n : Theo diÒu 17 luËt Th¬ng M¹i ViÖt Nam th× c¸c ph¸p nh©n
cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó kinh doanh Th¬ng M¹i theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt c¶n trë
thµnh th¬ng nh©n vµ lµ chñ thÓ cña luËt Th¬ng M¹i Quèc tÕ ®ã lµ:
- C¸c doanh nghiÖp nhµ níc (LuËt doanh nghiÖp nhµ níc 1995).
- Tæ hîp t¸c (LuËt hîp t¸c x· 1996).
- C«ng ty cæ phÇn vµ c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n (LuËt c«ng ty 1990).
- Doanh nghiÖp liªn doanh vµ doanh nghiÖp 100% vèn ®Çu t níc ngoµi
(LuËt ®Çu t níc ngoµi t¹i ViÖt Nam 1996).
- Nhãm kinh doanh.
- Doanh nghiÖp c¸c tæ chøc chÝnh trÞ – x· héi.
- Hé gia ®×nh.
Trªn ®©y ta thÊy c¸c lo¹i doanh nghiÖp nãi trªn ®Òu cã ®Æc diÓm chung lµ:
- Tµi s¶n cña doanh nghiÖp thuéc quyÒn së h÷u (HoÆc quyÒn qu¶n lý) cña
doanh nghiÖp.
- Lµ ph¸p nh©n kinh doanh theo ph¸p luËt ViÖt Nam.
- ChÞu tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n ®èi víi c¸c tµi s¶n vµ c¸c kho¶n nî cña doanh
nghiÖp kh«ng thuéc ph¹m vi tµi s¶n thuéc quyÒn së h÷u hay quyÒn qu¶n lý cña
doanh nghiÖp.
*Ph¸p nh©n: Lµ 1 tæ chøc, nghÜa lµ 1 sè ngêi liªn kÕt víi nhau, cã quyÒn h¹n
ngang nhau vµ h×nh thµnh ra 1 tæ chøc ®¨ng ký ®óng thñ tôc ph¸p luËt, cã c¬ cÊu
chÆt chÏ, cã tµi kho¶n, cã trô së giao dÞch, cã con dÊu chÝnh thøc vµ chÞu tr¸ch
3
nhiÖm v« h¹n víi c¸c ho¹t ®éng cña m×nh vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm tríc ph¸p lý vÒ
toµn bé ho¹t ®éng cña m×nh, nh©n danh m×nh tham gia vµo c¸c quan hÖ ph¸p luËt
mét c¸ch ®éc lËp.
- C¸c doanh nghiÖp t nh©n theo luËt Th¬ng M¹i ViÖt Nam th× kh«ng ph¶i lµ
nh÷ng chñ thÓ cña luËt Th¬ng M¹i. C¸c doanh nghiÖp t nh©n thùc chÊt lµ c¸c c¸
nh©n cã ®Þa vÞ ph¸p lý nhng kh«ng ph¶i lµ ph¸p nh©n v× c¸c thµnh viªn kh«ng cã
tr¸ch nhiÖm ngang nhau. Chñ doanh nghiÖp t nh©n ®ång thêi lµ chñ së h÷u tµi
s¶n cña doanh nghiÖp, do ®ã trong khu«n khæ ph¸p luËt hä tù quyÕt ®Þnh c¸c
ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kÕt qu¶ kinh doanh
cña m×nh. Doanh nghiÖp t nh©n do mét ngêi lµm chñ, vµ chÞu tr¸ch nhiÖm v« h¹n
víi c¸c ho¹t ®éng cña m×nh vµ chÞu tr¸ch nhiÖm b»ng toµn bé tµi s¶n cu¶ m×nh
trong ®ã doanh nghiÖp t nh©n cã thÓ cã 1 c¬ cÊu tæ chøc hoÆc kh«ng cã c¬ cÊu tæ
chøc. C¬ cÊu tæ chøc ®ùîc tÝnh to¸n rÊt chÆt chÏ, c¸c doanh nghiÖp t nh©n tuú
thuéc vµo quy m« cã thÓ ®¨ng ký ë huyÖn hoÆc ë tØnh, toµn bé vèn huy ®éng vµo
kinh doanh ph¶i ®¨ng ký ®Çy ®ñ theo ph¸p luËt.
* Tæ hîp t¸c: ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së hîp ®ång hîp t¸c cã chøng thùc cña Uû
ban nh©n d©n cÊp x· cña tõ 3 c¸ nh©n trë lªn cïng ®ãng gãp tµi s¶n vµ c«ng søc,
cïng hëng lîi, vµ cïng chÞu tr¸ch nhiÖm ph¸p lý vÒ c¸c ho¹t ®éng cña m×nh.
* Hé gia ®×nh: Nh÷ng hé gia ®×nh mµ c¸c thµnh viªn cã tµi s¶n chung ®Ó ho¹t
®éng kinh tÕ chung trong quan hÖ sö dông ®Êt ®ai, trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt
n«ng, l©m, ng nghiÖp vµ mét sè lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh kh¸c do ph¸p luËt
quy ®Þnh lµ chñ thÓ cña hîp ®ång d©n sù trong c¸c lÜnh vùc ®ã. Chñ hé lµ ®¹i
diÖn cña hé gia ®×nh, giao kÕt c¸c hîp ®ång d©n sù v× lîi Ých chung cña c¶ hé gia
®×nh, nh÷ng thµnh viªn trong gia ®×nh cã thÓ lµ chñ hé.
3 .Nh÷ng trêng hîp kh«ng ®îc c«ng nhËn lµ th¬ng nh©n :
- Ngêi kh«ng cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®Çy ®ñ, ngêi mÊt n¨ng lùc hµnh
vi d©n sù, ngêi bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù.
