Đăng ký Đăng nhập
Trang chủ Giáo dục - Đào tạo Cao đẳng - Đại học Quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng tại bệnh viện tuyến trung ương trên đị...

Tài liệu Quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng tại bệnh viện tuyến trung ương trên địa bàn thành phố hà nội

.PDF
121
339
60

Mô tả:

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO …………/………… BỘ NỘI VỤ ……/……. HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM THỊ VIỆT ANH QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THI ĐUA - KHEN THƯỞNG TẠI BỆNH VIỆN TUYẾN TRUNG ƯƠNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Hà Nội - NĂM 2016 BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO …………/………… BỘ NỘI VỤ ……/……. HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA PHẠM THỊ VIỆT ANH QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THI ĐUA - KHEN THƯỞNG TẠI BỆNH VIỆN TUYẾN TRUNG ƯƠNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 60 34 04 03 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. Vũ Trọng Hách Hà Nội - NĂM 2016 LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu nêu trong luận văn là trung thực. Những kết luận khoa học của luận văn chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. TÁC GIẢ LUẬN VĂN Phạm Thị Việt Anh LỜI CẢM ƠN Trong suốt quá trình học tập và hoàn thành Luận văn này, em đã nhận được sự hướng dẫn, giúp đỡ quý báu của các Thầy, Cô và đồng nghiệp. Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc em xin được bày tỏ lời cám ơn chân thành nhất tới: Ban Giám đốc, khoa Sau đại học, khoa Quản lý nhà nước về Xã hội, Học viện Hành chính Quốc gia đã tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp đỡ em trong quá trình học tập và hoàn thành Luận văn. PGS.TS Vũ Trọng Hách, trưởng khoa Quản lý nhà nước về Xã hội, Học viện Hành chính Quốc gia, người Thầy kính mến đã hết lòng giúp đỡ, hướng dẫn và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho em trong suốt quá trình học tập và hoàn thành Luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn Vụ truyền thông và Thi đua khen thưởng, Bộ Y tế, lãnh đạo phòng Tổ chức cán bộ Bệnh viện Bạch Mai, lãnh đạo phòng Tổ chức cán bộ Bệnh viện Lão Khoa, lãnh đạo phòng Tổ chức cán bộ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương đã tạo điều kiện thuận lợi để tôi học tập và hoàn thành Luận văn. Xin chân thành cám ơn các thầy, cô trong Hội đồng chấm Luận văn đã cho em những đóng góp quý báu để hoàn thành Luận văn này. Lời cảm ơn chân thành được gửi tới các bạn đồng nghiệp, những người bạn đã chia sẻ những kinh nghiệm quý báu giúp tôi hoàn thành luận văn.Bằng tất cả năng lực và nỗ lực hoàn thiện Luận văn, tuy nhiên không thể tránh khỏi những thiếu sót và hạn chế, tôi rất mong nhận được những đóng góp của các thầy cô và các bạn. Tác giả luận văn Phạm Thị Việt Anh MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục MỞ ĐẦU .............................................................................................................. 1 1. Lý do chọn đề tài luận văn ................................................................................ 1 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài của luận văn................................... 3 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn.................................................................. 5 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn ............................................... 6 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn .......................... 6 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ......................................................... 7 7. Kết cấu của luận văn ......................................................................................... 8 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ KHOA HỌC QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THI ĐUA, KHEN THƯỞNG ................................................................................................ 