Tài liệu Quản lý nhà nước về đất đai ở tỉnh quảng nam

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí PHẦN I. MỞ ĐẦU 1.1. Đặt vấn đề. Phần mở đầu của Luật đất đai 1993 nước CHXHCN Việt Nam có ghi: “Đất đai là tài nguyên quốc gia vô cùng quý giá, là tư liệu sản xuất đặc biệt, là thành phần quan trọng hàng đầu của môi trường sống, là địa bàn phân bố các khu dân cư, xây dựng các cơ sở kinh tế, văn hoá, chính trị, xã hội, an ninh và quốc phòng. Trải qua nhiều thế hệ nhân dân ta đã tốn bao công sức, xương máu mới tạo lập, bảo vệ được vốn đất đai như ngày nay”. Đất đai là nguồn tài nguyên thiên nhiên vô cùng quý giá đối với mỗi quốc gia, là điều kiện tồn tại và phát triển của con người cùng các sinh vật khác trên trái đất. C.Mác đã viết rằng: “Đất đai là tài sản mãi mãi với loài người, là điều kiện cần để sinh tồn, là điều kiện không thể thiếu được để sản xuất, là tư liệu sản xuất cơ bản trong nông, lâm nghiệp”. Đối với nước ta một nước đang trong thời kỳ quá độ lên XHCN thì việc quản lý và sử dụng nguồn tài nguyên đất đai một cách hợp lý là vô cùng quan trọng. Luật đất đai năm 2003 đã khẳng định: “Đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện làm chủ sở hữu và thống nhất quản lý”. Để tiến hành quản lý chặt chẽ đất đai về mặt quản lý Nhà nước, thì mỗi cấp, mỗi ngành cần phải thực hiện các văn bản pháp luật của Nhà nước. Nhằm tăng cường công tác quản lý và sử dụng đất đai ngày càng hiệu quả, hợp lý và tiết kiệm hơn, đảm bảo môi trường trong sạch và phát triển bền vững các nguồn tài nguyên nói chung và đất đai nói riêng góp phần quan trọng vào chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Đảng và Nhà nước đề ra trong thời kỳ công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất nước. Huyện Thăng Bình là một Huyện nằm ở phía Bắc của Tỉnh Quảng Nam cách Tỉnh lỵ Tam Kỳ khoảng 25km, là một Huyện nằm trung tâm thuộc khu vực phát triển năng động của tỉnh. Thăng Bình có diện tích tương đối rộng với tổng diện tích tự nhiên là 38.560,24 ha, các loại đất phân bố đều khắp trên địa bàn huyện, với lợi thế về vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên huyện Thăng Bình đã và đang có nhiều thuận lợi để phát triển kinh tế - xã hội. Các ngành dịch vụ, thương mại, công nghiệp của huyện cũng đang phát triển mạnh, tốc độ gia tăng dân số, sự đô thị hoá diễn ra mạnh mẽ và sâu sắc dẫn đến nhu cầu về đất đai cũng gia tăng, gây sức ép lớn đến quỹ đất cho các ngành kinh tế nói riêng và quỹ đất đai nói chung. Điều này đòi hỏi UBND, phòng TNMT huyện Thăng Bình phải có những chính sách về quản lý, sử dụng đất đai phù hợp nhằm khai thác hiệu quả quỹ đất, đồng thời sử dụng tiết kiệm và hợp lý, chính vì vậy mà công tác quản lý sử dụng đất đai phải được chú trọng và quan tâm. Hiện nay, công tác quản lý đất đai trên địa bàn huyện Thăng Bình tỉnh Quảng Nam bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế. Do đó công tác QLNN về đất đai phải được đưa lên hàng đầu để thực hiện việc quản lý sử dụng đất đai một cách tiết kiệm, hiệu quả và khoa học. SVTH: Nguyễn Thiện Tài Trang - 1 - VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí 1.2. Mục đích, Yêu cầu. 1.2.1. Mục đích. - Nâng cao hiệu quả của công tác quản lý, sử dụng đất đai một cách hợp lý, hiệu quả và khoa học góp phần giảm thiểu các quy hoạch sử dụng đất không đúng mục đích, yêu cầu đặt ra. - Thông qua đánh giá tình hình QLNN về đất đai tại huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2007 – 2011, đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác QLNN về đất đai cho địa phương trong năm tới. - Góp phần quản lý chặt chẽ tài nguyên đất, kế hoạch hóa việc giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất trong thời kỳ quy hoạch. - Khai thác sử dụng đất một cách có hiệu quả, đúng pháp luật, trên cơ sở tiết kiệm, ổn định lâu dài, hiệu quả và bảo vệ môi trường sinh thái. 1.2.2. Yêu cầu. Nắm được hệ thống pháp luật đất đai và các văn bản pháp quy liên quan đến công tác quản lý đất đai. Tài liệu, số liệu trong chuyên đề phải có cơ sở, đầy đủ và trung thực, đảm bảo tính pháp uy của công tác đánh giá tình hình QLNN về đất đai. Kết quả nghiên cứu phải mang tính khoa học và thực tiễn, những giải pháp đặt ra phải mang tính khả thi, phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội và điều kiện thực tế của địa phương. Phải phân tích đánh giá đúng thực trạng về tình hình QLNN về đất đại trên địa bàn huyện, từ đó rút ra kinh nghiệm về công tác QLNN về đất đai và đề xuất ý kiến để thực hiện tốt công tác QLNN về đất đai trong những năm tới. SVTH: Nguyễn Thiện Tài Trang - 2 - VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí PHẦN II. TỔNG QUAN VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU 2.1. Cơ sở lý luận. 2.1.1. Các khái niệm: - QLNN là một dạng quản lý đặc biệt, được sử dụng các quyền lực nhà nước như lập pháp, hành pháp và tư pháp để quản lý mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. - QLNN về đất đai là nghiên cứu toàn bộ những đặc trưng cơ bản của đất đai nhằm nắm chắc về số lượng, chất lượng của từng loại đất ở từng vùng, từng địa phương theo từng đơn vị hành chính để thống nhất về quy hoạch, kế hoạch, khai thác và sử dụng có hiệu quả nguồn tài nguyên đất đai trong cả nước, trở thành một hệ thống quản lý đồng bộ, thống nhất, tránh tình trạng phân tán đất, sử dụng không đúng mục đích hoặc bỏ hoang, bỏ hóa làm cho đất xấu đi. - Thống kê đất đai là việc nhà nước tổng hợp, đánh giá trên hồ sơ địa chínhvề hiện trạng sử dụng đất tại thời điểm thống kê và tình hình biến động đất đai giữa hai lần thống kê. - Kiểm kê đất đai là việc nhà nước tổng hợp đánh giá trên hồ sơ địa chính và trên thực trạng về hiện trạng sử dụng đất tại thời điểm kiểm kê và tình hình biến động đất đai giữa hai lần kiểm kê. - Quy hoạch sử dụng đất là một hệ thống các biện pháp kinh tế, kỹ thuật và pháp chế của Nhà nước về tổ chức và sử dụng đất đầy đủ, hợp lý, khoa học và có hiệu quả cao nhất thông qua việc phân phối và tái phân phối quỹ đất của cá nước, tổ chức sử dụng đất như một tư liệu sản xuất khác gắn liền với đất nâng cao hiệu quả sản xuất xã hội, tạo điều kiện bảo vệ đất và bảo vệ môi trường. - Bản đồ địa chính là bản đồ chuyên ngành quản lý