- Ngêi ®ang bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù, ngêi ®ang ph¶i chÊp hµnh
h×nh ph¹t tï.
- Ngêi ®ang trong thêi gian bÞ toµ ¸n tíc quyÒn hµnh nghÒ v× ph¹m c¸c téi
bu«n lËu, ®Çu c¬, bu«n b¸n hµng cÊm, lµm hµng gi¶, bu«n b¸n hµng gi¶, kinh
doanh tr¸i phÐp, trèn thuÕ, lõa dèi kh¸ch hµnh vµ c¸c téi kh¸c theo quy ®Þnh cña
ph¸p luËt.
Trªn ®©y ta thÊy so víi luËt Th¬ng M¹i Quèc TÕ , LuËt Th¬ng M¹i ViÖt Nam cã
nh÷ng ®iÓm kh¸c:
VÝ dô nh so víi luËt Th¬ng M¹i cña Bé LuËt Th¬ng M¹i Ph¸p th× nh÷ng quy
®Þnh c¸c trêng hîp c¸ nh©n kh«ng thÓ trë thµnh th¬ng nh©n nh sau:
4
- Nh÷ng ngêi thuéc lo¹i “BÊt kh¶ kiªm nhiÖm” nh c«ng chøc, luËt s, c«ng
chøng viªn, chÊp hµnh viªn, mét sè ®èi tîng kh¸c nh cè vÊn ph¸p lý, kiÓm to¸n
viªn.
§iÒu nµy kh¸c víi luËt cña ta, theo luËt cña ta th× bÊt cø ai ( c¸ nh©n ) ®ñ 18 tuæi,
cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®Çy ®ñ, cã giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh, vµ
c¸c ph¸p nh©n, tæ hîp t¸c, hé gia ®×nh cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó kinh doanh th¬ng m¹i
theo quy ®Þnh ph¸p luËt nÕu cã giÊy chøng nhËn kinh doanh th× trë rhµnh th¬ng
nh©n vµ trong nh÷ng trêng hîp kh«ng ®îc c«ng nhËn lµ th¬ng nh©n theo luËt Th¬ng M¹i ViÖt Nam còng kh«ng quy ®Þnh vÒ ®iÒu kiÖn “BÊt kh¶ kiªm nhiÖm nµy”
5
B. QuyÒn vµ nghÜa vô cña th¬ng nh©n viÖt nam thuéc
c¸c thµnh phÇn kinh tÕ
I. QuyÒn cña Th¬ng nh©n ViÖt Nam :
1.Trùc tiÕp qu¶n lý, ®iÒu hµnh hoÆc thuª ngêi qu¶n lý ®iÒu hµnh ho¹t
®éng th¬ng m¹i:
*ViÖc thuª ngêi qu¶n lý, ®iÒu hµnh ho¹t ®éng th¬ng m¹i ph¶i ®îc lËp
thµnh v¨n b¶n hîp ®ång.
*Th¬ng nh©n ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng ho¹t ®éng th¬ng m¹i cña ngêi m×nh thuª theo néi dung ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång.
* Ngêi ®îc thuª qu¶n lý, ®iÒu hµnh ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm víi th¬ng nh©n
theo hîp ®ång ®· ký víi th¬ng nh©n.
2. Thuª, cho thuª, chuyÓn nhîng s¶n nghiÖp th¬ng m¹i:
Th¬ng nh©n ®îc thuª, cho thuª, chuyÓn nhîng s¶n nghiÖp th¬ng m¹i theo
quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
3. V¨n phßng ®¹i diÖn, chi nh¸nh cña th¬ng nh©n:
*Th¬ng nh©n ®îc ®Æt chi nh¸nh, v¨n phßng ®¹i diÖn ë trong níc ë níc
ngoµi theo quy ®Þnh cña luËt ph¸p.
* Néi dung vµ ph¹m vi ho¹t ®éng cña chi nh¸nh, v¨n phßng ®¹i diÖn ph¶i
phï hîp víi néi dung ho¹t ®éng cña th¬ng nh©n.
4. T¹m ngõng ho¹t ®éng th¬ng m¹i:
*Trong trêng hîp t¹m ngõng ho¹t ®éng th¬ng m¹i, th¬ng nh©n ph¶i niªm
yÕt thêi h¹n t¹m ngõng t¹i ®Þa chØ giao dÞch chÝnh thøc cña th¬ng nh©n ; nÕu t¹m
ngõng ho¹t ®éng thong m¹i trªn 30 ngµy th× ngoµi viÖc niªm yÕt th¬ng nh©n ph¶i
th«ng b¸o c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng lý kinh
doanh vµ c¬ quan thuÕ .
5. ChÊm døt ho¹t ®éng th¬ng m¹i:
Trong c¸c trêng hîp sau ®©y th× c¸c ho¹t ®éng th¬ng m¹i cña th¬ng nh©n
bÞ chÊm døt:
+ Th¬ng nh©n tù chÊm døt ho¹t ®éng th¬ng m¹i.
+ HÕt thêi h¹n ho¹t ®éng theo giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh.
+ Th¬ng nh©n bÞ tuyªn bè ph¸ s¶n hoÆc gi¶i thÓ .
+ Theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn.
+ Th¬ng nh©n lµ c¸ nh©n chÕt mµ kh«ng cã ngêi thõa kÕ hoÆc ngêi thõa kÕ
kh«ng tiÕp tôc ho¹t ®éng th¬ng m¹i .
