Tài liệu Quản lý thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại cục thuế tỉnh yên bái

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO UBND TỈNH PHÚ THỌ TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG PHÙNG THỊ BÍCH THỦY QUẢN LÝ THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH TẠI CỤC THUẾ TỈNH YÊN BÁI LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Phú Thọ, năm 2021 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO UBND TỈNH PHÚ THỌ TRƯỜNG ĐẠI HỌC HÙNG VƯƠNG PHÙNG THỊ BÍCH THỦY QUẢN LÝ THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP NGOÀI QUỐC DOANH TẠI CỤC THUẾ TỈNH YÊN BÁI LUẬN VĂN THẠC SĨ Chuyên ngành: Quản lý kinh tế Mã số: 8310110 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS Trang Thị Tuyết Phú Thọ, năm 2021 i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn có nguồn gốc rõ ràng và được trích dẫn đầy đủ theo quy định. Tác giả luận văn Phùng Thị Bích Thủy ii LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành chƣơng trình học thạc sỹ và có đƣợc luận văn này, ngoài sự nỗ lực cố gắng của bản thân, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến các thầy cô giáo trƣờng Đại học Hùng Vƣơng và các thầy cô giáo khác đã từng giảng dạy và nhiệt tình giúp đỡ cho tôi trong thời gian tôi nghiên cứu tại trƣờng. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Cô giáo Phó giáo sƣ, Tiến sỹ Trang Thị Tuyết là ngƣời trực tiếp hƣớng dẫn, dày công chỉ bảo, giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu và hoàn thành Luận văn. Tôi cũng xin chân thành cảm ơn đến Ban lãnh đạo, cán bộ công chức Cục Thuế tỉnh Yên Bái đã giúp đỡ, tạo điều kiện cho tôi đƣợc học tập và thực hiện nghiên cứu. Xin cảm ơn gia đình, bạn bè, ngƣời thân đã luôn ở bên động viên, khích lệ tôi trong suốt quá trình học tập và thực hiện Luận văn. Mặc dù bản thân đã rất cố gắng, nhƣng chắc chắn các nội dung đã làm đƣợc của Luận văn không tránh khỏi những khiếm khuyết, tôi mong nhận đƣợc sự góp ý của quý Thầy giáo, quý Cô giáo và các đồng nghiệp để Luận văn đƣợc hoàn thiện tốt hơn. Xin trân trọng cảm ơn! Yên Bái ngày tháng năm 2021 TÁC GIẢ Phùng Thị Bích Thủy iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN .................................................................................................. i LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................... ii MỤC LỤC ............................................................................................................ iii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ................................................................. vii DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU ........................................................ viii PHẦN MỞ ĐẦU ................................................................................................ viii 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................... 1 2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu ..................................................................... 3 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu ..................................................................... 4 4. Khung nghiên cứu, quan điểm, phƣơng pháp tiếp cận và phƣơng pháp nghiên cứu ............................................................................................................. 5 5. Đóng góp mới của luận văn .............................................................................. 7 6. Kết cấu luận văn ................................................................................................ 7 7. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến luận văn .................................. 