đất đai thể hiện các thửa đất và các yếu tố địa lý có liên quan được đo vẽ ở tỷ lệ lớn thống nhất trên toàn quốc theo đơn vị hành chính xã phường thị trấn và được cơ quan có thẩm quyền xác nhận. 2.1.2. Tổng quan về hệ thống quản lý nhà nước về đất đai. 2.1.2.1. Đặc điểm về đai đai. Đất đai được hình thành do quá trình phong hoá của đá mẹ dưới tác động của nhiều yếu tố bao gồm: đá mẹ, sinh vật, địa hình, khí hậu, thời gian và con người. Còn đất đai theo định nghĩa của FAO thì đất đai được hiểu là: “đất đai là một diện tích cụ thể của bề mặt trái đất, bao gồm tất cả các yếu tố hình thành nên môi trường sinh thái ngay cả trên và dưới bề mặt đất”. Đất đai có tính chất đặc trưng khiến nó không giống bất kỳ một tư liệu sản xuất nào. Đất đai là nguồn tài nguyên có giới hạn về số lượng và có giá trị cố định trong không gian không thể thay thế, thay đổi theo chủ quan mong muốn của con người, chính đặc điểm này là nguyên nhân tạo nên sự khác biệt về giá trị của đất đai ở những vị trí khác nhau. Đất đai là tư liệu sản xuất không thể thay thế được trong sản xuất nông nghiệp. Là một vật thể tự nhiên đồng thời cũng là nơi sản xuất ra của cải vật chất cho xã hội đảm bảo cho xã hội tồn tại và phát triển. SVTH: Nguyễn Thiện Tài Trang - 3 - VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí Đất đai là một tài sản đặc biệt, nếu quá trình sử dụng loại tài sản này với hình thức khác nhau và có mức đầu tư khác nhau thì nó mang lại hiệu quả về sản xuất và xã hội cũng khác nhau. Với nông nghiệp, đất không chỉ là cơ sở không gian, là điều kiện vật chất cần thiết cho sự tồn tại của ngành này mà nó còn là yếu tố quyết định cho sản xuất. Việc sản xuất nông nghiệp liên quan chặt chẽ với đất, phụ thuộc vào quá trình sinh học tự nhiên. Đất có hai chức năng đặc biệt quan trọng : - Đất là đối tượng chịu sự tác động trực tiếp của con người trong quá trình sản xuất. - Đất tham gia tích cực vào quá trình sản xuất, cung cấp cho cây trồng các yếu tố cần thiết để đảm bảo cho cây trồng tồn tại và phát triển. Đất được xem là tư liệu sản xuất đặc biệt và chủ yếu trong sản xuất nông nghiệp và là tư liệu sản xuất không thể thay thế. Ngoài ra đất còn có các đặc điểm khác biệt so với các tư liệu sản xuất khác. - Đặc điểm tạo thành: Mọi tư liệu sản xuất khác đều là sản phẩm của lao động, còn riêng đất là sản phẩm của tự nhiên. Đất có trước lao động và là điều kiện của lao động. Đất xuất hiện trước con người và tồn tại ngoài ý muốn của con người, chỉ khi tham gia vào quá trình sản xuất đất mới trở thành tư liệu sản xuất. - Tính hạn chế về mặt số lượng: Đất đai là nguồn tài nguyên có hạn cùng với sự phát triển của sức sản xuất các tư liệu sản xuất khác tăng lên về mặt số lượng và tốt lên về mặt chất lượng còn đất có giới hạn về số lượng trong lục địa. - Tính không đồng nhất: Đất là tư liệu sản xuất có vị trí không thể thay đổi trong không gian, làm cho các mảnh đất khác nhau cũng khác nhau về giá trị. - Tính không thay thế: Trong quá trình sản xuất con người có thế thay thế tư liệu sản xuất này bằng tư liệu sản xuất khác còn đất thì không thể thay thế. - Tính vĩnh cửu: Trong quá trình sản xuất mọi tư liệu sản xuất khác bị hao mòn, hư hỏng, bị đào thải còn đất là tư liệu sản xuất vĩnh cửu, không bị thời gian phá huỷ. Đồng thời nếu sử dụng hợp lý đất không bị hư hỏng mà còn tăng sức sản xuất và hiệu quả sử dụng. Qua đó ta thấy được đất đai là tư liệu sản xuất cực kỳ quan trọng của con người. Vì vậy phải có sự quan tâm đúng mức trong quản lý đất đai sẽ làm cho hiệu quả lao động của con người tăng lên, môi trường sinh thái sẽ được đảm bảo, là cơ sở cho phát triển bền vững… 2.1.2.2. Hệ thống quản lý nhà nước về đất đai. Luật đất đai 2003 quy định tổ chức hệ thống cơ quan quản lý đất đai như sau: - Hệ thống cơ quan quản lý đất đai được thành lập thống nhất từ Trung ương đến cơ sở. - Cơ quan quản lý nhà nước về đất đai ở Trung ương là Bộ TNMT. - Cơ quan quản lý đất đai ở địa phương được thành lập ở tỉnh, thành phố thuộc Trung ương, huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh. SVTH: Nguyễn Thiện Tài Trang - 4 - VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí - Cơ quan quản lý đất đai ở cấp nào trực thuộc cơ quan hành chính nhà nước ở cấp đó. - Cơ quan quản lý đất đai ở địa phương có văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất là cơ quan dịch vụ công thực hiện chức năng quản lý hồ sơ địa chính gốc, chỉnh lý thống nhất hồ sơ địa chính, phục vụ người sử dụng đất thực hiện các quyền và nghĩa vụ. - Xã, phường, thị trấn có cán bộ địa chính. - Cán bộ địa chính xã, phường, thị trấn có trách nhiệm giúp UBND xã, phường, thị trấn trong việc quản lý đất đai tại địa phương. - Cán bộ địa chính xã, phường, thị trấn do UBND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh bổ nhiệm, miễn nhiệm. Sơ đồ: Cơ cấu quản lý nhà nước về đất đai. Chính phủ Bộ Tài Nguyên và Môi Trường UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương Sở Tài Nguyên và Môi Trường UBND huyện, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh Phòng Tài Nguyên và Môi Trường UBND xã, phường, thi trấn Cán bộ địa chính xã, phường, thị trấn 2.1.2.3. Nội dung quản lý nhà nước về đất đai theo Luật đất đai 2003. Ngày 26 tháng 11 năm 2003. Quốc Hội đã thông qua Luật đất đai 2003. Tại điều 6 luật này Nhà nước quy định 13 nội dung quản lý Nhà nước về đất đai: 1. Ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất đai và tổ chức thực hiện các văn bản đó. 2. Xác định địa giới hành chính, lập và quản lý hồ sơ địa giới hành chính, lập bản đồ địa chính. SVTH: Nguyễn Thiện Tài Trang - 5 - VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí 3. Khảo sát đo đạc, đánh giá, phân hạng đất, lập bản đồ hành chính, bản đồ hiện trạng sử dụng đất và bản đồ quy hoạch sử dụng đất. 4. Quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. 5. Quản lý việc giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất. 6. Đăng ký quyền sử dụng đất, lập và quản lý hồ sơ địa chính, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. 7. Thống kê, kiểm kê đất đai. 8. Quản lý tài chính về đất đai. 9. Quản lý và phát triển thị trường quyền sử dụng đất trong thị trường bất động sản. 10. Quản lý và giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất. 11. Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật về đất đai và xử lý vi phạm pháp luật về đất đai. 12. Giải quyết tranh chấp về đất đai, giải quyết khiếu nại tố cáo các hành vi vi phạm trong việc quản lý và sử dụng đất. 13. Quản lý các hoạt động dịch vụ công về đất đai. 2.2. Cơ sở thực tiễn. 2.2.1. Tổng quan tình hình quản lý Nhà nước về đất đai ở nước ta. Vấn đề ruộng đất thuộc loại vấn đề chính trị và tác động đến sự phát triển kinh tế - xã hội của nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là ở những nước đang phát triển. “Chính sách đất đai có tầm quan trọng thiết yếu đối với tăng trưởng và phát triển bền vững, quản trị quốc gia hiệu quả, phúc lợi và các cơ hội kinh tế”. * Thời kì phong kiến. Đất nước ta với bề dày lịch sử rất đáng tự hào qua 4000 năm văn hiến, riêng về lịch sử quản lý đất đai và đo đạc cũng đã được Quốc Tế thừa nhận. Năm 1428, triều hậu Lê bắt đầu việc kiểm kê lập sổ sách đất đai, vua Lê Thánh Tông đã cho thành lập bản đồ tổng hợp Quốc gia đầu tiên mang tên Hồng Đức Đồ Bản (1490). Dưới triều Nguyễn, Luật Gia Long có 14 điều nhằm điều chỉnh quan hệ nhà, đất và thuế lúa. Năm 1834, nhà Nguyễn đã cho thành lập bản đồ Quốc gia lần thứ hai, mang tên Việt Nam thống nhất toàn đồ, đã ghi nhận quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa thuộc lãnh thổ nước ta. * Thời kỳ thực dân Pháp đô hộ. Sau khi xâm chiếm nước ta, thực dân Pháp điều chỉnh lại quan hệ đất đai theo pháp luật của Pháp: công nhận quyền sở hữu tư nhân tuyệt đối về đất đai và đánh thuế nông nghiệp rất cao ngoài các thứ thuế bất hợp lý khác, bên cạnh đó Pháp còn lập hệ quy chiếu Bomb cho nước ta, đo đạc, thành lập bản đồ địa hình theo toạ độ, lập sổ địa bạ. * Thời kỳ sau Cách mạng tháng 8 thành công đến năm 1986. SVTH: Nguyễn Thiện Tài Trang - 6 - VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí Sau khi Cách mạng tháng 8 thành công, Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời, Đảng và Nhà nước ta đã có những chính sách về đất đai với những chủ trương: khẩn cấp chấn hưng nông nghiệp để chống đói cho dân, Luật cải cách ruộng đất (14/12/1953) được Quốc hội thông qua nhằm thực hiện triệt để khẩu hiệu người cày có ruộng. . . . Ngày 3/7/1958, Cơ quan QLNN về đất đai đầu tiên của nước Việt Nam Dân Chủ Cộng hòa được thành lập, đó là Sở Địa chính thuộc Bộ Tài Chính với chức năng chủ yếu là quản lý ruộng đất để thu thuế nông nghiệp. Hiến pháp nước Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa năm 1960 đã xác lập quyền sở hữu toàn dân, quyền sở hữu tập thể về đất đai. Lúc này, sở địa chính được chuyển từ Bộ Tài Chính sang Vụ Quản Lý Ruộng đất thuộc Bộ Nông nghiệp với chức năng quản lý sử dụng đất nông nghiệp, cải tạo và mở mang ruộng đất. Sau khi đất nước thống nhất năm 1975, hàng loạt các văn bản được ban hành nhằm tổ chức lại hệ thống địa chính và hoàn thiện chính sách sử dụng đất đai, ngày 07/11/1979, Tổng Cục Quản lý ruộng đất thuộc Chính phủ và các cơ quan quản lý ruộng đất ở địa phương thuộc UBND các cấp được thành lập. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI (12/1986) đánh dấu bước ngoặt phát triển trong đời sống kinh tế - xã hội ở Việt Nam và khởi đầu cho công cuộc chuyển đổi toàn diện ở Việt Nam bằng các chính sách, pháp luật đất đai trong nông nghiệp: coi vấn đề lương thực - thực phẩm trở thành một trong ba chương trình mục tiêu đổi mới kinh tế. Hiến pháp năm 1980 ban hành quy định toàn bộ đất đai và tài nguyên thiên nhiên thuộc sở hữu toàn dân, được Nhà nước thống nhất quản lý bằng pháp luật và quy hoạch. Tuy nhiên trong thời gian này, chúng ta chưa có một hệ thống quản lý đất đai đủ mạnh trên phạm vi toàn quốc, chưa thực hiện quy hoạch sử dụng đất trên phạm vi toàn quốc, Nhà nước mới chỉ quan tâm tới việc quản lý và các chính sách đối với đất nông nghiệp nên đã dẫn đến việc giao đất và sử dụng các loại đất tùy tiện, chuyển mục đích sử dụng các loại đất không theo quy hoạch. 2.2.2. Thực trạng công tác quản lý Nhà nước về đất đai của tỉnh Quảng Nam. Với tổng diện tích tự nhiên là 1.040.683 ha, tỉnh Quảng Nam có 9 loại đất khác nhau gồm: cồn cát và đất cát ven biển, đất phù sa, đất xám bạc màu, đất đỏ vàng, đất thung lũng, đất bạc màu xói mòn trơ sỏi đá,... Quan trọng nhất là nhóm đất phù sa thuộc hạ lưu các con sông thích hợp với trồng lúa, cây công nghiệp ngắn ngày, rau đậu; nhóm đất đỏ vàng ở khu vực trung du, miền núi thích hợp với cây rừng, cây công nghiệp dài ngày, cây đặc sản, cây dược liệu,... Tổng diện tích tự nhiên của tỉnh là 1.040.683 ha. Đã sử dụng 651,5 nghìn ha vào các mục đích phát triển kinh tế - xã hội, trong đó: - Đất sử dụng vào nông nghiệp là 106,8 nghìn ha (10,3% diện tích đất tự nhiên của tỉnh). - Đất sử dụng vào mục đích lâm nghiệp 430.033 ha (41,33% diện tích tự nhiên toàn tỉnh). Đất sử dụng vào các mục đích công nghiệp, xây dựng, kho tàng cơ sở khác là 25,6 nghìn ha (2,5% diện tích tự nhiên toàn tỉnh). - Diện tích đất ở có 6.980 ha (chiếm 0,67% diện tích tự nhiên) trong đó đất ở đô thị có khoảng 1000 ha và đất ở nông thôn là 5.980 ha. - Diện tích đất chưa sử dụng có 466.951 ha (44,87% diện tích tự nhiên), trong đó đất bằng chưa sử dụng, đất đồi núi chưa sử dụng còn lớn, đặt ra vấn đề cần phủ xanh vùng đất này. Thực trạng cơ cấu sử dụng đất trên cho thấy, việc sử dụng lãnh thổ hiện nay chủ yếu vào nông nghiệp, lâm nghiệp. Trong thời gian tới, với sự tác động của công SVTH: Nguyễn Thiện Tài Trang - 7 - VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí nghiệp hoá sẽ có những thay đổi cơ cấu sử dụng đất. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để giữ được quỹ đất nông nghiệp có năng suất cao, giữ được những đất rừng có vai trò phòng hộ và có hướng sử dụng theo hướng bền vững những diện tích đất bằng và đất đồi núi chưa sử dụng. Đó là các vấn đề cần tính đến trong quy hoạch tổng thể kinh tế - xã hội tỉnh. Trong thời gian qua, được sự quan tâm và chỉ đạo của Đảng và Nhà nước, Sở TNMT tỉnh Quảng Nam đã đạt được những kết quả đáng khích lệ trong công tác QLNN về đất đai. Công tác quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất thường xuyên được sự quan tâm chỉ đạo của các cấp các ngành nên tình hình sử dụng đất đạt kết quả cao. Sở TNMT tỉnh Quảng Nam thường xuyên chỉ đạo Phòng TNMT các huyện trong công tác quản lý chặt chẽ quỷ đất địa phương, nhờ đó đến nay việc lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất và bản đồ quy hoạch sử dụng đất thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. Ranh giới hành chính xã, phường, thị trấn theo bản đồ, hồ sơ địa chính đã được xác lập theo Chỉ thị 364/CP và theo các quy định về điều chỉnh địa giới của Thủ tướng Chính phủ. Năm 2007 thực hiện Nghị định số 85/2005/NĐ- CP của Chính phủ ngày 07/7/2007 về việc thành lập các xã mới thuộc huyện Điện Bàn và Núi Thành tỉnh Quảng Nam thì ranh giới và diện tích tự nhiên của xã thuộc huyện Núi Thành và huyện Điện Bàn được điều chỉnh theo Nghị định nêu trên và năm nay đã đi vào ổn định. Công tác tiếp dân, giải quyết đơn thư liên quan đến đất đai cũng được Tỉnh chú trọng nên trong thời gian qua việc khiếu kiện đông người có xu hướng giảm mạnh, không xảy ra điểm nóng. UBND Tỉnh cùng lãnh đạo các Sở, ban ngành đều bố trí tiếp công dân theo quy định. Công tác thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo, tranh chấp đất đai được kịp thời, đạt kết quả khá tốt. Nhìn chung công tác quản lý và sử dụng đất đai trên địa bàn tỉnh Quảng Nam trong thời gian qua đã đạt được những kết quả và đã hoàn thành một số khâu trong công tác QLNN về đất đai, đã thúc đẩy việc quản lý và sử dụng đất có hiệu quả. Kết quả trên đã góp phần thúc đẩy phát triển nền kinh tế - xã hội của tỉnh nhà, an ninh quốc phòng được ổn định. 2.2.3. Thực trạng công tác quản lý Nhà nước về đất đai của huyện Thăng Bình. Cũng như thực trạng QLNN về đất đai của Tỉnh thì huyện thăng bình cũng có 9 loại đất khác nhau gồm: cồn cát và bãi cát trắng vàng, đất mặn, đất phù sa, đất xám trên phù sa cổ và sản phẩm hồng tích, đất đỏ trên đá Macma axit, đất nâu vàng trên phù sa cổ và sản phẩm của hồng tích, đất đỏ vàng trên đá sét và biến chất, đất xói mòn trơ sỏi đá, vàng đỏ biến đổi do trồng lúa. Quan trọng nhất là nhóm đất phù sa thuộc hạ lưu các con sông, suối thích hợp với trồng lúa, cây công nghiệp ngắn ngày, rau đậu; nhóm đất đỏ vàng ở khu vực trung du, miền núi thích hợp với cây rừng, cây công nghiệp dài ngày, cây đặc sản, cây dược liệu… Tổng diện tích tự nhiên của huyện là 38.560,24 ha. Đã sử dụng 35.566,79 ha vào các mục đích phát triển kinh tế - xã hội, trong đó: - Đất sử dụng vào nông nghiệp là 24.940,23 ha (chiếm 64,68% diện tích đất tự nhiên của huyện). - Đất sử dụng vào phi nông nghiệp 10.626,46 ha (chiếm 27,56% diện tích tự nhiên của huyện). SVTH: Nguyễn Thiện Tài Trang - 8 - VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí - Diện tích đất ở năm 2010 là 3.389,68 ha trong đó đất ở đô thị có khoảng 185,89 ha và đất ở nông thôn 3.203,79 ha. - Diện tích đất chưa sử dụng có 2.993,45 ha (chiếm 7,76% diện tích tự nhiên), trong đó đất bằng chưa sử dụng, đất đồi núi chưa sử dụng còn lớn, đặt ra vấn đề cần phủ xanh vùng đất này. Thực trạng cơ cấu sử dụng đất trên cho thấy, việc sử dụng đất đai hiện nay chủ yếu vào nông nghiệp và phi nông nghiệp nhưng chưa khai thác hết được tiềm năng của đất nông nghiệp, và cần phải tiến hành khai thác nguồn đất chưa sử dụng đưa vào sử dụng cho mục đích nông nghiệp và phi nông nghiệp để góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế. Trong thời gian tới, với sự tác động của công nghiệp hoá sẽ có những thay đổi cơ cấu sử dụng đất. Vấn đề đặt ra là làm thế nào để giữ được quỹ đất nông nghiệp có năng suất cao, giữ được những đất rừng có vai trò phòng hộ và có hướng sử dụng theo hướng bền vững những diện tích đất bằng và đất đồi núi chưa sử dụng. Đó là các vấn đề cần tính đến trong quy hoạch tổng thể kinh tế - xã hội huyện. Công tác quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất thường xuyên được sự quan tâm chỉ đạo của các cấp các ngành nên tình hình sử dụng đất đạt kết quả cao. Sở TNMT tỉnh Quảng Nam thường xuyên chỉ đạo Phòng TNMT huyện trong công tác quản lý chặc chẽ quỷ đất địa phương, nhờ đó đến nay việc lập bản đồ hiện trạng sử dụng đất và bản đồ quy hoạch sử dụng đất thực hiện theo đúng quy định của pháp luật. PHẦN III ĐỐI TƯỢNG - NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 3.1. Đối tượng nghiên cứu. Các vấn đề trong công tác sử dụng và QLNN về đất đai của huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2007-2011. 3.2. Nội dung nghiên cứu. - Đánh giá đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của huyện Thăng Bình. - Đánh giá tình hình QLNN về đất đai trên địa bàn huyện Thăng Bình giai đoạn 2007– 2011. - Những thuận lợi và khó khăn trong công tác QLNN về đất đai tại địa bàn huyện Thăng Bình. - Đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác QLNN về đất đai trên địa bàn huyện Thăng Bình trong năm tới. 3.3. Phương pháp nghiên cứu. 3.3.1. Phương pháp điều tra, thu thập số liệu. Để điều tra, thu thập tài liệu, số liệu phục vụ cho chuyên đề được thực hiện các phương pháp sau: - Thu thập các tài liệu, số liệu thứ cấp tại các cơ quan quản lý như: + Báo cáo đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội của huyện Thăng Bình. + Kết quả công tác quản lý Nhà nước về đất đai huyện Thăng Bình qua các năm: 2006, 2007, 2008, 2009, 2010 và 2011. SVTH: Nguyễn Thiện Tài Trang - 9 - VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí + Bản đồ hiện trạng sử dụng đất của huyện. + Bản đồ đánh giá đất đai của huyện. + Các văn bản pháp luật về quản lý và sử dụng đất nông nghiệp trên địa bàn huyện. - Điều tra phỏng vấn chuyên gia, cán bộ quản lý địa phương và người sử dụng đất. 3.3.2. Phương pháp thống kê, so sánh, tổng hợp và phân tích. - Thông kê các tài liệu, số liệu về tình hình quản lý đất đai của địa phương trong giai đoạn 2007 – 2011 và một số tài liệu có liên quan. - So sánh tài liệu, số liệu và tổng hợp các tài liệu, số liệu thu thập qua những năm và tiến hành phân tích các tài liệu, số liệu đó. 3.3.3. Phương pháp xử lý số liệu. - Xử lý số liệu theo phần mềm Excel. - Minh họa bằng bản đồ. PHẦN IV. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 4.1. Đánh giá đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội huyện Thăng Bình. Thăng Bình "cửa ngõ phía Bắc của Thủ phủ Quảng Nam", là miền đất "đầu cầu" của các tỉnh nam trung Trung Việt, cửa ngõ xuất quân của đoàn quân đi mở sinh lộ vào miền Nam… Trong suốt nhiều thế kỷ từ khi hình thành đến nay nhân dân Thăng Bình đã chung sức, chung lòng chống chọi với thiên tai, họa hạn, xây dựng quê hương, bảo vệ đất nước, đã hun đúc nên phẩm chất và phong cách tốt đẹp của người dân Phủ Thăng: cần cù, dũng cảm, trung thực, nghĩa tình, yêu nước nồng nàn, kiên cường bất khuất. 4.1.1. Điều kiện tự nhiên. 4.1.1.1. Vị trí địa lý. Thăng Bình là một huyện thuộc duyên hải Miền trung, nằm Trung tâm của Tỉnh Quảng Nam. (Được chia thành 3 vùng lãnh thổ: Vùng Đông là vùng đất ven biển, vùng trung là vùng đồng bằng phù sa, vùng Tây là vùng đồi núi thấp). Có toạ độ địa lý như sau: 150 30/ dến 150 59/ : Vĩ độ Bắc 0 / 0 / 107 06 đến 108 30 : kinh độ Đông. Huyện Thăng Bình được đặt trung tâm Thị trấn Hà Lam. Cách Tỉnh lỵ Quảng Nam( Thành phố Tam Kỳ) 25 km về phía Bắc. Có tổng diện tích tự nhiên là 38.560,24 ha ( Số liệu theo Công văn số 657 ngày 5/11/2007 của Sở TNMT tỉnh Quảng Nam về việc hướng dẫn điều chỉnh diện tích tự nhiên cấp huyện, xã). * Ranh giới hành chính được xác định: - Phía Đông giáp: biển Đông. - Phía Tây giáp: Hiệp Đức và Tiên Phước. SVTH: Nguyễn Thiện Tài Trang - 10 - VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí - Phía Nam giáp: Tam Kỳ và huyện Phú Ninh. - Phía Bắc giáp: Quế Sơn và Duy Xuyên. Toàn huyện có 22 đơn vị hành chính,bao gồm xã Bình An, Bình Trung, Bình Tú, Bình Quý, Bình Quế, Bình Triều, Bình Trị, Bình Phục, Bình Hải, Bình Giang, Bình Minh, Bình Đào, Bình Dương, Bình Nguyên, Bình Định Bắc, Bình Định Nam, Bình Sa, Bình Nam, Bình Chánh, Bình Lãnh và Thị Trấn Hà Lam. Huyện Thăng Bình có vị trí địa lý khá thuận lợi, quốc lộ 1A, 14E, đường sắt Bắc – Nam, đường ĐT 603 là trục đường chính kết nối huyện với các tỉnh phía Bắc, phía Nam, cửa ngỏ đi các huyện phía Tây của tỉnh. Có bải biển kéo dài 25 km là một tiềm năng và lợi thế để phát triển nghành du lịch của huyện. Nằm trong vùng kinh tế phát triển trọng điểm của tỉnh nên huyện có nhiều lợi thế để phát triển kinh tế - xã hội. 4.1.1.2. Địa hình. Là huyện trung du nhìn chung rất phức tạp, cao ở hướng Tây và thấp dần về hướng Đông. Các sông suối chảy qua đều bắt nguồn từ phía Tây và đổ về sông Trường Giang. Phía Tây có dãy núi cao tiếp giáp với huyện Tiên Phước và vùng đồi gò nhấp nhô, vùng đồng bằng có nhiều khe, lạch và gò thấp nhô lên tạo tính phức tạp. Địa hình chia thành ba dạng chính như sau: - Dạng địa hình trung du miền núi: Gồm các xã: Bình Phú, Bình Lãnh, Bình Trị, Bình Định Nam, Bình Định Bắc, Bình Quế và Bình Chánh. - Dạng địa hình vùng đồng bằng: Gồm các xã: Bình Quý, Bình Trung, Bình Tú, Bình An, Bình Phục, Bình Nguyên, Thị Trấn Hà Lam. - Dạng địa hình vùng cát ven biển: Gồm các xã: Bình Dương, Bình Hải, Bình Nam, Bình Minh, Bình Đào, Bình Sa, Bình Giang, Bình Triều. 4.1.1.3. Khí hậu. Huyện Thăng Bình thuộc vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa. Theo số liệu quan trắc các trạm thủy văn Tam Kỳ thì huyện Thăng Bình có các yếu tố khí hậu sau: * Nhiệt độ: - Trung bình trong năm: 25oC. - Nhiệt độ cao tuyệt đối: 40,9oC. - Nhiệt độ thấp tuyệt đối : 10,2oC - Biên độ ngày và đêm là : 8,7oC. * Nắng: Tổng số giờ nắng trung bình trong năm là 2381 giờ. Tháng có giờ nắng nhiều nhất là tháng 4, 5, 6,7. Tháng có giờ nắng ít nhất là tháng 9,10, 11. * Mưa: SVTH: Nguyễn Thiện Tài Trang - 11 - VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí Mùa mưa kéo dài từ tháng 9 đến tháng 12. Lượng mưa trung bình hằng năm thay đổi từ Đông sang Tây và đạt 2.064 mm. Số ngày mưa trung bình trong năm là 129 ngày, tập trung chủ yếu tháng 10 và tháng 11, chiếm 50% tổng lượng mưa cả năm. * Độ ẩm và lượng bốc hơi nước: Độ ẩm trung bình trong năm là 82%, lượng bốc hơi nước trung bình trong năm là 1.354 mm. * Gió: Có 2 hướng gió chính là Đông Bắc và Tây Nam. - Gió Đông Bắc: thường xảy ra mưa to, tốc độ gió có lúc đến 20 m/s. bắt đầu từ tháng 10 đến tháng 2 năm sau. - Gió Tây Nam: thường hoạt động từ tháng 3 đến tháng 7. * Thuỷ văn: Sông Trường Giang đoạn chảy qua huyện Thăng Bình có chiều dài 25 km. Sông LyLy nằm giữa ranh giới huyện Thăng Bình và Quế Sơn chảy qua ranh giới huyện Thăng Bình với chiều dài 16 km. Ngoài ra huyện còn có một số suối nhỏ như: Suối La Ngà, suối Phú Xuân, Suối Trường An, suối Cẩm Tú, Suối Điện An, Suối Ngọc Phô, Suối Bình Chánh, song các suối này đều ngắn và hẹp, lưu lượng nước không lớn. Hiện nay sông Trường Giang đang nạo vét lòng sông, xây dựng các đoạn kè xung yếu góp phần khơi thông dòng chảy, phát triển giao thông đường thủy trong thời gian đến. 4.1.1.4. Tài nguyên thiên nhiên. 4.1.1.4.1. Tài nguyên đất. Do đặc điểm địa hình, địa thế của Huyện đã tạo nên thành 2 tổ hợp đất chính đó là: Tổ hợp đất đồi gò (tập trung ở các xã vùng Tây và phần lớn các xã vùng Trung) và Tổ hợp đất cồn cát ven biển (tập trung ở các xã vùng Đông). Chính từ những đặc tính của 2 tổ hợp đất đó đã tạo nên nhiều nhóm đất chính: a) Đất cồn cát và bãi cát trắng vàng (C): Được phân bố ở các xã ven biển và ven sông Trường Giang, thuộc các xã Bình Dương, Bình Giang, Bình Minh, Bình Đào, Bình Sa..., có diện tích là 12.574 ha chiếm 32,6% tổng diện tích tự nhiên. b) Đất mặn (M): Được phân bố ở ven sông Trường Giang, có diện tích là 1.200 ha chiếm 3,1% diện tích tự nhiên. c) Đất phù sa (P): Có diện tích là 6.980 ha chiếm 18,1% diện tích tự nhiên. d) Đất xám trên phù sa cổ và sản phẩm hồng tích (X): Nhóm đất này có diện tích là 7.091 ha chiếm 18,4% diện tích tự nhiên. e) Đất vàng đỏ trên Đá Macma axit(Fa): Có diện tích là 2.448 ha chiếm 6,3% diện tích tự nhiên. f) Đất nâu vàng trên phù sa cổ và sản phẩm của hồng tích (Fp): Có diện tích là 1.254 ha chiếm 3,2% diện tích tự nhiên. SVTH: Nguyễn Thiện Tài Trang - 12 - VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí g) Đất đỏ vàng trên đá sét và biến chất (Fs): Có diện tích là 2.208 ha chiếm 6,1% diện tích tự nhiên. h) Đất xói mòn trơ sỏi đá (E): Có diện tích là 633 ha chiếm 1,6% diện tích tự nhiên. i) Đất vàng đỏ biến đổi do trồng lúa (Fl): Diện tích là 1.576 ha chiếm 4,1% diện tích tự nhiên. Ngoài ra trên địa bàn huyện còn có một số nhóm đất như: Đất