Trong trêng hîp chÊm døt ho¹t ®éng th¬ng m¹i th× quyÒn vµ nghÜa vô cña
th¬ng nh©n ®îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt
6
6. Ho¹t ®éng th¬ng m¹i víi níc ngoµi nÕu cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn do chÝnh
phñ quy ®Þnh vµ sau khi ®¨ng ký víi bé th¬ng m¹i.
7. CÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh:
C¬ quan ®¨ng ký kinh doanh cã tr¸ch nhiÖm gi¶i quyÕt viÖc ®¨ng ký kinh
doanh trong thêi h¹n 15 ngµy kÓ tõ ngµy nhËn ®îc hå s¬ ®Çy ®ñ vµ hîp lÖ.
Trong trêng hîp kh«ng cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh, c¬ quan
®¨ng ký kinh doanh ph¶i tr¶ lêi b»ng v¨n b¶n nªu râ lý do cho ®ong sù trong thêi
h¹n quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 diÒu 21 môc 3 vÒ viÖc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký
kinh doanh cña LuËt Th¬ng M¹i níc ViÖt Nam.
Trong trêng hîp kh«ng ®îc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh, ®¬ng sù cã quyÒn khiÕu n¹i ®Õn c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn hoÆc khëi kiÖn
t¹i toµ ¸n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt .
8. Cung cÊp th«ng tin vÒ néi dung ®¨ng ký kinh doanh:
C¸ nh©n c¬ quan, tæ chøc ®îc yªu cÇu c¬ quan ®¨ng ký kinh doanh cung
cÊp th«ng tin vÒ néi dung ®¨ng ký kinh doanh, cÊp b¶n sao giÊy chøng nhËn
®¨ng ký kinh doanh hoÆc b¶n trÝch lôc néi dung giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh
doanh vµ ph¶i tr¶ lÖ phÝ.
II. NghÜa vô cña Th¬ng nh©n ViÖt Nam :
1. §¨ng ký kinh doanh vµ ho¹t ®éng theo ®óng néi dung ®· ®¨ng ký:
- ViÖc ®¨ng ký kinh doanh ®îc thùc hiÖn t¹i c¬ quan qu¶n lý nhµ níc cã
thÈm quyÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
- Néi dung ®¨ng ký kinh doanh:
+ Tªn th¬ng nh©n, tªn ngêi ®¹i diÖn cã thÈm quyÒn.
+ Tªn Th¬ng M¹i, biÓn hiÖu .
+ §Þa chØ giao dÞch chÝnh thøc .
+ Ngµnh nghÒ kinh doanh
+Vèn ®iÒu lÖ hoÆc vèn ®Çu t ban ®Çu.
+ Thêi h¹n ho¹t ®éng .
+ Chi nh¸nh, cöa hµng, v¨n phßng ®¹i diÖn nÕu cã.
Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng nÕu cã sù thay ®æi vÒ néi dung ®· ®¨ng ký, th¬ng
nh©n ph¶i ®¨ng ký nh÷ng thay ®æi nµy .
2. C«ng bè néi dung ®¨ng ký kinh doanh:
Th¬ng nh©n ph¶i c«ng bè néi dung ®¨ng ký kinh doanh trªn b¸o trung ¬ng,
®Þa ph¬ng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt .
3. Tªn Th¬ng M¹i, biÓn hiÖu:
-Th¬ng nh©n ph¶i cã tªn Th¬ng M¹i, biÓn hiÖu. Tªn Th¬ng M¹i cã thÓ kÌm
theo biÓu tîng.
7
- Tªn Th¬ng M¹i, biÓn hiÖu kh«ng ®îc vi ph¹m truyÒn thèng lÞch sö, v¨n ho¸,
®¹o ®øc vµ thÇn phong mü tôc ViÖt Nam.
- Tªn Th¬ng M¹i, biÓn hiÖn ph¶i ®îc viÕt b»ng tiÕng ViÖt Nam, hoÆc cã thÓ
®îc vÕt thªm b»ng tiÕng níc ngoµi víi kÝch thíc nhá h¬n.
- Tªn Th¬ng M¹i ph¶i ®îc ghi trong c¸c ho¸ ®¬n, chøng tõ, giÊy tê giao dÞch
cña c¸c th¬ng nh©n.
4. Më sæ kÕ to¸n vµ viÖc lu gi÷ ho¸ ®¬n, chøng tõ ,giÊy tê cã liªn quan.
- Th¬ng nh©n ph¶i më sæ kÕ to¸n, ph¶i ghi chÐp lu gi÷ sæ kÕ to¸n, ho¸ ®¬n
chøng tõ, giÊy tê cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng Th¬ng M¹i theo quy ®Þnh cña ph¸p
luËt.
- ViÖc huû bá sæ kÕ to¸n, ho¸ ®¬n chøng tõ giÊy tê cã liªn quan ®Õn ho¹t
®éng Th¬ng M¹i ®îc thùc hiÖn theo thñ tôc do ph¸p luËt quy ®Þnh.
5. §¨ng ký thuÕ kª khai thuÕ vµ nép thuÕ:
Th¬ng nh©n ph¶i ®¨ng ký, kª khai vµ nép thuÕ.
6. Më vµ sö dông tµi kho¶n:
Th¬ng nh©n ph¶i më vµ sö dông tµi kho¶n t¹i ng©n hµng theo quy ®Þnh cña
ph¸p luËt.
7. Niªm yÕt gi¸:
Th¬ng nh©n ph¶i niªm yÕt gi¸ hµng ho¸, dÞch vô t¹i ®iÓm mua b¸n hµng
hoÆc cung øng dÞch vô. ViÖc niªm yÕt gi¸ ph¶i râ rµng kh«ng g©y nhÇm lÉn cho
kh¸ch hµng.