8 CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN VỀ QUẢN LÝ THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP NGOÀI NHÀ NƢỚC .......................................................................................... 11 1.1. Lý luận về thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc .............................................................................................................. 11 1.1.1. Khái niệm về doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc............................................. 11 1.1.2. Khái niệm về thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc 12 1.1.3. Đặc điểm của thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc 12 1.1.4. Vai trò đối với Nhà nƣớc của thuế giá trị gia tăng của doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc .................................................................................................... 17 1.2. Lý luận về quản lý thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc .............................................................................................................. 19 iv 1.2.1 Khái niệm về quản lý thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc .................................................................................................... 19 1.2.2. Mục tiêu quản lý thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc .............................................................................................................. 21 1.2.3. Nội dung quản lý thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc .............................................................................................................. 23 1.2.4. Các tiêu chí đánh giá hiệu quả quản lý thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc ............................................................................. 29 1.2.5. Các nhân tố ảnh hƣởng đến việc thực hiện nhiệm vụ quản lý thuế giá trị gia tăng của doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc của Cục Thuế tỉnh Yên Bái. ........... 33 1.3. Kinh nghiệm quản lý thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc ở một số Cục Thuế tỉnh, thành phố và bài học kinh nghiệm cho Cục Thuế tỉnh Yên Bái. .............................................................................................. 36 1.3.1. Kinh nghiệm quản lý của Cục Thuế thành phố Hà Nội trong quản lý thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc .......................... 36 1.3.2. Kinh nghiệm quản lý của Cục Thuế tỉnh Quảng Ninh đối với doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc trong quản lý nợ và cƣỡng chế nợ thuế ......................... 41 1.3.3. Kinh nghiệm thanh tra, kiểm tra thuế giá trị gia tăng đối doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc của Cục Thuế thành phố Hải Phòng .......................................... 43 Tiểu kết chƣơng 1................................................................................................ 45 CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP NGOÀI NHÀ NƢỚC TẠI CỤC THUẾ TỈNH YÊN BÁI GIAI ĐOẠN NĂM 2018 - 2020 ........................................................ 46 2.1. Tình hình kinh tế - xã hội ở tỉnh Yên Bái có ảnh hƣởng đến công tác quản lý thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc của Cục Thuế46 2.2. Tổng quan về Cục Thuế tỉnh Yên Bái......................................................... 52 2.2.1. Quá tình hình thành và phát triển của Cục Thuế tỉnh Yên Bái ................. 52 2.2.2. Cơ cấu bộ máy và chức năng, nhiệm vụ của Cục Thuế tỉnh Yên Bái ...... 53 v 2.3. Thực trạng quản lý thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc tại Cục Thuế tỉnh Yên Bái giai đoạn từ năm 2018 đến năm 2020. ..... 