Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Quản trị rủi ro gian lận thẻ tại ngân hàng thương mại cổ phần đầu tư và phát tri...

Tài liệu Quản trị rủi ro gian lận thẻ tại ngân hàng thương mại cổ phần đầu tư và phát triển việt nam chi nhánh tây hà nội

.PDF
84
273
133

Mô tả:

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------- ĐINH THỊ ĐỊNH QUẢN TRỊ RỦI RO GIAN LẬN THẺ TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH TÂY HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH Hà Nội – 2016 ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ --------------------ĐINH THỊ ĐỊNH QUẢN TRỊ RỦI RO GIAN LẬN THẺ TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH TÂY HÀ NỘI Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh Mã số: 60 34 01 02 LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH CHƢƠNG TRÌNH ĐỊNH HƢỚNG THỰC HÀNH NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. ĐINH VĂN TOÀN XÁC NHẬN CỦA CÁN BỘ HƢỚNG DẪN XÁC NHẬN CỦA CHỦ TỊCH HĐ CHẤM LUẬN VĂN TS. Đinh Văn Toàn PGS.TS Trần Anh Tài Hà Nội – 2016 CAM KẾT Tôi xin cam đoan luận văn “Quản trị rủi ro gian lận thẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Tây Hà Nội” là công trình nghiên cứu khoa học, độc lập của tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. Tác giả Đinh Thị Định LỜI CẢM ƠN Lời đầ u tiên , Tôi xin chân thành cảm ơn đế n toàn thể quý Thầ y , Cô Trƣờng Đa ̣i ho ̣c kinh tế , Đa ̣i ho ̣c Quố c gia Hà Nô ̣i đã trang bi ̣cho tôi nhƣ̃ng kiế n thƣ́c quý báu trong thời gian tôi theo ho ̣c ta ̣i trƣờng. Tôi xin trân tro ̣ng cảm ơn TS Đinh Văn Toàn, ngƣời đã cho tôi nhiề u kiế n thƣ́c thiế t thƣ̣c và hƣớng dẫn khoa ho ̣c của luâ ̣n văn . Thầy đã luôn tâ ̣n tình hƣớng dẫn, đinh ̣ hƣớng, góp ý giúp cho tôi hoàn thành luận văn này. Tiế p theo, Tôi xin trân tro ̣ng cảm ơn lañ h đa ̣o các ph òng và các cán bộ, nhân viên Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Tây Hà Nội đã cung cấ p thông tin , tài liệu, tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình nghiên cứu, hoàn thiện luận văn. Cuố i cùng, Tôi xin chân thành cảm ơn gia đình , ngƣời thân , bạn bè đã luôn đô ̣ng viên, khích lệ tôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu. Tôi xin gƣ̉i lời cảm ơn chân thành đế n tấ t cả mo ̣i ngƣời! Tác giả Đinh Thị Định TÓM TẮT Luận cứu văn nghiên cứu hoạt động Quản trị rủi ro gian lận thẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu Tƣ và Phát Triển Việt Nam - Chi nhánh Tây Hà Nội từ năm 2012-2015. Phƣơng pháp nghiên cứu đƣợc sử dụng trong luận văn là phƣơng pháp nghiên cứu định tính kết hợp phƣơng pháp nghiên cứu định lƣợng, so sánh đối chiếu các chỉ tiêu, nghiên cứu tài liệu, … Luận văn sử dụng phƣơng pháp nghiên cứu và phân tích các dữ liệu thứ cấp để chỉ ra các nguyên nhân ảnh hƣởng đến quá trình quản trị rủi ro gian lận thẻ, đó là nhóm các nhân tố: bộ máy quản trị nhân sự, quy trình nghiệp vụ, công nghệ thông tin, môi trƣờng kinh doanh. Từ đó chỉ ra những điểm mạnh và điểm hạn chế cũng nhƣ nguyên nhân của những tồn tại trong công tác quản trị rủi ro gian lận thẻ, đồng thời đề xuất mô hình gồm 4 bƣớc: Nhận diện rủi ro- đánh giá rủi ro – kiểm soát rủi ro - tài trợ rủi ro nhằm hoàn thiện công tác quản trị rủi ro gian lận thẻ tại Ngân Hàng TMCP Đầu Tƣ và Phát Triển Việt Nam – Chi nhánh Tây Hà Nội. . MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ................................................................... i DANH MỤC BẢNG ......................................................................................... ii DANH MỤC HÌNH ......................................................................................... iii LỜI MỞ ĐẦU ................................................................................................... 