9 1.1. Khái niệm, ví trí, vai trò, mục đích, yêu cầu của thi đua, khen thưởng ......... 9 1.2. Quản lý nhà nước về thi đua và khen thưởng .............................................. 17 1.3. Nội dung quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng ................................. 22 1.4. Sự cần thiết phải quản lý nhà nước về thi đua và khen thưởng ................... 30 1.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng.................................................................................................................. 33 CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THI ĐUA, KHEN THƯỞNG TẠI BỆNH VIỆN TUYẾN TRUNG ƯƠNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI............................................................................ 39 2.1. Khái quát về các bệnh viện tuyến trung ương trên địa bàn thành phố Hà Nội… ................................................................................................................... 39 2.2. Kết quả đạt được của công tác thi đua, khen thưởng trong quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng tại bệnh viện tuyến trung ương trên địa bàn thành phố Hà Nội. ................................................................................................................ 44 2.3. Phân tích thực trạng quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng ở một số bệnh viện tuyến Trung ương trên địa bàn thành phố Hà Nội .............................. 59 2.4. Đánh giá thực trạng quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng của một số bệnh viện tuyến trung ương trên địa bàn thành phố Hà Nội ............................... 73 CHƯƠNG 3. QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THI ĐUA, KHEN THƯỞNG TẠI BỆNH VIỆN TUYẾN TRUNG ƯƠNG TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HÀ NỘI ......................... 81 3.1. Quan điểm và định hướng về vấn đề thi đua, khen thưởng tại bệnh viện tuyến trung ương trên địa bàn thành phố Hà Nội................................................ 81 3.2. Giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng tại các bệnh viện tuyến trung ương trên địa bàn thành phố Hà Nội ........................................ 87 KẾT LUẬN ...................................................................................................... 103 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................... 106 PHỤ LỤC 1 ...................................................................................................... 110 PHỤ LỤC 2 ...................................................................................................... 114 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Trong giai đoạn hiện nay, trước thực tế ngành y cụ thể là các bệnh viện, cơ sở y tế cũng như là đội ngũ y, bác sĩ bên cạnh việc nhận được nhiều thư khen của bệnh nhân cũng như người nhà bệnh nhân thì cũng có nhiều tin nhắn, thư nạc danh, điện thoại phản ảnh, phàn nàn về chất lượng khám chữa bệnh, thái độ phục vụ của đội ngũ y, bác sĩ này nên Bộ trưởng Bộ Y tế phát động nhiều phong trào thi đua trong ngành y nhằm nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, cải cách thủ tục hành chính, đổi mới phong cách thái độ phục vụ của nhân viên y tế hướng tới sự hài lòng của người bệnh. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Thi đua là yêu nước, yêu nước thì phải thi đua”, “công việc hàng ngày chính là nền tảng thi đua”. Thi đua phải được tổ chức trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội và phải thực hiện thường xuyên, lâu dài, rộng khắp. Đảng, chính quyền, đoàn thể các cấp phải tuyên truyền, giải thích, động viên cho mọi người tự nguyện, tự giác tham gia phong trào thi đua với kế hoạch, mục tiêu cụ thể, rõ ràng; đồng thời, phải có trách nhiệm đôn đốc, kiểm tra, đánh giá, tổng kết phong trào thi đua. Cán bộ, đảng viên phải tích cực vận động quần chúng, đi đầu làm gương cho mọi người. Phải kết hợp chặt chẽ thi đua với khen thưởng, “Thi đua là gieo trồng, khen thưởng là thu hoạch”. Khen thưởng đúng người, đúng việc, kịp thời sẽ động viên, giáo dục và thúc đẩy phong trào thi đua phát triển liên tục. Khen thưởng bằng vật chất hoặc tinh thần nhằm động viên, khuyến khích phát triển cái tốt để lấn át cái xấu, nhằm xây dựng con người mới. Thi đua và khen thưởng thực sự là động lực đưa cách mạng Việt Nam đi từ thắng lợi này tới thắng lợi khác. Trong những năm qua, đặc biệt từ năm 2011 đến nay, phong trào thi đua yêu nước và công tác thi đua, khen thưởng tại một số bệnh viện tuyến 1 trung ương đã có bước phát triển, dần đi vào nền nếp. Các cấp ủy, tổ chức đảng, lãnh đạo chính quyền các cấp đã quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức được nhiều phong trào thi đua thiết thực, được đông đảo cán bộ, công chức, viên chức, người lao động tham gia hưởng ứng. Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương của Bộ Y tế đã thực hiện tốt vai trò quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng; tham mưu, nghiên cứu, kịp thời đề xuất với Đảng, Nhà nước các chủ trương, chính sách về thi đua, khen thưởng; nghiên cứu, xây dựng tương đối hoàn chỉnh hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật về thi đua, khen thưởng trong ngành y tế, trong đó có khối bệnh viện tuyến trung ương. Công tác thi đua, khen thưởng nhìn chung tại các bệnh viện tuyến trung ương đã thực hiện đúng quy định của Luật Thi đua, Khen thưởng và các văn bản hướng dẫn thi hành. Chất lượng các hình thức khen thưởng bậc cao được nâng lên; đã chú trọng việc phát hiện tập thể, cá nhân lao động trực tiếp có thành tích xuất sắc để khen thưởng kịp thời bằng hình thức khen thưởng cấp bộ, ngành, tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.Việc triển khai và thực hiện thường xuyên, kịp thời công tác thi đua, khen thưởng đã có tác động to lớn, động viên, cổ vũ các tập thể, cá nhân hăng hái lao động sản xuất với năng suất, chất lượng cao; các gương người tốt, việc tốt trong đời sống; cán bộ, chiến sĩ các lực lượng vũ trang quên mình bảo vệ an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc nơi biên giới cũng như tại các vùng biển đảo. Tuy nhiên, phong trào thi đua ở một số bệnh viện còn hình thức, chưa gắn kết thi đua với những công việc thường xuyên, hàng ngày; nội dung, tiêu chí thi đua chưa thực sự cụ thể. Trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo phong trào thi đua, chưa kịp thời nắm bắt những vấn đề từ thực tiễn đặt ra, chưa thực sự gắn với lợi ích của người lao động, do đó chưa thu hút, phát huy, tạo được động lực cho công tác thi đua từ cơ sở. Phong trào thi đua chưa phát triển 2 đồng đều và rộng khắp; mốt số nơi còn lúng túng trong việc đổi mới nội dung, hình thức, biện pháp tổ chức thi đua. Công tác kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn, sơ kết, tổng kết chưa được coi trọng; chưa đầu tư đúng mức cho phong trào thi đua; tính động lực và hiệu quả của các phong trào thi đua còn hạn chế. Công tác khen thưởng chưa bám sát các phong trào thi đua, chưa lấy kết quả phong trào thi đua làm căn cứ, còn thiếu chính xác, còn nể nang, cào bằng, cá biệt có trường hợp báo cáo không trung thực, chạy theo thành tích; thủ tục khen thưởng còn nặng về hành chính, gây phiền hà, khó khăn. Qua thực tiễn nêu trên, đặc biệt xuất phát từ những bất cập mà Bệnh viện tuyến trung ương trên địa bàn thành phố Hà Nội đang gặp phải khi tổ chức phong trào thi đua, khen thưởng; việc nghiên cứu để làm rõ vị trí, vai trò, ý nghĩa của phong trào thi đua, khen thưởng để từ đó đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả trong quản lý thi đua, khen thưởng, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của tỉnh trong tình hình mới là một yêu cầu cấp thiết đặt ra hiện nay. Để công tác thi đua, khen thưởng có hiệu quả cần chú trọng việc quản lý nhà nước đối với công tác thi đua, khen thưởng tại các bệnh viện tuyến Trung ương. Đó là lý do tôi chọn đề tài: “Quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng tại bệnh viện tuyến trung ương trên địa bàn thành phố Hà Nội” làm đề tài luận văn thạc sĩ. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài của luận văn Trên thực tế có rất tài liệu, bài báo, tài liệu tham khảo khác như: Hồ Chí Minh - Thi đua yêu nước, Nhà xuất bản sự thật năm 1970, Tài liệu Hội thảo “Bác Hồ với phong trào thi đua yêu nước”, Viện Thi đua - Khen thưởng, tài liệu nội bộ, Hà Nội năm 1998; Kỷ yếu Đại hội thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ VI, VII, VIII. Tài liệu bồi dưỡng nghiệp vụ, công tác thi đua - khen thưởng của Trường Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, Bộ Nội vụ. Các bài viết này đưa ra những nội dung khái quát nhất về công tác thi đua, khen thưởng. 3 Luận văn “Đổi mới công tác thi đua, khen thưởng góp phần tạo động lực cho cán bộ, công chức ngành tài chính trong điều kiện hiện nay” của tác giả Phùng Thị Thanh Loan, luận văn thạc sĩ Quản lý Hành chính công, Học viện Hành chính Quốc gia, 2013. Trong Luận văn này, tác giả đã đưa ra được một số giải pháp tạo động lực làm việc cho cán bộ, công chức làm việc trong ngành tài chính, làm cho họ gắn bó với ngành hơn, yêu nghề hơn tuy nhiên đối tượng mà tác giả đề cập đến chỉ là cán bộ, công chức mà chưa bao trùm nhiều đối tượng lao động khác cũng góp phần quan trọng vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. Luận văn “Tăng cường quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng giai đoạn 2011-2020” của tác giả Lê Xuân Khánh, luận văn thạc sĩ Quản lý Hành chính công, Học viện Hành chính Quốc gia, 2010 đã đi sâu phân tích thực trạng quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng ở nhiều ngành, lĩnh vực khác nhau và kết quả đạt được qua những phong trào đó nhưng giải pháp để tăng cường quản lý nhà nước cho từng ngành, lĩnh vực là chưa cụ thể. Luận văn “Quản lý nhà nước về thi đua-khen thưởng trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế” của tác giả Nguyễn Thị Ba Hồng, luận văn thạc sĩ Quản lý công, Học viện Hành chính Quốc gia, 2016 đã đưa ra được kinh nghiệm quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng của nhiều tỉnh lớn tại Việt Nam, đặc biệt là thành phố Hồ Chí Minh đã triển khai phần mềm “một cửa điện tử” để phục vụ công tác quản lý công văn đi, đến và hồ sơ khen thưởng của thành phố. Tác giả đưa ra được những kiến nghị thiết thực giúp cho việc quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng phát huy được những ưu điểm. Đây là một luận văn có tính khoa học cao. Bên cạnh những luận văn trên còn có cả luận văn “Quản lý công tác thi đua, khen thưởng ở thành phố Hà Nội hiện nay” của tác giả Nguyễn Thị Hoài Thu năm 2013, luận văn “Quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng tại Thừa 4 thiên Huế” của tác giả Bùi Thị Hồng Thiết năm 2013. Nhưng nhìn chung, các công trình nghiên cứu đều tập trung vào việc phân tích làm rõ vị trí, vai trò, ý nghĩa của công tác thi đua, khen thưởng; đánh giá thực trạng công tác thi đua, khen thưởng qua các phong trào thi đua khen thưởng hoặc qua việc quản lý công tác thi đua, khen thưởng tại một số đơn vị, cơ sở; qua đó, đề xuất các giải pháp nâng cao, tăng cường quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng...Đây là những tài liệu bổ ích để tác giả tham khảo trong quá trình triển khai và thực hiện luận văn. Tuy nhiên, những công trình nghiên cứu quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng tại các bệnh viện nói chung và một số bệnh viện tuyến Trung ương tại thành phố Hà Nội hầu như chưa có và chưa nghiên cứu chuyên sâu. Từ năm 2011 đến nay, ngành Y tế đã phát động rất nhiều phong trào thi đua nhằm kêu gọi mọi cán bộ, công chức, viên chức, người lao chất lượng khám chữa bệnh và dịch vụ y tế, Hội thi khoa học sáng tạo tuổi trẻ, Thực hiện kế hoạch thay đổi phong cách thái độ của nhân viên y tế nhằm hướng tới sự hài lòng của người bệnh, Giao tiếp ứng xử trong ngành y......rất bổ ích. Các cuộc thi này đã góp phần giúp nhân viên y tế hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao đem lại cho bản thân nhiều thành tích cao quý của Đảng, Nhà nước trao tặng. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích nghiên cứu Mục đích nghiên cứu của luận văn góp phần hoàn thiện công tác quản lý nhà nước về thi đua - khen thưởng tại bệnh viện tuyến trung ương trên địa bàn thành phố Hà Nội. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Để thực hiện mục đích nghiên cứu trên, đề tài luận văn tập trung nghiên cứu 3 nhiệm vụ sau: 5 - Hệ thống hóa cơ sở lý luận quản lý nhà nước về công tác thi đua khen thưởng. - Phân tích và đánh giá tình hình công tác quản lý nhà nước về thi đua khen thưởng tại các bệnh viện tuyến trung ương trên địa bàn thành phố Hà Nội. - Đề xuất giải pháp và điều kiện thực hiện giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý nhà nước về thi đua - khen thưởng tại bệnh viện tuyến trung ương trên địa bàn thành phố Hà Nội. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn 4.1. Đối tượng nghiên cứu Hoạt động quản lý nhà nước về thi đua - khen thưởng tại bệnh viện tuyến Trung ương trên địa bàn thành phố Hà Nội. 4.2.Phạm vi nghiên cứu Về nội dung: quản lý nhà nước về thi đua - khen thưởng rất rộng nên đề tài luận văn chỉ tập trung nghiên cứu các nội dung quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng theo quy định của Luật Thi đua, khen thưởng hiện hành. Về không gian: Nghiên cứu một số Bệnh viện tuyến trung ương trên địa bàn thành phố Hà Nội bao gồm: Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, Bệnh viện Lão khoa Trung ương. Về thời gian: từ năm 2011 đến nay. 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn 5.1. Phương pháp luận Để giải quyết những nhiệm vụ đã đặt ra, luận văn được thực hiện trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng cộng sản Việt Nam về thi đua - khen thưởng. 5.2.Phương pháp nghiên cứu cụ thể Phương pháp phân tích tài liệu: nghiên cứu các tài liệu liên quan, các 6 bài báo, công trình nghiên cứu khoa học, luận văn của nhiều tác giả liên quan đến thi đua, khen thưởng từ đó rút ra được những điểm mới, thành công của công trình nghiên cứu và cả những điểm chưa hợp lý để đưa ra các giải pháp riêng cho luận văn của tác giả . Phương pháp thống kê, so sánh, đối chiếu: tác giả đi thu thập số liệu, hoạt động của ba bệnh viện tuyến trung ương trên địa bàn thành phố Hà Nội qua sách báo, kỷ yếu, báo cáo tổng kết hoạt động 6 tháng đầu năm và cả năm của ba bệnh viện và cả trao đổi trực tiếp với cán bộ phụ trách công tác thi đua, khen thưởng của bệnh viện. Từ đó lập bảng so sánh các hoạt động tổ chức phong trào cũng như là kết quả đạt được sau mỗi phong trào thi đua để thấy được công lao cống hiến của cán bộ, công chức, viên chức làm việc tại ba bệnh viện. Phương pháp phân tích, tổng hợp: qua quá trình nghiên cứu tài liệu, phân tích thực trạng, phân tích số liệu của từng bệnh viện để góp phần nâng cao độ tin cậy trong các kết quả nghiên cứu. Phương pháp chuyên gia: học viên có những buổi trao đổi kiến thức, kinh nghiệm thực tế của nhiều chuyên gia, nhà khoa học về công tác thi đua, khen thưởng. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận Góp phần hệ thống hóa và làm rõ những vấn đề cơ bản trong quản lý nhà nước về thi đua - khen thưởng trong ngành y tế. 6.2. Ý nghĩa thực tiễn Phân tích đánh giá từ đó xác định được nguyên nhân của thực trạng quản lý nhà nước về thi đua - khen thưởng tại bệnh viện tuyến trung ương trên địa bàn thành phố Hà Nội. Đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về thi đua - khen 7 thưởng nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả của quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng tại các bệnh viện tuyến trung ương trên địa bàn thành phố Hà Nội. Có thể được sử dụng làm tài liệu tham khảo cho các cơ quan quản lý nhà nước về công tác thi đua, khen thưởng trong thực hiện nhiệm vụ quản lý về công tác thi đua khen thưởng của ngành. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, kết cấu của luận văn gồm ba chương: Chương 1: Cơ sở khoa học của quản lý nhà nước về thi đua, khen thưởng Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước về thi đua - khen thưởng tại bệnh viện tuyến trung ương trên địa bàn thành phố Hà Nội. Chương 3: Quan điểm và giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về thi đua - khen thưởng tại bệnh viện tuyến trung ương trên địa bàn thành phố Hà Nội. 8 Chương 1 CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ THI ĐUA, KHEN THƯỞNG 1.1. Khái niệm, vị trí, vai trò, mục đích, yêu cầu của thi đua, khen thưởng 1.1.1. Khái niệm thi đua, khen thưởng * Khái niệm về thi đua Vận dụng sáng tạo những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác-Lênin về thi đua, thi đua xã hội chủ nghĩa vào hoàn cảnh nước ta, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nâng quan niệm về thi đua lên tầm tư tưởng, đường lối chính trị. Coi thi đua yêu nước là biểu hiện của lòng yêu nước của mỗi người dân Việt Nam. Thi đua yêu nước là cốt cách, phẩm chất đạo đức của người Việt Nam yêu nước. Người đã khởi xướng việc tổ chức các phong trào thi đua trên các lĩnh vực đời sống xã hội ngay từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam giành được chính quyền sau Cách mạng tháng Tám và bắt tay vào xây dựng chế độ xã hội mới, trong hoàn cảnh thù trong giặc ngoài đều muốn thủ tiêu chế độ mới đó, Người đã làm cho thi đua yêu nước trở thành một phương pháp cách mạng mang đậm bản sắc dân tộc Việt Nam. Ngày 11 tháng 6 năm 1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt cho Đảng Nhà nước ta lần đầu tiên chính thức phát động phong trào Thi đua ái quốc. Người khẳng định rõ: “Hễ là người Việt Nam yêu nước thì phải thi đua, thi đua là yêu nước. Thi đua là một cách yêu nước thiết thực nhất, những người thi đua là những người yêu nước nhất” [3, tr 236]. Người lãnh đạo Đảng, Nhà nước ta liên tục phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước - Làm cho các phong trào thi đua yêu nước phát triển hết sức mạnh mẽ và đã động viên, thu hút tất cả các giai cấp, tầng lớp nhân dân, các dân tộc, tôn giáo, các nhân sĩ, trí thức tham gia. Điều 3 khoản 1 Luật Thi đua, khen thưởng năm 2003 quy định: “Thi đua là 9 hoạt động có tổ chức với sự tham gia tự nguyện của cá nhân, tập thể nhằm phấn đấu đạt được thành tích tốt nhất trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”. Như vậy, thi đua là hoạt động có tổ chức được cá nhân hoặc tập thể tham gia một cách tự nguyện và không ngừng phấn đấu để đạt được kết quả tốt nhất theo đúng mục tiêu, nhiệm vụ mà tổ chức đã đề ra, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Với khái niệm như trên, thi đua bao hàm các nội dung sau: Thi đua là hoạt động có tổ chức với các nhiệm vụ chủ yếu như lập kế hoạch, xác định mục tiêu, hình thức, đối tượng, tổ chức phát động, ký giao ước thi đua, kiểm tra đôn đốc, sơ kết, tổng kết phong trào thi đua, biểu dương, nhân rộng điển hình tiên tiến... có sự gia của tổ chức Đảng, các đoàn thể và cá nhân. Người phát động phong trào thi đua là người có thẩm quyền được quy định trog Luật Thi đua, khen thưởng. Nội dung thi đua được thực hiện theo quy định và khi tựng danh hiệu thi đua phải dựa trên cơ sở tiêu chuẩn cụ thể. Đó là điểm khác nhau giữa thi đua tự phát và thi đua có tổ chức quản lý. Thi đua là một hoạt động dựa trên nguyên tắc tự nguyện của mỗi cá nhân, tập thể. Chỉ khi có tập thể cùng nhau hoạt động trên tinh thần tự nguyện thì thi đua mới có ý nghĩa. Thi đua là một hoạt động có mục tiêu, định hướng rõ ràng nhằm thu được kết quả thành tích tốt nhất . Trong quản lý nhà nước, thi đua là yêu nước và để xây dựng, bảo vệ tổ quốc. * Khái niệm về khen thưởng Theo Từ điển Tiếng việt của Nhà xuất bản Đà Nẵng năm 2008, Khen là sự nhận xét đánh giá tốt về một con người nào