56 2.3.1. Tổng quan về tình trạng hoạt động của doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc trên địa bàn tỉnh Yên Bái .................................................................................... 56 2.3.2. Thực trạng quản lý thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc tại Cục Thuế tỉnh Yên Bái theo nội dung quản lý ............................... 59 2.3.3. Thực trạng quản lý thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc tại Cục Thuế tỉnh Yên Bái đánh giá theo các tiêu chí hiệu quả quản lý ... 79 2.4. Đánh giá chung về thực trạng quản lý thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc tại Cục Thuế tỉnh Yên Bái ............................................. 87 2.4.1. Kết quả đạt đƣợc ....................................................................................... 87 2.4.2. Hạn chế ...................................................................................................... 89 2.4.3. Nguyên nhân của những hạn chế .............................................................. 91 Tiểu kết chƣơng 2................................................................................................ 93 CHƢƠNG 3: ĐỊNH HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ THUẾ GIÁ TRỊ GIA TĂNG ĐỐI VỚI CÁC DOANH NGHIỆP NGOÀI NHÀ NƢỚC TẠI CỤC THUẾ TỈNH YÊN BÁI ................................. 94 3.1. Định hƣớng quản lý thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc tại Cục Thuế tỉnh Yên Bái hƣớng đến năm 2025................................ 94 3.1.1. Mục tiêu..................................................................................................... 94 3.1.2. Định hƣớng................................................................................................ 95 3.2. Một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc tại Cục Thuế tỉnh Yên Bái ............................ 97 3.2.1. Tăng cƣờng quản lý doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc trên địa bàn tỉnh Yên Bái ....................................................................................................................... 97 3.2.2. Tăng cƣờng quản lý thông tin doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc, đẩy mạnh quản lý đăng ký thuế, kê khai thuế giá trị gia tăng ............................................. 98 3.2.3. Tăng cƣờng quản lý thu nợ và cƣỡng chế nợ thuế .................................... 99 vi 3.2.4. Đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra thuế ......................................................... 100 3.2.5. Chú trọng nội dung hoàn thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc .................................................................................................. 102 3.2.6. Nâng cao hiệu quả thu, nộp thuế giá trị gia tăng của khối doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc và giải pháp thực hiện nhiệm vụ dự toán thu ngân sách nhà nƣớc ................................................................................................... 103 3.2.7. Tăng cƣờng tuyên truyền, hỗ trợ các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc ...... 104 3.2.8. Tăng cƣờng phối hợp với các cơ quan có liên quan trong quản lý thu thuế giá trị gia tăng của khối doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc ............................ 105 3.2.9. Xây dựng đội ngũ cán bộ thuế có năng lực chuyên môn và có ý thức trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ .............................................................. 105 3.2.10. Một số giải pháp khác ........................................................................... 106 Tiểu kết chƣơng 3.............................................................................................. 