8. LËp ho¸ ®¬n, chøng tõ.
Khi b¸n hµng, cung øng dÞch vô, th¬ng nh©n ph¶i lËp ho¸ ®¬n chøng tõ
hîp ph¸p vµ giao cho kh¸ch hµng mét b¶n.
9. Xo¸ ®¨ng ký kinh doanh:
-Th¬ng nh©n ph¶i lµm thñ tôc xo¸ ®¨ng ký kinh doanh t¹i c¬ quan ®¨ng ký
kinh doanh chËm nhÊt lµ 15 ngµy kÓ tõ ngµy chÊm døt ho¹t ®éng.
-Trong trêng hîp ph¸ s¶n, th¬ng nh©n ph¶i lµm thñ tôc xo¸ ®¨ng ký kinh
doanh chËm nhÊt lµ 15 ngµy kÓ tõ ngµy quyÕt ®Þnh cña toµ ¸n tuyªn bè ph¸ s¶n
cã hiÖu lùc ph¸p luËt.
- Trong trêng hîp gi¶i thÓ, th¬ng nh©n ph¶i lµm thñ tôc xo¸ ®¨ng ký kinh
doanh chËm nhÊt lµ 15 ngµy kÓ tõ ngµy cã quyÕt ®Þnh gi¶i thÓ.
- Trong trêng hîp th¬ng nh©n lµ c¸ nh©n chÕt mµ kh«ng cã ngêi thõa kÕ th×
trong thêi h¹n 1th¸ng kÓ tõ ngµy th¬ng nh©n chÕt, c¬ quan ®¨ng ký kinh doanh
xo¸ ®¨ng ký kinh doanh.
- Trong trêng hîp th¬ng nh©n chÊm døt ho¹t ®éng Th¬ng M¹i theo quyÕt
®Þnh cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn th× th¬ng nh©n ph¶i lµm thñ tôc xo¸
®¨ng ký kinh doanh trong thêi h¹n 15 ngµy kÓ tõ ngµy cã quyÕt ®Þnh.
8
9
c/ QuyÒn - nghÜa vô cña c¸c th¬ng nh©n níc ngoµi ho¹t
®éng Th¬ng M¹i t¹i níc chxhcn viÖt nam.
Cã thÓ nãi, ®· nh¾c tíi th¬ng nh©n theo luËt níc ViÖt Nam, th× chóng ta còng
kh«ng thÓ chØ nh¾c tíi nh÷ng th¬ng nh©n ViÖt Nam mµ còng ph¶i ®Ò cËp tíi vÊn
®Ò th¬ng nh©n níc ngoµi ho¹t ®éng Th¬ng M¹i t¹i ViÖt Nam bëi chÝnh c¸c th¬ng
nh©n nµy gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc thóc ®Èy quan hÖ ngo¹i giao, giao dÞch,
bu«n b¸n hµng ho¸ quèc tÕ víi c¸c quèc gia kh¸c trong khu vùc còng nh trªn thÕ
giíi.
LuËt níc ngoµi t¹i ViÖt Nam ®îc Quèc Héi th«ng qua cuèi n¨m 1986 ®· më
cöa thÞ trêng ViÖt Nam, t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi níc ngoµi ®Çu t vµo ViÖt Nam díi
c¸c h×nh thøc ®Çu t trùc tiÕp, thùc hiÖn c¸c dù ¸n s¶n xuÊt vµ dÞch vô, lµm ¨n
kinh doanh t¹i ViÖt Nam. Tõ nh÷ng n¨m cuèi thËp kû 80, b»ng mét v¨n b¶n díi
luËt, nhµ níc ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho ngêi níc ngoµi thµnh lËp c¸c v¨n phßng ®¹i
diÖn t¹i ViÖt Nam ®Ó t×m hiÓu thÞ trêng ViÖt Nam vµ xóc tiÕn c¸c ho¹t ®éng Th¬ng M¹i. Sau LuËt ®Çu t níc ngoµi, LuËt Th¬ng M¹i ®¸nh dÊu mét bíc ph¸t
triÓn quan träng më cöa, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nhµ kinh doanh níc ngoµi ®îc
ho¹t ®éng Th¬ng M¹i trªn l·nh thæ ViÖt Nam.
D/ G¬ng mÆt th¬ng nh©n ViÖt Nam:
§ång chÝ : Bïi Quang Trung(Gi¸m ®èc c¬ së NÊm thùc phÈm C«ng
Thµnh).
Sinh n¨m: 1962.
D©n téc : Kinh.
§Þa chØ : 20 NguyÔn V¨n BÐ- ThÞ trÊn Xu©n Léc- HuyÖn Long Kh¸nhTØnh §ång Nai.
10
Bïi Quang Trung sinh n¨m 1962, häc xong cÊp 3 n¨m 1979 «ng míi 17
tuæi. §îc sinh ra vµ lín lªn ë mét vïng quª cã truyÒn thèng “Thãc kh«ng thiÕu
mét c©n, qu©n kh«ng thiÕu mét ngêi “ trong mét gia ®×nh mµ c¸c cô th©n sinh lµ
nh÷ng nhµ gi¸o cao tuæi, d¹y häc trß thêi chèng Ph¸p, hiÖn ®· nghØ hu. ¤ng
h¨ng h¸i thùc hiÖn nghÜa vô qu©n sù. Ba n¨m trong qu©n ngò ®· rÌn luyÖn ë «ng
tÝnh kû luËt vµ tÝnh xung kÝch lµ nh÷ng ®øc tÝnh sau nµy gióp «ng rÊt nhiÒu trªn
bíc ®êng lËp nghiÖp.