1 CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO GIAN LẬN THẺ TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI .................................................................................................. 5 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ............................................................. 5 1.2. Cơ sở lý luận về quản trị rủi ro thẻ tại Ngân hàng thƣơng mại .............. 6 1.2.1. Khái niệm rủi ro và quản trị rủi ro ................................................... 6 1.2.2. Khái niệm rủi ro thẻ tại Ngân hàng thương mại .............................. 8 1.2.3. Các loại rủi ro trong kinh doanh dịch vụ thẻ tại Ngân hàng thương mại 9 1.2.4 . Thành phần tham gia hoạt động thẻ và hậu quả của rủi ro gian lận thẻ ...................................................................................................... 11 1.2.5. Tình hình rủi ro gian lận thẻ trên thế giới .................................... 16 1.3. Nội dung và yêu cầu của quản trị rủi ro thẻ ......................................... 17 1.3.1. Nhận diện rủi ro ............................................................................. 19 1.3.2 Đánh giá rủi ro ............................................................................... 21 1.3.3. Kiểm soát rủi ro............................................................................. 23 1.3.4. Tài trợ rủi ro................................................................................... 24 1.4 Các nhân tố ảnh hƣởng đến quản trị rủi ro thẻ tại Ngân hàng thƣơng mại ............................................................................................................... 25 1.4.1. Bộ máy quản lý, nhân sự ................................................................ 25 1.4.2. Quy trình nghiệp vụ ........................................................................ 25 1.4.3. Công nghệ thông tin ....................................................................... 26 1.4.4. Môi trường kinh doanh : ................................................................ 27 CHƢƠNG 2: PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................ 28 2.1. Mô hình nghiên cứu .............................................................................. 28 2.2. Thiết kế nghiên cứu .............................................................................. 28 2.3. Các phƣơng pháp nghiên cứu đƣợc sử dụng trong đề tài ..................... 29 2.3.1 Phương pháp thống kê .................................................................... 29 2.3.2. Phương pháp phân tích tổng hợp: ................................................. 29 2.3.3. Phương pháp so sánh: .................................................................... 29 2.3.4. Phương pháp định tính: ................................................................. 29 2.3.5. Phương pháp định lượng................................................................ 30 2.3.6 Phương pháp điều tra..................................................................... 30 CHƢƠNG 3: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUÁN TRỊ RỦI RO GIAN LẬN THẺ TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH TÂY HÀ NỘI...................................... 32 3.1. Tổng quan về Ngân Hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam - Chi nhánh Tây Hà Nội ........................................................................................ 