110 PHẦN KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ............................................................... 112 1. Kết luận ......................................................................................................... 112 2. Kiến nghị ....................................................................................................... 113 2.1. Kiến nghị với Chính phủ, Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế .......................... 113 2.2. Kiến nghị với chính quyền tỉnh Yên Bái và các cơ quan khác .................. 115 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................... 116 vii DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT DNTN Doanh nghiệp tƣ nhân GTGT Giá trị gia tăng HSKT Hồ sơ khai thuế NSNN Ngân sách nhà nƣớc NNN Ngoài nhà nƣớc NNT Ngƣời nộp thuế TNHH Trách nhiệm hữu hạn TMS Ứng dụng quản lý thuế tập trung của ngành thuế viii DANH MỤC CÁC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU Sơ đồ số 2.1 Tổ chức bộ máy của Cục Thuế tỉnh Yên Bái ……..…...…. 49 Bảng số 2.1. Kết quả thực hiện một số chỉ tiêu kinh tế - xã hội chủ yếu của tỉnh Yên Bái từ năm 2018 đến năm 2020 ........................................................... 48 Bảng số 2.2. Số lƣợng và cơ cấu doanh nghiệp NNN thuộc Cục Thuế tỉnh Yên Bái quản lý giai đoạn năm 2018-2020 ........................................................ 56 Bảng số 2.3. Số lƣợng doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc thành lập mới và ngừng hoạt động thuộc Cục Thuế tỉnh Yên Bái quản lý giai đoạn năm 2018-2020..... 58 Bảng số 2.4. Kết quả quản lý hoàn thuế GTGT đối với doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc giai đoạn năm 2018-2020 .................................................................... 69 Bảng số 2.5. Kết quả quản lý thu nợ và cƣỡng chế nợ thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc từ năm 2018 đến năm 2020 .......................... 72 Bảng số 2.6. Kết quả thực hiện công tác tuyên truyền, hỗ trợ của Cục Thuế tỉnh Yên Bái đối với các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc trên địa bàn tỉnh Yên Bái năm 2018, 2019, 2020 .................................................................................. 77 Bảng số 2.7. Thống kê tình hình quản lý về khai thuế giá trị gia tăng của các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc trên địa bàn tỉnh Yên Bái .................................... 80 Bảng số 2.8. Kết quả thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách về thuế giá trị gia tăng của các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc từ năm 2018 đến năm 2020 ................... 82 Bảng số 2.9. Bảng số liệu về kết quả thu nợ và cƣỡng chế nợ thuế thuế các năm 2018, 2019, 2020 ......................................................................................... 84 Bảng số 2.10. Số liệu về kết quả thực hiện thanh tra, kiểm tra thuế các năm 2018, 2019, 2020 ................................................................................................. 86 1 PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Thuế giá trị gia tăng nói riêng và các sắc thuế nói chung là những khoản thu có tính chất bắt buộc, là nguồn thu chủ yếu của Nhà nƣớc để điều tiết vĩ mô nền kinh tế quốc dân. Nhà nƣớc dùng hệ thống pháp luật để quản lý thuế với các đối tƣợng nộp thuế là các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình, hộ kinh doanh. Các khoản đóng góp này là nghĩa vụ của các tổ chức, cá nhân thực hiện với NSNN để duy trì nhiệm vụ chính trị và thực hiện các nhiệm vụ khác của Nhà nƣớc. Cùng với sự phát triển của đất nƣớc, hệ thống chính sách pháp luật về thuế của Việt Nam hiện