N¨m 1982, hoµn thµnh nghÜa vô qu©n sù, «ng xuÊt ngò vµ Ýt l©u sau ®ã
«ng trë thµnh sinh viªn cña trêng trung häc Thèng kª II(Biªn Hoµ,
§ång Nai). Hai n¨m häc nµy ®· gîi më cho «ng nh÷ng kh¸i niÖm c¬
b¶n vÒ ho¹t ®éng khinh tÕ vµ h¹ch to¸n kinh tÕ.
Tèt nghiÖp trêng TH Thèng kª n¨m 1985, «ng ®îc ph©n vÒ c«ng t¸ch
t¹i C«ng ty L¬ng thùc huyÖn Xu©n Léc (cò), tØnh §ång Nai. §©y lµ
nh÷ng n¨m cuèi cña c¬ chÕ bao cÊp. NÒn kinh tÕ ®Êt níc ®ang gÆp
nhiÒu khã kh¨n, ®ang vù vËn ®éng ®Ó t×m ra mét c¬ chÕ míi kh¶ dÜ ®a
®Êt níc tho¸t khái t×nh tr¹ng khñng ho¶ng. Lµm viÖc trong c¬ quan
nhµ níc ®îc 4 n¨m, n¨m 1989, C«ng ty L¬ng Thùc huyÖn Xu©n Léc
gi¶ thÓ, chµng trai Bïi Quang Trung 27 tuæi trë thµnh ngêi thÊt nghiÖp.
VÒ nhµ víi hai bµn tay tr¾ng, ng¸nh nÆng cuéc sèng vµ g¸nh nÆng gia
®×nh ®Ì nÆng lªn vai «ng. Chµng trai trÎ víi tinh thÇn xung kÝch rÌn
luyÖn ®îc trong nh÷ng n¨m ë qu©n ngò vµ chót vèn kiÕn thøc vÒ kinh
tÕ häc ®îc trong nhµ trêng quyÕt kh«ng chÞu ®Çu hµng tríc thùc tÕ
nghiÖt ng· lóc ®ã.
§îc biÕt vÒ nghÒ nu«i trång nÊm mÌo vµ høng thó víi tèc ®é sinh trëng theo cÊp sè nh©n cña loµi nÊm, chµng trai nghÌo ®· lÇn mß t×m
®Õn nh÷ng ngêi cã kinh nghiÖm nu«i trång nÊm, ®Õn c¶ c¸c c¬ së cã
nhiÒu thµnh c«ng ë thµnh phè Hå ChÝ Minh ®Ó häc hái vµ tÝch luü kiÕn
thøc. NÕu biÕt r»ng lóc nµy ¤ng ®ang thÊt nghiÖp, trong tay gÇn nh
kh«ng cã g×, míi thÊy hÕt quyÕt t©m vît khã vµ ý chÝ v¬n lªn cña anh.
Cã ®îc nh÷ng bµi häc nhËp m«n, céng víi phÇn kiÕn thøc kinh tÕ c¬
b¶n vµ nhÊt lµ quyÕt t©m, cã ý chÝ lµm giµu. ¤ng ®· b¾t tay thö
nghiÖm ë quy m« nhá nghÒ tr«ng nÊm mÌo. Quy m« nhá lµ ph¶i th«i,
v× nh÷ng g× anh cã lóc ®ã ®Òu tÊt khiªm tèn, tõ c¬ së s¶n xuÊt ®Õn
®ång vèn...
Lµ ngêi thÊt nghiÖp, kh¶ n¨ng thÕ chÊp hÇu nh kh«ng cã, «ng lµm sao cã
®îc sù hç trî vÒ vèn cña Ng©n hµng, còng nh vÒ chuyªn m«n cña c¸c c¬ quan
chøc n¨ng ë ®Þa ph¬ng. Nhng “QuyÕt chÝ ¾t lµm nªn”, ë quy m« s¶n xuÊt nhá
«ng ®· cã nh÷ng bíc ®i tuy kh«ng dµi réng nhng v÷ng ch¾c. ¤ng ®· ®¹t ®îc
11
thµnh c«ng bíc ®Çu. NÊm mÌo ë c¬ së cña «ng ®· cã mÆt trªn thÞ trêng nh mét
thø hµng ho¸, dï sè lîng cha ®¸ng kÓ...
§Çu nh÷ng n¨m 90, nhê ®êng lèi ®æi míi vÒ khinh tÕ cña §¶ng, ®îc sù
®éng viªn cña chÝnh quyÒn vµ cña tæ chøc §oµn ë ®Þa ph¬ng víi sù nç lùc cñ
quan trong t×m tßi, häc hái vµ s¸ng t¹o, «ng ®· ®¹t ®îc mét sè thµnh tùu trªn con
®êng mu sinh, lËp nghiÖp. TiÒm lùc cña «ng lín dÇn, l¹i ®îc c¬ chÕ chÝnh s¸ch
míi cho phÐp, «ng m¹nh d¹n ®Çu t c¸c d©y chuyÒn thiÕt bÞ ®Ó ®i vµo s¶n xuÊt
hµng lo¹t.