đó; tổ chức nào đó, về cái gì, việc gì đó với ý nghĩa hài lòng. Còn thưởng là tặng cho bằng hiện vật hoặc tiền. Như vậy, khen thưởng là hình thức ghi nhận công lao, thành tích của cơ quan có thẩm quyền đối với cá nhân và tập thể. Nó tồn tại song hành với sự 10 tồn tại của Nhà nước, còn Nhà nước là còn khen thưởng. Khen thưởng vừa có ý nghĩa động viên về tinh thần vừa khích lệ bằng vật chất. Khen thưởng đóng vai trò quan trọng, nó là động lực thúc đẩy xã hội phát triển, là một công cụ hữu ích đối với người quản lý, người đứng đầu tổ chức nhằm khuyến khích động viên mọi người tích cực hăng hái lập thành tích trong lao động sản xuất và công tác. Như vậy, trong quản lý nhà nước, khen thưởng được hiểu là sự ghi nhận, biểu dương, tôn vinh công trạng và có những phần thưởng về vật chất nhằm động viên khích lệ đối với cá nhân hoặc tổ chức đã hoàn thành xuất sắc mục tiêu, nhiệm vụ của tổ chức đó. Khen thưởng người làm việc trong tổ chức hành chính nhà nước là hình thức công nhận sự đóng góp "vượt mức yêu cầu" của công chức đối với hoạt động công vụ; là sự ghi nhận và trao cho công chức có thành tích những giá trị tinh thần và vật chất để động viên, khích lệ sự cống hiến của họ cũng như hoạt động của đội ngũ cán bộ, công chức nói chung. Trong khen thưởng cũng phải đảm bảo các yêu cầu có tính nguyên tắc như công minh, công bằng, phải căn cứ vào thành tích, vào kết quả công việc để khen thưởng xứng đáng, tránh thổi phồng hoặc tô vẻ thành tích. Các mức khen thưởng đề ra phải có tính hiện thực để cán bộ, công chức, viên chức có nỗ lực phấn đấu, có ý chí vươn lên đạt được những điều mà mình mong muốn trong khả năng của mỗi cá nhân đó. Việc quá dễ dãi, xuề xòa hoặc thiếu nghiêm túc trong khen thưởng, đề ra mức khen thưởng quá thấp hay quá hình thức sẽ làm cho cán bộ, công chức viên chức, người lao động không muốn nỗ lực phấn đấu. Trong khen thưởng phải kết hợp giữa khen thưởng về mặt tinh thần với khen thưởng về mặt vật chất. Hai yếu tố tình thần và vật chất này phải được kết hợp chặt chẽ và phải được giải quyết thỏa đáng mới có tác dụng có thể 11 động viên khuyến khích cán bộ, công chức một cách toàn diện. Trong khen thưởng không nên phiến diện, chỉ thiên lệch về mặt vật chất hoặc mặt tinh thần. Trong thực tiễn thực hiện khen thưởng, cần phải tuân thủ được các nguyên tắc, song phải biết vận dụng khoa học vào từng hoàn cảnh cụ thể, con người cụ thể. Để công tác thưởng được thực hiện tốt và phát huy tác dụng tích cực còn cần phải phát huy có chế dân chủ, có sự tham gia của cán bộ, công chức; phải phát huy được sự nhìn nhận đánh giá công tâm của những người làm công tác khen thưởng, đánh giá. Điều 4 luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thi đua, khen thưởng năm 2013 quy định: “Nhà nước thực hiện khen thưởng qua tổng kết thành tích các giai đoạn cách mạng, khen thưởng theo công trạng và thành tích đạt được, khen thưởng quá trình cống hiến và khen thưởng đối ngoại.” Trong pháp luật Việt Nam, cả hai hình thức khen thưởng vật chất và khen thưởng tinh thần đều được quy định, nhưng phổ biến vẫn là hình thức suy tôn bằng các danh hiệu. Một số danh hiệu chủ yếu như: Huy chương; Huân chương; Cờ thi đua của Chính phủ; Cờ thi đua cấp Bộ, ngành; Chiến sĩ thi đua; Anh hùng lao động; Bằng khen; Giấy khen….. Để nhận được những danh hiệu trên, đòi hỏi phải theo đúng quy trình, thủ tục do pháp luật quy định. Nhà nước cần phải có những quy định tiêu chuẩn cụ thể, rõ ràng về khen thưởng đối với công chức để đảm bảo công tác khen thưởng thực sự phát huy tác dụng, để công tác khen thưởng thực sự là công cụ hữu hiệu trong xây dựng và phát triển đội ngũ công chức phục vụ đắc lực cho quá trình cải cách hành chính nhà nước, hội nhập quốc tế và phát triển đất nước. * Mối quan hệ giữa thi đua và khen thưởng Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: “Trong một nước thưởng phạt phải nghiêm minh thì nhân dân mới yên ổn, kháng chiến mới thắng lợi, kiến quốc 12 mới mau thành