32 3.1.1. Giới thiệu chung về BIDV .............................................................. 32 3.1.2. Giới thiệu về Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Tây Hà Nội. ............................................................................ 33 3.2 Quy trình tác nghiệp phát hành thẻ và kết quả hoạt động kinh doanh thẻ tại Ngân hàng TMCP Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Tây Hà Nội................................................................................................................ 34 3.2.1 Quy trình tác nghiệp phát hành thẻ tại BIDV chi nhánh Tây Hà Nội . 34 3.2.2 Kết quả hoạt động kinh doanh thẻ giai đoạn 2012- 2015............... 35 3.3 Tình hình rủi ro gian lận thẻ tại BIDV .................................................. 36 3.3.1 Tình hình rủi ro gian lận trong mảng phát hành thẻ ...................... 36 3.3.2 Tình hình rủi ro gian lận trong mảng thanh toán thẻ ..................... 38 3.4 Thực trạng công tác quản trị rủi ro gian lận thẻ tại BIDV Chi nhánh Tây Hà nội ........................................................................................................... 40 3.4.1 Tình hình thực hiện các nội dung quản trị rủi ro gian lận thẻ tại BIDV Tây hà nội ...................................................................................... 40 Giai đoạn đánh giá rủi ro ........................................................................ 42 Giai đoạn kiểm soát rủi ro ....................................................................... 42 Giai đoạn tài trợ rủi ro............................................................................. 43 3.4.2. Đánh giá công tác quản trị rủi ro gian lận thẻ tại BIDV Chi nhánh Tây Hà Nội ............................................................................................... 43 3.4.3. Một số hạn chế trong công tác quản trị rủi ro gian lận thẻ........... 43 3.4.4.Nguyên nhân của những hạn chế trong công tác quản trị rủi ro gian lận thẻ tại BIDV Chi nhánh Tây Hà Nội .................................................. 44 CHƢƠNG 4: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN TRỊ RỦI RO GIAN LẬN THẺ TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN ĐẦU TƢ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM - CHI NHÁNH TÂY HÀ NỘI ................... 47 4.1 Mục tiêu và định hƣớng của Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Tây Hà nội trong hoạt động kinh doanh thẻ................................................................................................................. 47 4.1.1 Đánh giá chung về xu hướng phát triển của thị trường thẻ Việt Nam.. 47 4.1.2 Định hướng và mục tiêu hoạt động kinh doanh 5 năm tiếp theo của BIDV chi nhánh Tây Hà nội ( từ 2017 -2022) ......................................... 53 4.2 Một số giải pháp hoàn thiện công tác quản trị rủi ro, gian lận thẻ tại BIDV chi nhánh Tây Hà nội ........................................................................ 54 4.2.1. Nhóm giải pháp về quản trị điều hành, nhân lực........................... 54 4.2.2 Nhóm giải pháp về sản phẩm dịch vụ thẻ ....................................... 58 4.2.3 Giải pháp phát triển công nghệ thông tin ....................................... 