Vµ qñ ®óng lµ “Tr¨m hay kh«ng b»ng tay quen”, «ng chñ trang tr¹i trÎ cña
C¬ së nÊm thùc phÈm C«ng Thµnh(tªn doanh nghiÖp cña «ng), tõ nhiÒu n¨m nay
®· cho ra ®êi mét quy tr×nh kü thuËt ph©n lËp, s¶n xuÊt ra ®îc gièng nÊm thùc
phÈm (gåm nÊm mÌo vµ nÊm bµo ng) theo mét ph¬ng ph¸p ®¬n gi¶n, hiÖu qu¶,
phu hîp víi ®iÒu kiÖn khÝ hËu vµ nu«i trång ë níc ta. Quy tr×nh kü thuËt cã hiÖu
qñ nhiÒu n¨m qua trong c¬ së cña «ng, mét c¬ së nu«i trång nÊm t nh©n ®· ®îc
¸p dông déng r·i ë nhiÒu vïng trong c¶ níc, thÞ phÇn cña nã ®¹t tíi 70%. Bé
m¸y gän nhÑ cña C¬ së nÊm thùc phÈm C«ng Thµnh, Ých dông cña quy tr×nh kü
thuËt sím ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ, tÝnh thiÖn chÝ vµ hîp lý trong viÖc chuyÓn giao
c«ng nghÖ ®· gãp phÇn thóc ®Èy nghÒ trång nÊm ph¸t triÓn nhanh chãng ë nhiÒu
®Þa ph¬ng trong níc. Trong khi ®ã, nhiÒu c«ng ty, xÝ nghiÖp chuyªn ngµnh cã
®Çy ®ñ ®iÒu kiÖn, kh¶ n¨ng vÒ khoa häc kü thuËt, ®îc sù tµi trî cña Nhµ níc...
mµ kh«ng ph¸t huy ®îc thÕ m¹nh cña m×nh trong viÖc s¶n suÊt, chø cha nãi ®Õn
viÖc gióp cho nghÒ s¶n xuÊt nÊm non trÎ cña níc nhµ ph¸t triÓn.
Trong kho¶ng 10 n¨m nay, tõ mét thanh niªn bÞ thÊt nghiÖp, «ng ®· cïng
gia ®×nh t¹o dùng ®îc c¬ së s¶n xuÊt nÊm thùc phÈm xuÊt khÈ (nÊm mÌo, nÊm
bµo ng) cã quy m« lín nhÊt c¶ níc. C¬ së s¶n xuÊt ph¸t triÓn ®· t¹o viÖc lµm æn
®Þnh cho 120 lao ®éng thêng xuyªn vµ kho¶ng 100 lao ®éng theo thêi vô, víi
møc thu nhËp b×nh qu©n 900.000 ®/1 ngêi / 1 th¸ng. Quy m« x· héi cña ho¹t
®éng s¶n xuÊt ë mét doanh nghiÖp t nh©n thuéc ®Þa bµn n«ng nghiÖp qu¶ lµ
kh«ng nhá.
Tõ c¬ së s¶n xuÊt nÊm cña gia ®×nh, qua viÖc chuyÓn giao kü thuËt, c¶ mét
lµng nghÒ nu«i trång nÊm thùc phÈm ®Çu tiªn trªn c¶ níc ®· ®îc t¹o lËp vµ x©y
dùng. §iÒu ®¸ng quý lµ lµng nghÒ nµy cã kh¶ n¨ng tån t¹i l©u dÇi vµ ph¸t triÓn
dï kh«ng cã sù gióp ®ì, ®Çu t cña Nhµ níc. Nh vËy lµ «ng ®· gãp phÇn xo¸ ®ãi
gi¶m nghÌo cho kho¶ng 500 hé gia ®×nh, trong ®ã cã nhiÒu gia ®×nh chÝnh s¸ch,
t¹o ®iÒu kiÖn vÒ viÖc lµm cã thu nhËp kh¸ cho hµng ngµn gêi lao ®éng ë ®Þa ph¬ng. Riªng viÖc nu«i nÊm mÌo trªn m¹t ca, tõ chç chØ cã mét sè Ýt hé gia ®×nh
s¶n xuÊt víi quy m« nhá, lÎ, gi¸ trÞ s¶n lîng kh«ng ®¸ng kÓ ë thêi ®iÓm nh÷ng
n¨m 80, nay nghÒ nu«i nÊm mÌo trªn m¹t ca ®· t¨ng trëng m¹nh ë hµng ngµn lao
12
®éng phæ th«ng, phÇn ®«ng h¹n chÕ vÒ tr×nh ®é vµ søc khoÎ, ®· cã viÖc lµm, cã
thu nhËt kh¸. Hµng n¨m, theo tÝnh to¸n s¬ bé, gi¸ trÞ s¶n lîng hµng ho¸ cña hä
®¹t tíi kho¶ng 5 triÖu USD, trong ®ã gi¸ trÞ hµng xuÊt khÈu chiÕm tíi 50 %.
C¬ së nÊm thùc phÈm C«ng Thµnh ho¹t ®éng nh mét lo¹i h×nh khinh tÕ
trang tr¹i, mét doanh nghiÖp. Vèn ®Çu t hiÖn nay cña C«ng Thµnh lªn tíi 3 tû.
Doanh thu cña n¨m 1998 lµ 2.5 tØ, n¨m 1999 lµ 3,5 tû, vµ n¨m 2000 lµ 5 tû. Qña
lµ doanh sè còng t¨ng trëng “nhanh nh nÊm”. Thu nhËp b×nh qu©n cña ngêi lao
®éng ë C«ng Thµnh n¨m 1998 lµ 700 000 ®/th¸ng, n¨m 1999 lµ 800 000 ®/th¸ng.
Cã trªn 500 b¶n trÎ ë ®Þa ph¬ng nhê nghÒ nu«i nÊm thùc phÈm do C«ng
Thµnh phæ biÕn mµ ®· cã c«ng ¨n viÖc lµm æn ®Þnh. H¬n 200 ®oµn viªn thanh
niªn ®· ®îc hç trî kü thuËt nu«i trång nÊm mÌo, nhê ®ã hä ®· x©y dùng ®îc m«
h×nh s¶n xuÊt nhá t¹i gia ®×nh cña m×nh.