nay đã và đang đƣợc điều chỉnh để phù hợp với sự phát triển của nền kinh tế thị trƣờng có sự quản lý của Nhà nƣớc và hội nhập kinh tế quốc tế. Theo quy định tại Điều 2 Luật Thuế giá trị gia tăng số 13/2008/QH12: Thuế giá trị gia tăng là thuế được tính trên giá trị tăng thêm của hàng hóa, dịch vụ phát sinh trong quá trình từ sản xuất, lưu thông đến tiêu dùng. Do đó số thuế GTGT đƣợc nộp vào NSNN sẽ tùy theo mức độ tiêu thụ hàng hóa, dịch vụ của xã hội. Đặc thù của thuế GTGT là do ngƣời tiêu dùng chịu nhƣng không phải nghĩa vụ của ngƣời tiêu dùng phải trực tiếp nộp vào NSNN mà ngƣời nộp thuế là ngƣời bán sản phẩm, dịch vụ nộp thay, bởi vì trong giá bán hàng hoá, dịch vụ có cả thuế GTGT. Do đó, thuế GTGT giúp nhà nƣớc kiểm soát đƣợc hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa nhờ kiểm soát đƣợc hệ thống hóa đơn, chứng từ của ngƣời bán. Yên Bái là một tỉnh miền núi, có 30 dân tộc anh em cùng sinh sống. Trong những năm qua, tỉnh Yên Bái đã chịu nhiều tác động tiêu cực từ biến đổi cực đoan của thời tiết, rét đậm, rét hại kéo dài, lũ ống, lũ quét, ngập úng, 2 sạt lở đất gây thiệt hại lớn về ngƣời, tài sản của nhân dân và cơ sở hạ tầng của tỉnh. Khó khăn là vậy, nhƣng với sự đoàn kết, năng động, sáng tạo, tận dụng tối đa tiềm năng, lợi thế, thu hút mọi nguồn lực, khơi dậy mạnh mẽ sức mạnh nội sinh của tỉnh, phát huy vai trò Đảng lãnh đạo, Nhà nƣớc quản lý, nhân dân làm chủ, những năm qua nền kinh tế của tỉnh Yên Bái đang trên đà tăng trƣởng khá, doanh nghiệp phát triển ngày càng nhiều về số lƣợng, đa dạng về quy mô, ngành nghề, trong đó số lƣợng doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc chiếm hơn 90% trên tổng số doanh nghiệp đang hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ trên địa bàn toàn tỉnh. Hàng năm, tiền thuế GTGT của các doanh nghiệp ngoài quốc doanh (sau đây gọi là doanh nghiệp ngoài nhà nước) đã đóng góp một phần không nhỏ trong tổng số thu ngân sách của tỉnh Yên Bái. Tuy nhiên, với tính chất phức tạp của thuế GTGT, hiện nay chế độ sổ sách kế toán, hóa đơn, chứng từ của các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc (NNN) trên cả nƣớc nói chung, các doanh nghiệp NNN đóng trên địa bàn tỉnh Yên Bái nói riêng vẫn còn những hạn chế nhất định, hiện tƣợng khai man, trốn thuế còn nhiều… do đó, quản lý thuế khu vực NNN nói chung, quản lý thuế GTGT đối với các doanh nghiệp NNN nói riêng của cơ quan thuế cần phải đƣợc khắc phục những hạn chế, đảm bảo nuôi dƣỡng nguồn thu, thu đúng, thu đủ, thu kịp thời vào NSNN, nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả quản lý của Nhà nƣớc. Trong những năm qua, mặc dù công tác quản lý thuế GTGT đã đƣợc Cục Thuế tỉnh Yên Bái chú trọng quan tâm và đã đạt đƣợc những kết quả đáng khích lệ, song vẫn còn tồn tại những hạn chế nhất định, đặc biệt là quản lý thu nợ và cƣỡng chế nợ thuế, thực hiện dự toán thu ngân sách, thanh tra và kiểm tra thuế cần đƣợc tiếp tục khắc phục và nâng cao hiệu quả quản lý. Hiện tại, việc quản lý thuế GTGT của các doanh nghiệp NNN chủ yếu dựa trên phƣơng pháp phân tích, đánh giá rủi do từ cơ sở dữ liệu của NNT đang quản 3 lý trên ứng dụng quản lý thuế của ngành thuế, nguồn dữ liệu phụ thuộc vào kê khai của NNT, thông tin để phân tích còn nhiều hạn chế nên rất khó khăn cho việc xác định đúng số thuế mà NNT phải nộp. Mặt khác, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của công chức thuế còn chƣa đƣợc đồng đều dẫn đến hiệu quả quản lý thuế chƣa cao, kết quả xử lý có mặt còn hạn chế nhất định. Xuất phát từ những lý do trên, tôi lựa chọn nghiên cứu đề tài Quản lý thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Cục Thuế tỉnh Yên Bái làm luận văn tốt nghiệp thạc sỹ chuyên ngành Quản lý kinh tế của mình. 2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục tiêu nghiên cứu - Góp phần làm rõ thêm những vấn đề lý luận cơ bản về thuế GTGT, quản lý thuế GTGT; - Xác định đúng thực trạng để rút ra đƣợc những hạn chế trong quản lý thuế GTGT đối với các doanh nghiệp NNN tại Cục Thuế tỉnh Yên Bái; - Tìm ra đƣợc giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý thuế GTGT đối với các doanh nghiệp NNN tại Cục Thuế tỉnh Yên Bái hƣớng đến năm 2025. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để đạt đƣợc mục tiêu nghiên cứu trên, luận văn tập trung thực hiện các nhiệm vụ nghiên cứu chủ yếu sau đây: - Hệ thống hóa, bổ sung để làm rõ thêm một số vấn đề lý luận về quản lý thuế GTGT đối với các doanh nghiệp NNN tại Cục Thuế; Tham khảo kinh nghiệm quản lý thuế GTGT đối với các doanh nghiệp NNN của một số Cục Thuế tỉnh khác. - Đánh giá thực trạng quản lý thuế GTGT đối với các doanh nghiệp 4 NNN trên địa bàn tỉnh Yên Bái thuộc Cục Thuế tỉnh Yên Bái quản lý, giai đoạn năm 2018-2020. Từ đó rút ra những hạn chế trong quản lý thuế GTGT đối với các doanh nghiệp NNN tại Cục Thuế tỉnh Yên Bái và phân tích nguyên nhân của những hạn chế đó. - Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thuế GTGT đối với các doanh nghiệp NNN tại Cục Thuế tỉnh Yên Bái hƣớng đến năm 2025. 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tƣợng nghiên cứu của Luận văn là quản lý thuế GTGT đối với các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc tại Cục Thuế tỉnh Yên Bái. 3.2. Phạm vi nghiên cứu 3.2.1. Về nội dung : Luận văn nghiên cứu cả lý luận và thực tiễn, cả hiện tại và tƣơng lai về quản lý thuế GTGT đối với các doanh nghiệp NNN tại Cục Thuế tỉnh Yên Bái; Luận văn tập trung nghiên cứu nội dung toàn diện về quản lý thuế GTGT đối với các doanh nghiệp NNN tại Cục Thuế, đó là quản lý về đăng ký thuế, kê khai thuế, nộp thuế, hoàn thuế, tranh tra kiểm tra thuế, tuyên truyền hỗ trợ NNT; Đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý thuế GTGT đối với các doanh nghiệp NNN tại Cục Thuế tỉnh Yên Bái. 3.2.2. Về không gian Luận văn nghiên cứu về thuế GTGT của các doanh nghiệp NNN trên địa bàn tỉnh Yên Bái. 3.2.3. Về thời gian Luận văn tập trung nghiên cứu thực trạng quản lý thuế GTGT đối với các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc tại Cục Thuế tỉnh Yên Bái giai đoạn năm 5 2018-2020. Đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả trong quản lý thuế GTGT đối với các doanh nghiệp NNN tại Cục Thuế tỉnh Yên Bái hƣớng đến năm 2025. 4. Khung nghiên cứu, quan điểm, phƣơng pháp tiếp cận và phƣơng pháp nghiên cứu 4.1. Khung nghiên cứu Nghiên cứu lý luận về quản lý thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc Tổng quan Khảo cứu kinh nghiệm thực tiễn quản lý thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc ở một số địa phƣơng. Đánh giá thực trạng quản lý thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc tại Cục Thuế tỉnh Yên Bái. Phân tích các mục tiêu, định hƣớng và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý thuế GTGT đối với các doanh nghiệp NNN tại Cục Thuế tỉnh Yên Bái hƣớng đến năm 2025. 4.2. Quan điểm nghiên cứu Việc nghiên cứu đề tài này dựa trên các quan điểm cơ bản sau đây: - Một là, tuân thủ quan điểm duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác – Lênin. 6 - Hai là, tuân thủ tƣ tƣởng về phát triển vì dân do dân của Chủ tịch Hồ Chí Minh. - Ba là, tuân thủ chủ trƣơng, đƣờng lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nƣớc Việt Nam về quản lý thuế GTGT đối với các doanh nghiệp. 