59 4.2.4 Nhóm giải pháp khác....................................................................... 61 4.3 Kiến nghị................................................................................................ 61 4.3.1 Kiến nghị với Ngân hàng nhà nước ................................................ 61 4.3.2 Kiến nghị với Hiệp hội thẻ .............................................................. 62 4.3.3. Kiến nghị với Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam . 63 4.3.4. Kiến nghị với Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Tây Hà Nội ............................................................................. 67 KẾT LUẬN ..................................................................................................... 69 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 70 DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT Ký hiệu Nguyên nghĩa 1 ATM Máy rút tiền tự động 2 BIDV Ngân hàng Thƣơng Mại Cổ Phần Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam 3 CNTT Công nghệ thông tin 4 ĐVCNT Đơn vị chấp nhận thẻ 5 HĐQT Hội đồng quản trị 6 NHNN Ngân hàng nhà nƣớc 7 NHTM Ngân hàng thƣơng mại 8 POS Thiết bị thanh toán thẻ 9 TMCP Thƣơng mại cổ phần 10 TGĐ Tổng giám đốc i DANH MỤC BẢNG STT Bảng Nội dung 1 Bảng 1.1 Ma trận đo lƣờng rủi ro 22 2 Bảng 2.1 Tổng hợp phiếu điều tra 31 3 Bảng 3.1 Tình hình tăng trƣởng thẻ ghi nợ 35 4 Bảng 3.2 Tình hình tăng trƣởng thẻ tín dụng 36 ii Trang DANH MỤC HÌNH STT Bảng Nội dung Trang 1 Hình 1.1 Phân loại rủi ro thẻ tại Ngân hàng thƣơng mại 9 2 Hình 3.1 Mô hình tổ chức BIDV 33 Hình 3.2 Quy trình phát hành thẻ tại BIDV Tây Hà Nội 34 3 Hình 3.3 4 Hình 3.4 5 Hình 3.5 6 Hình 3.6 Tỷ lệ rủi ro gian lận/tổng doanh số mảng phát hành thẻ năm 2013-2014 Tỷ lệ rủi ro gian lận/tổng doanh số mảng phát hành thẻ năm 2014-2015 Tỷ lệ rủi ro gian lận/tổng doanh số mảng thanh toán thẻ giai đoạn 2013-2014 Tỷ lệ rủi ro gian lận/tổng doanh số mảng thanh toán thẻ giai đoạn 2014-2015 iii 37 37 39 40 LỜI MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Ngày nay khoa học kỹ thuật phát triển với nhiều thành tựu to lớn cùng với sự hội nhập kinh tế thế giới thì phƣơng tiện thanh toán không dùng tiền mặt đang ngày càng phổ biến. Theo số liệu thống kê của hội thẻ, tính đến cuối năm 2014 có 47/200 tổ chức tín dụng phát hành thẻ, với số lƣợng phát hành là 80 triệu thẻ/91 triệu dân trong đó gồm 70 triệu thẻ ghi nợ nội địa, 3.3 triệu thẻ ghi nợ quốc tế, 2.8 triệu thẻ tín dụng quốc tế và 3.9 triệu các loại thẻ khác. Doanh số sử dụng thẻ trung bình là 1.4 triệu đồng/tháng, mạng lƣới máy rút tiền tự động (ATM) trong cả nƣớc là 15.996 máy với doanh số rút tiền trung bình 82.154 tỷ đồng/tháng. Số lƣợng thiết bị thanh toán thẻ (POS) là 175.830 máy với doanh số thanh toán trung bình 8.877 tỷ đồng/tháng. Con số này cho thấy lĩnh vực kinh doanh thẻ đóng góp một phần không nhỏ vào doanh thu của các Ngân hàng thƣơng mại (NHTM) và đang đƣợc các NHTM chú trọng phát triển. Thị trƣờng thẻ Việt nam hiện nay còn khá màu mỡ, vẫn còn nhiều cơ hội để các NHTM khai thác do Việt nam là nƣớc có dân số đông, cơ cấu dân số trẻ ,…Điều này cũng khiến cho các NHTM cạnh tranh nhau phát hành thẻ một cách ồ ạt, chạy theo số lƣợng mà không kiểm soát đƣợc rủi ro. Khoa học công nghệ hiện đại cũng có mặt trái của nó là làm gia tăng loại tội phạm công nghệ cao , đặc biệt là tội phạm thẻ với thủ đoạn ngày càng tinh vi. Và Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Đầu tƣ và Phát triển Việt nam (BIDV) cũng không nằm ngoài quy luật trên. Theo số