TrÎ tuæi, l¹i n¨n ®éng vµ ham ho¹t ®éng. Bïi Quang Trung ®· ñng hé cho
h¹ot ®éng v¨n nghÖ, thÓ dôc thÓ thao cña tæ chøc §oµn vµ Héi Liªn HiÖp thanh
niªn ë ®Þa ph¬ng tíi 30 triÖu ®ång. Víi c¸c ho¹t ®éng x©y nhµ t×nh nghÜa, gãp
quü xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo... «ng còng ®· ñng hé tíi trªn 15 triÖu, vµ 10 triÖu tÆng
cho ®ång bµo vïng bÞ thiªn tai, lò lôt...
Lµ chñ mét doanh nghiÖp ph¸t triÓn tèt, «ng kh«ng quªn ch¨m lo ®êi sèng
cña ngêi lao ®éng trong c¬ së cña m×nh c¶ vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn. VÒ thu nhËp
hµng th¸ng cña ngêi lao ®éng, nh÷ng con sè nªu trªn lµ mét minh chøng ®Çy søc
thuyÕt phôc. Nhng «ng lu«n cã chÕ ®é tÆng quµ vµ th¨m hái vµ hç trî nh÷ng ngêi bÞ èm ®au hoÆc bÞ tai n¹n lao ®éng... Kho¶ng phóc lîi nµy trong kho¶ng 10
n¨m qua, theo «ng, còng lªn tíi hµng tr¨m triÖu ®ång. Víi mét c¬ së s¶n xuÊt
kiÓu kinh tÕ trang tr¹i, con sè nµy kh«ng ph¶i kh«ng cã ý nghÜ.
Lµ mét chµng trai Ýt nãi, lµm nhiÒu. ¤ng ®· lÇm lòi, ©m thÇm ho¹t ®éng
víi c¬ së nÊm thùc phÈm C«ng Thµnh ë mét thÞ trÊn thuéc tØnh §ång Nai, lµm
cã hiÖu qu¶. Trong thµnh c«ng cña m×nh, «ng kh«ng quªn r»ng “c¶u chång c«ng
vî”. ChÞ NguyÔn ThÞ Thu Thuû, vî anh, kh«ng chØ lµm tèt chøc tr¸ch “néi tíng”,
mµ cßn cïng «ng tíi thµnh c«ng mµ nhiÒu ngêi biÕt ®iÕn. ¤ng ®· ®îc huyÖn cö
®i tham gia häp mÆt tuyªn d¬ng “ Thanh niªn nghÜa cö ®Ñp “ vµ “Liªn hoan
thanh niªn s¶n xuÊt giái” côm miÒn §«ng Nam Bé.
Tõ mét chµng trai bÞ thÊt nghiÖp khi c¬ quan bÞ gi¶i thÓ n¨m 1989, tíi nay
«ng ®· lµ chñ cña C¬ së nÊm thùc phÈm C«ng Thµnh thuéc m« h×nh khinh tÕ
trang tr¹i víi sè vèn ®Çu t hiÖn nay lµ 3 tû ®éng. B¶n th©n c¬ së s¶n xuÊt cña «ng
liªn tôc ph¸t triÓn, song ®¸ng kÓ h¬n lµ b»ng viÖc chuyÓn giao kü thuËt trång
nÊm, «ng ®· gióp cho hµn ngµn ngêi cã c«ng ¨n viÖc lµm æn ®Þnh vµ cã thu nhËp
kh¸, vµ cïng víi hä t¹o ra s¶n phÈm hµng ho¸ ( nÊm mÌo, nÊm bµo ng) cho thÞ
trêng trong níc vµ xuÊt khÈu ®¹t tíi c¶ triªu USD mçi n¨m.
13
¤ng xøng ®¸ng ®îc nhËn “ Gi¶i thëng Sao ®á” vµ cã mÆt t¹i “ GÆp gì toµn
quèc c¸c nhµ doanh nghiÖp trÎ tiªu biÓu lÇn thø III”.
14
PhÇn III: kÕt luËn
Bé luËt Th¬ng M¹i ViÖt Nam tõ khi ra ®êi ®· ph¸t huy ®îc t¸c dông cña
nã nhng còng cÇn cã mét sè söa ®æi bæ sung ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ níc
nhµ.
Em xin ®a ra mét sè ý kiÕn bæ sung nh sau:
- Níc ta cÇn sím phª chuÈn mét sè c«ng íc quèc tÕ ®Æc biÖt lµ c«ng íc
Viªn n¨m 1980 vÒ mua b¸n hµng ho¸ quèc tÕ nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho
c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam gióp cho hä cã c¬ së ph¸p lý ®Ó ®µm ph¸n trong
quan hÖ Th¬ng M¹i víi c¸c níc thµnh viªn cña c«ng íc, tr¸nh ®îc c¸c rñi ro
kh«ng ®¸ng cã cho ViÖt Nam khi ph¶i quy ®Þnh trong hîp ®ång vÒ ¸p dông luËt
cña c¸c níc kh¸c trong khi hÖ thèng néi luËt cña ta cha ®Çu ®ñ ®ång bé.
- C¸c thñ tôc hµnh chÝnh ®¬n gi¶n, gän h¬n tr¸nh rêm rµ g©y phiÒn hµ mÊt
thêi gian.
-ViÖc giíi thiÖu c¸c c«ng íc Quèc TÕ , c¸c tËp qu¸n Quèc TÕ mét c¸ch
réng r·i ë ViÖt Nam cÇn ®îc ®Èy m¹nh ®Ó c¸c ®èi tîng cã liªn quan t×m hiªñ vµ
n©ng cao tri thøc ph¸p lý , phÊn ®Êu trë thµnh c¸c chñ thÓ tham gia mét c¸ch tÝch
cùc , n¨ng ®éng trªn th¬ng trêng Quèc TÕ.