công” [1, tr 163]. Và khi trình độ dân trí được nâng cao hơn, Người còn chỉ rõ mối quan hệ giữa thi đua và khen thưởng là công tác động viên chính trị, giáo dục tư tưởng, xây dựng con người mới xã hội chủ nghĩa, là động lực phát triển xã hội theo hướng tốt đẹp hơn. Nếu thi đua là hành động cách mạng, tự nguyện, tự giác của quần chúng nhân dân có tổ chức của Nhà nước gắn liền với truyền thống yêu nước nồng nàn của dân tộc thì khen thưởng lại là chức năng quản lý của Nhà nước, là ghi nhận, biểu dương, khuyến khích, tôn vinh công trạng của nhân dân. Thi đua là cơ sở của việc khen thưởng. Thi đua tốt thì có nhiều thành tích để khen thưởng. Bình bầu thi đua đúng, công khai, chặt chẽ giúp cho việc khen thưởng được chính xác, động viên. Muốn làm tốt công tác khen thưởng thì phải lãnh đạo tốt phong trào thi đua và tổ chức việc bình bầu danh hiệu thi đua nghiêm túc ngay từ cơ sở. Khen thưởng phải phản ánh đúng phong trào thi đua. Nơi nào có phong trào thi đua mạnh mẽ, đều khắp thì khen nhiều, phong trào thi đua xuất sắc thì khen cao, phong trào yếu thì ít khen mà khen nhiều là không đúng. Khen thưởng còn nhằm dẫn dắt phong trào thi đua, là định hướng phát triển xã hội. Việc khen thưởng từ phong trào thi đua thể hiện hướng đi đúng của phong trào cần được tiếp tục duy trì và phát huy. Nhờ làm tốt công tác động viên thi đua và khen thưởng đúng và kịp thời mà việc thực hiện các nhiệm vụ sản xuất, chiến đấu, lao động và học tập đều đạt được những kết quả khả quan, giúp chúng ta có đủ người và lực đánh đuổi giặc ngoại xâm và xây dựng đất nước, từng bước tiến lên Chủ nghĩa xã hội. Thực tế trong từng giai đoạn lịch sử cụ thể, phong trào thi đua tuỳ theo nhiệm vụ, tầm quan trọng mà hỗ trợ cho các hoạt động quản lý Nhà nước. Phong trào thi đua cũng có những bước thăng trầm theo từng giai đoạn cách mạng, giai đoạn của lịch sử của dân tộc, đó là điều tất yếu. Nhưng điều quan 13 trọng nhất chính là hiệu quả từ phong trào thi đua đã góp phần tạo nên thành công trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, xây dựng Chủ nghĩa xã hội và con người mới. Phong trào thi đua trong sự nghiệp cách mạng chung là điều không thể phủ nhận và cần phải được tiếp tục duy trì và phát triển, nâng lên một tầm cao mới sao cho phù hợp với tình hình mới mang tính thời đại. Trước sự phát triển nhanh về kinh tế xã hội, xu thế hội nhập và hợp tác quốc tế của đất nước, lãnh đạo Đảng và Nhà nước nhận thấy cần phải chuyển biến trong tư tưởng chỉ đạo, nhận thức đối với công tác thi đua khen thưởng. Việc đưa công tác thi đua khen thưởng theo tư tưởng Hồ Chí Minh sẽ hỗ trợ hiệu quả trong công tác quản lý nhà nước hiện nay là một việc làm cấp bách. Vì vậy, Bộ Chính trị đã có 03 Chỉ thị số 35, 39 và 34/CT-TW và Luật Thi đua, Khen thưởng đã được Quốc hội nước Cộng hoà xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, kỳ họp thứ 4 thông qua ngày 26 thág 11 năm 2003 và có hiệu lực kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2004 và được sửa đổi năm 2005, năm 2013. Nếu thi đua là biện pháp xây dựng con người mới thì khen thưởng là công cụ quản lý Nhà nước, quản lý con người mới. Quản lý con người mới được thể hiện ở giai đoạn trong một quá trình ghi nhận các tập thể, cá nhân có công lao thành tích. những điển hình tiên tiến trong phong trào thi đua. Giai đoạn thứ nhất là xây dựng, phát động phong trào thi đua thực hiện nhiệm vụ phát triển đất nước, từ phong trào thi đua phát hiện ra những nhân tố mới, những điển hình tiên tiến, ghi nhận biểu dương thích đáng và xây dựng thành mô hình kiểu mẫu để nhân rộng. Từ đó thúc đẩy phong trào thi đua lên một tầm cao mới với nhiều điển hình tiên tiến hơn, thực hiện nhiệm vụ của đất nước nặng nề nhưng vinh quang, cao cả hơn. Có thể khẳng định rằng, trong giai đoạn hiện nay, thi đua là một biện pháp hữu hiệu xây dựng con người mới, con người xã hội chủ nghĩa và khen thưởng là biện pháp quản lý Nhà nước, quản lý con người mới. 14
- Xem thêm -

Tài liệu liên quan