4.3. Phương pháp tiếp cận nghiên cứu Việc nghiên cứu luận văn đƣợc tiếp cận từ các cơ sở lý luận về quản lý nhà nƣớc trong lĩnh vực thuế GTGT đối với các đối tƣợng là doanh nghiệp nói chung, từ đó phân tích để đƣa ra những lý luận về quản lý thuế GTGT đối với các doanh nghiệp NNN của các Cục Thuế ở các địa phƣơng nói riêng và rút ra bài học kinh nghiệm cho Cục Thuế tỉnh Yên Bái. Luận văn căn cứ thực trạng quản lý thuế GTGT đối với doanh nghiệp NNN tại Cục Thuế tỉnh Yên Bái, từ đó chỉ ra những hạn chế, phân tích nguyên nhân của những hạn chế và đề xuất những giải pháp để khắc phục những hạn chế, nâng cao hiệu quả quản lý tại Cục Thuế tỉnh Yên Bái. 4.4. Phương pháp nghiên cứu Luận văn đã sử dụng tổng hợp các phƣơng pháp nghiên cứu, đó là: phƣơng pháp phân tích, phƣơng pháp thống kê, phƣơng pháp mô tả, phƣơng pháp so sánh, phƣơng pháp tổng hợp để đánh giá, phân tích số liệu và làm sáng tỏ các vấn đề liên quan và một số phƣơng pháp nghiên cứu khác. Căn cứ vào các số liệu thống kê liên quan đến tình hình quản lý về khai thuế, nộp thuế, nợ thuế, thanh tra kiểm tra thuế, Luận văn đã mô tả, phân tích, so sánh kết quả thực hiện nhiệm vụ quản lý thuế của Cục Thuế tỉnh Yên Bái để đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ dựa trên các nguyên tắc về quản lý thuế, các tiêu chí đánh giá hiệu quả quản lý và ảnh hƣởng của nó đến hoạt động quản lý thuế GTGT đối với các doanh nghiệp NNN tại Cục Thuế tỉnh Yên Bái. 7 5. Đóng góp mới của luận văn 5.1. Về mặt lý luận và học thuật Luận văn góp phần làm sáng tỏ thêm lý luận về quản lý thuế GTGT đối với doanh nghiệp NNN, cụ thể: - Luận văn đánh giá tổng quan về thuế GTGT trên cơ sở các khái niệm về thuế GTGT, đặc điểm, vai trò của thuế GTGT đối với Nhà nƣớc trong lƣu thông hàng hóa cũng nhƣ trong phát triển kinh tế xã hội. - Luận văn đánh giá tổng quan về quản lý thuế GTGT đối với các doanh nghiệp NNN trên cơ sở các khái niệm về quản lý trong lĩnh vực này nhƣ khái niệm về quản lý thuế, nội dung của quản lý thuế GTGT nhƣ đăng ký thuế; tuyên truyền, hỗ trợ; kê khai và kế toán thuế; hoàn thuế; thanh tra, kiểm tra thuế; nợ và cƣỡng chế nợ thuế. Ngoài ra, Luận văn cũng tham khảo thêm kinh nghiệm quản lý thuế GTGT của một số Cục Thuế tỉnh bạn để rút ra bài học kinh nghiệm trong quản lý của Cục Thuế tỉnh Yên Bái. 5.2. Về mặt thực tiễn - Luận văn đã cung cấp các thông tin quan trọng và có ý nghĩa về thực trạng quản lý thuế GTGT đối với các doanh nghiệp NNN tại Cục Thuế tỉnh Yên Bái trong giai đoạn từ năm 2018 đến năm 2020. 6. Kết cấu luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, danh mục tài liệu tham khảo, nội dung luận văn đƣợc kết cấu thành 3 chƣơng cụ thể nhƣ sau: Chương 1: Cơ sở lý luận và kinh nghiệm thực tiễn về quản lý thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc. Chương 2: Thực trạng quản lý thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc tại Cục Thuế tỉnh Yên Bái giai đoạn từ 8 năm 2018 đến năm 2020. Chương 3: Những định hƣớng và giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý thuế giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài nhà nƣớc tại Cục Thuế tỉnh Yên Bái. 7. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến luận văn Đã có nhiều công trình khoa học nghiên cứu về thuế GTGT và về quản lý thuế GTGT. Sau đây là một số công trình tiêu biểu: - Luận án Tiến sĩ Quản lý thuế ở Việt Nam trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế của nghiên cứu sinh Nguyễn Thị Thùy Dƣơng, năm 2011. Luận án đã có những phân tích mang tính chất định tính và định lƣợng về thực trạng quản lý thuế ở Việt Nam trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế, trên cơ sở đó Luận án đã rút ra những nhận xét, những đánh giá về ƣu điểm, về hạn chế và những thách thức đặt ra đối với quản lý thuế ở Việt Nam. Luận án đã đề xuất các giải pháp để nâng cao hiệu quả quản lý thuế ở Việt Nam trong điều kiện hội nhập đó là: Giải quyết tốt mối quan hệ giữa cơ quan thuế và ngƣời nộp thuế; Xây dựng mô hình phân tích