phèn(Sm) diện tích là 360 ha. Đất bạc màu trên phù sa cổ (B) diện tích là 633 ha được phân bố ở các xã Bình An, Bình Chánh, Bình Quý. Nhóm đất thung lũng do sản phẩm dốc tụ (D), đất sông suối 1.603,24 ha. 4.1.1.4.2. Tài nguyên nước. a. Nguồn nước mặt: Hệ thống sông suối của huyện có 2 con sông chính chảy qua địa bàn huyện đó là sông Trường Giang và sông Ly Ly. Vùng Đông có sông Trường Giang: có chiều dài là 30 km, lòng sông rộng trung bình 100 m. Sông Ly Ly chạy qua địa bàn huyện Thăng Bình khoảng 3 km (Bình Định Bắc) và cũng là ranh giới giữa 2 huyện Thăng Bình và Quế Sơn, lòng sông rộng khoảng 40 m. Ngoài ra còn có nhiều khe suối lớn như suối La Nga, suối Phúc Xuân, suối Bình Chánh, suối Ngọc Phô, suối Cách, suối Cẩm Tú... đều bắt nguồn từ phía Tây Nam của huyện và đã tạo nên các hồ, đập, ao... Hồ Cao Ngạn: có diện tích lưu vực 4,78 km2, hồ Phước Hà có diện tích 11,48 km 2 phục vụ tưới được trên 700 ha đất nông nghiệp. b. Nguồn nước ngầm: Nhìn chung nguồn nước ngầm của huyện dao động phụ thuộc vào địa hình, càng xa sông biển lượng dao động càng mạnh và ngược lại, lượng dao động bình quân là 2.300 m3/ha. Bình quân độ sâu mực nước ngầm trong năm từ 130 cm – 160 cm. 4.1.1.4.3. Tài nguyên rừng. Hiện nay bức tranh hiện trạng rừng của huyện Thăng Bình tương đối phong phú. Rừng sản xuất là 5.728,4 ha chiếm 14,86%, rừng phòng hộ 3.212,86 ha chiếm 8,33%. Được thực hiện qua các dự án: 2780 – 4304 – 327 – 661 và dự án Pacsa 4.1.1.4.4. Tài nguyên khoáng sản. Mặc dù chưa có số liệu thăm dò về tài nguyên khoáng sản trên địa bàn huyện. Nhưng qua khảo sát cho ta thấy: tại các xã vùng Đông của huyện có cát Thạch Anh (SiO2) là nguyên liệu để làm thuỷ tinh có trữ lượng khá lớn. Ở vùng Tây có nhiều đất sét dùng để làm gạch, ngói… Mỏ vàng sa khoáng ở Bình Lãnh, Bình Trị, Bình Quế và đá Granit. 4.1.1.4.5. Nguồn lợi thuỷ sản. Thăng Bình có chiều dài bờ biển là 25 km, là vùng biển ngang, một ngư trường đánh bắt hải sản thuộc loại trung bình, có nhiều hải sản có giá trị kinh tế cao như tôm, cá thu, mực... với trữ lượng lớn. Ngoài ra còn có sông Trường Giang có hệ sinh thái nửa biển nửa sông... có điều kiện nuôi trồng thuỷ sản xuất khẩu như tôm, cá... SVTH: Nguyễn Thiện Tài Trang - 13 - VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí 4.1.1.4.6. Nguồn nhân lực. Tính đến năm 2011 toàn huyện có 192.836 người. Tổng số lao động của toàn huyện năm 2011 là 79.308 lao động. Trong đó, lao động nông nghiệp chiếm 38,31% lao động. Lao động ngành nghề khác 3,55% lao động. 4.1.1.4.7. Tiềm năng du lịch. Thăng Bình có bờ biển dài 25 km và có tuyến đường thanh niên chạy dọc từ cửa An Hoà ( Tam Kỳ) đến Cửa Đại (Hội An) song song với bờ biển. Có nhiều cồn cát trắng sạch đẹp, đan xen bởi những cánh rừng phi lao rất phù hợp với du lịch sinh thái nghỉ ngơi, cắm trại và có những bãi tắm đẹp như bãi tắm Bình Minh, Bình Dương, Bình Nam... 4.1.1.4.8. Thực trạng môi trường. Trên địa bàn huyện Thăng Bình thì các vấn đề về môi trường cũng đang được quan tâm và xử lý một cách có hiệu quả. Phần lớn trên địa bàn huyện là sản xuất nông nghiệp, và vài khu cụm công nghiệp nhỏ, lượng chất thải đã được xử lý một cách hiệu quả nên việc gây ô nhiễm đến môi trường là không đáng kể, nhưng không phải vì thế mà chủ quan trong công tác xử lý các chất thải, gây độc hại cho môi trường như: thuốc trừ sâu, chất thải của các cụm công nghiệp… Hiện nay thì Công ty Môi Trường Đô Thị Quảng Nam đã thực hiện việc thu gom và xử lý rác thải tại trung tâm huyện và các trục đường chính trên địa bàn huyện. Các vấn đề về rác thải sinh hoạt cũng cần được quán triệt trong mỗi người dân để tránh sự lạm dụng chủ quan của con người làm ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường. Do vậy cần phải sử dụng, xử lý, bảo vệ môi trường một cách hợp lý và hiệu quả để đảm bảo cho nhu cầu phát triển bền vững. 4.1.2. Thực trạng kinh tế - xã hội. 4.1.2.1. Tăng trưởng kinh tế và chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Trong những năm qua, tình hình kinh tế - xã hội của huyện nhìn chung có sự phát triển khá, cơ cấu kinh tế thay đổi theo hướng tích cực, hạ tầng nông nghiệp nông thôn có nhiều thay đổi. Tổng giá trị sản xuất (giá cố định 1994) năm 2010 là 871 tỷ đồng, năm 2011 là 1.058 tỷ đồng. Thu nhập bình quân đầu người hằng năm là 7,29 triệu/người/năm (dân thành thị) và 5,40 triệu/người/năm (dân nông thôn). Năm 2011 là 10,56 triệu/người/năm (dân thành thị) và 7,80 triệu/người/năm (dân nông thôn). Cơ cấu kinh tế có sự chuyển đổi tích cực, theo hướng chuyển dần tỷ trọng nông nghiệp, tăng công nghiệp và dịch vụ. Tốc độ tăng trưởng bình quân hằng năm ngành nông nghiệp 6,65%, Công nghiệp xây dựng tăng 32,27%, Thương mại dịch vụ tăng 29,78%. Kết quả thực hiện các chỉ tiêu của nghị quyết đại hội Đảng bộ huyện nhiệm kỳ 18 (giai đoạn 2006 – 2010). Bảng 4.1: Một số chỉ tiêu kinh tế qua các năm. Chỉ tiêu Đơn vị Nghị quyế Kết quả thực hiện B.quân - SVTH: Nguyễn Thiện Tài Trang - 14 - VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí /năm t Cơ cấu theo % 2007 2008 2009 2010 2011 ngành Nông nghiệp " 41 61,70 54,42 51,30 44,99 41,57 Công nghiệp- xây " 25 15,71 18,10 19,74 22,68 25,04 dựng Thương mại - dịch " 34 22,60 27,48 28,96 32,33 33,39 vụ Giá trị sản xuất Tỷ theo ngành đồng Nông nghiệp " 385 406 472 476 498 448 Công nghiệp - xây " 98 135 182 240 300 955 dựng Thương mại - dịch " 141 205 267 342 400 1.355 vụ Tốc độ tăng % trưởng bình quân Nông nghiệp " 45 0,52 5,45 16,5 0,63 4,62 6,65 Công nghiệp- Xây " 30 30,67 37,8 34,8 31,9 25 32,27 dựng Thương mại - dịch " 17 17,5 45,39 30,24 28,09 16,96 29,78 vụ ( Nguồn : Phòng Phòng - Tài Nguyên và Môi Trường huyện Thăng Bình) .4.1.2.2. Thực trạng phát triển các ngành kinh tế. 4.1.2.2.1. Thực trạng phát triển ngành nông – lâm – ngư nghiệp. Giá trị sản xuất ngành nông nghiệp (theo giá cố định 1994) năm 2011 là 498 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng kinh tế hằng năm là 4,62% tăng 0,12% so với nghị quyết. a) Nông nghiệp: Ngành nông nghiệp luôn giữ nhịp độ tăng trưởng, có nhiều chuyển biến trong cơ cấu sản xuất, chuyển đổi mùa vụ, năng suất và sản lượng qua các năm đều tăng và đạt kế hoạch đề ra. * Trồng trọt: Tổng sản lượng cây có hạt năm 2007 đạt 60.453 