liệu thống kê trong năm 2014 BIDV đã xảy ra các loại hình gian lận trong các mảng phát hành thẻ, thanh toán thẻ qua ATM, thanh toán thẻ qua POS với các thủ đoạn nhƣ : lợi dụng thông tin bề mặt thẻ để làm thẻ giả, cài đặt phần mềm đánh cắp thông tin thẻ trên ATM, tấn công phá máy ATM để lấy tiền, lừa đảo đối với 1 giao dịch không xuất trình thẻ tại các đơn vị chấp nhận thẻ kinh doanh dịch vụ lữ hành, khách sạn, du lịch (đây là trƣờng hợp kẻ gian sử dụng thẻ giả để đặt vé máy bay, đặt phòng khách sạn, tuor du lịch…sau đó có thể sử dụng để bán lại cho ngƣời khác hoặc hủy lệnh đã đặt để lấy tiền). Các Ngân hàng thƣơng mại để xảy ra tình trạng trên một phần là do công tác quản trị rủi ro chƣa đƣợc chú trọng. Chính vì vậy mà các Ngân hàng thƣơng mại Việt nam đang là miếng mồi béo bở cho bọn tội phạm quốc tế tấn công và lĩnh vực thẻ là một trong những mảng hoạt động của chúng. Trong quá trình kinh doanh dịch vụ thẻ các Ngân hàng thƣơng mại không nhận biết đƣợc hết các dấu hiệu rủi ro cũng nhƣ các thiệt hại do chúng mang lại để đƣa ra các cảnh báo thích hợp cũng nhƣ các biện pháp kiểm soát và tài trợ rủi ro để giảm bớt thiệt hại khi chúng xảy ra. Khi những rủi ro xảy ra làm ảnh hƣởng không nhỏ tới doanh thu và uy tín của các Ngân hàng phát hành thẻ cũng nhƣ quyền lợi của khách hàng. Hơn nữa tại Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Đầu tƣ và Phát triển Việt nam - Chi nhánh Tây hà nội hiện nay công tác quản trị rủi ro gian lận thẻ chƣa đƣợc thực hiện theo đúng quy trình và chƣa đƣợc quan tâm đúng mức .Câu hỏi đặt ra là làm thế nào để vừa tăng trƣởng dịch vụ tốt vừa quản trị rủi ro tốt ? Chính vì vậy mà tác giả chọn đề tài « Quản trị rủi ro gian lận thẻ tại Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Đầu tƣ và Phát triển Việt nam - Chi nhánh Tây hà nội » làm đề tài nghiên cứu của mình. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích nghiên cứu - Tìm ra những nguyên nhân dẫn đến rủi ro từ đó đề xuất các biện pháp hoàn thiện công tác quản trị rủi ro gian lận thẻ tại BIDV nói chung, BIDV Tây Hà Nội nói riêng. 2 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu - Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản trị rủi ro nói chung, rủi ro gian lận thẻ nói riêng - Phân tích thực trạng rủi ro gian lận thẻ tại BIDV Tây Hà Nội - Đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản trị rủi ro gian lận thẻ. - Trả lời những câu hỏi nghiên cứu đó là: Những nhóm nguyên nhân nào ảnh hƣởng tới công tác quản trị rủi ro gian lận thẻ tại BIDV chi nhánh Tây Hà nội? Làm thế nào để hạn chế rủi ro gian lận thẻ tại BIDV chi nhánh Tây Hà nội? 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3.1 Đối tượng nghiên cứu - Hoạt động quản trị rủi ro gian lận thẻ tại BIDV Tây Hà Nội 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Không gian nghiên cứu : Hoạt động quản trị rủi ro gian lận thẻ tại BIDV Tây Hà Nội - Thời gian nghiên cứu : Từ năm 2012-2015 - Nội dung : Hoạt động quản trị rủi ro gian lận thẻ 4. Dự kiến đóng góp của luận văn - Về mặt lý luận: Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản trị rủi ro trong kinh doanh thẻ tại NHTM - Về mặt thực tiễn: Đề xuất các giải pháp hoàn thiện công tác quản trị rủi ro gian lận thẻ tại Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Tây Hà nội. 5. Kết cấu của luận văn - Lời mở đầu - Chƣơng 1: Tổng quan tình hình nghiên cứu và cơ sở lý luận về quản trị rủi ro gian lận thẻ tại Ngân hàng thƣơng mại. - Chƣơng 2: Phƣơng pháp nghiên cứu. 3 - Chƣơng 3: Thực trạng quản trị rủi ro gian lận thẻ tại Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Tây Hà nội. - Chƣơng 4: Giải pháp hoàn thiện công tác quản trị rủi ro gian lận thẻ tại Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Đầu tƣ và Phát triển Việt Nam – Chi nhánh Tây Hà nội. - Kết luận 4 CHƢƠNG 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN TRỊ RỦI RO GIAN LẬN THẺ TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI 1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu Gần đây hoạt động quản trị rủi ro đã đƣợc các NHTM trên thế giới quan tâm đầu tƣ và đã xây dựng chiến lƣợc quản trị rủi ro trong chiến lƣợc phát triển chung của mình. Đặc biệt hoạt động quản trị rủi ro gian lận thẻ cũng đƣợc quan tâm chú trọng do sự gia tăng tội phạm công nghệ cao trên toàn thế giới. Đã có nhiều bài viết, công trình khoa học có giá trị đƣợc công bố trên các tạp chí khoa học, các hội thảo, cũng nhƣ trong các sách chuyên đề tham khảo có liên quan. Trong phạm vi đề tài luận văn, tác giả thấy có các vấn đề đã đƣợc nhiều cá nhân và tổ chức tập trung nghiên cứu. Đó là: Đối với các công trình nghiên cứu trong nước: Đề tài “ Những giải pháp hạn chế rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ tại các Ngân hàng thƣơng mại Việt nam” của Tác giả Lê Hữu Nghị (2007) , Trƣờng Đại học Kinh tế TP.HCM đã chỉ ra các nguyên nhân dẫn đến rủi ro và các giải pháp để hạn chế rủi ro trong dịch vụ thẻ, tuy nhiên các tác giả chƣa chỉ ra đƣợc nội dung quá trình quản trị rủi ro thẻ gồm những bƣớc nào để từ đó hoàn thiện công tác quản trị rủi ro thẻ một cách toàn diện. Còn theo tác giả Hà Thị Anh Đào trong đề tài luận văn Thạc sỹ « giải pháp hạn chế rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ tại Ngân hàng Công Thương Việt Nam » năm 2009 của Trƣờng Đại học Kinh Tế TP HCM đã chỉ ra đƣợc quá trình quản trị rủi ro gồm những bƣớc nào nhƣng đối với giai đoạn nhận diện rủi ro chỉ là thu thập các dấu hiệu rủi ro để đƣa ra cảnh báo mà chƣa đặt nó trong môi trƣờng kinh tế, xã hội cụ thể để từ đó tìm ra nguyên nhân, xu thế vận động, phát triển của nó. Nếu theo ý kiến của tác giả Hà Thị Anh Đào thì công tác phòng ngừa rủi ro sẽ chƣa đƣợc triệt để bởi chúng ta sẽ 5 không biết đƣợc nguồn gốc, nguyên nhân của những rủi ro đó để đề ra những biện pháp quản trị rủi ro phù hợp, từ đó giảm đƣợc đáng kể mức độ nghiêm trọng và hạn chế tần suất xuất hiện của chúng. Đối với các công trình nghiên cứu nước ngoài : Tiến sĩ S. L. Srinivasulu, Chủ tịch tập đoàn KESDEE Inc – nơi cung cấp các giải pháp tài chính trực tuyến có trụ sở tại California, Hoa Kỳ đã từng có bài nghiên cứu và phát biểu đƣợc đăng trên tạp chí thời báo Kinh tế Sài gòn năm 2013 đã chỉ ra tầm quan trọng của quản trị rủi ro trong hoạt động của các NHTM, đặc biệt ông nhấn mạnh tầm quan trọng của giai đoạn kiểm soát và tài trợ rủi ro. Tuy nhiên ông không nói rõ giai đoạn nhận diện rủi ro và đánh giá rủi ro các NHTM cần phải làm những công việc cụ thể nào. Đề tài « Quản trị rủi ro gian lận thẻ tại Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Đầu tƣ và Phát triển Việt nam - Chi nhánh Tây hà nội » đƣợc viết dựa trên sự kế thừa những ƣu việt của các công trình nghiên cứu nói trên và dựa trên cơ sở vận dụng kiến thức đã học tại trƣờng Đại học Kinh tế - Đại học Quốc gia Hà Nội và những kinh nghiệm trong những năm công tác tại BIDV Tây Hà Nội. 1.2. Cơ sở lý luận về quản trị rủi ro thẻ tại Ngân hàng thƣơng mại 1.2.1. Khái niệm rủi ro và quản trị rủi ro Rủi ro là một điều không may