- C¸c kh¸i niÖm ,thuËt ng÷ trong hÖ thèng ph¸p luËt ViÖt Nam cµn râ rµng
h¬n vÒ néi dung , dÔ hiÓu , tr¸nh dïng nh÷ng tõ chung chung sÏ g©y khã kh¨n
trong viÖc gi¶i quyÕt tranh chÊp nÕu cã tranh chÊp x¶y ra.
- CÇn ®iÒu chØnh l¹i luËt thuÕ .
- Gi¶m møc chªnh lÖch gi÷a thuÕ u ®·i vµ ®Æc biÖt u ®·i ®Ó h¹n chÕ sù lÖch
l¹c vÒ nguån nhËp khÈu tõ nh÷ng níc ®îc hëng u ®·i thuÇn tuý nhê thuÕ nhËp
khÈu mµ Ýt dùa trªn chÊt lîng vµ tÝnh n¨ng sö dông cña hµng ho¸ .
- QuyÒn kinh doanh mét sè mÆt hµng hiÖn lµ ®Æc quyÒn cña mét sè doanh
nghiÖp cÇn ®îc më réng trªn c¬ së x¸c ®Þnh tiªu chuÈn, ®iÒu kiÖn kinh doanh râ
rµng h¬n. ViÖc cÊp giÊy phÐp kinh doanh c¸c mÆt hµng nµy cÇn theo nguyªn t¾c
c«ng khai ®Êu thÇu.
- §Ó x©y dùng cam kÕt c¾t gi¶m thuÕ khi tham gia vµo WTO, chóng ta cÇn
x©y dùng tiªu chuÈn vµ c¬ chÕ ®¸nh gi¸ møc ®é b¶o hé dùa trªn møc ®é b¶o hé
thùc tÕ hiÖn hµnh c¨n cø vµo kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm vµ trªn c¬ së
ph©n tÝch t¸c ®éng ®èi víi c¸c ngµnh cã liªn quan còng nh lîi Ých tæng thÓ cña
nÒn kinh tÕ, biÓu thuÕ cÇn ®îc ®¬n gi¶n ho¸ víi sè møc thuÕ thÊp h¬n.
- §èi víi nh÷ng mÆt hµng kh«ng cÇn h¹n chÕ xuÊt khÈu th× kh«ng nªn tiÕp
tôc ®¸nh thuÕ xuÊt khÈu.
15
- TiÕp tôc ®Èy m¹ng c¶i c¸ch hµnh chÝnh, ®æi míi tæ chøc c¬ quan Bé Th¬ng M¹i, ®æi míi c¬ chÕ vµ chÝnh s¸ch qu¶n lý nhµ níc vÒ Th¬ng M¹i ®Ó t¹o m«i
trêng th«ng tho¸ng vµ c¬ së ph¸p lý thuËn lîi cho ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp.
Trªn ®©y lµ toµn bé bµi viÕt cña em vÒ ®Ò tµi : QuyÒn vµ nghÜa vô cña
th¬ng nh©n ViÖt Nam theo ph¸p luËt ViÖt Nam. Do kiÕn thøc, kinh nghiÖm
cßn h¹n chÕ, thêi gian t×m hiÓu cha nhiÒu nªn khã tr¸nh khái nh÷ng khiÕm
khuyÕt, sai lÇm nªn rÊt mong ®îc sù gãp ý, gióp ®ì cña thÇy c« ®Ó bµi viÕt cña
em ®îc hoµn thiÖn h¬n.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n !
Tµi liÖu tham kh¶o
1. LuËt Th¬ng M¹i Quèc tÕ.
2. Thêi b¸o Kinh TÕ Sµi Gßn.
3. T¹p chÝ ThÕ giíi Th¬ng M¹i.
4. LuËt Th¬ng M¹i ViÖt Nam - N¨m 2000.
5.LuËt Th¬ng M¹i ViÖt Nam - N¨m 1999.
6. Gi¸o tr×nh LuËt Th¬ng M¹i - Trêng §¹i Häc Qu¶n Lý- Kinh Doanh Hµ néi.
7. T¹p chÝ ThÕ giíi Th¬ng M¹i.
8. Gi¸o tr×nh LuËt Doanh nghiÖp -Trêng §¹i häc Qu¶n Lý- Kinh Doanh Hµ
néi.
9. Gi¸o tr×nh LuËt D©n sù - Trêng §¹i Häc Qu¶n lý- Kinh Doanh Hµ néi.
16
17
Môc lôc
PhÇn I. Lêi nãi ®Çu ......................................................................................
..1
phÇn II. Néi dung...........................................................................................
..2
A/ Kh¸i niÖm vÒ th¬ng nh©n .................................................................................
..2
1. Kh¸i niÖm
.......................................................................................................................
..2
2. Ph©n tÝch kh¸i niÖm
.......................................................................................................................
..2
3. Nh÷ng trêng hîp kh«ng ®îc c«ng nhËn lµ th¬ng nh©n ....
.........................................................................................................................
..5
B/ QuyÒn - nghÜa vô cña c¸c Th¬ng nh©nViÖt Nam thuéc c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ.
.............................................................................................................
..7
I. QuyÒn cña c¸c th¬ng nh©n ViÖt Nam........................................................
..7
II. NghÜa vô cña c¸c th¬ng nh©n ViÖt Nam...................................................
..8
C/ QuyÒn - NghÜa vô cña c¸c th¬ng nh©n níc ngoµi ho¹t ®éng t¹i ViÖt
Nam.........................................................................................................................
.11
D/ G¬ng mÆt th¬ng nh©n ViÖt Nam....................................................................
.11
PhÇn III. PhÇn kÕt........................................................................................
.16
18
- Xem thêm -