tấn, năm 2008 đạt 61.222 tấn, năm 2009 là 62.504 tấn, năm 2010 là 62.090 tấn và năm 2011 là 63.000 tấn, giá trị bình quân trên 1 ha là 27,56 triệu đồng. Một số cây công nghiệp đã được phát triển nhân rộng trong vùng nguyên liệu. Nhìn chung sản lượng trồng trọt tăng lên qua các năm, điều này đã nói lên được công tác quản lý quy hoạch sử dụng đất đã và đang đạt hiệu quả. * Chăn nuôi: SVTH: Nguyễn Thiện Tài Trang - 15 - VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí Do bị ảnh hưởng của dịch cúm gia cầm, lỡ mồm long móng, dịch tai xanh ở lợn đã làm thiệt hại số lượng lớn gia súc, gia cầm. Đến nay cùng với sự nỗ lực của các ngành các cấp, dịch bệnh dần đã được khống chế và đàn gia súc gia cầm dần được khôi phục. Tổng đàn gia cầm năm 2011 là 770.936 con, gia súc là 145.810 con. Bên cạnh đó huyện còn phát triển kinh tế vườn, kinh tế trang trại và kinh tế hợp tác xã đã đạt được nhiều kết quả, có 8 trang trại làm ăn hiệu quả, tuy nhiên cũng có một số trang trai chưa đạt hiệu quả hay sản xuất không hết diện tích và đã dược xử lý và thu hồi. Cùng với đó thì công tác dồn điền đổi thửa cũng đã thực hiện được ở 14 xã với tổng diện tích là 5.126 ha. b) Lâm nghiệp: Công tác bảo vệ chăm sóc rừng được chú trọng, diện tích đất lâm nghiệp đưa vào trồng rừng theo dự án ngày càng nhiều. Từ năm 2009 - 2011huyện đã quy hoạch phát triển cây cao su tiểu điền đến nay đã trồng được 93 ha. c) Ngư nghiệp: Thủy sản: Tổng sản lượng đánh bắt nuôi trồng thủy sản năm 2011 là 10.800 tấn, trong đó thủy sản đánh bắt là 7.806 tấn và nuôi trồng là 2.994 tấn. 4.1.2.2.2. Thực trạng phát triển ngành Công nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp. Công nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp trong những năm qua tăng trưởng khá, bình quân 33,79%/năm vượt 3,79% so với Nghị quyết đề ra. Trong đó tập trung ở công nghệ khai thác đá các loại, sản xuất gạch nung, nước mắm, quần áo may sẵn. Giá trị sản xuất công nghiệp năm 2011 là 153,5 tỷ đồng. Về phát triển làng nghề, nhất là phát triển làng nghề ở nông thôn, trong thời gian qua huyện đã tổ chức cho 14 cơ sở chế biến hàng nông sản đi học nghề và tìm hiểu về kỹ thuật của các tỉnh phía Bắc và đã áp dụng thành công ở địa phương như làng nghề hương Quán Hương ở Hà Lam và nước nắm Cửa Khe ở Bình Dương. Bên cạnh đó còn có 12 cơ sở làm tre đan, 50 cơ sở làm sản phẩm nông lâm ngư và giải quyết cho 3.000 lao động. Bảng 4.2: Tình hình cơ sở lao động và giá trị sản xuất công nghiệp giai đoạn 2007 -2011. Chỉ Tiêu. Năm Năm Năm Năm Năm 2011 2008 2009 2010 2011 so với năm 2008 (lần) Cơ sở 1.288 1.351 1.412 1.327 1,03 Lao động ( người) 3.946 4.036 4.327 4.655 1,18 GTSX cố định 1994(triệu đồng) 91.236 133.926 155.949 153.50 1,68 0 GTSX giá thực tế( triệu đồng) 96.706 146.126 173.42 195.744 2,02 0 (Nguồn: Niêm giám thống kê huyện Thăng Bình năm 2009 – 2010 – 2011.) 4.1.2.2.3. Thực trạng phát triển ngành thương mại - dịch vụ - du lịch. SVTH: Nguyễn Thiện Tài Trang - 16 - VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí Số doanh nghiệp thương mại khách sạn nhà hàng, du lịch dịch vụ năm 2009 là 41 doanh nghiệp, số hộ kinh doanh ăn uống công cộng, dịch vụ tư nhân là 2.349 hộ, tổng số lao động tham gia 5.972 người. Giá trị sản xuất năm 2009 là 342 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng bình quân hằng năm là 30,31%, tăng 13,31% so với Nghị quyết. Bảng4.3: Tình hình hoạt động thương mại và dịch vụ giai đoạn 2009 – 2011. Chỉ Tiêu DVT Năm Năm Năm Năm Năm 2011 so với 2008 2009 2010 2011 năm 2008 (lần) Cơ sở Doanh 37 40 57 41 1,11 nghiệp Lao động người 4.254 4.331 6.805 5.927 1,40 Giá trị sản xuất(giá cố tỷ 141 205 267 342 2,43 định 1994) đồng (Nguồn: Niêm giám thống kê huyện Thăng Bình năm 2009 – 2010 – 2011.) 4.1.2.3. Thực trạng phát triển xã hội. 4.1.2.3.1. Dân số - Lao động và việc làm. a)Dân số: Toàn huyện có 192.836 người. Tỷ lệ tăng tự nhiên là 7,43% mật độ dân số 500 người/km2. Dân số tập trung không đồng đều giữa các khu vực nông thôn và thành thị. Tỷ lệ dân số ở nông thôn chiếm phần lớn tổng số dân số: 90,43%, còn lại dân số đô thị chiếm 9,57% dân số. Cơ cấu dân số theo độ tuổi lao động: (nam từ 16 tuổi – 60 tuổi, nữ từ 16 tuổi – 55 tuổi) có 96.510 người chiếm 50,05% tổng dân số của huyện, đây là nguồn nhân lực, yếu tố nội lực quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế xã hội của huyện. Cơ cấu theo giới tính: Tổng dân số 192.836 người trong đó Nữ 98.736 người chiếm 51,20% dân số. b) Lao động và việc làm: Lao động đang làm việc là 79.308 người, chiếm 41,13% dân số, trong đó lao động nông nghiệp và thủy sản chiếm 38,31%, công nghiệp xây dựng chiếm 3,55%, thương mại dịch vụ chiếm 3,09%. Về lao động, chất lượng nguồn nhân lực của huyện còn nhiều bất cập. Lao động đã qua đào tạo còn ít, gây nhiều khó khăn cho việc phát triển nông nghiệp, nông thôn theo hướng công nghiệp hóa hiện đại hóa. Theo thống kê của bộ lao động thương binh và xã hội thì toàn huyện năm 2011 có 9.402 hộ nghèo chiếm tỷ lệ 19,37% số hộ . Thu nhập bình quân đầu người năm 2008 là 7,29 triệu/người/năm (dân thành thị) và 5,40 triệu/người/năm (dân nông thôn). Năm 2011 là 10,56 triệu/người/năm (dân thành thị) và 7,80 triệu/người/năm (dân nông thôn), cao hơn thu nhập bình quân chung của tỉnh. 4.1.2.3.2. An ninh quốc phòng. SVTH: Nguyễn Thiện Tài Trang - 17 - VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí Nhìn chung tình hình an ninh quốc phòng ở huyện Thăng Bình trong những năm qua tương đối ổn định. Thời gian qua UBND huyện đã chỉ đạo các lực lượng thực hiện tốt chiến lược bảo vệ an ninh quốc gia trong tình hình mới, tiếp tục củng cố phong trào an ninh quốc phòng toàn dân. Bên cạnh đó, nhờ nâng cao ý thức trong quần chúng nhân dân nên tình hình trật tự xã hội ở địa phương trong những năm qua từng bước đi vào ổn định. 4.1.2.4. Thực trạng phát triển cơ sở hạ tầng. a) Giao thông: Hệ thống giao thông trên địa bàn huyện bao gồm đầy đủ các phương thức vận tải: đường bộ, đường sông, đường sắt, đường biển. Giao thông là tiền đề huyết mạch quan trọng cho quá trình giao lưu và phát triển kinh tế - xã hội. Trên địa bàn huyện cơ bản hoàn chỉnh các tuyến giao thông đầu mối, từ trung tâm huyện đến các trung tâm hành