mắn, không lƣờng trƣớc đƣợc về khả năng xảy ra, về thời gian và không gian xảy ra, cũng nhƣ mức độ nghiêm trọng và hậu quả của nó. Những hậu quả mà rủi ro mang lại có thể là hậu quả vật chất hoặc phi vật chất, đó là những kết quả ngoài mong đợi mà các NHTM không đoán định trƣớc đƣợc về thời gian và không gian có thể xảy đến trong quá trình hoạt động kinh doanh. Nguyên nhân dẫn đến rủi ro có thể là do khách quan nhƣ rủi ro do môi trƣờng kinh tế, chính trị, xã hội mang lại hoặc có yếu tố chủ quan nhƣ rủi ro đạo đức nghề nghiệp của cán bộ,…và nhiệm vụ của các nhà quản 6 trị rủi ro là tìm ra nguyên nhân đó để tìm cách khắc phục, giảm nhẹ hậu quả mà những rủi ro mang lại. Trong bài phát biểu của mình với Thời báo kinh tế Sài gòn năm 2013, tiến sĩ S. L. Srinivasulu, Chủ tịch tập đoàn KESDEE Inc – nơi cung cấp các giải pháp tài chính trực tuyến có trụ sở tại California, Hoa Kỳ đã từng nói : “ hãy nói cho tôi biết bạn quản lý rủi ro ra sao, tôi sẽ nói cho bạn biết ngân hàng của bạn như thế nào”. Nhƣ vậy những tổn thất mà những rủi ro mang lại có ảnh hƣởng lớn tới kết quả hoạt động kinh doanh của các Ngân hàng thƣơng mại và chất lƣợng ngân hàng đó thế nào phụ thuộc vào trình độ quản lý rủi ro của chính ngân hàng đó. Một ngân hàng quản lý rủi ro tốt nghĩa là ngân hàng đó ít bị ảnh hƣởng bởi những tác động do rủi ro không lƣờng trƣớc. Cũng theo Tiến sĩ S. L. Srinivasulu: “quản trị rủi ro là một hợp đồng bảo hiểm mà chúng ta chưa nhìn thấy ngay lợi ích của nó cho đến khi rủi ro xảy ra” và ông khuyên các Ngân hàng thƣơng mại “hãy nghĩ đến những điều bạn chưa bao giờ nghĩ tới và hãy lên kịch bản chi tiết về mọi thứ” . Nhƣ vậy rủi ro là điều không mong muốn nhƣng phải chấp nhận trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp nói chung, của các Ngân hàng thƣơng mại nói riêng. Những điều không mong muốn ấy chính là những điều mà “bạn chƣa bao giờ nghĩ tới” nhƣng có thể dự đoán đƣợc thông qua các dấu hiệu nhận biết riêng, và việc “lên kịch bản” chính là chiến lƣợc quản trị rủi ro hay chính là việc đƣa ra các biện pháp kiểm soát nhằm giảm bớt thiệt hại của mỗi nhóm rủi ro. Một ngân hàng có chiến lƣợc quản trị rủi ro tốt sẽ ít bị ảnh hƣởng bởi những rủi ro không mong muốn xảy ra. Rủi ro trong hoạt động của các NHTM đƣợc chia thành 4 nhóm là rủi ro tín dụng, rủi ro tác nghiệp, rủi ro thị trƣờng, rủi ro tỷ giá 7 Quản trị rủi ro là quá trình tiếp cận rủi ro một cách khoa học và có hệ thống nhằm nhận dạng, kiểm soát, phòng ngừa và giảm thiểu những tổn thất, mất mát, những ảnh hƣởng bất lợi của rủi ro. Quản trị rủi ro là một môn khoa học phức tạp đòi hỏi các nhà quản trị phải có kinh nghiệm và trình độ mới có thể nhìn thấy trƣớc những bất ổn có thể xảy đến trong tƣơng lai và lên kế hoạch để né tránh, kiểm soát mức độ thiệt hại của chúng. Quá trình quản trị rủi ro bao gồm 4 bƣớc, đó là: nhận diện rủi ro đánh giá rủi ro - kiểm soát rủi ro - tài trợ rủi ro. Giữa chúng có mối liên hệ mật thiết với nhau, kết quả của giai đoạn trƣớc là tiền đề, cơ sở cho giai đoạn sau tiến hành đƣợc chính xác. 1.2.2. Khái niệm rủi ro thẻ tại Ngân hàng thương mại Rủi ro trong hoạt động kinh doanh thẻ là các tổn hại vật chất hoặc phi vật chất có liên quan tới hoạt động kinh doanh thẻ bao gồm : phát hành thẻ, sử dụng thẻ, thanh toán thẻ. Rủi ro thẻ là một loại rủi ro trong hoạt động tác nghiệp của mỗi NHTM mà đối tƣợng phải chịu rủi ro là Ngân hàng, chủ thẻ và đơn vị chấp nhận thẻ. 8
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan

Tài liệu xem nhiều nhất