để dự báo và ứng dụng vào công tác quản lý thuế, tăng cƣờng công tác phân tích, thống kê, tổng hợp trong quản lý thuế; Bổ sung các quy định về giao dịch điện tử trong Luật Quản lý thuế. - Luận văn thạc sỹ luật học: Pháp luật về thuế giá trị gia tăng qua thực tiễn tại tỉnh Quảng trị của tác giả Trần Thùy Hoài An năm 2018. Luận văn đã phản ánh đƣợc thực trạng pháp luật và thực tiễn áp dụng thuế GTGT trên địa bàn tỉnh Quảng trị nhƣ tình hình quản lý đăng ký thuế, kê khai thuế; tình hình thực hiện dự toán thu thuế GTGT; thực trạng quản lý nợ và cƣỡng chế nợ thuế; thực trạng thanh tra, kiểm tra thuế. Qua đó đã đề ra những định hƣớng và các giải pháp hoàn thiện pháp luật, nâng cao hiệu quả áp dụng pháp 9 luật về thuế GTGT đối với Cục Thuế tỉnh Quảng Trị. - Luận văn thạc sĩ Tăng cường kiểm soát thuế GTGT tại Cục thuế tỉnh Bình Định của tác giả Lê Thị Hồng Lũy, năm 2012. Luận văn đi sâu về kiểm soát thuế GTGT, phân tích vai trò, mục tiêu cơ bản của kiểm soát thuế GTGT; Đánh giá thực trạng kiểm soát thuế GTGT tại Cục Thuế tỉnh Bình Định, Đánh giá cụ thể thực trạng kiểm soát đối với các nội dung về thủ tục kê khai và xử lý hồ sơ khai thuế; thủ tục nộp thuế và chứng từ thuế, thủ tục đôn đốc và thu nợ thuế; thủ tục kiểm tra thuế; thủ tục hoàn thuế GTGT. Luận văn đã đề xuất nhóm 4 giải pháp lớn nhằm tăng cƣờng kiểm soát thuế GTGT tại Cục Thuế tỉnh Bình Định đó là kiện toàn tổ chức bộ máy quản lý thuế của Cục Thuế tỉnh Bình Định; Kiểm soát thuế GTGT thông qua kê khai, khấu trừ và hoàn thuế GTGT; Kiểm soát thuế GTGT thông qua kiểm tra xác minh hóa đơn mua, bán hàng hóa, dịch vụ; Hoàn thiện thanh tra, kiểm tra thuế tại Cục Thuế tỉnh Bình Định. - Luận văn thạc sĩ nâng cao hiệu quả quản lý thu thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp tại Cục Thuế Ninh Bình của tác giả Phạm Thị Mai năm 2016. Nghiên cứu của tác giả trên cơ sở tổng quan về cơ sở lý luận đã phân tích thực trạng công tác quản lý thuế GTGT đối với doanh nghiệp tại Cục Thuế tỉnh Ninh Bình, tác giả đã đi sâu phân tích thực trạng quản lý thuế GTGT của Cục Thuế theo từng nội dung quản lý, từ đó đề xuất bảy giải pháp cho từng nội dung quản lý thuế để nâng cao hiệu quả quản lý thu thuế giá trị gia tăng đối với doanh nghiệp tại Cục Thuế Ninh Bình. - Luận văn thạc sĩ Hoàn thiện công tác quản lý thuế giá trị gia tăng tại Chi cục Thuế quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng của tác giả Võ Phan Hoàng Linh năm 2018; Đề tài nghiên cứu có tính hệ thống lý luận cơ bản về Quản lý thuế; Kết quả nghiên cứu đã phân tích thực trạng quản lý thuế GTGT tại Chi cục Thuế quận Cẩm Lệ và đề suất tám giải pháp để hoàn thiện công tác quản 10 lý thuế giá trị gia tăng tại Chi cục Thuế quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng. Các công trình nghiên cứu nêu trên liên quan đến đề tài của Luận văn cho thấy: hầu hết các công trình nghiên cứu đều phân tích đến một vài khía cạnh về thuế GTGT, hoặc hệ thống hóa những vấn đề lý luận chung về thuế GTGT, vấn đề quản lý thuế GTGT, hay quản lý thuế GTGT đối với doanh nghiệp NNN tại cơ quan thuế nào đó, trong đó có những nghiên cứu đã phân tích thực tiễn quản lý thuế GTGT đối với doanh nghiệp NNN tại Cục Thuế tỉnh bạn. Tuy nhiên, cho đến nay chƣa có công trình nào nghiên cứu về quản lý thuế GTGT đối với doanh nghiệp NNN tại Cục thuế tỉnh Yên Bái. Do đó đề tài Quản lý thuế Giá trị gia tăng đối với các doanh nghiệp ngoài quốc doanh tại Cục thuế tỉnh Yên Bái là cần thiết và không có sự trùng lặp với các công trình khoa học đã đƣợc nghiên cứu và công bố trƣớc đó. Những công trình nghiên cứu khoa học nói trên là nguồn tài liệu vô cùng phong phú và bổ ích cho tác giả tham khảo trong quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài luận văn của mình.