chính của UBND của 22 xã, thị trấn. Giao thông nông thôn 22 xã, thị trấn đã tập trung bê tông hoá các tuyến đường giao thông liên đội, liên thôn, liên xã, thực hiện phương châm nhà nước và nhân dân cùng làm theo cơ chế dân 70% và nhà nước 30%. Các tuyến đường chính trên địa bàn huyện là quốc lộ 1A, Quốc lộ 14E và đường ĐT 613 được nhà nước đầu tư mở rộng và nâng cấp. Đặc biệt là tuyến đường thanh niên ven biển là tuyến đường quan trọng mang tính chiến lược được tiếp nối với 2 khu công nghiệp lớn Điện Nam - Điện Ngọc và khu kinh tế mở Chu Lai, huyện đã và đang triển khai xây dựng tuyến đường ĐT 613 đoạn qua thị trấn Hà Lam và đã khởi công xây dựng tuyến đường Tây Trường Giang. Giao thông đường thuỷ cũng được coi là tuyến giao thông chính bằng 2 tuyến đường biển và sông Trường Giang, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình phát triển kinh tế. Tóm lại hệ thống giao thông của huyện khá hoàn chỉnh, có đầy đủ các phương thức vận tải đường bộ, đường sông, đường sắt và đường biển, tuyến đường bộ phân bố khá hợp lý gồm các trục đường dọc tuyến quốc lộ 1A, 14E và tuyến đường liên xã ĐT 613, phân bố theo hướng Bắc – Nam và hướng Đông – Tây tạo mối quan hệ giao lưu hàng hóa giữa các địa phương khá thuận lợi. Tuy vậy cơ sở hạ tầng còn yếu, tỷ lệ đường đất chiếm tỷ lệ cao >70% ảnh hưởng đến tiến độ phát triển kinh tế - xã hội của huyện. Trong thời gian tới cần nâng cấp và xây dựng thêm các tuyến đường nội huyện để góp phần giao lưu giữa các xã ngày càng hiệu quả hơn. b) Thuỷ lợi: Trên địa bàn huyện Thăng Bình có tuyến kênh Phú Ninh đi qua từ Tam Kỳ đến Quế Sơn và được phân chia thành nhiều nhánh đến các xã vùng Trung, vùng Đông và vùng Tây của huyện. Đã phục vụ tưới cho 12.500 ha đất sản xuất nông nghiệp. Đây là điều kiện thuận lợi cho quá trình sản xuất nông nghiệp. Bên cạnh đó thì trên địa bàn huyện còn có các nhánh của sông Trường Giang, sông LyLy chảy vào cũng tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển sản xuất nông nghiệp. SVTH: Nguyễn Thiện Tài Trang - 18 - VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí Nhìn chung hệ thống thủy lợi của huyện cũng khá thuận lợi, đáp ứng nhu cầu sản xuất nông nghiệp đảm bảo cho mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của huyện. c) Năng lượng: Hiện nay trên địa bàn huyện có 22 xã, thị trấn đều được dùng mạng lưới điện quốc gia, hệ thống điện được coi là một cơ sở tương đối hoàn chỉnh đều khắp từ các xã vùng sâu, vùng xa của huyện, trên 97% số hộ được sử dụng điện thắp sáng phục vụ cho sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp. Đảm bảo được sự cần thiết cho việc sản xuất, sinh hoạt cho nhân dân trên địa bàn huyện, đảm bảo cho nhu cầu tìm hiểu và tiếp cận với thông tin của nhân dân. Phát triển kinh doanh hệ thống xăng dầu trong những năm qua được thực hiện khá tốt, toàn huyện có 12 điểm kinh doanh xăng dầu, cơ bản đáp ứng được nhu cầu sử dụng, đi lại của người dân. d) Cấp thoát nước: Thăng Bình đã xây dựng nhà máy nước, hiện có 3 xã có nước sạch phục vụ cho sản xuất như Bình Quý, thị trấn Hà Lam, Bình Nguyên. Tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân trong sinh hoạt. e) Y tế: Mạng lưới ngành y tế trên địa bàn huyện có: Phòng y tế, Bệnh viện, Trung tâm y tế huyện và 22 trạm y tế tuyến xã. Tổng số nhân viên làm việc trong ngành y tế là 233 người. Công tác triển khai các chương trình mục tiêu y tế quốc gia được thực hiện có hiệu quả, hạn chế tối đa dịch bệnh xảy ra như phòng chống dịch bệnh, công tác dân số bảo vệ sức khỏe bà mẹ trẻ em, tiêm chủng mở rộng, phòng chống sốt rét, bệnh lao… Cơ sở vật chất nhìn chung là chưa đảm bảo, nhất là y tế tuyến xã, một số cơ sở y tế đã xuống cấp do vậy cần có kế hoạch mở rộng, nâng cấp đúng theo quy định. Bảng 4.4: Cơ sở y tế, giường bệnh, cán bộ y tế qua các năm. Chỉ Tiêu Đơn vị Năm tính 2007 1. Cơ sở khám chữa bệnh Cơ sở 23 Bệnh viện phòng khám khu vực, viện 2 điều dưỡng Trạm y tế xã, phường, cơ quan, xí 21 Năm 2008 23 2 Năm 2009 23 2 Năm 2010 24 2 Năm 2011 24 2 21 21 22 21 SVTH: Nguyễn Thiện Tài Trang - 19 - VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí nghiệp 2. Gường bệnh giường 284 284 331 332 Bệnh viện, phòng khám khu vực, viện 122 122 170 167 điều dưỡng Trạm y tế xã phường, cơ quan, xí 162 162 161 165 nghiệp. 3. Cán bộ ngành y người 245 245 230 227 Bác sỹ và trình độ cao hơn 35 36 36 32 Y sỹ 131 135 89 91 Điều dưỡng, kỹ thuật viên, nữ hộ sinh 79 74 105 104 và các cán bộ khác 4. Cán bộ ngành dược người 25 25 23 26 Dược sỹ cao cấp 1 1 Dược sỹ trung cấp 7 7 5 13 Dược tá 18 18 17 12 (Nguồn: niên giám thống kê huyện thăng bình từ 2007 – 2011) 332 171 160 233 30 70 133 26 1 13 12 f) Bưu chính viễn thông: Về thông tin liên lạc: Toàn huyện có 22 điểm bưu điện văn hóa xã và một bưu điện trung tâm huyện, số máy điện thoại trên 100 dân thì có 7,57 máy. Mạng lưới viễn thông trên đại bàn huyện ngày càng phát triển, bao gồm mạng lưới viễn thông VNPT, Viettel, Mobifone, EVN đã xuất hiện và phủ sóng trên toàn huyện, tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi thông tin. g) Giáo dục: Hiện trạng mạng lưới giáo dục trên địa bàn huyện năm 2010 - 2011 như sau: - Nhà trẻ : 3 điểm trường có 29 cháu - Bậc mẫu giáo : 22 điểm trường với 155 lớp/3649 học sinh. - Bậc Tiểu học : 30 điểm trường với 588 lớp/14.657 học sinh. - Trung học cơ sở : 21 diểm trường với 404 lớp/15.913 học sinh. - Trung học phổ thông : 4 điểm trường 172 lớp/8.726 học sinh. Nhìn chung mạng lưới trường đã được quan tâm đầu tư trong những năm qua, tuy nhiên quy mô diện tích của một số trường còn chưa được đảm bảo, trang thiết bị dạy học còn nhiều hạn chế, đội ngũ giáo viên còn thiếu nhiều. Vì vậy việc quản lý và phân bố về quỹ đất cho phù hợp với mục tiêu phát triển của ngành trong thời gian đến. h) Văn hóa - thông tin- thể dục thể thao: Lĩnh vực văn hóa của toàn huyện có 131/131 thôn có nhà sinh hoạt văn hóa xã. Đây là nơi giao lưu văn hóa, sinh hoạt cộng đồng trong khu dân cư. Toàn huyện có 20 khu di tích lịch sử văn hóa được UBND tỉnh công nhận gắn với tinh thần đấu tranh giải phóng của dân tộc, của người dân nơi đây như: Di tích Trảm Trầm ở xã Bình Dương, di tích Phước Châu ở xã Bình Triều... SVTH: Nguyễn Thiện Tài Trang - 20 -